probleem en stoornis Inhoud van deze presentatie Het NJi Risicofactoren en zo Het Probleem Wat te doen? Erik Jan de Wilde

Transcriptie

1 probleem en stoornis Erik Jan de Wilde Inhoud van deze presentatie Het NJi Risicofactoren en zo Het Probleem Wat te doen? 2 1

2 Wat is/doet het NJi? Voor professionals in de jeugdsector Kenniscentrum, 3 praktijkafdelingen, afdeling Internationaal en PiT Kenniscentrum: 4 v s Verzamelen Valideren Verrijken Verspreiden Themadossiers: Angststoornissen Depressie Angst- en stemmingsproblemen 3 Risicofactoren en zo 2

3 Het Probleem Wat gebeurt er? 3

4 Geïndiceerde zorg Provinciaal gefinancierde jeugdzorg stijging gem 7.4% (SCP) Jeugd-ggz: stijging gemiddeld ~12.5% per jaar (van Yperen, 2009) PGB-jeugd: : > verdubbeld (ITS). Cluster 4 onderwijs: stijging gemiddeld 17% per jaar (OCW) 7 Groei jeugdzorg : verklaring geen demografie kernfactoren Bron: SCP, De jeugd een zorg (2009) 8 4

5 Waarom deze groei? Groeiende behoefte? Ruimere definities? Minder onderconsumptie? Maatschappij? Demografisch? Perverse prikkels? 9 Is dat gek? 5

6 Ziektelast over de levensloop Zorggebruik over de levensloop 6

7 Wie heeft belang bij een diagnose? GGZ - professionals ouders school -? De overheid De jeugd Wat te doen? 7

8 Wat te doen? Onderscheid maken Tussen normaal, probleem en stoornis Basis: gewone en ongewone problemen Leeftijd 0-2 jaar Belangrijke milieus Gezin; Opvang Normaal gedrag ( normale problemen) en opvoedvragen Voedingsproblemen; slaapproblemen; scheidingsangst; angst voor vreemden, donkerte en geluiden 2-4 jaar 5-12 jaar jaar Gezin; Opvang; (Voor)School Gezin; School,opvang; Vriendenkring; Verenigingen; Internet Gezin; School; Vrienden; Verenigingen; Internet; Werkkring; Diverse gemeenschappen Angst voor vreemden, donkerte, geluiden; koppigheid; driftbuien; agressie; ongehoorzaamheid; druk/overactiviteit; angst i.s.m. sekserol en identiteit; niet zindelijk Ruzies en regelovertreding; concentratieproblemen; laag prestatieniveau; school-weigering; kattenkwaad; druk gedrag; pesten; stelen of vandalisme als incident; ritualistisch gedrag Gebruik psychoactieve stoffen (alcohol, drugs); twijfels over identiteit en/of toekomst; problemen met uiterlijk; problemen met autoriteiten; incidenteel spijbelen Bron: Yperen, T.A. van (2009). Betere ketens. In: Graas e.a. (Red.). De Wet Jeugdzorg in de dagelijkse praktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. 16 8

9 Risicofactoren Angst & Stemmingsproblemen Gezin Relatie tussen en met ouders, negatieve levensgebeurtenissen, stoornissen bij ouders, bepaalde opvoedstijlen (a), weinig emotionele steun, onveilige hechting (a), mishandeling (d) School Weinig goede vriendschappen, gepest worden, leerproblemen Kind / jongere Genetische bagage, temperament, lage zelfwaardering, slechte sociale / probleemoplossende vaardigheden, piekeren (d), fysieke factoren (d) Beschermende factoren Angst & Stemmingsproblemen Gezin Goede relatie met één van de ouders, goed gezinsklimaat, goede relatie tussen de ouders School Steunende anderen, deelname aan sport of vereniging Kind / jongere Sociale competentie, humor, intelligentie, weerbaarheid, geloof in eigen kunnen (a), probleemgeoriënteerde coping 9

10 Stoornis? Klachten of verschijnselen die: Niet bij de leeftijd passen Niet te corrigeren zijn door opvoeding of overtuiging Het algemeen functioneren ernstig nadelig beïnvloeden Het kind zelf en/of omgeving doen lijden Uiteindelijk mogelijk de ontwikkeling doen stagneren Bron: Boer & Doreleijers, Wat te doen? beslissen Pluis / niet pluis Zelf hulp / ander hulp Lichte hulp (zonder indicatie) / zwaardere hulp (indicatie) 20 10

11 Stepped care normale ontwikkeling problemen stoornissen instrumenten instrumenten instrumenten voorzieningen voorzieningen voorzieningen interventies interventies interventies 21 CAP-J 11

12 Indeling jeugdvoorzieningen domein algemeen zorg onderwijs veiligheid werk bereik welzijn overig gezondheid jeugdzorg iedereen selectie op indicatie indicatie /advies belangen /klachten Wat te doen? Afvangen! In een zo vroeg mogelijk stadium zo licht mogelijk aanbod bieden. 12

13 Suïcidaal gedrag bij VO-3 leerlingen in Rotterdam suicidegedachten meisjes suicidepogingen meisjes suicidegedachten jongens suicidepogingen jongens 10 0 Nederlands Surinaams Antilliaans Marokkaans Turks Kaapverdiaans Overig Van de Looij, 2003 Individuele actie JMR 2e fase screening depressie / suicidaliteit Tip voor je Dip Individuele behandeling crisisinterventie 13

14 2.2% aandachtspunt Suïcidaliteit (n =99) Acties jeugdverpleegkundigen (1) eklassers (n=4572) 89% verschenen bij gesprek JV (n=86) 38% actie JV 62% geen actie JV 11% niet verschenen bij JV Stepped care normale ontwikkeling problemen stoornissen instrumenten instrumenten instrumenten voorzieningen voorzieningen voorzieningen interventies interventies interventies 28 14

15 Nederland is een mooi land! Effectieve interventies bij angst- en stemmingsproblemen Versterking sociaal-emotionele vaardigheden: Leefstijl Levensvaardigheden Programma Alternatieve Denkstrategieen (PAD) Preventie angst- & stemmingsproblemen Opvoeden & Zo Psycho-educatieve gezinsinterventie KOPP / kopstoring.nl Triple P Vermindering angst & stemmingsproblemen: Bang zijn voor andere kinderen Beeldcommunicatie Denken en voelen Gripopjedip (online) Plezier op school Stemmingmakerij Vrienden 15

16 Wat Werkt? Universeel: weinig effect, wel op zelfbeeld het trainen van ouders in opvoedingsvaardigheden; gezinsinterventie bij ouders met een angst- of stemmingsstoornis; cognitief gedragstherapeutische groepstraining van kinderen en jongeren met een verhoogd risico op angsten stemmingsproblemen; cognitief gedragstherapeutische groepstraining van jongeren vanaf ongeveer 10 jaar die al angst- of stemmingsproblemen hebben. Interventies Angst & Stemming GGZ stoornis probleem Doepressie * * Stemmingmakerij * * Gripopjedip online * * Bang zijn voor andere kinderen * * Pak Aan * Vrienden * * Dappere Kat * Denken+Doen = Durven * Bron: Elling & Minderaa,