De bewezen effectiviteit van nietmedicamenteuze. acne vulgaris

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De bewezen effectiviteit van nietmedicamenteuze. acne vulgaris"

Transcriptie

1 De bewezen effectiviteit van nietmedicamenteuze behandelinterventies bij acne vulgaris Femke de Vries MSc Onderzoeker Lectoraat Innovatie van Zorgprocessen in de Farmacie Hogeschool Utrecht Dermatologiecongres mei 2019

2 Inhoud Achtergrond: Acne vulgaris & behandelinterventies Methode: Totstandkoming systematic review & best evidence synthese Effectiviteit van niet-medicamenteuze behandelinterventies Conclusie: Wat betekent dit voor de praktijk?

3 Acne een hot topic Pubmed hits Google hits Barbie met acne Pop-It-Pal Dr. Pimple Popper

4 Acne prevalentie Acne komt voor bij 85% van de adolescenten tussen jaar Na de tienerjaren neemt de prevalentie van acne sterk af Bij vrouwen (12%) komt acne op volwassen leeftijd vaker voor dan bij mannen (3%) Bron: J Clin Aesthetic Dermatology; 2012

5 Pathogenese Toegenomen talgproductie door de talgklier Veranderingen in het keratinisatieproces Folliculaire kolonisatie van P. acnes Vrijkomen van ontstekingsmediatoren in de huid Toegenomen endocrinologische factoren Bron: Williams, 2015 the Lancet

6 Pathogenese (2)

7 Klinisch beeld acne: comedonen Open comedonen: Blackheads Gesloten comedonen: Whiteheads Bron: Toonstra, Dermatologie voor huidtherapeuten, 2012

8 Bron: Toonstra, Dermatologie voor huidtherapeuten, 2012

9 Klinisch beeld acne: Papulopustulosa Bron: Toonstra, Dermatologie voor huidtherapeuten, 2012

10 Bron: Toonstra, Dermatologie voor huidtherapeuten, 2012

11 Nodulair acne en conglobata Bron: Toonstra, Dermatologie voor huidtherapeuten, 2012

12 Bron: Toonstra, Dermatologie voor huidtherapeuten, 2012

13 Varianten van acne(ïforme) erupties Acne excoriée des jeunes filles (knijpen/krabben) Acne neonatorum/acne infantum (baby/kinderacne) Acne fulminans (acute uitbarsting, ziek) Hidradenitis suprativa/ Inversa (inflammatoire afwijking van oksels, liezen en billen) Acne tarda (late-onset acne na het 25e levensjaar) Acne cosmetica Acne mechanica (druk of frictie plaatsen) Mallorca acne (invloed zon, zweten, zonnebrand) Chlooracne (gechloreerde chemicaliën) Geneesmiddelen acne (anabole steroïden, corticosteroïden) Gram-negative folliculitis (bacteriële infectie)

14 Kwaliteit van leven Correlatie met verschillende psychologische factoren: Depressie Schaamte Laag zelfbeeld Frustratie Sociale isolatie Boosheid Angsten Stigmatisering Verminderde QOL correleert niet met ernst acne

15 Behandelinterventies acne Volgens richtlijnen 1e keuze behandelinterventies acne veelal gericht op medicatie Topicale/systemische antibiotica, retinoïden, hormonale therapieën (orale anticonceptiva) of benzoylperoxide. Medicamenteuze behandelinterventies echter niet altijd gewenst: Ontwikkeling van antibiotica resistentie van P acnes en andere bacteriën Risico's op bijwerkingen Bij kinderwens of tijdens zwangerschap Angst/ weerstand tegen medicatie

16 Alternatief: Niet-medicamenteuze interventies Comedonen, papels, pustels verwijdering/incisie Peeling (Jessner, glycolzuur, alpha hydroxy acid, melkzuur, salicylzuur, Trichloorazijnzuur) Microdermabrasie Laser/licht therapie (IPL, PDT, Nd:YAG, blauw licht, rood licht) Microneedling Radio Frequency Echter ontbreekt voldoende evidence based support in de effectiviteit van deze behandelingen!

17

18

19 Methode Systematic review MEDLINE Cochrane library Cinahl (N=33)

20 Methode (2) Kwaliteitscheck a.h.v. Cochrane risk of bias-tool

21 Methode (3) Best evidence synthese Strong: Moderate: Limited: Conflicting: No evidence: Consistent findings among multiple high quality RCTs Consistent findings among multiple low quality RCTs and/or CCTs and/or one high quality RCT One low quality RCT and/or CCT Inconsistent findings among multiple RCTs and/or CCTs No RCTs or CCTs Afkapwaarde voor high quality van 5 bias-vrije domeinen* * Bron: Higgins JP, Altman DG, Gotzsche PC, Juni P, Moher D, Oxman AD, et al. The Cochrane Collaboration's tool for assessing risk of bias in randomised trials.

22 Licht en laser ± ± +++ strong evidence; ++ moderate evidence; + limited evidence; ± conflicting evidence

23 Licht en laser t.o.v. medicatie strong evidence; ++ moderate evidence; + limited evidence; ± conflicting evidence

24 Chemische peeling strong evidence; ++ moderate evidence; + limited evidence; ± conflicting evidence

25 Fractional microneedling radiofrequency strong evidence; ++ moderate evidence; + limited evidence; ± conflicting evidence

26 Conclusie Veel onderzoeken toonden een significante vermindering van acne laesies bij toepassen van niet-medicamenteuze therapieën. Echter, slechts 7/33 studies demonstreren een hoge methodologische kwaliteit voorzichtige interpretatie. Best evidence synthese toonde aan dat: Sterke evidentie gevonden voor glycolic acid (10-40%) Matige evidentie IPL ( nm & nm) en Diode laser (1450 nm) Conflicterende evidentie voor PDL ( nm) Medicatie niet per definitie meer afname van acne dan niet-medicamenteuze interventies. Geen overduidelijke superioriteit voor 1 interventie t.o.v. andere interventie.

