Effect invoering 60 km-zone

Transcriptie

1 - Definitief rapport - Gemeente Borger-Odoorn Projectomschrijving: Opdrachtgever: Projectnummer: Datum: Status: Projectleider: Akkoord projectleider: Gemeente Borger-Odoorn TC-BGO april 2006 Definitief Joop Mazier

2 INHOUD 1 INLEIDING Aanleiding Onderzoeksopzet Onderzoeksgebied Opzet rapportage 4 2 SNELHEIDSMETINGEN Opzet & uitvoering onderzoek Resultaten Meetpunt 1; Dorpsstraat (Eesergroen) Meetpunt 2; Borgerderstraat (Westdorp) Meetpunt 3; Brammershoopstraat (Eeserveen) Meetpunt 4; Kanaalstraat (Eeserveen) Meetpunt 5; Schoolstraat (Ees) Meetpunt 6; Eeserstraat (Eesergroen) Conclusie s snelheidsmetingen 10 3 ENQUÊTE Opzet & uitvoering Resultaten Beleving verkeersveiligheid in het hele gebied Oorzaken verkeersonveiligheid in het hele gebied Woongebied Beleving verkeersveiligheid per deelgebied Verkeersveiligheid voor kinderen Snelheid Kenmerken van de ondervraagden Onveilige situaties in het gebied Conclusie s enquête 26 4 EFFECTEN INVOERING 60 KM/UUR 27 Traffic Consultants B.V. 2

3 1 INLEIDING 1.1 Aanleiding In het kader van het landelijke duurzaam veilig beleid is het wegennet van de gemeente Borger-Odoorn gecategoriseerd in verkeers- en verblijfsgebieden. Een groot deel van het buitengebied is in het categoriseringsplan als verblijfsgebied aangemerkt. Aan deze wegen is de functie erftoegangsweg gekoppeld. De inrichting en de vormgeving van erftoegangswegen moet worden afgestemd op de functie die de weg moet vervullen. Dit om een bepaald gebruik te kunnen bereiken. Onder gebruik wordt niet alleen de toegestane snelheid verstaan, maar ook de verkeersintensiteiten en het verkeersgedrag. Het landelijke duurzaam veilig beleid heeft in de gemeente Borger-Odoorn geleid tot het opstarten van een pilot-project. Het project behelst het instellen van een maximumsnelheid van 60 km/uur op de erftoegangswegen in het gebied Eeserveen, Eesergroen, Ellertshaar en Westdorp. De gemeente Borger-Odoorn heeft in eerste instantie volstaan met het aanbrengen van de zogeheten 60 km/uur zone bebording aan de randen van dit gebied. Het alleen aanbrengen van bebording is een pilotproject met als doel te bekijken of deze maatregel voldoende is voor het bewerkstelligen van het gewenste verkeersgedrag. De Gemeente Borger-Odoorn wil inzicht krijgen in de effecten van invoering van de 60 km/uur zone. Traffic Consultants B.V. is om deze reden gevraagd te onderzoeken wat de effecten een jaar na effectuering van de verkeersmaatregel zijn. 1.2 Onderzoeksopzet De 60 km/uur zone is ingevoerd om het gebied veiliger te maken en het aantal ongevallen en de ernst van de afloop van de ongevallen te verminderen. Ook is het doel het gevoel van verkeersveiligheid in het gebied te vergroten. Om een beeld te krijgen van de effecten van invoering van de 60 km/uur zone met betrekking tot de gestelde doelen zijn daarom een tweetal zaken onderzocht. Ten eerste is onderzoek gedaan naar veranderingen van het verkeersbeeld wat betreft de objectieve veiligheid door middel van snelheidsmetingen. Snelheid is een belangrijke indicator voor ongevallen. Niet alleen is de kans op een ongeval bij grote snelheidsverschillen groter, ook de afloop is ernstiger. Omdat er weinig ongevalsgegevens bekend zijn over de 60 km/uur zone doordat het gebied relatief klein is, wordt er bij de beoordeling van de 60 km/uur zone geen gebruik gemaakt van ongevallengegevens maar van snelheidsmetingen. Door snelheidsmetingen voor en na invoering van de maatregel is bekend geworden in welke mate het verkeer zich heeft aangepast en wat de verandering is in verkeersbeeld. Ten tweede is de beleving van de verkeerssituatie voor en na invoering geïnventariseerd. Door middel van het afnemen van enquêtes is duidelijk geworden of de bewoners verandering ervaren in de verkeerssituatie in het gebied. Traffic Consultants B.V. 3

