TOTAALBEELD Hengelo FIN WABO WRO ARCHIEF HUISVESTING

Transcriptie

1 Interbestuurlijk toezicht Hengelo, Toezichtbeeld 2016 TOTAALBEELD Hengelo FIN WABO WRO ARCHIEF HUISVESTING Motivering totaalbeeld Het totaalbeeld van de gemeente Hengelo is dit jaar groen, vorig jaar was het oranje. Op het domein Wabo wordt nog niet voldaan aan de wettelijke vereisten. De begroting 2016 en meerjarenraming zijn structureel en reëel in evenwicht. Hengelo heeft een hoge schuldpositie, omdat de gemeente leningen heeft doorverstrekt aan een woningstichting. Hengelo heeft een fors pakket aan concrete ombuigingsmaatregelen vastgesteld. Met het handhavingsuitvoeringsprogramma en het jaarverslag (Wabo) zit Hengelo in een verbetertraject dat doorloopt tot in De gemeente geeft hierin nog onvoldoende inzicht in de geplande activiteiten en de realisatie ervan, de benodigde en de beschikbare middelen en de capaciteit. De structuurvisie Hengelo 2030 is in 2007 vastgesteld en dateert derhalve van voor de crisis. Hierdoor is de structuurvisie op onderdelen niet meer actueel. Hengelo is gestart met de voorbereiding van een gemeentelijke omgevingsvisie. Informatie- en archiefbeheer en huisvesting van verblijfsgerechtigden voldoen aan de gestelde wettelijke vereisten. Het beeld is dat de gemeente Hengelo, op de domeinen waar de provincie toezicht op houdt, haar wettelijke taken naar behoren uitvoert. Uitzondering is het domein Wabo, dat nu nog niet aan de gestelde eisen voldoet, maar waar de gemeente verbeteringen aan het doorvoeren is.

2 Domein Beoordeling en onderbouwing door GS Beeld Toezichtregime FINANCIËN Beoordeling De begroting 2016 en meerjarenraming zijn structureel en reëel in evenwicht. Context Hengelo was in 2015 oranje omdat het meerjarenperspectief tekorten vertoonde en er risico s waren gesignaleerd die het begrotingsbeeld bedreigen. Hengelo heeft een hoge schuldpositie, omdat de gemeente leningen heeft doorverstrekt aan woningstichting Welbions, waarbij de risico s zijn afgedekt met hypothecaire zekerheden en daardoor beperkt is in de optiek van de gemeente. Het tekort in de begroting 2015 is ontstaan doordat Hengelo de besluitvorming over de invulling van de ombuigingsmaatregelen had doorgeschoven naar de kadernota Inmiddels heeft Hengelo een fors pakket aan concrete ombuigingsmaatregelen vastgesteld. De positieve saldi van de begroting 2016 zijn mede afhankelijk van de realisatie hiervan. 1. Geraamde uitgaven en inkomsten structureel en reëel in evenwicht en, 2. Uit meerjarenbegroting is aannemelijk dat dit evenwicht wordt gecontinueerd en, 3. Er is, voor zover bekend, geen sprake van bestuurlijk relevante onderwerpen die de financiële positie substantieel nadelig kunnen beïnvloeden. Hierbij kan gedacht worden aan de jaarrekening, het weerstandsvermogen, de grondexploitatie of andere onderwerpen. o Begroting vergt geen goedkeuring. o Regulier ambtelijk en bestuurlijk contact ( 2 x per jaar). o Monitoren begrotingswijzigingen. o Themaonderzoeken. o Onderzoek programmarekening met accountantsverslag. o Opvragen nota s deelonderwerpen financiële positie. Toelichting beoordeling Hengelo heeft in het voorjaar besloten tot een pakket aan ombuigingen. De in de begroting gepresenteerde positieve saldi zijn grotendeels afhankelijk van de realisatie van deze bezuinigingen. De voortgang van deze ombuigingen ziet de toezichthouder graag terug in de producten van de P&C cyclus van Hengelo. De accountant signaleert een onzekerheid in de waardering van het Regionaal Bedrijven Terrein. Dit kan ertoe leiden dat de gemeente een hogere voorziening moet treffen. Hengelo heeft voor 1.9 miljoen (80% van 2.3 miljoen) rekening gehouden met dit risico in de paragraaf weerstandsvermogen. Hengelo heeft verbeteringen aangebracht ten aanzien van de informatiewaarde van de paragraaf grondbeleid. Hengelo verwacht dat de gevolgen van de voorgenomen wijziging van het Besluit begroting en verantwoording gemeenten en provincies (BBV) met betrekking tot de grondexploitaties beperkt zullen blijven tot een incidenteel nadeel, die zal landen in de voorzieningen. De gemeente geeft aan hier inmiddels rekening mee te hebben gehouden. Dit is nog niet zichtbaar gemaakt in de begroting. De taken voortvloeiend uit de decentralisaties in het sociaal domein worden, bezijdens de zachte landing bij de WMO, budgettair neutraal geraamd. Voor de jaren 2017 e.v. zal op het gebied van de (nieuwe) Wmo nog een nadere financiële vertaling gemaakt moeten worden van aanvullende bezuinigingsvoorstellen binnen het taakveld Wmo. Een deel van de bezuinigingen zal worden gerealiseerd door het werkveld anders te organiseren (transformeren). Hengelo beschikt, naast de algemene reserve, niet over specifiek buffervermogen voor dit domein. Hengelo verwacht niet dat de vennootschapsbelasting (Vpb) gevolgen zal hebben voor de gemeente in de begrotingsperiode. WABO Algemeen Toezichtregime oranje

