Begrotingen gemeenschappelijke regelingen. Notitie voor de raad (via de Auditcommissie) Vastgesteld door B&W d.d. 17 mei 2016

Transcriptie

1 Begrotingen gemeenschappelijke regelingen 2017 Notitie voor de raad (via de Auditcommissie) Vastgesteld door B&W d.d. 17 mei 2016

2 Inhoud 1. Inleiding Procedure en tijdpad Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Verdeling bestuurszetels Kerngegevens begrotingen Advies Stadsregio Arnhem Nijmegen gevestigd te Nijmegen Gemeenschappelijk Orgaan Regio Arnhem Nijmegen gevestigd te Arnhem Regio Achterhoek gevestigd te Doetinchem Euregio Rijn-Waal gevestigd te Kleve (Duitsland) Euregio gevestigd te Gronau (Duitsland) Omgevingsdienst Achterhoek gevestigd te Hengelo (Gld) Reinigingsdienst de Liemers gevestigd te Zevenaar Recreatieschap Achterhoek Liemers gevestigd te Hummelo Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland gevestigd te Apeldoorn Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers gevestigd te Doetinchem Huisvesting Voortgezet Onderwijs in de Liemers gevestigd te Zevenaar GGD Gelre IJssel gevestigd te Apeldoorn Laborijn (voorheen Wedeo) gevestigd te Doetinchem Stadsbank Oost Nederland gevestigd te Enschede

3 1. Inleiding De gemeenteraad wil meer betrokken bij en beter geïnformeerd zijn over de begrotingen en jaarrekeningen van de gemeenschappelijke regelingen (verder: regelingen) waarin de gemeente Montferland deelneemt. Omdat de diverse procedures van de regelingen niet synchroniseren met de besluitvormingsprocedure van Montferland is met de gemeenteraad vanaf het begrotingsjaar 2014 een specifieke procedure hiervoor afgesproken op basis van deze raadsnotitie. 2. Procedure en tijdpad De contactambtenaren van de regelingen en financieel consulenten stellen een beleidsinhoudelijke en financiële paragraaf op. Hierin wordt kort en bondig geïnformeerd over rijke beleidsinhoudelijke ontwikkelingen die aanleidingen geven tot aanpassing van de koers van de regeling de gevolgen voor de financiën en/of financiële bijdrage financiële kerngegevens als verdeelsleutel financiële bijdrage, het bedrag per eenheid en het totaal, de reserve- en schuldpositie en de risico s en de beheersing daarvan De coördinator verbonden partijen stelt de notitie samen en zorgt voor het bestuurlijk traject. Op basis van deze notitie beslist de Auditcommissie of aan de raad geadviseerd moet worden een zienswijze over de begroting van een regeling te formuleren. In die situatie kan de geplande raadsvergadering gebruikt worden. Als een zienswijze niet noodzakelijk is, dan kan de notitie ter kennisname van de raad in de reguliere vergadering in juni gebracht worden. Het tijdpad van de procedure is: Wat Wie Week Dag Beoordelen stukken en opstellen beleidsmatige en financiële AFD+ 17 en 4-mei paragraaf en advies FIN 18 Toetsen (redactioneel) paragrafen, opstellen en indienen CONC mei raadsnotitie Bespreken en vaststellen raadsnotitie B&W mei Behandelen notitie en bepalen zienswijze(n) AUDITCIE 21 1-jun Opstellen advies Auditcommissie zienswijzen begroting(en) GRIF 21/22 2-jun t.b.v. de raad Behandelen en vaststellen zienswijzen of: Accorderen oordeel Auditcommissie RAAD jun of 30-jun Gebruik is gemaakt van een vaste format voor de te verstrekken informatie dat aansluit bij de format van het bijlageboek Verbonden Partijen bij zowel de jaarrekening als de begroting. 3. Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Op basis van de huidige regelgeving wordt alle informatie over de bijdrage van de verbonden partijen aan de te realiseren beleidsdoelstellingen, de financiële risico s van de verbonden partijen en de visie op verbonden partijen in de paragraaf 1 Verbonden partijen weergegeven. Vanaf de begroting 2017 moet er bij de programma s zelf aangegeven worden hoe er naar gestreefd wordt de te bereiken effecten te realiseren via inschakeling van betreffende verbonden partij. Ook de hieraan verbonden risico s moeten dan aangegeven worden. De raad kan dan een totaal afweging maken. Deze wijziging heeft overigens niet alleen betrekking op publiekrechtelijke samenwerkingsverbanden op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen maar ook op de deelneming in of inschakeling van privaatrechtelijke rechtspersonen. 4. Verdeling bestuurszetels De benoeming van een bestuurslid kan een bevoegdheid van de raad (raadsregeling) zijn of van het college (collegeregeling). 1 In Montferland in de paragraaf informatie op hoofdlijnen en in detail in het Bijlageboek Verbonden Partijen 2

