Heel veel dank voor de uitnodiging om hier vandaag te mogen spreken.
|
|
- Esmée Maas
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank, bij het congres Pensioen Update van Euroforum op 8 december 2016 Dames en heren, Heel veel dank voor de uitnodiging om hier vandaag te mogen spreken. Traditiegetrouw, kijken we aan het eind van het jaar vooruit naar het nieuwe jaar. Ik houd van tradities, dus ik wil graag vooruitblikken naar En ik wil het daarbij hebben over het toezicht op pensioenfondsen, en dan meer specifiek de onderwerpen die in ons toezicht in 2017 centraal staan. Ook 2017 belooft weer een heel bijzonder jaar te worden. Niet alleen omdat het een verkiezingsjaar is, een notie die menig agenda kleurt. Maar ook omdat het voor de pensioenfondsen naar alle waarschijnlijkheid een heel intensief jaar zal blijken. Ook in 2017 houdt het onderwerp pensioenen de gemoederen weer volop bezig. Iedereen lijkt er een mening over te hebben. De kranten staan er vol mee en de verschillende politieke partijen nemen elkaar op dit punt steeds meer de maat. Het lijkt erop dat pensioen een belangrijk verkiezingsthema wordt. Laten we ons daar gelukkig over prijzen. We zien steeds meer betrokkenheid. In de discussies participeren steeds meer stakeholders. 1
2 Daar worden we allemaal beter van. En het dwingt ons ook breder te kijken. Dat is het goede nieuws. Tot zover. Want voor pensioenfondsen kan 2017 ook een heel zwaar jaar worden, gezien de huidige financiële positie. Kan een heel zwaar jaar worden, zeg ik nadrukkelijk. Want we weten het gewoonweg nog niet. De afgelopen maanden zijn de bijzondere politieke gebeurtenissen van grote invloed geweest op de financiële markten. Brexit, verkiezingen in Amerika en deze week nog het nee in het referendum in Italië. De gevolgen voor de pensioensector waren daarbij op voorhand niet altijd even voorspelbaar, maar impact hebben ze gehad. En of er nog gebeurtenissen volgen die het resultaat over 2016 nog beïnvloeden, staat nog in de sterren. En dus de vraag of fondsen moeten korten, moet ik hier nadrukkelijk open laten. Wat we over 2017 in ieder geval wel weten, is dat er nog volop gesleuteld zal worden aan een nieuw pensioenstelsel. En dat we aldus weer een stap dichter bij zo n nieuw stelsel komen. DNB heeft er nooit een geheim van gemaakt dat wij vinden dat er haast bij geboden is, omdat de rek uit het huidige stelsel is. Net zomin hebben wij een geheim gemaakt van wat wij zien als belangrijke bouwstenen van een nieuw pensioenstelsel. Wij zijn voor een échte verandering van het stelsel. Dat bereiken we met persoonlijke pensioenvermogens en een leeftijdsafhankelijk 2
3 beleggingsbeleid. Met die bouwstenen voorkom je dat het ondoorzichtig blijft hoe het geld wordt verdeeld. Voorkom je discussie tussen jong en oud over wie recht heeft op welk deel van de pot. En voorkom je het doorschuiven van verliezen naar de toekomst. Nu, in aanloop naar de verkiezingen, laait deze discussie weer op. Er zijn nog andere voordelen, die kleven aan de bouwstenen voor een nieuw stelsel, die ik net noemde. Zo is de overdraagbaarheid van pensioen veel eenvoudiger bij persoonlijke pensioenpotten. En differentiatie in het beleggingsbeleid levert voor jong en oud meer op. Niet langer zoals nu one-size-fits-all, waardoor het eigenlijk voor niemand echt goed past. Ook van de discussie over de toekomst van het pensioenstelsel is het nog onzeker hoe die zal aflopen. Wel goed is om te zien dat de sector zelf vorige week naar buiten is gekomen met een uitgebreide rapportage over het nieuwe pensioenstelsel. U zult dat allemaal hebben gezien. De rapportages van de Pensioenfederatie brengen vele relevante aspecten in kaart, die van groot belang zijn in de discussie over de herinrichting van ons pensioencontract. Wij waarderen deze inspanning van de sector dan ook zeer. Maar goed, wel veel onzekerheden nog. En veel veranderingen die de sector staan te wachten in Wat ons betreft wordt 2017 daarom een jaar waarin pensioenfondsen ervoor zorgen dat ze klaar zijn voor de veranderingen. En daar zijn de onderwerpen van ons toezicht op gericht. 3
4 We hebben vorige week onze Toezicht Vooruitblik gepresenteerd. Daarin noemen wij de onderwerpen van ons toezicht in Die zijn duidelijk verwachtingen, verandervermogen, effectiviteit bestuursmodellen, houdbare bedrijfsmodellen en robuuste pensioenadministraties. Dit zijn de onderzoeken die wij specifiek bij pensioenfondsen zullen uitvoeren. Daarnaast kijken we ook breder. En doen we sectoroverstijgende onderzoeken, naar integriteitsrisico s, klimaatrisico s, technologische innovatie en cybercrime. Veel onderwerpen. Ik zal ze hier niet allemaal behandelen. Maar een paar wil ik er graag uitlichten. Allereerst wat wij noemen de duidelijke verwachtingen. Met dat onderzoek zijn wij, samen met de AFM, dit jaar al begonnen, onder de naam Financiële opzet en informatie. Hierin hebben we gekeken hoe pensioenfondsen hun deelnemers informeren over de te verwachten kans op korten en indexeren in de komende jaren. Doen ze dat correct, duidelijk en evenwichtig? Ik geef nu nog niet de resultaten van dit onderzoek, want het is nog net niet helemaal afgerond. Maar nog deze maand zullen de pensioenfondsen een sectorbrief krijgen met de uitkomsten. Als pensioenfondsen deelnemers niet duidelijk informeren over wat zij redelijkerwijs kunnen verwachten op basis van de financiële opzet van 4
5 het fonds, dan zet dit het draagvlak voor het huidige stelsel, maar ook het draagvlak voor de transitie naar een nieuw pensioenstelsel, onder druk. Het creëren van Duidelijke verwachtingen is dus een cruciale randvoorwaarde in een omgeving waar kortingen en contractherzieningen aan de orde zijn. Het onderwerp blijft dus actueel en we geven er in 2017 dus een vervolg aan. Dan een ander onderzoek, verandervermogen. Waarom we dat uitvoeren, moge, gezien het voorgaande, duidelijk zijn: Pensioenfondsen hebben te maken met grote veranderingen en onzekerheden. Wij kijken hierbij naar de visie en strategie van het bestuur. Belangrijkste punt hier is dat besturen hun strategisch risico managen door hun verandervermogen te versterken. Zodat ze klaar zijn voor een onzekere toekomst. Een centrale vraag daarbij is wat een fonds nodig heeft om tot een toekomstbestendig bedrijfsmodel te komen? We kijken daarbij naar drie dimensies: financieel, organisatorisch en bestuurlijk. En verwachten dat een fonds zichzelf op deze terreinen doorlicht. En dat ze dit doet rekening houdend met haar positie in de pensioensector. En rekening houdend met de mate waarin ze kan inspringen op mogelijke externe ontwikkelingen, als allerhande scenario s voor een toekomstig pensioencontract. 5
6 Het gaat er daarbij om dat fondsen tijdig de bakens kunnen verzetten als dat nodig is. En wij verwachten dat het fondsbestuur hierin pro-actief is, leiderschap laat zien en het vermogen heeft om zijn plaats te vinden in het nieuwe stelsel, hoe dat er ook uit moge gaan zien. Het derde onderzoek dat ik hier wil noemen, is houdbare bedrijfsmodellen. Dit is een onderzoek waar we al enkele jaren vorm aan geven. Maar het is nog steeds actueel. Want het is een onderzoek waarin wij kijken naar mogelijke kwetsbaarheden in het bedrijfsmodel. En we de fondsen vragen die kwetsbaarheden effectief te adresseren of om de activiteiten beheerst af te wikkelen. De cruciale vraag die wij fondsen in dit onderzoek voorleggen, is of het fonds nog bestaansrecht heeft. Dat is een vraag die uiteindelijk door het fonds zelf beantwoord moet worden. Het laatste onderzoek dat ik hier wil noemen is robuuste pensioenadministraties. Dat is een nieuw onderzoek. Maar ook daarin zit een duidelijke link naar het verandervermogen van pensioenfondsen. Het gaat ons om de vraag of de pensioenadministraties niet te complex of te zeer verouderd zijn. Een belangrijk onderwerp, immers het gaat hier om de aanspraken van deelnemers en de uitkeringen van gepensioneerden. Dat mag niet fout gaan. 6
7 Maar er is nog een andere reden waarom dit belangrijk is. Fondsen moeten voldoende zijn toegerust om op een beheerste wijze met hun pensioenadministratie, de transitie naar een ander pensioenstelsel te maken. Voor dit laatste zullen wij ook een normenkader opstellen. Veel onderwerpen dus. Veel te doen, voor de sector en voor ons. En daarbij geen dingen die we voor ons uit mogen schuiven. We moeten er echt mee aan de slag. Zo aan het einde van het jaar, met kerst, oud en nieuw, wensen elkaar mooie dingen toe, hebben we goede voornemens. Traditiegetrouw hebben mensen zo aan het eind van het jaar dus de neiging om wat stichtelijk te worden. Wij als toezichthouders hebben die neiging misschien wel het hele jaar door dat oordeel laat ik aan u. Maar zoals ik al zei, ik hou van tradities, dus mijn eindejaarsboodschap aan u is: Ga aan de slag met de onzekere toekomst. Ik kan dit niet genoeg benadrukken. Schep duidelijke verwachtingen, zodat deelnemers niet voor verrassingen komen te staan. Maak analyses van de kansen en bedreigingen, van de sterktes en zwaktes, opdat je je strategisch weet te positioneren. Wij, DNB, verwachten dat van u, zoveel is -hoop ik- wel duidelijk na mijn verhaal. Maar veel belangrijker: uw deelnemers verwachten dat van u. 7
8 Ik dank u wel. 8
De stelling die vandaag voorligt is: Het pensioen van de toekomst vergt meer dan een stelselherziening.
