SPEECH JOANNE KELLERMANN TGV 16 DE PBM SYMPOSIUM VERANTWOORD BESTUREN, KURHAUS, DEN HAAG, 15 MEI 2014, UUR.
|
|
- Veerle Boer
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 SPEECH JOANNE KELLERMANN TGV 16 DE PBM SYMPOSIUM VERANTWOORD BESTUREN, KURHAUS, DEN HAAG, 15 MEI 2014, UUR. Dames en heren, Om te beginnen: veel dank aan PBM voor de uitnodiging om dit symposium te openen. U heeft vanmiddag heel wat te doen! U gaat in de vorm van een lagerhuis-debat aan de hand van vier stellingen discussiëren over actuele thema s in de pensioenwereld: Over de frisse blik van externe bestuurders, de mate van zekerheid die nodig is voor een goed pensioen, het effect van de rentestand én de verschillende vormen die het pensioencontract kan aannemen. Voordat deze discussies losbarsten, wil ik met u stilstaan bij het overkoepelende thema van vandaag: verantwoord besturen. Verantwoord besturen heeft voor De Nederlandsche Bank direct te maken met vertrouwen. En, zoals u wellicht weet, is werken aan vertrouwen een centraal thema voor ons. Vertrouwen in de financiële sector als geheel, in de pensioensector in het bijzonder, maar ook in ons als prudentieel toezichthouder. Dit vertrouwen is onze instelling ook niet zomaar gegeven, zo blijkt uit onze eigen geschiedenis. De Nederlandsche Bank viert dit jaar haar tweehonderdste verjaardag. Tweehonderd jaar geleden, in 1814, werden wij door Koning Willem I opgericht om [ik citeer:] de koophandel, als zenuw van de Staat, op te beuren uit het verval. [einde citaat] Het was de bedoeling dat wij kredieten gingen verlenen en als circulatiebank gingen fungeren, om zo de economie weer op gang te brengen. We hadden geen gemakkelijke start! Als nieuw instituut werd DNB door het publiek met wantrouwen bekeken. Ook onze bankbiljetten wekten achterdocht. Men had liever de vertrouwde klinkende munten in handen. En de invloed van DNB reikte lang tijd niet verder dan zo ongeveer de stadsgrens van Amsterdam. 1
2 Maar uiteindelijk kreeg het vertrouwen in ons de overhand, en wisten we in de tweede helft van de negentiende eeuw uit te groeien tot een volwaardige nationale bank. Langzamerhand ontstond er een particulier bankwezen. Mensen leenden niet langer bij DNB, maar bij private banken, die op hun beurt weer een rekening bij DNB hadden. Daarmee werd het voor DNB vanzelfsprekend belangrijk te weten hoe betrouwbaar deze banken waren. Hier werd de kiem voor ons huidige bankentoezicht gelegd. Dat toezicht omvat intussen veel meer dan alleen het toezicht op banken. Dat is niet altijd een makkelijke taak: sinds de financiële crisis is het vertrouwen van het publiek in de pensioensector sterk gedaald. Dat moet herwonnen worden, daar zijn we het allemaal wel over eens, denk ik. Verantwoord besturen is hierbij een sleutelbegrip. Ik wil het vandaag dan ook hebben over verantwoord besturen en wat we daarbij van u verwachten. Want we hebben daarin allemaal onze eigen rol. De politiek en de toezichthouder, maar ook u: pensioenfondsen, pensioenuitvoeringsorganisaties, adviseurs en uw medewerkers. Verantwoord besturen rust in mijn ogen op drie pijlers: - Professionaliteit, - Evenwichtige belangenafweging, en - Open communiceren en verantwoording afleggen. Professionaliteit betekent dat u als beleidsbepaler in control bent. Dit betekent ten eerste dat de organisatie zodanig is ingericht, dat u overzicht heeft en effectief kunt besturen. Daarnaast heeft professionaliteit natuurlijk te maken met uw eigen kennis, vaardigheden en ervaring. Als bestuur is het uw verantwoordelijkheid om de verschillende belangen die een rol spelen bij het pensioenfonds op een evenwichtige manier af te wegen. Dit is de basis voor verantwoorde besluitvorming. Door als bestuur open te communiceren en op een transparante wijze verantwoording te afleggen zijn de belanghebbenden in staat de afwegingen van het bestuur te beoordelen, en hierop te reageren. 2
3 Deze drie pijlers vormen de basis voor het vervullen van uw primaire taak als pensioenfonds: zorg dragen voor een goede oudedagvoorziening van deelnemers en pensioengerechtigden. Na de roerige ontwikkelingen van de afgelopen jaren is dit een forse uitdaging. Het vertrouwen in de pensioensector is uitgehold. Om dat te herstellen is verantwoord besturen cruciaal! Om de professionaliteit van het bestuur te waarborgen is een solide organisatie-inrichting nodig én moeten de juiste mensen op de juiste plek zitten. Alleen met een goede governance en geschikte bestuurders kan een pensioenfondsbestuur in control zijn. Laten we beginnen bij de organisatie-inrichting, de governance van pensioenfondsen. In 2007 werd een grote stap vooruit gezet met de invoering van het intern toezicht. En op 1 juli aanstaande neemt de sector een nog grótere sprong vooruit: dan treden nieuwe artikelen in de Pensioenwet in werking die fondsen voor het eerst daadwerkelijk de mogelijkheid