4 Legenda tabel AA afgevaardigde algemene aandeelhoudersvergadering AB algemeen bestuur AL afgevaardigde algemene ledenvergadering BC bestuurscommissie BO bestuurlijk overleg (C) benoemd door het college DB dagelijks bestuur (R) benoemd door de raad GV gemeentelijk vertegenwoordiger plv plaatsvervangend RVC lid van de Raad van Commissarissen VV lid van de Vergadering van Vennoten Gemeenschappelijke regelingen 1. Stadsregio Arnhem Nijmegen in liquidatie (C) Burgemeester Loeff- Hageman AB plv AB AB plv AB 2. Regio Arnhem Nijmegen (C) BO Raadslid /anders 3. Regio Achterhoek (C) plv AB AB 4. Euregio Rijn-Waal (R) 5. Euregio Gronau 6. Recreatieschap Achterhoek Liemers in liquidatie (C) 7. Omgevingsdienst Achterhoek (C) 8. Reinigingsdienst de Liemers (R) 9. Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland (C) 10. Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (C) 11. Huisvesting Voortgezet Onderwijs in de Liemers (C) Visser Wolsing Gerritsen Euregioraad AB AB+DB plv AB AB plv AB AB en BC plv AB plv AB 12. GGD Gelre IJssel (C) plv AB AB 13. Laborijn (vh. Werkvoorzieningsschap Wedeo) (C) plv AB 14. Stadsbank Oost Nederland (C) plv AB AB+DB AB plv AB AB+DB AB+DB plv Euregioraad Euregioraad (2+2 plv) AB (3+1 plv) AB (3+3 plv) 5. Kerngegevens begrotingen Per gemeenschappelijke regeling is de doelstelling annex het openbaar, het bestuurlijk en financieel en een aantal kritische financiële kengetallen van de jaarrekening 2015 en de begrotingen 2016 en 2017, de risico s en afdekking daarvan weergegeven. De toegepaste definities van de financiële gegevens zijn: saldo van baten en lasten het gerealiseerde totaal saldo baten en lasten exclusief de onttrekkingen of toevoegingen aan de reserves gerealiseerd resultaat het gerealiseerde totaal saldo baten en lasten inclusief de onttrekkingen en toevoegingen aan de reserves eigen vermogen som van de reserves exclusief het saldo van baten en lasten vreemd vermogen som van de voorzieningen en vaste langlopende schulden Van de volgende regelingen zijn deze gegevens niet opgenomen namelijk: De liquidatie van de Stadsregio Arnhem Nijmegen is gaande. De jaarrekening 2015 is ingezonden. Het gemeenschappelijk orgaan Regio Arnhem Nijmegen heeft voor 2016 en 2017 een begroting ingediend; 3

5 Zowel de Euregio Rijn-Waal als de Euregio Gronau vallen onder de Duitse regelgeving waardoor thans nog geen jaarrekening over 2015 en begroting voor 2017 zijn ontvangen; Recreatieschap Achterhoek Liemers: de liquidatie van de regeling is nog niet afgewikkeld; Huisvesting Voortgezet Onderwijs in de Liemers: de jaarrekening 2015 en begroting 2017 zijn nog niet beschikbaar. De gemeentelijke bijdragen aan de regelingen zijn: Gemeenschappelijke regelingen Jaarrekening 2015 Begroting 2016 Begroting Stadsregio Arnhem Nijmegen (in liquidatie) Regio Arnhem Nijmegen Regio Achterhoek Euregio Rijn-Waal Euregio te Gronau in Omgevingsdienst Achterhoek Reinigingsdienst de Liemers Recreatieschap Achterhoek Liemers (in liquidatie) Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers Huisvesting Voortgezet Onderwijs in de Liemers n.n.b. 12. GGD Gelre IJssel Laborijn Stadsbank Oost Nederland Totaal Advies Wij adviseren u over de begrotingen van de VNOG en Laborijn een zienswijze in te dienen vanwege: VNOG: nogmaals gepleit wordt voor een meer solidaire oplossing voor de nadeelgemeenten als gevolg van de nieuwe financieringssystematiek; Laborijn: verzoeken een meer transparante totstandkoming van de gemeentelijke bijdrage te bieden. Didam, 17 mei Burgemeester en wethouders van Montferland, de secretaris, de burgemeester, w.g. T.M.J.M. Evers w.g. C.C. Leppink-Schuitema 4

6 1. Stadsregio Arnhem Nijmegen gevestigd te Nijmegen 1 Relatie inwoners en bestuur; beleidstaak Bestuurlijke samenwerking De stadsregio heeft als doelstelling een adequate aanpak van de grootstedelijke problematiek in en de bevordering van een evenwichtige ontwikkeling van het gebied, zulks met inachtneming van hetgeen in deze regeling en andere toepasselijke wetgeving is bepaald. Ten behoeve van deze doelstelling verricht de Stadsregio sturende, plannende en coördinerende taken op het terrein van: ruimtelijke ordening en grondbeleid volkshuisvesting verkeer en vervoer economische ontwikkeling milieu Gemeenten: Arnhem, Berg en Dal, Beuningen, Duiven, Doesburg, Heumen, Lingewaard, Montferland, Mook en Middelaar, Nijmegen, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Westervoort, Wijchen en Zevenaar In de Stadsregioraad hebben zitting de burgemeester en een wethouder De deelnemende gemeenten dragen bij op basis van het aantal inwoners. - saldo van baten en lasten N.v.t. - gerealiseerd resultaat eigen vermogen n.v.t. - vreemd vermogen n.v.t. - oordeel accountant Goedkeurend n.v.t. - bijdrage per inwoner 3, idem totaal Het liquidatieplan geeft een realistische inschatting van de (financiële) risico s. Zoals het er nu uitziet zijn er voldoende financiële reserves aanwezig voor het opvangen van die risico s. Omdat het weerstandsvermogen als matig wordt gekwalificeerd wordt voorgesteld een bedrag van hieraan toe te voegen. De Stadsregio Arnhem Nijmegen is per 1 juli 2015 opgeheven en verkeert sinds die datum in liquidatie. De financiële vereffening is nog niet afgerond. In het Jaarverslag 2015 wordt voorgesteld een bedrag van terug te betalen aan de regiogemeenten. Voor Montferland gaat het hierbij dan om een bedrag van Niet meer van toepassing i.v.m. de opheffing. 5

