Je geld of je leven! Een vitale toekomst. Gezondheidszorg in 2040

Transcriptie

1 Je geld of je leven! Een vitale toekomst. Gezondheidszorg in 2040 Prof.dr. Doeke Post, em. Hoogleraar Sociale Geneeskunde Universiteit Groningen

2 Zwaar weer op komst Kosten te hoog Er wordt teveel gebruik gemaakt van de zorg Ondoelmatigheid in ziekenhuizen Te hoge honoraria voor zorgverleners Mensen worden ouder en kosten te veel Hogere eigen bijdragen Pakketverkleining

3

4 Kijken naar 2040

5 2006: nieuwe zorgverzekeringswet Marktwerking

6 Spelers op het veld vrager aanbieder verzekerde patiënt primair proces hulpverlener aan bieder ondernemer overheid verzekeraar bekostiger financier

7 Primair proces: relatie patiënt/hulpverlener zorgverleningsrelatie: contact in plaats van contract geen financiële relatie kennisongelijkheid vertrouwen afhankelijkheid vraag bepalend

8 Kenmerken van de markt Geen solidariteit Winstoogmerk Geen schaarste Concurrentie Omzetverhoging Productdenken Geld en koopkracht noodzakelijk; rijken kopen meer dan armen

9 Winst in de zorg: geld is leidend principe Aandeelhouders willen dividend Meer gericht dus op omzetverhoging dan op de zorg Cie/Lemstra: Maasstadziekenhuis was meer bezig met de concurrentie en de bedrijfsmatige aspecten dan dat men lette op kwaliteit: kost dan mensenlevens Omzetverhoging geeft iatrogene schade bij patiënten. Geeft dus verhoging van de kosten

10 Markt en kosten Door markt in de zorg stijgen de kosten: reclame, schaarste, formulierenstromen, productieverhoging Bureaucratisering zal toenemen= georganiseerd wantrouwen. Sinds 5 jaar groei van managers en administrateurs 2x zo groot als die van verpleegkundigen Premies zullen stijgen Omzetverhoging betekent: meer iatrogene schade

11 Wat komt er allemaal aan in de komende decennia?

12 Drie revoluties in de eerste helft van de 21e eeuw 1. Genetica 2. Nanotechnologie 3. Robotica: de revolutie van de nanobots de revolutie van de robots als hulpmiddelen thuis

13 Revoluties in deze eeuw: NBICconvergentie Nanotechnologie Biotechnologie Informatietechnologie Cognitieve-(hersen)- wetenschappen Atomen/moleculen Genen Bits neuronen

14 Samenvattende boeken over de nieuwe ontwikkelingen

15 PPP-medicine op komst Predictive, preventive and personalized medicine 1. Diagnose eerder stellen: testen 2. Verhoging effectiviteit van therapie (nanomedicatie, drugdelivery systems) 3. Wet sensors in de bloedvaten (nanosensoren) en lab on a chip -technologie

16 Quo vadis zorg? Een vitale Verkenningen: Vergrijzing toekomst mogelijk? Meer chronisch zieken Kostentoename Maatschappelijke ontwikkelingen Ethische vraagstukken: wat is goed leven, wat is goed zorgen en hoe gaan we om met schaarste

17 De derde weg Eerste weg: ziekenfonds/particulier met veel overheidsbemoeiingen Tweede weg: Huidige weg van de markt en de concurrentie Derde weg: niet de prijs maar de kwaliteit is leidend principe

18 Zorgvisie stimuleren Zorg is geen markt Productdenken veranderen in zorgdenken Motivatie voor zorgverlenen vergroten= verhogen van kwaliteit van zorg Primaire proces weer centraal stellen

19 Essentieel voor de zorg: Aandacht = luisteren Bewogenheid Bezieling= spiritualiteit Betrekking Interesse= inter-esse: wat zich tussen mensen afspeelt Respect: re-spectare

20 Kwaliteit centraal =minder kosten Overbehandeling vermijden Efficiency bevorderen Tijd nemen voor het consult Niets voorschrijven is ook behandeling Interdoktervariatie verkleinen= benchmarkgegevens besprek

21 Zorg als waarde en niet als kostenpost Brink& ( Zorgvisie in praktijk gebracht Analyse zorgprocessen Training hulpverleners Uitgangspunt is de filosofie van Levinas Effecten: verbetering van kwaliteit verlaging van kosten

22 Strategieën Verantwoorde zorg: continue discussie over de grenzen van de zorg meer onderlinge hulpverlening Duurzame zorg verhogen eigen bijdrage innovaties Raad voor Zorg, Economie en Ethiek (RZEE) Krachtige gezondheidszorg eigen regie voor de patiënt zorg terug naar de professional organisatie stroomlijnen inkopen op kwaliteit

23 Beleid voor de toekomst Uitgangspunten: Publiek stelsel met prikkels voor efficiency Regionale ordening voor de zorg Sociaal systeem met premie naar draagkracht: geen maximum inkomensgrens Eigen bijdragen: zoals vroegere IZAverzekering Marktwerking afschaffen Loondienstsituatie voor werkers in de zorg

24 Je geld of je leven? Kwaliteit moet het leidend principe zijn en niet het geld Kwaliteit wordt verbeterd als de zorgvisie gericht is op de patiënt Geldt voor alle hulpverleners: de verpleging, artsen, etc.

25