De klacht is op 31 oktober 2014 behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld:

Transcriptie

1 Geachte heer Von den Hoff, Met deze brief adviseert de Klachtencommissie Wet beëdigde tolken en vertalers (hierna: de commissie) u over een klacht die is ingediend tegen de heer (-) (hierna: beklaagde), vertaler (-) Nederlands (Wbtv nr. (-)). Verloop van de procedure Per van 25 augustus 2014 heeft de heer (-), hoofd centrale balie en Tolken- & Vertaalbureau Rechtbank Den Haag (hierna: klager), een klacht ingediend bij het Bureau Wet beëdigde tolken en vertalers (hierna: Bureau Wbtv) over de kwaliteit van een vertaling van beklaagde vanuit het (-) naar het Nederlands. Bij brief van 29 september 2014 zijn klager en beklaagde door de commissie op de hoogte gesteld van de ontvangst van de klacht. Zij zijn door de commissie uitgenodigd om in het kader van een hoorzitting op 31 oktober 2014 een toelichting te geven. Zowel beklaagde als de gemachtigde van klager hebben aangegeven geen gebruik te willen maken van het recht om te worden gehoord. Klager heeft per van 27 augustus 2014 ter aanvulling op de klacht de nieuwe vertaling overgelegd die op verzoek van zijn organisatie is opgesteld door een tweede vertaler. Beklaagde heeft op 9 september 2014 per een verweerschrift ingediend. Klager heeft daarop gereageerd per van 25 september Op verzoek van de commissie heeft klager per van 9 oktober de (-) brontekst toegezonden. Partijen hebben van deze correspondentie afschriften ontvangen. De klacht is op 31 oktober 2014 behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld: dhr. mr. P.H. Louwers dhr. mr. R.G.A. Beaujean mw. F. Timmer voorzitter, lid, lid, De commissie heeft zich bij de behandeling van de klacht doen bijstaan door dhr. J.J.L. Link, secretaris van de commissie. De commissie heeft kennisgenomen van de stukken van het klachtdossier. De commissie overweegt naar aanleiding daarvan als volgt. De gronden voor de klacht De klacht is naar het oordeel van de commissie als volgt samen te vatten:

2 Beklaagde heeft blijk gegeven het Nederlands alsmede de gebruikte juridische terminologieën, onvoldoende zo niet slecht- te beheersen. Toelichting op klacht door klager Aan beklaagde is verzocht een (-) rechtshulpverzoek naar het Nederlands te vertalen. Klager heeft in zijn klachtbrief aangegeven dat de kwaliteit van de door beklaagde geleverde vertaling zodanig is dat de opdrachtgever genoodzaakt was de brontekst opnieuw te laten vertalen door een andere vertaler. Dat heeft naast tijdverlies ook extra onkosten met zich meegebracht. Het aantal fouten in de Nederlandse vertaling is zodanig dat klager ervan heeft afgezien deze op te sommen en aan te wijzen. Klager geeft tevens aan dat beklaagde de vertaling drie dagen voor de uiterste inleverdatum heeft toegestuurd. Beklaagde had dus voldoende tijd voor de levering van de vertaling. Alle voor het openbaar ministerie en de rechtspraak te vertalen stukken dienen beëdigd te zijn. In dit geval kon echter worden volstaan met het digitaal opsturen van de beëdigde vertaling. Een gestempelde papieren versie was niet nodig. Het aanbieden van de vertaling geschiedde met de applicatie Smartflow van het openbaar ministerie. Aan beklaagde is gevraagd of hij met dit systeem en het daarbij behoren encrypt-programma Sophos bekend was. Beklaagde heeft daarop aangegeven dat hij dit programma goed kende omdat hij regelmatig vertalingen van andere rechtbanken aangeboden kreeg. Verweer door beklaagde Beklaagde geeft in zijn verweer in dat zijn inschrijving in het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv) enkele jaren geleden naar aanleiding van een klacht gedurende enkele maanden is doorgehaald. Vanaf dat moment, bijna vier jaar, heeft hij geen enkele opdracht meer ontvangen. Na vier jaar heeft hij weer een opdracht gekregen en daarover is een klacht ingediend. Beklaagde vraagt zich af waarom hij niet eerst door klager op de hoogte is gebracht van de klacht. Beklaagde heeft niet de tijd gehad om de vertaling te controleren. Hij was in (-) op het moment dat hij telefonisch op 21 augustus 2014 werd benaderd voor de vertaling. Op zondag 24 augustus 2014 heeft hij vanuit (-) per de vertaling toegezonden. Toen hij vier dagen later weer in Nederland was, vond hij de envelop met de klacht erin. Klager had de klacht al ingediend op 25 augustus 2014, drie dagen voor de afgesproken leveringsdatum. Beklaagde geeft aan dat hij een vertaler is die per woord vertaalt en geen gebruik maakt van dure computerprogramma s omdat hij daarvoor niet voldoende financiële middelen heeft. Het ging in dit geval onder meer om een vertaling van wetsartikelen. Beklaagde geeft aan dat daarvan een letterlijke vertaling vereist is. Beklaagde heeft voldoende opleidingen gevolgd om in het Nederlands te schrijven en te vertalen. De manier waarop hij spreekt en schrijft moet geen reden zijn om een klacht in te dienen. Als hij een woord verkeerd vertaalt dan hoort hij door de opdrachtgever te worden benaderd en hoort hij de kans te krijgen om dat te corrigeren

