DIGITAAL INSTRUMENT PRAKTISCHE HANDLEIDING

Transcriptie

1 DIGITAAL INSTRUMENT PRAKTISCHE HANDLEIDING Hulmiddel bij het Beroesrofiel voor schoolleiders in het voortgezet onderwijs Oktober 2013, Inge Andersen, Meta Krüger, i.o.v. VO-Academie

2 INHOUDSOPGAVE A AAN DE SLAG MET HET DIGITAAL INSTRUMENT 3 1 Wat kunt u met dit digitaal instrument? 3 2 Inloggen / aanmelden 3 3 Elementen van het digitaal instrument 4 4 Drie staen 4 5 Achtergrondinformatie 5 6 Gegevensbeheer 5 Sta 3: Maak uw eigen ACTIElan Zelfreflectie Extra otie: vraag collega s om feedback Feedback-verzoek versturen Formuleer een actielan Actielan downloaden of rinten? 12 C UITGEWERKTE VOORBEELDEN 13 B COMPETENTIEONTWIKKELING IN DRIE STAPPEN 6 STAP 1: Breng UW huidige situatie en ambities in kaart Kies een basiscometentie Omschrijf uw huidige situatie en ambitie 6 Sta 2: Secificeer de cometenties die u nodig heeft Secifieke cometenties beschrijven De voorbeelden Overzicht & tussenstand Klaar? Kies een vervolgsta 9 HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 2

3 A AAN DE SLAG MET HET DIGITAAL INSTRUMENT 1 Wat kunt u met dit digitaal instrument? Met zijn sta-voor-sta structuur helt het digitaal instrument u om de vijf algemene cometenties uit het beroesrofiel te vertalen naar uw ersoonlijke werksituatie. De stasgewijze aanak, de hulvragen en de voorbeelden in het digitaal instrument maken het eenvoudig om die werksituatie te analyseren en de secifieke cometenties te formuleren waarmee u uw ambities kunt waarmaken. En dat maakt het weer mogelijk om reciezer te richting geven aan uw eigen ontwikkeling. 2 Oen de startagina htt:// 2 Inloggen / aanmelden Het digitaal instrument is eenvoudig en veilig toegankelijk via de website van de VO-academie: 1 Maak een ersoonlijk account aan (als u dat nog niet heeft): Ga naar Klik rechtsboven o Inloggen. Maak uw account aan met een eigen adres of via Linkedin. Per ontvangt u een gebruikersnaam en wachtwoord waarmee u kunt inloggen. (Dit kan een werkdag duren.) 3 Klik o de rode kno Meld mij aan. Aanmelden kan via uw HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 3

4 LinkedIn-rofiel of uw ersoonlijke gebruikersnaam en wachtwoord: 4 Na aanmelding wordt u ersoonlijke rofiel in het instrument geoend. 2 Mijn overzicht Hier vindt u altijd terug wat u heeft gedaan en waar u bent, ook als u tussentijds bent uitgelogd: U kunt uw activiteiten in het instrument tussentijds oslaan. Zo kunt u de staen in eigen tijd en temo doorloen. 3 Elementen van het digitaal instrument Het digitaal instrument bestaat eigenlijk uit twee elementen, die altijd rechtsboven in het scherm toegankelijk zijn: 1 Beroesrofiel Hier kunt u direct aan de slag met het digitale instrument van het beroesrofiel en vindt u meer achtergrondinformatie: 4 Drie staen Het digitaal instrument kent een obouw in drie staen die o de agina Beroesrofiel kort worden weergegeven: HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 4

5 Aan de hand van deze staen werkt u toe naar een ersoonlijk actielan: 1 eerst brengt u er basiscometentie uw huidige situatie en ambities in kaart, 2 vervolgens maakt u uw cometenties secifiek, 3 en ten slotte schrijft u uw eigen actielan. 5 Achtergrondinformatie O verschillende laatsen in het instrument kunt u buttons en links aanklikken voor achtergrondinformatie. Onderaan elke agina vindt u links naar meer informatie over: Totstandkoming beroesrofiel; Basiscometenties; Secifieke cometenties; Toelichting theoretisch model. 6 Gegevensbeheer De gegevens die u in het instrument invoert en oslaat, blijven bewaard als u tussentijds uitlogt. Later kunt u deze gegevens nog aanvullen of bewerken. Als u gegevens bewerkt en oslaat, overschrijft dit de eerdere gegevens: alleen de laatste versie blijft bewaard. Eerdere versies kunt u (vooraf) wel downloaden naar uw eigen comuter en zo bewaren. (Onderaan het scherm Mijn overzicht staan de download-oties.) Uiteraard worden alle gegevens in het instrument vertrouwelijk beheerd. Alleen u heeft toegang tot uw gegevens. HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 5