27 Conclusie (2) Wat betekent dit voor de praktijk? Indirect bewijs voor de effectiviteit van verschillende nietmedicamenteuze interventies op acne vulgaris. Lage evidentie- onderzoeken niet werkzaam!! Laesie verwijdering (N=0) & (Micro) dermabrasie (N=0) Grote belangstelling voor niet-medicamenteuze interventies benadrukt het belang van meer onderzoek (dubbel geblindeerd, placebogecontroleerd).

28 Take home message: Het Evidence beest

29 Onderzoek patiëntenreis

30 Dank voor uw aandacht.. Femke de Vries MSc Onderzoeker Lectoraat Innovatie van Zorgprocessen in de Farmacie Hogeschool Utrecht

31 Referenties 1. Hay RJ, Johns NE, Williams HC, Bolliger IW, Dellavalle RP, Margolis DJ, et al. The global burden of skin disease in 2010: an analysis of the prevalence and impact of skin conditions. J Invest Dermatol 2014;134(6): Vos T, Flaxman AD, Naghavi M, Lozano R, Michaud C, Ezzati M, et al. Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries : a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study The Lancet 2012;380(9859): Bhate K, Williams H. Epidemiology of acne vulgaris. Br J Dermatol 2013;168(3): White GM. Recent findings in the epidemiologic evidence, classification, and subtypes of acne vulgaris. J Am Acad Dermatol 1998;39(2):S34-S Dreno B. Treatment of adult female acne: a new challenge. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology 2015;29(S5): Thiboutot D, Gollnick H, Bettoli V, Dréno B, Kang S, Leyden JJ, et al. New insights into the management of acne: an update from the Global Alliance to Improve Outcomes in Acne group. J Am Acad Dermatol 2009;60(5):S1-S Williams HC, Dellavalle RP, Garner S. Acne vulgaris. The Lancet 2012;379(9813): Cresce ND, Davis SA, Huang WW, Feldman SR. The quality of life impact of acne and rosacea compared to other major medical conditions. J Drugs Dermatol 2014 Jun;13(6): Zaenglein AL, Pathy AL, Schlosser BJ, Alikhan A, Baldwin HE, Berson DS, et al. Guidelines of care for the management of acne vulgaris. J Am Acad Dermatol 2016;74(5): e Canavan TN, Chen E, Elewski BE. Optimizing Non-Antibiotic Treatments for Patients with Acne: A Review. Dermatology and therapy 2016;6(4): Moher D, Liberati A, Tetzlaff J, Altman DG, PRISMA Group. Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. International journal of surgery 2010;8(5): Higgins JP, Altman DG, Gotzsche PC, Juni P, Moher D, Oxman AD, et al. The Cochrane Collaboration's tool for assessing risk of bias in randomised trials. BMJ 2011 Oct 18;343:d Treadwell JR, Singh S, Talati R, McPheeters ML, Reston JT. A framework for best evidence approaches can improve the transparency of systematic reviews. J Clin Epidemiol 2012;65(11): van Tulder M, Furlan A, Bombardier C, Bouter L, Editorial Board of the Cochrane Collaboration Back Review Group. Updated method guidelines for systematic reviews in the cochrane collaboration back review group. Spine (Phila Pa 1976) 2003 Jun 15;28(12):

32 15. Baugh WP, Kucaba WD. Nonablative phototherapy for acne vulgaris using the KTP 532 nm laser. Dermatol Surg 2005 Oct;31(10): Yilmaz O, Senturk N, Yuksel EP, Aydin F, Ozden MG, Canturk T, et al. Evaluation of 532-nm KTP laser treatment efficacy on acne vulgaris with once and twice weekly applications. J Cosmet Laser Ther 2011 Dec;13(6): Elman M, SlatkineM, Harth Y. The effective treatment of acne vulgaris by a high-intensity, narrow band nm light source. J Cosmet Laser Ther 2003 Jun;5(2): Tzung TY, Wu KH, Huang ML. Blue light phototherapy in the treatment of acne. Photodermatol PhotoimmunolPhotomed 2004 Oct;20(5): Elgendy A, Khalil K, Alshawadfy E, WadeaN, Alkady O. Blue light therapy versus low dose isotretinoinin mild to moderate acne. Global dermatology 2015 May; 2(3): Gold MH, Rao J, Goldman MP, Bridges TM, Bradshaw VL, Boring MM, et al. A multicenter clinical evaluation of the treatment of mild to moderate inflammatory acne vulgaris of the face with visible blue light in comparison to topical 1% clindamycin antibiotic solution. J Drugs Dermatol 2005 Jan-Feb;4(1): Ianosi S, Neagoe D, Calbureanu M, Ianosi G. Investigator-blind, placebo-controlled, randomized comparative study on combined vacuum and intense pulsed light versus intense pulsed light devices in both comedonal and papulopustular acne. J Cosmet Laser Ther 2013 Oct;15(5): Liu LH, Fan X, An YX, Zhang J, Wang CM, Yang RY. Randomized trial of three phototherapy methods for the treatment of acne vulgaris in Chinese patients. PhotodermatolPhotoimmunolPhotomed 2014 Oct;30(5): El-Latif AA, Hassan FA, ElshahedAR, Mohamed AG, Elsaie ML. Intense pulsed light versus benzoyl peroxide 5% gel in treatment of acne vulgaris. Lasers Med Sci 2014 May;29(3): Lekwuttikarn R, Tempark T, Chatproedprai S, Wananukul S. Randomized, controlled trial split-faced study of 595-nm pulsed dye laser in the treatment of acne vulgaris and acne erythema in adolescents and early adulthood. Int J Dermatol 2017 Apr Orringer JS, Kang S, Hamilton T, Schumacher W, Cho S, Hammerberg C, et al. Treatment of acne vulgaris with a pulsed dye laser: a randomized controlled trial. JAMA 2004 Jun 16;291(23): Seaton ED, Charakida A, Mouser PE, Grace I, Clement RM, Chu AC. Pulsed-dye laser treatment for inflammatory acne vulgaris: randomised controlled trial. Lancet 2003 Oct 25;362(9393): Choi YS, Suh HS, Yoon MY, Min SU, Lee DH, Suh DH. Intense pulsed light vs. pulsed-dye laser in the treatment of facial acne: a randomized split-face trial. J Eur Acad Dermatol Venereol 2010 Jul;24(7): Leheta TM. Role of the 585-nm pulsed dye laser in the treatment of acne in comparison with other topical therapeutic modalities. J Cosmet Laser Ther 2009 Jun;11(2): Voravutinon N, Rojanamatin J, Sadhwani D, Iyengar S, Alam M. A Comparative Split-Face Study Using Different Mild Purpuric and Subpurpuric Fluence Level of 595-nm Pulsed-Dye Laser for Treatment of Moderate to Severe Acne Vulgaris. Dermatol Surg 2016 Mar;42(3): Moneib H, Tawfik AA, Youssef SS, Fawzy MM. Randomized split-face controlled study to evaluate 1550-nm fractionated erbium glass laser for treatment of acne vulgaris--an image analysis evaluation. Dermatol Surg 2014 Nov;40(11): Orringer JS, Kang S, Maier L, Johnson TM, Sachs DL, Karimipour DJ, et al. A randomized, controlled, split-face clinical trial of 1320-nm Nd:YAG laser therapy in the treatment of acne vulgaris. J Am Acad Dermatol 2007 Mar;56(3):