geven te kiezen tussen verschillende bestuursmodellen. Elk van de modellen voorziet in een adequaat systeem van checks en balances, doordat de verschillende organen elkaar kunnen controleren. Hier is een grote rol weggelegd voor het intern toezicht, dat een essentiële check uitvoert op het uitvoerend bestuur: Door tegenwicht te bieden, verbetert het intern toezicht het zelfsturend vermogen en de kwaliteit van het uitvoerend bestuur. DNB vindt het daarom waardevol dat de wet meer pensioenfondsen verplicht tot het instellen van een vaste Raad van Toezicht. De fondsen die hun visitatiecommissie behouden, moeten straks elk jaar een visitatie laten uitvoeren. Hiermee wordt het intern toezicht beter verankerd als krachtig orgaan van het pensioenfondsbestuur: een echte countervailing power, die de besluitvorming binnen het uitvoerend bestuur kritisch kan beoordelen. Zoals ik eerder al zei: de effectiviteit van een bestuur hangt niet alleen van de formele organisatie af, maar vooral ook van de bestuurders zelf. 3
4 Goede en bekwame mensen, daar gaat het immers om. We zijn daarom verheugd dat de wet zwaardere eisen stelt aan de geschiktheid van bestuurders. Maar niet alleen bestuurders: ook intern toezichthouders, leden van de visitatiecommissie en leden van het belanghebbendenorgaan moeten voldoen aan de geschiktheidseis. Wij kijken bij de toetsing naar kennis, vaardigheden én professioneel gedrag. De reden hiervoor is dat wij vinden dat u over meer moet beschikken dan alleen kennis van zaken. Het slimste jongetje of meisje van de klas is niet per definitie de beste bestuurder voor een fonds. Daar komen ook andere vaardigheden en professionaliteit bij kijken. Wij vinden het noodzakelijk dat elke bestuurder individueel geschikt bevonden wordt. Geschiktheid moet dus een individueel criterium zijn, waarbij we rekening houden met de omgeving waarin de bestuurder opereert: Is iemand stevig genoeg om in een bepaald bestuur zijn deskundigheid in de praktijk te brengen? En vullen de verschillende bestuurders elkaar ook aan met hun kennis en vaardigheden? Op deze manier zorgen we ervoor dat bestuurders individueel geschikt zijn én dat er in het bestuur als geheel voldoende geschiktheid aanwezig is. We kijken dus naar geschiktheid op twee niveau s: individueel en collectief. Dat heeft gevolgen voor de manier waarop we naar bepaalde competenties kijken. Zo vinden we het bijvoorbeeld belangrijk dat er in het bestuur als geheel voldoende bestuurservaring aanwezig is en dat elke individuele bestuurder voldoende ervaring heeft. Betekent dit dat iemand die voor het eerst bestuurder of toezichthouder bij een pensioenfonds wil worden niet door de geschiktheidstoets komt? Het antwoord is: nee, zo zwart-wit ligt het niet. Het kan heel goed zijn dat in een bepaalde situatie een frisse blik van buiten een welkome aanvulling op het collectief is. Of een nieuwe bestuurder kan met haar of zijn specifieke kennis een bijdrage leveren aan de collectieve geschiktheid van het bestuur. Dus nogmaals: bestuurders of toezichthouders die nieuw zijn in het vak, zijn niet automatisch ongeschikt. 4
5 Met een goede organisatie-inrichting en geschikte bestuurders begint het pas. We verwachten namelijk dat zij in staat zijn constant te reflecteren op hun eigen gedrag en het functioneren van het fonds. Het gaat erom regelmatig vragen te stellen als waarom doen wij de dingen zoals we ze doen? En in wiens belang is dat? En op het niveau van een bestuur of raad van toezicht moeten ook de volgende vragen regelmatig de revue passeren: - Werken wij effectief samen, en zitten we op de juiste koers? - Worden persoonlijke belangen niet boven het belang van de deelnemer of het fonds gesteld? Soms staan alle neuzen dezelfde kant op. Dat kan een goed gevoel geven. Maar staan de neuzen ook de goede kant op? Dissidenten hebben hierin een belangrijke rol. Tegenspraak wordt vaak als lastig ervaren. Maar voor een zorgvuldige besluitvorming kan het juist erg nuttig zijn. Een collega die het niet eens is met business as usual, kan de ogen openen voor anderen die bepaalde risico s of problemen niet zien. Daarnaast is de dialoog met stakeholders van groot belang. En de moed om in die dialoog ook echt te luisteren, en open te staan voor andere belangen. Binnen de bedrijfscultuur van het fonds als geheel moet er een evenwicht zijn tussen risiconeming en risicobeheersing. Dit moet niet alleen spreken uit de tone at the top, maar ook andere organen en het bedrijfsbureau moeten hiervan doordrongen zijn. Wat betekent verantwoord besturen in de praktijk? Dit wil ik nader uitleggen aan de hand van een concreet vraagstuk. 5
