Lerende netwerken VAPH de juiste schaal samenwerken en netwerken: waartoe? sessie

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Lerende netwerken VAPH de juiste schaal samenwerken en netwerken: waartoe? sessie"

Hidde Sanders
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Lerende netwerken VAPH de juiste schaal samenwerken en netwerken: waartoe? sessie

2 Redenen voor een netwerk (samenwerken) Redenen voor netwerken Wat is Wenselijk Toegepast op jouw realiteit? - Toegang tot elkaars bronnen: poolen van financiële en menselijke middelen en expertise - Delen van het risico (bv bij hoge ontwikkelingskosten) - Efficiëntiewinsten: expertise verzamelen; schaalgrootte creëren; overlapping vermijden - Coördinatie en naadloosheid: tov aanbod van diensten naar cliënten - Wederzijds leren (leernetwerken, intervisie) - Morele noodzaak: er is geen andere weg; alleen kun je dit moeilijk realiseren (bv maatschappelijke beïnvloeding)

3 Perspectief 1: doelen Gemeenschappelijke doelen stellen 3 niveaus: samenwerkingsverband organisatie Individueel Resultaat / procesmatig Op primaire en/of secundaire processen Wezenlijke doelen veronderstelde doelen Formele / informele / verborgen doelen

4 Perspectief 2: participanten Met wie structuren en dynamieken Met wie? compatibel complementair beschikbaarheid bereidheid Structuren? niet te groot / elk heeft ook andere verbanden Dynamieken? Voortdurend veranderingen, rollen, loyaliteiten

5 Perspectief 3: Vertrouwen de vertrouwen-loop

6 De mate van risicobereid = afhankelijk van: de bereidwilligheid van elke partner om overeenkomsten te sluiten over de doelen de duidelijkheid van/voor elke partner: over de eigen investering over de gewenste return

7 Vertrouwen bouwen is een never ending story Alle elementen die het vertrouwen beïnvloeden moeten constant en tegelijkertijd worden bespeeld: gerichte communicatie zicht houden op dynamiek in het netwerk streven naar gemeenschappelijk eigenaarschap inzicht in conflicterende doelen en agenda s herkennen van machtsonevenwichten betrokkenheid en engagement stimuleren Vertrouwen komt te voet en gaat te paard

8 Perspectief 4 - Macht Macht het spiegelbeeld van vertrouwen? Macht over (eigen voordeel) Macht naar (wederzijds voordeel) Macht voor (altruïstisch voordeel) Macht Kracht

9 Perspectief 5 Leiderschap Leiderschap De wijze waarop er voor gezorgd wordt dat de belangrijke dingen gebeuren.

10 Politiek spel en relaties Agendazetting Vanuit een samenwerkingsspirit? Omarmen De juiste mensen aantrekken en houden Empoweren Participatie faciliteren; effectieve communicatie Engageren engagement krijgen van iederen oog voor verschillen Mobiliseren doelen realiseren, energie houden Leiderschap ifv gezamenlijk voordeel Geforceerd? 10

11 Soorten vormen van samenwerking Omdat het moet? Omdat het loont? Omdat het hoort? Een joint venture is een samenwerkingsverband, waarbij twee of meerdere organisaties besluiten bepaalde activiteiten gezamenlijk te organiseren en uit te voeren. Qua samenwerkingsvorm kan het gaan om een mondelinge afspraak, een schriftelijke overeenkomst of om samenwerking in een rechtspersoon. Een joint venture is inhoudelijk beperkt. De samenwerking wordt aangegaan om deskundigheid, kapitaal of netwerken te bundelen of financiële risico s te spreiden. 11

12 Soorten vormen van samenwerking Een federatie is een bijzondere vereniging, namelijk een vereniging waarvan de leden niet bestaan uit natuurlijke personen maar uit rechtspersonen. is gericht op het gezamenlijk tot stand brengen van een doel. het doel van de federatie is primair het gezamenlijk organiseren van ondersteunende diensten en primair gezamenlijke belangenbehartiging en beleidsafstemming. Soms ook uitvoerend werk (niet-kernactiviteiten, maar eerder projectmatige activiteiten). De federatie is een samenwerkingsvorm waarbij de deelnemende organisaties meer hechten aan zelfstandigheid dan aan gezamenlijkheid en om praktische redenen een aantal taken gezamenlijk onderbrengen in een samenwerkingsrechtspersoon 12

13 Soorten vormen van samenwerking Een holding bestaat uit een aantal deelorganisaties, die samen iets nieuws oprichten. De strategie wordt centraal bepaald, de holding heeft zeggenschap over de deelorganisaties. Lokale strategie moet goedgekeurd worden. Gaat in de richting van fusie (qua autonomie), maar deelorganisaties blijven voor het publiek bestaan. Is soms een voorbereidingsfase naar een fusie. 13