33 32. Mohamed EE, Tawfik K, Elsaie M. Intense Pulsed light Versus 1,064 Long-Pulsed Neodymium: Yttrium-Aluminum- Garnet Laser in the Treatment of Facial Acne Vulgaris. J Clin Diagn Res 2016 Jul;10(7):WC Jih MH, Friedman PM, Goldberg LH, Robles M, Glaich AS, Kimyai-Asadi A. The 1450-nm diode laser for facial inflammatory acne vulgaris: dose-response and 12-month follow-up study. J Am Acad Dermatol 2006 Jul;55(1): Uebelhoer NS, Bogle MA, Dover JS, Arndt KA, Rohrer TE. Comparison of stacked pulses versus double-pass treatments of facial acne with a 1,450-nm laser. Dermatol Surg 2007 May;33(5): Bae BG, Park CO, Shin H, Lee SH, Lee YS, Lee SJ, et al. Salicylic acid peels versus Jessner's solution for acne vulgaris: a comparative study. Dermatol Surg 2013 Feb;39(2): Dayal S, Amrani A, Sahu P, Jain VK. Jessner's solution vs. 30% salicylic acid peels: a comparative study of the efficacy and safety in mild-to-moderate acne vulgaris. J Cosmet Dermatol 2017 Mar;16(1): Abdel Meguid AM, Elaziz Ahmed Attallah DA, Omar H. Trichloroacetic Acid Versus Salicylic Acid in the Treatment of Acne Vulgaris in Dark-Skinned Patients. Dermatol Surg 2015 Dec;41(12): Kessler E, Flanagan K, Chia C, Rogers C, Glaser DA. Comparison of alpha- and beta-hydroxy acid chemical peels in the treatment of mild to moderately severe facial acne vulgaris. Dermatol Surg 2008 Jan;34(1):45-50; discussion Garg VK, Sinha S, Sarkar R. Glycolic acid peels versus salicylic-mandelic acid peels in active acne vulgaris and post-acne scarring and hyperpigmentation: a comparative study. Dermatol Surg 2009 Jan;35(1): Abels C, Kaszuba A, Michalak I, Werdier D, Knie U, Kaszuba A. A 10% glycolic acid containing oil-in-water emulsion improves mild acne: a randomized double-blind placebo-controlled trial. J Cosmet Dermatol 2011 Sep;10(3): Kaminaka C, Uede M, Matsunaka H, Furukawa F, Yamomoto Y. Clinical evaluation of glycolic acid chemical peeling in patients with acne vulgaris: a randomized, double-blind, placebo-controlled, split-face comparative study. Dermatol Surg 2014 Mar;40(3): Lee SH, Huh CH, Park KC, Youn SW. Effects of repetitive superficial chemical peels on facial sebum secretion in acne patients. J Eur Acad Dermatol Venereol 2006 Sep;20(8): Ilknur T, Demirtasoglu M, Bicak MU, Ozkan S. Glycolic acid peels versus amino fruit acid peels for acne. J Cosmet Laser Ther 2010 Oct;12(5): Bissonnette R, Bolduc C, Seite S, Nigen S, Provost N, Maari C, et al. Randomized study comparing the efficacy and tolerance of a lipophillic hydroxy acid derivative of salicylic acid and 5% benzoyl peroxide in the treatment of facial acne vulgaris. J Cosmet Dermatol 2009 Mar;8(1): Levesque A, Hamzavi I, Seite S, Rougier A, Bissonnette R. Randomized trial comparing a chemical peel containing a lipophilic hydroxy acid derivative of salicylic acid with a salicylic acid peel in subjects with comedonal acne. J Cosmet Dermatol 2011 Sep;10(3): Min S, Park SY, Yoon JY, Suh DH. Comparison of fractional microneedling radiofrequency and bipolar radiofrequency on acne and acne scar and investigation of mechanism: comparative randomized controlled clinical trial. Arch Dermatol Res 2015 Dec;307(10): Shin JU, Lee SH, Jung JY, Lee JH. A split-face comparison of a fractional microneedle radiofrequency device and fractional carbon dioxide laser therapy in acne patients. J Cosmet Laser Ther 2012 Oct;14(5): Hædersdal M, Togsverd Bo K, Wulf HC. Evidence based review of lasers, light sources and photodynamic therapy in the treatment of acne vulgaris. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology 2008;22(3): Hamilton F, Car J, Lyons C, Car M, Layton A, Majeed A. Laser and other light therapies for the treatment of acne vulgaris: systematic review. Br J Dermatol 2009;160(6): Barbaric J, Abbott R, Posadzki P, Car M, Gunn LH, Layton AM, et al. Light therapies for acne. The Cochrane Library Dréno B, Fischer T, Perosino E, Poli F, Viera M, Rendon M, et al. Expert Opinion: Efficacy of superficial chemical peels in active acne management what can we learn from the literature today? Evidence based recommendations. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology 2011;25(6):

De doelmatigheid en doeltreffendheid van de Nederlandse acne-zorg.

