Beklaagde heeft op 12 oktober 2015 een verweerschrift ingediend, ontvangen per post op 15 oktober 2015 en per op 14 oktober 2015.

Transcriptie

1 Geachte heer Von den Hoff, Met deze brief adviseert de Klachtencommissie Wet beëdigde tolken en vertalers (hierna: de commissie) u over een klacht die is ingediend tegen de heer (-) (hierna: beklaagde), vertaler Nederlands -> (-) en (-) -> Nederlands (Wbtv nr. (-)). Verloop van de procedure Bij brief van 24 september 2015 (ontvangen op 25 september 2015) heeft mevrouw drs. (-), namens de IND (hierna: klaagster), een klacht ingediend bij het Bureau Wet beëdigde tolken en vertalers (hierna: Bureau Wbtv) over vertalingen van beklaagde. Bij brief van 5 oktober 2015 zijn klager en beklaagde door de commissie op de hoogte gesteld van de ontvangst van de klacht. Zij zijn door de commissie uitgenodigd om in het kader van een hoorzitting op 23 oktober 2015 een toelichting te geven. Zowel beklaagde als klaagster hebben aangegeven gebruik te willen maken van het recht om te worden gehoord. Beklaagde heeft op 12 oktober 2015 een verweerschrift ingediend, ontvangen per post op 15 oktober 2015 en per op 14 oktober De klacht is op 23 oktober 2015 behandeld door een kamer van de commissie, die als volgt is samengesteld: dhr. mr. P.H. Louwers mw. dr. Ir. H. Bot mw. drs. H. Kulisanova voorzitter, lid, lid, De commissie heeft zich bij de behandeling van de klacht doen bijstaan door dhr. J.J.L. Link, secretaris van de commissie, en mw. L. Willems, notulist. Het verslag van de hoorzitting is als bijlage bij dit advies gevoegd. De commissie heeft kennisgenomen van de stukken van het klachtdossier en van hetgeen namens klager en door beklaagde tijdens de hoorzitting naar voren is gebracht. De commissie overweegt naar aanleiding daarvan als volgt. De gronden voor de klacht De klacht is naar het oordeel van de commissie als volgt samen te vatten: Door beklaagde zijn klantformulieren incorrect, onvolledig en onzorgvuldig vertaald. De vertaling van de klantformulieren voldoet niet aan de verwachte en gevraagde kwaliteit.

2 Toelichting op klacht door klaagster Klaagster geeft aan dat beklaagde de afgelopen tijd vaak door de IND in Ter Apel is ingezet als vertaler voor klantformulieren van vreemdelingen. Er zijn twee negatieve kritieken ontvangen over door beklaagde vertaalde klantformulieren. Bij het naar aanleiding daarvan doornemen van door beklaagde vertaalde formulieren is gebleken dat zijn vertalingen niet aan de verwachte en gevraagde kwaliteit voldoen. Klaagster licht toe dat het werken met deze klantformulieren een pilot is. Vanwege de enorme instroom van vluchtelingen probeert de IND op deze manier de procedures te versnellen. De klantformulieren kunnen mogelijk het Eerste gehoor gaan vervangen. De kwaliteit van de vertaling moet geborgd zijn, daarom werkt men in beginsel met beëdigde vertalers. Tegenover de vertaalkamer zitten medewerkers van de IND die altijd aangesproken kunnen worden door de vertalers als er hulp nodig is. Zij zijn ook altijd per mobiele telefoon bereikbaar. Klaagster kan zelf ook aangesproken worden door tolken en vertalers met vragen. Iedere vertaler is geïnstrueerd over de werkwijze van het systeem ten aanzien van het inloggen. Klaagster herkent de kritiek van beklaagde niet dat er in de vertaalkamer een negatieve sfeer zou heersen. Men had de indruk dat hij het er prettig werken vond. Beklaagde hielp zelfs mee met het instellen van toetsenborden. Het systeem zelf heeft niet veel problemen gegeven. Er zijn wel diverse wijzigingen geweest in de formulieren maar dat heeft geen invloed gehad op het systeem en het maken van de vertalingen. Behalve dat de vertalingen door beklaagde gewoon veel fouten en onzorgvuldigheden bevatten, presenteert het systeem bij onjuiste vertaling van bepaalde ja/nee vragen ( nee in plaats van ja ) een aantal belangrijke vervolgvragen niet meer en heeft beklaagde de vertaling daarvan achterwege gelaten. De IND zet beklaagde momenteel niet in als beëdigde vertaler, maar wel als beëdigde tolk. Verweer door beklaagde Beklaagde geeft aan dat hij zich bij de IND heeft aangemeld als tolk (-) en niet als vertaler. Zonder overleg, instructie of begeleiding is hij geplaatst in de vertaalkamer Ter Apel. Hij werd genegeerd door zijn collega vertalers en de sfeer was er onaangenaam. Er was ook geen hulp of begeleiding vanuit de IND aanwezig. Beklaagde heeft klaagster nooit gezien in Ter Apel. Beklaagde is nooit persoonlijk door de IND aangesproken op fouten in zijn vertalingen. Hij heeft nooit een waarschuwing ontvangen of contact gehad met zijn coördinator. Beklaagde zat in die periode in een moeilijke situatie. Zijn zuster lag op sterven in (-) en zijn vrouw lag in het ziekenhuis. Desondanks ging hij op en neer van Amsterdam naar Ter Apel voor vertaalwerkzaamheden. Vanwege drie hernia operaties heeft beklaagde altijd pijn en gebruikt hij pijnstillers. Normaal regelt zijn vrouw zijn medicijnen maar omdat zij in het ziekenhuis lag, is hij in die periode ontspoord. Het systeem waarmee hij moest werken was niet waterdicht en er zaten fouten in het systeem. Beklaagde geeft toe dat hij af en toe fouten maakt, typen is niet zijn hobby. Maar beklaagde heeft nooit een waarschuwing gekregen, ze hadden hem eerder moeten laten stoppen als hij het niet goed deed. Andere vertalers waren wel ingewerkt maar hij niet. Andere vertalers hadden ook hulpmiddelen om dingen op te zoeken zoals een laptop; hij had niet eens een woordenboek en op het systeem zit ook geen spellingscontrole. Beklaagde heeft geen vragen kunnen stellen aan de medewerkers van de IND omdat die niet beschikbaar waren. Klaagster was ook altijd druk aan het werk. Beoordeling van de klacht Pagina 2 van 7

3 De commissie beschouwt de klacht als gegrond. Zij overweegt op grond van de stukken van het klachtdossier en het verhandelde ter hoorzitting in onderling verband en samenhang beschouwd - het volgende. Voor zover dit mogelijk is zonder kennis van het (-), heeft de commissie de door klaagster ingezonden vertaalde Klantformulieren (-) I en II vergeleken met de daarbij behorende brondocumenten (de papieren, door de vreemdeling ter rechter zijde in het (-) ingevulde formulieren, waarbij ter linker zijde dezelfde vragen met eventuele keuze antwoorden (ja/nee) in het Nederlands zijn voorgedrukt). Op grond daarvan heeft de commissie het volgende kunnen vaststellen: - in Formulier I: o twee (2) maal nee vertaald terwijl in het brondocument het (-) ja was omcirkeld; daardoor in één van deze gevallen vervolgvragen niet vertaald, hoewel in het brondocument wel zichtbaar en beantwoord; o bij zeven (7) vragen een antwoord niet of niet volledig vertaald; o bij ten minste één (1) vraag een antwoord ingevuld, terwijl de vreemdeling in het brondocument niets had aangekruist of omcirkeld; - in Formulier II: o bij drie (3) vragen een antwoord niet of niet volledig vertaald; o bij vier (4) vragen een antwoord ingevuld, terwijl de vreemdeling in het brondocument niets had aangekruist of omcirkeld; o een (1) maal nee vertaald terwijl in het brondocument het (-) ja was omcirkeld; vervolgvragen niet vertaald, hoewel in het brondocument wel zichtbaar en beantwoord. Met betrekking tot de Vertaalde Klantformulieren (-) III, IV, V en VI heeft klaagster niet de brondocumenten aan de commissie gestuurd. Aan de hand van de vertaalde formulieren constateert de commissie dat er veel spelfouten, deels evidente typefouten/slordigheden, in het Nederlands voorkomen, zonder dat daardoor naar het oordeel van de commissie echter kan worden gezegd dat de vertaling onleesbaar, onbegrijpelijk of anderszins onbruikbaar is