PODIUMPRESENTATIE DE MUZIEKSCHOOL TWENTE MAART 2006
|
|
- Joannes Lenaerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PODIUMPRESENTATIE DE MUZIEKSCHOOL TWENTE MAART 2006
2 INHOUD 1. Wat is podiumpresentatie 2. De voorbereiding 3. Het podium op 4. Tijdens het spelen 5. Als het stuk uit is 6. Je optreden zit erop 7. Het interview 8. Podiumangst 9. Tips bij het instuderen 10. Vlak voor een uitvoering 11. Talentenconcerten Adressenlijst Maart 2006, Els Praas. Met dank aan: Dieneke Jansen en Jard Folmer. Cartoons: Das Grosse Gerard Hoffnung Buch Langen-Müller Podiumangst : P.Wippoo en L.Citroen-Warners ISBN x
3 1. Wat is PODIUMPRESENTATIE? Of: Hoe presenteer ik mij op het podium? We spelen elke dag, omdat dat nodig is, of voor ons plezier. We gaan elke week naar les en we spelen misschien samen met anderen of in een orkest. Maar als je je moet presenteren op een concertpodium sta je er plotseling alleen voor. - Wat trek ik aan - Wanneer moet ik op - Waar moet ik zitten of staan - Waar moet ik naar kijken - Hoe maak ik contact met het publiek - Hoe stel ik mezelf voor, hoe loop ik - Hoe moet ik mijn stukken aankondigen - Ben ik verstaanbaar - Wanneer ga ik van het podium af - Wat moet ik doen als ik een fout maak - Wat moet ik doen bij het applaus Dit hoort allemaal bij podiumpresentatie. Het is iets dat je in de praktijk moet leren, hoe vaker je het doet, hoe beter het gaat. Je kunt ook veel leren door te kijken en te luisteren naar anderen. Ga je wel eens naar een concert? Waar let je dan op? Hoe klinkt het, hoe ziet het eruit? Op de muziekles ben je vooral bezig met wat je hoort, bij podiumpresentatie gaat het er ook om wat je ziét.
4 2. DE VOORBEREIDING Een goede voorbereiding is belangrijk. Een goede podiumpresentatie begint al thuis! - Zorg dat je weet wanneer je moet voorspelen, hoe laat, hoe laat je van huis moet gaan en wát je moet spelen. - De talentenconcerten beginnen om uur. Je moet om uur aanwezig zijn. Volgens de volgorde op het programma krijgt iedereen 5 minuten de tijd om op het podium in te spelen. - Bereid je muziekstuk goed voor, probeer het ook eens aan anderen bijvoorbeeld thuis of bij vrienden, voor te spelen. Je weet dan hoe het voelt als mensen luisteren, en dat je moet proberen door te spelen als je een fout maakt en dat je je niet moet laten afleiden door bijvoorbeeld een deur die opengaat. - Bedenk op tijd wat je aan wilt trekken en hang dit alvast klaar. Hoe wil je overkomen, wat is je stijl? Heb je concertkleding die hierbij past? - Zorg dat je bladmuziek in orde is als je niet uit je hoofd speelt. Leg de muziek op volgorde en plak het eventueel naast elkaar zodat je niet hoeft om te slaan. - Neem de goede instrumenten en benodigdheden mee! - Bekijk het podium voor het optreden: staat er al een lessenaar en stoel klaar, staat de vleugel open of is er iemand die daar voor kan zorgen. Probeer even in te spelen in de zaal, of voor pianisten op de vleugel om even te voelen hoe het zit en hoe het klinkt. Als de voorbereiding in orde is, kun je je in alle rust bezighouden met de muzikale uitvoering.
5 3. HET PODIUM OP, eindelijk is het jouw beurt om op te treden. - Laat zien dat je er zin in hebt, hier heb je op gewacht! Het publiek verwelkomt je met applaus, bedank het publiek hiervoor met een kleine buiging. - Neem dan rustig de tijd om te goed gaan zitten of te gaan staan. Misschien moet je je instrument nog even bijstemmen, of de pianokruk of muziekstandaard hoger of lager zetten. - Let even op je adem. Concentreer je. Stel je voor hoe het begin gaat klinken, wat voor sfeer het heeft en als je voelt dat je er klaar voor bent begin je. - Bij samenspel: Let erop dat je oogcontact kunt hebben met je begeleider of met degene met wie je samenspeelt. Maak sámen muziek, zorg ervoor dat je de ander niet wegspeelt. - Vertrouw erop dat je het kúnt. Omdat het anders klinkt als thuis denk je soms dat het niet goed gaat. Het publiek denkt daar vaak heel anders over! - Je enthousiasme en zelfvertrouwen komen over bij het publiek. 4. TIJDENS HET SPELEN is het de bedoeling dat je het muziekstuk zo goed mogelijk laat klinken, in het tempo en de dynamiek die jij het mooist vind. - Geniet van je eigen spel. Het publiek mag méégenieten. - Soms moet je voor je gevoel overdrijven in de voordracht zodat jouw interpretatie ook overkomt op de achterste rij in de zaal. - Luister hoe je instrument klinkt in de ruimte. Misschien moet je dynamiek en tempo aanpassen aan de ruimte, of je techniek omdat je op een ander instrument speelt. - Beweeg je op een manier die past bij de inhoud van de muziek die je speelt. Je publiek kijkt aandachtig naar je, het probeert goed te luisteren. - Belangrijk: laat het niet merken als er iets mis gaat. In elk optreden gaat wel eens iets fout. Er blijft genoeg over dat de moeite waard is. De meeste mensen horen het niet als je een fout maakt!