6 B COMPETENTIEONTWIKKELING IN DRIE STAPPEN Om het digitaal instrument goed te kunnen gebruiken, is het belangrijk om voldoende kennis te hebben van het beroesrofiel en de bijbehorende cometenties. Daarover vindt u alle informatie in de brochure Beroesrofiel schoolleiders voortgezet onderwijs. Download deze o htt:// Voor inloggen of het aanmaken van een rofiel: zie A II. Achteraan deze handleiding (in deel C) vindt u uitgewerkte voorbeelden van de staen die hieronder worden beschreven. Die geven een goed beeld van wat er recies van u wordt gevraagd. STAP 1 BRENG UW HUIDIGE SITUATIE EN AMBITIES IN KAART. Het doel van de cometentieontwikkeling waarin dit instrument u ondersteunt, is adequaat en cometent handelen en beter functioneren in uw ersoonlijke werksituatie. Om de daartoe benodigde secifieke cometenties te kunnen formuleren (Sta 2) is het belangrijk om er basiscometentie zowel de huidige als de gewenste situatie o aier te zetten. Zo wordt namelijk de richting duidelijk van uw ersoonlijke cometentieontwikkeling. Met andere woorden: door uw ambitie helder te maken, kunt u bealen wat u moet kunnen om die te realiseren. 1.1 Kies een basiscometentie Als u bent ingelogd, vindt u o het scherm de iconen van de vijf basiscometenties: Klik o een icoon om direct met een basiscometentie aan de slag te gaan. Hoeveel cometenties u secificeert en in welke volgorde u dat doet, mag u zelf bealen. 1.2 Omschrijf uw huidige situatie en ambitie Als u een cometentie heeft aangeklikt, belandt u bij het eerste onderdeel van Sta 1, het omschrijven van de huidige situatie en ambitie binnen deze basiscometentie: Het is nuttig om de beschrijvingen van uw huidige situatie en ambitie te verbinden aan de doelen die u binnen de school nastreeft. Wanneer u zich bijvoorbeeld ten doel stelt om obrengstgericht te werken, kunt u zich bij de eerste cometentie (creëren van een gezamenlijke visie en richting) afvragen in hoeverre het al lukt om daaraan richting te geven vanuit een duidelijke visie, en welke staen u daar nog in kunt zetten. HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 6

7 O het scherm ziet u: een korte omschrijving van de betreffende basiscometentie, een aantal hulvragen die u onder andere helen om een goed beeld te vormen van de cometentie, een veld waarin u de huidige situatie binnen deze basiscometentie in uw eigen woorden omschrijft, een veld waarin u uw ambitie binnen deze basiscometentie in uw eigen woorden omschrijft. Het (voor uzelf) beantwoorden van de hulvragen en het daadwerkelijke omschrijven van situatie en ambitie zal natuurlijk enige tijd vergen. Daarom kunt u uw werk altijd tussentijds oslaan met een klik o de rode kno ( Verder ) linksonder o het scherm. Zo kunt u de omschrijvingen o een ander tijdsti altijd nog bijwerken, óók als u in de tussentijd heeft uitgelogd. Hetzelfde geldt voor uw werk in de andere twee staen. O het scherm ziet u: uw eigen omschrijving van uw situatie en ambitie (zie 1.2), een veld waarin u (binnen de betreffende basiscometentie) de secifieke cometenties omschrijft die nodig zijn om uw ambitie waar te maken, Onderaan dit veld staat een +, waarmee u invoerveld(en) kunt toevoegen, als het gaat om meer dan drie secifieke cometenties. de rode kno ( Cometenties oslaan ) waarmee u uw werk oslaat, drie uitgeschreven voorbeelden van secifieke cometenties, uitgewerkt in gedragsindicatoren. Detail scherm Met een klik o de rode kno bereikt u Sta 2: STAP 2 SPECIFICEER DE COMPETENTIES DIE U NODIG HEEFT 2.1 Secifieke cometenties beschrijven Doel van deze sta is dat u zo concreet mogelijk de secifieke cometenties omschrijft die u nodig heeft om waar te maken wat u wilt realiseren. HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 7