geworden. Een verdergaande beoordeling van deze documenten is voor de commissie wegens het ontbreken van de bijbehorende brondocumenten niet mogelijk. De geconstateerde spelfouten en slordigheden zullen in combinatie met de andere geconstateerde fouten de IND echter hebben gestaafd in het besluit over te gaan tot het indienen van de onderhavige klacht. De commissie heeft voorts aan de hand van Formulier I de door klaagster aan beklaagde verweten fouten nader onderzocht door deze op de hoorzitting met partijen gedetailleerd te bespreken, waarbij door beklaagde verduidelijking van de (-) teksten werd gegeven, daarin actief gevolgd door klaagster die aangaf zelf over een zekere vaardigheid in het (-) te beschikken De door klaagster gesignaleerde fouten worden, op een enkele uitzondering na, door deze exercitie gestaafd. De commissie stelt vast dat beklaagde in zijn schriftelijk verweer niet inhoudelijk ingaat op de hem verweten vertaalfouten. Ook op de hoorzitting heeft beklaagde het feit van de fouten niet bestreden. Op grond van de stukken en hetgeen is besproken en toegelicht op de hoorzitting heeft de commissie moeten concluderen dat op een veelheid van punten de door beklaagde opgeleverde vertalingen, met name die van de Klantformulieren I en II, niet voldoen aan de daaraan te stellen eisen wat betreft de inhoudelijke getrouwheid aan de brontekst, de essentie van een goede vertaling. Pagina 3 van 7

4 De geconstateerde vertaalfouten, die veelal meermalen voorkomen, zijn als volgt te categoriseren: - Antwoorden niet vertaald - Antwoorden verkeerd vertaald - Antwoorden niet volledig vertaald - Antwoorden op vervolgvragen (waaronder doorreisverhaal) niet vertaald - Antwoorden in het verkeerde vakje ingevuld - Antwoorden niet letterlijk vertaald maar geïnterpreteerd - Antwoorden ingevuld terwijl in het brondocument niets of minder was ingevuld of aangekruist of omgekeerd: niets vertaald waar in het brondocument wel een antwoord was ingevuld of aangekruist - Ja/nee-antwoorden verkeerd vertaald waardoor in bepaalde gevallen althans op de computer - de vervolgvragen (wel beantwoord in het brondocument) zijn weggevallen en door beklaagde in de vertaling ook zijn weggelaten De commissie heeft bij haar beoordeling van de onderhavige klacht nog het volgende in aanmerking genomen. Een opdrachtgever moet blind kunnen varen op een aan hem door een beëdigde vertaler opgeleverde vertaling. Dat geldt in alle gevallen, en zo ook hier. Zowel voor de IND als voor de vreemdeling staan grote belangen op het spel, en de vertaling wordt ook nog eens gebezigd in een specifiek juridisch kader. Voor de beëdigd vertaler brengt de elementaire kwaliteitseis mee dat hij de vertaalwerkzaamheden met de grootst mogelijke zorgvuldigheid dient uit te voeren. Wat de commissie betreft is daarmee niet te rijmen dat voor een gegeven antwoord ja in de vertaling nee wordt ingevoerd, of omgekeerd. Het zelfde geldt voor de overige geconstateerde fouten. Het moge zo zijn dat door ja/nee vragen verkeerd te vertalen, bepaalde vervolgvragen door het systeem op de computer niet meer worden gepresenteerd (hetgeen op zich onwenselijk is), het is aan beklaagde om de discrepantie met het bij hem voorliggende brondocument waarin de betreffende vervolgvragen wel beantwoord waren te signaleren en daaraan consequenties te verbinden bij het maken van de vertaling, bijvoorbeeld: alsnog het juiste antwoord in te voeren en de vervolgvragen alsnog te vertalen. Van een beëdigd vertaler mag worden verwacht dat hij zijn werk na afloop nog eens doorneemt om te controleren of alles juist en volledig is vertaald. Daarbij had aan het licht moeten komen dat een deel van de vragen en antwoorden is weggelaten. Dit geldt temeer omdat er geen sprake was van tijdsdruk, zoals beide partijen hebben bevestigd. Het getuigt naar