Over de wenselijkheid van een verbetercultuur in het onderwijs
|
|
- Guido Jonker
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Over de wenselijkheid van een verbetercultuur in het onderwijs Over de wenselijkheid van een verbetercultuur in het onderwijs De opening van het onderzoek naar de verbetercultuur in het onderzoek is een dialoog. Eigenlijk ontstond er ineens een dialoog, die we zelf beschouwen als de opening van het onderzoek. In de onderstaande dialoog staat het begrip 'cultuur' centraal en doordenken we mogelijke vooronderstellingen en bedoelde en onbedoelde gevolgen. Leestijd: 20 minuten Simon: Hoe kijk jij aan tegen het denken in termen van een verbetercultuur in het onderwijs? Eke: Iedere vorm van cultuur (in ons onderzoek verbetercultuur ) definieert in zekere zin een vorm van inbreuk of een soort aanval op het denken en het idealiseren (in ons geval: van het onderwijs). Dit lijkt me een uitdagende eerste stelling, die terug te vinden is bij Nietzsche en uitgebreid wordt besproken door Deleuze in zijn boek over Nietzsche. Hier zou ik het onderzoek willen starten. Simon: Ik vind inbreuk of aanval direct heel scherp als stelling, dat zet inderdaad wel aan het denken. Maar ik kan me ook een ander beginpunt voorstellen: is een 'cultuur' niet soms ook een poging van de mens om gedragingen in taal te vangen? Eke: Wat mij betreft past jouw beginpunt binnen mijn stelling. Ja, een cultuur is ook een poging van mensen om gedragingen in taal te vangen, maar niet elke van dergelijke pogingen is meteen cultuur: enkel als dit een inbreuk of aanval vormt op ons huidige denken. Ik zou denken dat mijn stelling dus een scherper beginpunt vormt. Simon: Ok, dan houden we het voor nu bij jou stelling. Eke: Goed, dan zou ik de volgende stap als volgt willen nemen: als een cultuur een inbreuk op ons denken vormt, dan betekent dat we ons denken moeten aanpassen aan de cultuur. Dat is dus ook wat cultuur doet: cultuur zorgt voor het scherpen van het denken. De vraag die mij dus uiteindelijk van belang lijkt om de ' verbetercultuur' te analyseren is: hoe 'gewelddadig' is deze cultuur? Simon: Voor mij moet je 'gewelddadig' beter inleiden. Misschien zou je het beter anders kunnen noemen. Dit is wel een vreemde context om over gewelddadigheid te praten. Eke: Daar heb je gelijk in. Mijn redenering was echter dat als cultuur een inbreuk of aanval 1 / 5
2 definieert, dat dan de waarde van de cultuur af te meten is aan de kracht of impact van de aanval of inbreuk - dat noemde ik in één woord ' gewelddadig. Misschien kunnen we beter zeggen: in hoeverre weet de verbetercultuur het denken binnen het onderwijs aan te vallen? Simon: bedoel je daarmee ook te zeggen dat er altijd iemand bewust aanvalt? Dat er altijd iemand achter zit die dit bewust doet? Eke: Ik bedoel juist niet dat iemand die cultuur bedacht heeft of daarmee aanvalt. De aanval op het denken kan ook zomaar ontstaan, de situatie kan zich voordoen. Eke: Laat ik dan ook een poging doen om antwoord te geven op mijn eigen vraag. Eigenlijk heb ik meerdere antwoorden. Ten eerste zou ik willen betogen dat een dergelijke aanval op het denken door de cultuur heel vaak op niets uit loopt. Als er ergens een dergelijke ' verbetercultuur' lijkt te ontstaan, dan wordt die heel snel in het gangbare onderwijs opgeslokt, is mijn ervaring. Een voorbeeld hier van is hoe nieuwe ideeën over onderwijs die proberen het onderwijs radicaal te verbeteren, zo gauw dit de vorm lijkt aan te gaan nemen van een heuse cultuur, heel vaak worden opgenomen in de onderwijsmethoden, ergens in het curriculum worden ondergebracht of worden opgenomen in de evaluatiesystematiek van de docenten. Zo wordt de cultuur meteen ingelijfd - en eigenlijk verdwijnt daarmee de cultuur. Kortom: wanneer ergens een verbetercultuur lijkt te gaan ontstaan, wordt deze meteen onschadelijk gemaakt door hem (vaak zonder deze intentie te hebben) in te passen in de bestaande methoden. Simon: Waarom verdwijnt daarmee dan meteen die cultuur? Hij wordt toch juist meteen ingepast, dus de cultuur blijft dan juist bestaan? Eke: Volgens mij niet als we blijven bij de stelling aan het begin. Want als een cultuur onderdeel wordt van de dagelijkse methoden, dan is er geen sprake meer van een cultuur - er is dan namelijk niet meer sprake van een aanval of inbreuk op het denken. Het is ingepast in het denken. En dus geen cultuur. Dat brengt me gelijk bij het tweede deel van het antwoord. Wanneer eigenlijk niemand binnen het onderwijs wakker ligt van een dergelijke verbetercultuur (zelfs niet de meest conservatieve docenten die altijd nog goede redenen hebben om zich aan deze cultuur te onttrekken of hierbinnen hun eigen handelen te rechtvaardigen zonder van die verbetercultuur echt last van te hebben) moeten we volgens mij hetzelfde concluderen. Geen inbreuk of aanval op het denken, dus geen cultuur. Simon: Ik zou hier het punt verwachten dat de quasi-inhoudsvolheid van de verbetercultuur te onopgemerkt blijft. Als iedereen ' verbeteren' anders interpreteert en de inhoud van de verbetering dus zowel heel veel kan betekenen als heel weinig, dan ligt daar dus een probleem van de verbetercultuur. Door dit op te merken en door dit ' verbeteren' verder te definiëren zouden we de verbetercultuur kunnen aanwakkeren. 2 / 5
3 Eke: Dat ben ik met je eens; als niemand last heeft van de cultuur (het sluit niemand werkelijk uit, het sluit geen praktijken buiten) dan kan je ook niet spreken van cultuur. De definitie zal dus ook gelijk duidelijk moeten maken wat binnen het onderwijs wél getuigt van een dergelijke cultuur, maar vooral ook wat niét. De definitie moet dus selectief zijn. Belangrijk lijkt me daarbij dat deze definitie vooral niet uit de politiek of van schoolbesturen moet komen. De definitie moet volgens mij worden gebaseerd op de onvermijdelijke maatschappelijke, sociale en technische ontwikkelingen. Dan is het niet makkelijk af te doen met een verwijzing naar ander belangen of management overwegingen. Simon: Hier ben ik het oneens. Wat opvalt is dat juist in onderwijs en zorg het denken in termen van 'verbetercultuur' wordt opgepakt. Zeker dus ook door docenten. Niks top down. Het succes ligt er juist in dat niemand tegen verbetering kan zijn. Wat ik wel boeiend vind is dat ik verwacht dat een verbetercultuur specifieke doelen voorrang zal geven boven anderen, waardoor een utilitaire/vereconomiseerde denkwijze kan ontstaan. Eke: Je schrijft hier allereerst wat ik zojuist ook aangaf: niemand is tegen 'verbetercultuur' of heeft er last van. Ik zie dit juist als een teken dat er dus geen cultuur is, en niet als een succes. Die denkwijze herken ik zeker in de onderwijspraktijk, ik denk dat die denkwijze al vaak aanwezig is. Ik zie op een andere manier echter wel een succes van de verbetercultuur, ondanks mijn eerdere antwoorden. Als het gaat om uitdagingen omtrent ICT/digitalisering, de resultaten van vernieuwingsscholen, de rol van de docent, talentbevordering (en zo zijn er nog wel wat te noemen) denk ik dat er wel een bedreiging ontstaat voor het denken over onderwijs. Bij deze onderwerpen zie je een verschil tussen scholen die wel en niet de veranderingen omarmen, en zijn er voor een aantal onderwijsprofessionals echt nog geen simpele, overtuigende antwoorden voorhanden die overeenstemmen of mogelijk zijn binnen hun eigen onderwijspraktijk. Bij deze onderwerpen zou je misschien kunnen beargumenteren dat er langzamerhand wordt gewerkt aan een daadwerkelijke verbetercultuur. Simon: Wat bedoel je met deze onderwerpen? Ik zie dat de verbetercultuur zichzelf dient te realiseren in de vertaling naar concrete, zichtbare gedragingen en praktijken en dat hier een vindplaats ligt voor verder onderzoek. Eke: Ik redeneer andersom: ik zie wel op specifieke onderwerpen gerichte subculturen waarin ik denk dat ze gemeenschappelijk wel iets van een verbetercultuur propageren. Daarbij geldt dan wel dat als je geen vernieuwingsschool bent of niet bovengemiddeld nadruk legt op digitaliseren, dat je dan ook gewoon je kan onttrekken aan de verbetercultuur. Er is geen sprake van een verbetercultuur in het onderwijs maar als dit soort onderwerpen steeds meer aan belang winnen of ' in te picture' komen dan denk ik dat zoiets als een verbetercultuur wel degelijk in het onderwijs voet aan de grond kan krijgen. Ik denk dus juist dat de cultuur ontstaat vanuit concrete gedragingen en praktijken, zoals bij docenten die sterk voorop lopen met specifieke toepassing van 3 / 5
4 digitalisering in het onderwijs. Simon: Ik begrijp waarom je deze onderwerpen noemt en zie de relatie met de verbetercultuur wel. Ik heb de neiging om die verbetercultuur niet als effect te zien van concrete praktijken, maar zie het eerder iets als wat eraan vooraf gaat. Eke: toch hoop ik dat we naar een eerste conclusie kunnen: Ik zou zeggen dat de 'verbetercultuur' niet overtuigend een cultuur is, in de zin van een aanscherpen van het denken. Volgens mij hebben we echter ook aspecten gevonden die van belang zijn om een dergelijk cultuur wel degelijk te laten ontstaan om zo het denken binnen het onderwijs aan te scherpen. Simon: Het aanscherpen van het denken binnen het onderwijs is toch geen hoofdreden of motivatie om de verbetercultuur te introduceren of verder uit te werken? Eke: Cultuur definieert juist een aanval of inbreuk op het denken - hierdoor wordt het denken scherper, sterker. Dat was in ieder geval ons uitgangspunt. Misschien moeten we dus zie uit te vinden of we überhaupt een dergelijke aanscherping van het denken van belang vinden om te kunnen beslissen of een cultuur gewenst is. Gezien de aandacht voor de ' zesjescultuur' of ' afrekencultuur' lijkt er toch wel de wens om een cultuur te definiëren of ergens tegen af te zetten. Simon: Maar van deze culturen willen veel onderwijzers juist af. Ik zie een wezenlijk verschil tussen verbetercultuur en andere culturen in de zin dat de verbetercultuur een werkwoord bevat met een normatieve richting. Eke: Afrekenen is ook een werkwoord met normatieve richting, maar goed - ik ben het met je eens dat er hier op een ander manier een cultuur wordt geïdentificeerd. Mijn constatering zou echter hier ook zijn dat het gewoon geen culturen zijn, het zijn beide namelijk geen inbreuk of aanval op het denken, maar simpelweg consequenties van het onderwijssysteem. Kortom: het systeem maakt een zesjeswens of afrekenwens, maar er zijn goede redenen om het systeem toch te handhaven. Daarmee kunnen we mijn conclusie echter wel nog wat verder uitbouwen: als er al een onderwijscultuur kan ontstaan die overtuigd qua inbreuk of aanval op het denken, zal deze moeten ontstaan vanuit een anti-systematische, algemeen noodzakelijke en sterk selectieve framing van het onderwijs. Ik zie aanzetten tot dergelijke onderwijsculturen op de schaarse plekken waar radicaal elke vorm van algemene doelmatigheid wordt losgelaten, waar de inhoud van het onderwijs ondergeschikt wordt gemaakt aan het onderwijs zelf of waar hiërarchische verhoudingen binnen het onderwijs fundamenteel worden uitgedaagd. Ik zou dus liever fulmineren door te spreken van een doelmatigheidscultuur of cultuur van hierarchie. Als de noodzaak blijkt dat we werkelijk de doelmatigheidsgedachte binnen het onderwijs radicaal moeten beperken, dan staat er werkelijk wat op het spel. Dan moet het systeem om en zal er daadwerkelijk een selectie plaatsvinden binnen het onderwijspersoneel. 4 / 5