8 2.2 De voorbeelden Bij de vertaling van basiscometenties naar meer secifieke indicatoren, is het handig om een ijkunt of insiratiebron te hebben. Daarvoor dienen de drie voorbeeldrofielen onderaan het scherm: Deze voorbeelden dekken lang niet de lading van het scala aan leidinggevende functies. Uw functie hoeft dus niet recies bij een van die voorbeelden te assen. Sla uw secificatie o met de rode kno ( Cometenties oslaan ). Daarna wordt automatisch het laatste scherm van Sta 2 getoond (zie 2.2.). 2.3 Overzicht & tussenstand De voorbeelden zijn gebaseerd o steeds bredere leidinggevende functies: Dit scherm toont: 1 Het uitvoerend rofiel gaat uit van een schoolleider die leiding geeft aan een aantal medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het onderwijs binnen een logische onderwijskundige eenheid van een locatie of een sector (vaak aangeduid als team of afdeling). 2 Het vormgevend rofiel gaat uit van een schoolleider die integraal verantwoordelijk is voor een locatie of sector van een onderwijsinstelling. 3 Het strategisch rofiel gaat uit van een eindverantwoordelijk schoolleider van een grote onderwijsinstelling of scholengroe. 1 Een comleet overzicht van wat u in Staen 1 en 2 gedaan heeft: de zojuist ogeslagen secificaties, uw omschrijving van de huidige situatie, uw ambitie ten aanzien van de betreffende basiscometentie. De gegevens in het overzicht kunt u later (ook als u onieuw inlogt) nog veranderen of aanvullen via de twee grijze knoen bovenaan het overzicht: f Situatie & ambitie bewerken f Secificaties bewerken HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 8

9 2 De tussenstand die in een oogoslag aangeeft hoe ver u bent met het secificeren van uw cometenties, zelfreflectie, feedback en het actielan. De details kunt u bekijken door o de betreffende button te klikken: STAP 3 MAAK UW EIGEN PLAN 3.1 Zelfreflectie Zelfreflectie o de mate waarin u uw secifieke cometenties beheerst vormt het eerste onderdeel van Sta 3. Klik voor het volgende scherm o de button Vul uw zelfreflectie in : 2.4 Klaar? Kies een vervolgsta Nadat u Sta 1 en Sta 2 voor deze cometentie heeft voltooid, kunt u onderaan het scherm ( Mijn overzicht ) een vervolgsta kiezen: 1 o dezelfde wijze een volgende cometentie uitwerken, 2 verder gaan met zelfreflectie of het maken van een actielan (Sta 3). O dit scherm ziet u: een overzicht van de tot dan toe gesecificeerde cometenties (links), een invoerveld waaro u kunt aangeven in hoeverre u naar eigen inschatting de beschreven secifieke cometenties beheerst (rechts). Dit laatste doet u door met de cursor de assende schaalwaarde van het door jou ingeschatte niveau aan te klikken (1 bolletje = ik beheers deze cometentie nog niet, 10 bolletjes = ik beheers deze cometentie volledig). Deze inschatting wordt vervolgens automatisch ogeslagen. Desgewenst is deze achteraf nog aan te assen. Klaar? Kies onderaan het scherm een vervolgsta (zie 2.3). HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 9

