RAADSINFORMATIEBRIEF

Transcriptie

1 RAADSINFORMATIEBRIEF Onderwerp: Voortgang woningbouw, september 2015 Registratienummer: Datum: 8 september 2015 Portefeuillehouder: Helm Verhees Steller: Karin Duimelinks Nummer: RIB-HV-1549 Geachte heer, mevrouw, Inleiding In de raadscommissie Ruimte en Economie van 16 april 2007 is toegezegd dat u op reguliere basis inzicht krijgt in de stand van zaken van de woningbouw. Naast de informatie via reguliere beleidscycli (begroting, kaderbrief, jaarrekening) wordt u twee maal per jaar via een raadsinformatiebrief geïnformeerd (in februari/maart en juli/augustus). De opzet van deze raadsinformatiebrief is gelijk aan die van februari In de Kaderbrief thema Wonen en de Nota Grondexploitatie wordt wederom uitgebreider ingegaan op de situatie op de woningmarkt. De algemene kaders zijn conform de Woonvisie (vastgesteld raad mei 2008), de regionale woningbouwafspraken en de provinciale bevolkings- en woningbehoeftenprognose In deze raadsinformatiebrief is een eerste doorkijk gemaakt naar de kaders in de concept Woonvisie Kernboodschap Medio 2015 loopt het aantal verleende vergunningen en het aantal in aanbouw genomen woningen bijna in de pas met de berekende behoefte aan nieuwe woningen. De weg omhoog is daarmee ook in Deurne gevonden. Aansluiten bij de vraag, en daarmee op de financiële mogelijkheden van woningzoekenden, blijft echter essentieel. Dit kan alleen door constructief samen te werken met alle betrokkenen (woningzoekenden, initiatiefnemers, bouwbedrijven, Bergopwaarts). Flexibel, maar wel met duidelijke keuzes voor locaties en doelgroepen. Aandachtspunten blijven het voorkomen van een plotseling overaanbod van vergelijkbare woningen in de nieuwbouw en bestaande bouw, en de mogelijkheden voor transformatie / ander gebruik van bestaande panden en woningen. Ontwikkelingen op de woningmarkt, nieuwbouw en transformatie De woningmarkt landelijk en in Deurne Het herstel van de koopwoningmarkt zet door. De regionale verschillen en de verschillen tussen de diverse prijsklassen blijven groot, maar de algemene lijn is positief. Het stijgende consumentenvertrouwen voedt de verwachting dat de situatie verder gaat verbeteren. In maart 2015 was het consumentenvertrouwen voor het eerst in 7,5 jaar weer positief (+2). Ook op de woningmarkt blijft het vertrouwen stijgen. In de zomer van 2013 werd het dieptepunt op de woningmarkt bereikt, sindsdien stijgen landelijk de 1

2 huizenprijzen iedere maand vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder. Deze prijsstijgingen zijn (nog) niet zichtbaar in Deurne, maar de verkooplijn is in aantal en prijsklasse wel positief. Er worden steeds meer woningen verkocht in alle prijsklassen. Het zwaartepunt van de verkoop ligt nog steeds bij de woningen onder ,-- (2 op de 3 verkochte woningen) terwijl het aanbod precies andersom is (1 op de 3 te koop staande woningen heeft een verkoopprijs onder de ,--). De landelijk stijgende huizenprijzen leiden niet tot vrees voor een nieuwe zeepbel op de woningmarkt. "Er is landelijk gezien geen sprake van oververhitting, de huizenprijzen stijgen maar net iets harder dan de inflatie. Normaal zitten de huizenprijzen daar ongeveer 1 procent boven", zegt Peter Boelhouwer, hoogleraar volkshuisvesting aan de TU Delft. "We komen uit een diepe huizencrisis, dan verwacht je daarna ook wat herstel. Als je kijkt naar de fundamenten zoals de extreem lage hypotheekrente en de gedaalde huizenprijzen, zou je zelfs een sterker herstel verwachten", aldus Boelhouwer. De hoogleraar wijst erop dat de overheid een sterker herstel zelfs nog enigszins tegenhoudt door de aanscherping van de financieringsregels. Zo is aan het begin van dit jaar de maximale hoogte van de hypotheek ten opzichte van de waarde van het huis gedaald naar 103 procent. Deze zogenoemde loan-to-value wordt afgebouwd naar 100 procent in Ook worden de hypotheekrenteaftrek en de Nationale Hypotheek Garantie verder versoberd. Boelhouwer: "Je zou kunnen zeggen dat deze overheidsmaatregelen nu een positief effect hebben omdat het een bubbel op woningmarkt voorkomt." Naast het herstel van de koopwoningmarkt blijft er een structurele vraag naar huurwoningen. Het afgelopen jaar is landelijk na jaren van daling weer een toename van het aantal vergunningen voor de realisatie van huurwoningen zichtbaar. Ook in Deurne is de voorbereiding voor de realisatie van extra sociale huurwoningen in volle gang. Verwacht wordt dat begin 2016 aan de Europastraat de schop de grond in gaat voor de realisatie van de eerste appartementen. Deze en andere (bouw)afspraken zijn vastgelegd in een convenant tussen gemeente, Bergopwaarts en de Huurdersbelangenorganisatie De Peel. De weg naar boven lijkt daarmee definitief te zijn ingezet. Nieuwbouw in Deurne In aantallen In heel 2014 zijn slechts 37 woningen (koop en huur) in aanbouw genomen. In de eerste helft van 2015 waren dat er 56. Een inhaalslag is (nog) niet realistisch, maar de verwachting is wel dat in 2015 meer dan 100 woningen in aanbouw worden genomen. Daarmee naderen we het aantal woningen dat we jaarlijks op basis van de provinciale behoefteberekeningen aan de voorraad zouden moeten toevoegen. Het programma voor 2015 was begin dit jaar aanzienlijk hoger, namelijk 259 woningen. Een behoorlijk aantal woningen (115) zal echter pas in 2016 of 2017 in aanbouw worden genomen. Daarnaast zijn 12 woningen vervallen omdat deze alsnog als plaatsen in groepswoningen (ORO) worden geteld en niet als woningen. Ook is Visser 25 voorlopig als PM in het gemeentelijk woningbouwprogramma opgenomen (zie tabellen pagina 5 en verder). In de eerste helft van 2015 zijn slechts 10 woningen officieel gereed gekomen. Dat betekent dat er op dit moment ongeveer 90 woningen in aanbouw zijn in de gemeente Deurne. De afgelopen jaren heeft dit steeds rond de 100 gelegen. 2