3 WRO In het jaar 2015 is aan de gemeente Hengelo het oranje kleurbeeld toegekend. Ten opzichte van vorig jaar heeft de gemeente positieve stappen gezet door het inzetten van een verbetertraject. Ondanks de ingezette verbetering is het kleurbeeld voor 2016 nog oranje. Hieronder zijn de resultaten van de uitgevoerde toetsing weergegeven. Hengelo heeft het uitvoeringsprogramma 2015 en het jaarverslag 2014 niet tijdig vastgesteld. Hengelo heeft het uitvoeringsprogramma 2015 vastgesteld na 1 januari 2015, te weten op 22 januari 2015 en aangevuld op 11 augustus Hengelo heeft het jaarverslag over de handhavingsuitvoering in 2014 niet tijdig vastgesteld vóór 1 april 2015, te weten op 11 augustus Hengelo voert de prioriteitstelling uit op basis van de risicoanalyse. Hengelo gebruikt een risicoanalyse en maakt consequenties van de gemaakte keuzes inzichtelijk. Hengelo geeft onvoldoende inzicht in haar handhavingsstrategie en ambitie. De handhavingsstrategie, ambitie, motivatie en onderbouwing van Hengelozijn niet eenduidig weergegeven. Deze elementen zijn beschreven in verschillende documenten, waarvan de onderlinge samenhang onvoldoende aanwezig is. Hengelo geeft niet volledig inzicht in de voorgenomen activiteiten en benodigde en beschikbare middelen en capaciteit. Hengelo heeft de uit te voeren controles en andere activiteiten voor de handhavingsuitvoering niet volledig inzichtelijk weergegeven in het uitvoeringsprogramma. Op meerdere plekken in de tekst en bijlagen wordt een deel van de werkvoorraad weergegeven in uren of aantallen. Een totaaloverzicht ontbreekt en is niet eenvoudig te herleiden. De benodigde en beschikbare capaciteit en middelen zijn niet inzichtelijk. De risicothema s asbest, verontreinigde grond, brandveiligheid opslag gevaarlijke stoffen, constructieveiligheid en brandveiligheid, zijn betrokken in de voorgenomen activiteiten. Hengelo heeft in het jaarverslag niet alle gestelde doelen verantwoord. Hengelo geeft onvolledig inzicht in de uitvoering ten opzichte van de planning, in preventief en repressief toezicht en in de gevolgen en risico s. Het resultaat van de evaluatie van de uitvoering is op hoofdlijnen vertaald naar de programmering. (Structuur)visies Hengelo voldoet aan de wettelijke bepalingen en beschikt over structuurvisie(s) en uitvoeringsprogramma(s). De structuurvisie Hengelo 2030 is in 2007 vastgesteld en dateert derhalve van voor de crisis. Hierdoor is de structuurvisie op onderdelen niet meer actueel. Hengelo is gestart met de voorbereiding van een gemeentelijke omgevingsvisie. Hengelo heeft in 2015 een beleidskader Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving (KGO) vastgesteld. Er is een adequate beschrijving gegeven van de werkwijze op basis van een goede beleidsmatige afweging. In 2016 zal dit kader in de Onvoldoende inzicht in uitvoering en handhaving o Risico-analyse is (op onderdelen) niet meer actueel, sommige risico s lijken onvoldoende onderkend te worden of; o Programma roept vragen op; b.v. ambitieniveau is niet in lijn met capaciteit; vragen rijzen bij logica en begrijpelijkheid of; o Op enkele punten voldoet beleidscyclus niet geheel aan de wettelijke eisen of; o Stukken zijn niet tijdig beschikbaar: bij programma belangrijker dan bij verslag: als programma niet per 1 maart beschikbaar is, dan rood toezichtregime of; o 24 uurs bereikbaarheid is niet voldoende geborgd / niet bereikbaar (m.i.v. 2016) Intensiteit toezicht: gemiddeld o Ambtelijk gesprek bevindingen beoordeling uitvoering en handhaving: 1 à 2 keer per jaar. o Interventie: ambtelijk verzoek om toelichting en informatie op vraagpunten. Afspraken ter verbetering van uitvoering en handhaving o Voortgangsgesprek: 1 à 3 keer per jaar o Als onduidelijkheid blijft of afspraken stagneren: opschaling naar managementoverleg en bestuurlijk overleg. Afhankelijk van uitkomst daarvan rood toezichtregime. o Dossieronderzoek: indien specifieke omstandigheden daar aanleiding toe geven danwel als gemeenten meerjarig onder oranje-toezichtsregime vallen (steekproef) Vaststelling en actualisatie structuurvisies en bestemmingsplannen: o de gemeente heeft zowel de structuurvisies en de bestemmingsplannen op orde (voldoet aan de hiervoor genoemde beoordelingscriteria) en o gelijktijdig met de jaarrekening is het door de raad geziene jaarverslag uitvoering Wro taken aan GS