4 1.3 Onderzoeksgebied Het gebied waar in 2005 een maximumsnelheid is ingesteld van 60 km/uur is weergegeven in figuur 1. De globale grenzen van het gebied zijn: de N374 (Borger-Schoonlo), de N34 (Odoorn-Borger), de Boswachter Meelkerlaan, de Brammershoopstraat en de gemeentegrens aan de westzijde van de Gemeente Borger- Odoorn. Figuur 1; Begrenzing 60 km/uur zone 1.4 Opzet rapportage In voorliggende rapportage is in hoofdstuk 2 ingegaan op de onderzoeksopzet en de resultaten van de snelheidsmetingen, die zijn gehouden in het gebied. In hoofdstuk 3 zijn vervolgens de opzet en de resultaten van de enquête toegelicht, waarna in hoofdstuk 4 de conclusie s van deze studie zijn verwoord. Traffic Consultants B.V. 4

5 2 SNELHEIDSMETINGEN 2.1 Opzet & uitvoering onderzoek Het doel van het realiseren van de 60 km/uur zone is het vergroten van de verkeersveiligheid. Een beperking van de snelheid van het gemotoriseerde verkeer betekent in de praktijk minder (ernstige) ongevallen. Eén van de indicatoren die in dit onderzoek worden beschouwd om de effecten van het instellen van de 60 km/uur zone inzichtelijk te maken is de daadwerkelijk gereden snelheid. Hiervoor is op een aantal punten zowel voor als na het instellen van een maximumsnelheid van 60 km/uur de snelheid van het gemotoriseerde verkeer gemeten. De eerste meting, voor het instellen van de maximumsnelheid van 60 km/uur, is uitgevoerd in november De tweede meting is uitgevoerd in november 2005, nadat in februari 2005 de 60 km/uur bebording is geplaatst. Op een zestal meetpunten is de snelheid van, en bijkomend de hoeveelheid verkeer gedurende een week gemeten met mechanische telapparatuur. Door het tellen op verschillende punten, verspreid over het gebied, wordt een zo compleet mogelijk beeld verkregen van de snelheid van het verkeer in het gehele gebied. De locatie s van meetpunten zijn weergegeven in figuur 2. In 2004 is per meetpunt één rijrichting gemeten, in 2005 zijn op elk meetpunt beide rijrichtingen gemeten. De vergelijking tussen de voor- en nameting wordt gedaan op basis van één rijrichting. Deze rijrichting is in figuur 2 aangegeven. Figuur 2; Locatie s meetpunten Traffic Consultants B.V. 5

6 De weersomstandigheden kunnen van invloed zijn op de resultaten van de metingen. Tijdens beide snelheidsmetingen was het droog. Wel was de temperatuur tijdens de meting in 2005 lager dan in 2004, het vroor gedurende die meetperiode. 2.2 Resultaten De resultaten van de snelheidsmeting zijn in de volgende paragrafen per meetpunt weergegeven met een korte toelichting. Er wordt steeds een grafiek getoond met de snelheidsverdeling van de eerste en tweede meting in procenten. Daarnaast worden in tabelvorm per meting de gemiddelde snelheid, de V85-waarde en de gemiddelde weekdag-intensiteit weergegeven. De V85-waarde is de snelheid waar 85% van het verkeer onder blijft. 15% van het verkeer rijdt dus harder dan de V85-waarde. Deze waarde, gecombineerd met de gemiddelde snelheid, geeft een beeld van de situatie. De intensiteiten geven een beeld van eventuele verschillen tussen beide metingen. In bijlage 1a en b zijn de resultaten van de metingen van respectievelijk 2004 en 2005 weergegeven Meetpunt 1; Dorpsstraat (Eesergroen) Telpunt 1 (snelheidsverdeling) 100 percentage (%) < > snelheid (km/uur) gemiddelde snelheid 51 km/uur 55 km/uur V85-waarde 54 km/uur 62 km/uur gemiddelde weekdagintensiteit 273 mvt 229 mvt Tabel 1; Meetpunt 1 Dorpsstraat (Eesergroen) De resultaten van de meting laten zien dat in 2005 gemiddeld wat harder is gereden dan het jaar daarvoor. Ook de V85-waarde ligt wat hoger. In zowel de voor- als de nameting ligt de V85-waarde rond de 60 km/uur. Het grootste deel van de automobilisten houdt zich dus aan de nieuwe maximumsnelheid. Traffic Consultants B.V. 6