3 Het feit dat er gebouwd wordt en dat de aantallen stijgen is positief. Maar de aantallen liggen nog steeds lager dan de door de provincie berekende behoefte voor deze periode: Gemiddeld aantal woningen per jaar 2015 t/m t/m t/m e.v. Alleen vervangende nieuwbouw/sloop In kwaliteit Niet alleen het aantal woningen, maar (vooral) ook de kwaliteit (type, prijsklasse) van de woning is van belang. Een korte vergelijking tussen de realisatie 2010 t/m 2014, de verwachte realisatie 2015 en de kwalitatieve kaders uit de woonvisies geeft het volgende beeld. Huurwoningen sociale sector Huurwoningen sector Subtotaal huurwoningen Koopwoningen sociale sector Koopwoningen sector Subtotaal koopwoningen vrije vrije Woonvisie 2008, basis 1 Realisatie procentueel Realisatie absoluut Conceptwoonvisie 2015 Verwachte realisatie 2015 procentueel Verwachte realisatie 2015 absoluut 27% 30,5% % 15,6% 7 13% 6,9% 36 10% 0,0% 0 40% 37,4% % 15,6% 7 21% 18,8% 98 15% 11,1% 5 39% 43,8% % 73,3% % 62,6% % 84,4% 38 Totaal 100% 100,0% 521 0% 100,0% 45 Aandeel sector totaal sociale 48% 49,3% % 26,7% 12 De verwachte realisatie over de gehele periode is in lijn met de Woonvisie Dit is mede een gevolg van aanpassing van plannen aan de huidige behoefte en uitstel van plannen die daar niet in voorzien. Om aan te sluiten bij de lijn uit de Woonvisie 2015 is onder andere de daadwerkelijke realisatie van de geplande sociale huurwoningen noodzakelijk. Transformatie in Deurne Naast nieuwbouw blijft het van belang om ook via transformatie van bestaande panden en woningen (ombouw naar woonfunctie, andere doelgroepen) tegemoet te komen aan de woonwensen. Dit kan ook een belangrijke rol spelen bij het behoud en de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. In de concept Woonvisie gemeente Deurne wordt hier nader op ingegaan. Bij de opiniërende behandeling van de concept Woonvisie in de commissie Wonen en Vastgoed van 13 juli 2015 is toegezegd om in deze raadsinformatiebrief voortaan ook een beeld te geven van de stand van zaken van de transformatie. Vooralsnog is dit opgesplitst in 3 onderdelen: 1 In de basisvariant van de Woonvisie 2008 wordt uitgegaan van de verwachte kwalitatieve behoeften van de Deurnese bevolking, zonder een surplus in het dure segment 2 Het verwachte aantal gerealiseerde vrije sector koopwoningen in 2015 is lager dan in vorige raadsinformatiebrief omdat een administratieve correctie van het aantal in aanbouw zijnde particuliere woningen is verwerkt 3