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank, bij de Pensioenlezing van het Competence Centre for Pension Research op 9 december 2016 Dames en heren, Hartelijk
Nadere informatieSpeech van Frank Elderson bij het jubileumcongres van de Kring van Pensioenspecialisten, Spijkenisse, 2 december 2016
Speech van Frank Elderson bij het jubileumcongres van de Kring van Pensioenspecialisten, Spijkenisse, 2 december 2016 Dames en heren, Hartelijk dank voor de uitnodiging om hier vandaag te spreken. Het
Nadere informatiePensionPro Seminar16 juni 2016. Pensioen in een wereld van verandering
PensionPro Seminar16 juni 2016 Pensioen in een wereld van verandering Het is standaard geworden om te zeggen dat we in bijzondere tijden leven. Sinds het uitbreken van de crisis in 2008, volgt de ene unieke
Nadere informatieSpeech Frank Elderson jubileumcongres Vereniging voor Pensioenrecht, Amersfoort, 18 november 2015
Speech Frank Elderson jubileumcongres Vereniging voor Pensioenrecht, Amersfoort, 18 november 2015 1. Hartelijk dank voor de uitnodiging om vandaag op dit jubileumcongres te spreken. En ook ik wil u, het
Nadere informatieSpeech Bert Boertje,
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank tijdens het congres van het Instituut voor Pensioeneducatie. De Doelen, Rotterdam, 10 december 2015 Dames en Heren,
Nadere informatieVisie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst!
Visie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst! Montae Educatiesessie Maarten Heikoop 1 De wereld verandert 2 Visie op toezicht 2018-2022 Thema s 2018 1. Evenwichtige financiële keuzes
Nadere informatieUitkomsten onderzoek Financiële opzet en informatie. Geachte voorzitter,
De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht pensioenfondsen Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Onderwerp Uitkomsten onderzoek Financiële opzet en informatie Handelsregister 3300 3396 Geachte
Nadere informatiePensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann
Pensioenseminar 2013 speech Joanne Kellermann De Nederlandsche Bank ontvangt u vandaag met veel plezier op deze sportieve middag. Pensioenfondsbestuurders en toezichthouders hebben verschillende taken.
Nadere informatieSpeech Frank Elderson Pensioenseminar, Theater t Spant, Bussum, 9 september 2016
Speech Frank Elderson Pensioenseminar, Theater t Spant, Bussum, 9 september 2016 Bussum, t Spant U bent beter in staat veranderingen door te voeren, dan u misschien zelf voor mogelijk hield, sprak Frank
Nadere informatieCOMMUNICATIE EN PARTICIPATIE CRUCIAAL VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL. Toespraak door: Leila Matroos Lasten
COMMUNICATIE EN PARTICIPATIE CRUCIAAL VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL Toespraak door: Leila Matroos Lasten President a.i. van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten Ter gelegenheid van
Nadere informatieRiskTransparant, deel 6. Wat is het bestaansrecht van ons fonds? Visie, strategie en toekomstbestendigheid als kernbegrippen.
RiskTransparant, deel 6 Wat is het bestaansrecht van ons fonds? Visie, strategie en toekomstbestendigheid als kernbegrippen. In deze zesde serie uit een reeks van zeven, delen wij graag onze kennis met
Nadere informatieToekomst Pensioenstelsel
Toekomst Pensioenstelsel Bijeenkomst NVOG Arnhem, 22 november 2017 Corien Wortmann-Kool Bestuursvoorzitter ABP 2 Actuele financiële positie ABP Onze financiële positie (per 30 september 2017) bron: www.abp.nl
Nadere informatieToespraak Frank Elderson over prioriteiten pensioentoezicht in 2015
Toespraak Frank Elderson over prioriteiten pensioentoezicht in 2015 Rotterdam, De Doelen, 11 december 2014 - Frank Elderson, lid van de directie van De Nederlandsche Bank (DNB), heeft een toespraak gehouden
Nadere informatieTen eerste: afschaffing van de al genoemde doorsneesystematiek en ten
Dames en heren, Hartelijk dank voor de uitnodiging om hier vandaag op uw symposium te komen spreken. Als koepel van verenigingen van gepensioneerden wil de KNVG de belangen van gepensioneerden behartigen
Nadere informatieSpeech Klaas Knot, PBM Pensioensymposium, 19 mei 2016
Speech Klaas Knot, PBM Pensioensymposium, 19 mei 2016 Allereerst wil ik de organisatie graag hartelijk bedanken voor de uitnodiging om hier te spreken. Het thema van vandaag - de toekomst van ons pensioenstelsel
Nadere informatieHet managen van balansen, risico s, risicoprofielen waar u allen druk mee bezig bent, herken ik dus goed.
