De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties"

Transcriptie

1 De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties

2 Postoperatieve wondinfecties? Hoe groot is het gevaar? 1 op 20 operaties leidt tot een postoperatieve wondinfecties Staphylococus aureus is de belangrijkste bacterie

3 Postoperatieve wondinfecties? Hoe groot is het gevaar? Staphylococus Aureus 1 op 3 is drager

4 Is S.-aureus gevaarlijk? Bij een gezonde persoon Kan leiden tot een huidinfectie Vrijwel nooit ernstige gevolgen Bij een medische ingreep Operatiewonde die geïnfecteerd raakt met S.-aureus kan ernstige gevolgen hebben, vaak afhankelijk van: De aard van de ingreep Algemene conditie van de patiënt Opnameduur Een postoperatieve infectie verlengt de verblijfsduur gemiddeld met 4 dagen

5 Hoe groot is het gevaar specifiek voor Nederland Bron: mrsa.rivm.nl

6 Hoe groot is het gevaar? Specifiek voor Vlaanderen In de ziekenhuisomgeving 1,4 patiënten per opnames loopt een MRSA infectie op (2007) opnames in Vlaanderen (2006) MRSA infecties jaarlijks in Vlaanderen In de rusthuisomgeving 1 op 5 bewoners (18,1%) van Vlaamse zorgcentra is drager van MRSA 1 Bronnen: 1 website (Vlaamse overheid) 2 Vlaams agentschap zorg en gezondheid

7 Maatregelen in de OK ter preventie van infecties De OK is goed georganiseerd om infecties te voorkomen. Maar wat met de patiënt? 80% van de infecties is van endogene oorsprong

8 Wat kunnen we er aan doen? Is er wetenschappelijk bewijs?

9 Protocol van de studie 6771 patiënten gescreend op S.aureus in de neus 1251 positief 353 geëxcludeerd 146 wilde niet participeren 140 beantwoordden niet aan inclusie criteria 47 andere redenen 20 beantwoordden aan exclusie criteria 918 werden gerandomiseerd 505 protocol 413 placebo 504 opgenomen in analyse 413 opgenomen in analyse

10 Protocol van de studie 2x 5 dagen 1x Follow-up: 6 weken na ontslag

11 De resultaten S.Aureus infectiegraad: protocol groep: 3,4% (17 van 504 patiënten) placebo groep: 7,7% (32 van 413 patiënten) 60% daling

12 Werkt Povidone-Iodine zeep even effectief? Studie: Influence of Preoperative Showers on Staphylococcal Skin Colonization: A Comparative Trial of Antiseptic Skin Cleansers Allen B. Kaiser M.D., Douglas S. Kemodle M.D., Neil L. Barg M.D. and Michael R. Petracek M.D. The Annals of Thoracic Surgery Volume 45, Issue 1, January 1988, Pages patiënten 25 patiënten douchen enkel 's avonds 8 Chloorhexidine zeep (Hibiscrub) 9 Povidone-Iodine zeep (Betadine) 8 gewone zeep (zonder actief bestanddeel) 14 patiënten douchen 's avonds en 's ochtends 5 Chloorhexidine zeep (Hibiscrub) 5 Povidone-Iodine zeep (Betadine) 4 gewone zeep (zonder actief bestanddeel) Per wasbeurt: Grondig spoelen Wassen met zeep Grondig spoelen Wassen met zeep

13 De Resultaten? Enkel s avonds gedoucht s avonds en s ochtends gedoucht

14 De conclusie The chlorhexidine skin cleanser consistently reduced staphylococcal colony counts at both the subclavian and inguinal sites before the procedure. This reduction was significant for patients showering both evening and morning (p < 0.05). The use of the povidone-iodine skin cleanser inconsistently affected skin flora. Patients using lotion soap either experienced no change or had an increase in colony counts. Chlorhexidine is more effective than povidone-iodine in diminishing skin colonization with staphylococci in patients before operation. Repeated applications of chlorhexidine are superior to a single shower with this agent.

15 Werkt gewone zeep ook? Nee, gewone zeep verplaatst de bacteriën maar verwijdert ze niet. Er is soms zelf sprake van een vermeerdering van bacteriën. Hibiscurb eerste wasbeurt vermindering bacteriële flora met 94% Hibiscrub tweede wasbeurt verdere vermindering met 77%

16 Werkt mupirocine zalf alleen? 2 studies: Perl, et al. Intranasal Mupirocin to Prevent Post-Operative Staphylococcus Aureus Infection. New England Journal of Medicine. 2002; Vol 346; pp Kalmmeijer, et al. Surgical Site Infections in Orthopedic Surgery: The Effect of Mupirocin Nasal Ointment in a Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Study. Clinical Infectious Disease. 2002; Vol 35;pp Uit deze studies blijkt dat men wel de kolonisatie van S.-aureus in de neus kon verminderen maar niet het aantal postoperatieve infecties

17 Werking van HiBiScrub Chloorhexidine zeep

18 Werking van HiBiScrub Chloorhexidine zeep Chloorhexidine Huid Wikipedia: Chloorhexidine hecht zich aan de huid en blijft daar tot 6 uur chemisch actief. De werking is gebaseerd op de vernietiging van het celmembraan van bacteriën.