6 5. ALS HET STUK UIT IS laat je de laatste toon mooi uitklinken. Misschien hoor je nog een echo in de ruimte. Soms begint het publiek meteen te klappen. Je staat op, bedankt het publiekvoor het aandachtige luisteren, je glimlacht even en je stapt van het podium af. Als het applaus doorgaat ga je nog een keer het podium op en buigt nog eens extra naar alle kanten. 6. JE OPTREDEN ZIT EROP. Je kunt nu gaan luisteren naar de andere optredens. Het is niet erg collegiaal om direct na het eigen optreden naar huis te gaan. Steun elkaar en laat je waardering blijken. Je kunt veel van elkaar leren. Let eens op de podiumpresentatie van anderen en op de aandacht van het publiek.
7 7. HET INTERVIEW Misschien wil de presentator van het concert je nog wat vragen. Of misschien komt er een journalist van de krant naar je toe. - Geniet ervan, de interviewer en het publiek zijn geïnteresseerd, ze willen graag meer van je weten, wees jezelf, je bent belangrijk. - Bereidt je goed voor. Hieronder staan enkele vragen die je kunt verwachten. Misschien kun je er zelf nog een paar bedenken. - Let op je presentatie: spreek duidelijk, kijk de interviewer aan maar ga niet met je rug naar het publiek staan. Mogelijke vragen: - Hoe oud ben je? - Hoe lang speel je al op je instrument? - Waarom vind je het leuk? - Wat is er niet leuk of moeilijk aan je instrument? - Moet je je instrument vaak stemmen? - Kun je het makkelijk meenemen? - Oefen je veel? Wanneer doe je dat? Waar doe je dat? Wat vindt je familie ervan? - Op welke school zit je? In welke klas? - Wat vinden je klasgenoten of vrienden en vriendinnen ervan dat je dit instrument speelt? - Vindt je het leuk om concerten te geven? - Heb je nog andere hobby s? - Luister je vaak naar muziek? Naar welke muziek dan? - Luister je naar popmuziek? Wie zijn je favorieten? - Ga je wel eens naar concerten? Naar welke dan? Wat was je laatste concert? - Heb je een favoriete componist of favoriete stijl van muziek? - Wat wil je met je instrument bereiken in de toekomst? - Wat vond je van dit interview? Misschien krijg je maar drie vragen, wat zou je zelf dan het liefste vertellen? Geef niet te korte antwoorden zoals: ja, nee of weet ik niet. Vertel iets dat jij belangrijk vindt en dat voor het publiek leuk is om te weten.
8 8. PODIUMANGST. Podiumangst is onlosmakelijk met optredens verbonden. Een hanteerbare, persoonlijke wijze van omgaan met podiumangst begint niet een paar minuten voor je op moet. Met de voorbereiding op een uitvoering begint gelijktijdig de voorbereiding op de podiumangst. Besef dat het leuke van muziek maken is, dat het iedere keer nieuw is. De combinatie is uniek: het unieke van de speler plus de muziek. Daarom verveelt het nooit. Wees trots dat je uniek bent, laat dat horen, laat horen hoe mooi muziek is. Hoeveel er ook van afhangt, hoe belangrijk het welslagen ook is, voor jezelf kun je zorgen dat je volledig achter staat wat je doet. Imiteer geen cd s. Dit brengt je alleen maar in de war. Je kunt van bekende werken wel twintig uitvoeringen krijgen. Al die verschillende uitvoeringen bevatten een overdosis aanwijzingen, hoe je zelf zou kunnen spelen. Bovendien is een cd een perfecte uitvoering, als gevolg van de cd-techniek. In de studio wordt ieder foutje overgedaan. Je doet het dus zeker slechter op het podium. Maar dat is niet erg, want voor het publiek gaat het om een andere ervaring. Een studio-opname moet je niet vergelijken met een concertuitvoering.
9 9. TIPS BIJ HET INSTUDEREN. Leer, als instrumentalist, iedere noot, iedere regel in een stuk te zingen. Het innerlijke meezingen met de muziek moet een tweede natuur worden. Dit is iets anders dan het hummen in je hoofd, dan hoor je de klanken niet. De bekende muziekpedagoog Havas stelt dat je een stuk het beste instudeert als je het leert zingen op notennamen (Havas, 1976). Het is nuttig het muzikaal geheugen te oefenen zonder instrument. Je moet in staat zijn een heel stuk inwendig te horen, en daarbij de vingerzetting en de notennamen precies te weten. Studeer eens anders. Doe het zittend, als je gewend bent het staand te doen of andersom. Verwissel de volgorde van delen. Meer tips over variatie in studeren staan in het boek van Green en Gallwey: Innerlijk Musiceren (1986). Zelfs als je oefent, is het goed om dat vóór iemand te doen. Het leert je om het gewoon, zelfs plezierig te vinden, als iemand naar je luistert. 10. VLAK VOOR EEN UITVOERING. Herinner jezelf eraan, dat de lichamelijke symptomen van arousal zoals trillende spieren, hartkloppingen of een droge mond, volstrekt normaal zijn, en dat deze voor het publiek niet waarneembaar zijn. Denk aan een prettige fantasie, bijvoorbeeld de fantasie dat je een goede uitvoering gaat geven. Bij die fantasie horen voorwerpen, beelden, geuren of geluiden. Deze zogenaamde ankers (de zakdoek van Pavarotti) brengen bij de fantasie een gevoel van zekerheid naar boven.
Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress
Verantwoordelijkheid ontwikkelen Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf 4 - Goede afspraken maken - Stel
Nadere informatieen zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht
I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen
Nadere informatieMuziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent? 1. Singer Songwriter 1
Workshop Handleiding wat is jouw talent? 1 Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Introductie én opzet van de workshop Singer Songwriter Bekijk de introductievideo
Nadere informatieLinkedIn-updates open inschrijving
LinkedIn-updates open inschrijving Opdracht In dit document vind je zes verschillende LinkedIn-updates. Geef bij iedere update aan of dit een update is die bij je past. Dus zou je dit type update ook kunnen
Nadere informatieWat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?
Les 1: Een poëziekaart maken poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de ramadan voelen
Nadere informatieVerslag leerorkest studieochtend. Zingen tijdens de instrumentale groepsles
Verslag leerorkest studieochtend Zingen tijdens de instrumentale groepsles 6 maart 2012 Muziekcentrum Zuidoost 7 maart 2012 Muziekschool Amsterdam Noord 9 maart 2012 Muziekschool Amsterdam Docent: Otto
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieLinkedIn-updates in-company
LinkedIn-updates in-company Opdracht In dit document vind je zes verschillende LinkedIn-updates. Geef bij iedere update aan of dit een update is die bij je past. Dus zou je dit type update ook kunnen plaatsen?
Nadere informatieAfhankelijk gedrag. Andere factoren zijn wel te beïnvloeden, met andere woorden: daar kun je mogelijk wel iets aan doen:
Afhankelijk gedrag Samenvatting Hieronder hebben we de inhoud van de aflevering Afhankelijk gedrag samengevat. Gemakkelijk om er nog eens bij te pakken. Wat is afhankelijk gedrag? Mensen met dementie die
Nadere informatieWaarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17
Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede
Nadere informatieHet stappenplan om snel en goed iets nieuws in te studeren
Studieschema voor goed en zelfverzekerd spelen Page 1 of 5 Het stappenplan om snel en goed iets nieuws in te studeren Taak Een nieuw stuk leren zonder instrument Noten instuderen Opname beluisteren Notenbeeld
Nadere informatie1 Kies je onderwerp Samen met je buurman of buurvrouw. Ons onderwerp: Voorbeeld: Michael Jackson was de beste artiest ooit! Nu jullie!
Na deze les kun je presenteren in vijf stappen: 1. Kies een onderwerp 2. Bedenk een goede opbouw 3. Verzamel informatie 4. Oefen je presentatie 5. Presenteren maar! 8 Vertel je verhaal Regelmatig moet
Nadere informatieWeet wat je kan Samenvatting op kaarten
Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatieInformatie. Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma. voor GROEP 5 van het basisonderwijs Gemeente. Woudrichem BROCHURE. www.cultuurpuntaltena.
Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma www.cultuurpuntaltena.nl Informatie voor van het basisonderwijs Gemeente Woudrichem 019500_BIBLIOTHEEK_ALTENA_brochure_CPA_MuziekWijzer_Altena_A5.indd 16-17
Nadere informatieA person who never made a mistake never tried anything new.
Beroepenproject klas 3 droomberoep A person who never made a mistake never tried anything new. Albert Einstein Naam:.. Klas:. Mentor:.. Schooljaar: 2016-2017 1 Als je droomt, is alles mogelijk. Een droomberoep
Nadere informatieJUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.
JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen
Nadere informatieWat wil je zien? Wat wil je horen? Stel duidelijke regels voor de klas. Tip # 1. Tip # 1 Stel duidelijke regels voor de klas
Tip # 1 Stel duidelijke regels voor de klas Wat wil je horen? Wat wil je zien? Tip # 1 Stel duidelijke regels voor de klas Wat wil je horen? Wat wil je zien? Tip # 2 Onderwijs de regels direct Doe voor
Nadere informatieSonny Rollins denkt van niet
SPELEN VANUIT JE HART tips voor muzikanten FLOOR WITTINK Inhoud 1. Inleiding 3 2. Je onbewuste en spelen vanuit je hart 5 3. Luisteren naar muziek 10 4. Muzikaal of niet muzikaal 14 5. Hoe creatief ben
Nadere informatieOntwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf!
Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf! Het gaat erom dat je laat merken dat jij zélf verantwoordelijk bent voor het leren: jij kiest de opdrachten, workshops en klussen zélf,
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Drummen in de Zomer. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen Chris stelt zichzelf in les 1 kort voor en nodigt
Nadere informatieRelaxatie en ontspanning. voor ouder en kind
Relaxatie en ontspanning voor ouder en kind door Sofie Possemiers www.elsole.be Deze oefening wordt aangeboden door Sofie Possemiers van El Sole. Wil je nog meer van zulke oefeningen ontvangen, schrijf
Nadere informatieEN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES.
3 1 2 EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. Realistisch kijken naar wat kinderen wel en niet kunnen. WAT KAN JE KIND (AL)? Natuurlijk verwacht je veel van je kind. Dat het snel nieuwe dingen
Nadere informatie1. Adem twee maal rustig en laag, voor je begint met improviseren 2. Speel zoals je bent
1. Adem twee maal rustig en laag, voor je begint met improviseren Dat geeft je de gelegenheid je te ontspannen. Merk op, hoe je lichaam aanvoelt. Of het bloed lekker door je heen stroomt. Hoe meer ontspannen
Nadere informatieIk ben BANG. oefenboekje om te leren omgaan met angst. Steef Oskarsson. Copyright Steef Oskarsson
Ik ben BANG oefenboekje om te leren omgaan met angst Steef Oskarsson Bang Bang is een emotie. Net als blij, bedroefd en boos. Iedereen is wel eens bang. Sommige mensen zijn vaak bang, sommigen niet. Iedereen
Nadere informatieWeek 4: voelend schrijven met je hogere zelf en je gidsen. WEEK 4 Voelend schrijven met je hogere zelf en je gidsen
WEEK 4 Voelend schrijven met je hogere zelf en je gidsen Het klinkt als iets onmogelijks Schrij Schrijven met je hogere zelf en je gidsen, klinkt als iets onmogelijks. Misschien ook omdat, hoe zeer je
Nadere informatieBekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij.
Docentenhandleiding Vuurvogel Het Balletorkest Beste docent, Wat fijn dat u naar De Vuurvogel van Het Balletorkest komt kijken. In dit document vindt u de handleiding voor alle lessen rondom dit concert.
Nadere informatieMijn doelen voor dit jaar
Mijn doelen voor dit jaar Een nieuw schooljaar betekent nieuwe kansen. Aan het begin van een nieuw kalenderjaar maken veel mensen goede voornemens. Dat gaan wij nu ook doen: het maken van voornemens of
Nadere informatieTips bij piano studeren:
www.pianolessen.eu Tips bij piano studeren: Waar moet je op letten als je gaat pianostuderen? Het is natuurlijk belangrijk om op een goede piano te spelen maar zorgen ook voor een goede pianobank die op
Nadere informatieWAT IS HET PROBLEEM?
Wat weten volwassenen van internet? Misschien wel minder dan jij. Daarom ga jij ze een presentatie geven over internet. Lees hier hoe je dat kunt aanpakken! WAT IS HET PROBLEEM? Je hoort en leest alsmaar
Nadere informatieVragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar
4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar Hoe vraag je aan iemand om met je te spelen? Wat speel je graag op het schoolplein? Jij kan al goed helpen hè. Wie help jij graag? Wat doe je dan? van 4 t/m 6 jaar
Nadere informatieInleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT?
Inleiding Gevoelens: we hebben ze allemaal. Maar soms is het lastig te weten hoe je je nu écht voelt. Je bent blij, maar ook zenuwachtig. Of je weet niet of je boos of verdrietig bent. Of je snapt niet
Nadere informatieWERKBUNDEL VAN: GROEP/ KLAS:
WERKBUNDEL VAN: GROEP/ KLAS: THEMA 1 MIJN GAMEPROFIEL VS. DE GROEP OPDRACHT 2 NEEM DE VRAGENLIJST MIJN OUDERS EN MIJN GAMEGEDRAG AF BIJ JE OUDER(S) OF OPVOEDER(S). (PAGINA 4) 1 DENK NA OVER JOUW GAMEGEDRAG.
