Beklaagde heeft op 17 maart 2014 per post een verweerschrift ingediend.

Transcriptie

1 Geachte heer Von den Hoff, Met deze brief adviseert de Klachtencommissie Wet beëdigde tolken en vertalers (hierna: de commissie) u over een klacht die is ingediend tegen mevrouw (-) (hierna: beklaagde), vertaler Nederlands (-) en (-) Nederlands (Wbtv nr. (-)). Verloop van de procedure Bij brief van 4 juli 2013 (ontvangen op 5 juli 2013) heeft drs. (-), namens de (-) Kring van het Nederlands Genootschap van Tolken en Vertalers (NGTV, hierna: klager), een klacht ingediend bij het Bureau Wet beëdigde tolken en vertalers (hierna: Bureau Wbtv) over een drietal vertalingen van beklaagde. Klager is in eerste instantie verzocht om de klacht schriftelijk aan te vullen aangezien het klaagschrift wel kopieën van vertalingen bevatte maar niet van de bronteksten. Bij brief van 10 december 2013 heeft klager het klaagschrift aangevuld met een nadere toelichting en als voorbeeld een voorblad van een Nederlandse dagvaarding met standaardtekst. Bij brief van 24 februari 2014 is beklaagde door de commissie op de hoogte gesteld van de ontvangst van de (aangevulde) klacht. Zij zijn door de commissie uitgenodigd om in het kader van een hoorzitting op 4 april 2013 een toelichting te geven. Zowel beklaagde als klager hebben aangegeven geen gebruik te willen maken van het recht om te worden gehoord. Beklaagde heeft op 17 maart 2014 per post een verweerschrift ingediend. De klacht is op 4 april 2013 behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld: dhr. mr. R.G.A. Beaujean mw. F. Timmer dhr. Ph.J.E. Hyams M.A. voorzitter, lid, lid. De commissie heeft zich bij de behandeling van de klacht doen bijstaan door dhr. J.J.L. Link, secretaris van de commissie. De commissie heeft kennisgenomen van de stukken van het klachtdossier. De commissie overweegt naar aanleiding daarvan als volgt. Ontvankelijkheid klacht Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de klacht merkt de commissie het volgende op.

2 Klachttermijn Indien een klacht betrekking heeft op een gedraging die langer dan een jaar voor indiening van de klacht heeft plaatsgevonden, wordt deze door de commissie slechts in behandeling genomen als de klager feiten en omstandigheden kan aanvoeren die de termijnoverschrijding rechtvaardigen. De vertalingen waarover wordt geklaagd dateren uit de periode Uit de stukken van het klachtdossier wordt duidelijk dat klager niet eerder dan omstreeks februari 2013 bekend raakte met de vertalingen. Nadat klager over de kwaliteit van de vertalingen eerst een aantal keer contact heeft gezocht met beklaagde is door klager op 4 juli 2013 een formele klacht ingediend bij het Bureau Wbtv. De commissie is gelet op deze feiten en omstandigheden van oordeel dat de klager in de klacht kan worden ontvangen. Belang De minister is niet verplicht een klacht te behandelen indien het belang van de klager dan wel het gewicht van de gedraging kennelijk onvoldoende is (art. 19 lid 2 Wbtv). Het Bureau Wbtv heeft besloten de klacht in behandeling te nemen en deze ter advisering voor te leggen aan de commissie. De commissie stelt voorop dat klager niet direct in enig belang is getroffen door het beweerde tekortschieten in de kwaliteit van de vertalingen van beklaagde. Klager vertegenwoordigt vanuit de beroepsvereniging NGTV leden van de (-) sectie. Klager heeft in zijn klaagschrift overwogen het onacceptabel te vinden dat een (-) vertaler, die niet over de voor het vertaalvak vereiste taalvaardigheden beschikt, in het Rbtv is ingeschreven. Niet alleen roept dat vragen op over het niveau van de overige in het Rbtv ingeschreven personen, maar ook acht klager het ontoelaatbaar dat opdrachtgevers het risico lopen om niet serieus genomen te worden wanneer ze een slechte vertaling gebruiken, laat staan wanneer een foutieve vertaling tot grote (juridische) consequenties kan leiden. Klager vindt dat hij het recht en de plicht heeft om wantoestanden binnen zijn vakgebied aan de kaak te stellen. Naar het oordeel van de commissie heeft klager als vertegenwoordiger van een beroepsgroep voldoende belang bij de behandeling van de klacht. Overschrijding adviestermijn De klacht is op 5 juli 2013 ingekomen bij Bureau Wbtv. De klachtencommissie behandelt een klacht op grond van art. 23 Wbtv binnen zes weken na de ontvangst van een klacht en kan deze termijn eenmaal met vier weken verdagen. Door omstandigheden buiten de schuld van beklaagde en klager om zijn tot aan de inhoudelijke behandeling van de klacht 39 weken verstreken. Door deze omstandigheden heeft de commissie de minister niet binnen de gangbare wettelijke termijnen over de klacht kunnen adviseren. Nu de in de Wbtv genoemde termijnen slechts termijnen van orde betreffen, meent de commissie dat aan de overschrijding daarvan geen consequenties behoeven te worden verbonden. De gronden van de klacht De klacht is naar het oordeel van de commissie als volgt samen te vatten: a. De algemene kennis van de (-) taal van beklaagde is abominabel; - 2 -