10 3.2 Extra otie: vraag collega s om feedback Als u dat wilt kunt u ook collega s er mail vragen om aan te geven in welke mate u naar hun mening de secifieke cometenties beheerst. Dit via de button onder Mijn overzicht. 3.3 Feedback-verzoek versturen Via de rode kno Verstuur feedback-verzoeken komt u in het invoerscherm. Daar voert u naam en adres van uw collega s in: U kunt feedback-verzoeken verzenden aan minimaal 3 en maximaal 5 collega s. In het scherm Vraag om feedback vindt u recieze uitleg over de feedback. Feedback krijgt u geanonimiseerd terug. Zelfreflectie is alleen door uzelf te bekijken. Nadat u heeft uitgelogd, ontvangen deze collega s een bericht met een link naar de webagina waar zijn hun feedback kunnen geven. Zolang de uitnodigingen oen staan, kunt u uw secifieke cometenties niet wijzigen. Zo weet u zeker o welke versie u feedback heeft ontvangen. Oenstaande uitnodigingen kunt u annuleren met de button Annuleer feedbackverzoeken. HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 10

11 3.4 Formuleer een actielan Aan de hand van uw secificaties, zelfreflectie en eventuele feedback van collega s kunt u nu een ersoonlijk actielan ostellen. Hierin beschrijft u welke ontwikkelingsstaen u wilt zetten om uw ambities te verwezenlijken. Het is daarbij de bedoeling dat u alle cometenties waaraan u wilt werken, in één lan integreert. Schermvoorbeelden: Actielan formuleren? Klik o de button Stel uw actielan o onder Mijn overzicht. O het scherm ziet u: een korte uitleg over (het ostellen van) het actielan, een invoerveld waaro u kunt aangeven voor welke eriode het lan geldt, een overzicht waaro u de cometenties kunt aanvinken waaraan u wilt werken, de button Selectie bewerken waarmee u cometenties kunt aan- of uitvinken, een aantal gerichte vragen (uw antwoorden vormen samen het actielan): o Wat ga ik doen? o Welke collega s betrek ik en o welke manier? o Gewenst resultaat (eigen gedrag)? o Gewenst resultaat (obrengst voor anderen)? o Zorgen en aandachtsunten? o Mogelijke olossingen? De rode kno Oslaan waarmee u de ingevoerde gegevens vastlegt. HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 11

12 3.5 Actielan downloaden of rinten? Nadat u het actielan heeft ogeslagen (rode kno Oslaan ) komt u terecht in het overzichtsscherm. Onderaan het overzichtsscherm vindt u buttons waarmee u het actielan kunt downloaden of rinten: HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 12

13 C UITGEWERKTE VOORBEELDEN VOORBEELD STAPPEN 1 EN 2 UIT HET INSTRUMENT: Voorbeeld a.d.h.v. cometentie 2 (Realiseren van een coherente organisatie, gericht o het rimaire roces) De twee voorbeelden hieronder beschrijven de huidige situatie, de ambitie en de secifieke cometenties. Ze zijn elk gekoeld aan een andere basiscometentie uit het beroesrofiel: Voorbeeld a.d.h.v. cometentie 1 (Creëren van een gezamenlijke visie en richting) Huidige situatie Ambitie Secifieke cometenties Strategische doelen staan in beleidsstukken, maar vertaling naar de werkvloer ontbreekt nog. Uitgangsunten en doelen concretiseren en daadwerkelijk terug kunnen vinden in de klassen. Om mijn ambitie waar te maken, moet ik het volgende kunnen: In dialoog met docenten strategische doelen vertalen naar gezamenlijke ambities voor de klassenraktijk. Samen met docenten gezamenlijke ambities concretiseren in succesindicatoren voor obrengsten en onderwijsrocessen. In gesrekken met docenten resultaten, gebeurtenissen en klassensituaties koelen aan gestelde succesindicatoren. Huidige situatie Ambitie Secifieke cometenties Individuele docenten zijn gegroeeerd in vaksecties. Leerling gaat van schakel naar schakel, dit vraagt veel coördinatie. Schaalomvang en huidige eisen aan onderwijs (secialismen) maken het geheel erg comlex: te veel communicatielijnen en onduidelijkheid over wie nu waar verantwoordelijk voor is. Dit maakt het lastig om obrengstgericht te werken aan onderwijsontwikkeling. We willen gaan werken in teams waarbij het in essentie gaat om een verandering van deelverantwoordelijkheid van afzonderlijke docenten naar een gezamenlijke verantwoordelijkheid van een groe docenten voor het gehele leerroces van een groe leerlingen. We hoen dat dit ons beter in staat stelt om in te selen o individuele kenmerken van leerlingen en om nieuwe onderwijskundige en edagogische ovattingen vorm te geven. Om mijn ambitie waar te maken, moet ik het volgende kunnen: 1 De kwaliteit van onderwijsrocessen in de school monitoren, vanuit kennis van onderwijsleerrocessen. 2 De dialoog over teamontwikkeling stimuleren in relatie tot de kwaliteit van onderwijsrocessen. 3 Informatie verzamelen over organisatiekenmerken en rocessen en deze relateren aan extern onderzoek over het werken in teams. 4 Mensen mobiliseren die de kwaliteit en affiniteit hebben om een dergelijk raktijkonderzoek mee aan te sturen; hiervoor voldoende tijd en middelen realiseren. 5 O basis van intern en extern onderzoek beslissingen nemen. 6 Duidelijke werk- en rofessionaliseringsafsraken maken met de betrokken docenten en midden managers. 7 Zicht houden o het vastleggen, naleven en cyclisch evalueren van deze afsraken. HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 13