4 1. verkoop bestaande huurwoningen door Bergopwaarts 3 2. splitsing / transformatie bestaande woningen 3. omzetting bestaande panden in een woonfunctie ad 1. In de eerste helft van 2015 heeft Bergopwaarts 19 huurwoningen verkocht. Gemeente, Bergopwaarts en de Huurdersbelangenorganisatie hebben afgesproken dat jaarlijks ongeveer 35 huurwoningen door Bergopwaarts verkocht worden. ad 2. In het woningbouwprogramma voor 2015 en 2016 zijn op dit moment 3 splitsingen van woningen opgenomen, 2 boerderijen en 1 woning in de kern Helenaveen. ad 3. Diverse plannen voor het omzetten van bestaande panden in woningen zijn in voorbereiding / onderzoek. Het plan om de kerk in Walsberg om te bouwen in woningen is recent gepresenteerd. Bergopwaarts onderzoekt in overleg met een andere partij de mogelijkheid tot het ombouwen van de gebouwen aan de Kruisstraat in woningen. Daarnaast heeft de gemeente aan de eigenaren van andere panden zoals Visser 25 en de voormalige pastorie in Zeilberg laten weten open te staan voor een eventuele ombouw in meerdere woningen / wooneenheden. Wat kunnen we nog meer doen? De vraag naar woningen is aanwezig, de weg naar boven is ingezet en dit begint zichtbaar te worden in de nieuwbouwproductie. Toch is dit geen moment om achterover te leunen en af te wachten. Voor een productie die voldoet aan de (berekende) woningbehoefte blijft het noodzakelijk om aan te sluiten op de vraag en daarmee op de financiële mogelijkheden. Daarmee blijft luisteren naar en meedenken met initiatiefnemers, beducht zijn voor concurrentie tussen projecten (dus niches als niches behouden, faseren, informeren) en faciliteren van belang om tot daadwerkelijke realisatie te komen. Conclusie De woningbouwproductie is in Deurne nog steeds lager dan gewenst. Het woningbouwprogramma 2015 was fors met 259 woningen en hoewel hiervoor ook veel vergunningen waren aangevraagd en verleend is de daadwerkelijke start bouw voor veel woningen verschoven naar De lijn blijft echter positief en een herhaling van de dieptepunten van de afgelopen jaren wordt absoluut niet verwacht. Ook voor 2016 en verder zijn er volop mogelijkheden voor een stijgende lijn. Het blijft wel zaak om met alle betrokkenen constructief samen te werken om in te spelen op de vraag (herontwikkeling / nieuwe producten) en vraag en aanbod nog beter bij elkaar te brengen (marketing). Wethouder Helm Verhees 3 De verkoop van sociale huurwoningen verhoogt het aantal goedkope koopwoningen. Het percentage goedkope koopwoningen is in de woonvisie 2015 (zie ook bovenstaande tabel) daarom lager dan in de woonvisie (Beperkte) verkoop van huurwoningen is noodzakelijk om de huurwoningvoorraad aan te passen op de vraag naar voor 1- en 2-persoonshuishoudens en senioren geschikte woningen 4

5 Stand van zaken woningbouw augustus 2015 Uitgifte / start bouw 2014 en eerder (nog niet gereed gemeld bij CBS per ) Locatie Initiatiefnemer(s) Aantal won Bijzonderheden Deurne-kern De Rijtse Vennen Gemeente 5 Sociale en vrije sector koop. In aanbouw Europastraat, pilot ombouw 3 bestaande woningen in 6 duplex BOW 6 Sociale huur. Gereed Wilgenhof kavels Gemeente 1 Vrije sector koop. In aanbouw Vlierdenseweg / Berkenstraat Particulier 2 Vrije sector koop. In aanbouw CPO Kulertseweg (Peelrand 19 t/m 33) Gemeente 8 Sociale en vrije sector koop. In aanbouw R.v.R Merlenberg, De Weijst Gemeente / particulier 3 Vrije sector koop. In aanbouw Overige locaties Particulier 12 Vrije sector koop. Deels gereed / deels in aanbouw Totaal 37 Liessel Overige locaties Particulier 3 Vrije sector koop. Deels gereed / deels in aanbouw Totaal 3 Vlierden Overige locaties Particulier 2 Vrije sector koop. Deels gereed / deels in aanbouw Totaal 2 Neerkant Overige locaties Gemeente/ particulier 2 Vrije sector koop. Deels gereed / deels in aanbouw Totaal 2 Helenaveen Overige locaties Particulier 1 Vrije sector koop. In aanbouw Totaal 1 Totaal 45 Administratieve correctie maart 2015 verwerkt 5

