Competenties, e-portfolio en lerarenopleiding.

Transcriptie

1 Competenties, e-portfolio en lerarenopleiding

2 1. Het e-portfolio (EPF) tijdens de stage van de SLO 2 stagedelen van elk 15SP 2. Onderzoeksvragen en -resultaten 1. Lectoren (begeleiding vanuit K.U.Leuven) 2. Mentoren (begeleiding vanuit de school) 3. Studenten 3. Vragen en reacties

3 Conceptuele basis Competentiegericht (Decreet) Constructief, cumulatief leren Zelfsturing van het leerproces Contextgebonden opdrachten Reflectief ervaringsleren (Model van Korthagen)

4 Continue opvolging van leerproces via EPF Begeleiding door de lector Terugkomsessie

5 Begeleiding door de mentor Begeleiding binnen de stagecontext bij de lessen bij de keuze opdrachten De student is vrij de mentor al dan niet toegang te geven tot zijn EPF

6 Evaluatie Evaluatie : Gebaseerd op basiscompetenties Formatief en summatief 3 partijen: student, mentor, praktijklector Duidelijke richtlijnen voor slagen/niet slagen en richtcijfers voor evaluatie Eenvoudige omschrijvingen en vuistregels voor adequate toepassing

7 Portfolio Model

8 Praktijkonderzoek Doel Optimaliseren van het stageconcept (e-portfolio) Inhoud Intensief actie-onderzoek Van de tool, Van de implementatie en Van de begeleiding, Vanuit het perspectief van de verschillende actoren De Lector De Mentor De Student

9 Onderzoeksvragen 1. Op welke manier hebben de betrokkenen de implementatie van het e-portfolio (EPF) beleefd en hoe staan ze er nu tegenover? 2. Welke handelingen stellen de lectoren/mentoren concreet in de begeleiding en evaluatie van hun studenten? Hoe ervaren de studenten de begeleiding en evaluatie door mentoren/lectoren? 3. Welke noden en wensen worden door de betrokkenen gevoeld betreffende de implementatie, de begeleiding en/of de evaluatie van het e-portfolio (EPF)?

10 Resultaten onderzoek bij LECTOREN (VRAGENLIJST, N=25 EN INTERVIEW, N=14 )

11 Perceptie Perceptie: initieel en actueel, eerder positief Consensus over doel en kern EPF Gepercipieerde werkdruk: te hoog Reflectie: teveel reflectieformulieren

12 Begeleiding en evaluatie Stagebegeleiding loopt vlot Verwachtingen t.a.v. begeleiding en evaluatie zijn niet voor iedereen even duidelijk Lectoren verschillen inzake: Begeleidingsstijl Kennis en gebruik reflectiemodel voor begeleiding van reflectieproces Mening over noodzaak en frequentie contact met mentor Noodzaak tweede beoordelaar Lectoren ervaren evaluatie als complex

13 Noden en wensen Verduidelijking conceptueel kader ICT-vaardigheden: werken met EPF Begeleiding en evaluatie van EPF

14 Resultaten onderzoek bij MENTOREN (INTERVIEW N=16) (VRAGENLIJST N=46)

15 Perceptie Grote verscheidenheid inzake kennis van conceptuele basis e-portfolio Omtrent EPF : 16/54 (29%) hebben er reeds een gezien Vinden dit zinvol tussen student en SLO maar niet om zelf de student mee te begeleiden

16 Begeleiding en evaluatie Weinig zicht op verwachtingen vanuit SLO, te weinig contact met SLO Weinig of niet voorbereid op taak als mentor maar vinden dit meestal ook niet nodig Kerntaak: het begeleiden van de student bij de lessen Sommige sturen lesvoorbereiding bij, anderen niet Geven van feedback: schriftelijk op de lesvoorbereidingsformulieren face to face, na de gegeven les

17 Begeleiding en evaluatie Belasting : naar de leerlingen toe Meerwaarde voor de lector en school : Reflectie op eigen lespraktijk Aanbod van nieuwe ideeën, werkvormen, evaluatietechnieken Revisie van eigen cursus Frisse kijk en andere vooropleiding Praktische hulp Zicht krijgen op potentiële werknemers

18 Begeleiding en evaluatie Evaluatie: Mentoren zijn onvoldoende op de hoogte van hoe er geëvalueerd wordt Gaan er van uit dat de feedback op de lesvoorbereidingsformulieren een belangrijk gewicht krijgen Vinden dit de verantwoordelijkheid van SLO Evaluatieformulier Niet altijd op de hoogte van dit formulier Moeilijk om te scoren Sommige categorieën ontbreken : houding, voorkomen, taal Mentoren zijn voorzichtig in schriftelijke commentaren

19 Noden en wensen Meer duidelijkheid omtrent de vernieuwingen in SLO Nood aan contactinformatie van de lector Timing van de stage afstemmen op het schooljaar Flexibiliteit aantal uren lesgeven per week parallellessen Aandacht voor didactiek, correct taalgebruik en professioneel voorkomen Mentoren vragen niet naar meer info over EPF maar misschien komt dit omdat ze niet mee zijn of niet overtuigd zijn van de achterliggende idee => taak voor de SLO

20 Resultaten onderzoek bij STUDENTEN 3 VRAGENLIJSTEN (1, N=41; 2, N=31; N=30) 9 FOCUSGROEPINTERVIEWS (N=41 ) 1 INDIVIDUEEL INTERVIEW Tijdschrijven (Kronos) (stagedeel 1, N=30; stagedeel 2, N=23)