Nadere informatieVRAGENLIJST PERSOONLIJKE WERKSTIJL
VRAGENLIJST PERSOONLIJKE WERKSTIJL Geef bij iedere uitspraak met een score tussen 0 en 8 weer of deze bij jouw stijl van werken past 8 = Past geheel bij mij 0 = Past geheel niet bij mij 4 = Past soms wel/soms
Nadere informatieW W W. A S T R I D V A N R E N S. N L
M I N I - C U R S U S S t a r t e n m e t Y o g a - Y O G A I S F O R E V E R Y - B O D Y - W W W. A S T R I D V A N R E N S. N L Astrid van Rens - 2016 Het gaat niet om hoeveel je doet, maar om de aandacht
Nadere informatieTechniekkaart: Het houden van een interview
WAT IS EEN INTERVIEW? Een interview is een vraaggesprek. Wat een interview speciaal maakt, is dat je met een interview aan informatie kunt komen, die je niet uit boeken kunt halen. Als je de specifieke
Nadere informatie4 communicatie. Ik weet welke informatie anderen nodig hebben om mij te kunnen begrijpen. Ik vertel anderen wat ik denk of voel.
4 communicatie Communicatie is het uitwisselen van informatie. Hierbij gaat het om alle informatie die je doorgeeft aan anderen en alle informatie die je van anderen krijgt. Als de informatie aankomt,
Nadere informatieAuditieve oefeningen thema: theater
Auditieve oefeningen thema: theater Boek van de week: 1; Angelina Ballerina; muziektheater en pop-up boek 2; De verkleedkist; Dick Bruna 3; Hoe word ik een ballerina 4; Nijntje danst; Dick Bruna 5; Poppentheater;
Nadere informatieAnouk Platenkamp 2015
Wat als een sessie overleven niet meer genoeg is? Anouk Platenkamp In het artikel hoe overleef ik een sessie? heb je kunnen lezen over de eerste stappen om mee te spelen met een sessie. We hebben gekeken
Nadere informatieMUZIEK SUPER MEGA KNAP NATUURKNAP REKENKNAP MUZIEKKNAP ZELFKNAP BEELDKNAP SAMENKNAP BEWEEGKNAP TAALKNAP
MUZIEK NATUUR REKEN BEELD MUZIEK ZELF SAMEN TAAL BEWEEG BEWEEG MUZIEK BEELD NATUUR REKEN ZELF SAMEN MUZIEK TAAL FILMMUZIEK Filmmuziek is de muziek die je hoort tijdens de film. Met muziek worden de sfeer
Nadere informatieWerkboek. Wij werken samen. Nederlands Mentorles Duits Geschiedenis Kunst Muziek Percussie. oktober - december 2015 Meridiaan College JAAR VAK
oktober - december 2015 Meridiaan College NAAM JAAR VAK PROJECT TITEL KLAS Nederlands Mentorles Duits Geschiedenis Kunst Muziek Percussie Werkboek Wij werken samen Wat gaan we doen? Het Meridiaan College
Nadere informatieIK WIJZER. Ik wil graag weten wie ik ben
IK WIJZER Ik wil graag weten wie ik ben Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Copyright DilemmaManager B.V. Pagina 2 van 8 1 Inleiding Hallo Ruben, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer.
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatieIk geef mijn grenzen aan (lessenserie Omgaan met pesten)
Ik geef mijn grenzen aan (lessenserie Omgaan met pesten) Inleiding Introductie Ik geef mijn grenzen aan Beginopstelling: Kring Deze dramales "Ik geef mijn grenzen aan" voor groep 7/8 maakt onderdeel uit
Nadere informatieBEHULPZAAMHEID BEHULPZAAMHEID
BEHULPZAAMHEID BEHULPZAAMHEID Behulpzaamheid betekent iets of iemand helpen. Je kijkt om je heen om te zien waar hulp nodig is. Je bedenkt hoe je kunt helpen en doet je best om je hulp te bieden. Je helpt
Nadere informatiePsychotherapie. anders denken anders voelen anders doen. ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking
ASVZ Touwbaan 1 Postbus 121 3360 AC Sliedrecht t 0184 491200 info@asvz.nl www.asvz.nl ASVZ is er voor mensen met een verstandelijke beperking anders denken anders voelen anders doen Psychotherapie Inhoudsopgave
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieHUIS-, TUIN- EN KEUKENPERCUSSIE
HUIS-, TUIN- EN KEUKENPERCUSSIE Alles kan in de BZTband XXL, ook muziek maken op dingen die officieel geen instrument zijn. We zijn op zoek naar een groep van maximaal 10 kinderen die muziek maken op gebruiksvoorwerpen.