7 2. Gemeenschappelijk Orgaan Regio Arnhem Nijmegen gevestigd te Arnhem 1 Relatie inwoners en bestuur; beleidstaak Bestuurlijke samenwerking Het gemeenschappelijk orgaan richt zich op een structurele verbetering van het vestigingsklimaat voor inwoners en bedrijven in de Arnhem Nijmegen City Region, in zowel nationaal als internationaal perspectief. Het gemeenschappelijk orgaan werkt intensief samen met de Stichting Economie Board regio Arnhem- Nijmegen. Ten behoeve van deze doelstelling voert het gemeenschappelijk orgaan een op afstemming van beleid gericht overleg op de volgende domeinen: I. Wonen II. III. Mobiliteit Economie, waaronder overleg over het jaarplan van de Stichting Economic Board regio Arnhem-Nijmegen Gemeenten: Arnhem, Berg en Dal, Beuningen, Duiven, Doesburg, Heumen, Lingewaard, Montferland, Mook en Middelaar, Nijmegen, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Westervoort, Wijchen en Zevenaar De gemeente is met een collegelid vertegenwoordigd in het gemeenschappelijk orgaan. De deelnemende gemeenten dragen bij op basis van het aantal inwoners. - saldo van baten en lasten N.v.t gerealiseerd resultaat - eigen vermogen n.v.t. n.v.t. - vreemd vermogen n.v.t. n.v.t. - oordeel accountant n.v.t. n.v.t. - bijdrage per inwoner 1,50 1,50 - idem totaal Het moment dat de begroting 2017 wordt opgesteld ligt kort na de formele start van de nieuwe regionale samenwerking. Er zijn daardoor nog geen risico s gekwantificeerd. Geen Geen. Geen zienswijze indienen. 6

8 3. Regio Achterhoek gevestigd te Doetinchem 1 Relatie inwoners en bestuur; beleidstaak Bestuurlijke samenwerking De Regio Achterhoek heeft tot doel het behartigen van de gemeenschappelijk en van de gemeenten op het gebied van: grensoverschrijdende samenwerking verkeer en vervoer economische ontwikkeling en arbeidsmarkt jeugd en onderwijs cultuur, waaronder de zorg voor het oud-archief recreatie en toerisme zorg en welzijn milieu en afval ruimtelijke ontwikkeling en volkshuisvesting Gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk De gemeente is met een collegelid vertegenwoordigt in het algemeen bestuur. De bijdrage van de deelnemende gemeenten, exclusief de projecten Agenda 2010, vindt plaats op basis van het aantal inwoners. De projecten die voortvloeien uit de Agenda 2020 kennen een wisselende eigen financiering. - saldo van baten en lasten gerealiseerd resultaat eigen vermogen vreemd vermogen oordeel accountant Goedkeurend n.v.t. n.v.t. - bijdrage per inwoner 4,46 2 4,40 4,44 - idem totaal De Regio Achterhoek heeft geen risico s die niet onder het normale bedrijfsrisico vallen. De huidige weerstandscapaciteit is voldoende om deze risico s op te kunnen vangen. De overdracht van de nazorg stortplaatsen (inclusief de financiële middelen) aan de provincie is nog niet afgerond. Er is een voorziening van ruim 4,1 miljoen hiervoor getroffen. In 2015 heeft Montferland aangegeven te willen uittreden uit de gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsregeling Regio Achterhoek. De verwachting is gerechtvaardigd dat de uittreding per 31 december 2016 is geëffectueerd. Niet van toepassing (zie hierboven), derhalve geen zienswijze in te dienen. 2 Inclusief de bijdrage aan de Euregio te Gronau van 0,35 per inwoner. 7

9 4. Euregio Rijn-Waal gevestigd te Kleve (Duitsland) 1 Relatie inwoners en bestuur; beleidstaak Bestuurlijke samenwerking De Euregio Rijn-Waal heeft als rijkste doel de grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van economie en maatschappij te verbeteren en te intensiveren. In het werkgebied van de Euregio Rijn-Waal bestaan veel mogelijkheden voor een sterke economische en maatschappelijke ontwikkeling. De Euregio Rijn-Waal brengt partners bij elkaar om gezamenlijke initiatieven te starten en zo gebruik te maken van synergieeffecten. Er zijn 56 organisaties lid waarvan 31 gemeenten uit Nederland en 20 gemeenten Duitsland, regionale bestuursorganisaties en kamers van koophandel uit de grensregio. Een collegelid en twee raadsleden zijn lid van de Euregioraad. De bijdrage van de deelnemende gemeenten is gebaseerd op het aantal inwoners. - saldo van baten en lasten n.v.t. - gerealiseerd resultaat - eigen vermogen n.v.t. n.v.t. - vreemd vermogen n.v.t. n.v.t. - oordeel accountant n.v.t. n.v.t. - bijdrage per inwoner 0,24 n.v.t. - idem totaal n.v.t. Geen informatie. De Euregio Rijn-Waal valt onder de Duitse (fiscale) wetgeving en kent, als gevolg daarvan, een afwijkende P&C-cyclus. In november van elk jaar wordt de begroting voor het jaar daarop vastgesteld. N.v.t. 8

10 5. Euregio gevestigd te Gronau (Duitsland) - beleidstaak 1 Relatie inwoners en bestuur - Bestuurlijke samenwerking De EUREGIO richt zich op het behartigen van de en van de leden tegenover internationale, nationale en andere organisaties. De EUREGIO fungeert als draaischijf voor gemeenten, steden en (Land-)Kreise, burgers, samenwerkingsverbanden, ondernemingen etc. De taken lopen uiteen van adviesverlening en voorlichting via coördinerende werkzaamheden tussen overheden en andere organisaties tot de ontwikkeling en uitvoering van programma s en projecten. In het strategisch concept EUREGIO 2010 zijn drie speerpunten genoemd: Maatschappelijke ontwikkeling: sociaal-culturele ontmoetingen, gezondheid en openbare veiligheid; Economie: innovatie in MKB, arbeidsmarkt en kwalificatie, toerisme; Duurzame ruimtelijke ontwikkeling: ruimtelijke ontwikkeling, infrastructuur en verkeer, energie. 129 Duitse en Nederlandse gemeenten en Kreise. In Nederland uit Twente en Achterhoek drie uit Drenthe. Er zijn drie raadsleden als vertegenwoordigers van de gemeente in het Algemeen Bestuur aangewezen. De bijdrage van de deelnemers is gebaseerd op het aantal inwoners. De bijdrage van de gemeente Montferland loopt via de begroting van de Regio Achterhoek. - saldo van baten en lasten eigen vermogen vreemd vermogen - bijdrage per inwoner 0,35 0,29 minus 10% 3 0,29 minus 10% - idem totaal Via de GR Regio Achterhoek : De financiële risico s zijn geïnventariseerd met behulp van een risicotabel. Hieruit blijkt dat de risico s matig zijn en zich beperken tot personeelskosten en financiële afwikkeling van Interreg IV A- projecten. De Euregio Rijn-Waal valt onder de Duitse (fiscale) wetgeving en kent, als gevolg daarvan, een afwijkende P&C-cyclus. In november van elk jaar wordt de begroting voor het jaar daarop vastgesteld. N.v.t. 3 Omdat de gemeente Montferland deelneemt aan twee Euregio s ontvangen we een korting van 10% op de inwonersbijdrage. 9

11 6. Omgevingsdienst Achterhoek gevestigd te Hengelo (Gld) 3 Beheer leefomgeving; beleidstaak Omgevingsvergunning handhaving 2 Wonen; beleidstaak Omgevingsvergunning aanvraag De Omgevingsdienst Achterhoek voert de wettelijke milieutaken uit voor de tien deelnemende gemeenten en de provincie Gelderland. Het gaat hierbij om vergunningverlening, toezichthouden en handhaving van de milieuwetgeving. Hierdoor wordt gewerkt aan een gezonde, schone en veilige leefomgeving voor inwoners en bedrijven in ons werkgebied. De gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk en Zutphen en de provincie Gelderland De gemeente is met een collegelid vertegenwoordigd in het algemeen bestuur en is tevens lid van het dagelijks bestuur. Met ingang van 2017 is er sprake van outputfinanciering op basis van af te nemen / afgenomen diensten. - saldo van baten en lasten gerealiseerd resultaat eigen vermogen n.v.t. n.v.t. - vreemd vermogen n.v.t. n.v.t. - oordeel accountant n.v.t. n.v.t. - overige bijdragen Medio 2015 is een notitie weerstandsvermogen en risicobeheersing vastgesteld. Op basis van deze notitie zijn de risico s geïnventariseerd en gewogen en zijn het weerstandsvermogen en de weerstandscapaciteit bepaald. De risico s behoren tot de reguliere bedrijfsrisico s zoals loon- en prijsontwikkelingen, ziekteverzuim, risico s taakuitvoering, bezuinigingen deelnemers, werkkostenregeling, omzetbelasting en vennootschapsbelasting. Ultimo 2015 is het financieel effect becijferd op , de beschikbare weerstandscapaciteit op zodat het ratio weerstandsvermogen 0,92 is (matig). Voor de begroting 2017 is dit respectievelijk , en 1,2 (voldoende). De wet Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving fysieke leefomgeving (VTH) die in werking is getreden, legt een wettelijke basis onder de omgevingsdienst en het door de gemeente ingebrachte minimale (basis)takenpakket. Uitbreiding van het door de gemeente ingebrachte takenpakket is vooralsnog ongewenst, want dit stuit op diverse bezwaren (beperkte democratische legitimiteit ODA, minder zeggenschap, hogere kosten en aantasting integrale dienstverlening en bedrijfsvoering van de gemeente). In 2017 zal voor het eerst sprake zijn van output-financiering. Hierbij wordt de bijdrage van de gemeente (op basis nacalculatie) bepaald door het aantal afgenomen diensten/producten. Randvoorwaarde ODA: Alle ODA-partners moeten t.b.v. begroting 2017 gezamenlijk tenminste 98% van de huidige omzet/afname garanderen. In principe leidt dit voor Montferland op begrotingsbasis tot een (structureel) voordeel van ca Geen zienswijze indienen en instemmen met de begroting (ODA 10

12 6. Omgevingsdienst Achterhoek gevestigd te Hengelo (Gld) weet al dat zij door strategisch personeelsmanagement bovengenoemde 98% afnamegarantie z.s.m. moeten proberen te verlagen t.b.v. rendement outputfinanciering; eventueel kan dit uiteraard in een zienswijze worden benadrukt). 11

13 7. Reinigingsdienst de Liemers gevestigd te Zevenaar 3 Beheer leefomgeving; beleidstaak Afvalverwijdering en - verwerking De samenwerking heeft als doel: Het inzamelen van afvalstoffen, als bedoeld in de Wet milieubeheer en de daaruit voortvloeiende verordeningen van de deelnemende gemeenten, voor zover deze taak door de deelnemende gemeenten aan de dienst wordt opgedragen en door het dagelijks bestuur van de dienst wordt geaccepteerd; De verzorging van de eventueel ten behoeve van de Reinigingsdienst in te richten terreinen en gebouwen; De verzorging van de ten behoeve van de Reinigingsdienst aangeschafte materialen en materieel; Alle andere taken, die door de raden der deelnemende gemeenten bij eensluidend besluit worden opgedragen. Gemeenten: Montferland en Zevenaar Een collegelid en drie raadsleden zitten in het algemeen bestuur. Het collegelid is tevens dagelijks bestuurder. De kosten van de RDL worden toegerekend op basis van nacalculatie. De kosten in de begroting vormen de basis voor de voorschotten die de gemeenten Montferland en Zevenaar betalen, de uiteindelijke afrekening volgt op grond van de jaarrekening. - saldo van baten en lasten waarvan aandeel Montferland eigen vermogen vreemd vermogen oordeel accountant Volgt nog n.v.t. n.v.t. - bijdrage totaal De RDL is een puur uitvoerende gemeenschappelijke regeling waarvan de lasten redelijk nauwkeurig zijn te ramen en incidenten zeldzaam zijn. Overschotten of tekorten worden bij de jaarrekening afgewikkeld via de deelnemende gemeenten. Als enig risico is de verwerking van grond genoemd in de paragraaf weerstandsvermogen. Hiervoor is een bedrag begroot in 2017 van De grond wordt opgeslagen om te verwerken in grondwerken. Tot nu toe bleek de grond nooit vervuild. Als er toch een keer vervuiling optreedt, kunnen er extra kosten ontstaan. Geen Met ingang van mei 2015 verzorgt de RDL ook het straat- en marktvegen voor het voormalige Berghse deel in Montferland. Het straat- en marktvegen van het voormalige Didamse deel in Montferland werd al door de RDL verzorgd. Dit verklaart voor een groot deel de hogere bijdrage in de jaren 2016 en 2017 ten opzichte van Geadviseerd wordt geen zienswijze in te dienen. 4 De vaste activa van de RDL met een boekwaarde van circa ultimo 2015 is gefinancierd bij de gemeente Zevenaar. 12