6 Uiteraard is de dekkingsgraad belangrijk voor het vertrouwen dat deelnemers hebben in het fonds. Zoals u weet zijn vele fondsen na het uitbreken van de kredietcrisis in onderdekking gekomen, en hebben zij daarom een herstelplan moeten uitvoeren. Deze grafiek (FIGUUR 1 DNB Bulletin) brengt de ontwikkelingen in de vijfjaars-herstelperiode van 2009 tot en met 2013 goed in beeld. We zien hier dat de dekkingsgraad grotendeels bepaald wordt door twee factoren: de koers van aandelen en de ontwikkeling van de rente. Rente is één van de belangrijkste drijvers van het resultaat van een pensioenfonds. Uiteraard speelt ook de stijging van de levensverwachting een rol in de dekkingsgraad: de demografische verhoudingen binnen een fonds bepalen de impact van het langlevenrisico op de dekkingsgraad. Terwijl de aandelenkoersen hersteld zijn tot het niveau van vlak voor de kredietcrisis, is de dekkingsgraad slechts met een kleine twintig procent gestegen. Dit komt omdat de rente flink gedaald is, en veel fondsen in beperkte mate het renterisico afgedekt hadden. Deze grafiek geeft uiteraard gemiddelden aan van alle fondsen die in herstel waren. De volgende grafiek (FIGUUR 2 DNB Bulletin) geeft onderlinge verschillen weer tussen de pensioenfondsen in de stijging van de dekkingsgraad. Waarom hebben sommige fondsen een grote sprong in hun dekkingsgraad gemaakt, terwijl anderen weinig of geen verbetering laten zien? Dit is, ik noemde dat al eerder, afhankelijk van het beleggingsbeleid, de afdekking van het renterisico, en de levensverwachting. U zult wellicht denken: achteraf is het makkelijk praten; om een goede afweging te maken moet je eigenlijk in de toekomst kunnen kijken. Maar het gaat mij hier niet om een gouden maatstaf voor beleggingsbeleid en het afdekken van renterisico te geven. Die is er niet, en DNB vindt een hogere afdekking van renterisico niet bij voorbaat beter. Het gaat mij er om dat u als pensioenfondsbestuur in control bent. Dit betekent dat u een weloverwogen afweging maakt. 6
7 In overleg met uw belanghebbenden moet u een passende risk appetite vaststellen. Daarnaast moet u uiteraard weten wat de risico s zijn, en wat u moet doen als deze risico s zich materialiseren. Ook moet u een solide afweging maken tussen de nominale zekerheid en de indexatieambitie die u uw deelnemers wil bieden. Wat betekent het dan om in control te zijn ten aanzien van beleggingsbeleid en renterisico? Dit wil ik uitleggen met behulp van een concrete casus. Onlangs heeft een fonds een externe partij ingehuurd om onderzoek te doen naar het eigen beleggingsbeleid over de afgelopen 10 jaar. Het pensioenfondsbestuur had de vermogensbeheerders de opdracht gegeven om een actief beleggingsbeleid te voeren. De vermogensbeheerders kregen veel ruimte om van benchmarks af te wijken en naar eigen inzicht te handelen. Dit heeft ertoe geleid dat het fonds ten opzichte van de eigen benchmark een underperformance van bijna 10% heeft laten zien - een beeld wat wij overigens bij andere fondsen ook zien. Daarnaast had het bestuur besloten het renterisico in geringe mate af te dekken. De daling van de rente in de afgelopen jaren heeft er mede daarom toe geleid dat de dekkingsgraad van het fonds fors gedaald is. Ondanks de sterk tegenvallende resultaten is lang gewacht met een wijziging in het beleggingsbeleid. Mijn vraag aan u is: was dit pensioenfondsbestuur 'in control'? En was het bestuur voldoende professioneel om grip te krijgen op de situatie? Ik vind van niet. Het lijkt met de kennis van nu makkelijk om te oordelen. Toch ben ik van mening dat het bestuur onvoldoende in staat is geweest om een verantwoord beleid te voeren. En wel om de volgende redenen. Het bestuur was zich klaarblijkelijk niet bewust van de risico s die het fonds liep door de gekozen mix van beleggingsbeleid en afdekking van het renterisico. Het bestuur was zich kennelijk onvoldoende bewust van de eigen risicobereidheid, en had deze dus ook niet gecommuniceerd en voorgelegd aan de belanghebbenden. 7
8 Er was onvoldoende kennis over beleggingsbeleid aanwezig. Hierdoor had de vermogensbeheerder te lang vrij spel binnen de ruime bandbreedtes in het beleggingsbeleid. Gecombineerd met het geringe afdekken van het renterisico leverde dit een erg risicovolle combinatie op, waar de gevolgen nu duidelijk van zijn. Het centrale probleem was dus dat het fondsbestuur niet in control was ten aanzien van de risico s die het beleggingsbeleid en de geringe afdekking van het renterisico opleverden voor het fonds. Het fonds heeft inmiddels stevige maatregelen genomen, om herhaling te voorkomen. De governance is versterkt door enkele professionele bestuurders te benoemen met kennis op het gebied van beleggingsbeleid en risicomanagement. Het beleggingsbeleid is gewijzigd, en is nu passiever en eenvoudiger. Ook heeft men de professionaliteit van de organisatie versterkt door verslaglegging van besluitvorming te verbeteren. Dit komt de transparantie binnen het fonds ten goede. Deze stappen zijn een goede voedingsbodem voor een verantwoord bestuur van het pensioenfonds. DNB heeft in 2013 een themaonderzoek