De klacht is behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld:

Transcriptie

1 Met deze brief adviseert de Klachtencommissie Wet beëdigde tolken en vertalers (hierna: de commissie) u over een klacht die op grond van artikel 16 van de Wet beëdigde tolken en vertalers is ingediend tegen xxx. Verloop van de procedure Op 13 mei 2009 is door de heer xxx, advocaat te Nijmegen, een klacht ingediend namens de heer xxx (hierna: klager), over het optreden van mevrouw xxx (hierna: beklaagde), die als beëdigd tolk Nederlands Armeens onder nummer xxx is ingeschreven in het Register beëdigde tolken en vertalers (hierna: Rbtv). Het klaagschrift is op 14 mei 2009 ontvangen door het Bureau beëdigde tolken en vertalers (hierna: Bureau btv). Het Bureau btv heeft de klacht op 23 juni 2009 ter advies voorgelegd aan de commissie. Bij brief van 28 mei 2009 zijn klager en beklaagde op de hoogte gesteld van de ontvangst van de klacht. Zij zijn door de commissie uitgenodigd om in het kader van een hoorzitting op 3 juli 2009 een toelichting te geven op de klacht. Beide partijen hebben gehoor gegeven aan deze uitnodiging. Namens beklaagde heeft mw. mr. xxx, advocate te Culemborg, voorafgaand aan de hoorzitting bij brief van 22 juni 2009 schriftelijk gereageerd op de klacht. Op deze reactie heeft mr. xxx op 26 juni 2009 namens klager per brief gereageerd. De klacht is behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld: dhr. mr. R.G.A. Beaujean dhr. mr. R.T.J. van Dartel dhr. P. Hyams, M.A. dhr. S. Kruszynski voorzitter, lid, lid, lid. De commissie heeft zich tijdens de hoorzitting doen bijstaan door dhr. J.J.L. Link, secretaris van de commissie, en mw. M. Hendriks, notulist. De beklaagde heeft zich tijdens de hoorzitting van 3 juli 2009 laten vertegenwoordigen door voornoemde mr. xxx. Klager heeft zich laten vertegenwoordigen door voornoemde mr. xxx. Hetgeen ter zitting is gesproken of voorgelezen, is door dhr. xxx, tolk in de Armeense taal, vertaald. Het verslag van de hoorzitting treft u in de bijlage bij dit advies aan. De commissie heeft kennis genomen van de stukken van de klachtprocedure en van hetgeen door en namens betrokkenen tijdens de hoorzitting naar voren is gebracht. De commissie overweegt naar aanleiding daarvan als volgt. De gronden voor de klacht De klacht is naar het oordeel van de commissie onder te verdelen in de volgende onderdelen: a. beklaagde heeft tijdens het nader gehoor van de IND van 16 februari 2009 een eigen invulling en aanvulling gegeven op hetgeen bij die gelegenheid door de klager is verklaard, zij heeft de klager meermalen onderbroken in zijn reisverhaal en hem op dat verhaal aangesproken en heeft zich meer algemeen tijdens het nader gehoor niet als een professioneel tolk gedragen; b. de beklaagde heeft tijdens voornoemd gehoor (ongevraagd) zelf een toelichting gegeven op hetgeen door de klager is verklaard tegenover de contactambtenaar van de IND;

2 c. beklaagde heeft in strijd met de gedragsregels voor tolken haar eigen mening, interpretatie en/of uitleg gegeven naar aanleiding van de verklaring die door beklaagde tegenover de contactambtenaar van de IND is afgelegd. Klachtonderdeel a Op 16 februari 2009 heeft beklaagde te Rijsbergen als tolk opgetreden tijdens het nader gehoor van beklaagde door de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Na dit gehoor heeft klager telefonisch contact opgenomen met zijn advocaat, mr. xxx. In dat gesprek heeft klager aangegeven dat beklaagde hem tijdens het nader gehoor meermalen had onderbroken tijdens zijn reisverhaal, waarbij beklaagde onder meer zou hebben aangegeven dat klager zijn mond moest houden en naar haar moest luisteren. Ook zou klager tegen beklaagde zijn uitgevallen over een door klager overgelegd document. Daarbij zou beklaagde tegen klager hebben gefoeterd hoe hij aan een dergelijk stom document komt, hoe hij het in zijn hoofd haalt om zoiets over te leggen en dat hij moest begrijpen dat zoiets niet kan. Nadat klager aan beklaagde te kennen had gegeven dat zij slechts haar werk moest doen en moest vertalen wat hij zei, bleef beklaagde herhalen dat klager gewoon naar haar moest luisteren. Ten slotte zou beklaagde hebben gezegd dat klager met zijn verhaal nooit een vergunning zal krijgen en zou zij hem hebben gevraagd waarom zijn advocaat hem niet goed heeft voorbereid en wie die xxx is, want zij had nooit van advocaat xxx gehoord. Klager kreeg de indruk dat beklaagde zijn antwoorden verdraaide en een eigen aanvulling en invulling gaf aan alles wat hij verklaarde. Dit vermoeden werd nadien bevestigd tijdens de controle van het rapport van het nader gehoor. In haar schriftelijke reactie op de klacht geeft beklaagde aan zich niet te herkennen in de klacht. In alle jaren dat zij in Nederland als professionele tolk werkzaam is, heeft zij zich nog nooit gemengd in de verhalen van de cliënt. Het belang van de cliënt is niet haar belang en of de cliënt een status krijgt evenmin. Of een cliënt goede of slechte documenten, of helemaal geen documenten heeft, is niet haar belang en wie zijn advocaat is en of zij die advocaat kent, is al helemaal niet haar belang. Haar enige belang is dat zij haar werk zo goed mogelijk en naar eer en geweten verricht. Tijdens de hoorzitting van de commissie heeft beklaagde aangegeven dat zij klager tijdens het nader gehoor enkele malen beleefd heeft moeten onderbreken voor een pauze om het verhaal van klager te kunnen vertalen. Op 24 maart 2009 heeft de bij het nader gehoor van 16 februari 2009 betrokken contactambtenaar van de IND, mevrouw xxx, per aangegeven dat haar tijdens het gehoor geen bijzonderheden zijn opgevallen. Wel herinnert zij zich dat beklaagde aan klager heeft gevraagd om haar uit te laten praten en dat beklaagde bepaalde vragen aan klager heeft uitgelegd. Klachtonderdeel b De beklaagde zou tijdens het nader gehoor van 16 februari 2009 ongevraagd een toelichting hebben gegeven op hetgeen door klager bij die gelegenheid is verklaard. Op pagina 7 van het rapport van het nader gehoor staat bijvoorbeeld: Toevoeging tolk: Iedereen had toen het staatsburgerschap van Sovjetunie. Klager geeft ten eerste aan dat deze toelichting onjuist is en ten tweede dat de tolk überhaupt geen toelichting had mogen geven. De tolk moet uitsluitend vertalen wat er wordt gezegd. Beklaagde heeft in haar reactie op dit klachtonderdeel aangegeven dat haar tijdens het nader gehoor door de contactambtenaar een vraag werd gesteld en dat zij die vraag vervolgens heeft beantwoord. Het antwoord op de vraag is vervolgens als toevoeging in het rapport van het nader gehoor opgenomen. Klachtonderdeel c De beklaagde geeft aan dat een tolk onafhankelijk behoort te zijn en enkel en alleen behoort te vertalen wat de asielzoeker en de IND-ambtenaar tegen elkaar zeggen. Een tolk behoort niet zijn of haar eigen mening, interpretatie of uitleg te geven en zich zeker niet zodanig op te stellen dat hij of zij de inhoud van hetgeen op papier komt te staan, beïnvloedt. In een reactie per van 24 maart 2009 heeft de bij het nader gehoor van 16 februari 2009 betrokken contactambtenaar van de IND, mevrouw xxx, aangegeven dat beklaagde buiten het gehoor om aan haar te kennen heeft gegeven dat ze het raar vond dat betrokkene geen Russische papieren had en hij daarover vaag heeft verklaard. Beoordeling van de klachtonderdelen en advies - 2 -