De doelmatigheid en doeltreffendheid van de Nederlandse acne-zorg. De doelmatigheid en doeltreffendheid van de Nederlandse acne-zorg. Femke de Vries MSc Onderzoeker/PhD Lectoraat Innovatie van Zorgprocessen in de Farmacie Hogeschool Utrecht femke.devries@hu.nl Inhoud

Nadere informatie

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Intensivist/cardioloog @iccvanderhorst Conflict of interest Perner A, Laake J, van der Horst ICC. Innovation and safety in critical care: should

Nadere informatie

Stage-opdracht deskundigheidsbevordering

Stage-opdracht deskundigheidsbevordering Stage-opdracht deskundigheidsbevordering Naam: Marthe Verwater Studentnummer:09011129 Klas: HDT 2 Inhoudsopgave: 1.Voorbereiding... Blz.3 2.Literatuurstudie...... Blz.4 3.Verslag... Blz.8 2 Stage opdracht

Nadere informatie

Acne: je kan er wat mee! Marjan de Groot, dermatoloog Klinische avond 6 feb 2018

Acne: je kan er wat mee! Marjan de Groot, dermatoloog Klinische avond 6 feb 2018 Acne: je kan er wat mee! Marjan de Groot, dermatoloog Klinische avond 6 feb 2018 Disclosure (potentiele) belangenverstrengeling voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven sponsoring of

Nadere informatie

Farmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid. Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier

Farmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid. Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier Farmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier Alcohol: Epidemiologische gegevens WHO: Europa, regio hoogste

Nadere informatie

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met

Nadere informatie

Samenvatting van de standaard Acne (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap

Samenvatting van de standaard Acne (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap De huisarts schrijft medicamenteuze therapie voor volgens een stappenplan dat is weergegeven in tabel 1 van het samenvattingskaartje (zie figuur 2). Hieronder worden de bevoor de praktijk Samenvatting

Nadere informatie

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale

Nadere informatie

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren

Nadere informatie

Richtlijnen in de fysiotherapie: een internationaal perspectief

Richtlijnen in de fysiotherapie: een internationaal perspectief Richtlijnen in de fysiotherapie: een internationaal perspectief Philip van der Wees Nijkerk, 9 april 2015 Wat is een richtlijn? Een richtlijn is een document met aanbevelingen, gericht op het verbeteren

Nadere informatie

Leeswijzer evidence summaries logopedische behandeling

Leeswijzer evidence summaries logopedische behandeling Leeswijzer evidence summaries logopedische behandeling Inge Zoutenbier, Lotte Versteegde, Jenta Sluijmers, Ingrid Singer en Ellen Gerrits (2016) 1 In opdracht van de Nederlandse Vereniging voor Logopedie

Nadere informatie

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht Hoe vertaal ik resultaten uit de medische literatuur en richtlijnen naar de dagelijkse praktijk? Interpretatie van resultaten van geneesmiddelenonderzoek Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische

Nadere informatie

Muziektherapie in de oncologie

Muziektherapie in de oncologie Muziektherapie in de oncologie Wetenschap en praktijk combineren Tom Abrahams 26 mei 2015 Wat is muziektherapie? Een vorm van vaktherapie Ervaringsgericht Interventies binnen muzikale context Waar wordt

Nadere informatie

NHG-Standaard Acne. Achtergrond. Niet-medicamenteuze therapie. Medicamenteuze therapie. Milde acne

NHG-Standaard Acne. Achtergrond. Niet-medicamenteuze therapie. Medicamenteuze therapie. Milde acne NHG-Standaard Acne mw drs Z. Damen-van Beek Nr 12 2017 (51) Pagina 99-100 Nieuw De herziene standaard Acne van het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) geeft richtlijnen voor de diagnostiek, behandeling

Nadere informatie

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten?

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Literatuuronderzoek Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? Michelle Entius 500635128 LV13-3IKZ1 Stagebegeleiders: Anetha van Waveren Samantha Carrot Literatuuronderzoek Inhoudsopgave

Nadere informatie

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire

Nadere informatie

Oseltamivir. Herjan Bavelaar AIOS MMB

Oseltamivir. Herjan Bavelaar AIOS MMB Oseltamivir Herjan Bavelaar AIOS MMB Inhoudsopgave à Introduc5e à Globaal overzicht evidence algemene popula5e à IC- specifieke literatuur à Conclusie/ discussie Introduc5e Influenza Familie: Orthomyxoviridae

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

De toepassing van resultaten van wetenschappelijke onderzoek door huidtherapeuten in hun behandeling van patiënten

De toepassing van resultaten van wetenschappelijke onderzoek door huidtherapeuten in hun behandeling van patiënten NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR DERMATOLOGIE EN VENEREOLOGIE VOLUME 25 NUMMER 05 mei 2015 211 Huidtherapeuten zijn paramedici en behandelen de zieke of beschadigde huid. 1 Tijdens een vierjarige hbo-opleiding

Nadere informatie

Bijlage 4. Uitwerking volgens GRADE

Bijlage 4. Uitwerking volgens GRADE Bijlage 4. Uitwerking volgens GRADE Uitgangsvraag 1. In welke gevallen gaat de voorkeur uit naar PDT, imiquimod crème of 5-fluorouracil crème in de behandeling van het primair superficieel BCC? Benadering

Nadere informatie

Epidurale en periradiculaire injecties bij chronische rugklachten is geen te verzekeren prestatie

Epidurale en periradiculaire injecties bij chronische rugklachten is geen te verzekeren prestatie Onderwerp: Epidurale en periradiculaire injecties bij chronische rugklachten is geen te verzekeren prestatie Samenvatting: Soort uitspraak: Datum: 10 juli 2007 Uitgebracht aan: Er is onvoldoende evidence

Nadere informatie

Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS

Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS Jop Mostert Neuroloog Inhoud Hoe deed ik het tot nu toe? Richtlijn Aanpak nazoeken medicamenteuze behandelingen MS Amantadine Modafinil Overige medicijnen