verricht naar de beheersing van het renterisico door pensioenfondsen. Op basis van dit onderzoek onder 25 fondsen heeft DNB een aantal sectorbrede aandachts- en verbeterpunten opgesteld in een sectorbrief. De belangrijkste bevindingen zijn onder andere dat de vastlegging van het beleid concreter moet en de monitoring van renterisico beter. Een concretere vastlegging van het beleid verhoogt de transparantie en accountability van het pensioenfondsbestuur. Dit betekent uiteraard niet dat DNB verwacht dat u het beleid klakkeloos volgt. In situaties waar het beleid niet in heeft voorzien verwachten wij juist dat u op basis van goede argumenten afwijkt van uw beleid. Verbetering van de monitoring van het renterisico gaat ten eerste om het goed zicht hebben op de belangrijkste drivers van het resultaat. Daarnaast moet u een analyse maken van het resultaat op de renteafdekking. 8
9 Is dit in lijn met de verwachtingen geweest? Door op deze manier meer grip te krijgen op renterisico, en hierover transparant te zijn in beleid en resultaten, kunt u als bestuur meer in control zijn. DNB zal in het vierde kwartaal van dit jaar een nader onderzoek instellen naar de manier waarop pensioenfondsen invulling hebben gegeven aan de aandachtspunten uit de sectorbrief. Dames en heren, ik wil mijn verhaal afronden. Zoals ieder van u weet, is er veel gaande in de pensioensector, en is er een levendige maatschappelijke discussie over pensioenen gaande. Ik heb het met u over verantwoord besturen willen hebben, en in het licht van de maatschappelijke ontwikkelingen zou ik willen zeggen: Now is the time. Op basis van de bouwstenen professionaliteit, evenwichtige belangenafweging, open communicatie en transparantie ligt er voor u een kans om bij te dragen aan het herstel van vertrouwen in de pensioensector. Da s een mooie kans, dus. Dus grijp die, zou ik zeggen! Dank u! Den Haag, Kurhaus, 15 mei 2014 Joanne Kellermann was vandaag de keynote speaker op het 16 de PBM Symposium, dat dit jaar Verantwoord Besturen als thema had. Zij besprak in haar speech wat goed besturen volgens haar inhield en benadrukte hoe essentieel goed besturen was voor het herstel van vertrouwen. 9
SPEECH JOANNE KELLERMANN TGV UITREIKING TOOLKIT GOVERNANCE PENSIOENFONDSEN 2014, 19 MEI 2014, UUR.
SPEECH JOANNE KELLERMANN TGV UITREIKING TOOLKIT GOVERNANCE PENSIOENFONDSEN 2014, 19 MEI 2014, 13.15 13.40 UUR. Den Haag, 19 mei 2014 Vandaag heeft Joanne Kellerman, directeur toezicht pensioenfondsen en
Nadere informatieOpening Olaf Sleijpen - DNB pensioenseminar 12 september 2012: Introductie
Opening Olaf Sleijpen - DNB pensioenseminar 12 september 2012: Introductie - Dames en heren, welkom bij het ochtendgedeelte van het DNB pensioenseminar. Dit is voor mij de eerste keer dat ik mag spreken
Nadere informatieVITP Toezichtcode 2019
VITP Toezichtcode 2019 Vier principes vormen het fundament van de toezichtcode: 1. De zorg voor het pensioen van de deelnemer is leidend voor het toezichthouden De primaire taak van een pensioenfonds is
Nadere informatieSpeech Bert Boertje,
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank tijdens het congres van het Instituut voor Pensioeneducatie. De Doelen, Rotterdam, 10 december 2015 Dames en Heren,
Nadere informatieWet versterking Bestuur Pensioenfondsen
Wet versterking Bestuur Pensioenfondsen Wat betekent de wet voor intern en extern toezicht? Prof. Dr. Olaf Sleijpen Divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen en beleggingsondernemingen Seminar voor intern
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur
Nadere informatieHet toezicht van DNB op het bestuur en de Raad van Toezicht
Het toezicht van DNB op het bestuur en de Raad van Toezicht Linda Hobbelt RA Afdelingshoofd Middelgrote en Kleine Pensioenfondsen Woerden, 26 augustus 2014 Alleen voor intern gebruik Governance: toezicht
Nadere informatiePensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann
Pensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann De Nederlandsche Bank ontvangt u vandaag met veel plezier op deze sportieve middag. Pensioenfondsbestuurders en toezichthouders hebben verschillende taken.
Nadere informatieBijzondere Deelnemersvergadering 24 april 2014
Bijzondere Deelnemersvergadering 24 april 2014 2 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Achtergrond Wet versterking bestuur pensioenfondsen 3. Wet versterking bestuur pensioenfondsen 4. Wijzigingen
Nadere informatieVerslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016
Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Nadere informatieVITP-visie op visitatie 3 november 2016 (finale versie voor ledenvergadering november 2016)
VITP-visie op visitatie 3 november 2016 (finale versie voor ledenvergadering november 2016) 1. Samenvatting In 2017 wordt intern toezicht op pensioenfondsen in de vorm van visitatiecommissies geëvalueerd.