4 ARCHIEF HUIS- VESTING praktijk worden toegepast, en in het ruimtelijk overleg worden besproken en geëvalueerd. De gemeenten Almelo, Borne, Enschede, Hengelo en Oldenzaal hebben in 2010 besloten een gezamenlijke bedrijventerreinenvisie op te stellen, passend binnen de wens en noodzaak tot meer regionale samenwerking. Een herijking van deze visie is in 2014 door de gemeenteraad vastgesteld. De vigerende woonvisie Verandering brengt kans is van kracht. In 2015 is de Regionale Woonvisie Twente opgesteld in samenwerking met de 14 Twentse gemeenten, de 18 in WoOn verenigde Twentse woningbouwcorporaties en de provincie. Deze regionale visie geeft de gezamenlijke uitgangspunten weer, waarmee de lokale woonafspraken en keuzes in lijn zijn. Bestemmingsplannen Hengelo geeft aan dat alle bestemmingsplannen actueel zijn. Toezicht en handhaving Hengelo heeft een actueel uitvoeringsprogramma voor toezicht en handhaving. Volgens de gemeente is er voldoende capaciteit om de taken binnen de gemaakte prioritering uit te voeren. Er zijn ambtelijke keuzes gemaakt op basis van risicoanalyse, prioriteiten en middelen. Samenwerking De samenwerking is voorbeeldig. Er heeft dit jaar geen opschaling plaatsgevonden via het Overijssels opschalingsmodel: ambtelijke opschaling via management naar bestuur. Hengelo heeft begin 2015 de tweejaarlijkse KPIrapportage opgesteld. Daaruit blijkt dat gestaag verder werd gewerkt aan zaakgericht digitaal werken: de gehele gemeente werkt sinds dit jaar op die manier. Aan kwaliteitszorg wordt extra aandacht besteed door de inschakeling van de afdeling Bedrijfsondersteuning bij het opmaken van de KPI-rapportage. Van belang is dat Hengelo nu bezig is met een nieuwe netwerkomgeving en een nieuwe versie van het zaakgericht werken. Op basis van het vorige inspectiebezoek heeft Hengelo een calamiteitenplan voor het archief opgesteld en een bezoekersreglement. Dit voorjaar is het Besluit Informatiebeheer vernieuwd. Als bijzonderheid merkt de toezichthouder op dat in de plannen voor de beoogde bouw van een nieuw stadskantoor naast het huidige stadhuis een nieuwe archiefbewaarplaats zal worden gerealiseerd in een ander deel van het stadhuis. Op basis van de cijfers verstrekt door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers op 1 januari 2016 heeft Hengelo voldaan aan de taakstelling van de tweede helft Daarnaast zijn er voldoende concrete huisvestingen in beeld waarmee de gemeente voldoet aan de taakstelling van 2015 en de achterstand uit voorgaande periodes heeft ingelopen. gestuurd. Inzicht in nalevingstoezicht: o Voor 1 januari van elk kalenderjaar is het door de raad geziene jaarlijkse programma voor toezicht en handhaving RO aan GS gestuurd en o voor 1 april, dan wel samen met de jaarrekening, is het door de raad geziene jaarverslag toezicht en handhaving RO aan GS gestuurd en o doelen en normen zijn behaald. Er is een goede en actuele analyse van de risico s. Er is sprake van een consistent programma met voldoende operationele doelen, afwijkingen zijn begrijpelijk geformuleerd. o Ambtelijk contact: 1 à 2 keer per jaar. o Kennisgevingsbrief van GS: situatie is conform de eisen. o Steekproef eens per 3 à 4 jaar. Zorg voor en beheer van archief op orde o Frequentie algemeen inspectiebezoek: eens per 2 a 3 jaar o Informatie-uitvraag: algemene vragenlijst archiefinspectie eens per jaar (of verslaglegging via KPI s) o Horizontale verslaglegging: jaarlijks. Tijdig gehuisvest o Voldaan aan de wettelijke taakstelling en heeft geen achterstanden en/of, o de huisvesting van de gekoppelde statushouders heeft plaatsgevonden binnen de afgesproken termijn van gemiddeld 12 weken. o Huisvesting statushouders

5 o wordt vast punt op de agenda van het voortgangsoverleg Prestatieafspraken Wonen Jaarlijkse rapportage via de prestatieafspraken Wonen