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Opa, wie is God? Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 0-8 jaar
DOELSTELLINGEN Grootouders wisselen ervaringen uit over geloofsopvoeding en kleinkinderen. Grootouders helpen elkaar op weg met tips en adviezen over geloofsopvoeding en kleinkinderen. Grootouders zijn
Nadere informatieTips voor aanvankelijk technisch lezen (groep 3)
Leestips Tips voor aanvankelijk technisch lezen (groep 3) In groep 3 krijgt je kind gerichte leesinstructie. Hij leert dat woorden uit letters bestaan en dat aan al deze letters een bepaalde klank vastzit.
Nadere informatieHoe krijg je meer zin? Oefening 3: Wat zijn jouw prikkels? 12
Hoe krijg je meer zin? 09 - Oefening 3: Wat zijn jouw prikkels? 12 Meer zin. Denk jij ook dat zin in vrijen er spontaan hoort te zijn? Dat zin iets is dat zomaar uit het niets op komt borrelen? Geloof
Nadere informatieCreatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus
Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders
Nadere informatieSeksualiteit: Grenzen en Wensen
IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in
Nadere informatieColofon. www.stichtinggezondheid.nl. Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid
Colofon Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie: Stichting Gezondheid (Stefan Rooyackers)
Nadere informatie20 tips voor een goed debat!
20 tips voor een goed debat! Moedig elkaar aan tijdens jullie voorbereidingen en de wedstrijd. Geef elkaar tips en zoek samen de sterktes en zwaktes van de argumenten. Je kan veel leren van elkaar, ook
Nadere informatieCreëren van innerlijke rust en het visualiseren van een gewenste doeltoestand
Creëren van innerlijke rust en het visualiseren van een gewenste doeltoestand Wat is het doel van deze methodiek? Het doel van deze methodiek is het creëren van innerlijke rust in situaties die als spannend
Nadere informatieBen je boos. Lesbrief bij het project. een project voor groep 3 en 4 van de basisschool. Cultuurpalet Alphen aan den Rijn
Lesbrief bij het project Ben je boos een project voor groep 3 en 4 van de basisschool ontwikkeld in opdracht van Cultuurpalet Alphen aan den Rijn Nieuwe Muziekschool Alphen 2018 www.nieuwemuziekschoolalphen.nl
Nadere informatieE-book Presenteren met
E-book Presenteren met PowerPoint Inleiding In dit E-Book staan diverse waardevolle tips die heel goed pas kunnen komen tijdens het maken en de uitvoering van een PowerPoint presentatie. Als je deze tips
Nadere informatieWeet wat je kan. Je laten horen
Weet wat je kan Je laten horen Jij bent er ook nog Hoofdstuk 7 gaat over vertellen wat je moeilijk vindt. Onderwerpen in dit hoofdstuk: Stripje: Jij bent er ook nog. blz 2 Je laten horen. blz 3 Moeite
Nadere informatieWelke vinger te gebruiken? Niet zomaar een reeks over vingerzettingen op de mandoline Deel 2
Welke vinger te gebruiken? Niet zomaar een reeks over vingerzettingen op de mandoline Deel 2 Het onderwerp van het eerste deel was dat er meer dan één vingerzetting mogelijk is voor een bepaalde passage
Nadere informatieOpzet en uitvoering. Inhoudsopgave. 1 Wat is Kiezen voor je leven? 3. 2 Hoe maak je een Digi-tale? 4. 3 Stap voor Stap...5. 4 Technische kant...
Inhoudsopgave 1 Wat is Kiezen voor je leven? 3 2 Hoe maak je een Digi-tale? 4 3 Stap voor Stap...5 4 Technische kant....7 5 Werkblad Mijn Digi-tale...9 6 Werkblad Mijn storyboard 10 Digi-Tales Opzet en
Nadere informatieDe jongen en de erwt
De jongen en de erwt Een jongen komt op en stelt zich voor als Gert-Jan. Hij zoekt een prinses, zegt hij. Daarvoor heeft hij een erwt nodig, om onder twaalf matrassen te leggen. Niet eender welke erwt.
Nadere informatieIk ben BOOS. oefenboekje om te leren omgaan met boosheid. Steef Oskarsson. Copyright Steef Oskarsson
Ik ben BOOS oefenboekje om te leren omgaan met boosheid Steef Oskarsson Boos Boos is een emotie. Net als blij, bedroefd en bang. Iedereen is wel eens boos. Sommige mensen zijn vaak boos, sommigen niet.
Nadere informatieGesprekskaarten pedagogisch handelen
Gesprekskaarten pedagogisch handelen Samenwerkingsproject Samen Opleiden tussen Peel en Maas en Dommel en Aa Themagroep Pedagogisch Handelen kaarten.indd 1 28-01-17 19:17 kaarten.indd 2 28-01-17 19:17
Nadere informatieHallo, Als je vragen hebt tijdens het invullen, vraag die dan aan jouw docent(e). Bedankt voor het invullen van de vragenlijst!