14 8. Recreatieschap Achterhoek Liemers gevestigd te Hummelo 4 Economie en toerisme; beleidstaak Toerisme en recreatie Het RAL is per 1 januari 2014 ontmanteld maar is nog niet opgeheven. Gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Duiven, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Rijnwaarden, Westervoort, Winterswijk en Zutphen. Een collegelid zit in het algemeen bestuur en is tevens lid van het dagelijks bestuur. De reguliere bijdrage van de deelnemende gemeente is gebaseerd op het aantal inwoners. De financieringsbijdrage is gebaseerd op het aantal inwoners en het aantal toeristische overnachtingen. - saldo van baten en lasten N.v.t. N.v.t. N.v.t. Het is thans een slapende organisatie die voorlopig in stand blijft om de laatste zaken af te kunnen handelen (afstoting recreatiegebied De Bijland), er nog financiële verplichtingen bestaan, er nog personeel in dienst is en er mogelijk nog personele verplichtingen uit het sociaal plan kunnen voortkomen. In de (laatste) jaarrekening 2013 zijn een voorziening voor het sociaal plan van het personeel van 1,1 miljoen en afkoopsommen voor de ontmanteling van circa 9 miljoen opgenomen. Geen. Aan het RAL wordt met ingang van 2014 geen (financiële) bijdrage meer toegekend. Verwacht wordt dat de daadwerkelijke opheffing van de organisatie met het resterende (en daarvoor gereserveerde) budget afgehandeld kan worden. N.v.t. 13

15 9. Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland gevestigd te Apeldoorn 5 Leefbaarheid, veiligheid en cultuur; beleidstaak Regionale brandweer en rampenbestrijding Het behartigen van de en van de gemeenten op het terrein van de brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing en geneeskundig hulpverlening met behoud van de lokale verankering, zoals neergelegd in de Wet Veiligheidsregio s. Uit te voeren taken: brandweer, GHOR en gemeentelijke en regionale rampenbestrijding. Gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk, Brummen, Lochem, Zutphen, Apeldoorn, Voorst, Epe, Putten, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Elburg, Oldebroek, Heerde en Hattem. De burgemeester is q.q. lid van het algemeen bestuur. Vanaf 2017 is een nieuw financieel verdeelmodel van de bijdragen van de gemeenten van toepassing met een overgangsperiode van drie jaren. In 2017 dragen de deelnemende gemeenten bij op basis van - historische kosten (75%) - de verhouding in de algemene uitkering opgenomen bedrag voor het cluster OOV/brandweer en rampenbestrijding (25%). - saldo van baten en lasten gerealiseerd resultaat eigen vermogen n.v.t. - vreemd vermogen n.v.t. - oordeel accountant nog niet afgerond n.v.t. - bijdrage Door de structuur van de organisatie is de VNOG voor haar inkomsten sterk afhankelijk van de overheid. Dit heeft rijke invloed op de bedrijfsvoering. Ultimo 2015 is de ratio van het weerstandsvermogen 2,1 wat ruim voldoende is. De taakstellingen uit de Kadernota van 2,4 miljoen in 2020 zijn als stelposten opgenomen in deze begroting, omdat de inhoudelijke concretisering van deze taakstellingen nog niet is afgerond. Indien hierin niet op korte termijn wordt voorzien, dan schuilt hierin voor de gemeenten een reëel financieel risico. Niet alle taken die binnen de VNOG worden uitgevoerd zijn wettelijke taken. Het kan zijn dat de VNOG hierover vennootschapsbelasting moet gaan betalen, waarin in deze begroting niet is voorzien. Door de VNOG is een aantal risico s benoemd waarvan het merendeel valt binnen de normale risico s van de bedrijfsvoering. Op een fors aantal plaatsen voldoen de posten en kantoorlocaties formeel niet aan de Arbowet door het ontbreken van een risicoinventarisatie. Ten gevolge van VNOG-risicogericht (als uitwerking van het voormalige project MOED) staat ook 2016 in het teken van de reorganisatie. De organisatiestructuur binnen de VNOG met bijbehorende verantwoordelijkheden verandert en daardoor volgt ook de programmering, die u in deze begroting aantreft. Na 14