Nadere informatieVersterking bestuur pensioenfondsen: het vervolg
Versterking bestuur pensioenfondsen: het vervolg De kritiek op het wetsvoorstel versterking bestuur pensioenfondsen van februari 2012 was niet mals. In de Nota naar aanleiding van het Verslag van juni
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m 30 juni 2012 Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad is gedaald van 110,0% naar 105,1% Beleggingsrendement
Nadere informatieKorte toespraak Joanne Kellermann uitreiking Benchmark VBDO 2014
Korte toespraak Joanne Kellermann uitreiking Benchmark VBDO 2014 1. Opening Hartelijk dank voor de presentatie en deze benchmark. Als we bedenken dat duurzaamheid in het beleggingsbeleid nog niet eens
Nadere informatieUW PENSIOEN BIJ SPUN. Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 22 mei 2018
UW PENSIOEN BIJ SPUN Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 22 mei 2018 Gezien op tv op 7 mei? Zwarte Zwanen schetst eenzijdig, negatief beeld
Nadere informatieExtra informatie pensioenverlaging
Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen
Nadere informatieHeel veel dank voor de uitnodiging om hier vandaag te mogen spreken.
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank, bij het congres Pensioen Update van Euroforum op 8 december 2016 Dames en heren, Heel veel dank voor de uitnodiging
Nadere informatieVeel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen
Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand
Nadere informatieDNB Crisisplan. Stichting Pensioenfonds Honeywell 21 September 2011. Pensioenfonds
DNB Crisisplan Stichting Honeywell 21 September 2011 Agenda Introductie Opzet crisisplan Nut en noodzaak crisisplan Concept crisisplan - discussiepunten - Wanneer is er spraken van een crisissituatie?
Nadere informatiePensioen: Onzekere zekerheid
Commissie Beleggingsbeleid en Risicobeheer Pensioen: Onzekere zekerheid Analyse en aanbevelingen Beleggingsbeleid en Risicobeheer van Nederlandse pensioenfondsen Vereniging van Pensioenrecht 9 maart 2010
Nadere informatieS&V Reflector. Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie
S&V Reflector Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie Juni 2011 Sprenkels & Verschuren wil met dit document haar bijdrage leveren aan een verantwoord
Nadere informatieToelichting bij brief aan Stas Klijnsma dd. 14 maart 2014, P.C./MVE/ Mag een pensioenfonds gewogen stemverhoudingen hanteren in het bestuur?
Toelichting bij brief aan Stas Klijnsma dd. 14 maart 2014, P.C./MVE/2014.160 Mag een pensioenfonds gewogen stemverhoudingen hanteren in het bestuur? Pensioenfondsbesturen bereiden zich voor op hun nieuwe
Nadere informatieWet versterking bestuur pensioenfondsen
Wet versterking bestuur pensioenfondsen Presentatie voor het Platform Deelnemersraden Drs. Harrie J.P. Penders 12 april 2013 Leerdoelen inzicht bieden in het wetsvoorstel (sheet 3 24) inzicht bieden in
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatiedelta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012
delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012 XY 13996-0513 In dit Jaarbericht leest u wat er in 2012 bij ons pensioenfonds gebeurde. We gaan wat dieper in op onze beleggingen en andere financiële zaken.
Nadere informatieSpeech Frank Elderson tgv symposium Pensioen, Bestuur en Management op 21 mei 2015, Planetarium, Amsterdam Zuid-Oost
Speech Frank Elderson tgv symposium Pensioen, Bestuur en Management op 21 mei 2015, Planetarium, Amsterdam Zuid-Oost Dames en heren, Ik wil het vandaag met u gaan hebben over rollen. En over rolverdeling.
Nadere informatieVerder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie.
Van het SPAN bestuur De maand mei staat in het teken van het afronden van het SPAN jaarverslag over 2012. Eind deze maand verwachten we dat het verslag wordt goedgekeurd door actuaris en accountant. Het
Nadere informatieInput KPS-werkgroep PFG op wetsvoorstel versterking bestuur pensioenfondsen
Input KPS-werkgroep PFG op wetsvoorstel versterking bestuur pensioenfondsen 16 maart 2012 Input KPS Werkgroep PFG op wetsvoorstel versterking bestuur pensioenfondsen Pagina 1 Inhoud Inleiding... 3 Verantwoording
Nadere informatieKamervragen van de leden Omtzigt en Van Hijum (beiden CDA)
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33
Nadere informatieW erkboek PREVIEW. Op weg naar een. nieuw bestuursmodel. P e r s o o n l i j k. en interactief
Op weg naar een nieuw bestuursmodel W erkboek Zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming middels reflecties, vragen en afwegingen Governance werkboek P e r s o o n l i j k en interactief Op weg
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieEen overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.
12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar
Nadere informatieOpening Majesteit, dames en heren, ook ik heet u vandaag van harte welkom op het jaarlijkse pensioenseminar van DNB.