Datum: School: Klas: Naam docent(e): Code (optioneel): [NAAM DOCENT] Hallo, Deze vragenlijst gaat over het leerklimaat in jouw klas en hoe je het vindt op school. Hierbij gaat het om wat jij vindt van
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieACTIEF TOEZICHT. Informeren en structurele maatregelen
ACTIEF TOEZICHT Hoe kun je leerlingen minder lang laten stilzitten? Hoe jij de groep begeleidt, heeft een grote impact. Actief toezicht hangt samen met het ruimere begrip activerend toezicht. Door actief
Nadere informatieZeg het voort. Werkboek
Zeg het voort Werkboek In het werkboek Zeg het voort komen verschillende soorten oefeningen voor. De onderstaande plaatjes maken duidelijk om welke oefeningen het gaat. Deze les gaan we... Speel het spel
Nadere informatieSpinners. Veel plezier! Juf Els en juf Anke
Spinners Een nieuwe rage: spinners! Heb jij ze al gespot in jouw klas? Vervelend, al dat speelgoed op school, of handig! spinners in de klas, daar kun je leuke, leerzame activiteiten mee doen! Wij bedachten
Nadere informatieIk-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo Sander, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk vindt.
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Tafeldrummen 2. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Inleiding stelt zichzelf in les 1 kort voor en vertelt wat de leerlingen
Nadere informatieOefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties
Presenteren vmbo-4 Presenteren is aan de ene kant een kunst de één is er beter in dan de ander maar aan de andere kant valt of staat elke presentatie met een goede voorbereiding en veel oefening. Bij presenteren
Nadere informatieHallo, Als je vragen hebt tijdens het invullen, vraag die dan aan jouw docent(e). Bedankt voor het invullen van de vragenlijst!
Datum: School: Klas: Naam docent(e): Code (optioneel): [NAAM DOCENT] Hallo, Deze vragenlijst gaat over het leerklimaat in jouw klas en hoe je het vindt op school. Hierbij gaat het om wat jij vindt van
Nadere informatieTheatergroep Locals. www.tgthelocals.com. Lesbrief
Theatergroep Locals www.tgthelocals.com Lesbrief 1. Over de voorstelling De vader van Polle is ooit met de noorderzon vertrokken. Daarom denkt ze dat haar vader ontdekkingsreiziger is en dat zijn schip
Nadere informatieHallo, Als je vragen hebt tijdens het invullen, vraag die dan aan jouw docent(e). Bedankt voor het invullen van de vragenlijst!
Datum: School: Klas: Naam docent(e): Code (optioneel): Hallo, Deze vragenlijst gaat over het leerklimaat in jouw klas en hoe je het vindt op school. Hierbij gaat het om wat jij vindt van jouw docent(e),
Nadere informatieLesdoelen 1e les: Benodigd materiaal: Geluid maken op de pbone Lln leren met de juiste blaastechniek spelen
Lesdoelen 1e les: Geluid maken op de pbone Lln leren met de juiste blaastechniek spelen Lln leren de schuifbeweging van positie 1-6 Lln verklanken een speelkaart en gebruiken daarbij de parameters kort-lang,
Nadere informatie7 Gouden tips voor fantastische bedrijfsvideo
7 Gouden tips voor fantastische bedrijfsvideo 'Laat zien wat jij waard bent' Online video specialist 1 Gefeliciteerd! Wat goed dat je een video wilt opnemen! Je hebt nu je eerste stap naar meer zichtbaarheid
Nadere informatieFeedback. in hapklare brokken
Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,
Nadere informatieStappenplan voor het maken van een presentatie
Stappenplan voor het maken van een presentatie De voorbereiding van een presentatie is erg belangrijk. Je kunt niet de avond ervoor even een presentatie maken. Je moet informatie verzamelen (bv. uit boeken,
Nadere informatie41 tips Van Jezelf Houden
Marian Palsgraaf 41 tips Van Jezelf Houden Gewoon omdat jij het waard bent Hallo mooie JIJ, Leuk dat je je hebt ingeschreven voor de 21 dagen cursus Van Jezelf Houden. Wat zal het mooi zijn: een wereld
Nadere informatie- Elkaar leren kennen: warming-ups en spelletjes om het ijs te breken - 5 minuten zelfbewustzijn begrijpen anderen respecteren om de beurt iets doen
- Elkaar leren kennen: warming-ups en spelletjes om het ijs te breken - Belangrijke namen 7 luisteren karaktereigenschappen 5 minuten zelfbewustzijn begrijpen anderen respecteren om de beurt iets doen
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieVoor jezelf? Les 1 Welkom!
Voor jezelf? Les 1 Welkom! Welkom! Dit is de cursus Voor jezelf? Wil je voor jezelf beginnen? Droom je ervan een eigen bedrijfje te starten? Zou je dit ook kunnen? In deze cursus ga je dit onderzoeken.
Nadere informatieGa zitten of liggen zodat je je hand op je buik kan leggen, ter hoogte van je navel.
