Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Nummer 13 > Jaargang 9 > Maart 2012 inhoud > Hoe staat het Pensioenfonds er financieel voor? [p.1] Toeslag AOW stopt in 2015 [p.3] Hoe ziet uw pensioenregeling er ook alweer uit? [p.4] Kostenbewust; ook het Pensioenfonds [p.6] Bestuurslid Ton van Gestel aan het woord [p.6] Waar moet ik zijn? [p.8] Colofon [p.8] < > Hoe staat het Pensioenfonds er financieel voor? Sinds de financiële crisis in 2008 zijn het zware tijden voor de Nederlandse pensioenfondsen. Het leek even goed te gaan: in 2009, 2010 en het begin van 2011 stegen de dekkingsgraden van veel pensioenfondsen behoorlijk. Maar de tweede helft van 2011 deed het herstel weer teniet. Dat heeft vooral te maken met de grote financiële tekorten van een aantal eurolanden zoals bijvoorbeeld Griekenland. Hierdoor is grote onrust in de financiële wereld ontstaan met als gevolg daling van de dekkingsgraden. Gevolgen voor het Pensioenfonds Helaas daalde ook de dekkingsgraad van het Smurfit Kappa Nederland Pensioenfonds (het Pensioenfonds) in 2011 fors; van 101,5% naar 94,6%. Dat komt doordat de onrust in de financiële wereld gevolgen heeft voor de rente en de beleggingen. Twee onderdelen die weer onze dekkingsgraad beïnvloeden. Een kort overzicht: Rente De rente is erg laag. Als de rente zo laag is als nu, dan moet een pensioenfonds meer geld in kas hebben om de pensioenen op de lange termijn te kunnen betalen. Hoe lager de rente, hoe meer geld er moet zijn. De verplichtingen van het Pensioenfonds nemen dan toe. Beleggingen Het Pensioenfonds heeft veel aandacht besteed aan de beleggingsportefeuille. Hierdoor is de waarde van de beleggingen stabiel gebleven in Eind 2011 steeg de waarde zelfs nog. Het rendement van de beleggingen van het Pensioenfonds over 2011 was 6,6%. Verderop in deze nieuwsbrief vertelt Ton van Gestel (bestuurslid) hier meer over. De dekkingsgraad wordt berekend door de waarde van de beleggingen te delen door de waarde van de verplichtingen. En juist onze verplichtingen hebben veel last gehad van de dalende rente in de tweede helft van Hierdoor steeg de waarde van de verplichtingen veel harder dan de waarde van de beleggingen. In de volgende grafiek komt dit duidelijk naar voren. Het gevolg hiervan is dat onze dekkingsgraad behoorlijk is gedaald.

2 Smurfit Kappa Nederland Pensioenfonds Beleggingen en verplichtingen (in ) Beleggingen (in ) Verplichtingen (in ) 30 nov 21 dec 11 jan Datum Evaluatie herstelplan Een groot aantal pensioenfondsen, waaronder ook ons Pensioenfonds, heeft in 2008 een korte- en langetermijn herstelplan ingediend bij de toezichthouder de Nederlandsche Bank (DNB). In dit plan staat welke maatregelen het Pensioenfonds neemt om financieel weer gezond te worden. DNB evalueert jaarlijks de herstelplannen van de pensioenfondsen. De toezichthouder beoordeelt onder andere of de dekkingsgraad hoger is dan de zogenaamde kritische dekkingsgraad. Dit is de minimale dekkingsgraad die eind 2011 aanwezig moest zijn om voldoende snel te herstellen. Op dit moment nog geen verlaging van uw pensioen nodig Voor ons Pensioenfonds geldt dat eind 2011 de dekkingsgraad hoger was dan de kritische dekkingsgraad. Dit betekent dat het Pensioenfonds nu geen verlaging van de pensioenen hoeft aan te kondigen. Maar, pas nadat DNB de evaluatie heeft afgerond (zij gaan daar de komende maanden mee aan de slag), kan het Pensioenfonds definitief bekendmaken of het de pensioenen niet hoeft te verlagen. Maar dat betekent niet dat het fonds ook in de toekomst de pensioenen niet hoeft te verlagen. Dit is onder andere afhankelijk van het herstel van de financiële markten. Daarnaast is het afhankelijk van de wet- en regelgeving die voor pensioenfondsen geldt. Elk jaar wordt beoordeeld in hoeverre het herstel van de pensioenfondsen in lijn is met de herstelplannen. Daarbij wordt ook bekeken of aanvullende maatregelen nodig zijn. Krachtig beleid nodig Vanwege de onzekere situatie in Europa en de downgrade (zie kader) van een aantal landen heeft het Pensioenfonds gekozen voor een nog bredere spreiding van de beleggingen. De beleggingen in Frankrijk en Oostenrijk zijn afgebouwd. Hiervoor in de plaats zijn obligaties aangekocht in bijvoorbeeld Canada, de Verenigde Staten, Australië, Noorwegen en Zweden. Het Pensioenfonds wil momenteel

3 namelijk uitsluitend beleggen in obligaties van landen en instellingen met een triple A status. De financiële sector inclusief de pensioenfondsen zou bij het bestrijden van de financiële crisis veel profijt hebben van een krachtig en duidelijk beleid door probleem landen. Op deze manier kunnen deze landen hun financiële huishouding op orde brengen. Dat helpt de financiële sector om de rust en het vertrouwen terug te vinden. Downgrade Ook wel kredietverlaging genoemd. Een aantal bureaus (zogenaamde kredietbeoorde laars) zoals Standard & Poors, Moody s en Fitch beoordeelt landen en bedrijven op hun krediet waardigheid. Kredietwaardigheid wil zeggen in welke mate een land of instelling in staat is zijn schulden af te lossen. Triple A (AAA) is de hoogste beoordeling voor kredietwaardering. D is de laagste beoordeling, dan spreek je van een wanbetaler. > Toeslag AOW stopt in 2015 Vanaf 1 januari 2015 gaat de AOW voor een deel veranderen. Op dit moment is de hoogte van de AOW vooral afhankelijk van uw woonsituatie. Met woonsituatie bedoelen we of u alleen woont, getrouwd bent of samenwoont. Een voorbeeld: De netto AOW van iemand die alleen woont, is 70% van het netto minimumloon. De netto AOW van iemand die getrouwd is of samenwoont, is 50% van het netto minimumloon. Samen ontvangt u dus 100%. Als u een partner heeft die nog geen 65 jaar is, krijgt u een extra bedrag boven op uw AOW-pensioen. Dit extra bedrag heet een toeslag. U ontvangt deze toeslag tot uw partner 65 wordt. Vanaf 1 januari 2015 verandert dit. Wie op of na die datum 65 jaar wordt, krijgt alleen een gehuwden-aow en geen toeslag voor de partner. Voor veel stellen in Nederland betekent dit dat zij na 2015 met een financieel gat komen te zitten omdat de jongere partner niet werkt. Wat betekent dit voor u? Of dit gevolgen voor u heeft, is afhankelijk van uw leeftijd: U bent geboren vóór 1 januari Voor u verandert er niets per 1 januari U krijgt gewoon een gehuwden-aow voor uzelf en een toeslag voor uw partner. Als uw partner tenminste niet te veel eigen inkomsten heeft. U bent geboren ná 31 december Met ingang van 1 januari 2015 wordt de partnertoeslag afgeschaft. - Bent u geboren na 31 december 1949 en heeft u een jongere partner, dan krijgt u als u 65 jaar wordt een AOW voor gehuwden en samenwonenden. Dit is 50% van het minimumloon. U krijgt geen partnertoeslag! Uw partner krijgt een eigen gehuwden-aow wanneer hij of zij zelf 65 jaar wordt. Samen heeft u dan 100% van het minimumloon.

4 > Hoe ziet uw pensioenregeling er ook alweer uit? Tijdens het deelnemerschap Bij pensionering (65 jaar) Middelloonregeling Aanspraak op pensioen Aanspraak op pensioen De middelloonregeling is een uitkeringsovereenkomst. Dat betekent dat u weet hoeveel pensioen u straks kunt krijgen. Jaarlijkse opbouw Indexatie Behouden van uw koopkracht door te proberen om het pensioen mee te laten stijgen met de lonen. Tijdens het deelnemerschap Bij pensionering (65 jaar) (Extra) Beleggingspakket Pensioenkapitaal Aanspraken op pensioen Het Beleggingspakket en het Extra Beleggingspakket zijn premieovereenkomsten. U weet alleen wat de premie is die wordt betaald. Het kapitaal is afhankelijk van het rendement en de ingelegde premies. Premies Afhankelijk van salaris en leeftijd. Rendement Afhankelijk van de beleggingen. Het Basispakket De pensioenregeling van Smurfit Kappa bestaat uit meerdere onderdelen. Het belangrijkste onderdeel is de middelloonregeling (het Basispakket). Wanneer u een salaris verdient dat op jaarbasis lager is dan , dan bouwt u het grootste deel van uw pensioen op in deze middelloonregeling. U krijgt hier jaarlijks een overzicht van door middel van het Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Het Beleggingspakket Verdient u een salaris dat uitgaat boven dit bedrag, dan bouwt u ook een deel van uw pensioen op in het Beleggingspakket. En alle werknemers bouwen een stukje pensioen op in het Extra Beleggingspakket. Dit zijn zogenaamde beschikbare premieregelingen. Bij zo n regeling ontvangt u elke maand een premie die wordt gestort op uw beleggings rekening bij Robeco. De hoogte van de premie SmurfitkappaNEDERLANDpensioennieuwsbrief> p. 4

5 is afhankelijk van uw salaris en uw leeftijd. Hoe ouder u bent, hoe hoger het percentage. De premie wordt door Robeco voor u belegd, maar u kunt zelf bepalen hoe dat gebeurt. In principe belegt u volgens de Life Cycle Service, waardoor de beleggingen aansluiten bij uw persoonlijke situatie. U belegt namelijk steeds minder risicovol naarmate u ouder wordt, en dus dichter bij de pensioendatum komt. Dit wordt automatisch voor u geregeld. Overigens kunt u er ook voor kiezen om zelf uw beleggingen te beheren. Op de website kunt u inloggen om uw eigen beleggingen te bekijken. Wat bepaalt de hoogte van uw pensioen? De hoogte van uw uiteindelijke pensioenuitkering is afhankelijk van een aantal factoren: De hoogte van het pensioen in de middelloonregeling hangt vooral af van uw jaarlijkse salaris gedurende uw dienstverband en het aantal dienstjaren dat u doorbrengt bij Smurfit Kappa. Verder is het voor de opbouw in de middelloonregeling van belang of het Pensioenfonds de mogelijkheid heeft toeslagen te verlenen op uw opgebouwde pensioenaanspraken. Dit is afhankelijk van de financiële situatie van het Pensioenfonds; een voorwaardelijke toeslagverlening. In het (Extra) Beleggingspakket bouwt u een pensioenkapitaal op, waarmee u op de pensioendatum ouderdoms- en partnerpensioen aankoopt. Hoe hoog het kapitaal wordt, hangt af van de hoogte van de ingelegde premies en van de rendementen die u met uw beleggingen behaalt. Daarnaast is vooral van belang wat de gemiddelde levensverwachting is op het moment van pensioeningang, want dan wordt het kapitaal omgezet in een pensioenuitkering. Hoe hoger de levensverwachting hoe lager het aan te kopen pensioen op jaarbasis wordt. Daarnaast biedt het Pluspakket de mogelijkheid om vrijwillige stortingen te doen op een beleggingsrekening bij Robeco. Hiermee kunt u op een fiscaal vriendelijke manier uw pensioen verhogen. De premies die u stort worden namelijk in mindering gebracht op uw bruto inkomen. SmurfitkappaNEDERLANDpensioennieuwsbrief> p. 5

6 > Kostenbewust; ook het Pensioenfonds splitsen wij daarom de verschillende kosten zoveel mogelijk. Denk daarbij aan de kosten voor uitvoering, administratie en vermogensbeheer. Op deze manier willen wij open zijn en inzicht geven in de kosten. In deze tijd met financiële tegenwind is het belangrijk om op de kosten te letten. Dat geldt natuurlijk ook voor het Pensioenfonds. Ook de toezichthouder (DNB) besteedt hier veel aandacht aan. Daarnaast zijn er vanuit de politiek dringende aanbevelingen gedaan om aandacht te besteden aan kosten. En dan vooral om meer openheid en inzicht te geven aan deelnemers. Openheid en inzicht In de praktijk is dat nog niet altijd even makkelijk. Voor het vermogensbeheer is dit lastig, omdat vermogensbeheerders hun kosten op verschillende manieren verantwoorden in hun rapportages. In de jaarverslagen van het Pensioenfonds Vergelijking met andere pensioenfondsen Naast openheid en inzicht in kosten, wil het Pensioenfonds ook weten of de gemaakte kosten redelijk zijn in vergelijking met andere pensioenfondsen. Helaas is er nog maar beperkt onderzoek gedaan op dit gebied. Dit komt waarschijnlijk ook doordat vergelijken lastig is. Zo zijn er veel verschillen tussen pensioenfondsen. In het aantal deelnemers, de omvang van het vermogen of het aantal pensioenregelingen dat het pensioenfonds uitvoert. Maar ook de complexiteit van de regelingen. Daarnaast is de manier van beleggen van invloed. Belegt een pensioenfonds actief of passief? Met actief beleggen zijn bijvoorbeeld meer kosten gemoeid dan met passief beleggen. Maar daar staat tegenover dat actief beleggen kan leiden tot een hogere beleggingsopbrengst. Uit het meest recente onderzoek blijkt dat wij het goed doen in vergelijking met andere pensioenfondsen. We hebben daarbij gekeken naar onze omvang en de kosten die wij maken. De kosten op totaalniveau zijn vergelijkbaar met andere pensioenfondsen van onze omvang. De kosten per deelnemer zijn dan zelfs relatief laag. Uiteraard blijven wij er alles aan doen om de kosten zo goed mogelijk te beheersen. > Bestuurslid Ton van Gestel aan het woord Laten we duidelijk zijn Al twee keer eerder spraken we voor deze nieuwsbrief met Ton van Gestel, bestuurslid van het Pensioenfonds. Niet eerder was de onrust in de pensioensector echter zo groot. En niet eerder spraken we Van Gestel in zijn hoedanigheid van gepensioneerde. Hij legt uit voor welke uitdagingen een pensioenfonds anno 2012 staat. Het was een roerig jaar. Niet alleen voor ons, maar voor de hele sector, steekt Van Gestel van wal. Een situatie als deze is niet helemaal uniek, maar de laatste 40 jaar hebben we dit niet meer meegemaakt. De crisis bij de banken, de overheden in de schulden en de Nederlandsche Bank die de rente dicteert: pensioenfondsen staan voor een moeilijke opgave. De rente daalde in 2011 en aan het begin van 2012 en bedraagt nu ruim 2%. Dat betekent voor pensioenfondsen dat de dekkingsgraad daalt: de beleggingen dalen hierdoor niet in waarde, maar voor hetzelfde opgebouwde pensioen moet er wel veel meer geld in kas zijn. Van Gestel: Hier zitten SmurfitkappaNEDERLANDpensioennieuwsbrief> p. 6

7 alle pensioenfondsen behoorlijk mee in hun maag. Voor werknemers en gepensioneerden zijn de redenen waarom de dekkingsgraad van een pensioenfonds stijgt of daalt vaak niet duidelijk. Dat is ook een heel lastig verhaal. Ik snap heel goed dat mensen zich bijvoorbeeld afvragen wie er nu eigenlijk de baas is over de rente. In de ogen van de sociale partners wordt het pensioen teveel afhankelijk gemaakt van rentestanden en beurskoersen. Dat gevoel is begrijpelijk en moeilijk weg te poetsen. Volgens mij is het probleem dat economen er nooit in geslaagd zijn een goede maatstaf te ontwikkelen voor de door pensioenfondsen te gebruiken rente. De rente zal altijd verschillend uitpakken voor verschillende groepen. Ons Pensioenfonds is er altijd alert op om een zo solidair mogelijk beleid te voeren. Een beleid dat eerlijk en duidelijk is voor alle groepen deelnemers; actieve deelnemers, slapers én gepensioneerden. Renterisico Renterisico is het risico dat het verschil tussen de waarde van de beleggingen en de waarde van de pensioenverplichtingen verandert door veranderingen in de marktrente. Door een daling van de rente stijgen de verplichtingen in waarde en ook de obligaties stijgen dan in waarde. Echter de beleggingen bestaan gedeeltelijk uit obligaties en gedeeltelijk uit aandelen, waardoor de bezittingen maar gedeeltelijk mee stijgen. En natuurlijk is het fonds gebaat bij een goed rendement, maar dan wel door het nemen van verantwoorde risico s. Van Gestel is lid van de beleggingscommissie van het Pensioenfonds en geeft inzicht in de beleggingsmogelijkheden en risico s. Kijk bijvoorbeeld naar het renterisico: het risico dat de verplichtingen van het fonds harder stijgen dan de bezittingen de optelsom van alle beleggingen met als gevolg dat er meer geld in kas moet zijn voor de opgebouwde pensioenen van actieve werknemers en slapers en uitkeringen van gepensioneerden. Eigenlijk precies datgene waar we het hiervoor over hadden. Dit risico kun je afdekken. Maar is volledig afdekken wel verstandig? Dan profiteer je er namelijk ook niet van als de rente weer stijgt. Een stijging van de rente met 1% betekent bijvoorbeeld zonder afdekking van het renterisico, een verbetering van 15% van de dekkingsgraad. Je moet dus een balans vinden tussen zekerheid en rendement. Bij ons fonds ligt de renteafdekking rond de 55%. Daarnaast heb je verschillende keuzes in de manier van beleggen. Waarom niet gewoon sparen bij een bank? Die vraag krijg ik vaak, maar sparen is helaas niet zo n zekere oplossing als velen denken. De spaarrentes die banken momenteel bieden zijn laag. Met een rente van 2% is het onmogelijk een goed pensioen te financieren, tenzij je enorm hoge premies gaat vragen. En dat kan natuurlijk niet. Bovendien loopt ook spaargeld risico: denk aan Icesave of DSB. Banken geven maar een garantie tot euro, dus daar zet je niet een paar miljoen op weg. Klassiek beleggen blijft de beste optie, volgens Van Gestel. Zorg voor een goede spreiding, in obligaties en aandelen zowel geografisch als binnen de verschillende sectoren van de beleggingsmarkt. Stap niet in exotische markten waar je onvoldoende kennis van hebt en breng alle gebieden nauwgezet in kaart. Vergeet niet dat alle varianten risico met zich mee brengen. Het is aan het Pensioenfonds de afweging te maken of een risico aanvaardbaar is, of niet. Daar is het bij de banken fout gegaan. Wij waken ervoor in dezelfde valkuil te trappen. Dat is lastig, maar het levert je ook wat op. Sinds het begin van het korte- en langetermijn herstelplan, is een gemiddeld beleggingsrendement geboekt van 10%. SmurfitkappaNEDERLANDpensioennieuwsbrief> p. 7

8 > Waar moet ik zijn? Als u vragen hebt naar aanleiding van deze Nieuwsbrief of de overig informatie over uw Smurfit Kappa Pensioen, dan kunt u contact opnemen met Marco Kiewiet, telefoonnummer U kunt ook een sturen naar marco.kiewiet@smurfitkappa.com. Meer informatie over uw pensioen bij Smurfit Kappa Nederland vindt u tevens op onze website: colofon > Redactie: Marco Kiewiet (Pensioenfonds) Liesbeth van Dasselaar (Pensioenfonds) Martijn Leppink (Towers Watson) > Vormgeving: \BOVIL > Oplage: < Om de teksten prettig leesbaar te houden, is een aantal zaken vereenvoudigd. U kunt daarom geen rechten ontlenen aan deze publicatie.