Organiseren van de Gezondheidszorg in International Perspectief. NVAG Nieuwjaarsbijeenkomst 22 januari 2015

Transcriptie

1 Organiseren van de Gezondheidszorg in International Perspectief NVAG Nieuwjaarsbijeenkomst 22 januari 2015

2 ! Kernbegrippen Deze Inleiding! Belangrijke thema s in internationale gezondheidszorg! Innovatie organiseren! Vragen 2

3 Enkele Kernbegrippen Gezondheidssystemen Wereldwijd 3

4 Definitie van gezondheidszorg systeem! A health system is the sum total of all the organizations, institutions and resources whose primary purpose is to improve health.! A health system needs staff, funds, information, supplies, transport, communications and overall guidance and direction.! And it needs to provide services that are responsive and financially fair, while treating people decently. WHO (2015) 4

5 De bouwstenen van het gezondheidszorgsysteem (WHO 2010) 5

6 Van Behoeften naar Systemen Hoe komen bouwstenen tot stand Behoeften Zorgbehoeften Epidemiologische ontwikkelingen Wensen van de bevolking Diensten Aanbod van diensten Vorm en inhoud Organiseren Bouwstenen Organiseren en financieren van de zorg 6

7 Waar draait het om? Kosten Kosten, toegang en kwaliteit communicerende vaten. Balans nauwelijks te vinden. Basis Pakket van Zorg Kwaliteit van Zorg Toegang tot Zorg 7

8 Zorg en Preventie Gezondheidssystemen Wereldwijd 8

9 Zorgbehoeften wereldwijd 1. Epidemiologische transitie! Langere leeftijdsverwachting, vergrijzing! Leefstijl-gebonden gezondheidsproblemen nemen toe 2. Oude vragen zijn niet opgelost! Infectieziekten zijn niet weg uit de wereld! Nieuwe pandemieën dreigen! Antibioticaresistentie probleem van 21 eeuw 3. De middenklasse eist kwaliteit! Toenemend bewustzijn betreffende mogelijkheden Thema s spelen bijna overal! 9

10 Preventie en Gezondheidsbevordering! Preventie en gezondheidsbevordering! Veel landen nog in stadium van bevorderen van hygiëne en bescherming tegen infecties! Gezondheidsbevordering begint door te dringen op beleidsgebied (o.a. door kosten van zorg)! Health in all Policies komt langzaam op gang! Negatieve gezondheidseffecten van economische ontwikkelingen (vervuiling, verkeersongelukken, e.d.) dwingen tot actie 10

11 Kosten Basis Pakket van Zorg Kwaliteit van Zorg Toegang tot Zorg Toegang tot zorg tegen elke prijs? Gezondheidssytemen wereldwijd 11

12 Per capita uitgaven Gezondheid van $15 - $8.900 (China $322) 12

13 Meer geld zorg geeft weinig verlenging levensverwachting 13

14 Kosten en Toegang! Uitgaven Gezondheid/GDP van 3% - 12%! In alle landen forse stijging over laatste 25 jaar! Kostenbeheersing wereldwijd thema! Sterk oplopende kosten vergrijzing en nieuwe medische technologie hoge en middeninkomenslanden! Lage inkomenslanden afhankelijkheid van (afnemende) buitenlandse steun! Toegankelijkheid! Toenemende ongelijkheid steden platteland! Toenemende ongelijkheid privé publieke zorg 14

15 Zorgverzekering een antwoord?! Toenemende aandacht voor verzekeringssystemen in veel landen (China, Afrikaanse landen, USA)! Marktwerking (of bedrijfsmatig werken) is de nieuwe standaard, betalen voor verrichtingen, niet voor aanwezigheid! Creëren van toegang tot privé zorgvoorzieningen (level playing field public private)! Voldoende markt creëren op het platteland om niveau van zorg in stand te houden! Werkt alleen bij forse regelgeving overheid, b.v. acceptatie van verzekerden 15