3 b. De door beklaagde vertaalde documenten bevatten vele taalfouten op alle niveaus van de taal. Deze fouten kunnen tot misverstanden leiden; c. Beklaagde is niet bekend met het (-) rechtssysteem en de rechtsterminologie, noch heeft ze inzicht in de bestuurlijke indeling van Nederland. Toelichting op klacht Beklaagde heeft in de periode 2010 tot en met 2012 een aantal dagvaardingen en oproepingen in strafzaken vertaald van het Nederlands naar het (-). Drie van deze vertalingen zijn onder de aandacht gebracht van de (-) sectie van het NGTV. De leden van de (-) Kring van Vertalers hebben geconstateerd dat de vertalingen grove fouten bevatten. Aan de hand van de vertaling is door de leden van de (-) Kring van vertalers geconcludeerd dat beklaagde niet over de benodigde kennis en taalvaardigheid beschikt om een correcte beëdigde vertaling van dergelijke documenten te maken. De vertalingen zijn door klager ook voorgelegd aan mw. drs. (-), docent (-) taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Mw. drs. (-) concludeert in haar beoordeling van drie vertalingen van beklaagde dat het (-) in de aan haar voorgelegde teksten in hoge mate incorrect is en zelfs leidt tot het verkeerd lezen van de documenten. Zij geeft diverse voorbeelden van taalfouten op verschillende niveaus van de taal. Mw. drs. (-) merkt voorts op dat zij als examinator bij de voormalige examencommissie van de Universiteit van Amsterdam, die de taalvaardigheid beoordeelden van degenen die als vertaler beëdigd wilden worden, kan verzekeren dat beklaagde op grond van deze vertalingen ongeschikt zou worden bevonden om als vertaler beëdigd te worden. Verweer door beklaagde Beklaagde geeft in haar verweerschrift van 11 maart 2014 aan dat zij schriftelijk werd benaderd door de (-) Kring over fouten in een door haar vertaalde dagvaarding uit Beklaagde heeft op die brief gereageerd en haar waardering uitgesproken over de alertheid waarmee men de door haar begane vergissingen heeft opgemerkt. Om zich daarover een beter beeld te kunnen vormen heeft zij aan de (-) Kring van het NGTV gevraagd om toezending van de brontekst. Beklaagde merkt in haar verweerschrift op zich ontvankelijk te hebben opgesteld voor de alertheid van de (-) Kring en alle opmerkingen serieus in overweging te hebben genomen. Waar nodig heeft zij onmiddellijk correcties doorgevoerd met de juiste (-) termen. Beklaagde geeft in haar verweerschrift voorts aan dat het Nederlandse juridische systeem haar goed bekend is. Een studie juridisch medewerker heeft haar in dat opzicht ook ten behoeve van haar vertaalwerkzaamheden veel profijt opgeleverd. Ten aanzien van haar kennis van het (-) strafprocesrecht heeft zij recent enkele maatregelen genomen. Beklaagde heeft een cursus tolk-vertaler en de rechtspraktijk van het (-) strafproces gevolgd. In de toekomst wil zij zich daarin nog meer gaan verdiepen. Beklaagde merkt voorts op dat zij heeft ervaren dat andere beëdigde tolken en vertalers in de uitoefening van hun vak ook steeds op zoek zijn naar de juiste termen op het gebied van het (-) (straf)procesrecht. Met betrekking tot de beoordeling van de vertalingen door mw. drs. (-) geeft beklaagde aan dat zij van eind 2010 tot en met medio 2012 weinig werkzaamheden aannam als vertaler in verband met zware tegenslagen in haar privéleven. Dit heeft een enorme invloed gehad op de uitvoering van haar beroep. Mogelijk is dat ook van invloed geweest op de kwaliteit van haar vertaalwerkzaamheden. Pas na de zomer van 2012 heeft beklaagde haar werk, waaronder haar werk als vertaalster, weer volledig kunnen hervatten