3 Beoordeling van de klacht De commissie beschouwt de klacht als gegrond. Zij concludeert uit de stukken van het klachtdossier en het verhandelde ter hoorzitting in onderling verband en samenhang beschouwd - het volgende. Het te vertalen brondocument is een in het (-) gesteld rechtshulpverzoek met bijlagen, waaronder de tenlastelegging en de tekst van een aantal (-) wetsbepalingen. De opgedragen vertaling was bestemd voor de rechtbank Den Haag. De commissie constateert dat de vertaling dusdanig gebrekkig is dat deze niet te volgen is. Juridische begrippen zijn in veel gevallen niet correct vertaald. Ook leidt het Nederlands dat door beklaagde is gebruikt tot onbegrijpelijke zinnen. Door beklaagde is in zijn verweerschrift aangegeven dat hij per woord vertaalt, en dat bij de vertaling van wetsartikelen een letterlijke vertaling is vereist. Juist die werkwijze kan blijkens de gewraakte vertaling een onbegrijpelijke tekst tot gevolg hebben. De commissie overweegt dat van een vertaler verwacht mag worden dat hij of zij de inhoud van een brontekst in een andere taal overbrengt met inachtneming van de daarmee samenhangende cultuur, taalkundige en sociale conventies en syntax zonder afbreuk te doen aan de inhoud en strekking van het brondocument. De tekst dient neutraal van aard te zijn en geen storende elementen te bevatten, zodat deze geen aanleiding geeft tot het maken van opmerkingen dan wel weerstand oproept bij de ontvanger. Voorts mag uit de vertaling bij de lezer niet de indruk ontstaan dat de tekst is vertaald door iemand die de doeltaal onvoldoende beheerst. Dat betekent dat een vertaler soms iets meer vrijheid zal moeten nemen om van de (letterlijke vertaling van de) brontekst af te wijken, bijvoorbeeld door zinnen compacter te maken. In ieder geval moet een tekst in de doeltaal begrijpelijk zijn en voldoende aansluiten bij de essentie van de brontekst. Beklaagde is daarin naar het oordeel van de commissie niet geslaagd. Het betoog van beklaagde dat hem niet de gelegenheid is geboden zijn vertaling te verbeteren, faalt. Een vertaling die niet aan de daaraan in redelijkheid te stellen eisen voldoet, behoort niet aan de opdrachtgever te worden opgeleverd. Als beklaagde meent dat hij meer tijd nodig had om een behoorlijke vertaling te kunnen opleveren, dan had hij daarover met de opdrachtgever moeten overleggen, dan wel de opdracht niet moeten aannemen. Bovendien heeft de beklaagde de vertaling zelfs drie dagen vóór de uiterste inleverdatum opgeleverd. Hij had dus meer tijd kunnen nemen. In zijn verweer spreekt beklaagde van een paar fouten die kunnen ontstaan, een woord dat verkeerd is vertaald. Beklaagde geeft er daarmee naar het oordeel van de commissie blijk van ook bij nadere beschouwing de tekortkomingen van de gewraakte vertaling niet te onderkennen. Het is naar het oordeel van de commissie op grond van de stukken in onderling verband en samenhang beschouwd komen vast te staan dat de (ver)taalvaardigheid van beklaagde ernstig tekortschiet en dat het hier gelet op de aard en omvang van de geconstateerde gebreken niet een incident betreft maar een gebrek aan bekwaamheden en kennis van de Nederlandse taal. Nu beklaagde naar het oordeel van de commissie de Nederlandse schrijftaal niet op het niveau beheerst dat mag worden verlangd van een beëdigd vertaler ziet de commissie aanleiding om de minister te adviseren in ieder geval zijn inschrijving in het Rbtv als vertaler (-) Nederlands door te halen. Zij heeft daarbij gelet op de artikelen 1.2, 2.1, 4.1 en van de Gedragscode in het kader van de Wbtv (zie bijlage). Een eerdere - 3 -