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij DNB, tijdens het beleggersberaad van Pensioen Pro op 8 oktober 2015, getiteld Beleggen tussen twee vuren. In zijn speech ging Boertje
Nadere informatieDoel is om voor deelnemers een beeld te schetsen van hoe het pensioen in elkaar steekt en hoe hun eigen pensioen er voorstaat.
Majesteit, dames en heren. Hartelijk welkom! En, Majesteit, ik weet zeker dat ik hier namens alle aanwezigen spreek als ik zeg dat wij buitengewoon vereerd zijn dat U bij een deel van dit programma aanwezig
Nadere informatieSamengaan van pensioenfondsen Themabijeenkomst Platform Deelnemersraden 30 maart 2012
Samengaan van pensioenfondsen Themabijeenkomst Platform Deelnemersraden 30 maart 2012 Jan-Jaap Dahmeijer, Toezichthouder pensioenfondsen, afdeling Thematisch toezicht pensioenfondsen 1 Inhoud Introductie
Nadere informatieVerslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016
Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Nadere informatiePensioenen. DNB in gesprek met de sector over duurzaam beleggen
Nieuwsbrief oktober 2015 Pensioenen DNB in gesprek met de sector over duurzaam beleggen Binnen een beheerst beleggingsbeleid past ook aandacht voor duurzaamheid. Vanuit het oogpunt van risicomanagement,
Nadere informatieVoorbereiding transitie pensioencontract
Voorbereiding transitie pensioencontract IIR Seminar Nieuw pensioencontract 18 september 2013 Annelies Verhoeven (AFM) Peter Hoopman () Agenda Introductie kernproblematiek Keuzes en misvattingen Transitieproces
Nadere informatieOpening Majesteit, dames en heren, ook ik heet u vandaag van harte welkom op het jaarlijkse pensioenseminar van DNB.
Speech Joanne Kellermann Pensioenseminar 2014 Opening Majesteit, dames en heren, ook ik heet u vandaag van harte welkom op het jaarlijkse pensioenseminar van DNB. Voor mij is dit een bijzonder moment:
Nadere informatieWat is er aan de hand moet onze pensioenen?
Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Casper van Ewijk, Netspar & University of Amsterdam KNAW Symposium, 9 januari 2014, Amsterdam Agenda Wat is een pensioen? Goed pensioen is een risicovol pensioen
Nadere informatieNieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken?
Nieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken? UNETO-VNI 3 oktober 2017 Emile Soetendal 2 Reisschema voor vandaag 1. Voor welk probleem zoeken we een oplossing? 2. Randvoorwaarden Pensioenfederatie
Nadere informatieGeef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening. Position paper: Toekomst pensioenstelsel
Geef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening Position paper: Toekomst pensioenstelsel Publicatiedatum: juni 2016 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante
Nadere informatie1 Jaar FOCUS! Linda Hobbelt, afdelingshoofd middelgrote en kleine pensioenfondsen Datum: 30 mei 2013
1 Jaar FOCUS! Linda Hobbelt, afdelingshoofd middelgrote en kleine pensioenfondsen Datum: 30 mei 2013 Agenda 1 jaar Focus! 1. Het gezicht van de T1 & T2 fondsen 2. 1 jaar Focus! 3. Wat brengt de nabije
Nadere informatieToezicht op pensioenfondsen in een
Toezicht op pensioenfondsen in een liquidatietraject een uitnodiging om mee te kijken door de bril van DNB Presentatie op de bijeenkomst van de VvPj op 6 maart 2012 door Jan-Jaap Dahmeijer 1 Inhoud Introductie
Nadere informatiePensioenfonds Update September 2013
Pensioenfonds Update September 2013 nr 15 september 2013 pagina 1 INHOUD 1. Voorwoord van de voorzitter 1 2. Toeslagverlening per 1 juli 2013 3 3. Dekkingsgraad gehaald in Q2 2013 3 4. Toeslagenbeleid
Nadere informatieDe opmars van (C)DC een onomkeerbare trend?
