In de vergadering van 11 oktober 2011 heeft het college het besluit genomen om een onderzoek te starten naar de toekomst van de reinigingdienst.

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Aan de raad van de gemeente Sliedrecht Sliedrecht, 14 juni 2012 Onderwerp: Toekomst Reinigingsdienst Voorgesteld besluit: 1. De uitvoering van de reinigingstaken in eigen beheer uit te blijven voeren. 2. Het college de opdracht te geven om een aanvullend advies te maken voor de locatie van de milieustraat en de gemeentewerf op grond waarvan de raad een besluit kan nemen. Overwegingen en alternatieven: 1. Inleiding In de vergadering van 11 oktober 2011 heeft het college het besluit genomen om een onderzoek te starten naar de toekomst van de reinigingdienst. De gemeente heeft een extern bureau met veel ervaring in de afvalsector, KplusV organisatie advies, ingehuurd, om tot een objectieve vergelijking te komen. KplusV heeft een transparante uitvraag gedaan aan HVC en Waardlanden en ook de eigen Reinigingsdienst gevraagd een toekomstplan aan te leveren. De varianten zijn beoordeeld op basis van de volgende, vooraf aangegeven, criteria: 1. Kwaliteit dienstverlening 2. Zeggenschap en invloed 3. Financiële prestaties en tarieven 4. Toekomstbestendigheid en flexibiliteit 5. Personele aspecten 6. Organisatorische consequenties 7. Uitvoerbaarheid en risico s 8. Maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen De volgende taken zijn in het onderzoek meegenomen: 1. Inzameling en brengvoorziening voor huishoudelijk afval 2. Straatreiniging (incl. onkruidverwijdering op verharding) 3. Gladheidsbestrijding 4. Ongediertebestrijding 5. Inzameling bedrijfsvuil Het onderzoek is begeleid door een projectgroep, waarin ambtelijk management en medewerkers van de Reinigingsdienst participeerden. Tussenproducten en rapportages zijn in de stuurgroep besproken en vastgesteld. De stuurgroep bestond uit de betrokken portefeuillehouders, gemeentesecretaris, ambtelijk management en de adviseurs van KplusV

2 Uitkomsten onderzoek In onderstaande tabel is de vergelijking van de varianten bondig in +/- scores weergegeven. Criterium Huidige situatie In eigen beheer, Waardlanden HVC geoptimaliseerd Kwaliteit = = =/+ =/- Zeggenschap en invloed = = = = Kosten en tarieven = = =/- -- Toekomstbestendigheid en = =/+ + + flexibiliteit Personele aspecten = = =/+ - Organisatorische = = =/- - consequenties Uitvoerbaarheid en risico's = = = =/- MVO = =/+ + + = : onveranderd (+)+ : (zeer) positief effect (-)- : (zeer) negatief effect In de variant in eigen beheer valt ten opzichte van de huidige situatie nog lichte winst te behalen op de punten toekomstbestendigheid en MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen), met name door een strategische samenwerking op deelgebieden aan te gaan. Bij volledig in eigen beheer blijft de eigen organisatie op management en ondersteunende functies kwalitatief kwetsbaar in geval van personele mutaties of afwezigheid. De samenwerkingsvarianten HVC en Waardlanden zijn (licht) toekomstbestendiger en bieden extra mogelijkheden tot maatschappelijk verantwoord ondernemen ten opzichte van in eigen beheer. Daar staan (nadelige) organisatorische consequenties (met name desintegratie-effecten) tegenover. Opvallend is dat Waardlanden en HVC op belangrijke criteria als prijs en kwaliteit geen doorslaggevende voordelen laten zien ten opzichte van in eigen beheer. HVC scoort op deze onderdelen zelfs duidelijk minder dan in eigen beheer en is vanuit financiële optiek onaantrekkelijk voor de gemeente. Waardlanden zit qua prijs/kwaliteit in de operationele dienstverlening op een vergelijkbaar (hoog) niveau. Door het gehanteerde uniformiteittarief bij Waardlanden m.b.t. de verwerkingskosten en achterblijvende desintegratiekosten bij de gemeente ligt het kostenniveau van de Waardlanden in totaal licht hoger dan het kostenniveau in eigen beheer. Op het personele vlak is Waardlanden door de gemeente CAO en werkplek/uitvalsbasis vanuit Sliedrecht een aantrekkelijke variant. HVC scoort op dit punt minder omdat de ambtenarenstatus, ondanks een sociaal plan waarmee bestaande arbeidsvoorwaarden worden geborgd, verloren gaat en de verandering van werklocatie (Dordrecht) door het personeel als ingrijpender wordt ervaren. Het totaalbeeld dat uit de beoordeling naar voren komt is dat in eigen beheer en Waardlanden het beste scoren en dat HVC in totaal duidelijk minder scoort. Het bestuurlijke gewicht dat aan criteria wordt toegekend zal uiteindelijk doorslaggevend zijn in de te maken keuze. Als prijs/kwaliteit het zwaarst weegt ligt het niet voor de hand de reinigingstaken uit te plaatsen. Bij Waardlanden wordt het, mede door desintegratie-effecten, niet goedkoper en kwaliteit en service zijn op dit moment met de eigen dienst ook al van een hoog niveau. Op het moment dat de gemeente er in het kader van de ontwikkeling kiest voor een regiegemeente en op termijn meerdere uitvoerende taken (waaronder de plantsoenendienst) wil gaan uitplaatsen dan wordt een keuze voor de Waardlanden logischer. De grotere toekomstbestendigheid van de Waardlanden gaat dan zwaarder meetellen.

3 Voorstel om de reinigingstaken in eigen beheer uit te blijven voeren Op grond van de uitkomsten van het onderzoek kan worden geconcludeerd dat zowel Waardlanden als het in eigen beheer blijven uitvoeren beide goede varianten zijn die in aanmerking komen om de reinigingstaken in de toekomst uit te voeren. Argumenten voor Eigen beheer: 1. De kosten zijn het laagst 2. De kwaliteit van de dienstverlening is hoog 3. Geen consequenties voor het personeel 4. Maximale beïnvloeding en sturing op de uitvoering van de dienstverlening Kanttekeningen/risico s bij Eigen Beheer: Personele kwetsbaarheid Door de kleinschaligheid van de gemeentelijke reinigingsdienst is er sprake van kwetsbaarheid op enkele functies. Binnen de huidige organisatie van de verantwoordelijke afdeling is het mogelijk om tijdelijke uitval van functies over te nemen door collega s waardoor de continuïteit van de dienstverlening voldoende geborgd is. Inhoudelijke kennis is altijd bij meer dan één persoon belegd. Bij langdurige uitval of vertrek van medewerkers kunnen deze functies ingevuld worden door tijdelijke inhuur of, in geval van vertrek, door het werven van een nieuwe medewerker. Overigens is het noodzakelijk voortdurende aandacht te hebben voor de personele kwetsbaarheid. Kennis en kunde De gemeente maakt op dit moment al volop gebruik van beschikbare deskundigheid buiten de gemeente op het gebied van reinigingstaken. Deze expertise is beschikbaar via de branchevereniging, bij collega s van andere gemeenten en via de HVC. Ook in de toekomst kan gebruik worden gemaakt van deze bronnen. Materiële kwetsbaarheid Het materieel van de reinigingsdienst verkeert in een goede staat van onderhoud. De reserve vervanging materieel is toereikend om materieel dat om technische en/of bedrijfseconomische reden vervangen dient te worden te kunnen vervangen. Binnen de beschikbare reinigingsvoertuigen is een beperkte reserve capaciteit aanwezig waarmee tijdelijke uitval van een voertuig kan worden opgevangen. Ook kunnen door uitbreiding van het aantal uren per/dag calamiteiten worden opgevangen. Bij gelijktijdige of langdurige uitval van meerdere voertuigen dient te worden ingehuurd bij verhuurbedrijven en/of collega reinigingsdiensten. Past minder in het op weg gaan naar regiegemeente Belangrijkste kenmerk van een regiegemeente is dat de taken waarvoor de gemeente verantwoordelijk is, geborgd worden in bestuurlijk en ambtelijk opdrachtgeverschap. In de meest vergaande vorm van regiegemeente wordt het opdrachtnemerschap extern belegd. In de minder vergaande vorm wordt per activiteit of cluster van activiteiten afgewogen waar het opdrachtnemerschap het meest kosteneffectief kan worden belegd. De keuze om taken zelf uit te voeren of uit te besteden wordt dan gemaakt op basis van criteria zoals kwaliteit, continuïteit en kosten. In beide situaties moeten heldere prestatieafspraken worden gemaakt om te kunnen sturen en toetsen op het functioneren van de uitvoerende partij. Wanneer besloten wordt om de reinigingstaken in eigen beheer uit te blijven voeren zal door middel van intern opdrachtgeverschap en opdrachtnemerschap invulling worden gegeven aan de uitgangspunten die horen bij de regiegemeente. Prestatieafspraken en verantwoording zullen in de planning- en controlecyclus worden geborgd.