6 Woningbouwprogramma 2015 d.d. augustus 2015 Locatie Initiatiefnemer(s) Aantal woningen Deurne-kern Stand van zaken Romboutstraat/Ligthartstraat Gemeente/particulier 5 3 verkocht en in aanbouw, voor alle 5 vergunning verleend De Rijtse Vennen Gemeente/particulier in aanbouw, voor alle 59 vergunning verleend Start bouw 2015 Ja (3)/ Onzeker (2) Ja Waar ligt de belemmering (alleen als er geen ja staat bij start bouw 2015) en bijzonderheden Vrije sector koop. Start bouw afhankelijk van definitieve verkoop Sociale huur ORO + sociale en vrije sector koop Spoorzone Middengebied Gemeente/particulier 22 Vergunning verleend Ja Sociale koop. Start bouw 1 oktober 2015 Vlierdenseweg / Berkenstraat Particulier 2 Vergunning verleend Ja Vrije sector koop. Start bouw afhankelijk van verkoop en particulier initiatief. R.v.R Merlenberg, De Weijst Gemeente/particulier 2 2 verkocht Ja Vrije sector koop. Start bouw afhankelijk van particuliere initiatieven Overige locaties Gemeente/particulier 10 Deels in aanbouw / deels vergunning / deels vergunning aangevraagd Ja / onzeker Totaal 100 Liessel Overige locaties Particulier 1 Vergunning verleend Ja Mantelzorgwoning. Totaal 1 Vlierden Dorpsakkers Gemeente/alternatief CPO-project 5 4 verkocht en allemaal in aanbouw Ja Vrije sector koop en mantelzorgwoningen. Start bouw deels afhankelijk van particuliere initiatieven en deels van verkoop Sociale en vrije sector koop. Overige locaties Gemeente 1 In aanbouw Ja Vrije sector koop. Totaal 6 Neerkant Locatie Bakkersland Particulier 2 Vergunning aangevraagd Onzeker Vrije sector koop. Start bouw afhankelijk van particulier initiatief Schansweg (voormalige Gemeente 2 In aanbouw Ja Vrije sector koop tennisvelden) Overige locaties Particulier 1 Vergunning verleend Onzeker Vrije sector koop. Start bouw afhankelijk van particulier initiatief 6

7 Totaal 5 Helenaveen Achter de Gouden Helm Gemeente / BOW 3 In aanbouw Ja Sociale huur (geschikt voor zorgverlening) Overige locaties Particulier 1 In aanbouw Ja Vrije sector koop. Totaal 4 Totaal 116 7

8 Verschoven woningbouwplannen ten opzicht van raadsinformatiebrief maart 2015 Locatie Initiatiefnemer(s) Aantal Stand van zaken Start Reden verschuiving woningen bouw verwacht Deurne-kern De Rijtse Vennen Gemeente 9 (was 21) In verkoop / in voorbereiding 2016 en later Aantal woningen is met 12 naar beneden bijgesteld (correctie 2 groepswoningen met elk 6 plaatsen). Plan in vrije sector koop is herontwikkeld naar kleinere kavels, verwachte start bouw Start bouw sociale huur is verschoven omdat de grond nog niet volledig beschikbaar is (gebruiksrecht) Europastraat BOW 41 In voorbereiding 2016 Sociale huur, start bouw afhankelijk van noodzakelijke procedures. Bestemmingsplanherziening gereed begin Visser 25 Particulier Pm Procedure loopt / pand onzeker Vervolg onzeker / mogelijk herziening plannen (was 16) is nog steeds in verkoop Lage Kerk 38 Vergunning aangevraagd 2016 Sociale koop. Start bouw afhankelijk van planologische procedure (wacht op initiatiefnemer) en verkoop Overige locaties Gemeente/particulier 16 In verkoop / in voorbereiding Liessel Hoofdstraat Particulier 4 In voorbereiding, totaal 8 woningen Vrije sector koop. Start bouw afhankelijk van verkoop en particulier initiatief 2016 Sociale koop, deel 1. Start bouw afhankelijk van procedure en verkoop Overige locaties Particulier 3 In voorbereiding Vrije sector koop. Start bouw afhankelijk van verkoop en particulier initiatief Vlierden Dorpsakkers Gemeente / particulier 2 In verkoop / voorbereiding Vrije sector koop. Start bouw afhankelijk van particulier initiatief en verkoop. Neerkant Locatie Bakkersland Particulier 2 In voorbereiding 2016 Vrije sector koop en 1 huur. Start bouw afhankelijk van particulier initiatief Helenaveen --- Totaal 115 (was 143) Aantal woningen verlaagd door realisatie 2 groepswoningen door ORO i.p.v. 12 reguliere woningen en verwachte planherziening Visser kleine particuliere plannen (toevoeging max. 2 woningen) zijn zoveel mogelijk onder overige locaties gebundeld in het overzicht opgenomen sommige plannen zijn groter dan het aantal aangegeven woningen, de overige woningbouw is dan in volgende jaren gepland of al in aanbouw / gereed 8