19 Economisch argument voor het standaard pre-operatief wassen met HiBiScrub Van de auteurs van de Bode-studie : Mupirocine en Chloorhexidine zijn relatief goedkoop Behandeling volgens protocol studie (5 dagen), kost minder dan 20 /patiënt Screening op S.aureus kost 55 /patiënt Om één ziekenhuisinfectie te vermijden, moeten 121 patiënten worden gescreend en 23 patiënten worden behandeld. Kost hiervan: Extra kost voor de behandeling van één ziekenhuisinfectie =

20 Hoe HiBiScrub gebruiken?

21 Postoperatieve wondinfecties voorkomen

22 Mölnlycke Health Care: Infectiepreventie in alle stappen van de zorg Thuis Pre-op In het OK Post-op Thuis

23 Zijn er nog vragen?

24

Wat is Staphylococcus aureus (S.aureus)? 2 Waarom behandeling van S.aureus dragerschap bij protheseoperaties? 2 Behandeling van S.

Wat is Staphylococcus aureus (S.aureus)? 2 Waarom behandeling van S.aureus dragerschap bij protheseoperaties? 2 Behandeling van S. Wat is Staphylococcus aureus (S.aureus)? 2 Waarom behandeling van S.aureus dragerschap bij protheseoperaties? 2 Behandeling van S.aureus dragerschap 2 Contact 4 Website 4 Reinigingsinstructies bij S.Aureus

Nadere informatie

Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie

Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie Focuskliniek Orthopedie Laat u bewegen Binnenkort wordt er bij u een prothese geplaatst. Voorafgaand aan deze ingreep neemt u thuis

Nadere informatie

Behandeling S. aureus bacterie

Behandeling S. aureus bacterie Behandeling S. aureus bacterie Instructies voor behandeling U heeft gehoord dat u drager bent van de S. aureus bacterie. Deze bacterie kan bij een ziekenhuisopname infecties veroorzaken. Om de kans op

Nadere informatie

Verklein de kans op een infectie door de bacterie Staphylococcus aureus

Verklein de kans op een infectie door de bacterie Staphylococcus aureus Hygiëne en Infectiepreventie Verklein de kans op een infectie door de bacterie Staphylococcus aureus i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen De bacterie Staphylococcus aureus (S. aureus) is

Nadere informatie

Hibiscrub Preoperatief efficiënt en huidvriendelijk wassen. Antimicrobiële huidreiniger

Hibiscrub Preoperatief efficiënt en huidvriendelijk wassen. Antimicrobiële huidreiniger Hibiscrub Preoperatief efficiënt en huidvriendelijk wassen Antimicrobiële huidreiniger Hoe kunnen we het aantal postoperatieve wondinfecties verminderen? Postoperatieve wondinfecties (SSI's) en ziekenhuisinfecties

Nadere informatie

Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie

Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie Focuskliniek Orthopedie Laat u bewegen Binnenkort wordt er bij u een prothese geplaatst. Als ziekenhuis doen we er alles aan om te

Nadere informatie

De interventiebundels POWI en Lijnsepsis: toe aan verandering?

De interventiebundels POWI en Lijnsepsis: toe aan verandering? De interventiebundels POWI en Lijnsepsis: toe aan verandering? Jan Wille, coördinator infectiepreventie Titia Hopmans, senior adviseur PREZIES RIVM, Centrum voor Infectieziektebestrijding 1 Patiëntveiligheid

Nadere informatie

Voorkomen van een wondinfectie na fixatie van de wervelkolom Neurochirurgie

Voorkomen van een wondinfectie na fixatie van de wervelkolom Neurochirurgie Voorkomen van een wondinfectie na fixatie van de wervelkolom Neurochirurgie De neurochirurg heeft u op de wachtlijst geplaatst voor een operatie aan de wervelkolom waarbij schroeven en/of cages en/of een

Nadere informatie

MRSA in verpleeghuis en woonzorgcentrum

MRSA in verpleeghuis en woonzorgcentrum Verpleeghuis- woon- en thuiszorg MRSA in verpleeghuis en woonzorgcentrum Dit document mag vrijelijk worden vermenigvuldigd en verspreid mits steeds de Werkgroep Infectiepreventie als auteur wordt vermeld.

Nadere informatie

Endophthalmitis profylaxe Intravitreale (anti-vegf) injecties

Endophthalmitis profylaxe Intravitreale (anti-vegf) injecties Endophthalmitis profylaxe Intravitreale (anti-vegf) injecties Mirjam E.J. van Velthoven Risico op endophthalmitis bij IVI s Ophthalmic Surg Lasers Imaging Retina. 2014 Mar-Apr;45(2):143-9 Meta-analysis

Nadere informatie

Behandeling Staphylococcus aureus

Behandeling Staphylococcus aureus Orthopedie Behandeling Staphylococcus aureus www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ORT026 / Behandeling Staphylococcus aureus / 18-07-2014 2 Behandeling

Nadere informatie

Ziekenhuizen. Desinfectie van huid en slijmvliezen

Ziekenhuizen. Desinfectie van huid en slijmvliezen Ziekenhuizen Desinfectie van huid en slijmvliezen Werkgroep Infectie Preventie Vastgesteld: maart 2008 Wijziging: oktober 2010 Wijziging: december 2011 Revisie: maart 2013 Aan de samenstelling van deze

Nadere informatie

Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking?

Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking? Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking? Jeroen van Oostrum Hoofd Business Intelligence Center 24 november 2009 Stellingen Stelling 1: Patiëntuitkomstmaten, zoals heropnames, complicaties en patiënttevredenheid,

Nadere informatie

Lumbale spondylodese. Orthopedie. Operatief vastzetten van ruggenwervels. Voorbereiding op de ingreep

Lumbale spondylodese. Orthopedie. Operatief vastzetten van ruggenwervels. Voorbereiding op de ingreep Orthopedie Lumbale spondylodese Operatief vastzetten van ruggenwervels Inleiding De behandelend specialist heeft met u afgesproken dat u in het ziekenhuis opgenomen wordt voor een ingreep aan uw rug, ook

Nadere informatie

Warmtemanagement. Een snel herstel. door optimaal warmtemanagement

Warmtemanagement. Een snel herstel. door optimaal warmtemanagement Warmtemanagement Een snel herstel door optimaal warmtemanagement Een warme patiënt herstelt sneller 1,2 Een goed warmtemanagement betekent vaak verandermanagement. Met een warmteadvies op maat, focus op

Nadere informatie

De MRSA bacterie. Informatiebrochure patiënten

De MRSA bacterie. Informatiebrochure patiënten De MRSA bacterie Informatiebrochure patiënten 1. Wat is MRSA?...4 2. Wat zijn de verschijnselen?...4 3. Hoe gaan we de bacterie tegen?...4 4. Waaruit bestaat de behandeling?...4 4.1 In isolatie...5 4.2

Nadere informatie

Staphylococcus aureus neusdragerschap

Staphylococcus aureus neusdragerschap Staphylococcus aureus neusdragerschap Orthopedie alle aandacht Algemene informatie U wordt binnenkort geopereerd in het Westfriesgasthuis. In ons ziekenhuis worden bepaalde groepen patiënten, voordat zij

Nadere informatie

Gebruik van neuszalf en douchelotion voor de operatie

Gebruik van neuszalf en douchelotion voor de operatie Gebruik van neuszalf en douchelotion voor de operatie 2 Bij u is een uitstrijkje uit uw neus genomen. De huidbacterie stafylokok aureus is bij u gevonden. Mensen die deze bacterie bij zich dragen krijgen

Nadere informatie

Staphylococcus aureus neusdragerschap

Staphylococcus aureus neusdragerschap Staphylococcus aureus neusdragerschap Orthopedie Locatie Hoorn/Enkhuizen Algemene informatie U wordt binnenkort geopereerd in het Dijklander ziekenhuis. In ons ziekenhuis worden bepaalde groepen patiënten,

Nadere informatie

Dragerschap en behandeling van MRSA

Dragerschap en behandeling van MRSA Er is bij u besmetting met de bacterie MRSA (Methicilline resistente Staphylococcus aureus) ontdekt. S. aureus is een bacterie die tot de normale huidbewoners van de mens behoort. Daarnaast staat hij bekend

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

WHO richtlijn Preventie Postoperatieve Wondinfecties in Nederlands perspectief

WHO richtlijn Preventie Postoperatieve Wondinfecties in Nederlands perspectief WHO richtlijn Preventie Postoperatieve Wondinfecties in Nederlands perspectief Prof. Marja Boermeester chirurg AMC, Amsterdam m.a.boermeester@amc.nl Schone schijn in Nederland?1 De POWI bundel (VMS) 2009

Nadere informatie

De meest gestelde vragen over MRSA

De meest gestelde vragen over MRSA De meest gestelde vragen over MRSA Inleiding In deze brochure treft u de meest gestelde vragen aan over MRSA en de antwoorden daarop. De brochure is een aanvulling op de ziekenhuisfolder waarin algemene

Nadere informatie

Marina Mukovnikova UZ Leuven 04/02/2014

Marina Mukovnikova UZ Leuven 04/02/2014 S. AUREUS NASAAL DRAGERSCHAP BIJ AMBULANTE PREOPERATIEVE PATIËNTEN: EVALUATIE VAN CHROMID MRSA/CHROMID S. AUREUS BIPLATE (BIOMÉRIEUX) VOOR DE DETECTIE VAN MRSA EN MSSA IN NASAAL SCREENING STALEN. Marina

Nadere informatie

U bent drager van MRSA. Wat nu?

U bent drager van MRSA. Wat nu? U bent drager van MRSA. Wat nu? Beste patiënt Uw arts of verpleegkundige heeft u ingelicht dat bij u MRSA is gevonden. MRSA staat voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus. Een aantal voorzorgsmaatregelen

Nadere informatie

De MRSA bacterie. Informatiebrochure patiënten

De MRSA bacterie. Informatiebrochure patiënten De MRSA bacterie Informatiebrochure patiënten 1. Wat is MRSA?...4 2. Wat zijn de verschijnselen?...4 3. Hoe gaan we de bacterie tegen?...4 4. Waaruit bestaat de behandeling?...4 4.1 In isolatie...5 4.2

Nadere informatie

Preventie van mediastinitis na openhartchirurgie. Roemer Vos Cardiothoracaal chirurg i.o. St Antonius Ziekenhuis Nieuwegein

Preventie van mediastinitis na openhartchirurgie. Roemer Vos Cardiothoracaal chirurg i.o. St Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Preventie van mediastinitis na openhartchirurgie Roemer Vos Cardiothoracaal chirurg i.o. St Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Beleidswijziging LA-MRSA

Beleidswijziging LA-MRSA Beleidswijziging LA-MRSA Een project over veegerelateerde MRSA in het Jeroen Bosch Ziekenhuis en ziekenhuis Bernhoven Jamie Meekelenkamp, deskundige infectiepreventie Wat is MRSA? Staphylococcus aureus

Nadere informatie

Wondjes bij een patient met een THP. Wel of geen antibiotica?