16 Kosten Basis Pakket van Zorg Kwaliteit van Zorg Toegang tot Zorg Waar voor je geld? Gezondheidssystemen wereldwijd 16

17 Kosten en Kwaliteit! Kwaliteit overal ter wereld politiek zwaar beladen discussie! Wie bepaalt wat kwaliteit is?! Professionals! Beroepsethiek! Beroepstrots en state of the art! Bevolking! Kwaliteit van leven! Wat kan dat moet! Financiers! Value for money! Betaalbaarheid en winstmarge 17

18 OECD conclusies Value for Money (OECD 2010)! In alle OECD landen is er ruimte voor verbeteren van kosteneffectiviteit! Het maakt niet zozeer uit wat voor systeem een land heeft, maar hoe het gemanaged wordt! Landen met een goed georganiseerd privaat verzekeringssysteem doen het iets beter dan andere landen! Geen one-size fits all maar coherent beleid in gezondheidssector 18

19 Kosten Basis Pakket van Zorg Kwaliteit van Zorg Toegang tot Zorg Recht op goede zorg? Gezondheidssystemen wereldwijd 19

20 Toegang en Kwaliteit! Geografische ongelijkheid! Tussen landen! Tussen stad en platteland! Sociaal economische ongelijkheid! Determinanten van gezondheidszorg gebruik! Gezondheidsvaardigheden! Innovatief gebruik van ICT: e-health en m-health! Razendsnelle ontwikkeling toegang internet! Basispakketten een antwoord? 20

21 Basispakket en standaarden! Basispakketten! Toenemend gebruikt in veel landen! Omschrijven welke zorg op welk niveau door wie wordt gegeven (concentratie van complexe zorg)! Dynamisch terrein van vraag en aanbod! Gezondheidsbevordering nauwelijks in basispakketten! Richtlijnen en standaarden! Van wetenschappelijke maatstaf naar voorschrift! Richtlijn voor vergoeding van verrichtingen 21

22 Personeel en Professionals! Hoge mobiliteit van personeel! Braindrain van oost naar West en Zuid naar Noord! Antwoord: meer opleiden van lagere kwaliteit en task shifting! Professionals! Slecht georganiseerd! Lage organisatiegraad en zwakke organisatie! Uitzonderingen vaak public health artsen en verloskundigen! Geen systeem herregistratie 22

23 Convergentie in trends?! Groot verschil in gezondheidszorg stelsels wereldwijd! Toch aantal globale trends te herkennen! Health systems benadering is de standaard geworden! Samenhang tussen onderdelen wordt beter onderkend! Kwaliteitsvragen komen sterk op! Bedrijfsmatig werken op basis van zorgpakketten en standaarden! Doelmatig organiseren van zorg als prioriteit 23

24 Governance wordt thema in komende tijd: organiseren van de gezondheidszorg 24

25 Innovatie Organiseren Gezondheidssystemen wereldwijd 25

26 Movers and Shakers! Internationale organisaties! WHO: zeer beperkt medisch-technisch, alleen invloed in landen waar eigen capaciteit beperkt is! IMF/World Bank/OECD: zeer invloedrijk; kunnen met name landen die afhankelijk zijn van leningen in een richting duwen (1992 Investing in Health)! Financiers van de gezondheidszorg! Met name in lage-inkomenslanden! Internationale (informele) netwerken! Patiëntenbewegingen, b.v. HIV/AIDS actiegroepen! Mensenrechten organisaties en NGOs 26

27 Rol Wetenschappers in Innovatie! Wetenschappers voeden beleid internationale organisaties! Internationale uitwisseling! Netwerken ook met NGOs, patiëntenorganisaties! Congressen, tijdschriften! Research for Policy! Internationale netwerken! Samenwerkingen Public Health Institutes! Hoe sterk is rol van wetenschappers echt in trendsetting? 27

28 Parallel met Nederland! Van Nazorg naar Voorzorg is potentieel een concept dat internationaal toepasbaar is! Epidemiologische ontwikkelingen! Systeem benadering! Mobiliseren van innovatie daarbij een uitdaging! Capaciteiten van professionals! Activeren van netwerken! Thema organiseren van zorg meer verbindend thema dan professionaliteit in de zorg 28

29 Vragen! Rol van wetenschappelijke verenigingen in innoveren van gezondheidssystemen! Innovatie benadering! Medisch leiderschap! Samenwerking tussen wetenschappelijke verenigingen (ook internationaal) 29