4 Beoordeling van de klacht De commissie beschouwt de klacht als gegrond. Zij concludeert uit de stukken van het klachtdossier in onderling verband en samenhang beschouwd - het volgende. Van een vertaler mag worden verwacht dat hij of zij de inhoud van een brontekst in een andere taal overbrengt met inachtneming van de daarmee samenhangende cultuur, taalkundige en sociale conventies en syntax zonder afbreuk te doen aan de inhoud en strekking van het brondocument. De tekst dient neutraal van aard te zijn en geen storende elementen te bevatten, zodat deze geen aanleiding geeft tot het maken van opmerkingen dan wel weerstand oproept bij de ontvanger. Voorts mag uit de vertaling bij de lezer niet de indruk ontstaan dat de tekst is vertaald door iemand die de doeltaal onvoldoende beheerst. Dat betekent dat een vertaler soms iets meer vrijheid zal moeten nemen om van de (letterlijke vertaling van de) brontekst af te wijken. Beklaagde is daarin naar het oordeel van de commissie niet geslaagd. Naar het oordeel van de commissie is op grond van de beoordeling door mw. drs. (-) en de constateringen van de (-) sectie van het NGTV in onderling verband en samenhang beschouwd komen vast te staan dat de (ver)taalvaardigheid van beklaagde ernstig tekortschiet en dat het hier gelet op de aard en omvang van de geconstateerde gebreken niet een eenmalig incident betreft. Beklaagde heeft de gemaakte fouten op zichzelf niet weersproken in haar verweerschrift. Gelet op de aard en het aantal van de gemaakte fouten in meerdere vertalingen over een periode van twee jaar acht de commissie niet aannemelijk dat deze slechts te wijten zijn aan tegenslagen in het privéleven van beklaagde. Ook overigens kan dat niet als excuus dienen. Nu beklaagde naar het oordeel van de commissie de (-) taal niet op het niveau beheerst dat mag worden verlangd van een beëdigd vertaler ziet de commissie aanleiding om de minister te adviseren haar inschrijving in het Rbtv als vertaler Nederlands (-) door te halen. Zij heeft daarbij gelet op de artikelen 1.1, 1.2, 2.1, 4.1 en van de Gedragscode in het kader van de Wbtv (zie bijlage). Advies De commissie adviseert het Bureau Wbtv om de klacht gegrond te verklaren. De commissie heeft bij haar advies ten gunste van beklaagde rekening gehouden met de omstandigheid dat beklaagde zich blijkens haar verweerschrift bewust is van haar tekortkomingen en inmiddels diverse stappen heeft ondernomen om haar kennis op het gebied van het ((-)) recht te verbreden. Zij is desalniettemin van oordeel dat de kwaliteit van de zich in het klachtdossier bevindende vertalingen zodanig is dat ernstig moet worden getwijfeld aan beklaagdes (ver)taalvaardigheid en kennis van het (-) rechtssysteem. Daarom adviseert de commissie de minister om de inschrijving van beklaagde als beëdigd vertaler Nederlands (-) in het Rbtv door te halen. Daarbij zou kunnen worden bepaald dat beklaagde niet eerder dan één jaar na diens doorhaling in het Rbtv een verzoek kan doen tot hernieuwde inschrijving voor de betreffende vertaalrichting. Beklaagde kan in die periode van de gelegenheid gebruik maken om zich te laten bijscholen op het gebied van de (-) taal, het (-) rechtssysteem en haar vertaalvaardigheden. Tot slot - 4 -