14 VOORBEELD STAP 3 UIT HET INSTRUMENT: In het onderstaande voorbeeld is ook het actielan geschreven. Dat lan richt zich in dit geval o secifieke cometenties behorend bij de eerste basiscometentie: het creëren van een gezamenlijke visie en richting. (U kunt een actielan ostellen dat zich richt o één of o een combinatie van de basiscometenties.) Voorbeeld a.d.h.v. cometentie 1 (Creëren van een gezamenlijke visie en richting) Huidige situatie Ambitie Secifieke cometenties Strategische doelen staan in beleidsstukken maar vertaling naar de werkvloer ontbreekt nog. Uitgangsunten en doelen concretiseren en daadwerkelijk terug kunnen vinden in de klassen. Om mijn ambitie waar te maken, moet ik het volgende kunnen: 1 In dialoog met docenten strategische doelen vertalen naar gezamenlijke ambities voor de klassenraktijk. 2 Samen met docenten gezamenlijke ambities concretiseren in succesindicatoren voor obrengsten en onderwijsrocessen. 3 In gesrekken met docenten resultaten, gebeurtenissen en klassensituaties koelen aan gestelde succesindicatoren. Actielan Voornemens voor de eriode van 1 set tot 1 dec 2013 Wat ga ik doen? Ik richt me in eerste instantie o secifieke cometenties 1 en 2, behorend bij basiscometentie Creëren van een gezamenlijke visie en richting. Voorbeeld a.d.h.v. cometentie 1 (Creëren van een gezamenlijke visie en richting) Actielan (vervolg) Daarvoor zal ik: a) Het strategisch beleidslan besreken met sectieleiders om strategische doelen/uitgangsunten o schoolniveau meer concreet te maken: Wat betekent het voor de klassenraktijk? Welke ambities kunnen we formuleren o sectieniveau? Ik bereid dit gesrek voor met een externe coach/begeleider. b) O basis van de geformuleerde ambities en concretiseringen stellen we er sectie samen met sectieleider en docenten een kijkwijzer o, die gebruikt kan worden om elkaar feedback te geven. Ook hierbij word ik begeleid door een externe begeleider. Welke collega s betrek ik hierbij en o welke manier? - Sectieleiders en docenten: met hen voer ik de gesrekken. - Mijn leidinggevende informeer ik en gebruik ik als klankbord. Gewenste resultaat - Eigen gedrag: focus bewaren o visie; dialoog aangaan met docenten en sectieleiders en onderlinge dialoog stimuleren. - Obrengsten voor sectieleiders en docenten: handvatten om binnen eigen sectie de onderwijsraktijk besreekbaar te maken. Zorgen en aandachtsunten Docenten zijn niet gewend dat mensen in de klas komen kijken. Dit leidt misschien tot defensief gedrag. Mogelijke olossingen Tijd nemen voor dialoog; keuzevrijheid bieden als het gaat om wie er in de klas komt kijken; overleg met coach. HET DIGITAAL INSTRUMENT: PRAKTISCHE HANDLEIDING 14