Wondjes bij een patient met een THP. Wel of geen antibiotica? Wondjes bij een patient met een THP. Wel of geen antibiotica? Initiatief: Nederlandse Orthopaedische Vereniging In samenwerking met: Koninklijk Genootschap voor Fysiotherapie Nederlandse Vereniging voor

Nadere informatie

VAP Prevention. Dr. H. Jansens, Arts ziekenhuishygiëne UZ Antwerpen Voorzitter BICS (Belgian Infection Control Society)

VAP Prevention. Dr. H. Jansens, Arts ziekenhuishygiëne UZ Antwerpen Voorzitter BICS (Belgian Infection Control Society) VAP Prevention Dr. H. Jansens, Arts ziekenhuishygiëne UZ Antwerpen Voorzitter BICS (Belgian Infection Control Society) Alfabet van de pneumonie CAP community HAP hospital HCAP health-care NHAP nursing

Nadere informatie

Bijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO)

Bijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO) Bijzonder Resistent Micro-Organismen (BRMO) 2 Bij u is vastgesteld dat u een verhoogde kans heeft om drager te zijn van een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) of er is bij u vastgesteld dat u drager

Nadere informatie

9 e Post-O.N.S. Meeting

9 e Post-O.N.S. Meeting 9 e Post-O.N.S. Meeting Neutropenie & Antibiotica resistentie Heleen Klein Wolterink Research verpleegkundige Medische Oncologie UMC Utrecht Schiphol introductie Neutropenie: Definitie Symptomen MASSC

Nadere informatie

Afdeling hygiëne en infectiepreventie MRSA-bacterie? Voorkomen is beter

Afdeling hygiëne en infectiepreventie MRSA-bacterie? Voorkomen is beter Afdeling hygiëne en infectiepreventie MRSA-bacterie? Voorkomen is beter Bent u de afgelopen 2 maanden in een buitenlands ziekenhuis opgenomen of behandeld geweest? Hebt u beroepsmatig contact met varkens

Nadere informatie

Drie belangrijke complicaties

Drie belangrijke complicaties Drie belangrijke complicaties Circulatiestoornissen: compressie van de capillaire bloedflow door de pin met eventueel necrose tot gevolg. Reactie op de pin: Als er roodheid, zwelling en pijn optreed op

Nadere informatie

Hoe overdracht vermijden: bijkomende voorzorgsmaatregelen. Opleiding docenten - 8 september 2016 A. Willemse

Hoe overdracht vermijden: bijkomende voorzorgsmaatregelen. Opleiding docenten - 8 september 2016 A. Willemse Hoe overdracht vermijden: bijkomende voorzorgsmaatregelen Opleiding docenten - 8 september 2016 A. Willemse Allemaal beestjes MRSA, VRE, CPE, C. difficile, M. tuberculosis, S. epidermidis, P. acnes, E.

Nadere informatie

Werkgroep MRSA- en infectiepreventie. De Montil Affligem 24 maart 2007

Werkgroep MRSA- en infectiepreventie. De Montil Affligem 24 maart 2007 Werkgroep MRSA- en infectiepreventie De Montil Affligem 24 maart 2007 In 2006 sessie omtrent MRSA Belangrijke topic voor dialysewerkvloer Variatie in aanpak in diverse centra Nood aan intervisie en evidence

Nadere informatie

LIA Cocktail Jacqueline Jansen Anesthesioloog. Rapid Recovery symposium 11 april 2013 Fokker terminal Den Haag

LIA Cocktail Jacqueline Jansen Anesthesioloog. Rapid Recovery symposium 11 april 2013 Fokker terminal Den Haag LIA Cocktail Jacqueline Jansen Anesthesioloog OMC Sittard-Geleen Rapid Recovery symposium 11 april 2013 Fokker terminal Den Haag LIA cocktail Local infiltration Analgesia De cocktail Per operatief infiltratie

Nadere informatie

Infobrochure MRSA. mensen zorgen voor mensen

Infobrochure MRSA. mensen zorgen voor mensen Infobrochure MRSA mensen zorgen voor mensen Beste patiënt, Tijdens uw verblijf in het Mariaziekenhuis nemen we extra maatregelen omdat u mogelijk een MRSA-bacterie bij u draagt. Deze folder wil u informeren

Nadere informatie

BASISHYGIËNE EN ISOLATIE BELEID. Afdeling Hygiëne en Infectiepreventie MCL 2007

BASISHYGIËNE EN ISOLATIE BELEID. Afdeling Hygiëne en Infectiepreventie MCL 2007 BASISHYGIËNE EN ISOLATIE BELEID Afdeling Hygiëne en Infectiepreventie MCL 2007 WAT ZIJN MICRO- ORGANISMEN? Bacteriën / virussen / gisten / schimmels 95% van de bacteriën zijn nuttig Ongeveer 5% van alle

Nadere informatie

MRSA/ Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus

MRSA/ Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus Patiënteninformatie MRSA/ Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus Informatie voor patiënten en bezoekers over MRSA 1234567890-terTER_ MRSA/ Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus Informatie

Nadere informatie

Patiënteninformatie. ca-mrsa bacterie

Patiënteninformatie. ca-mrsa bacterie Patiënteninformatie ca-mrsa bacterie Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Informatie over ca-mrsa... 3 Wat is ca-mrsa?... 3 Hoe wordt ca-mrsa overgedragen?... 4 Hoe wordt ca-mrsa opgespoord?... 4 Preventieve

Nadere informatie

MRSA staat voor Methicilline (M) resistente (R) Staphylococcus (S) aureus (A).

MRSA staat voor Methicilline (M) resistente (R) Staphylococcus (S) aureus (A). MRSA MRSA staat voor Methicilline (M) resistente (R) Staphylococcus (S) aureus (A). Stafylokokken zijn bacteriën die ongemerkt leven bij vele mensen, bij voorkeur in de neus of op de huid. Deze bacteriën

Nadere informatie

MRSA Radboud universitair medisch centrum

MRSA Radboud universitair medisch centrum MRSA U wordt behandeld in het Radboudumc en bent mogelijk in contact gekomen met de MRSA bacterie (Meticilline Resistente Staphylococcus Aureus). Dit kan zijn doordat u Beroepsmatig in aanraking komt

Nadere informatie

Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant. Medische Publieksacademie. 2 oktober 2017 Welkom!

Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant. Medische Publieksacademie. 2 oktober 2017 Welkom! Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Medische Publieksacademie 2 oktober 2017 Welkom! 1 MRSA Dr. Jan van Zeijl, arts-microbioloog Sonja Nicolai, kinderverpleegkundige

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE MRSA. Meticilline Resistente Staphylococcus aureus. Informatie voor dragers MRSA

PATIËNTEN INFORMATIE MRSA. Meticilline Resistente Staphylococcus aureus. Informatie voor dragers MRSA PATIËNTEN INFORMATIE MRSA Meticilline Resistente Staphylococcus aureus Informatie voor dragers MRSA 2 PATIËNTENINFORMATIE U bent, of uw naaste is, drager van een voor antibiotica ongevoelige bacterie,

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

ONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN ONDERZOEK NAAR BRMO EN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Inleiding In deze folder leest u informatie over Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMO) en MRSA (Methicilline Resistente Staphylococcus aureus)

Nadere informatie

MRSA-positief, wat nu?

MRSA-positief, wat nu? Infectiepreventie MRSA-positief, wat nu? www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is MRSA?... 3 Wie loopt het meeste risico MRSA op te lopen?... 3 MRSA-dragerschap... 4 Verspreiding van MRSA voorkomen...

Nadere informatie

Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis

Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis Infectiepreventie Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INF006 / Screening BRMO na opname

Nadere informatie

MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN MRSA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Inleiding U kunt in deze folder informatie vinden over de Methicilline Resistente Staphylococcus aureus (MRSA) en de maatregelen die het Franciscus Gasthuis & Vlietland treft

Nadere informatie

Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains

Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains Chulja Pek RN, MN Verpleegkundig specialist Pancreatobiliaire chirurgie Erasmus MC Rotterdam Masterclass

Nadere informatie

MRSA. Hygiëne en infectiepreventie. Beter voor elkaar

MRSA. Hygiëne en infectiepreventie. Beter voor elkaar MRSA Hygiëne en infectiepreventie Beter voor elkaar Inleiding Ieder mens draagt bacteriën bij zich. Deze bacteriën zijn zowel op als in het lichaam aanwezig. De Staphylococcus aureus is een bacterie die

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting De laatste jaren wordt in steeds meer zorginstellingen aandacht besteed aan infectiepreventie en patiëntveiligheid. Een van de redenen is de toenemende antibiotica resistentie van bacteriën

Nadere informatie

Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems.

Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems. Spelgroepbehandeling voor kinderen met internaliserende problemen De Effectiviteit van een Psychodynamische Spelgroepbehandeling bij Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Dienst Ziekenhuishygiëne. Leven met CA-MRSA thuis. GezondheidsZorg met een Ziel

Patiënteninformatie. Dienst Ziekenhuishygiëne. Leven met CA-MRSA thuis. GezondheidsZorg met een Ziel i Patiënteninformatie Dienst Ziekenhuishygiëne Leven met CA-MRSA thuis GezondheidsZorg met een Ziel 1 Wat is CA-MRSA? Methicilline Resistente Staphylococcus aureus, ook wel MRSA genoemd, wordt in de eerste

Nadere informatie

Wat is een bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO)?

Wat is een bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO)? BRMO 1 Bij u is vastgesteld dat u een verhoogde kans heeft om drager te zijn van een Bijzonder Resistent MicroOrganisme (BRMO) of er is bij u vastgesteld dat u drager bent van een BRMO. In deze folder

Nadere informatie

BRMO (MRSA/VRE/ESBL) Bacteriën die niet reageren op standaard gebruikte antibiotica

BRMO (MRSA/VRE/ESBL) Bacteriën die niet reageren op standaard gebruikte antibiotica BRMO (MRSA/VRE/ESBL) Bacteriën die niet reageren op standaard gebruikte antibiotica Inhoud Inleiding 3 Wat is een BRMO? 3 MRSA 3 VRE 3 ESBL en CPE 4 Wanneer verhoogde kans om drager van een BRMO te zijn?

Nadere informatie

adviezen na een MRSA informatiefolder voor hernia-operatie patiënt en bezoeker van ZorgSaam Ziekenhuis ZorgSaam

adviezen na een MRSA informatiefolder voor hernia-operatie patiënt en bezoeker van ZorgSaam Ziekenhuis ZorgSaam MRSA adviezen na een informatiefolder voor hernia-operatie patiënt en bezoeker van ZorgSaam Ziekenhuis ZorgSaam 1 Wat is MRSA en wat zijn de gevolgen voor u, uw familie, voor medewerkers en andere patiënten?

Nadere informatie

MRSA. informatie voor patiënten

MRSA. informatie voor patiënten MRSA informatie voor patiënten Wat is MRSA en wat zijn de gevolgen voor u, uw familie, artsen, verpleegkundigen, kinesisten en andere patiënten? Deze folder informeert u over het begrip MRSA en is een

Nadere informatie

Deze folder geeft antwoord op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus.

