Opvoedingsondersteuning, wat werkt?

Transcriptie

1 Opvoedingsondersteuning, wat werkt? Wat is er nodig voor een effectieve opvoedingsondersteuning van alle opvoeders in Nederland Bert Prinsen Ede, 4 juni 2010 Onderwerpen: * Visie op opvoeden en opvoedingsondersteuning * Een dekkend, sluitend, gedoseerd, getimed, toegankelijk aanbod * Effectieve interventies, instrumenten, richtlijnen * Competente professionals 2 1

2 Visie op opvoeden en opvoedingsondersteuning Opvoeden doet er toe! Ouders hebben recht op opvoedingsonder steuning Opvoedingsonder steuning maakt het verschil 3 Visie op stelsel begint bij het gewone opvoeden Leeftijd ± 0-2 jaar ± 2-4 jaar ± 5-12 jaar Belangrijke milieus Gezin; Buurt; Opvang Gezin; Buurt; Opvang; (Voor)School Gezin; Buurt; School,opvang; Vriendenkring; Verenigingen; Internet Normale problemen Voedingsproblemen; slaapproblemen; scheidingsangst; angst voor vreemden, donkerte en geluiden Angst voor vreemden, donkerte, geluiden; koppigheid; driftbuien; agressie; ongehoorzaamheid; druk/overactiviteit; angst i.s.m. sekserol en identiteit; niet zindelijk Ruzies en regelovertreding; concentratieproblemen; laag prestatieniveau; schoolweigering; kattenkwaad; stelen of vandalisme als incident; ritualistisch gedrag ± jaar Gezin; Buurt; School; Vrienden; Verenigingen; Internet; Werkkring; Div. gemeenschappen Gebruik psychoactieve stoffen (alcohol, drugs); twijfels over identiteit en/of toekomst; problemen met uiterlijk; problemen met autoriteiten; incidenteel spijbelen 4 2

3 Visie op opvoeden Visie op kinderen, ouders en ouderschap Visie op opvoeden en opvoedingsondersteuning, b.v. Steunen Sturen Stimuleren Eigen kracht van ouders aanspreken dan worden kinderen er beter van 5 Opvoeden doet er toe! Ouders hebben recht op ondersteuning Opvoedingsondersteuning maakt het verschil 6 3

4 Principes Positief Opvoeden, Triple P Basisprincipes 1. Een veilige en stimulerende omgeving 2.Leren door positieve ondersteuning 3.Aansprekende discipline 4.Realistische verwachtingen 5. Zorgen voor jezelf als ouder 7 Wat werkt? Competente professionals Een dekkend en sluitend aanbod Effectieve preventieve interventies 8 4

5 Een dekkend en sluitend aanbod Gewone opgroeien en opvoeden Nazorg Vroeginterventie Algemene pedagogische preventie Basisvoorzieningen (voorlichting/ondersteuning principes goed opvoeden) Selectieve preventie Selectieve preventie Selectieve preventie Signalering Signalering Signalering Vroeginterventie Verwijzing Specialistische hulp Verwijzing Specialistische hulp Vroeginterventie Verwijzing Specialistische hulp JGZ CJG s ZAT s Jeugdzorg Ongezond gedrag Kindermishandeling Gedragsproblemen in gezin en school Etc. 9 Een sluitend aanbod begint in het gezin, in de opvang of op school: effectieve schakels Pedagogisch klimaat klas Gedragsproblemen in de klas signaleren Nazorg Interventie in de klas (bijv. Taakspel) Combi school/lokale zorg (bv. Opvoeden zo) Bron: Yperen, T.A. van (2007). Schakelen. Utrecht: NJi ( resistentie ) ( resistentie ) Jeugdzorg / Rebound / Cluster

6 Een dekkend, sluitend, gedoseerd, getimed, goed toegankelijk aanbod Vrijwillig, laagdrempelig, bekend, in de buurt beschikbaar, snel toegankelijk, cultureel sensitief, zonder indicatie. Zo vroeg mogelijk en voor alle ouders. 6

7 Zo vroeg mogelijk en voor alle ouders Voor alle leeftijden en ontwikkelingsfasen Voor elke problematiek en alle doelgroepen Individueel of in een groep Thuis,in de kinderopvang,op school, in het CJG Zo licht als mogelijk, zo intensief als nodig Basispakket opvoedsteun en opvoedhulp in een public health-benadering met als motto: eerst basisaanbod en dan de sluitende keten 14 7

8 Toolkit: Opvoedingsvaardigheden Positief Opvoeden, Triple P Positief contact bevorderen Tijd, aandacht geven Praten met je kind Genegenheid tonen Nieuwe vaardigheden en gedrag leren Voorbeeld gedrag Spontane leermomenten Vragen, vertellen en voordoen Gedragskaarten Gewenst gedrag bevorderen Prijzen, complimentjes geven Positieve aandacht Boeiende activiteiten 17 vaardigheden Ongewenst gedrag hanteren Basisregels opstellen Direct aanspreken Gepast negeren Heldere, duidelijke instructies Logische consequenties Stilzitten Time-out 15 Eerst versterken: competenties, vaardigheden en eigen kracht vergroten, ontwikkeling stimuleren dan voorkomen van problemen, overlast en risico s tenslotte aanpakken van problematiek en onveiligheid 16 8

9 Effectieve interventies 17 Pakket opvoedsteun en -hulp in gemeenten Open huis: ontmoeting, voorlichting, onderlinge steun met spreekuren, inloop, thema-avonden, mediacampagne (Triple P), sociale steunprogramma s (MIM, Home Start, Boekenpret), opvoed party, schriftelijke voorlichting, website / virtueel CJG (Groeigids, groeiboek), Universele, preventieve opvoedsteun voor alle ouders met spreekuren, huisbezoek, oudertrainingen, cursussen (Triple P, Opvoeden & Zo, Stap-voor-stap, Gordon, Peuters-in-zicht, Beter omgaan met pubers),.. Doelgerichte, lichte pedagogische hulp met specifieke interventie-programma s VoorZorg, Stevig Ouderschap, Triple P, Kortdurende Videohometraining, Jij bent belangrijk, Praten met kinderen,. Lokale, intensieve, pedagogische hulp: Bemoeizorg, LIPT, Triple P, Videohometraining, Droogbed-training, Drukke kinderen, Armoede en gezondheid, Baby Extra,. 18 9

10 Competente professionals 19 Uitgangspunten voor het werken met ouders Ouders als eerst verantwoordelijken voor de opvoeding. Zij willen het beste voor hun kind Opvoeden gaat niet altijd vanzelf Respecteren van de eigen (des)kundigheid en visie van ouders Een wederkerige, betrokken, open, gelijkwaardige relatie Ouders hebben de regie. Werkers nemen de vragen van ouders als uitgangspunt Aansluiten bij de beleving en luisteren naar ouders Werken aan overeengekomen, concrete doelen Met een heldere planning. Versterken van de autonomie en zelfregulatie van ouders De werkwijze is 'goede ouder' ervaringen te creëren. Werkers activeren sociale netwerken rond ouders en jeugdigen

11 Na de verkiezingen Vakmanschap verder versterken Opvoedsteun en opvoedhulp bereikbaar maken voor alle ouders Kosteneffectief werken Resultaten voor kinderen en ouders zichtbaar maken 21 Nog eens terugzien Kijk dan op: