strong teens & resilient minds STORM mbo onderzoekt hoe we depressie bij jongeren kunnen voorkomen

Transcriptie

1 Veerkrachtige mbo ers, die lekker in hun vel zitten strong teens & resilient minds STORM mbo onderzoekt hoe we depressie bij jongeren kunnen voorkomen

2 Iedereen verdient het om zich goed te voelen In de regio Oost-Brabant willen scholen, hulpverleners en andere ketenpartners ervoor zorgen dat álle jongeren zich kunnen ontwikkelen tot veerkrachtige volwassenen. Dat doen zij niet zonder reden: elk jaar zijn jongeren in Nederland depressief. Door onze krachten te bundelen in het gezamenlijke (preventie)programma STORM, willen we jongeren al in een vroeg stadium helpen hun negatieve gevoelens om te buigen. STORM staat voor strong teens and resilient minds (sterke tieners en veerkrachtige gedachten); de ontwikkeling van zelfvertrouwen, weerbaarheid en veerkracht staan centraal. Het programma bestaat uit vier deelprojecten: STORM noordoost op 13 middelbare scholen STORM zuidoost op 15 middelbare scholen STORM mbo op 9 mbo-scholen STORM noordoost en land van cuijk op alle VO en BMO scholen in de regio. Binnen elk deelproject zorgen we ervoor dat signalen van somberheid snel worden opgepikt, zodat een dipje of sombere periode niet hoeft uit te lopen op een depressie, of erger nog: een suïcide. Krachtige keten Binnen STORM mbo vormen de volgende partijen samen een krachtige keten van hulp: 113 Zelfmoordpreventie, de Erasmus Universiteit, gemeenten Bernheze en Oss, GGD Hart voor Brabant, GGZ Oost Brabant, Helicon (locaties Helmond en Den Bosch), Ons Welzijn, IJsfontein, ROC de Leijgraaf, ROC Nijmegen (locatie Boxmeer), ROC Ter Aa, Sint Lucas College (locaties Boxtel en Eindhoven), Sociom en het Trimbosinstituut. Het aantal partners blijft groeien! Samen zorgen zij ervoor dat jongeren altijd en overal de hulp krijgen die ze op dát moment nodig hebben. Onze ambitie: bewezen effect! We willen zeker weten dat we het juiste doen. Dankzij de subsidies die we voor onze regio wisten binnen te halen, kunnen we uitgebreid wetenschappelijk onderzoek doen naar het effect van STORM. Binnen elk van de vier deelprojecten ontvangen leerlingen een andere combinatie van hulp. Door de effecten daarvan onderling te vergelijken, kunnen we straks aantonen wat het beste werkt. Zo bouwen we aan een bewezen effectief behandelprogramma, dat de basis kan vormen voor landelijke richtlijnen. Met als resultaat: docenten die weten wat ze kunnen doen, ketenpartners die effectieve hulp bieden en sterke jongeren, die lekker in hun vel zitten. Door op deze manier een netwerkinterventie in te zetten bereiken we dat jongeren altijd en overal de hulp krijgen die ze op dat moment nodig hebben. Dit netwerk met een stuurgroep vormt een basis voor verdere ontwikkeling en implementatie van nieuwe innovaties. Een dipje of sombere periode hoeft niet uit te lopen op een depressie

3 Appen, kleppen, oppeppen We maken somberheid bespreekbaar en bieden hulp waar nodig Om somberheid en suïcidaliteit op jonge leeftijd snel op te sporen, wordt aan álle eerstejaars leerlingen van de deelnemende scholen gevraagd of ze willen meewerken aan STORM. Door ze een laagdrempelig (preventie)programma aan te bieden, hopen we somberheidsklachten te verminderen. Om goed te kunnen toetsen wat werkt, verschilt het STORM-programma op de deelnemende mbo s. Na afloop van het onderzoek vergelijken we de resultaten. Conditie A De volgende scholen vallen onder conditie A: ROC de Leijgraaf Oss, Nelson Mandela Boulevard ROC de Leijgraaf Veghel, Muntelaar Helicon Helmond ROC ter AA Helmond, Zorg en Welzijn St Lucas College Boxtel St Lucas College Eindhoven Conditie A bestaat uit vier onderdelen: 1. Gatekeeperstraining Alle mentoren van eerstejaars studenten (en een aantal docenten) op alle deelnemende mbo s krijgen een gatekeeperstraining, waarin ze leren hoe ze suïcidaliteit herkennen en hoe ze dit beladen onderwerp op een praktische manier bespreekbaar kunnen maken. Vaak blijkt dat jongeren een gerichte vraag over dit lastige onderwerp eerlijk beantwoorden. Als het probleem eenmaal op tafel ligt, wordt het mogelijk om hulp voor ze te regelen. 2. Screening door GGD en/of vragenlijsten Over een periode van twee jaar vullen de deelnemende leerlingen zes keer een vragenlijst in over hun gevoelens en ervaringen met somberheid en suïcidaliteit. Jongeren die uit de screening als mogelijk suïcidaal naar voren komen, worden binnen 48 uur door de GGD gezien. Daarna wordt bekeken welke intensieve hulp er nodig is. 3. App Moving Stories Leerlingen werken vijf dagen met de app Moving Stories op hun smartphone. Centraal in de app staat Lisa, die zich de laatste tijd duidelijk niet zo goed voelt en zich anders gedraagt dan voorheen. De leerlingen moeten elke dag vijf acties uitvoeren die Lisa kunnen helpen. Hierover krijgen ze feedback van haar, in de vorm van appjes. Na afloop praten een ervaringsdeskundige en een hulpverlener van het project tijdens het mentoruur met de leerlingen over hun ervaringen. Zo leren ze op een toegankelijke manier meer over somberheidsklachten, krijgen ze de ruimte om erover te praten en ontdekken ze wat ze kunnen doen om zichzelf óf een vriend(in) te helpen. 4. Training Op Volle Kracht Gemiddeld geeft ongeveer 10% van alle leerlingen in de vragenlijst aan last te hebben van (beginnende) depressieve gevoelens. Op de scholen die voor aanpak 2 zijn ingedeeld, vragen we deze leerlingen mee te doen aan de training Op Volle Kracht, die wordt gegeven door verschillende, speciaal opgeleide ketenpartners. Deze groepstraining laat jongeren ontdekken wat de relatie is tussen gebeurtenissen en hun gedachten, gevoelens en gedrag. Ze leren een negatieve spiraal van denken en doen bij zichzelf te herkennen én die te doorbreken. Met bewezen effectieve technieken bouwen ze positieve patronen op, waardoor ze anders naar zichzelf en de wereld gaan kijken. We weten dat jongeren zich vertrouwd voelen met online interventies, ik vind het heel inspirerend dat we met deze app kunnen aansluiten bij hun behoeftes. Bregje de Moor onderzoekt het effect van BoostMyMood App BoostMyMood De groep jongeren die de training volgt, gebruikt daarnaast ook de app BoostMy- Mood. Deze app werkt eveneens vanuit de overtuiging dat je met je gedachten invloed kunt uitoefenen op je gevoelens en gedrag. De deelnemers mogen de app gebruiken zo vaak ze zelf willen. Zij krijgen vragen over hun stemming, hun slaappatroon en de mate waarin ze last hebben van stress en piekeren. De app geeft ze vervolgens tips waarmee ze deze klachten kunnen verminderen. Dankzij de training ben ik niet meer bang om lastige vragen te stellen. Ik heb al verschillende studenten in gedachten met wie ik binnenkort toch eens een gericht gesprek aanknoop. Docent sport en beweging, ROC de Leijgraaf

4 Conditie B De volgende scholen vallen onder conditie B: ROC de Leijgraaf Cuijk ROC de Leijgraaf Oss, Euterpelaan ROC Nijmegen, locatie Boxmeer ROC ter AA Helmond, Onderwijs en Kinderopvang ROC ter AA Helmond ICT Helicon Den Bosch Op deze scholen worden alle leerlingen gescreend en/of gevolgd met vragenlijsten (zie hiervoor). Ook wordt de gatekeeperstraining gegeven. (Verwachte) resultaten Het STORM mbo-project loopt naar verwachting van eind 2018 tot Uit een eerder onderzoek met alleen meisjes blijkt dat leerlingen die de training Op Volle Kracht volgden, na zes maanden duidelijk minder stemmingsklachten hadden dan meisjes die het programma niet hadden gevolgd. Ook konden we al een aantal keer jongeren die ernstig suïcidaal bleken, snel behandeling aanbieden. Een hoopvol perspectief! meisjes die de training volgden, hadden na zes maanden minder stemmingsklachten Deze partners werken samen in STORM mbo: STORM staat voor strong teens and resilient minds (sterke tieners en veerkrachtige gedachten). We willen jongeren helpen zich te ontwikkelen tot gezonde volwassenen.

5 Meer informatie? Wilt u meer weten over STORM? Neem dan contact op met coördinerend projectleider Rian van den Boogaart van GGZ Oost Brabant T of hjm.boogaartvanden@ggzoostbrabant.nl Of met onderzoeker Annemiek Marschalk van het Trimbos-instituut. T of amarschalk@trimbos.nl U kunt natuurlijk ook terecht bij uw contactpersoon bij een van de partners die deelnemen aan STORM mbo. Februari 2019