16 9. Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland gevestigd te Apeldoorn implementatie van VNOG-risicogericht wordt aan alle gemeenten een vergelijkbare kwaliteit van brandweerzorg geleverd in relatie tot de risico s in dat gebied. In 2016 heeft het Algemeen Bestuur VNOG besloten tot een wijziging in de stemverhouding, om zo een meer rechtvaardige verdeling van de stemmen in het AB VNOG te realiseren. Van één stem per inwoners (voorheen) is besloten over te gaan naar een stemverhouding staffel met demping. Hierbij zijn vooraf categorieën in aantal inwoners bepaald, waaraan het aantal stemmen in het Algemeen Bestuur VNOG is gerelateerd. Door wijzigingen in de Wet Gemeenschappelijke Regelingen (WGR) en de uitkomsten van VNOG-risicogericht wordt per 1 januari 2017 de gemeenschappelijke regeling VNOG aangepast. Met deze wijziging worden onder andere het financieel verdeelmodel, de stemverhouding en de inbedding van de oranje kolom (de gemeentelijke kolom in de rampenbestrijding en crisisbeheersing) formeel geregeld. In 2016 is een onderzoek gestart om inzicht te krijgen of de kapitaallasten voldoende zijn om de toekomstige investeringen te dekken. Dit onderzoek is nog niet afgerond, maar de verwachting is dat het totaal binnen de gereserveerde kapitaallasten blijft. Het bureau AEF heeft onderzoek gedaan naar het financieel herverdeelmodel en is hierbij tot het advies gemeentefondsmodel gekomen. Montferland heeft de voorkeur uitgesproken voor het hybride model. Uiteindelijk heeft het merendeel van de 22 deelnemende gemeenten in de VNOG aangegeven in te kunnen stemmen met het gemeentefondsmodel, waarbij het in groeipad op 3 jaar is bepaald. Dit besluit leidt financieel gezien voor de gemeenten tot grote structurele herverdeelverschillen, zowel voorals nadelig. Montferland behoort tot deze laatste categorie. Dit bovenop het feit dat Montferland in 2014 heeft besloten tot het opleggen van een aanvullende taakstelling aan de VNOG die niet gerealiseerd gaat worden. Beide feiten leiden voor Montferland tot een fors structureel nadeel. Een in groeipad van drie jaar maakt dit financieel nadeel op termijn niet minder. Vandaar het advies om daarover een zienswijze, mede als nadrukkelijk signaal, op deze begroting in te dienen om binnen de regio tot een meer solidaire oplossing te komen. Met ingang van 2016 zijn alle voormalige clusterbegrotingen geïntegreerd tot één totale VNOG-begroting. Geadviseerd wordt om een zienswijze voor een meer solidaire oplossing voor de gemeenten met financieel nadeel in te dienen: Het besluit tot het verdeelmodel gebaseerd op het gemeentefonds leidt voor de deelnemende gemeenten binnen de VNOG tot grote financiële verschillen, zowel positief als negatief. Montferland heeft begrip voor de gevolgen van de invoer van een eenduidige financieringssystematiek. Echter, vooral voor die gemeenten voor wie dit herverdeelmodel structureel nadelige financiële gevolgen heeft, wordt - met een in groeipad van 3 jaar in deze tijd van bezuinigingen - voor een bijna onmogelijke opgave geplaatst. Vandaar dat Montferland nadrukkelijk een meer solidaire oplossing voorstaat om het financieel nadeel voor de betreffende gemeenten structureel en substantieel terug te brengen in de vorm van een meer structurele demping. 15

17 10. Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers gevestigd te Doetinchem 5 Leefbaarheid, veiligheid en cultuur; beleidstaak Musea en oudheidkunde Archieven van de deelnemende gemeenten in goede, geordende en toegankelijke staat brengen, beheren en behouden en toezicht houden op de niet overgedragen archieven (uitvoeren wettelijke taak van de gemeenten). Het in stand houden en bevorderen van het cultureel erfgoed in het gebied van de Achterhoek en de Liemers. Gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk Een collegelid maakt deel uit van het algemeen bestuur. Vanaf het begrotingsjaar 2015 wordt de bijdrage van de deelnemende gemeenten verdeeld op basis van het aantal meters archief. De bijdrage voor de jaren 2015 tot en met 2018 is bepaald op 115,00 per meter per jaar. De bijdrage van de gemeente Montferland is bepaald op afgerond meter namelijk: in beheer 753,630 m collectie ECAL (naar rato) 38,609 m over te brengen 600,000 m - saldo van baten en lasten gerealiseerd resultaat eigen vermogen vreemd vermogen oordeel accountant n.n.b. n.v.t. n.v.t. - bijdrage per meter archief 115,00 115,00 115,00 - idem totaal De risico s binnen het Erfgoedcentrum zijn gering. Genoemd zijn subsidie niet wettelijke streek-eigen-taken, loon- en prijsontwikkelingen en cafetariamodel personeel. Een weerstandsvermogen van 10% van de omzet is , wordt voldoende geacht. Er zijn schriftelijk vragen aan het Algemeen Bestuur gesteld over de ontwikkeling van het e-depot en de gekozen werkwijze hierin. Hierbij spelen de inhoudelijke keuzes en het kostenaspect een rijke rol. Door een nieuwe manier van berekenen is de bijdrage per 2015 verdubbeld. Deze bijdrage is voor de jaren 2015 tot en met 2018 vastgezet. Voor de nieuwe meerjarenbegroting zal eind 2017 een nieuwe meting worden gedaan ten behoeve van de bijdrage. Daarbij zal ook de ontwikkeling van het e-depot voor een kostenverhoging gaan zorgen. De omvang en verdeling hiervan is nog onduidelijk. Kennis nemen van de begroting en geen zienswijze indienen. 16

18 11. Huisvesting Voortgezet Onderwijs in de Liemers gevestigd te Zevenaar 7 Jeugd en onderwijs; beleidstaak Onderwijshuisvesting De samenwerking heeft als doel de uitvoering, de financiering en bekostiging van de gemeentelijke taak op het gebied van de huisvesting van het voortgezet onderwijs. Gemeenten: Duiven, Montferland en Zevenaar Een collegelid is afgevaardigd in het algemeen bestuur van de regeling. De bijdrage van de deelnemende gemeenten is afhankelijk van het aantal leerlingen van het voortgezet onderwijs dat in gemeente, voor wat betreft het voortgezet onderwijs, is gehuisvest op de teldatum 1 oktober van het voorgaande kalenderjaar. Jaarlijks wordt bij de begroting het aantal leerlingen voor het begrotingsjaar vastgesteld. Daarbij wordt de weging van de soort voortgezet onderwijs in acht genomen. Onder weging wordt verstaan de factor die het Rijk hanteert bij de berekening van de vergoeding per leerling voor huisvestingslasten in de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds. - saldo van baten en lasten 0 - gerealiseerd resultaat 0 - eigen vermogen - - vreemd vermogen - - oordeel accountant - bijdrage aan bijdrage uit reserve GR De verrekening van de werkelijke kosten met het door de afzonderlijke gemeenten Montferland, Duiven en Zevenaar verschuldigde bijdragen aan de gemeenschappelijke regeling geschiedt via de centraal aangehouden egalisatiereserve huisvesting VO bij de gemeente Zevenaar. Zowel de jaarrekening als de begroting moet opgesteld worden. 17