De opmars van (C) een onomkeerbare trend? Kennissessie Pensioenfederatie Jaarcongres 2017 René van de Kieft (MN) en Roel Beetsma (MN leerstoel UvA) Mei 2017 Agenda 1. Inleiding 2. DB vs. Kennissessie DB
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur
Nadere informatieBestuursthema s voor pensioenfondsen in 2019 en het voorkomen van DNB-interventies
Bestuursthema s voor pensioenfondsen in 2019 en het voorkomen van DNB-interventies Seminar Juridisering van de pensioensector, IVP en Jones Day, 30 januari 2018 Jan Nierop en Marion Gloudemans, De Nederlandsche
Nadere informatieSpeech staatssecretaris J. Klijnsma, tijdens 25-jarig jubileumcongres Kring van Pensioenspecialisten
1 Speech staatssecretaris J. Klijnsma, tijdens 25-jarig jubileumcongres Kring van Pensioenspecialisten Dames en heren, Allereerst wil ik u van harte feliciteren met uw zilveren jubileum. Het is voorbeeldig
Nadere informatieSPEECH JOANNE KELLERMANN TGV UITREIKING TOOLKIT GOVERNANCE PENSIOENFONDSEN 2014, 19 MEI 2014, UUR.
SPEECH JOANNE KELLERMANN TGV UITREIKING TOOLKIT GOVERNANCE PENSIOENFONDSEN 2014, 19 MEI 2014, 13.15 13.40 UUR. Den Haag, 19 mei 2014 Vandaag heeft Joanne Kellerman, directeur toezicht pensioenfondsen en
Nadere informatieVITP Toezichtcode 2019
VITP Toezichtcode 2019 Vier principes vormen het fundament van de toezichtcode: 1. De zorg voor het pensioen van de deelnemer is leidend voor het toezichthouden De primaire taak van een pensioenfonds is
Nadere informatiehad ik (misschien) al iets meer details over het zogenaamde septemberpakket kunnen vertellen,
Inleiding Maarten Camps DNB seminar 12 september 2012 Dames en heren, Ik ben met plezier naar Bussum gekomen, maar dacht wel even: jammer dat dit seminar niet een week later wordt gehouden. Dan had ik
Nadere informatieWAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?
WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.
Nadere informatiePensioenen. Onderwerpen pensioentoezicht in 2016
Nieuwsbrief december 2015 Pensioenen Onderwerpen pensioentoezicht in 2016 Een financiële opzet van pensioenfondsen die oog heeft voor alle belangen en waarover helder wordt gecommuniceerd met de deelnemers.
Nadere informatieNr. 2 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
33110 Evaluatie van de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Pensioenwet 32043 Toekomst pensioenstelsel Nr. 2 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de
Nadere informatieOpeningsspeech door Frank Elderson, bij DNB s Pensioenseminar 2017 In Bussum, 15 september 2017
Openingsspeech door Frank Elderson, bij DNB s Pensioenseminar 2017 In Bussum, 15 september 2017 Goedemiddag, dames en heren. De dertiende editie inmiddels. Staatssecretaris Klijnsma zei vorig jaar op ons
Nadere informatieLage dekkingsgraden: de beleidsopties in het pensioencontract en de gevolgen voor stakeholders
Lage dekkingsgraden: de beleidsopties in het pensioencontract en de gevolgen voor stakeholders ALM-seminar VBA 5 november 2009 Niels Kortleve Act_P09079 Lessen uit crisis voor pensioencontract Focus ligt
Nadere informatiePensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen. drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG. Aon Hewitt Consulting Retirement Actuarial Services
Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG Agenda Waarom Pensioenakkoord? Inhoud Pensioenakkoord Wat doen we ermee? Oplossingsrichtingen Hoe nu verder?
Nadere informatieKorte toespraak Joanne Kellermann uitreiking Benchmark VBDO 2014
Korte toespraak Joanne Kellermann uitreiking Benchmark VBDO 2014 1. Opening Hartelijk dank voor de presentatie en deze benchmark. Als we bedenken dat duurzaamheid in het beleggingsbeleid nog niet eens
Nadere informatie1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014
1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie
Nadere informatieNajaarscongres. HET IMAGO VAN DE PENSIOENSECTOR Alleen een kwestie van oppoetsen en uitdeuken? 23 november 2012
Najaarscongres HET IMAGO VAN DE PENSIOENSECTOR Alleen een kwestie van oppoetsen en uitdeuken? 23 november 2012 1 Opening Mr. Helen Heijbroek vicevoorzitter KPS 2 Toelichting programma Drs. Jacob Schoenmaker
Nadere informatieUw - ons - mijn verandervermogen
Uw - ons - mijn verandervermogen Speech door Else Bos, op het KPS Congres Challenge the status quo Driebergen, 7 december 29018 De Kring van Pensioenspecialisten organiseerde op 7 december een congres,
Nadere informatieOntwikkelingen op pensioengebied. Gerard Rutten (DSM Pension Services) 19-25 - 27 november 2015
Ontwikkelingen op pensioengebied Gerard Rutten (DSM Pension Services) 19-25 - 27 november 2015 Huidige pensioenstelsel toe aan grondige herziening. Pagina 1 Staatssecretaris Klijnsma: de weg naar een financieel
Nadere informatieUitgelicht: consolidatie in pensioenland
Uitgelicht: consolidatie in pensioenland Edward Snieder 21 november 2017 Copyright 2011 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document of een deel van het document mag worden gekopieerd,
Nadere informatieRoel Fonville Drachten, 28 maart
Roel Fonville Drachten, 28 maart 2019 18-3-2019 1 Hoe gaat het met uw pensioen? Een nieuw pensioenstelsel? Wat doet de Federatie? Verkiezingen Verantwoordingsorgaan! 18-3-2019 2 Bron: DNB Positie Philips
Nadere informatieToelichting bij brief aan Stas Klijnsma dd. 14 maart 2014, P.C./MVE/ Mag een pensioenfonds gewogen stemverhoudingen hanteren in het bestuur?
Toelichting bij brief aan Stas Klijnsma dd. 14 maart 2014, P.C./MVE/2014.160 Mag een pensioenfonds gewogen stemverhoudingen hanteren in het bestuur? Pensioenfondsbesturen bereiden zich voor op hun nieuwe
Nadere informatieMaximale bestuursinzet voor HP-Pensioenen
Maximale bestuursinzet voor HP-Pensioenen Gesprek met Splint en van Zelst Splint en van Zelst waren tot voor kort bestuurslid van ons pensioenfonds. Zij vertellen in deze nieuwsbrief over de zorg en aandacht
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieSpeech Frank Elderson tgv symposium Pensioen, Bestuur en Management op 21 mei 2015, Planetarium, Amsterdam Zuid-Oost
Speech Frank Elderson tgv symposium Pensioen, Bestuur en Management op 21 mei 2015, Planetarium, Amsterdam Zuid-Oost Dames en heren, Ik wil het vandaag met u gaan hebben over rollen. En over rolverdeling.
Nadere informatieOpening Olaf Sleijpen - DNB pensioenseminar 12 september 2012: Introductie
Opening Olaf Sleijpen - DNB pensioenseminar 12 september 2012: Introductie - Dames en heren, welkom bij het ochtendgedeelte van het DNB pensioenseminar. Dit is voor mij de eerste keer dat ik mag spreken
Nadere informatieUw mening over pensioen
Uw mening over pensioen Onderzoek naar de risicohouding van pensioenopbouwers en pensioenontvangers van Philips Pensioenfonds mei / juni 2013 Philips Pensioenfonds Inhoud Aanleiding onderzoek Opzet onderzoek
Nadere informatiePresentaties workshop MKP seminar 28 & 30 mei
Presentaties workshop MKP seminar 28 & 30 mei Van de volgende workshops treft u de presentatie aan: Liquidatieproces; Functieprofielen; Intern Toezicht DNB Seminar CBCS, CBA, AFM en DNB 2 MKP Seminar 2013
Nadere informatiePensioenfederatie: voor en door leden
PF Pensioenfederatie: voor en door leden Contactinformatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T + 31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl
Nadere informatieTOETSINGCRITERIA PENSIOENSTELSEL GEZAMENLIJKE OUDERENORGANISATIES
TOETSINGCRITERIA PENSIOENSTELSEL GEZAMENLIJKE OUDERENORGANISATIES Doel: Het doel van deze notitie is het formuleren van criteria, waarmee voorstellen op pensioengebied kunnen worden beoordeeld. Strategie:
Nadere informatieBelanghebbendenbijeenkomst 11 oktober 2017
Belanghebbendenbijeenkomst 11 oktober 2017 NBC congrescentrum Nieuwegein Agenda 2 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Jaarverslag 2016 3. Nieuwe pensioenregelgeving, herstelplan, actuele ontwikkelingen
Nadere informatieTien passen voor de tango Normenkader voor het VO
Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO Met normen kan een Verantwoordingsorgaan (VO) zijn verantwoordelijkheden (oordelen, adviseren en overleggen) beter uitoefenen. Penvita onderscheidt algemene
Nadere informatieV & A s n.a.v. Wet versterking bestuur pensioenfondsen d.d. 24 januari 2014
V & A s n.a.v. Wet versterking bestuur pensioenfondsen d.d. 24 januari 2014 Inleiding Zoals bekend treedt de Wet versterking bestuur pensioenfonds op 1 juli 2014 in werking. Deze wet leidt tot aanpassing
Nadere informatieIntern Toezicht: Amsterdam, 15 juni Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en. beleggingsondernemingen. Olaf Sleijpen
Intern Toezicht: Olaf Sleijpen Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en beleggingsondernemingen 3 e seminar Intern toezicht pensioenfondsen Amsterdam, 15 juni 2012 Agenda Recap vorige seminars Ontwikkeling
Nadere informatieScenario analyse bij pensioenfondsen IVP seminar Beheersen van niet- financiële risico s. Ronald Hamaker 13 juni 2018
Scenario analyse bij pensioenfondsen IVP seminar Beheersen van niet- financiële risico s Ronald Hamaker 13 juni 2018 Triple A Risk Finance ONZE MEDEWERKERS Circa 90 medewerkers Achtergrond: financiële
Nadere informatieOp koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur
Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur Agenda Stand van zaken PPF APG: kerngegevens, beleggingsresultaten dekkingsgraadontwikkeling Deelnemerstevredenheidsonderzoek Effecten
Nadere informatieSectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds. Geacht bestuur,
De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht pensioenfondsen Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Onderwerp Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds Handelsregister
Nadere informatieVITP-visie op visitatie 3 november 2016 (finale versie voor ledenvergadering november 2016)
VITP-visie op visitatie 3 november 2016 (finale versie voor ledenvergadering november 2016) 1. Samenvatting In 2017 wordt intern toezicht op pensioenfondsen in de vorm van visitatiecommissies geëvalueerd.