3 Klachtonderdeel a De commissie beschouwt klachtonderdeel a als ongegrond. De klacht is door de beklaagde stellig weersproken. Uit de reactie van de betrokken contactambtenaar van de IND vloeit voort dat haar tijdens het nader gehoor geen bijzonderheden zijn opgevallen. De commissie heeft bij de beoordeling van de klacht tot haar spijt niet de beschikking gehad over het rapport van het nader gehoor. De commissie is evenmin op andere wijze gevoed met informatie die steun biedt aan dit klachtonderdeel of aan de hand waarvan het klachtonderdeel nader kan worden getoetst (bijvoorbeeld in de vorm van een opname van het gehoor of een getuigenverklaring van de contactambtenaar van de IND). Beklaagde heeft tijdens de hoorzitting erkend dat zij klager tijdens het nader gehoor enkele keren heeft moeten onderbreken teneinde het verhaal van beklaagde te kunnen vertalen. De contactambtenaar heeft in haar reactie per bevestigd dat beklaagde tijdens het nader gehoor aan klager heeft gevraagd haar te laten uitpraten. Bijzonderheden zijn haar daarbij evenwel niet opgevallen. De commissie sluit niet uit dat de onderbrekingen die tijdens het nader gehoor hebben plaatsgevonden en die het consecutief tolken noodzakelijkerwijs met zich brengen op de klager zijn overgekomen als hinderlijke verstoringen van zijn reisverhaal. Op grond van de beschikbare stukken en toelichtingen daarop is naar het oordeel van de commissie echter onvoldoende komen vast te staan dat er met betrekking tot dit klachtonderdeel sprake is van ernstige tekortkomingen in het functioneren van beklaagde. In het bijzonder zijn er onvoldoende aanwijzingen dat beklaagde te dien aanzien heeft gehandeld in strijd met bepalingen van de Gedragscode tolken IND en de Wet beëdigde tolken en vertalers. Klachtonderdeel b De commissie beschouwt klachtonderdeel b als ongegrond. Ten aanzien van dit klachtonderdeel geldt eveneens dat de commissie bij gebrek aan het rapport van het nader gehoor en van stukken of verklaringen waarin dit klachtonderdeel steun vindt, niet in staat is vast te stellen of en in hoeverre door de beklaagde tijdens het nader gehoor toevoegingen op dat gehoor naar voren zijn gebracht. Beklaagde heeft aangegeven dat zij slechts heeft geantwoord op een vraag die haar door de contactambtenaar werd gesteld. Hoewel niet is komen vast te staan dat beklaagde ten aanzien van dit klachtonderdeel verwijtbaar heeft gehandeld, benadrukt de commissie dat een tolk op grond van artikel 10 van de Gedragscode tolken IND zich uitsluitend als intermediair dient op te stellen bij de werkzaamheden die hij voor de IND uitvoert. In zijn algemeenheid is het niet de bedoeling dat een tolk gevraagd of ongevraagd voorafgaand, tijdens of na een gehoor informatie toevoegt aan dat gehoor. Klachtonderdeel c De commissie beschouwt klachtonderdeel c als gegrond. In een schriftelijke reactie van de betrokken contactambtenaar van de IND wordt aangegeven dat beklaagde buiten het gehoor om mededelingen heeft gedaan over de klager. In het bijzonder heeft beklaagde aangegeven dat ze het raar vond dat betrokkene geen Russische papieren had en dat hij daarover vaag heeft verklaard. Op grond van deze informatie acht de commissie aannemelijk dat beklaagde bij het vervullen van haar werkzaamheden verder is gegaan dan van een tolk mag worden verwacht. Een tolk dient zich overeenkomstig de artikelen 3 en 10 van de Gedragscode tolken IND terughoudend op te stellen bij de uitvoering van zijn werkzaamheden. Aan zijn handelen worden strenge eisen gesteld van professionaliteit, objectiviteit en zorgvuldigheid. Deze eisen brengen met zich mee dat een tolk voorafgaand, tijdens en na een gehoor discussies over de inhoud van een gehoor dient te vermijden, ook wanneer die discussie is geïnitieerd door anderen dan de tolk (bijvoorbeeld naar aanleiding van een vraag van een contactambtenaar). In het bijzonder merkt de commissie op dat de tolk persoonlijke