Deze folder geeft antwoord op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus. MRSA Deze folder geeft antwoord op enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. MRSA is een afkorting voor Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus. 1. Wat is MRSA? Staphylococcus aureus, is een

Nadere informatie

Informatiebrochure voor bewoners en familieleden rond MRSA

Informatiebrochure voor bewoners en familieleden rond MRSA Uw zorg, onze zorg Vallen en fixatie Palliatieve zorg Wondzorg Zorg voor de bewoner Incontinentiezorg Vroegtijdige zorgplanning Mentorschap Aandachtspersoon Voeding RZL Dementie Informatiebrochure voor

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

NEAR-INFRARED SPECTROSCOPY IN PEDIATRIC CARDIAC SURGERY A MATCHED CASE-CONTROL STUDY

NEAR-INFRARED SPECTROSCOPY IN PEDIATRIC CARDIAC SURGERY A MATCHED CASE-CONTROL STUDY NEAR-INFRARED SPECTROSCOPY IN PEDIATRIC CARDIAC SURGERY A MATCHED CASE-CONTROL STUDY NIRS-experiences in University Hospitals Leuven M. Machiels, L. Al Tmimi, MD Congenitale cardiochirurgie Grote vooruitgang

Nadere informatie

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE MRSA. Meticilline Resistente Staphylococcus aureus. Informatie voor dragers MRSA

PATIËNTEN INFORMATIE MRSA. Meticilline Resistente Staphylococcus aureus. Informatie voor dragers MRSA PATIËNTEN INFORMATIE MRSA Meticilline Resistente Staphylococcus aureus Informatie voor dragers MRSA U bent, of uw naaste is, drager van een voor antibiotica ongevoelige bacterie, namelijk Methicilline

Nadere informatie

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen

Nadere informatie

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010

Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Issues in PET Drug Manufacturing Steve Zigler PETNET Solutions April 14, 2010 Topics ANDA process for FDG User fees Contract manufacturing PETNET's perspective Colleagues Michael Nazerias Ken Breslow Ed

Nadere informatie

MRSA-bacterie. 'ziekenhuisbacterie' Afdeling Medische Microbiologie en Infectiepreventie

MRSA-bacterie. 'ziekenhuisbacterie' Afdeling Medische Microbiologie en Infectiepreventie 00 MRSA-bacterie 'ziekenhuisbacterie' Afdeling Medische Microbiologie en Infectiepreventie 1 Inleiding MRSA staat voor Meticilline-resistente Staphylococcus aureus. De Staphylococcus aureus is een bacterie

Nadere informatie

MRSA-bacterie. 'ziekenhuisbacterie' Afdeling Medische Microbiologie en Ziekenhuishygiëne

MRSA-bacterie. 'ziekenhuisbacterie' Afdeling Medische Microbiologie en Ziekenhuishygiëne 00 MRSA-bacterie 'ziekenhuisbacterie' Afdeling Medische Microbiologie en Ziekenhuishygiëne 1 Inleiding MRSA staat voor Meticilline-resistente Staphylococcus aureus. De Staphylococcus aureus is een bacterie

Nadere informatie

Maatregelen voor drager van MRSA-bacterie

Maatregelen voor drager van MRSA-bacterie MRSA positief Maatregelen voor drager van MRSA-bacterie Bij u is vastgesteld dat u drager bent van de MRSA-bacterie. MRSA staat voor Meticilline-Resistente Staphylococcus Aureus. Dit is een bacterie die

Nadere informatie

Persconferentie MRSA in de rusthuizen, WIV, vrijdag 27/5/2005

Persconferentie MRSA in de rusthuizen, WIV, vrijdag 27/5/2005 Persconferentie MRSA in de rusthuizen, WIV, vrijdag 27/5/2005 Wat is MRSA? Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) is een belangrijke ziekteverwekkende kiem in de geneeskunde en tevens een

Nadere informatie

Wondinfecties na colorectale ingrepen: rationale, praktische problemen en geleerde lessen van de PreCaution trial

Wondinfecties na colorectale ingrepen: rationale, praktische problemen en geleerde lessen van de PreCaution trial Wondinfecties na colorectale ingrepen: rationale, praktische problemen en geleerde lessen van de PreCaution trial T. Mulder, M.F.Q.Kluytmans-van den Bergh, M.J.M. Bonten, J.A.J.W. Kluytmans Peri-operatieve

Nadere informatie

Wat is er toch gaande in de lucht!

Wat is er toch gaande in de lucht! Wat is er toch gaande in de lucht! J. J. (Hans) Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Afdeling Verloskunde Erasmus MC, University Medical Centre Rotterdam The Netherlands Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Opgenomen in een isolatiekamer MRSA. WTK_Lizzit_Inprint Omslagen_b.indd :30

Opgenomen in een isolatiekamer MRSA. WTK_Lizzit_Inprint Omslagen_b.indd :30 Opgenomen in een isolatiekamer MRSA WTK_Lizzit_Inprint Omslagen_b.indd 2 08-05-15 12:30 20GR77_HVZ_folder_basisXM.indd 6 05-01-12 14:19 Inleiding U bent net opgenomen en wordt geïsoleerd verpleegd. Dat

Nadere informatie

Split-skin grafts & de REMBRANDT trial: Evidence-based behandelingen voor donor sites Dr Hester Vermeulen

Split-skin grafts & de REMBRANDT trial: Evidence-based behandelingen voor donor sites Dr Hester Vermeulen Split-skin grafts & de REMBRANDT trial: Evidence-based behandelingen voor donor sites Dr Hester Vermeulen Drs Anne Eskes Drs Fleur Brölmann Dr Dirk Ubbink Inhoud Nationale Inventarisatie Validiteit WCS-schema

Nadere informatie

Surveillance van Postoperatieve Wondinfecties

Surveillance van Postoperatieve Wondinfecties Surveillance van Postoperatieve Wondinfecties Methodologische vragen en eerste resultaten Carl Suetens, Hedwig Carsauw WIV, 2 e NSIH dag, 11/02/03 Deelname NSIH-PWI surveillance 02/2003: data ontvangen

Nadere informatie

U bent MRSA drager en u mag naar huis. Wat nu?