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Betreft Kamervragen van het lid Krol Hierbij zend ik u de
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieContinuïteitsanalyse draagt bij aan houdbaar pensioen op lange termijn
Continuïteitsanalyse draagt bij aan houdbaar pensioen op lange termijn Om vroegtijdig zicht te krijgen op mogelijke verslechteringen op langere termijn zijn pensioenfondsen vanaf dit jaar verplicht om
Nadere informatieGraag wil ik beginnen met Netspar van harte geluk te wensen met haar tiende verjaardag.
Graag wil ik beginnen met Netspar van harte geluk te wensen met haar tiende verjaardag. Tien jaar lang een Maatschappelijk Topinstituut. Hoe kan dat?, vraagt u zich wellicht af. Dat komt volgens mij onder
Nadere informatieCONFIDENTIEEL. [adres] Geacht bestuur,
CONFIDENTIEEL [adres] De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht pensioenfondsen Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Onderwerp Instructiebrief haalbaarheidstoets Handelsregister 3300 3396 Geacht
Nadere informatieStichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20
Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015
Nadere informatieStichting Pensioenfonds NEG Nederland
Welkom bij de informatiebijeenkomst van Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Uw gastheer Pierre van den Berg presentatie pensioenfonds NEG Nederland 1 Wat kunt u vandaag verwachten? Introductie (Pierre
Nadere informatieDatum 15 april 2016 Betreft Beantwoording schriftelijke vragen effecten van renteverlagingen als gevolg van ECB-beleid voor pensioenen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 863 Wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en enkele andere wetten in verband met het van toepassing worden
Nadere informatieWelkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 26 juni 2014
Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 26 juni 2014 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 27
Nadere informatieTitel: Pensioen en de reis van product, persoon en pensioenuitvoerder Door: Jos Heuvelman (Alleen het gesproken woord geldt)
Titel: Pensioen en de reis van product, persoon en pensioenuitvoerder Door: Jos Heuvelman (Alleen het gesproken woord geldt) Welkomswoord Dank u wel voor de uitnodiging. Ik wil mijn verhaal beginnen met
Nadere informatieKamervragen van de leden Omtzigt en Van Hijum (beiden CDA)
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33
Nadere informatieSpoorboekje. Pensioenakkoord Waar ging dat ook al weer over? Hoofdlijnen no33e Welke type contracten zijn denkbaar? Lenteakkoord Wat betekent dat?
Spoorboekje 1 Pensioenakkoord Waar ging dat ook al weer over? 2 Hoofdlijnen no33e Welke type contracten zijn denkbaar? 3 Lenteakkoord Wat betekent dat? 4 Cao onderhandelingstafel Werk aan de winkel! 1
Nadere informatieGrip op de uitvoering:
Grip op de uitvoering: inspelen op veranderingen in wet- en regelgeving Pensioenfondsen doen er goed aan in de zoektocht naar het juiste evenwicht tussen verplichtingen en vermogen de focus te leggen op
Nadere informatieAB / CBAC / WP Q en A over vastlopen van de pensioenonderhandelingen
AB 18138 / CBAC 18168 / WP 18123 Q en A over vastlopen van de pensioenonderhandelingen Aan de hand van vragen en antwoorden wordt toelichting gegeven over het vastlopen van de pensioenonderhandelingen
Nadere informatie1 Missie, visie Doelgroepen Communicatiedoelstellingen Kernboodschap van de communicatie Communicatiestrategie...
Communicatiebeleidsplan 2017-2018 1 Inhoudsopgave 1 Missie, visie... 3 2 Doelgroepen... 4 3 Communicatiedoelstellingen... 4 4 Kernboodschap van de communicatie... 5 5 Communicatiestrategie... 6 6 Jaarlijks
Nadere informatie1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?
1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste
Nadere informatiePensioenactualiteiten en ontwikkelingen bij PGB
Presentatie voor ledenraad KVGO Ruud Degenhardt 29 mei 2013 Pensioenactualiteiten en ontwikkelingen bij PGB Inhoud Inhoud PGB Financieel Pensioenactualiteiten Wet Versterking Pensioenfondsbestuur Ontwikkeling
Nadere informatieOrganogram. Buitengewone leden BPMS. Leden BPMS. Vergadering van Afgevaardigden BPMS. BPMS-bestuur. toezicht inhoud regeling. Toezicht.