7 2.2.2 Meetpunt 2; Borgerderstraat (Westdorp) Telpunt 2 (snelheidsverdeling) 100 percentage (%) < > snelheid (km/uur) gemiddelde snelheid 43 km/uur 51 km/uur V85-waarde 48 km/uur 59 km/uur gemiddelde weekdagintensiteit 248 mvt 219 mvt Tabel 2; Meetpunt 2 Borgerderstraat (Westdorp) Net als op meetpunt 1 liggen ook op meetpunt 2 in 2005 de gemiddelde snelheid en de V85-waarde hoger dan in de voorsituatie in Ook hier geldt dat de V85-waarde rond de nieuwe maximumsnelheid van 60 km/uur ligt. Het grootste deel van het verkeer houdt zich dus ook hier aan de maximumsnelheid Meetpunt 3; Brammershoopstraat (Eeserveen) Telpunt 3 (snelheidsverdeling) 100 percentage (%) < > snelheid (km/uur) gemiddelde snelheid 57 km/uur 72 km/uur V85-waarde 66 km/uur 87 km/uur gemiddelde weekdagintensiteit 250 mvt 221 mvt Tabel 3; Meetpunt 3 Brammershoopstraat (Eeserveen) Traffic Consultants B.V. 7

8 Ook op meetpunt 3 liggen zowel de gemiddelde snelheid als de V85-waarde in 2005 hoger dan in de voorsituatie in De snelheidsverdeling laat zien dat in 2005, na het instellen van een maximumsnelheid van 60 km/uur, hooguit 25% van het verkeer zich aan deze maximumsnelheid houdt. De V85-waarde van ruim 87 km/uur onderschrijft dit beeld Meetpunt 4; Kanaalstraat (Eeserveen) Telpunt 4 (snelheidsverdeling) 100 percentage (%) < > snelheid (km/uur) gemiddelde snelheid 51 km/uur 91 km/uur V85-waarde 58 km/uur 106 km/uur gemiddelde weekdagintensiteit 27 mvt 53 mvt Tabel 4; Meetpunt 4 Kanaalstraat (Eeserveen) Op meetpunt 4 is een erg groot verschil te zien tussen de voor- en de nameting. De V85-waarde en de gemiddelde snelheid zijn enorm gestegen na de invoering van een maximumsnelheid van 60 km/uur en liggen ruim boven dit maximum. Traffic Consultants B.V. 8

9 2.2.5 Meetpunt 5; Schoolstraat (Ees) Telpunt 5 (snelheidsverdeling) 100 percentage (%) < > snelheid (km/uur) gemiddelde snelheid 71 km/uur 68 km/uur V85-waarde 90 km/uur 82 km/uur gemiddelde weekdagintensiteit 79 mvt 77 mvt Tabel 5; Meetpunt 5 Schoolstraat (Ees) Op meetpunt 5 zijn in 2005 in tegenstelling tot de voorgaande punten de gemiddelde snelheid en de V85- waarde gedaald ten opzichte van Toch ligt de in 2005 gemeten snelheid nog boven het ingestelde maximum van 60 km/uur. Traffic Consultants B.V. 9

10 2.2.6 Meetpunt 6; Eeserstraat (Eesergroen) Telpunt 6 (snelheidsverdeling) 100 percentage (%) < > snelheid (km/uur) gemiddelde snelheid 80 km/uur 68 km/uur V85-waarde > 90 km/uur 83 km/uur gemiddelde weekdagintensiteit 285 mvt 244 mvt Tabel 6; Meetpunt 6 Eeserstraat (Eesergroen) Op dit meetpunt zijn net als op meetpunt 5 de gemiddelde snelheid en de V85-waarde gedaald. Toch ligt de snelheid van het grootste deel van het verkeer hoger dan de maximumsnelheid van 60 km/uur. 2.3 Conclusie s snelheidsmetingen Opvallend is dat op de meeste meetpunten de snelheden in 2004 lager liggen dan de snelheden in 2005, na de invoering van een lagere maximumsnelheid. Dit sluit niet aan bij de verwachting die vooraf is uitgesproken. Het is zelfs zo onlogisch dat het aannemelijk is dat externe factoren, zoals bijvoorbeeld het weer, van invloed zijn geweest op de meetresultaten. Hoewel er tijdens de metingen in 2004 geen sprake was van bijzonder extreme weersomstandigheden kan het toch zijn dat het verkeer rekening heeft gehouden met het weer omdat het vroor en er daardoor kans op gladheid was. Op de meeste meetpunten ligt de V85-waarde na invoering van de maximumsnelheid van 60 km/uur boven dit maximum. Dit in ogenschouw nemende leidt tot de conclusie dat het instellen van een maximumsnelheid van 60 km/uur op de meeste punten in ieder geval geen verlaging van de gereden snelheid tot gevolg heeft gehad. Traffic Consultants B.V. 10