4 klacht tegen beklaagde, door beklaagde aangehaald in zijn verweer, heeft destijds geleid tot een tijdelijke doorhaling uit het Rbtv. De commissie heeft daarmee bij haar advies naar aanleiding van deze klacht echter geen rekening gehouden. Advies De commissie adviseert het Bureau Wbtv om de klacht gegrond te verklaren en in ieder geval de inschrijving van beklaagde als beëdigd vertaler (-) Nederlands in het Rbtv door te halen. Naar het oordeel van de commissie is komen vast te staan dat beklaagde is tekortgeschoten in de wijze waarop hij zijn vertaalwerkzaamheden heeft uitgevoerd. Tot slot Klager en beklaagde zullen van de commissie een afschrift van dit advies ontvangen. De commissie stelt het op prijs te zijner tijd te vernemen op welke wijze de klacht door het Bureau Wbtv is, dan wel wordt, afgehandeld. Wij vertrouwen erop u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. Voor eventuele nadere informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van de commissie, bereikbaar onder bovengenoemd telefoonnummer en adres. Hoogachtend, de Klachtencommissie Wbtv J.J.L. Link secretaris mr. P.H. Louwers voorzitter - 4 -

5 Bijlage bij het advies van de Klachtencommissie Wbtv (klachtnr ) Toepasselijke artikelen uit de Gedragscode voor tolken en vertalers in het kader van de Wbtv (september 2009) 1. Algemene beroepsattitude 1.2. Kwaliteit Tolken en vertalers streven ernaar, in het besef van hun verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van hun werk, steeds naar vermogen de beste kwaliteit en een optimale dienstverlening te leveren. Zij verrichten nimmer opzettelijk een onjuiste vertolking of vertaling. Zij zijn volledig aanspreekbaar op de kwaliteit van hun werk. Eventuele beperkingen van hun aansprakelijkheid jegens opdrachtgevers voor de gevolgen van geleverde prestaties worden uitsluitend schriftelijk vastgelegd. 2. Professionaliteit 2.1. Competentie Tolken en vertalers nemen uitsluitend opdrachten aan waarvoor zij de vereiste (taal-) kennis en bekwaamheid bezitten. 4. Beroepsuitoefening 4.1. Opdrachtaanvaarding Het staat tolken en vertalers vrij een opdracht al dan niet te aanvaarden, behoudens wettelijke verplichtingen. Zij weigeren echter altijd een opdracht indien zich zwaarwegende redenen hiertoe voordoen, waaronder in ieder geval begrepen is wanneer er risico bestaat van belangenverstrengeling, indien zij het vermoeden hebben dat hun werk zal worden gebruikt voor onwettige en/of oneerlijke doeleinden of indien zij zich ervan bewust zijn dat zij de opdracht niet naar behoren zullen kunnen verrichten, wegens onvoldoende kennis en/of bekwaamheid, werkomstandigheden en/of bedongen afleveringstermijn, dan wel wegens gewetensbezwaren omtrent het onderwerp van de te vertolken situatie of te vertalen tekst. In geval van weigering van een opdracht stelt de tolk of vertaler de opdrachtgever hiervan onverwijld in kennis Vakuitoefening Vertalen Vertalers streven er steeds naar aan de hoogste kwaliteitsnormen te voldoen, met name wat betreft de inhoudelijke getrouwheid aan de brontekst en het gebruik van het juiste taalregister, behalve bij uitdrukkelijk verzoek van de opdrachtgever om daarvan af te wijken. Vertalers overleggen met de opdrachtgever over de te volgen procedure bij ernstige fouten en/of dubbelzinnigheden in de brontekst voor zover zij dit noodzakelijk achten voor het op verantwoorde wijze uitoefenen van hun beroep. Indien de opdrachtgever als tussenpersoon optreedt, treedt de vertaler niet in contact met de cliënt van de opdrachtgever dan met diens toestemming. Vertalers onthouden zich van iedere vorm van plagiaat