21 Perceptie Perceptie EPF : Startmotivatie is positief, houding t.a.v. EPF wijzigt in negatieve richting gedurende de stage Bij de start en tijdens de stage: te weinig kennis conceptuele basis POP wordt ervaren als moeilijk en als administratieve overlast Te veel opdrachten Te hoge verslaglast (=> verzinnen) Timing niet parallel aan timing secundaire school ICT tool onvoldoende gebruiksvriendelijk Toegang tot bepaalde delen van EPF aan mentor : van positief naar negatief Studenten raadplegen elkaars EPF

22 Begeleiding en evaluatie Belang van trajectbegeleiding Terugkomsessies worden als heel zinvol ervaren, interdisciplinair karakter biedt geen meerwaarde. Begeleiding door mentor is positief, feedback gebeurt vooral face to face en onmiddellijk na de gegeven les. Begeleiding door lector loopt niet bij iedereen even vlot : Lector is onvoldoende op de hoogte Lector is onvoldoende beschikbaar Lector doet onvoldoende aan procesbegeleiding, geeft geen voldoende of geen adequate feedback gedurende het traject

23 Begeleiding en evaluatie Veel onduidelijkheid omtrent evaluatie. Lessen en feedback door de mentor: zou belangrijkste element in de evaluatie moeten zijn, volgens studenten. Tweede begeleider / beoordelaar dient ingeschakeld te worden wanneer : Het niet klikt tussen student en lector Bij dreiging van een onvoldoende als eindresultaat Studenten vinden zz evalueren moeilijk. Studenten twijfelen dat EPF een geschikt instrument is om de competenties van een leerkracht te evalueren

24 Noden en wensen Wenselijkheid Gebruiksvriendelijker ICT tool! Informatie: vroeger, eenduidig en op één website Nood aan richtlijnen bij opstellen POP Nood aan trajectbegeleiding, startende bij concretiseringen van thema s uit de vakdidactiek Minder bijkomende opdrachten Opdrachten aangepast aan verschillende onderwijscontexten, Alternatieven voor verslaglast Meer contact lector mentor Aanspreekpunt/ombudspersoon

25 BELASTING EEN SUBJECTIEF GEGEVEN?

26 Onderzoeksvragen - tijdschrijven 1. Is de feitelijk bestede tijd binnen de stage in evenwicht met wat begroot werd? 2. Hoe is de stage gespreid over het academiejaar? 3. Hoe is de bestede studietijd verdeeld over de activiteitencategorieën/rubrieken: voorbereidingstijd, contacttijd en verwerkingstijd binnen de stage? 4. Hoe wordt het begeleidingsmodel toegepast in de realiteit?

27 Evenwicht? Feitelijk bestede tijd: Te laag over gehele traject (maar niet problematisch) Aan lesstage wordt minder tijd besteed dan ingeschat werd In evenwicht voor 1 stagedeel Te laag voor 2 stagedeel (maar niet problematisch) Stagedeel 1 > stagedeel 2: daling bestede tijd begeleidingssessies met lector logboek, POP en portfolio-reflecties... Subjectieve belasting realiteit

28 Spreiding stage en begeleiding binnen stage Studenten lopen vnl. stage in tweede semester Overlap tussen beide stagedelen Uitvoering keuzeopdrachten wordt uitgesteld Verslaggeving wordt uitgesteld Belasting is aanhoudend hoog: vanaf januari tot eind academiejaar tussen 15 tot 35u per week maar er zijn toch piekmomenten Grote verschillen inzake aantal begeleidingsmometen en gemiddelde bestede tijd aan begeleidingsmomenten

29 Gevolgen spreiding Aanhoudend hoge belasting Leerproces student komt onder druk Feitelijke begeleiding door lector verloopt niet volgens vooropgestelde model Ervaren belasting is subjectief gegeven maar wel gerechtvaardigd

30 Dragen bij tot gevoel van belasting... Bestede tijd voor voorbereiding (47%) > verwerking (36%) > contacttijd (17%) Aandeel belasting voor niet begrote activiteiten 15%!

31 Verbeterpunten 1. ICT-omgeving => Blackboard 2. Begeleiding van de lectoren Conceptueel kader Hoe het reflectieproces van de student begeleiden Hoe en wat evalueren Het evaluatieformulier Feedback geven

32 Verbeterpunten 3. Studenten willen duidelijkheid en feedback Duidelijke en tijdige informatie Uniformiteit in de richtlijnen Voorbeeld EPF Minder, maar meer zinvol geïntegreerde opdrachten Minder verslagen Terugkomsessies behouden, binnen één discipline Concretiseringen van thema s uit de vakdidactiek als deel van trajectbegeleiding EPF als assessment : criteria verduidelijken Aanspreekpunt/ coördinator/ombudspersoon

33 Verbeterpunten 4. Ondersteuning mentoren - Databestand van mentoren continu updaten - Het informeren van mentoren over conceptueel kader en doelstellingen van de stage - Mentorendag, met inhoudelijke focus, en op verschillende locaties - Contact tussen lector- mentor bewaken, contactgegevens praktijklector - Soepelheid i.v.m. het aantal uren lesgeven/week, het aantal paralleluren en de opdrachten

34 Verbeterpunten 5. Context - Spreiding stage - Hoeveelheid stage - Statuut lectoren -...

35 Yves Blieck, Dank u voor uw interesse yves.blieck@ppw.kuleuven.be Veronique De Roeck, veronique.deroeck@ppw.kuleuven.be