het oordeel van de commissie ook niet van een juist inzicht in het wezen van vertaalwerkzaamheden als hier aan de orde, indien de vertaler bepaalde antwoorden niet (alleen) vertaalt, maar ook zonder toelichting of vermelding interpreteert c.q. aanvult, ook al is dat bedoeld om de IND te helpen, hetgeen beklaagde, naar eigen zeggen ter zitting, gewoon was te doen als hij als tolk voor de IND werkte. Hoe vervelend de persoonlijke omstandigheden van beklaagde ook zijn, dat kan en mag er niet toe leiden dat beklaagde door hem aangenomen werkzaamheden onvolledig en onzorgvuldig uitvoert. Indien de persoonlijke omstandigheden van beklaagde zodanig zijn dat hij niet aan de gevraagde kwaliteit kan voldoen, is het aan beklaagde om de opdracht niet te aanvaarden (Artikel 4.1 Gedragscode Wbtv). Pagina 4 van 7

5 Het zelfde geldt voor zijn beroep op bepaalde werkomstandigheden. Beklaagde heeft in totaal 12 tot 20 dagen als beëdigde vertaler gewerkt bij de IND Ter Apel. Het had op de weg van beklaagde gelegen om de problemen die hij naar zijn zeggen ondervond met onder meer het computersysteem zelf aan te kaarten bij de medewerkers van de IND. Tevens had beklaagde zelf kunnen besluiten om, net als zijn collega s, hulpmiddelen mee te nemen zoals een woordenboek of een laptop. Het beroep dat beklaagde heeft gedaan op werken persoonlijke omstandigheden brengt de commissie dan ook niet tot een ander oordeel. Gezien het vorenstaande is de conclusie van de commissie dat beklaagde is tekortgeschoten in de wijze waarop hij zijn vertaalwerkzaamheden heeft uitgevoerd, en dat hij niet alleen het vertrouwen dat klaagster in hem als beëdigd vertaler mag stellen ernstig heeft geschaad, maar meer algemeen ook het vertrouwen in de beroepsgroep (art. 1.1 Gedragscode Wbtv). De commissie heeft zich vervolgens beraden op de aan die conclusie te verbinden consequenties. De commissie is van mening dat het feit van de geconstateerde tekortkomingen (antwoorden interpreteren, aanvullen, verkeerd vertalen, niet vertalen) wijst op een geheel eigen en onjuiste invulling van het begrip getrouwe vertaling, hetgeen doet vrezen voor de betrouwbaarheid van het vertaalwerk van beklaagde in het algemeen. Echter, deze feiten heeft de commissie slechts kunnen vaststellen in niet meer dan 2 formulieren op een totaal aantal dat zal liggen tussen de 120 en 300 formulieren, naast andere door beklaagde vertaalde stukken. De commissie acht deze basis te smal om aan te nemen dat de genoemde vrees daadwerkelijk structureel gerechtvaardigd is. Dat doet niet af aan de ernst van de geconstateerde fouten, maar het brengt de commissie er wel toe om niet te adviseren tot doorhaling van de inschrijving van beklaagde in het Rbtv als beëdigde vertaler, maar nu te volstaan met een waarschuwing. Daarbij heeft de commissie ook meegewogen dat de impact van de onderhavige klacht en van de geadviseerde waarschuwing bij beklaagde groot is, en ook dat haar geen eerdere klachten over beklaagde bekend zijn. Ten overvloede overweegt de commissie dat beëdigde vertalers op grond van de Wet Beëdigde Tolken en Vertalers onder meer gehouden zijn hun kennis en vaardigheden op peil te houden en waar mogelijk verder te ontwikkelen via permanente opleiding. Dit is tevens voorwaarde om de inschrijving als beëdigd vertaler in het Rbtv na vijf jaar te kunnen verlengen. Hoewel beklaagde kan bogen op een langjarige ervaring als tolk en als vertaler zou het, in het licht van het vorenstaande, (ook) voor beklaagde aanbeveling verdienen om in dat kader in het bijzonder aandacht te geven aan de attitude die van de vertaler mag worden verwacht, dit natuurlijk naast of als onderdeel van zijn vertaalvaardigheid. Advies De commissie adviseert het Bureau Wbtv om de klacht gegrond te verklaren en daarbij te volstaan met het geven van een waarschuwing, meebrengende dat beklaagde er goed aan doet zijn beroepsattitude als vertaler te verbeteren en te voorkomen dat soortgelijke tekortkomingen in de toekomst opnieuw voorkomen. Tot slot Klager en beklaagde zullen van de commissie een afschrift van dit advies ontvangen. De IND zal tevens worden geïnformeerd over het uitgebrachte advies. Pagina 5 van 7