11 3 ENQUÊTE 3.1 Opzet & uitvoering Om de subjectieve veiligheid in het gebied voor en na de invoering van het instellen van 60 km/uur te kunnen beoordelen is er tweemaal een enquête afgenomen onder de bewoners van het gebied. In december 2004 is, nog voordat de borden geplaatst zijn, de eerste enquête afgenomen. De uitkomsten van deze enquête zijn vergeleken met de resultaten van de enquête die is afgenomen eind 2005, na het instellen van een maximumsnelheid van 60 km/uur. Door deze vergelijking is een beeld verkregen van de veranderingen in beleving van de verkeersveiligheid van de mensen in het gebied. De enquêtes zijn te vinden in de bijlagen 2 en 3. De respons van de enquête bedroeg in ingevulde enquêtes. In 2005 waren dit er Resultaten In de volgende paragrafen zijn de uitkomsten van de enquêtes van 2004 en 2005 per vraag weergegeven en behandeld. Vervolgens wordt ingegaan op de conclusie van de enquêtes Beleving verkeersveiligheid in het hele gebied Van de volgende vragen worden de totaal resultaten getoond: 1. Hoe beleeft u de verkeersveiligheid op de wegen in het aangegeven gebied rond Eeserveen, Eesergroen, Ellertshaar en Westdorp als u in de auto rijdt, op de fiets zit of door het gebied loopt? 1a. In de auto, als bestuurder of passagier, ervaar ik de verkeersveiligheid op deze wegen als: 1b. Op de fiets ervaar ik de verkeersveiligheid op deze wegen als: 1c. Als voetganger ervaar ik de verkeersveiligheid op deze wegen als: 1a. In de auto ervaar ik de verkeersveiligheid als... percentage December 2004 (%) December 2005 (%) matig rijdt nooit auto Grafiek 1: Ervaring verkeersveiligheid (auto) Over het algemeen was en is men als autogebruiker niet negatief gestemd over de veiligheid in het gebied. Na invoering van de 60 km/uur zone is men nog wat positiever geworden. Na invoering van de 60 km/uur zone ervaart meer dan de helft van de geënquêteerden de verkeersveiligheid als. Traffic Consultants B.V. 11

12 1b. Op de fiets ervaar ik de verkeersveiligheid als... percentage December 2004 (%) December 2005 (%) matig fietst nooit in gebied Grafiek 2: Ervaring verkeersveiligheid (fiets) Voor de maatregelen was ongeveer 30% van de ondervraagden negatief gestemd over de verkeersveiligheid voor fietsers in het gebied. Dit aantal is in 2005 gedaald naar ongeveer 20%. Het aantal mensen dat de verkeersveiligheid voor de fietser in het gebied als ervaart is gegroeid tot 30%, ten opzichte van 20% in In het totaalbeeld is dus een verbetering van de ervaringen van de fietser te zien wat betreft de verkeersveiligheid. 1c. Als voetganger ervaar ik de verkeersveiligheid als... percentage December 2004 (%) December 2005 (%) matig w andel nooit Grafiek 3: Ervaring verkeersveiligheid (voetganger) Wat betreft de verkeersveiligheid voor voetgangers is te zien dat de meningen wat minder uitgesproken zijn in de tweede enquête. Het percentage mensen dat matig antwoord is sterk toegenomen. Zowel het aantal duidelijk positieve als het aantal negatieve reacties is afgenomen. Traffic Consultants B.V. 12

13 3.2.2 Oorzaken verkeersonveiligheid in het hele gebied Van de volgende vraag worden de totaal resultaten getoond: 2. Wat zijn volgens u de belangrijkste oorzaken van de matige tot e onveiligheid op de wegen in dit gebied: (Vraag 2 is alleen ingevuld door mensen die bij 1a, b of c een keer matig, of hebben ingevuld.) 2. Oorzaken verkeersonveiligheid: beperkt breedte wegen teveel auto's teveel landbouw/vrachtverke kruisingen onoverzichtelijk auto's rijden te hard bromfietser te hard e verlichting fietsers zonder verlichting onderhoud wegen overig percentage December 2004 (%) December 2005 (%) Grafiek 4: Oorzaken beleving verkeersonveiligheid De oorzaken waardoor men het gebied als onveilig ervaart zijn nauwelijks gewijzigd na de invoering van de maximumsnelheid van 60 km/uur. Er waren en zijn drie oorzaken van beleving van verkeersonveiligheid die door veel mensen (>10%) worden aangeduid. De eerste oorzaak is dat de snelheid van auto s door veel mensen ervaren wordt als onveilig. De tweede oorzaak waardoor mensen verkeersonveiligheid ervaren is de staat van de wegen. Veel mensen vinden dat deze zijn onderhouden. Als derde oorzaak voor onveiligheid wordt de (beperkte) breedte van de wegen genoemd. Traffic Consultants B.V. 13