5 Powered by TCPDF ( Simon: Nu maak je wel weer een paar grote stappen. Waarom wil je uberhaupt fulmineren? Is dat niet strijdig met het filosofisch onderzoek wat we hier aan het doen zijn? De vraag over doelmatigheidscultuur is overigens heel wezenlijk, al is de werkelijke uitdaging nog vaag. Eke: Je hebt gelijk. Ik ben echter op zoek naar de plek waar een echte aanval kan ontstaan op ons denken. Waar zitten de pijnpunten van ons denken binnen het onderwijs? Pas daar kan een cultuur ontstaan en worden gedefinieerd. Cultuur moet het bestaande denken aanvallen en ik zoek dus naar de plek waar het denken vrij hard geraakt zou kunnen worden om vervolgens te constateren dat daar een sterke cultuur zou kunnen ontstaan. Daar waar de eventuele aanval veel impact zou kunnen hebben. Ik zie het verder dus niet ook meteen als mijn rol om te fulmineren, maar fulmineren is wel nodig voor een cultuur (je zou kunnen zeggen: een cultuur fulmineert per definitie). Ook bij een verbetercultuur. Simon: Ik wil graag nog een laatste ander punt in brengen over de verbetercultuur: ik zie spanning met de creativiteit die noodzakelijk is voor goed onderwijs. Deze spanning wordt veroorzaakt doordat er een element van druk in verbetering zit. Het mag niet even goed zijn, het mag niet onvergelijkbaar zijn, het mag niet slechter zijn. Hoewel dit op het eerste gezicht wat vreemde tegenwerpingen zouden zijn, zie ik de ruimte van het onderwijs om zich naar alle kanten te ontwikkelen als een meerwaarde. In een verbetercultuur is deze ruimte al ten dele afgesloten en beperkt, zonder dat dit verder gelegitimeerd is. Want wat de inhoud van 'beter' is valt te bezien vanuit verschillende invalshoeken. Eke: Mijn eerdere conclusie was juist dat verbetercultuur helemaal niet beperkt of afsluit. Naar alle kanten ontwikkelen is namelijk mogelijk omdat verbetering richtingloos is (zoals je schrijft: te bezien vanuit verschillende invalshoeken). Conservatiever onderwijs kan ook een verbetering zijn bijvoorbeeld. Constante resultaten (even goed blijven) is misschien ook een verbetering. Daarmee valt de druk uiteindelijk weg, is mijn gedachte. Maar misschien is die spanning zich meer aan het opbouwen dan ik op dit moment weet en is de cultuur onderhuids al flink aan het groeien... 5 / 5
Lean management vaardigheden
Lean management vaardigheden Lean management : meer dan tools Je gaat met Lean aan de slag of je bent er al mee bezig. Je ziet dat Lean over een set prachtige tools beschikt en je beseft dat het ook een
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieAnalyse enquête Profielwerkstuk privacy - SGDB 2016 / 2017
Analyse enquête Profielwerkstuk privacy - SGDB 2016 / 2017 Inleiding NB : dit is het document waar de analyse van onze enquête in staat. Onze resultaten staan in een ander document. In dit document leggen
Nadere informatieRapportage Rollen. Bea het Voorbeeld. Naam: Datum:
Rapportage Rollen Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 24.03.2016 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 24.03.2016 / Rollen (QRI) 2 Inleiding Welke rollen passen bij jou? Ben jij iemand die ervoor zorgt
Nadere informatieWhitepaper Verbindend communiceren In 4 stappen effectief feedback geven
Whitepaper Verbindend communiceren In 4 stappen effectief feedback geven De 4 stappen Je communiceert de hele dag en meestal hebben wij het gevoel dat dat ons best goed afgaat, toch? Pas op het moment
Nadere informatieHet geheim van diepe democratie: luister even goed naar de minderheid als naar de meerderheid
Interview één dag geleden Leestijd 7 9 minuten Herinner mij later Op mijn zoektocht naar een beter online gesprek bleef tot nog toe één vraag onbeantwoord: hoe sluit je zo n gesprek af? Ik vroeg het Jitske
Nadere informatieAcademie Minerva, Hanzehogeschool Groningen
- - - Academie Minerva, Hanzehogeschool Groningen 12-4-2018 4 Beschrijft de conceptvisie in voldoende mate de relevantie van ons leergebied voor de ontwikkeling van de leerling? Wat ontbreekt? Het is een
Nadere informatieInterview met gastdocent Douwe Dronkert
Interview met gastdocent Douwe Dronkert Dit najaar volgden studenten Waarde-vol Onderwijs hun eerste lessen van gastdocenten. Douwe Dronkert, communicatiegenerator van de beweging Radicale vernieuwing
Nadere informatieDrijfveren. Bea het Voorbeeld. j.lem@meurshrm.nl. Naam: Datum: 25.11.2014. Email:
Drijfveren Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 25.11.2014 Email: j.lem@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 25.11.2014 / Drijfveren 2 Inleiding Wat motiveert jou? Wat geeft jou energie? Waardoor laat jij je leiden
Nadere informatieLesbrief Theater Dakota
Lesbrief Theater Dakota In de film #Niet Gemeen Bedoeld! vertellen kinderen van drie scholen uit Wateringse Veld hun gedachten en ervaringen met social media en pesten. Kijk de film samen met je klas.
Nadere informatieSolliciteren Sollicitatiebrief
- Aanhef Geachte heer Formeel, mannelijke geadresseerde, naam onbekend Geachte mevrouw Formeel, vrouwelijke geadresseerde, naam onbekend Geachte heer, mevrouw Formeel, naam en geslacht van de geadresseerde
Nadere informatieSolliciteren Sollicitatiebrief
- Aanhef Geachte heer Formeel, mannelijke geadresseerde, naam onbekend Geachte mevrouw Formeel, vrouwelijke geadresseerde, naam onbekend Geachte heer Geachte mevrouw Geachte heer, mevrouw Geachte heer,
Nadere informatieO&O-competentietest. Ben je een onderzoeker of een ontwerper, een denker of een doener? O&O-competentietest van: Ingevuld door: Datum:
O&O-competentietest Ben je een onderzoeker of een ontwerper, een denker of een doener? O&O-competentietest van: Ingevuld door: Datum: Ontwikkeld door Expertisecentrum technasium Januari 007 Vormgeving
Nadere informatieInhoud. Raamwerk VoetbalPsychologie 13. Waar let ik op als ik voetbal? 19 - Oefenvorm 1: waar let ik op? 25
Inhoud Raamwerk VoetbalPsychologie 13 Waar let ik op als ik voetbal? 19 - Oefenvorm 1: waar let ik op? 25 Wedstrijdspanning 29 - Oefenvorm 2: hij móet tegen het netje aan 33 Handelingssnelheid en aandacht
Nadere informatieImplementatie van de gewenste cultuur m.b.v. bewegingsmonitoren. als essentieel onderdeel van uw organisatie DNA
Implementatie van de gewenste cultuur m.b.v. bewegingsmonitoren als essentieel onderdeel van uw organisatie DNA 1 Verandering naar de verscherpte cultuur: meetbaar? Binnen veel organisaties wordt er gewerkt
Nadere informatieOver Plantinga s argument voor de existentie van een noodzakelijk bestaand individueel ding. G.J.E. Rutten
1 Over Plantinga s argument voor de existentie van een noodzakelijk bestaand individueel ding G.J.E. Rutten Introductie In dit artikel wil ik het argument van de Amerikaanse filosoof Alvin Plantinga voor
Nadere informatie1 Korintiërs 12 : 27. dia 1
1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd
Nadere informatieScheiden, ja wat verstaan we eigenlijk onder scheiden.
Werkstuk door een scholier 2635 woorden 9 juni 2010 5 10 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Scheiden het eind of een nieuw begin? Scheiden, ja wat verstaan we eigenlijk onder scheiden. Als je iets scheid
Nadere informatieIdentiteitsontwikkeling en/in het curriculum? inspiratiemiddag persoonsvorming Amersfoort, 28 september 2017
Identiteitsontwikkeling en/in het curriculum? inspiratiemiddag persoonsvorming Amersfoort, 28 september 2017 Voorstellen Alderik Visser a.visser@slo.nl Voorheen: docent geschiedenis en filosofie Nu: leerplannen
Nadere informatieStichting Techniekpromotie
- - - Stichting Techniekpromotie 1 In de visie komt duidelijk naar voren dat verwondering en wetenschap in de gehele doorlopende leerlijn zouden moeten blijven samengaan. In hoeverre spreekt dit beeld
Nadere informatieSTIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding
STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING Inleiding De door leidinggevenden gehanteerde stijlen van beïnvloeding kunnen grofweg in twee categorieën worden ingedeeld, te weten profileren en respecteren. Er zijn twee profilerende
Nadere informatieKernachtig communiceren
Kernachtig communiceren De draad van mijn verhaal Generaliseren en concretiseren Hoofd en bijzaken Werken met tijdlijnen Verbaliseren en visualiseren De kern van mijn boodschap Taalpatronen Samenvatten
Nadere informatieMVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. MVO en reorganisatie. Een model voor verantwoorde en succesvolle reorganisatie
MVO-Control Panel Instrumenten voor integraal MVO-management MVO en reorganisatie Een model voor verantwoorde en succesvolle reorganisatie 1 Inhoudsopgave Mvo en reorganisatie Verantwoord en succesvol
Nadere informatieDoel In de klas wordt middels de socratische methode het gesprek gevoerd over controversiële onderwerpen.
De socratische methode De socratische methode kan worden ingezet om met een groep studenten in het mbo het gesprek aan te gaan over controversiële onderwerpen. Kernbegrippen hierbij zijn: Zoeken naar een
Nadere informatieDe ware plaag van het onderwijs: ouders
Bron URL : https://www.specialisthoogbegaafdheid.nl/inzicht-signaleren/ouders-de-wareplaag-van-onderwijs/ Auteur : Sonja Morbé Bedrijf auteur : www.wijssein.nl Onze artikelen worden geschreven om te delen.
Nadere informatieArend Ardon: Doorbreek de cirkel!
Arend Ardon: Doorbreek de cirkel! Directeur: Hoe verloopt het met het ontwikkeltraject Ondernemend en verantwoordelijk? HR- manager: De eerste workshops zijn geweest. Iedereen heeft een actiepunt voor
Nadere informatieMVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. Intern MVO-management. Verbetering van motivatie, performance en integriteit
MVO-Control Panel Instrumenten voor integraal MVO-management Intern MVO-management Verbetering van motivatie, performance en integriteit Inhoudsopgave Inleiding...3 1 Regels, codes en integrale verantwoordelijkheid...4
Nadere informatieLiefde alleen is niet genoeg
Liefde alleen is niet genoeg Wanneer je niet weet hoe je binnen de relatie de behoeften van je partner kunt vervullen, zul je worstelen met iedere relatie. Veranderingen kunnen alleen plaatsvinden, wanneer
Nadere informatieGeroepen zijn wij allemaal (Mc. 1, )
Geroepen zijn wij allemaal (Mc. 1, 14-20 ) Lieve mensen, We kennen het allemaal wel. Je komt bij iemand en je hoort: Óh, je komt als geroepen. Je dochter, een buur, je oude tante, kijkt je helemaal blij
Nadere informatie~ Uit je comfort zone op school! ~
~ Uit je comfort zone op school! ~ Welkom! In mijn begeleiding van leerlingen maak ik vaak gebruik van het begrip comfort zone. Leerlingen vinden het soms zo n verademing om op deze manier na te denken
Nadere informatiembo binnenstebuiten Een positieve impuls voor het mbo!
mbo binnenstebuiten Een positieve impuls voor het mbo! Een initiatief van: MBO Binnenstebuiten In het middelbaar beroepsonderwijs zien we dat scholen hard hun best doen om het onderwijs actueel te houden
Nadere informatieKapitaliseren van verborgen potentieel
Kapitaliseren van verborgen potentieel Een nieuw perspectief op accounting & control Dr. Kees Tillema Kies je nummer 1. Ik houd van.... Mensen! Contact maken, samenwerken, Luisteren naar bezwaren, Anderen
Nadere informatieCompetentiegerichte trainingen
Competentiegerichte trainingen Competentie naam Ontwikkelbaarheid Besluitvaardigheid Makkelijk 7 Conflicthantering Redelijk 5 Creativiteit Makkelijk 7 Onderhandelen Redelijk 5,67 Overtuigingskracht Moeilijk
Nadere informatieWorkshop voorbereiden Authentieke instructiemodel
Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft
Nadere informatieManager van nu... maar vooral van morgen
Manager van nu... maar vooral van morgen Leidinggeven met inhoud en in verbinding, met inspiratie, energie en plezier, en dat binnen je organisatie mogelijk maken Er kan zoveel meer Uitgaan van klanten,
Nadere informatieHoe word je succesvol in sales
Hoe word je succesvol in sales Verkopen gaat niet vanzelf. Zeker niet in deze tijd. Toch zijn nog steeds veel verkopers erg succesvol. Dat komt niet door het product of de dienst die ze aanbieden, maar
Nadere informatieHET JUNGLEBOEK Drie verhalen over Mowgli. Rudyard Kipling. in makkelijke taal
HET JUNGLEBOEK Drie verhalen over Mowgli Rudyard Kipling in makkelijke taal Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Inhoud Over dit boek... 7 De broers van Mowgli... 9 De hongerdans van Kaa... 31 Tijger,
Nadere informatieV O L G E R S F A C E B O O K / D E D R E S S C O A C H W W W. G L A N C Y. N L
SIMPEL STAPPENPLAN VAN JE PASSIE JE WERK MAKEN 3.278 VOLGERS FACEBOOK/DEDRESSCOACH WWW.GLANCY.NL Mijn reis: van passie naar ondernemer Gefeliciteerd! Je hebt een eerste stap gezet. Wat fantastisch dat
Nadere informatieOmschrijving. (ICOM) Internationale competenties in het kader van het ICOM-project. Overzicht internationale competenties (ICOMs)
Overzicht internationale competenties (ICOMs) Competentieveld Algemeen Internationale competentie (ICOM) Internationale competenties in het kader van het ICOM-project Omschrijving Competenties die worden
Nadere informatieVan mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht
[Gepubliceerd in Erik Heijerman & Paul Wouters (red.) Praktische Filosofie. Utrecht: TELEAC/NOT, 1997, pp. 117-119.] Van mij Een gezicht is geen muur Jan Bransen, Universiteit Utrecht Wij hechten veel
Nadere informatieSociale media en delen
Sociale media en delen Deelnemers zullen nadenken over privacy wat betreft hoe zij online informatie delen en communiceren met anderen, vooral met betrekking tot het gebruik van sociale media. Ze zullen
Nadere informatieDeel 1: Wat is mindset? 7. Deel 2: Met vallen en opstaan 25. Deel 3: Gerichte inzet 43. Deel 5: Metacognitieve vaardigheden 79
Inhoud Pagina Deel 1: 7 Deel 2: Met vallen en opstaan 25 Deel 3: Gerichte inzet 43 Deel 4: Feedback: beter dan compliment en beloning 59 Deel 5: Metacognitieve vaardigheden 79 Deel 6: Let op je taalgebruik
Nadere informatie10 onmisbare vaardigheden voor. de ambtenaar van de toekomst. 10 vaardigheden. Netwerken. Presenteren. Argumenteren 10. Verbinden.
10 vaardigheden 3 Netwerken 7 Presenteren 1 Argumenteren 10 Verbinden Beïnvloeden 4 Onderhandelen Onderzoeken Oplossingen zoeken voor partijen wil betrekken bij het dat u over de juiste capaciteiten beschikt
Nadere informatieRapportage Competenties. Bea het Voorbeeld. Naam: Datum:
Rapportage Competenties Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 24.03.2016 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 24.03.2016 / Competenties (QPN) 2 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op de competenties
Nadere informatieRapportage Drijfveren. Bea het Voorbeeld. Naam: Datum:
Rapportage Drijfveren Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 24.03.2016 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 24.03.2016 / Rapportage Drijfveren 2 Inleiding Wat motiveert jou? Wat geeft jou energie? Waardoor
Nadere informatieEindexamen vwo filosofie 2013-I
Opgave 2 Zelfverwerkelijking in een zinloze wereld 8 maximumscore 3 Sartres omschrijving van het essentialisme: de opvatting dat de mens een kern en daarmee een vooraf gegeven bedoeling heeft 1 met verwijzing
Nadere informatieTaxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent
Onthouden Kunnen ophalen van specifieke informatie, variërend van feiten tot complete theorieën Opslaan en ophalen van informatie (herkennen) Kennis van data, gebeurtenissen, plaatsen Kennis van belangrijkste
Nadere informatieVRAGEN STELLEN.
http://www.wetenschapaandestroom.be/plasmas-fusieenergie-2/#.vqivazrhdms http://www.wetenschapaandestroom.be/plasmas-fusie-energie- 2/#.VqivaZrhDMs VRAGEN STELLEN WAT? Door vragen te stellen stimuleer
Nadere informatieDe publieke professional van de toekomst. in gesprek met 10 jonge professionals
De van de toekomst in gesprek met 10 jonge professionals Benutten van talent Wij geloven dat het menselijk kapitaal van publieke organisaties beter kan worden benut. Het benutten van dit potentieel vraagt
Nadere informatieConfl ict doorbraak-pms485-4.indd xii :42
Conflict Je kunt niet veranderen hoe anderen omgaan met conflicten, en vaak kun je ook aan de situatie niets doen. Maar je kunt wel veranderen wat jij doet. xiii Door de aanpak uit dit boek te gebruiken,
Nadere informatieVragen voor reflectie en discussie
Ik ben ook een mens. Opvoeding en onderwijs aan de hand van Korczak, Dewey en Arendt Auteur: Joop Berding. Een uitgave van Uitgeverij Phronese, Culemborg, 2016. Vragen voor reflectie en discussie Vragen
Nadere informatieLEIDING GEVEN AAN JONGE MEDEWERKERS
HOW TO: LEIDING GEVEN AAN JONGE MEDEWERKERS Een handleiding vol met tips om te communiceren en leiding te geven aan jonge medewerkers voor een optimaal bedrijfsresulltaat. L1NDA 1 Introductie In de horeca
Nadere informatieKolb Leerstijlen test
Kolb Leerstijlen test Ben jij een doener, denker, dromer of beslisser? Met deze leerstijlentest wordt bekeken op welke manier jij meestal een probleem aanpakt. Voor een docent is het erg nuttig om te weten
Nadere informatie5 lessen uit een businessroman over een vastgelopen ceo - MT.nl
Website: MT.nl 5 lessen uit een businessroman over een vastgelopen ceo 13 november 2015 5 managementlessen uit een businessroman over een ogenschijnlijk succesvolle ceo die volkomen vastloopt. Het staat
Nadere informatieI nhoud. Voorwoord 5. Inleiding 11
I nhoud Voorwoord 5 Inleiding 11 1 Ruziën of discussiëren 13 1.1 Wie beweert, moet bewijzen 13 1.2 Het belemmeren van het geven van een mening 16 1.2.1 Het taboe verklaren van een standpunt 17 1.2.2 Het
Nadere informatieTheorie Ondernemend werken Hoofdstuk 3 Samenwerken en Netwerken
Theorie Ondernemend werken Hoofdstuk 3 Samenwerken en Netwerken Samenvatting 2 3.1 Netwerken 3 3.2 Samenwerken 6 3.3 Liftpitch 7 Ruimte voor notities 8 1 SAMENVATTING 3.1 Netwerken Wat is netwerken? Waarom
Nadere informatieWerken in Teamverband Vragen voor een groepsgesprek
Werken in Teamverband Vragen voor een groepsgesprek Don Boscocollege Hechtel Hieronder vind je een tekst en bijbehorende vragen waarmee de gangmakers in Hechtel een gesprek op gang willen brengen in verschillende
Nadere informatieNaslagwerk KOERS. Producten van dit documenten zijn:
Naslagwerk KOERS Dit document is bedoeld om ieder individu een eigen beeld te laten formuleren van de eigen koers als werkend mens en vervolgens als functionaris. Daarna kun je collectief de afdelingskoers
Nadere informatieDe Nieuwe Overheid: nieuwe mogelijkheden, nieuwe vragen
1 De Nieuwe Overheid: nieuwe mogelijkheden, nieuwe vragen In het publieke domein worden allerlei nieuwe technieken gebruikt: ambtenaren gebruiken Twitter, games, webplatformen en monitoringtools om de
Nadere informatieWaarom zou je ergens aan gaan morrelen als het goed loopt?
Openingswoord CdK drs. Ank Bijleveld-Schouten bij de bijeenkomst over Profiel Provincies op 20 maart in New Babylon, Den Haag. Beste collega s van de 12 provincies, Waarom zou je ergens aan gaan morrelen
Nadere informatieLesideeën. Hedendaagse Propaganda Analyseren. uitgewerkt door
Lesideeën uitgewerkt door Hedendaagse Propaganda Analyseren Activiteiten als aanvulling op de leerervaring bij het online Mind Over Media platform www.mindovermedia.be 1 Les 2: Propagandatechnieken herkennen
Nadere informatieOnderdelen van uw plan die al mogelijk zijn Uw plan bevat een aantal onderdelen waar u ook zonder experimenteerruimte mee aan de slag kunt.
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Primair Onderwijs IPC 2400 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Datum 20 december 2013 Betreft Reactie 'Onderwijsvernieuwing,
Nadere informatieLES 2: Ontwikkel een mindset voor groei PRESENTATIE 2: Waar komt een fixed mindset vandaan?
Veel introverten hebben een fixed mindset ontwikkeld ten aanzien van zichtbaarheid en profileren. Ze denken dat het voor hen niet weggelegd is om zich overtuigend te profileren. Deze presentatie gaat in
Nadere informatieE-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?
E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken
Nadere informatieThe undercover games - Politie Nederland Leerjaar 3, schooljaar
The undercover games - Politie Nederland Leerjaar 3, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever Wat doet de Politie Nederland? Politie Nederland is een organisatie die garant staat voor orde en handhaving
Nadere informatieRapportage Competenties. Bea het Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email:
Rapportage Competenties Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 16.06.2015 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 16.06.2015 / Competenties (QPN) 2 Inleiding In dit rapport wordt ingegaan op de competenties
Nadere informatieHallo! Hoe gaat het met je?
Hallo! Hoe gaat het met je? Ik weet dat het goed gaat! Hoe vaak praat je wanneer je thuis komt over je alledaagse gebeurtenissen, check je wel eens hoe het met een ander gaat, vraag je gewoon simpel van
Nadere informatieHet oog kan zichzelf niet zien Dialoog,
nieuwe dimensies ESSENTIALS Els ten Hengel en Jan Bommerez Het oog kan zichzelf niet zien Dialoog, de kunst van het samen denken nieuwe dimensies ESSENTIALS Nieuwe Dimensies heeft een reeks boekjes ontwikkeld
Nadere informatieVOORBEELDRAPPORT GROEPSROLLENTEST
VOORBEELDRAPPORT GROEPSROLLENTEST Respondent: J. de Vries ( voorbeeld) E- mailadres: jdevries@example.com Geslacht: Man Leef tijd: 32 Opleiding sniveau: HBO Verg elijking sg roep: Geen expliciete verg
Nadere informatieOptimaleGezondheid.com Training: Mini stress cursus 101, deel 1! Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1. Door Jack Boekhorst
Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1 Door Jack Boekhorst klantenservice@optimalegezondheid.com Pagina 1 Inleiding Zoals ik reeds in het artikel heb verteld, komen we er niet onderuit. Een stukje theorie
Nadere informatieTOW opdracht 1. Interactieve vaardigheden. Schriftelijke vaardigheid 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10. Mondelinge vaardigheid 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10
TOW opdracht 1 1. Stel je voor dat je voor je werk een groot evenement moet organiseren. Welke vaardigheden zijn er volgens jou nodig om dat goed te kunnen doen? Waarom is dat van belang volgens jou? (benoem/bedenk
Nadere informatieRAPPORT GROEPSROLLENTEST
RAPPORT GROEPSROLLENTEST Respondent: Jill van Reem ( voorbeeld) E- mailadres: voorbeeld@testing talents.nl Geslacht: vrouw Leef tijd: 30 Opleiding sniveau: wo Verg elijking sg roep: Geen expliciete verg
Nadere informatieZO WORDEN VERGADERINGEN INTERESSANT VOOR JE. 4 SIMPELE TACTIEKEN
E-BLOG ZO WORDEN VERGADERINGEN INTERESSANT VOOR JE. 4 SIMPELE TACTIEKEN In carriere Zo worden vergaderingen interessant voor je. 4 simpele tactieken De vergadering is bij uitstek een plaats waar je kunt
Nadere informatiePraktische opdracht Management & Organisatie Een eigen bedrijf
Praktische opdracht Management & Organisatie Een eigen bedrijf Praktische-opdracht door een scholier 2071 woorden 17 juli 2009 5,4 14 keer beoordeeld Vak M&O 1. Inleiding Mijn werkstuk gaat over de eigen
Nadere informatieIntroductie tot privacy
Introductie tot privacy Deelnemers ontdekken hoe zij over privacy denken en welke invloed dit heeft op hun eigen leven. Deelnemers bedenken welke informatie ze graag privé willen houden en in welke context
Nadere informatieGeliefde broeders en zusters van onze Heer Jezus Christus,
Gezamenlijke dienst 750 Kerk in Rijswijk, 29 januari 2017 I Korinte 1:10, 18-25 Dominee Hans van t Hoff, Leeuwendaalkerk Geliefde broeders en zusters van onze Heer Jezus Christus, Wat dacht u toen u vanmorgen
Nadere informatieBetoog Nederlands Huiswerkvrije scholen
Betoog Nederlands Huiswerkvrije scholen Betoog door een scholier 396 woorden 18 december 200 6,6 13 keer beoordeeld Vak Nederlands Betoog Nederlands: Voor huiswerkvrije scholen Ik ben dus voor huiswerkvrije
Nadere informatieAANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016
AANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016 Instructie Leuk dat je interesse hebt voor de opleiding Toegepaste Psychologie
Nadere informatieIk geloof, geloof ik. Levensbeschouwelijk dossier Griftland college Bovenbouw. Mijn naam en klas:
Ik geloof, geloof ik Levensbeschouwelijk dossier Griftland college Bovenbouw Mijn naam en klas: Bezinningsmomenten In de godsdienstlessen stonden de afgelopen jaren verhalen centraal en de verschillende
Nadere informatieSuccesvol zijn wie je bent. Monique Dekker, mei 2018
E-BOOK Succesvol zijn wie je bent. Monique Dekker, mei 2018 0 Inhoudsopgave 1. Voorwoord... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2. Inleiding... 3 Wie is Monique Dekker?... 3 3. Bewustzijn... 4 Zijn wie
Nadere informatieLEIDING GEVEN. met IMPACT. Haal nu écht het beste uit jezelf en jouw team. Hoofdstuk. Bene Bailleul
LEIDING GEVEN met IMPACT Haal nu écht het beste uit jezelf en jouw team Hoofdstuk 3 Bene Bailleul 3 Ik als leider Binnen beginnen, buiten winnen. Kijk eens in de spiegel! Elke dag als je opstaat, sta je
Nadere informatieSamenvatting Nederlands Hoofdstuk 1,2,3 par 1 en 2: algemene theorie en lezen
Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 1,2,3 par 1 en 2: algemene theorie en lezen Samenvatting door L. 1007 woorden 25 juni 2013 4,2 2 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Taaldomein hoofdstuk 1 1.1 Schrijfdoel
Nadere informatieAFVALPLAN. Je plan bevat de volgende onderdelen: Je voor- en nadelen van afvallen Je waarom. Je doelen Je als/dan-plannen Je Evaluatie
AFVALPLAN Hoe je moet afvallen weet je waarschijnlijk wel. Minder eten, meer bewegen en gezonder eten. Maar hoe ga je dat bereiken? In dit afvalplan vind je de stappen om je kans op succes zo groot mogelijk
Nadere informatieHaiku s in woord en beeld
Haiku s in woord en beeld Tekst: Marianne Timmer Afgelopen maanden sloegen VUDH s schilderdocent Mia Westerhoff en schrijfdocent Marianne Timmer de handen ineen en startten zij een uniek samenwerkingsverband:
Nadere informatieHandleiding whitepaper schrijven. Handig stappenplan en tips om zelf aan de slag te gaan
Handleiding whitepaper schrijven Handig stappenplan en tips om zelf aan de slag te gaan Inhoud Inleiding... 3 Wat is een whitepaper?... 3 Kies het juiste onderwerp... 4 Voordat je gaat schrijven... 4 Gegevens
Nadere informatieXiBE users. Met XiBE kun jij: Jouw ideeën indienen, de ideeën van anderen nog beter maken en alle ideeën volgen. Get started instructie
Get started instructie XiBE users Zet twee mensen bij elkaar en er ontstaan ideeën: "we moeten eigenlijk eens een keer..." En in de praktijk blijft het vaak bij dat idee en het voornemen. En dat terwijl
Nadere informatie13617/16 van/ons/sv 1 DG E 1C
Raad van de Europese Unie Brussel, 4 november 2016 (OR. en) 13617/16 JEUN 84 NOTA van: aan: nr. vorig doc.: 13344/16 JEUN 76 Betreft: Na raadpleging van de Groep jeugdzaken heeft het voorzitterschap bijgaande
Nadere informatieDe Taxonomie van Bloom Toelichting
De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog
Nadere informatieDe Innovator. Creatief Denken & Innovatie. Training Creatief Denken & Innovatie van Individueel tot In-Company
De Innovator Creatief Denken & Innovatie Training Creatief Denken & Innovatie van Individueel tot In-Company de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen Creativiteit & Innovatie In de wereld van vandaag
Nadere informatieWebmasters (hoofdstuk 5). Managers (hoofdstuk 6).
INLEIDING Google Analytics is een gratis statistiekpakket met zeer uitgebreide mogelijkheden. Momenteel wint Google Analytics snel aan populariteit, en niet alleen omdat het gratis is. Google Analytics
Nadere informatieOm te beginnen Maak je niet DIK. 15 Wees een HELD. Laat je OMA wat vaker thuis. ANNA mag daarentegen vaker mee. Wees een OEN.
luisterwijzer 1 7 Laat je OMA wat vaker thuis 8 ANNA mag daarentegen vaker mee 9 Wees een OEN 10 Gebruik LSD 12 Maak je niet DIK 13 Smeer NIVEA Om te beginnen... Communiceren doen de we de hele dag door.
Nadere informatieDialogisch communiceren
Dialogisch communiceren www.mensindialoog.nl EEN VERKENNING Inhoud In deze workshop oefen je met de 10 kernvaardigheden van de Dialoog Je leert welke houding voorwaarde is om dialogisch te kunnen communiceren
Nadere informatieHet Socratisch Gesprek als methode voor kritisch denken
Ontwerponderzoek Paper 2 Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Links Bibliografische referentie I.F. Hazewindus, drs. Filosofie Het Socratisch Gesprek als methode voor
Nadere informatieWaarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn
Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn Dr. Franck L.B. Meijboom Ethiek Instituut & Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Welzijn We zijn niet de eerste! Welzijn
Nadere informatieT R A I N I N G B O O S T J O U W D R O O M B E D R I J F
werkboek T R A I N I N G B O O S T J O U W D R O O M B E D R I J F Werkboek: Je unieke aanbod maken W W W. M A R L O E S H A L M A N S. C O M Je unieke aanbod of "signature service" maken, dat aanbod waar
Nadere informatieGrit. Amsterdam, december Beste Paul en Angela,
Grit Amsterdam, december 2016 Beste Paul en Angela, Zo nu en dan zijn er van die Engelse woorden die op de een of andere wijze een eigen leven gaan leiden. Jaren geleden was er plotseling het woord flow
Nadere informatieRijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag
Rijke Lessen zetten je aan het denken Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Onthouden Kunnen ophalen
Nadere informatiePublieke waarde creëren. Daniël van Geest en Peter Teesink
Publieke waarde creëren Daniël van Geest en Peter Teesink Een kortere versie van onderstaand artikel verscheen eerder in het magazine Vensters Open 2. Het is geschreven door Peter Teesink, gemeentesecretaris
Nadere informatieDe magie van Florerend Verkennen Geknipt om te bouwen aan zelfsturing. Intro
De magie van Florerend Verkennen Geknipt om te bouwen aan zelfsturing Door Pepijn Happel Intro We zijn zo gewend te focussen op wat niet werkt, daarbij geholpen door traditionele probleemoplossende methoden,
Nadere informatie