Speech Joanne Kellermann Pensioenseminar 2014 Opening Majesteit, dames en heren, ook ik heet u vandaag van harte welkom op het jaarlijkse pensioenseminar van DNB. Voor mij is dit een bijzonder moment:
Nadere informatieBIJLAGE 7: Financieel crisisplan Stichting Jan Huysman Wz. Fonds
BIJLAGE 7: Financieel crisisplan Stichting Jan Huysman Wz. Fonds Inleiding In hoofdstuk 9 van deze Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN) (Het weerstandsvermogen van het fonds, inzet van sturingsmiddelen)
Nadere informatieRoel Fonville Eindhoven, 19 september
Roel Fonville Eindhoven, 19 september 2018 19-9-2018 1 Hoe gaat het met het Philips Pensioenfonds? Hoe wordt het Philips Pensioenfonds bestuurd? De invloed van gepensioneerden op het beleid van het Philips
Nadere informatieVia deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.
Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m ultimo juni 2012 Samenvatting: Nominale dekkingsgraad gedaald van 107,6% naar 101,9% Beleggingsrendement is 1,6%
Nadere informatieUpdate pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 15 Oktober 2014. Stichting Pensioenfonds Invista
Update pensioenen INVISTA (Nederland) BV per 15 Oktober 2014 Pensioen INVISTA (Nederland) BV Uitvoering door December 2008 in onderdekking. Maart 2009 korte termijnherstelplan ingediend bij en goedgekeurd
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieWHITEPAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER
WHITEPAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER 6 juni 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleggingsbeleid... 4 3. Governance bestuur... 4 3.1. Samenhang met de keuze voor een bestuursmodel...
Nadere informatieOver samenwerken. GroupLife. Strategy, business and technology
Over samenwerken Strategy, business and technology Code pensioenfondsen: de 8 (nieuwe) thema s 1. Vertrouwen waarmaken 2. Verantwoordelijkheid nemen 3. Bevorderen cultuurvan integriteiten compliance 4.
Nadere informatieDe geschikte kandidaat is bereid om pensioenopleiding te volgen. SPT organiseert een opleidings- en inwerkprogramma.
Aan: Bestuur BPVT Van: Sako Zeverijn CC: Bestuur SPT Betreft: Functieprofiel bestuurslid met portefeuille communicatie Datum: 13 mei 2014 1. Algemeen Stichting Pensioenfonds Tandartsen en Tandartsspecialisten
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015. Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is fors gestegen van 105,7% naar 115,4%. Dit komt
Nadere informatieFinancieel crisisplan
Financieel crisisplan Inleiding In Artikel 145 van de Pensioenwet wordt voorgeschreven dat de ABTN een financieel crisisplan moet bevatten. Artikel 29b van het besluit FTK geeft hier een nadere uitwerking
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling
Nadere informatieWAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?
WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.
Nadere informatiePROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds
PROFIELSCHETS NIET UITVOEREND BESTUURDER Stichting Stichting behoort tot de grootste ondernemingspensioenfondsen van Nederland met een belegd vermogen van bijna 18 miljard euro. Het pensioenfonds voert
Nadere informatieWet versterking bestuur pensioenfondsen
Wet versterking bestuur pensioenfondsen Op 9 juli 2013 nam de Eerste Kamer de Wet versterking bestuur pensioenfondsen (de Wet ) aan. Door de Wet is de bestuursstructuur van pensioenfondsen op de schop
Nadere informatieToespraak Frank Elderson over prioriteiten pensioentoezicht in 2015
Toespraak Frank Elderson over prioriteiten pensioentoezicht in 2015 Rotterdam, De Doelen, 11 december 2014 - Frank Elderson, lid van de directie van De Nederlandsche Bank (DNB), heeft een toespraak gehouden
Nadere informatieGrenzen aan (intern) toezicht
Grenzen aan (intern) toezicht VITP Congres, Driebergen, 16 september 2013 Prof. dr. Olaf C.H.M. Sleijpen Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en beleggingsondernemingen Agenda Drie onderwerpen Grenzen
Nadere informatieAanleiding. Tweede Kamer der Staten-Generaal T.a.v. de voorzitter, mevrouw A. van Miltenburg Postbus EA DEN HAAG
Tweede Kamer der Staten-Generaal T.a.v. de voorzitter, mevrouw A. van Miltenburg Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG KENMERK: B/12/6726/MH DATUM: 19 november 2012 ONDERW ERP: Code Pensioenfondsen Geachte mevrouw
Nadere informatiePensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen
Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen 14 De lijsten van pensioenfondsen met de hoogste en de laagste vermogensbeheerkosten die onder andere door Pensioen Pro en De Nederlandsche Bank (hierna:
Nadere informatieSpeech staatssecretaris J. Klijnsma, tijdens 25-jarig jubileumcongres Kring van Pensioenspecialisten
1 Speech staatssecretaris J. Klijnsma, tijdens 25-jarig jubileumcongres Kring van Pensioenspecialisten Dames en heren, Allereerst wil ik u van harte feliciteren met uw zilveren jubileum. Het is voorbeeldig
Nadere informatieFunctieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds
Functieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds 1. Algemene kenmerken Het bestuur van de Stichting Notarieel Pensioenfonds (SNPF) is
Nadere informatieFinancieel crisisplan
Financieel crisisplan 1 Inhoud 1 Inhoud... 2 2 Inleiding... 3 3 Doel en kader van het financieel crisisplan... 4 3.1 Crisissituatie... 4 3.2 Risico s... 4 3.3 Kritische dekkingsgraad... 4 4 Maatregel...