14 3.2.3 Woongebied Van de volgende vraag worden de totaal resultaten getoond: 3. In het kaartje op de laatste pagina van deze enquête is het gebied opgedeeld in deelgebieden. In welk gebied woont u? 3. Woongebied geênqueteerde (%) percentage December 2004 (%) December 2005 (%) 1. Veldkampsweg 2. Schoonloerstraat 3. Westdorp 4. Ellertshaar 5. Bosweg 6. Turfdijk 7. Eesergroen 8. Holtslagenweg 9. Eeserveen 10. Brammershoopstr/Balle Overig Grafiek 5: Woongebied geënquêteerde (%) 3. Woongebied geênqueteerde (aantallen) Aantal December 2004 (%) December 2005 (%) 1. Veldkampsweg 2. Schoonloerstraat 3. Westdorp 4. Ellertshaar 5. Bosweg 6. Turfdijk 7. Eesergroen 8. Holtslagenweg 9. Eeserveen 10. Brammershoopstr/Balle Overig Grafiek 6: Woongebied geënquêteerde (aantallen) Traffic Consultants B.V. 14

15 3.2.4 Beleving verkeersveiligheid per deelgebied Van de volgende vragen worden de totaal resultaten getoond: 4. Wat vindt u van de verkeersveiligheid in dit specifieke deelgebied nabij uw woning? 4a. In de auto, als bestuurder of passagier, ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als: 4b. Op de fiets vind ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied: 4c. Als voetganger vind ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied: 4d. Voor de kinderen vind ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied: 5. Wanneer vindt u de verkeersveiligheid voor kinderen in dit gebied matig tot : De resultaten van de antwoorden op vraag 4 zijn gepresenteerd per deelgebied. Tegelijk bij de weergave van de resultaten van vraag 4 worden ook de resultaten van vraag 5 weergeven. Deze is namelijk gerelateerd aan de deelgebieden. Vanwege de kleine aantallen enquêtes per deelgebied is het maar voor vier deelgebieden mogelijk om enigszins betrouwbare vergelijkingen te maken. De grens die is aangehouden is dat in beide jaren minimaal 10 personen uit het deelgebied de enquête hebben ingevuld (zie grafiek 5; Woongebied geënquêteerde). Voor de deelgebieden 3, 7, 10 en 11 zijn de resultaten getoond. Deze resultaten moeten gezien de nog steeds beperkte aantallen enquêtes globaal geïnterpreteerd worden. Traffic Consultants B.V. 15

16 Deelgebied 3; Westdorp In de auto ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig Rijd nooit auto Op de fiets ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig fietst nooit Als voetganger ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig wandelt nooit Grafiek 7; Ervaring verkeersveiligheid deelgebied 3 Westdorp (auto/fiets/voetganger) De resultaten uit gebied 3 komen overeen met die van het totale gebied. De veiligheid vanuit het oogpunt van de auto en fiets is verbeterd. De veiligheid van de voetgangers is niet kenmerkend veranderd. De verkeersveiligheid voor kinderen ervaar ik in dit deelgebied als... matig geen mening Wanneer ik de verkeersveiligheid voor kinderen matig tot vind dan is dat... tijdens spelen onderweg naar school overig Grafiek 8; Ervaring verkeersveiligheid voor kinderen deelgebied 3 Westdorp Over het algemeen is men positiever geworden over de verkeersveiligheid voor de kinderen. Nog ongeveer 10% van de ondervraagden is negatief gestemd. Het gevoel dat de verkeersonveiligheid voor kinderen niet optimaal is lijkt iets verschoven te zijn van de schoolroute naar de speelomgeving. Traffic Consultants B.V. 16

17 Deelgebied 7; Eesergroen In de auto ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig Rijd nooit auto Op de fiets ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig fietst nooit Als voetganger ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig wandelt nooit Grafiek 9; Ervaring verkeersveiligheid deelgebied 7 Eesergroen (auto/fiets/voetganger) In de resultaten van de beleving van de verkeersveiligheid van gebied 7 is de algemene trend te herkennen. Gebruikers van auto s en fiets zijn positiever geworden na invoering van de 60 km/uur zone. Voetgangers zijn iets minder positief geworden. De verkeersveiligheid voor kinderen ervaar ik in dit deelgebied als... matig geen mening Wanneer ik de verkeersveiligheid voor kinderen matig tot vind dan is dat... tijdens spelen onderweg naar school overig Grafiek 10; Ervaring verkeersveiligheid voor kinderen deelgebied 7 Eesergroen Over de verkeersveiligheid van kinderen is men, vooral in 2005, niet tevreden in Eesergroen. De helft van de geënquêteerden is negatief, de andere helft vindt de veiligheid matig. Vooral de route naar school ervaart men als onveilig. Traffic Consultants B.V. 17

18 Deelgebied 10; Brammershoopstraat/Ballerswal In de auto ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig Rijd nooit auto Op de fiets ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig fietst nooit Als voetganger ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig wandelt nooit Grafiek 11; Ervaring verkeersveiligheid deelgebied 10 Brammershoopstraat/Ballerswal (auto/fiets/voetganger) Het gevoel van verkeersveiligheid voor fietsers is in dit deelgebied wat negatiever in vergelijking met het hele gebied. Wel is de algemene trend te zien dat het gevoel van veiligheid is vergroot na invoering van de maximumsnelheid van 60 km/uur zone. De verkeersveiligheid voor kinderen ervaar ik in dit deelgebied als... matig geen mening Wanneer ik de verkeersveiligheid voor kinderen matig tot vind dan is dat... tijdens spelen onderweg naar school overig Grafiek 12; Ervaring verkeersveiligheid voor kinderen deelgebied 10 Brammershoopstraat/Ballerswal Met de subjectieve verkeersonveiligheid voor kinderen is het niet gesteld in dit deelgebied. Het gevoel van veiligheid is minder geworden. Men waardeert de veiligheid hooguit als matig. Bijna iedereen ervaart de route naar school als onveilig. Traffic Consultants B.V. 18

19 Deelgebied 11; overig gebied In de auto ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig Rijd nooit auto Op de fiets ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig fietst nooit Als voetganger ervaar ik de verkeersveiligheid in dit deelgebied als... matig wandelt nooit Grafiek 13; Ervaring verkeersveiligheid deelgebied 11 overig gebied (auto/fiets/voetganger) In het overige gebied beleeft men duidelijk positiever dan de rest van het gebied. Dat betreft zowel de auto als de fiets en de voetganger. De verkeersveiligheid voor kinderen ervaar ik in dit deelgebied als... matig geen mening Wanneer ik de verkeersveiligheid voor kinderen matig tot vind dan is dat... tijdens spelen onderweg naar school overig Grafiek 14; Ervaring verkeersveiligheid voor kinderen deelgebied 11 Overig gebied Eenderde van de ondervraagden is negatief over de verkeersveiligheid voor kinderen in de rest van het gebied. Ook in dit gebied geldt dat men de schoolroute het meest noemt al onveilige situatie. Traffic Consultants B.V. 19

20 3.2.5 Verkeersveiligheid voor kinderen Van de volgende vragen worden de totaal resultaten getoond: 4d. Voor de kinderen vind ik de verkeersveiligheid bij de woning: 5. Wanneer vindt u de verkeersveiligheid voor kinderen matig tot : 4.d De verkeersveiligheid voor kinderen vind ik bij de woning... percentage December 2004 (%) December 2005 (%) matig geen mening Grafiek 15: Ervaring verkeersveiligheid voor kinderen bij de woning Voor de invoering van de maatregel vond een kleine 60% van de ondervraagden de verkeersveiligheid voor kinderen of. Na invoering van de maatregel is dit gedaald naar 40%. Dat is een behoorlijke afname. Toch was en is maar 15% van de ondervraagden echt positief. 5. Het is onveilig voor kinderen... percentage December 2004 (%) December 2005 (%) tijdens spelen onderw eg naar school overig Grafiek 16: Oorzaken ervaring verkeersonveiligheid voor kinderen bij de woning Veel mensen vinden de routes naar school onveilig voor de kinderen. Na invoering van de 60 km/uur zone is dat niet noemenswaardig veranderd. Ook geeft een behoorlijk aantal mensen aan dat kinderen niet veilig kunnen spelen. De opmerkingen die bij overig gemaakt worden zijn vrij algemeen. Meerdere personen vinden het overal in het gebied en altijd onveilig voor kinderen. Traffic Consultants B.V. 20

21 3.2.6 Snelheid Van de volgende vragen worden de totaal resultaten getoond: 6. Wordt er naar uw mening op de wegen in en rondom de 4 buurtschappen te hard gereden? 7. Op de wegen binnen het aangegeven gebied geldt op dit moment een maximum snelheid van 80 of 60 km/uur (resp. 2004/2005). Wat vindt u van deze maximum snelheid: 8. De gemeente Borger-Odoorn wil begin 2005 de maximum snelheid verlagen naar 60 km/uur. Wat vindt u van deze lagere maximum snelheid: (enquête 2004) 8. Heeft de verlaging van de maximum snelheid uw eigen snelheid tijdens het autorijden doen verlagen? (enquête 2005) 6. Wordt er naar uw mening te hard gereden? percentage December 2004 (%) December 2005 (%) (bijna) nooit af en toe meestal (vrijw el) altijd Grafiek 17: Mening te hard rijden De mening over de snelheid van het verkeer is nauwelijks gewijzigd na invoering van een maximumsnelheid van 60 km/uur. Een meerderheid van de ondervraagden vind dat er vaak (of vrijwel altijd) te hard wordt gereden (±65%). Traffic Consultants B.V. 21

22 7. Wat vind u van de geldende maximum snelheid? percentage December 2004 max. snelh. = 80 km/uur (%) December 2005 max. snelh. = 60 km/uur (%) te hoog te laag Grafiek 18: Mening geldende maximum snelheid In dit overzicht is duidelijk te zien dat men positief is over de invoering van een maximumsnelheid van 60 km/uur. De eerdere maximum snelheid van 80 km/uur vond men veelal (70%) te hoog. Nu, met een maximum snelheid van 60 km/uur, is 70% van de ondervraagden tevreden. Een kleine groep vindt de maximum snelheid te laag en eveneens vinden sommigen de maximum snelheid nog steeds te hoog. Dit wordt bekrachtigd door de antwoorden bij vraag 8 van de eerste enquête. 8. Wat vind u van de voorgestelde maximumsnelheid van 60 km/uur? (2004) percentage December 2004 (%) te hoog te laag In 2004 was een grote meerderheid van de ondervraagden voor verlaging van de maximum snelheid naar 60 km/uur. Grafiek 19: Mening voorgestelde maximumsnelheid (2004) Traffic Consultants B.V. 22

23 8. Heeft de verlaging van de maximum snelheid uw eigen snelheid tijdens het autorijden doen verlagen? (2005) percentage December 2005 (%) ja nee soms Grafiek 20: Verlaging eigen snelheid n.a.v. verlaagde maximumsnelheid (2005) Bij deze vraag kan er sprake zijn van sociaal wenselijke antwoorden. Er wordt gevraagd of mensen zich houden aan de wet. Veel mensen zullen daarop bevestigend antwoorden. Zeker ook omdat de meerderheid het eens is met invoering van 60 km/uur. Dat veel personen zeggen de eigen snelheid aan te passen is dus te verwachten. Traffic Consultants B.V. 23

24 3.2.7 Kenmerken van de ondervraagden Van de volgende vragen worden de totaal resultaten getoond: 9. Wat is uw leeftijd? 10. Wat is uw geslacht? 11. Wonen er in uw huishouden kinderen jonger dan 13 jaar? 9. Leeftijd percentage December 2004 (%) December 2005 (%) jaar jaar jaar jaar 60+ Grafiek 21: Leeftijd geënquêteerden De vragen 9, 10 en 11 geven informatie over de personen die de enquête hebben ingevuld. Uit bovenstaande vraag 9 blijkt dat 80% van de ondervraagden ouder is dan 40 jaar. Er zijn dus weinig reacties van jonge personen. Zeker uit de categorie jaar zijn maar enkele reacties binnengekomen. Er zijn geen grote verschillen tussen de eerste en tweede enquête. Wat dat betreft is de tweede enquête beantwoord door dezelfde categorie mensen. Dit blijkt ook uit vraag 10 en 11. In de getoonde resultaten van deze vragen is twee keer dezelfde verdeling te zien. 10. Geslacht percentage December 2004 (%) December 2005 (%) man vrouw Grafiek 22: Geslacht geënquêteerden Traffic Consultants B.V. 24

25 11. Wonen er in uw huishouden kinderen jonger dan 13 jaar? percentage December 2004 (%) December 2005 (%) ja nee Grafiek 23: Kinderen in huishouden Onveilige situaties in het gebied Van de volgende vraag worden de totaal resultaten getoond: 12. Op kaart kunt u de situaties in het gebied aangeven die u onveilig vindt. Ook kunt u één en ander toelichten. Er worden verschillende situaties door meerdere personen aangeduid als gevaarlijk. Drie situaties worden vaak aangegeven: - De situatie in Eesergroen op de Dorpsstraat en de Eeserstraat wordt als onveilig ervaren. - Het oversteken over de N34 wordt vaak genoemd. Er zijn daar twee oversteekplaatsen. Beide worden genoemd. - De Brammershoopstraat overgaand in Eeserstraat wordt ervaren als een racebaan doordat de weg recht en lang is, ook buiten het gebied richting De Kiel. Figuur 3: Subjectieve onveiligheid 2004 Traffic Consultants B.V. 25

26 3.3 Conclusie s enquête Het gevoel van verkeersveiligheid onder de bewoners van het gebied is per vervoerswijze verschillend. Hoe kwetsbaarder men is, des te onveiliger voelt men zich. Wat betreft de auto en fiets is het gevoel van veiligheid over het algemeen positief. Het gevoel van veiligheid is na invoering van de 60 km/uur zone groter geworden. Toch blijkt niet dat de invoering van de maximumsnelheid van 60 km/uur direct de oorzaak is van het veiligere gevoel. De snelheid van verkeer wordt zowel voor als na invoering in verhouding even vaak genoemd in de oorzaken van onveiligheid. Daarnaast wordt ook de onderhoudstaat van de wegen vaak gezien als oorzaak van de onveiligheid. Ook het gevoel van de geënquêteerden over de veiligheid van kinderen is na aanleg van de maatregel verbeterd, maar alsnog niet positief. Bijna de helft van de ondervraagden ervaart de veiligheid van kinderen als /. Wanneer de deelgebieden afzonderlijk worden geanalyseerd dan zijn er geen bijzonderheden te melden. De resultaten van de deelgebieden komen overeen met de gemiddelden van het hele gebied. Men staat achter de invoering van een maximumsnelheid van 60 km/uur. Deze maximumsnelheid vindt men en men zegt dat de eigen snelheid erop wordt aangepast. Traffic Consultants B.V. 26

27 4 EFFECTEN INVOERING 60 KM/UUR Objectieve verkeersonveiligheid Een vergelijking van de snelheidsmetingen in de voor- en nasituatie geeft een divers beeld. Op een deel van de meetpunten is een verlaging van de gemiddelde snelheid en de V85-waarde te zien. Op andere punten is de gemiddelde snelheid en de V85-waarde echter toegenomen. Deze diversiteit geeft aan dat externe factoren mogelijk van invloed zijn geweest op de meetresultaten. De mogelijke gladheid door vorst in 2004 is zo n externe factor. Met in acht name van de externe factoren en de diversiteit in de meetresultaten kan nauwelijks een logisch verband worden gelegd tussen het instellen van de maximumsnelheid van 60 km/uur en het effect wat dit heeft gehad op de daadwerkelijk gereden snelheid. In ieder geval kan niet geconcludeerd worden dat het instellen van een maximumsnelheid van 60 km/uur de daadwerkelijk gereden snelheid heeft doen dalen, zoals met de maatregel werd beoogd. Dat de daadwerkelijk gereden snelheid onder normale omstandigheden is toegenomen door het instellen van een maximumsnelheid van 60 km/uur lijkt echter ook erg onwaarschijnlijk. Snelheid is een belangrijke indicator voor verkeersongevallen en met name de ernst ervan. Aangezien niet geconcludeerd kan worden dat de daadwerkelijk gereden snelheid (onder normale omstandigheden) in het gebied is gedaald, kan ook niet worden geconcludeerd dat de objectieve verkeersonveiligheid in het gebied is afgenomen. Subjectieve verkeersonveiligheid Uit de resultaten van de enquête onder bewoners van het gebied blijkt dat de verkeersveiligheid over het algemeen als matig tot wordt ervaren in Vanuit het perspectief van de automobilist en de fietser is de verkeersveiligheid in 2005 gevoelsmatig toegenomen ten opzichte van Vanuit het perspectief van de voetganger is de gevoelsmatige verkeersveiligheid iets afgenomen. Als oorzaken van de verkeersveiligheid worden in 2005 net als in 2004 met name de te hard rijdende auto s en het e onderhoud van de wegen genoemd. De meningen van de bewoners van de deelgebieden wijken hierbij nauwelijks af van die van het totale gebied. De conclusie die uit de resultaten van de uitgevoerd enquêtes wordt getrokken is dat de bewoners van het gebied blij zijn met de verlaging van de maximumsnelheid en dat dit gevoelsmatig de verkeersveiligheid iets heeft doen toenemen. Andersom is de subjectieve verkeersonveiligheid door het instellen van een maximumsnelheid van 60 km/uur dus afgenomen. Het grootste deel van de geënquêteerden vindt echter nog steeds dat er meestal tot vrijwel altijd te hard wordt gereden in het gebied. Dit betekent dat ondanks de afname van het gevoel van verkeersonveiligheid het instellen van een maximumsnelheid van 60 km/uur het gevoel van onveiligheid bij veel mensen niet geheel heeft weggenomen. Verband subjectieve en objectieve verkeersonveiligheid Een vergelijking van de objectieve en subjectieve verkeersonveiligheid laat zien dat er sprake is van een tegenstrijdigheid. Men voelt zich na de invoering van de maximumsnelheid van 60 km/uur iets veiliger in het gebied terwijl er geen aanwijzingen zijn dat de daadwerkelijk gereden snelheid en daarmee de kans op ernstige ongevallen is gedaald. Op basis van de beschikbare meetgegevens wordt geconcludeerd dat de verlaging van de maximumsnelheid naar 60 km/uur wel gevoelsmatig een positief effect heeft gehad op de verkeersveiligheid maar geen aanwijsbaar positief objectief effect. Traffic Consultants B.V. 27

28 Bijlagen

29 Bijlage 1a: Snelheidsmetingen 2004

30 Bijlage 1b: Snelheidsmetingen 2005

31 Bijlage 2: Enquête 2004

32 Bijlage 3: Enquête 2005