opvattingen over de aannemelijkheid van het verhaal van een asielzoeker voor zich dient te houden. Het delen van dergelijke opvattingen met anderen kan de belangen van de betrokken asielzoeker in ernstige mate schaden. Hoewel de commissie dit klachtonderdeel als gegrond beschouwt, zijn de aard en ernst van het klachtonderdeel niet van dien aard dat de commissie daaraan gevolgen wenst te verbinden. De commissie heeft bij haar oordeel rekening gehouden met het feit dat haar geen eerdere klachten over beklaagde bekend zijn en adviseert het Bureau btv dan ook te volstaan met een waarschuwing. Ten overvloede - 3 -

4 Op 13 mei 2009 heeft mr. xxx namens klager per brief een aanvulling op de klacht aan de commissie doen toekomen. In deze brief wordt een recente confrontatie uiteengezet tussen beklaagde en de schoonzus van mr. xxx. mw. xxx, die eveneens als tolk werkzaam is. Uit de aanvulling en de briefwisseling die daarop is gevolgd tussen mr. xxx, de beklaagde en de gemachtigde van de beklaagde, vloeit voort dat zich na het nader gehoor van beklaagde mogelijk nog andere onregelmatigheden hebben voorgedaan. Kort gezegd komen deze erop neer dat mw. xxx zich bij mw. xxx heeft beklaagd over de door mr. xxx in gang gezette klachtprocedure. Dergelijke gedragingen raken artikel 3 van de Gedragscode tolken IND, waarin van de tolk wordt verlangd dat deze te allen tijde een professionele werkwijze toont. Dit houdt onder meer in dat de tolk zijn werkzaamheden objectief en zorgvuldig verricht en integer handelt. Beklaagde heeft tijdens de hoorzitting aangegeven haar contacten met mw. xxx over de door mr. xxx ingediende klacht te betreuren. Namens beklaagde heeft mr xxx verzocht dit onderdeel van de klacht primair niet ontvankelijk te verklaren. Subsidiair heeft zij verzocht het onderdeel ongegrond te verklaren. De commissie betreurt de gang van zaken en met name ook de wijze waarop betrokkenen zich in schriftelijke reacties over en weer hebben uitgelaten. Deze briefwisseling tekent de sfeer van de klachtenprocedure in negatieve zin. In deze procedure staat echter het belang van klager bij de behandeling van zijn klacht centraal. Dat belang is niet gediend bij een behandeling van de klacht over het optreden van beklaagde ten opzichte van mr. xxx en mw. xxx. De commissie neemt dit onderdeel van de klacht met inachtneming van artikel 5 onder 7 van het Reglement van de Klachtencommissie Wbtv dan ook niet in behandeling. Deze beslissing is al tijdens de hoorzitting van 3 juli 2009 aan de betrokkenen medegedeeld. De informatie die uit de briefwisseling voortvloeit over de houding van mw. xxx geeft de commissie in onderlinge samenhang bezien met de hiervoor besproken klachtonderdelen evenwel aanleiding om het Bureau btv in overweging te geven in zijn conclusie naar aanleiding van dit advies de IND te adviseren een gesprek met beklaagde aan te gaan. In dit gesprek zouden de taakopvatting van beklaagde, haar houding tijdens gehoren van de IND en haar professionele opstelling daarbuiten centraal dienen te staan. Tot slot Klager en beklaagde en hun vertegenwoordigers zullen van de commissie een afschrift van dit advies ontvangen. Een afschrift van het advies zal eveneens aan de IND worden toegezonden. De commissie stelt het op prijs te zijner tijd te vernemen op welke wijze de klacht door het Bureau btv is, dan wel wordt, afgehandeld en in hoeverre het advies ten overvloede door het Bureau btv en de IND wordt gevolgd. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Voor eventuele nadere informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van de commissie, bereikbaar onder bovengenoemd telefoonnummer en adres

5 Hoogachtend, de Klachtencommissie Wbtv J.J.L. Link secretaris R.G.A. Beaujean voorzitter - 5 -