Organogram Leden BPMS Buitengewone leden BPMS BPMS-bestuur Vergadering van Afgevaardigden BPMS Raad Raad van van Toezicht Toezicht toezicht inhoud regeling verantwoording SPMS-bestuur 1 Ortec ALM Organogram
Nadere informatieSPEECH JOANNE KELLERMANN TGV 16 DE PBM SYMPOSIUM VERANTWOORD BESTUREN, KURHAUS, DEN HAAG, 15 MEI 2014, 15.30 16.00 UUR.
SPEECH JOANNE KELLERMANN TGV 16 DE PBM SYMPOSIUM VERANTWOORD BESTUREN, KURHAUS, DEN HAAG, 15 MEI 2014, 15.30 16.00 UUR. Dames en heren, Om te beginnen: veel dank aan PBM voor de uitnodiging om dit symposium
Nadere informatieMind the Gap. Openingsspeech Kick van der Pol. Dames en heren,
Mind the Gap Openingsspeech Kick van der Pol Dames en heren, Allereerst een hartelijk welkom op het tweede jaarcongres van de Pensioenfederatie. Vandaag bevinden zich niet alleen pensioenfondsbestuurders
Nadere informatieEIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018
EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 Impact op uw fonds? 2 Inspanningen van toezichthouders nemen toe 3 Agenda Wat is de ERB en waarom eigenlijk? Vereisten in
Nadere informatieEuropaweg 27 9723 AS Groningen Postbus 501 9700 AM Groningen KvK nr. 41198218 IBAN NL98 INGB 0659 1159 72 www.bpfmedewerkersnotariaat.nl Datum Contactpersoon Pensioendesk Bijlage(n) Telefoon 1 (050) 582
Nadere informatieConsumentenbond Onderzoek Financiële Toezichthouders
Consumentenbond Onderzoek Financiële Toezichthouders Inleiding De Consumentenbond heeft onderzoek uitgevoerd naar de bekendheid en beoordeling van twee financieel toezichthouders in Nederland: De Autoriteit
Nadere informatieReglement Raad van Toezicht. van de. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf
Reglement Raad van Toezicht van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Vastgesteld 22-12-2016 Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 3 Artikel 1 - Begripsomschrijvingen...
Nadere informatieAan de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Aan de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Plaats en datum: Den Haag, 18 maart 2016 Betreft: Schriftelijke vragen in het kader van de voorbereiding op het plenaire debat over de effecten
Nadere informatiePensioenen Jos Berkemeijer
Pensioenen Jos Berkemeijer Van wie is de pensioenpot? VVSPTN Miniconferentie 11 oktober 2017 Pensioenagenda 1. Regeerakkoord 2. Pensioen in cijfers 3. Dreigende Kortingen? 4. Nieuw pensioenstelsel 5. Discussie
Nadere informatieStichting Norit Pensioenfonds
Stichting Norit Pensioenfonds Communicatieplan 2017-2019 Dit communicatieplan is voorbereid door de werkgroep communicatie van Stichting Norit Pensioenfonds en vastgesteld door het bestuur. Amersfoort,
Nadere informatieWie zorgverzekering zegt, zegt solidariteit
Wie zorgverzekering zegt, zegt solidariteit Actuariaatcongres VSAE, 27 februari 2013 Dagmar van Ravenswaay Claasen Afdelingshoofd toezicht zorgverzekeraars Programma 0. Vooraf / introductie 1. Blik op
Nadere informatieNotitie Indexatiedepots en toekomstbestendig indexeren in het nieuwe FTK
Notitie Indexatiedepots en toekomstbestendig indexeren in het nieuwe FTK Utrecht, 22 juni 2015 Koninklijk Actuarieel Genootschap Postbus 2433 3500 GK UTRECHT 1. Inleiding Onder het oude FTK-regime kon
Nadere informatieSTiCHTING VAN DE ARBEID. Aan de leden van de Vaste Commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid uit de Tweede Kamer der Staten-Generaal
STiCHTING VAN DE ARBEID Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG Aan de leden van de Vaste Commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid uit de Tweede Kamer der Staten-Generaal T 070-3499
Nadere informatiePensioenen en politiek. Pieter Omtzigt
Pensioenen en politiek Pieter Omtzigt Samenvatting 1. Financiële crisis, slachtoffers en dominostenen 2. Hoe gaan pensioenfondsen om met deze crisis? 3. Hoe gaan overheden om met deze crisis? Investeren,
Nadere informatieDatum 7 juni 2016 Betreft Kamervraag/vragen van het lid Ulenbelt over het bericht dat de extreem lage rente ook bij de specialisten hard aan komt.
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatie