Opgroeien in een ingewikkelde wereld

Transcriptie

1 Opgroeien in een ingewikkelde wereld de schoolleider als artistiek directeur.. Prof.dr. Micha de Winter

2 Hannah Arendt: enlarged mentality Om over anderen te kunnen oordelen en om diversiteit te kunnen waarderen moeten mensen verbeeldingskracht ontwikkelen: to go visiting in the thoughts of others Alleen op die manier kan worden vermeden dat de waarheden van sommigen verworden tot totalitarisme.

3 first of all, public education at any level should cultivate the ability to imagine the experiences of others and to participate in their suffering (Martha Nussbaum: Cultivating Humanity)

4 Lea Dasberg (Pedagogie in de schaduw van 2000, of: Hulde aan de hoop; 1980) Kinderen hebben hoop en perspectief nodig, optimisme en levenslust

5 De manier waarop kinderen de wereld leren zien hangt in sterke mate af van de manier waarop opvoeders die wereld presenteren Lange tijd hebben we kinderen geprobeerd af te schermen van de maatschappelijke realiteit ( Jeugdland, grootbrengen door kleinhouden ) We moeten sociale en politieke problemen niet gaan verdoezelen voor kinderen, maar we moeten ze wél voor hen pedagogisch gaan vertalen, d.w.z.: Presentatie van leed en onrecht gepaard laten gaan met presentatie van hoop en mogelijkheden tot verbetering

6 Opvoeden is óók weerstand bieden engagement with and commitment to the public domain implies "a certain discipline" and "a certain self-restraint" which does not come naturally but has to be "learned and then internalized, sometimes painfully" (Marquand, cit. Biesta) transformation of individual wants into collective needs (Heller & Feher 1989) maw: opvoeden onderhandelen

7 Opvoeden is per definitie strijd Geesteswetenschappelijke pedagogen zagen dat de opvoedingspraktijk vol met tegenstrijdige belangen zit: Vrijheid & grenzen stellen Cultuurbehoud & cultuurvernieuwing Hier en Nu & toekomstorientatie Wij houden niet van strijd, daarvoor hebben we etiketten & supernanny s

8 Burgerschapsvorming Pacificatie versus Participatie pacificatie Rust & Orde herstellen Top Down Agency bij opvoeder School zet goedgekeurd antipestprogramma in Uitingen extremisme verbieden Aangepast Burgerschap participatie Actieve deelname Bottom-Up Agency bij kind Kinderen, docenten & ouders bedenken oplossingen mbt pesten Pedagogische coalities rond radicalisering Democratisch Burgerschap

9 Waarom moeten jongeren vreedzaam leren vechten? In moderne samenlevingen hebben burgers gelijke rechten Daarom is de samenleving per definitie conflictueus Maar dankzij eerdere generaties hebben we geleerd hoe je conflicten zonder bloedvergieten op kunt lossen Daar hebben moderne samenlevingen instituties voor, zoals parlement, rechtbanken, marktregulering, sport, etc. Burgers hebben competenties nodig: empathie, wijsheid, kennis van democratische beginselen, etc.

10 In Scholen en Wijken Is vredig met elkaar samenleving prettig, maar niet voldoende! We moeten kinderen leren begrijpen: Waarom mensen elkaar pesten en uitsluiten Hoe je het grondig met elkaar oneens kan zijn en toch vrienden kan blijven hoe vrede precies werkt, dus hoe je met tegenstellingen omgaat

11 Leren & experimenteren Met vormen van democratie: parlement? Met vormen van conflict-beslechting: kinderrechtbanken, mediation, etc. Met het onderbouwen van meningen dmv feiten Met elkaar kritisch bevragen: ja maar als een vorm van serieus nemen en respect! Met het mechanisme van de markt (als alternatief voor roof) Met sportief burgerschap : sport als alternatief voor gewelddadige competitie

12 belang van contact tussen groepen Een van de beste manieren om vooroordelen tussen groepen tegen te gaan is CONTACT Daar is heel erg veel onderzoek naar gedaan (Allport) Meer leren over elkaar (kennis, cognitie) Maar vooral: contact bevordert inlevingsvermogen in elkaar (empathie) Voorwaarden o.a.: Hoe vaker hoe beter Contact goed structureren Hele goede begeleiding, angst wegnemen Persoonlijke interactie bevorderen Met elkaar samenwerken, duidelijke doelen

13 De stadsschool als voorbeeld Een gebouw waar leerlingen van verschillende scholen pakweg een dagdeel per maand naartoe gaan om daar met elkaar te sporten, te werken aan culturele projecten, aan de ontwikkeling van democratisch burgerschap, plezier te hebben en allerlei kwalificaties voor het omgaan met verschillen op te doen die ze in de wereld net zo hard nodig hebben als vitamines, ouderliefde, taal en rekenen.

14 The circle of democracy(fathali Moghaddan) I might be wrong I question everything, even the sacred dogma s of my own community I must be prepared to rethink my opinions based on facts I try to understand people that are different I can learn from others I search for information and opinions from different sources I am open to new experiences I create new experiences for others Good and Evil exist Not all experinces are of equal value