Nadere informatie

De WHO-trapladder : een kritische reflectie. Marijke Dejaeger Co-assistent Anesthesie-Reanimatie Promotor : Prof. Dr. Bart Morlion

De WHO-trapladder : een kritische reflectie. Marijke Dejaeger Co-assistent Anesthesie-Reanimatie Promotor : Prof. Dr. Bart Morlion De WHO-trapladder : een kritische reflectie Marijke Dejaeger Co-assistent Anesthesie-Reanimatie Promotor : Prof. Dr. Bart Morlion WHO richtlijnen gelanceerd in 1989 Hoe goed is pijncontrole vandaag bij

Nadere informatie

Evidence zoeken @ WWW

Evidence zoeken @ WWW Evidence zoeken @ WWW Dirk Ubbink Evidence Based Surgery 2011 Informatie Jaarlijks: >20.000 tijdschriften en boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften Jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties

Nadere informatie

Client & zorgverlener: Samen beter beslissen? Dilemma s tussen verantwoordelijkheid en risico

Client & zorgverlener: Samen beter beslissen? Dilemma s tussen verantwoordelijkheid en risico Client & zorgverlener: Samen beter beslissen? Dilemma s tussen verantwoordelijkheid en risico Prof. Trudy van der Weijden Implementatie van richtlijnen Huisartsgeneeskunde School CAPHRI Maastricht University

Nadere informatie

Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen met astma in Nederland?

Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen met astma in Nederland? Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Walter Balemans, kinderlongarts Antonius ziekenhuis, Nieuwegein CAHAG conferentie, januari 2017 Gewetensvraag Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen

Nadere informatie

Dirk Ubbink. Evidence Based Surgery Workshop 2010

Dirk Ubbink. Evidence Based Surgery Workshop 2010 Dirk Ubbink Evidence Based Surgery Workshop 2010 Jaarlijks: 20.000 tijdschriften 17.000 nieuwe boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties per dag!

Nadere informatie

Dr. E.J. van Zuuren, drs. M.M.D. van der Linden, drs. R.J. Borgonjen, drs. M.F.E. Leenarts

Dr. E.J. van Zuuren, drs. M.M.D. van der Linden, drs. R.J. Borgonjen, drs. M.F.E. Leenarts Rosacea 22 223 Rosacea Dr. E.J. van Zuuren, drs. M.M.D. van der Linden, drs. R.J. Borgonjen, drs. M.F.E. Leenarts De richtlijn dateert uit 2010 en is geherformuleerd in 2012. Onderstaande samenvatting

Nadere informatie

Prof. dr. P.C.M. van de Kerkhof, drs. R.J. Borgonjen

Prof. dr. P.C.M. van de Kerkhof, drs. R.J. Borgonjen 11 Acne Prof. dr. P.C.M. van de Kerkhof, drs. R.J. Borgonjen De richtlijn dateert uit 2010. Onderstaande samenvatting is herzien in 2014, zonder dat de essentie van de richtlijn is gewijzigd. Wel is er

Nadere informatie

Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence

Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence Dr. John Verhoef (Lector) Lectoraat Eigen Regie Hogeschool Leiden, Cluster Zorg verhoef.j@hsleiden.nl Waar hebben we het over? Evidence Based Practice

Nadere informatie

Richtlijn Acne. herziening In opdracht van de EBMPracticeNet Werkgroep Ontwikkeling Richtlijnen Eerste Lijn

Richtlijn Acne. herziening In opdracht van de EBMPracticeNet Werkgroep Ontwikkeling Richtlijnen Eerste Lijn Richtlijn Acne herziening 2017 Philip Koeck, Sophie Germonpré, Johan Dewachter, Julien Lambert In opdracht van de EBMPracticeNet Werkgroep Ontwikkeling Richtlijnen Eerste Lijn Gevalideerde versie: maart

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie in

Patiëntenparticipatie in Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal

Nadere informatie

De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties

De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties Postoperatieve wondinfecties? Hoe groot is het gevaar? 1 op 20 operaties leidt tot een postoperatieve wondinfecties Staphylococus aureus is de

Nadere informatie

De Effecten van de Kanker Nazorg Wijzer op Psychologische Distress en Kwaliteit van. Leven

De Effecten van de Kanker Nazorg Wijzer op Psychologische Distress en Kwaliteit van. Leven De Effecten van de Kanker Nazorg Wijzer op Psychologische Distress en Kwaliteit van Leven The Effects of the Kanker Nazorg Wijzer on Psychological Distress and Quality of Life Miranda H. de Haan Eerste

Nadere informatie

Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus?

Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus? Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus? Dr. L. Dirix Medische Oncologie Behandeling van vaste tumoren Adjuverende therapie Uitgezaaide ziekte Gerandomizeerd onderzoek

Nadere informatie

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date:

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44921 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin

Nadere informatie

Split-skin grafts & de REMBRANDT trial: Evidence-based behandelingen voor donor sites Dr Hester Vermeulen

Split-skin grafts & de REMBRANDT trial: Evidence-based behandelingen voor donor sites Dr Hester Vermeulen Split-skin grafts & de REMBRANDT trial: Evidence-based behandelingen voor donor sites Dr Hester Vermeulen Drs Anne Eskes Drs Fleur Brölmann Dr Dirk Ubbink Inhoud Nationale Inventarisatie Validiteit WCS-schema

Nadere informatie

Bij gebrek aan bewijs

Bij gebrek aan bewijs Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten

Nadere informatie

Hoe hard is een richtlijn?

Hoe hard is een richtlijn? Hoe hard is een richtlijn? Professor Lisette Schoonhoven 11 October 2017 Wat is een richtlijn? Een richtlijn geeft aanbevelingen over het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Een richtlijn wordt gemaakt

Nadere informatie

Update PCSK9 trials. Vascular Rounds MUMC

Update PCSK9 trials. Vascular Rounds MUMC Update PCSK9 trials Vascular Rounds MUMC 16 mei 2017 Frank L.J. Visseren Disclosures Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen

Nadere informatie

Evidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta.

Evidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta. Niet dezelfde piramide voor elke vraag Evidence piramide Gecontroleerde studies Welk studie type? 3 1 Effect van roken op longkaner Richard Doll 1951: prospectieve studie 2/3 mannelijke Britse artsen Goede

Nadere informatie

18/03/2016. inhoud. Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie

18/03/2016. inhoud. Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie inhoud Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen Jongeren als doelgroep Burden of disease in praktijk Slot: New horizont Marijana Cvitan Sutterland psychiater OPZ Geel, Maart, 2016 Juridische grens

Nadere informatie

Klinische richtlijnen of hoe men PK/PD kan implementeren. Eerste deel: Doel en nut Hoe ontwikkelt men richtlijnen? Beperkingen

Klinische richtlijnen of hoe men PK/PD kan implementeren. Eerste deel: Doel en nut Hoe ontwikkelt men richtlijnen? Beperkingen Klinische richtlijnen of hoe men PK/PD kan implementeren Eerste deel: Doel en nut Hoe ontwikkelt men richtlijnen? Beperkingen 5A-1 Wat is het doel van de richtlijnen? kwaliteit van de zorg verbeteren kosten-effectiviteit

Nadere informatie

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid presentatie ESPRi Symposium 26-11-2015 Michiel Boog, klinisch psycholoog, psychotherapeut Titel:

Nadere informatie

PhD project zoeken voor systematic reviews : stand van zaken. Wichor Bramer Web en Z 18 oktober 2018

PhD project zoeken voor systematic reviews : stand van zaken. Wichor Bramer Web en Z 18 oktober 2018 PhD project zoeken voor systematic reviews : stand van zaken Wichor Bramer Web en Z 18 oktober 2018 Waarom? Waarop? Wanneer? Inhoud 1. Introduction 2. Methods for systematic reviews 3. Effectiveness of

Nadere informatie

Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig. Start behandeling in het ziekenhuis. Na 1 dag naar huis. Na 2 dagen naar huis

Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig. Start behandeling in het ziekenhuis. Na 1 dag naar huis. Na 2 dagen naar huis Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig Start behandeling in het ziekenhuis Na 1 dag naar huis Na 2 dagen naar huis Na 5-7 dagen naar huis als de INR goed is Menno Huisman afdeling Interne

Nadere informatie

CAT in het bakkie!! Workshop Quick & Dirty evidence zoeken

CAT in het bakkie!! Workshop Quick & Dirty evidence zoeken CAT in het bakkie!! Workshop Quick & Dirty evidence zoeken dr. Evelien I.T. de Schepper huisarts-epidemioloog, post-doc onderzoeker (Erasmus MC) Alex N. Bastick huisarts-epidemioloog, promovendus (Oosterhout

Nadere informatie

Fysiotherapie voor kinderen met functionele obstipatie in de eerste lijn: resultaten van het BOKi onderzoek

Fysiotherapie voor kinderen met functionele obstipatie in de eerste lijn: resultaten van het BOKi onderzoek Fysiotherapie voor kinderen met functionele obstipatie in de eerste lijn: resultaten van het BOKi onderzoek Jojanneke van Summeren Afdeling Huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde Prevalentie 0-10% >10-20%

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

WHO richtlijn Preventie Postoperatieve Wondinfecties in Nederlands perspectief

WHO richtlijn Preventie Postoperatieve Wondinfecties in Nederlands perspectief WHO richtlijn Preventie Postoperatieve Wondinfecties in Nederlands perspectief Prof. Marja Boermeester chirurg AMC, Amsterdam m.a.boermeester@amc.nl Schone schijn in Nederland?1 De POWI bundel (VMS) 2009

Nadere informatie

Therapietrouw bij hartfalen: Wat kan de huisapotheker doen? CARDIO 017 Apr. Lieven Zwaenepoel

Therapietrouw bij hartfalen: Wat kan de huisapotheker doen? CARDIO 017 Apr. Lieven Zwaenepoel Therapietrouw bij hartfalen: Wat kan de huisapotheker doen? CARDIO 017 Apr. Lieven Zwaenepoel APB MISSIE Het stimuleren, ontwikkelen en promoten van de meerwaarde van de OFFICINA-APOTHEKER waarbij GEZONDHEID

Nadere informatie

Acne vulgaris doet meer dan je denkt

Acne vulgaris doet meer dan je denkt Acne vulgaris doet meer dan je denkt Opleiding : HBO Huidtherapie Onderwerp: Psychosociale effecten bij Acne Vulgaris Gelegenheid: eerste kans Cursus : Onderzoek en psychologie HDT A130-13 Auteur: Banafsheh

Nadere informatie

Acne. Sommige vormen van acné ontstaan door uitwendige factoren

Acne. Sommige vormen van acné ontstaan door uitwendige factoren Acne Hoe ontstaat het Acné wordt veroorzaakt door een ontsteking van de talgklierfollikel. Bij het ontstaan van acné spelen verschillende factoren een rol. In de meeste gevallen begint acné in de puberteit,

Nadere informatie

Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies

Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies 22 en 23 Maart 2016 Bestemd voor personen die in het kader van de Cochrane Collaboration een systematische review over interventies gaan

Nadere informatie

Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties?

Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Home no. 3 Juni 2018 Eerdere edities Verenso.nl Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Critical Appraisal of Topics Mariëlle Winters mariellewinters@gmail.com Aanleiding

Nadere informatie

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 25 november 2008 Nederlandse samenvatting door TIER op 5 juli 2011 Onderwijsondersteunende

Nadere informatie

MYOMEN BEHANDELEN MET PILLEN, WIE ZOU DAT NIET WILLEN? OF TOCH PILLEN VOOR MYOMEN: IN JE DROMEN!

MYOMEN BEHANDELEN MET PILLEN, WIE ZOU DAT NIET WILLEN? OF TOCH PILLEN VOOR MYOMEN: IN JE DROMEN! MYOMEN BEHANDELEN MET PILLEN, WIE ZOU DAT NIET WILLEN? OF TOCH PILLEN VOOR MYOMEN: IN JE DROMEN! Judith Huirne Gynaecoloog VUmc Uterine Repair Center Wouter Hehenkamp Robert de Leeuw Freek Groenman Norah

Nadere informatie

Huisarts of hometrainer?