Nadere informatieU wordt getoetst. Wat betekent dat? Wat kunt u verwachten?
U wordt getoetst Wat betekent dat? Wat kunt u verwachten? U wordt getoetst. Wat kunt u verwachten? De Nederlandsche Bank (DNB) toetst op geschiktheid en/of betrouwbaarheid. Het toetsen is cruciaal voor
Nadere informatieVeel veranderingen in druk pensioenjaar 2015
Verkort jaarverslag 2015 Elk jaar legt Metro Pensioenfonds in het jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid van het afgelopen jaar. Voor degenen die liever een overzicht willen lezen van de
Nadere informatieFinancieel crisisplan
Financieel crisisplan Inleiding Het financieel crisisplan is een beschrijving van maatregelen die het bestuur op korte termijn effectief kan inzetten indien in korte tijd de dekkingsgraad zich zeer snel
Nadere informatieEvalueren van beleid onder huidige marktomstandigheden
Evalueren van beleid onder huidige marktomstandigheden Introductie Veel pensioenfondsen zullen in de eerste maanden van 2016 een significante daling in de dekkingsgraad hebben ondervonden, die te wijten
Nadere informatie2010: Pensioen wereld volop in de schijnwerpers
Verkort jaarverslag 2010 nr 13 - januari 2009 Stichting Pensioen fonds KPN 2010: Pensioen wereld volop in de schijnwerpers Inleiding Het jaar 2010 is wederom een enerverend jaar geweest voor de pensioenwereld.
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Samenvatting: dalende euro en dalende rente Nominale dekkingsgraad gedaald van 117,4% naar 115,1%
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieHet managen van balansen, risico s, risicoprofielen waar u allen druk mee bezig bent, herken ik dus goed.
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij DNB, tijdens het beleggersberaad van Pensioen Pro op 8 oktober 2015, getiteld Beleggen tussen twee vuren. In zijn speech ging Boertje
Nadere informatieSamenvatting: positief sentiment en gewijzigde rekenrente (UFR) stuwen dekkingsgraad
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2012-1 juli 2012 t/m 30 september 2012 Samenvatting: positief sentiment en gewijzigde rekenrente (UFR) stuwen dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad
Nadere informatieToezicht op beleggingen
Toezicht op beleggingen Studiebijeenkomst VvP, 6 Jurgen Willemsen Inhoud Sectie 1: Introductie toezicht op het beleggingsbeleid Sectie 2: Overzicht vermogensbeheeronderzoeken Sectie 3: Veranderingen in
Nadere informatieOmgekeerd gemengd bestuur is prettig, maar wel wennen
Omgekeerd gemengd bestuur is prettig, maar wel wennen Maarten van Wijk Pensioen Pro 28 oktober 2016 Pensioenfondsen die een omgekeerd gemengd bestuur hebben ingevoerd, ervaren dit als een verbetering.
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 De maand dekkingsgraad ultimo juni is sterk gestegen t.o.v eind maart De beleidsdekkingsgraad is gedaald van
Nadere informatieKwartaalbericht 3e kwartaal 2009
Kwartaalbericht 3e kwartaal 2009 Dekkingsgraad 107% Belegd vermogen 81,9 miljard Rendement derde kwartaal 9,1% Premie- en indexatiebesluit in vierde kwartaal Het Pensioenfonds Zorg en Welzijn heeft in
Nadere informatieGovernance: uw risico en uw aansprakelijkheid
Governance: uw risico en uw aansprakelijkheid Dr. Arie Slottje MBA Associate Partner IPFOS Mr. drs Reinier Russell Partner Russell Advocaten Agenda Ontwikkeling pension fund governance Wat is besturen?
Nadere informatieReservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd
Verkort jaarverslag 2013 In dit verkorte jaarverslag 2013 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2013 en
Nadere informatie2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG
2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatieBelanghebbendenbijeenkomst 11 oktober 2017
Belanghebbendenbijeenkomst 11 oktober 2017 NBC congrescentrum Nieuwegein Agenda 2 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Jaarverslag 2016 3. Nieuwe pensioenregelgeving, herstelplan, actuele ontwikkelingen
Nadere informatieOWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij
Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Reglement intern toezicht. In werking
Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland Reglement intern toezicht In werking 01-01-2019 Artikel 1. Begripsbepalingen: De begripsbepalingen als opgenomen in artikel 1 van de statuten van het pensioenfonds
Nadere informatieWHITE PAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER
WHITE PAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER 14 september 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleggingsbeleid... 4 3. Governance bestuur... 4 3.1. Bestuur... 4 3.2. Taken- en rolverdeling...
Nadere informatieNieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017.
Pensioenfonds Verkort jaarverslag Gezond maar alert De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Nieuws IN DIT NUMMER: Augustus 2018 Hierdoor was het mogelijk de opgebouwde pensioenen
Nadere informatieDe stelling die vandaag voorligt is: Het pensioen van de toekomst vergt meer dan een stelselherziening.