19 12. GGD Gelre IJssel gevestigd te Apeldoorn 8 Maatschappelijke ondersteuning; beleidstaak Openbare gezondheid De GGD heeft tot doel het behartigen van de gemeenschappelijke en van de gemeenten op het terrein van de openbare gezondheidszorg, zulks met inachtneming van hetgeen in deze regeling nader is bepaald met betrekking tot de taken en bevoegdheden van de GGD. Gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk, Brummen, Lochem, Zutphen, Apeldoorn, Voorst, Epe, Putten, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Elburg, Oldebroek, Heerde en Hattem. Een collegelid is afgevaardigd in het algemeen bestuur van de regeling. De gemeentelijke bijdrage wordt berekend op basis van een bedrag per inwoner. De niet wettelijke plusproducten worden doorberekend op basis van het aantal geleverde producten tegen de kostprijs. - saldo van baten en lasten gerealiseerd resultaat eigen vermogen vreemd vermogen oordeel accountant Goedkeurend en oordeel met beperking 5 n.v.t. n.v.t. - bijdrage per inwoner 13,69 13,70 14,00 - idem totaal De GGD werkt (volgens afspraak) met een vuistregel. De benodigde buffer (capaciteit) om risico s op te vangen wordt geschat op een vast % van de omzet. Uit deze rekensom komt Beschikbaar is zodat de ratio weerstandsvermogen 0,98 is. Dit lijkt daardoor redelijk, niet meer dan nodig is. Maar let op! De begroting bevat ook een passage over de risicoanalyse JGZ uittreden. Deze risico s zijn niet gekwantificeerd, maar kunnen zich wél voordoen. - Opgemerkt moet worden dat van de basisproducten 50% van de benodigde weerstandscapaciteit aangehouden moet worden bij de gemeenten (samen ). - De inhoudelijke discussie over de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) nadert zijn voltooiing. De op handen zijnde wijziging van de GR GGD is er o.a. op gericht de mogelijkheid te creëren de JGZ uit te nemen. Het uitgangspunt is dat de achterblijvende gemeenten hier geen financieel nadeel van ondervinden. Hiertoe worden bepalingen in de te wijzigen GR opgenomen. De uitwerking daarvan zal zich in de praktijk moeten uitwijzen. Daarom kan dit voor de GGD begroting gevolgen hebben, de verwachting is echter dat dit niet het geval zal zijn. Geen omdat: - De begroting 2017 geheel in lijn is met de kaders 5 Financiële rechtmatigheid een oordeel met beperking vanwege niet juist uitgevoerde aanbesteding o.b.v. Europese aanbestedingsregels ( ) en onjuiste afgrenzing van opbrengsten ( ). 18

20 12. GGD Gelre IJssel gevestigd te Apeldoorn en de doelen uit de Bestuursagenda De begroting gaat uit van de wettelijke kaders zoals die zijn vastgelegd in de Wet publieke gezondheid (Wpg). - De begroting is in lijn met de kaders en de doelen die in de Uitgangspuntennota 2017 staan. - In de begroting wordt een loon- en prijsstijging doorberekend. De Achterhoekse gemeenten hanteren de beleidslijn dat de bijdrage aan een gemeenschappelijke regeling moet dalen als de gemeenten minder algemene uitkering krijgen. Dat is na indexatie 2,2% Dit komt niet overeen met de loon- en prijsindex die de GGD NOG hanteert (2,65%). Er is geen alternatief aangegeven om de stijging op te vangen (door bv bezuiniging). Het verschil van 0,45% is acceptabel. Wel blijft de GGD de inspanningsverplichting houden tot inverdienen van de indexering. - In het Algemeen Bestuur van 14 april, waar de begroting 2017 in concept is vastgesteld, is door de Achterhoekse vertegenwoordigers al aandacht gevraagd voor de wijze van indexering. De Achterhoekse gemeenten willen graag een bestuurlijke discussie, om in de nieuwe bestuursperiode (na 2018) andere afspraken te kunnen maken. De dienstverlening aan Vluchtelingen zou door het COA moeten worden betaald. Op dit moment is dat nog onvoldoende geregeld. De GGD moet alle inspanning verrichten om de kosten voor asielzoekers volledig door het COA gedekt te krijgen. Geen zienswijze indienen. 19

21 13. Laborijn (voorheen Wedeo) gevestigd te Doetinchem 9 Werk en Inkomen; beleidstaak Sociale werkvoorziening Laborijn is een samenwerkingsverband van de gemeenten Doetinchem, Oude IJsselstreek en Montferland. Formeel juridisch is Laborijn de voortzetting van Wedeo. Doel van Laborijn is zorg te dragen voor een effectieve en efficiënte uitvoering van de taken van de gemeenten op het brede terrein van het sociaal domein, waaronder de arbeidsparticipatie, arbeidsondersteuning en bijstand. In afwijking hierop voert Laborijn voor de gemeente Montferland alleen de Wet sociale werkvoorziening (WSW) uit. Gemeenten: Montferland, Doetinchem en Oude IJsselstreek De gemeente is met één collegelid vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Het collegelid is tevens lid van het dagelijks bestuur wanneer het dagelijks bestuur beraadslaagt over de gevolgen van de voorgenomen uittreding van het college van Montferland. De bijdrage van de deelnemende gemeenten is onderscheiden in een bijdrage in een eventueel negatief exploitatieresultaat en de doorbetaling van de Rijkssubsidie WSW. Laborijn draagt zorg voor doorbetaling van de subsidie aan andere SW-bedrijven waar inwoners uit Montferland werkzaam zijn (vooral Presikhaaf). - saldo van baten en lasten gerealiseerd resultaat eigen vermogen n.v.t. n.v.t. - vreemd vermogen n.v.t. n.v.t. - oordeel accountant nog niet beschikbaar n.v.t. n.v.t. - bijdrage per fte WSW bijdrage totaal overige bijdragen n.l. doorbetaling rijkssubsidie nog niet bekend De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de financiële gevolgen van een opheffing van de verbonden partij naar rato van het aantal WSW-medewerkers, herleid naar fulltime equivalenten, van hun gemeente. De norm weerstandsvermogen (de reserve bedrijfsrisico) is bepaald op 35% van het balanstotaal met een minimum van 4,1 miljoen. Eind 2015 is het saldo van de reserve bijna 3,7 miljoen. Hiermee ligt het weerstandvermogen op de peildatum ruim 4 ton onder de berekende norm. Per 1 januari 2016 voert Laborijn, behalve de WSW, tevens de andere onderdelen van de Participatiewet uit voor deelnemende gemeenten Doetinchem en Oude IJsselstreek. Daarnaast is sprake van het al dan niet intreden en uittreden van gemeenten. Hierdoor krijgt de organisatie een ander risicoprofiel. In 2016 wordt dit risicoprofiel in kaart gebracht. Hieruit volgt dat ook de notitie weerstandvermogen zal worden aangepast. Tot en met 2020 verwacht Laborijn de uitvoering van de WSW en Participatiewet budgetneutraal te kunnen uitvoeren, onder andere door het resultaat uit bedrijfsvoering te verbeteren. Al in 2013 hebben wij besloten niet deel te nemen aan een fusie tussen de gemeentelijke sociale diensten en Wedeo. Om die reden neemt Montferland met ingang van 1 januari 2016 als zogenaamde smalle deelnemer deel in de GR Laborijn voor uitsluitend de uitvoering van de WSW. Momenteel wordt een ambtelijk advies voorbereid voor de 20