Huisarts of hometrainer? Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten

Nadere informatie

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies

Nadere informatie

Nurse versus physician-led care for the management of asthma

Nurse versus physician-led care for the management of asthma TRAM onderzoek Nurse versus physician-led care for the management of asthma Maarten C Kuethe1, Anja A P H Vaessen-Verberne1, Roy G Elbers2, Wim MC Van Aalderen3 1. Paediatrics, AMPHIA Hospital, Breda,

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum IMPLEMENTATIE: welke weg? Prof.dr. Rob Oostendorp Dr. Michel Wensing Prof.dr. Richard Grol Implementatie Kenmerken implementatie (ZON, 1997; Gezondheidsraad, 2000). Procesmatige en planmatige invoering.

Nadere informatie

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE)

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE) Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Global Perceived Effect (GPE) 31-03-2014 Review: R.A.H.M. Swinkels Invoer: E. van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende

Nadere informatie

Rosacea. Inleiding. Dr. E.J. van Zuuren, drs. M.M.D. van der Linden, drs. R.J. Borgonjen, drs. M.F.E. Leenarts. De richtlijn dateert uit 2010.

Rosacea. Inleiding. Dr. E.J. van Zuuren, drs. M.M.D. van der Linden, drs. R.J. Borgonjen, drs. M.F.E. Leenarts. De richtlijn dateert uit 2010. 160 15 Rosacea Dr. E.J. van Zuuren, drs. M.M.D. van der Linden, drs. R.J. Borgonjen, drs. M.F.E. Leenarts De richtlijn dateert uit 2010. Inleiding Rosacea is een veel voorkomende chronische huid aandoening

Nadere informatie

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Systematisch literatuur onderzoek RCT s worden gemaakt om

Nadere informatie

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen CVRM addendum (kwetsbare) ouderen Prof. Dr. Majon Muller Internist-OUDGNK Hoofd sectie OUDGNK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Chronificatie van postoperatieve pijn

Chronificatie van postoperatieve pijn Chronificatie van postoperatieve pijn Dr. Baeyens Malika, ASO Dienst anesthesie 5 december 2017 Wat is pijn? IASP definition (1994) An unpleasant sensory and emotional experience associated with actual

Nadere informatie

Lipiden behandelen bij de oudere patiënt: starten, stoppen of doorgaan?

Lipiden behandelen bij de oudere patiënt: starten, stoppen of doorgaan? Lipiden behandelen bij de oudere patiënt: starten, stoppen of doorgaan? Dr. Mike Peters Internist VU medisch centrum Amsterdam mjl.peters@vumc.nl Ouderen passen niet in een richtlijn 1. Dhr S, 89 jaar,

Nadere informatie

Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen

Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen Zelf echo s uitvoeren bij IVF Hoe betrouwbaar zijn de beelden? Hoe vaak worden vrouwen zwanger? Hoe voelende koppelszicherbij? Watkosthet? 1 Hoe betrouwbaar

Nadere informatie

LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose

LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose Symposium onderzoeksresultaten 2017 Sonja Kuipers, MSc MSW RN PhD-Student Zonder

Nadere informatie

Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019

Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019 Toelichting Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019 Hieronder treft u de geanonimiseerde ranglijst per 1 januari 2019 aan voor het woongebied van Land van Matena. Het betreft een momentopname.

Nadere informatie

Disclosure belangen Dyllis van Dijk

Disclosure belangen Dyllis van Dijk Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis

Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Trudy Bekkering, epidemioloog Cebam, 2018 1 Inhoud Achtergrond Wat is een systematische review? Hoe systematische reviews maken? Verschillende

Nadere informatie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Symposium ter gelegenheid afscheid Ad van Dooren Zelfredzaamheid van patiënten bij gebruik van veilige medicatie. Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Rudolf van Olden, arts Medisch Directeur

Nadere informatie

Heupklachten. Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen

Heupklachten. Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen Heupklachten Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen Dept of General Practice / Dept of Orthopedics Erasmus MC University Medical Center Rotterdam Heupklachten Prevalentie

Nadere informatie

Negatief effect op: zelfbeeld, relatie, werksituatie, sociale leven

Negatief effect op: zelfbeeld, relatie, werksituatie, sociale leven Lichamelijke klachten + Spanning, stress, onmacht, depressieve gevoelens, hoop, angst, opluchting, ontgoocheling Negatief effect op: zelfbeeld, relatie, werksituatie, sociale leven (Hammarberg et al, (2001);

Nadere informatie

Literatuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters

Literatuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters Literatuuronderzoek Systematische Review Meta-Analyse KEMTA Andrea Peeters Waarom doen? Presentatie 1. Begrippen systematische review en meta-analyse 2. Hoe te werk gaan bij het opzetten van een review

Nadere informatie

Improving footwear to prevent ulcer recurrence in diabetes: Analysis of adherence and pressure reduction Waaijman, R.

Improving footwear to prevent ulcer recurrence in diabetes: Analysis of adherence and pressure reduction Waaijman, R. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Improving footwear to prevent ulcer recurrence in diabetes: Analysis of adherence and pressure reduction Waaijman, R. Link to publication Citation for published version

Nadere informatie

ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van?

ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van? ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van? Bart Brandenburg 21 maart 2013 Wat is ehealth? en hoe worden we daar beter van? Er zijn 51 definities van ehealth Supporting Health by technology

Nadere informatie

Endophthalmitis profylaxe Intravitreale (anti-vegf) injecties

Endophthalmitis profylaxe Intravitreale (anti-vegf) injecties Endophthalmitis profylaxe Intravitreale (anti-vegf) injecties Mirjam E.J. van Velthoven Risico op endophthalmitis bij IVI s Ophthalmic Surg Lasers Imaging Retina. 2014 Mar-Apr;45(2):143-9 Meta-analysis

Nadere informatie

Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie. Critically Appraised Topic

Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie. Critically Appraised Topic Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie Critically Appraised Topic Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring

Nadere informatie

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Margriet Moret - Hartman, methodoloog

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Margriet Moret - Hartman, methodoloog Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Margriet Moret - Hartman, methodoloog Inhoud 1. Evidence Based Richtlijnontwikkeling 2. Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

Nimodipine. Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019

Nimodipine. Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019 Nimodipine Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019 Inleiding, profylaxe van vasospasmen SAB à nimodipine CABG met art revascularisatie à diltiazem Amlodipine, nifedipine, nicardipine? Nimodipine Calciumantagonist

Nadere informatie

PrOP Tussen Je Oren. gebaseerd op het PrOP-model. the PrOP-model. Mariëtte J.C.P. van der Stappen

PrOP Tussen Je Oren. gebaseerd op het PrOP-model. the PrOP-model. Mariëtte J.C.P. van der Stappen Effectiviteit kortdurende behandeling PrOP model 1 PrOP Tussen Je Oren Effectiviteit van een Kortdurende Psychologische Behandeling bij Kinderen en Jongeren gebaseerd op het PrOP-model Effectiveness of

Nadere informatie

Embolisatie (UAE) Louisette Peters

Embolisatie (UAE) Louisette Peters Embolisatie (UAE) Louisette Peters 1 Disclosures Geen 2 De procedure Interventieradioloog Aanprikken arteria femoralis en selectief aa. uterina angiografisch in beeld brengen Embolisatie 4 5 Hoe het begon

Nadere informatie

Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer

Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer Met opmaak: Links: 3 cm, Rechts: 2 cm, Boven: 3 cm, Onder: 3 cm, Breedte: 21 cm, Hoogte: 29,7 cm Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer Stigmatisation of Persons

Nadere informatie

Pub u l b ic i at a i t e i s

Pub u l b ic i at a i t e i s Internationale publicaties (Peer ( Peer-reviewed reviewed journal articles) Castelein S, Gaag M van der, Bruggeman R, Busschbach JT van, Wiersma, D. Empowerment in People with Psychotic Disorders: A Comparison

Nadere informatie

Overbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens

Overbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens Overbehandeling in radiotherapie Prof. Dr. Caroline Weltens 29-09-2018 veilig de lokale therapie verminderen zonder de uitkomst te compromiteren Juiste balans tussen benefit en neveneffecten Bij combinatie

Nadere informatie

62 years old patient (Diabetic Typ II) Wound Solution Lavasorb. Dwell Time 20 min. V.A.C. SETTING 125 mmhg. V.A.C. Time 3,5 h ONLY INTERNAL USE!

62 years old patient (Diabetic Typ II) Wound Solution Lavasorb. Dwell Time 20 min. V.A.C. SETTING 125 mmhg. V.A.C. Time 3,5 h ONLY INTERNAL USE! 62 years old patient (Diabetic Typ II) Wound Solution Lavasorb Dwell Time 20 min V.A.C. SETTING 125 mmhg V.A.C. Time 3,5 h 1 ONLY INTERNAL USE! VeraFlo IS MET INSTILLATIE VAN VLOEISTOF *Topical solution

Nadere informatie

Evidence please! 27 juni 2013. Michiel Reneman REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION

Evidence please! 27 juni 2013. Michiel Reneman REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION Evidence please! 27 juni 2013 Michiel Reneman REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION Evidence please! 1. EBP 2. Hulpmiddelen en voorzieningen 3. Aanpassingen 4. Waarom? EBP: Extremely Boring

Nadere informatie

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Goede zorg Effectief Doelmatig Veilig Tijdig Toegankelijk

Nadere informatie

Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie?

Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Rob Kok, psychiater, epidemioloog Parnassia Bavo Groep Den Haag Waarom rehabilitatie? Eerherstel van wie? Over welke ouderen hebben we het

Nadere informatie

De beantwoordbare vraag (PICO)

De beantwoordbare vraag (PICO) 4. Interpretatie effect (relevantie) 5. Toepassen in de praktijk De beantwoordbare vraag (PICO) Welke patiënten? P Welke interventie? Welk alternatief (comparison)? Welke uitkomst (outcome)? I C O P I

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Manueeltherapeutische classificaties voor lage-rugpijn: uitdaging voor de toekomst. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Prof.dr. Janusz Bromboszcz Opbouw Relevantie van classificaties voor MT Profielen KNGF-richtlijn

Nadere informatie

het dopaminerge beloningssysteem

het dopaminerge beloningssysteem het dopaminerge beloningssysteem 27/05/2016 51 mesolimbic DA system lekker eten zorgt voor DA afgifte 27/05/2016 52 Bassareo and Di Chiara, 1997 palatable food and dopamine why would some people overeat

Nadere informatie

Chlamydia hertesten en partnerwaarschuwing in de populatie. Janneke Heijne. MINC symposium 26 juni 2014 Maastricht

Chlamydia hertesten en partnerwaarschuwing in de populatie. Janneke Heijne. MINC symposium 26 juni 2014 Maastricht Chlamydia hertesten en partnerwaarschuwing in de populatie Janneke Heijne MINC symposium 26 juni 2014 Maastricht Stellingen 1. Wiskundige modellen zijn nuttig voor het adviseren van beleid 2. Hoe meer

Nadere informatie

Bloeddruk en CV risico. Bert-Jan van den Born Vasculaire geneeskunde AMC

Bloeddruk en CV risico. Bert-Jan van den Born Vasculaire geneeskunde AMC Bloeddruk en CV risico Bert-Jan van den Born Vasculaire geneeskunde AMC Beter bloeddruk meten Hoe is het nu? Waarom moet het anders? Wat is de ideale bloeddrukmeting? CVRM risicotabel 10-yr CVD risk 20%

Nadere informatie

DUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg

DUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg DUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg 1 Modules & zorgprogramma s Vraaggericht Kwaliteit Effectiviteit Evidence based werken Professionalisering

Nadere informatie

IBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis

IBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis IBOM-2 Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis Abeer Ahmad Ruth Mast Giel Nijpels Jacqueline Dekker Piet Kostense Jacqueline Hugtenburg Afdelingen Klinische

Nadere informatie

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Nadine Goessens Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Utrecht, Universiteit Utrecht,

Nadere informatie