DE TECHNIEKEN) Alle technieken doe je zittend of liggend. Liefst waar het stil of rustig is, of waar je je voor je gevoel even kunt terugtrekken uit gesprekken. Wanneer je je ogen kunt sluiten werkt het
Nadere informatiePrettige en niet prettige aanrakingen
Kriebels in je buik Prettige en niet prettige aanrakingen 1 Prettige en niet prettige aanrakingen Groep 3 50 min Begrippen Prettig, onprettig, dwingen, overhalen, grenzen aangeven, hulp bij problemen,
Nadere informatieDO'S EN DON'TS VOOR OUDERS
WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun
Nadere informatieHOOFD-HART-HANDEN- KWARTET
INLEIDING Het Hoofd-Hart-Handen-kwartet bestaat uit 48 kaarten die samen 12 kwartetten vormen, plus 12 Denk-Voel-Doe-kaarten. Het kwartet kan worden gespeeld met minimaal 2 spelers vanaf 7 jaar en ouder.
Nadere informatieDe school is van ons
De school is van ons Werkboek sociale vaardigheden op school Uitgeverij Eenvoudig Communiceren LEZEN VOOR IEDEREEN UITGEVERIJ EENVOUDIG COMMUNICEREN Dit werkboek is van: Voornaam:... Achternaam: Leeftijd:...
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieMuziekvereniging. Kunst Na Arbeid. Malletband. Vrij en Blij. Hierden. Informatiegids
Muziekvereniging Kunst Na Arbeid Malletband Vrij en Blij Hierden Informatiegids Voorwoord Kunst Muziek maken is mooi en geeft je veel plezier. Helaas is het niet voor iedereen weggelegd om er je beroep
Nadere informatieVisualisatie oefeningen, de kracht van verbeelding
Visualisatie oefeningen, de kracht van verbeelding In de voorgaande mails heb je kunnen lezen over de kracht van je onderbewustzijn en hoe je jouw onderbewustzijn voor je kan laten werken. Je weet inmiddels
Nadere informatieInleiding IN DIT BOEK LEES JE WAAROM STEUN, RESPECT EN VERTROUWEN BIJ VRIENDSCHAP HOREN.
Inleiding Met wie heb je de meeste lol? En wie bel je als je een probleem hebt? Vaak zijn dat je. Sommige mensen hebben veel, andere mensen hebben er maar een paar. Vriendschap is belangrijk in ons leven.
Nadere informatieAll content dramamethode dramaland copyright:
Titel: Een dag uit het leven van. Groep: 6 Werkvorm(en): Hoorspel. Activiteit: De kinderen verzinnen een hoorspel n.a.v. een zelf gekozen rol en presenteren dat aan elkaar. Benodigdheden: voor iedere werkgroep
Nadere informatieWeet wat je kan. Vooruit komen
Weet wat je kan Vooruit komen Vind je weg Hoofdstuk 5 beschrijft hoe je vooruit komt in je leven. Onderwerpen in dit hoofdstuk: Stripje: vind je weg. blz 2 Hoe kom je vooruit in je leven? blz 3 Zelfonderzoek:
Nadere informatieOBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN
OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie
Nadere informatieLesmap bij de voorstelling
Lesmap bij de voorstelling Vòòr de voorstelling Voorbereiding op het theaterbezoek Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen en hun achtergrond, kan het nuttig zijn om het theaterbezoek met hen voor
Nadere informatietoont enthousiasme (lacht, kirt, trappelt met de beentjes)
1 Omgaan met en uiten van eigen gevoelens en ervaringen toont enthousiasme (lacht, kirt, trappelt met de beentjes) laat non-verbaal zien dat hij/zij iets niet wil (bijv. slaat fles weg, draait hoofd als
Nadere informatieFEEDBACK ARTISTIEKE COMPETENTIES. Erik Schrooten UCLL COMPETENT IN ARTISTIEKE COMPETENTIES. Feedback Erik Schrooten
FEEDBACK COMPETENT IN ARTISTIEKE COMPETENTIES ARTISTIEKE COMPETENTIES Erik Schrooten UCLL GOEDE FEEDBACK = V O E D E N D GOEDE FEEDBACK HEEFT EFFECT GOEDE FEEDBACK = ONMIDDELLIJK MONDELINGE FEEDBACK?
Nadere informatieInhoudsopgave. Hoe ga je met dit boekje om? 7. 2 Lichaamsseintjes waaraan merk jij dat je zenuwachtig wordt? 17
Inhoudsopgave Waarom dit boekje? 6 Hoe ga je met dit boekje om? 7 1 Wat is stotteren? 9 2 Lichaamsseintjes waaraan merk jij dat je zenuwachtig wordt? 17 3 Zenuwachtig? Zet je buikademhaling aan! 19 4 Onzekerheid
Nadere informatie