6 De commissie stelt het op prijs te zijner tijd te vernemen op welke wijze de klacht door het Bureau Wbtv is, dan wel wordt, afgehandeld. Wij vertrouwen erop u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. Voor eventuele nadere informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van de commissie, bereikbaar onder bovengenoemd telefoonnummer en adres. Hoogachtend, de Klachtencommissie Wbtv J.J.L. Link secretaris mr. P.H. Louwers voorzitter Pagina 6 van 7

7 Bijlage bij het advies van de Klachtencommissie Wbtv (klachtnr ) Toepasselijke artikelen uit de Gedragscode voor tolken en vertalers in het kader van de Wbtv (september 2009) 1. Algemene beroepsattitude 1.1. Algemeen Tolken en vertalers gedragen zich zodanig dat het vertrouwen in de beroepsgroep waartoe zij behoren en in hun eigen beroepsuitoefening niet wordt geschaad, ook wanneer zij niet beroepshalve optreden Kwaliteit Tolken en vertalers streven ernaar, in het besef van hun verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van hun werk, steeds naar vermogen de beste kwaliteit en een optimale dienstverlening te leveren. Zij verrichten nimmer opzettelijk een onjuiste vertolking of vertaling. Zij zijn volledig aanspreekbaar op de kwaliteit van hun werk. Eventuele beperkingen van hun aansprakelijkheid jegens opdrachtgevers voor de gevolgen van geleverde prestaties worden uitsluitend schriftelijk vastgelegd. 4. Beroepsuitoefening 4.1. Opdrachtaanvaarding Het staat tolken en vertalers vrij een opdracht al dan niet te aanvaarden, behoudens wettelijke verplichtingen. Zij weigeren echter altijd een opdracht indien zich zwaarwegende redenen hiertoe voordoen, waaronder in ieder geval begrepen is wanneer er risico bestaat van belangenverstrengeling, indien zij het vermoeden hebben dat hun werk zal worden gebruikt voor onwettige en/of oneerlijke doeleinden of indien zij zich ervan bewust zijn dat zij de opdracht niet naar behoren zullen kunnen verrichten, wegens onvoldoende kennis en/of bekwaamheid, werkomstandigheden en/of bedongen afleveringstermijn, dan wel wegens gewetensbezwaren omtrent het onderwerp van de te vertolken situatie of te vertalen tekst. In geval van weigering van een opdracht stelt de tolk of vertaler de opdrachtgever hiervan onverwijld in kennis Vakuitoefening Vertalen Vertalers streven er steeds naar aan de hoogste kwaliteitsnormen te voldoen, met name wat betreft de inhoudelijke getrouwheid aan de brontekst en het gebruik van het juiste taal register, behalve bij uitdrukkelijk verzoek van de opdrachtgever om daar van af te wijken. Vertalers overleggen met de opdrachtgever over de te volgen procedure bij ernstige fouten en/of dubbelzinnigheden in de brontekst voor zover zij dit noodzakelijk achten voor het op verantwoorde wijze uitoefenen van hun beroep. Indien de opdrachtgever als tussenpersoon optreedt, treedt de vertaler niet in contact met de cliënt van de opdrachtgever dan met diens toestemming. Vertalers onthouden zich van iedere vorm van plagiaat. Artikel 14 Wbtv 1. De beëdigde vertaler legt ter zitting van de rechtbank de navolgende eed of belofte af: «Ik zweer/beloof dat ik mijn werk als beëdigde vertaler eerlijk, nauwgezet en onpartijdig zal uitvoeren en mij bij de uitoefening van mijn vertaalwerkzaamheden zal gedragen zoals een goed beëdigde vertaler betaamt». «Ik zweer/beloof dat ik geheimhouding zal betrachten ten aanzien van vertrouwelijke informatie waarvan ik door mijn werk kennis neem». Pagina 7 van 7