U bent MRSA drager en u mag naar huis. Wat nu? U bent MRSA drager en u mag naar huis. Wat nu? Wat is MRSA? De bacterie Staphylococcus Aureus Gemiddeld 30% van de bevolking draagt de bacterie Staphylococcus aureus altijd met zich mee in de neus en is

Nadere informatie

MRSA: uitleg en isolatiemaatregelen

MRSA: uitleg en isolatiemaatregelen MRSA: uitleg en isolatiemaatregelen U heeft van uw arts gehoord dat u (mogelijk) drager bent van de ziekenhuisbacterie MRSA. De afkorting MRSA staat voor de naam van de bacterie: Methicilline Resistente

Nadere informatie

MRSA. en infectiepreventie. BRMO (Bijzonder Resistente Micro-Organismen)

MRSA. en infectiepreventie. BRMO (Bijzonder Resistente Micro-Organismen) MRSA en infectiepreventie BRMO (Bijzonder Resistente Micro-Organismen) MRSA en infectiepreventie Wat is MRSA? Hoe wordt MRSA overgebracht? Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus (MRSA) is een bacterie

Nadere informatie

Tot categorie 1 behoren - patiënten bij wie het MRSA dragerschap is aangetoond A

Tot categorie 1 behoren - patiënten bij wie het MRSA dragerschap is aangetoond A MRSA In deze folder geeft het Ruwaard van Putten Ziekenhuis u algemene informatie over de MRSA bacterie en de maatregelen die het ziekenhuis treft bij patiënten met een mogelijke of aangetoonde MRSA besmetting.

Nadere informatie

Gebruik van neuszalf en desinfecterende doekjes voor de operatie

Gebruik van neuszalf en desinfecterende doekjes voor de operatie Gebruik van neuszalf en desinfecterende doekjes voor de operatie 2 U wordt binnenkort geopereerd en krijgt een (gedeeltelijk) gewrichtsprothese. Om de kans op eventuele infecties te voorkomen is het verstandig

Nadere informatie

Preventie en aanpak van antibioticaresistentie in Belgische woonzorgcentra

Preventie en aanpak van antibioticaresistentie in Belgische woonzorgcentra Preventie en aanpak van antibioticaresistentie in Belgische woonzorgcentra Nationale enquête 2012 Rue Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussels Belgium T +32 2 642 51 11 F +32 2 642 50 01 email: info@wiv-isp.be

Nadere informatie

NIEUW. Postoperatief wondverband met Safetac en Flex Technologie

NIEUW. Postoperatief wondverband met Safetac en Flex Technologie NIEUW Postoperatief wondverband met Safetac en Flex Technologie 1 Beter voorkomen dan genezen Postoperatieve verbanden met een traditionele acrylaat kleeflaag kunnen blaren veroorzaken 1,2 die kunnen leiden

Nadere informatie

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date:

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44921 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin

Nadere informatie

MRSA bij uw baby. Wat moet u weten? Informatiefolder voor ouders

MRSA bij uw baby. Wat moet u weten? Informatiefolder voor ouders MRSA bij uw baby Wat moet u weten? Informatiefolder voor ouders Beste ouders, U hebt vernomen dat bij uw kind de bacterie MRSA werd teruggevonden. Wij begrijpen dat dit voor u een aangrijpende gebeurtenis

Nadere informatie

Beroepsmatig in aanraking komt met levende varkens, vleeskalveren of vleeskuikens.

Beroepsmatig in aanraking komt met levende varkens, vleeskalveren of vleeskuikens. MRSA 1 U wordt behandeld in een zorginstelling en bent mogelijk in contact gekomen met de MRSA bacterie (Meticilline Resistente Staphylococcus Aureus). Dit kan zijn doordat u Beroepsmatig in aanraking

Nadere informatie

Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA.

Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Isala Anouk Spijkerman & Marieke Hollewand 24 september 2014 Introductie Veel voorkomende operaties in Nederland: Totale knie prothese:

Nadere informatie

Het BolusCal Educatieprogramma & Accu-Chek Aviva Expert:

Het BolusCal Educatieprogramma & Accu-Chek Aviva Expert: Het BolusCal Educatieprogramma & Accu-Chek Aviva Expert: Een innovatie voor mensen die meermaaldaags insuline gebruiken. Deze innovatie biedt patiënten ondersteuning bij het berekenen en toedienen van

Nadere informatie

Handhygiëne medewerkers

Handhygiëne medewerkers Ziekenhuizen Handhygiëne medewerkers Dit document mag vrijelijk worden vermenigvuldigd en verspreid mits steeds de Werkgroep Infectiepreventie als auteur wordt vermeld. Vergewis u er van dat u de meest

Nadere informatie

Infectiepreventie MRSA.