4 - 4 - Conclusie Op basis van het onderzoek kan worden geconcludeerd dat de Reinigingsdienst zo georganiseerd is, dat de continuïteit is gewaarborgd en ook in de toekomst kan worden gewaarborgd. Daarbij is dan voortdurende aandacht nodig voor de personele kwetsbaarheid, en zal op onderdelen gebruik gemaakt (blijven) worden van externe deskundigheid. Argumenten voor Waardlanden: 1. De gemeenteraad heeft uitgesproken op weg te willen gaan naar een regiegemeente. 2. De kwetsbaarheid wordt verkleind doordat Waardlanden een grotere organisatie is. 3. Toekomstbestendigheid wordt vergroot doordat Waardlanden een grotere en professionele partij is die beter in staat is om in te kunnen spelen op toekomstige ontwikkelingen. 4. De kwaliteit van de dienstverlening van Waardlanden is hoog cq vergelijkbaar met de kwaliteit van de eigen dienst. 5. De consequenties voor het personeel zijn beperkt omdat Waardlanden kiest voor een filiaal in Sliedrecht of directe omgeving. Ook zijn de arbeidsvoorwaarden vergelijkbaar en op onderdelen zelfs beter. Kanttekening Waardlanden Kostenverhoging Mede door desintegratie-effecten nemen de kosten beperkt toe. Toetreding tot GR Dit betekent dat uittreden niet zonder (financiële)consequenties kan. Directe beïnvloeding en sturing is beperkt, doordat dit afgestemd moet worden met de deelnemende gemeenten binnen de GR. 3.1 Voorgesteld besluit Tijdens de opiniërende raad van 5 juni heeft een meerderheid van de raad de waardering uitgesproken voor de wijze waarop de gemeentelijke reinigingsdienst haar taken uitvoert en de voorkeur te hebben om deze taken in de toekomst door de eigen dienst uit te laten voeren. Op grond van het onderzoek en zoals hierboven gemotiveerd kan worden geconcludeerd dat de kanttekeningen betreffende personele en materiële kwetsbaarheid en beschikbare kennis en kunde geen aanleiding zijn om te veronderstellen dat de continuïteit en de kwaliteit in de toekomst niet kunnen worden geborgd. De keuze voor het in eigen beheer uit blijven voeren van de reinigingstaken is niet in strijd met de uitspraak van de raad om een regiegemeente te willen worden, uitgaande van een minder absolute vorm van regiegemeente. Door middel van intern opdrachtgeverschap en opdrachtnemerschap wordt invulling gegeven aan de uitgangspunten die horen bij de regiegemeente. Het overdragen van de reinigingstaken naar Waardlanden heeft voordelen, maar zorgt ook voor een kostenverhoging. Alle argumenten wegend wordt voorgesteld om de keuze te maken om de reinigingstaken in eigen beheer uit te blijven voeren. 4. Locatiekeuze milieustraat en gemeentewerf In 2007 heeft de raad een startnotitie vastgesteld Regionale Milieustraat, Gemeentewerf en Sedimentenbank. Op basis van deze startnotitie zijn gronden aangekocht en is het bestemmingsplan op de beoogde locatie aangepast. Voor nieuwbouw en/of verbetering van gemeentewerf en milieustraat zijn forse investeringen nodig die alleen verantwoord zijn wanneer deze voor een langere tijd geëxploiteerd worden. Omdat zowel binnen als buiten de gemeente Sliedrecht organisatorische

5 - 5 - ontwikkelingen zijn geweest en/of te voorzien zijn, is het nodig om een heroverweging te maken. De uitkomsten van het onderzoek dienen als basis voor het nemen van een besluit. Als de voorgestelde keuze voor de uitvoerende partij nu wordt gemaakt, kunnen de scenario s voor locatie van de milieustraat en gemeentewerf verder worden uitgewerkt. Omdat de locatie van de milieustraat een directe relatie heeft met de gemeentewerf zal een besluit hierover in samenhang met de locatiekeuze van de gemeentewerf moeten worden gemaakt. De benodigde omvang van de gemeentewerf (= centrale huisvesting buitendienst) wordt bepaald door de keuze van het wel of niet voortzetten van de reinigingstaken in eigen beheer. Wanneer de keuze gemaakt zou worden om de reinigingstaken bij Waardlanden of HVC onder te brengen is voor de eigen dienst een kleinere huisvesting nodig. Waardlanden heeft aangeboden om de huisvesting te huren en te gebruiken als uitvalsbasis voor het uitvoeren van taken in de omgeving van Sliedrecht. HVC heeft als enige een variant aangeboden om gebruik te maken van een milieustraat buiten de gemeente. Kaderstellende en controlerende aspecten t.b.v. de gemeenteraad, uitgesplitst in: Financiële kaders Niet van toepassing Wettelijke en Beleidskaders, eventueel inhoudelijke/ruimtelijke kaders Niet van toepassing Tijdspad, monitoring en evaluatie De alternatieven voor locatiekeuze van gemeentewerf en milieustraat worden nader uitgewerkt en het streven is om deze voor het einde van 2012 aan de raad ter besluitvorming voor te leggen. Externe communicatie: - HVC en Waardlanden worden na besluitvorming geïnformeerd - Inwoners van Sliedrecht zullen via de lokale media (Het Kompas en de Website) worden geïnformeerd. Burgemeester en wethouders van Sliedrecht, de secretaris, de waarnemend burgemeester, J.H. Koetsenruijter A.G.M. van de Vondervoort