5 Klager en beklaagde zullen van de commissie een afschrift van dit advies ontvangen. De commissie stelt het op prijs te zijner tijd te vernemen op welke wijze de klacht door het Bureau Wbtv is, dan wel wordt, afgehandeld. Wij vertrouwen erop u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. Voor eventuele nadere informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van de commissie, bereikbaar onder bovengenoemd telefoonnummer en adres. Hoogachtend, de Klachtencommissie Wbtv J.J.L. Link secretaris mr. R.G.A. Beaujean voorzitter - 5 -

6 Bijlage bij het advies van de Klachtencommissie Wbtv (klachtnr ) Toepasselijke artikelen uit de Gedragscode voor tolken en vertalers in het kader van de Wbtv (september 2009) 1. Algemene beroepsattitude 1.1. Algemeen Tolken en vertalers gedragen zich zodanig dat het vertrouwen in de beroepsgroep waartoe zij behoren en in hun eigen beroepsuitoefening niet wordt geschaad, ook wanneer zij niet beroepshalve optreden Kwaliteit Tolken en vertalers streven ernaar, in het besef van hun verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van hun werk, steeds naar vermogen de beste kwaliteit en een optimale dienstverlening te leveren. Zij verrichten nimmer opzettelijk een onjuiste vertolking of vertaling. Zij zijn volledig aanspreekbaar op de kwaliteit van hun werk. Eventuele beperkingen van hun aansprakelijkheid jegens opdrachtgevers voor de gevolgen van geleverde prestaties worden uitsluitend schriftelijk vastgelegd. 2. Professionaliteit 2.1. Competentie Tolken en vertalers nemen uitsluitend opdrachten aan waarvoor zij de vereiste (taal-) kennis en bekwaamheid bezitten. 4. Beroepsuitoefening 4.1. Opdrachtaanvaarding Het staat tolken en vertalers vrij een opdracht al dan niet te aanvaarden, behoudens wettelijke verplichtingen. Zij weigeren echter altijd een opdracht indien zich zwaarwegende redenen hiertoe voordoen, waaronder in ieder geval begrepen is wanneer er risico bestaat van belangenverstrengeling, indien zij het vermoeden hebben dat hun werk zal worden gebruikt voor onwettige en/of oneerlijke doeleinden of indien zij zich ervan bewust zijn dat zij de opdracht niet naar behoren zullen kunnen verrichten, wegens onvoldoende kennis en/of bekwaamheid, werkomstandigheden en/of bedongen afleveringstermijn, dan wel wegens gewetensbezwaren omtrent het onderwerp van de te vertolken situatie of te vertalen tekst. In geval van weigering van een opdracht stelt de tolk of vertaler de opdrachtgever hiervan onverwijld in kennis Vakuitoefening Vertalen Vertalers streven er steeds naar aan de hoogste kwaliteitsnormen te voldoen, met name wat betreft de inhoudelijke getrouwheid aan de brontekst en het gebruik van het juiste taalregister, behalve bij uitdrukkelijk verzoek van de opdrachtgever om daarvan af te wijken. Vertalers overleggen met de opdrachtgever over de te volgen procedure bij ernstige fouten en/of dubbelzinnigheden in de brontekst voor zover zij dit noodzakelijk achten voor het op verantwoorde wijze uitoefenen van hun beroep. Indien de opdrachtgever als tussenpersoon optreedt, treedt de vertaler niet in contact met de cliënt van de opdrachtgever dan met diens toestemming. Vertalers onthouden zich van iedere vorm van plagiaat