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank, bij de Pensioenlezing van het Competence Centre for Pension Research op 9 december 2016 Dames en heren, Hartelijk
Nadere informatiePersbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011
Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen
Nadere informatieFUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE)
FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE) Stichting Pensioenfonds Mercer 1. Algemene kenmerken Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Mercer (SPM) is een (paritair) bestuur
Nadere informatieGovernance voorstellen helpen pensioensector vooruit
Governance voorstellen helpen pensioensector vooruit Ruimte voor aanvulling en verbetering Pension Fund Governance is een van de kernactiviteiten van Montae. Vandaar dat Montae graag ingaat op de uitnodiging
Nadere informatieVEP Workshop Pensioenen 10 november 2015. Wie, wat en hoe en waar gaan we dan naartoe
VEP Workshop Pensioenen 10 november 2015 Wie, wat en hoe en waar gaan we dan naartoe Piet Hein Oyens Diverse management functies bij O&vE, Van Lanschot, EuroCard/MasterCard, Interpay en Equens (1-1- 1990
Nadere informatie2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram
02 verkort in beeld 03 Ontwikkelingen 05 08 10 Pensioenen Beleggingen Organogram Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt Aantal personen dat een ouderdomspensioen ontvangt Aantal deelnemers met slapende
Nadere informatie1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?
1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Xerox
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Xerox Verslag Huidige vergadering Volgende vergadering Datum Duur Datum Duur 8 november 2018 19:00 21:30 Locatie Voorzitter Locatie Voorzitter Hotel Asteria
Nadere informatie2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017
Kwartaalbericht 2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017 Samenvatting cijfers per 30 juni 2017 Dekkingsgraad (UFR): 104,9% Beleidsdekkingsgraad: 101,8% Belegd vermogen: 23,5 miljard Rendement 2017 t/m juni:
Nadere informatiePensioencommunicatie start bij de werkgever
Pensioencommunicatie start bij de werkgever Artikel Senior adviseur collectieve pensioenen J. Arts (Pon) Pensioencommunicatie start bij de werkgever Welke maatregelen kan de werkgever nemen om het pensioenbewustzijn
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Derde kwartaal juli 2013 t/m 30 september 2013
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2013-1 juli 2013 t/m 30 september 2013 Nominale dekkingsgraad is gestegen van 113,3% naar 120,3% Beleggingsrendement is 1,8% Het belegd vermogen
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Betreft Kamervragen van het lid Krol Hierbij zend ik u de
Nadere informatieInvesteren in vertrouwen. Samenvatting Meerjarenbeleidsplan 2011-2015
Investeren in vertrouwen Samenvatting Meerjarenbeleidsplan 2011-2015 1 Pensioenfonds Zorg en Welzijn: het pensioenfonds voor de sector zorg en welzijn Het meerjarenbeleidsplan 2011-2015 beschrijft welke
Nadere informatieIn werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015
In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 Inhoud Inleiding 3 1. Beschrijving crisissituatie 3 2. Beleidsdekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen
Nadere informatieWat is voor ons een optimaal bedrijfsmodel?
Wat is voor ons een optimaal bedrijfsmodel? Montae educatiesessie Het optimale bedrijfsmodel voor pensioenfondsen 29 November 2017 Geraldine Leegwater Wat is vanmiddag uw doel? Wat is vanmiddag uw doel?
Nadere informatieProfielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018
Profielschets lid Raad van Toezicht 6 maart 2018 71649 092004 1. INLEIDING In dit document zijn achtereenvolgens de kenmerken van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (Bpf Kappers)
Nadere informatieGeacht bestuur, Toezicht pensioenfondsen en beleggingsondernemingen. Postbus AB Amsterdam. Datum 29 augustus 2013.
Toezicht pensioenfondsen en beleggingsondernemingen Postbus 98 1000 AB Amsterdam Datum Uw kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer Bijlage(n) 1 Onderwerp Resultaten DNB themaonderzoek beheersing renterisico
Nadere informatiePersbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende
Persbericht ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Hoofdpunten: Verlaging pensioen met 0,5% per 1 april 2013 definitief Mogelijk aanvullende
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal januari 2014 t/m 31 maart 2014
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014 Nominale dekkingsgraad is gestegen van 122,1% naar 122,8% Beleggingsrendement is 3,0%, obligaties stegen
Nadere informatieVolgens de beleidsregel van De Nederlandsche Bank (DNB) is een financieel crisisplan als volgt te definiëren:
Vastgesteld door het bestuur op 16 mei 2012 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beschrijving crisissituatie... 3 3. Dekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen... 4 4. Maatregelen
Nadere informatieNieuwsbrief. Beleggen. In dit nummer. augustus 2015. Inleiding
Nieuwsbrief augustus 2015 Beleggen Inleiding In de nieuwsbrief van juli 2015 over het nieuwe FTK en het toeslag-/premiebeleid kondigden we aan dat het Q8 Pensioenfonds u graag nader wil informeren over
Nadere informatieVraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB
Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB vanwege verlagen pensioenen, april 2013 1. Waarom moet Pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste
Nadere informatieStichting Will Niemeijer Pensioenfonds. Financieel crisisplan
Stichting Will Niemeijer Pensioenfonds Financieel crisisplan Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Doel en kader van het financieel crisisplan... 4 2.1 Crisissituatie... 4 2.2 Kritische dekkingsgraad... 5 2.3 Richtlijn...
Nadere informatie