Infectiepreventie MRSA. Infectiepreventie MRSA www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is een MRSA-bacterie?... 4 Gevolgen van een MRSA-infectie... 4 Wie kan een MRSA bij zich dragen?... 4 Onderzoek naar de MRSA-bacterie... 5 Hoe

Nadere informatie

Deze brochure bevat daarover informatie. Deze informatie kan de mondelinge uitleg van uw arts en verpleegkundige ondersteunen.

Deze brochure bevat daarover informatie. Deze informatie kan de mondelinge uitleg van uw arts en verpleegkundige ondersteunen. Infobrochure MRSA Infobrochure Ziekenhuishygiëne Mevrouw, mijnheer, Tijdens uw verblijf werd bij u een bacterie vastgesteld die MRSA wordt genoemd. Deze brochure bevat daarover informatie. Deze informatie

Nadere informatie

Reduceer positieve lijnkweken bij C.R.R.T.! Sjors van Bedaf Renal Practitioner i.o. 26 oktober 2011

Reduceer positieve lijnkweken bij C.R.R.T.! Sjors van Bedaf Renal Practitioner i.o. 26 oktober 2011 Reduceer positieve lijnkweken bij C.R.R.T.! Sjors van Bedaf Renal Practitioner i.o. 26 oktober 2011 Inhoud 2 Introductie Probleemstelling Vraagstelling Doelstelling Werkwijze Onderzoeksopzet Resultaten

Nadere informatie

Obesitas Een gevarieerd verhaal. Dr Tom Vleugels

Obesitas Een gevarieerd verhaal. Dr Tom Vleugels Obesitas Een gevarieerd verhaal Dr Tom Vleugels Titel, Calibri 28, wi8e tekst 2600 2800kcal/d >3600Kcal/d Le8ertype: Calibri Kleuren: Twee hoofdkleuren: Greige: A > meer kleuren > kleurenmodel RGB > Rood:

Nadere informatie

Bijlage 1. Bron- en contactonderzoek bij clusters van MRSA-infectie

Bijlage 1. Bron- en contactonderzoek bij clusters van MRSA-infectie Staphylococcus aureus-infecties, inclusief MRSA A41 Bijlage 1. Bron- en contactonderzoek bij clusters van MRSA-infectie Achtergronden Het in Nederland gevoerde strikte screenings- en isolatiebeleid ( search-and-destroy

Nadere informatie

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale

Nadere informatie

Maatregelen voor drager van MRSA-bacterie

Maatregelen voor drager van MRSA-bacterie MRSA positief Maatregelen voor drager van MRSA-bacterie Inleiding Bij u is vastgesteld dat u drager bent van de MRSA-bacterie. MRSA staat voor Meticilline-Resistente Staphylococcus Aureus. Dit is een bacterie

Nadere informatie

INTRODUCTIE 17/11/2017 DE ONTWIKKELING VAN EEN MINIMUM DATASET (MDS) VOOR IAD INTRODUCTIE. Prof. dr. Dimitri Beeckman drs. Karen Van den Bussche

INTRODUCTIE 17/11/2017 DE ONTWIKKELING VAN EEN MINIMUM DATASET (MDS) VOOR IAD INTRODUCTIE. Prof. dr. Dimitri Beeckman drs. Karen Van den Bussche DEPARTMENT OF PUBLIC HEALTH UNIVERSITY CENTRE FOR NURSING AND MIDWIFERY DE ONTWIKKELING VAN EEN MINIMUM DATASET (MDS) VOOR IAD Prof. dr. Dimitri Beeckman drs. Karen Van den Bussche INTRODUCTIE 2 INTRODUCTIE

Nadere informatie

MRSA. Dienst Ziekenhuishygiëne

MRSA. Dienst Ziekenhuishygiëne MRSA Dienst Ziekenhuishygiëne Inhoud Wat is MRSA? 3 MRSA opsporen 4 Overdracht voorkomen 4 Uw hulp als bezoeker 5 Decontaminatie van een drager 6 Ontslag 6 Naar huis (wanneer nog drager) 6 Ontslag naar

Nadere informatie

Overzicht van de belangrijkste wijzigingen in het concept van de MRSA richtlijn na verwerking van het landelijk commentaar.

Overzicht van de belangrijkste wijzigingen in het concept van de MRSA richtlijn na verwerking van het landelijk commentaar. Overzicht van de belangrijkste wijzigingen in het concept van de MRSA richtlijn na verwerking van het landelijk commentaar. 3 1 Inleiding Uitgebreid: Het risico op MRSA-transmissie is afhankelijk van verschillende

Nadere informatie

HANDHYGIENE? HANDHYGIENE! Paul J Caesar Afd. Hygiëne en Infectiepreventie MCL

HANDHYGIENE? HANDHYGIENE! Paul J Caesar Afd. Hygiëne en Infectiepreventie MCL HANDHYGIENE? HANDHYGIENE! Paul J Caesar Afd. Hygiëne en Infectiepreventie MCL Workshops FRIESLAND COLLEGE, april 2006 ZHI NEDERLAND 5-10% OPGENOMEN PATIENTEN / JAAR (CA. 80.000 PAT.) MCL ca 27000 opn/jaar

Nadere informatie

Ziekenhuishygiëne en infectiepreventie MRSA

Ziekenhuishygiëne en infectiepreventie MRSA Ziekenhuishygiëne en infectiepreventie MRSA Via deze folder geven wij u antwoorden op de enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. WAT IS MRSA? Staphylococcus aureus, is een bacterie die in veel gevallen

Nadere informatie