14 Soorten vormen van samenwerking Bij een fusie houden de bestaande rechtspersonen op te bestaan. Zij gaan op in een nieuwe door de fuserende instellingen gezamenlijk opgerichte organisatie. Het vermogen van de bestaande rechtspersonen gaat over naar de nieuwe fusieorganisatie. Bij netwerking gaan organisaties op een nietvrijblijvende manier een of meerdere delen van hun werking met elkaar delen, zonder in elkaar op te gaan. 14

15 Netwerking Positief : owv snel kunnen inspelen op vragen van doelgroepen en omgevingsontwikkelingen De vijf dimensies in de aard van samenwerking (zie hierna) zijn hier ook van toepassing Ontstaat door verbinding aan gemeenschappelijke doelen en waarden waarbij het doel moeilijker door één partner apart te bereiken is! Géén dwang in een netwerk. Nood aan een klimaat van openheid en vertrouwen drijft op verbinding! Netwerking is geen doel, maar dient een doel, is een strategische keuze om een doel te bereiken. Impliceert een wederkerig, duurzaam, niet-vrijblijvend traject. 15

16 Netwerking Netwerking focussen op processen. Voor elk proces de optimale schaal zoeken en hierin differentiëren : Bv. Directe dienstverlening aan cliënten vraagt kleinschalige aanpak Bv. Logistieke processen vragen voldoende schaalgrootte ifv schaalvoordeel achterwaartse netwerking : focust op schaalvoordeel, aan de achterkant van de organisatie ifv de eigen kernactiviteit voorwaartse netwerking : ifv het primair proces, de wijzigende zorgvragen, het marktpotentieel 16

17 Dimensies in de aard van samenwerking Intensiteit (graad van interactiviteit) Inhoud (kernactiviteit? Secundaire processen?) Duurtijd (kort lang) Graad van autonomie (graad van interafhankelijkheid: elkaar nodig? Besluitvorming samen?...) Identificatie met de samenwerkingsvorm? (ontlenen we hier betekenis aan?) Deze dimensies kunnen interessant zijn ifv profileringsoefening, afstemming, toetsing van verwachtingen 17

18 Kijken naar (samenwerking tussen) organisaties Vier brillen : De utilitaire bril : wat levert het mij op? Hoe worden we hier beter van? De politieke bril : kijkt naar machtsverhouding, beïnvloedingsprocessen wie heeft het hier voor het zeggen? De zingevende bril : kijkt naar betekenis, waarden, maatschappelijk nut van de samenwerking De relationele bril : focus op mensen en hun onderlinge verhoudingen De vier invalshoeken kunnen motieven aanreiken om stappen tot samenwerking te zetten! De vier invalshoeken kunnen een bron van weerstand zijn tot samenwerking! 18

19 Vertrouwen is een sleutelelement Veel open communicatie, informatie delend, gevoelige informatie Samen risico s delen Strategisch flexibel: verbeteren van onderlinge relatie, nieuwe vormen van samenwerking De onderlinge afhankelijkheid (we hebben elkaar nodig) en de verbondenheid (samen al keuzes gemaakt, kosten gemaakt) kan een versterkende factor zijn vertrouwen komt te voet en gaat te paard Rol van sleutelpersonen : - informant - cultuurdrager 19

20 Per samenwerkingsvorm 10 vragen Wat is de inhoud van de organisatievorm? Hoe ziet de organisatie eruit? Onderlinge verhouding tussen de organisaties? Uitstapmogelijkheden van de samenwerkingsvorm? Hoe vindt beleidsbepaling plaats? Wat zijn de opdrachten/taken van de samenwerkingsvorm? Hoe is het werkgeverschap georganiseerd? Hoe herkenbaar is de samenwerkingsvorm in de uitvoering? Fiscale aspecten? Voor- en nadelen van de samenwerkingsvorm? 20

21 Ontwerpen vs ontwikkelen In het tot stand komen van de samenwerkingsvorm Ontwerpbenadering: alles wordt op voorhand vastgelegd Ontwikkelbenadering: alles wordt gaandeweg het proces verduidelijkt. Gemengde benadering: vertrekken van op een onderhandelde startpositie: doel verwacht resultaat/kwaliteit samenstelling team andere betrokkenen rollenverdeling (verantwoordelijkheden en bevoegdheden) houvast krijgen: projectplan met concrete acties tot het volgende tankstation deelresultaten worden gevalideerd op basis van gekende criteria (startnota) het thuisfront (en andere wegteams) op de hoogte houden: 21 interne communicatie externe communicatie

Vergelijkbare documenten

Het doel heiligt de middelen bestuurlijke schaalvergroting en gedeeld leiderschap. HR in Onderwijs 4 mei 2018

Het doel heiligt de middelen bestuurlijke schaalvergroting en gedeeld leiderschap HR in Onderwijs 4 mei 2018 Leiding geven is: met de juiste mensen op de juiste manier de juiste doelen bereiken maar dan