22 13. Laborijn (voorheen Wedeo) gevestigd te Doetinchem toekomstige uitvoering van de WSW door de gemeente Montferland. Besluitvorming over dit advies door het college en de gemeenteraad bepaalt of de gemeente blijft deelnemen in of uittreedt uit de GR Laborijn. Afhankelijk van het definitieve besluit over al dan niet uittreden uit de GR Laborijn, kunnen we met Laborijn andere bedragen overeenkomen voor de dienstverlening, in vergelijking tot de bedragen die zijn opgenomen in de meerjarenbegroting. In de meerjarenbegroting is de bijdrage van Montferland voor uitvoering van de WSW begroot op (in de meerjarenbegroting ). Per brief van 30 maart jl. heeft Laborijn echter andere condities gesteld aan de uitvoering van de WSW voor Montferland in Deze condities brengen de bijdrage van Montferland in 2017 op Dit bedrag is (nog) niet opgenomen in de meerjarenbegroting Dit bedrag is tot stand gekomen door onder andere een schatting van het gemiddeld aantal SE in Laborijn gaat uit van 148,43 SE. Hierbij baseren zij zich op de eindstand 2015 en de door het SEO berekende blijfkansen in de WSW in 2016 en Wanneer het verloop van de WSW-populatie uit Montferland minder snel verloopt zoals door het SEO geprognosticeerd, zal de bijdrage voor de uitvoering van de WSW in 2017 voor Montferland hoger uitvallen. Geconstateerd moet worden dat er geen volledig inzicht in de totstandkoming van de gemeentelijke bijdrage is inclusief een verklaring voor de verschillen tussen 2016 en Gezien de recente wijzigingen in de hoogte van de bijdrage van Montferland voor uitvoering van de WSW in 2017 wordt geadviseerd Laborijn te verzoeken meer transparantie te bieden in de totstandkoming van de gemeentelijke bijdrage (d.w.z. inzicht in het verwachte aantal SE s, toegepaste risico-opslag, bijdrage in beheers- en apparaatskosten, etc.). 21

23 14. Stadsbank Oost Nederland gevestigd te Enschede 9 Werk en Inkomen; beleidstaak Gemeentelijk minimabeleid De bank is een kredietbank en heeft tot doel om een, zowel vanuit een bedrijfseconomische alsook maatschappelijke optiek bezien, verantwoord pakket van financiële dienstverlening aan te bieden aan de inwoners van de deelnemende gemeenten. Gemeenten: Aalten, Almelo, Berkelland, Borne, Bronckhorst, Dinkelland, Enschede, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Hof van Twente, Lochem, Losser, Montferland, Oldenzaal, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand, Wierden en Winterswijk. De gemeente is in het algemeen en dagelijks bestuur vertegenwoordig door een collegelid. De gemeente betaald vanaf 1 januari 2016 aan de Stadsbank naar rato van de afgenomen dienstverlening (75%) en het aantal huishoudens (25%). - saldo van baten en lasten gerealiseerd resultaat eigen vermogen vreemd vermogen n.v.t. - oordeel accountant goedkeurend n.v.t. - bijdrage: standaard dienstverlening bestaanskosten additionele dienstverlening totaal De weerstandscapaciteit is ultimo ,9 miljoen is 22% van de personele uitgaven (normstelling 15%). De financiële risico s betreffen het volumebeleid van de gemeenten, de kredietomzet, vennootschapsbelasting en de WVA. Daarnaast is een aantal risico s op eigendommen en overige beschreven. In het geheel zijn de risico s redelijk goed afgedekt. Vanaf 1 januari 2016 werkt de Stadsbank met het nieuwe dienstverlenings- en bekostigingsmodel. Het nieuwe bekostigingsmodel heeft invloed op de wijze van kostentoerekening naar de deelnemende gemeenten. De primaire diensten betreffen directe kosten die worden doorberekend als kostprijs per dienst. De materiële kosten en ondersteunde diensten worden als indirecte kosten middels de jaarlijkse bestaansbijdrage (bestaanskosten) voldaan. De Stadsbank is afhankelijk van het schuldhulpverleningsbeleid van de verschillende deelnemende gemeenten. De bekostigingssystematiek is zodanig vormgegeven dat als een gemeente ervoor kiest om als gevolg van een beleidswijziging minder diensten af te nemen, die gemeente voor een bepaalde periode in de kosten van de afbouw voorziet. De indexering van de tarieven is bepaald op 2,3% en die voor de bestaanskosten op 1,1%. Instemmen met de begroting 2017 en geen zienswijze indienen. 22