Praktische opdracht Aardrijkskunde het Nederlands Landschap

Transcriptie

1 Praktische opdracht Aardrijkskunde het Nederlands Landschap Praktische-opdracht door een scholier 2220 woorden 15 juni ,3 33 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Praktische opdracht 3 Inleiding Deze PO gaat over het Nederlands landschap. In deze PO ben ik een éénmansadviesbureau en heb ik een opdracht voor de ANWB en de stichting Natuurmonumenten om uit de zes Nederlandse landschappen er een te kiezen die het beste is, deze wordt dan verbeterd om dit landschap zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor de recreatie. De zes Nederlandse landschappen zijn: Krijt/Losslandschap Zandlandschap Rivierkleilandschap Zeekleilandschap Duinlandschap Veenlandschap Eerst komt er een kaartje waarop al deze landschappen ingetekend zijn, zodat je kan zien waar welk landschap ligt. En dan komen er zes korte stukjes over ieder landschap waarin staat wanneer en hoe het ontstaan is, hoe het veranderd is door de mens, hoe het nu gebruikt wordt etc. dan komt de uitwerking van het landschap waar we in Nederland het meest aan hebben. Daarin vertel ik waarom dit landschap zo goed is, wat er veranderd moet worden, hoe die verandering plaats zal vinden etc. Ik hoop dat de ANWB en stichting Natuurmonumenten uit deze PO een goed beeld krijgen van het Nederlands landschap. De ANWB en vereniging Natuurmonumenten hebben een aantal doelstellingen over landschappen, deze willen zij zeker verbeteren in het gekozen landschap: een einde maken aan de verloedering van het landschap ze willen 600 miljoen per jaar van de overheid om het landelijk gebied aantrekkelijk en economisch vitaal te houden. Natuurwaarden handhaven en verbeteren Meer vierkante meters beschermen tegen volbouwen Meer ruimte voor planten en dieren Pagina 1 van 6

2 Meer mogelijkheden voor genieten in het groen Dit zijn de 6 landschappen duidelijk in kaart gekend. Ik heb het niet op de blinde kaart van de ELO gedaan, omdat die eerst niet op de ELO stond, en toen ik hoorde dat hij er wel op stond kon ik niet op de ELO komen. Dus daarom heb ik dit kaartje van internet gehaald, die ook heel duidelijk is. Dit zijn de 6 Nederlandse landschappen met een kleine samenvatting over het ontstaan, de eigenschappen etc. Krijt/losslandschap Het krijt/loss landschap is ontstaan in het Pleistoceen ( jaar geleden) dat was een periode waarin ijstijden en warme periodes elkaar afwisselen. Het is ontstaan doordat oude gebergten zoals de Ardennen omhoog kwamen. De rivieren sneden zich in en vervoerden puin dat vanuit de Ardennen kwam. Dat puin legden ze neer bij de voet van de Ardennen, zuid Limburg. Het Krijt/Loss landschap is te herkennen aan plateaus afgewisseld met hellingen. Ook is er veel erosie. De mens heeft bomen gekapt om akkerbouw te kunnen doen, maar daardoor heb je wel dat als het regent er van alles van die kale hellingen afspoelt. Ook zijn er ruilverkavelingen geweest zodat de mensen rechtere stukken land hebben, maar daardoor zijn er veel graften verdwenen. Tegen de erosie hebben de mensen gras ingezaaid, dan blijft de grond tenminste liggen, daar kan vee op staan. Ik vind dit landschap wel een mooi landschap, het is lekker heuvelig. Colluvium Bodemerosie graften krijt/losslandschap Zandlandschap Het zandlandschap is ontstaan in het Saalien, dat tijdperk duurde van tot jaar voor Christus. Kenmerken van deze periode zijn de ijstijden. Het landschap is ontstaan doordat in de ijstijden het Scandinavische ijs over nederland kwam te liggen. Onder dat ijs werd een grondmorene van keileem afgezet. Tijdens de laatste ijstijd kwam er door de wind zand aangeblazen vanuit de dalen van drooggevallen rivieren en de noordzee bodem. De zeespiegel lag toen een stuk lager, dus er was geen water. Het zand noemen we dekzand, omdat het de glaciale verschijnselen dekt zoals de grondmorene. In het weichselien groeiden er plantjes op het zand die het vastlegden. Het zandlandschap vinden we in grote delen van Noord-Brabant, Limburg, Gelderland, Overijssel, Drenthe en Utrecht. De belangrijkste kenmerken van het zandlandschap zijn dat het in sommige delen van Nederland, zoals in Noord-Brabant vlak is, en in andere delen, zoals Midden Nederland, is er veel reliëf door stuwwallen. De mens heeft dit landschap een beetje veranderd, voor de akkerbouw en veeteelt. Dat hebben ze gedaan door het land te ontginnen. Stukken grond hebben nu vaak een onregelmatige vorm met een haag eromheen. Het land wordt nu nog steeds zo gebruikt. Het meest opvallende aan dit landschap vind ik dat op plaatsen waar bij andere landschappen modder ligt, ligt hier nu zand. Het zandlandschap Pagina 2 van 6

3 grondmorene tongbekkens paraboolduinen rivierduinen essen Rivierkleilandschap Het rivierkleilandschap is net als het zandlandschap ontstaan in het Holoceen, na de laatste ijstijd steeg de temperatuur en werd de waterafvoer geleidelijker, dat is het Holoceen. Er zijn twee soorten rivierkleilandschap, het oostelijk en het westelijk. In het oostelijk rivierkleilandschap waren de riviertjes door het geleidelijker worden van de waterafvoer veel smaller geworden, hierdoor kon er minder water door verplaatst worden. Dus in periodes met veel water stroomde het water nog wel eens over. Dan kwam er zand en klei mee, dat kwam op de bestaande bodem neer en zo ontstond het oostelijk rivierkleilandschap. Het westelijk rivierkleilandschap had te maken met de zee. Bij vloed kon de rivier zijn water niet goed kwijt en ontstonden er makkelijk overstromingen. Maar omdat het rivierwater en het zeewater botsen is de stroomsnelheid van het water heel laag, dan blijft het zand op de bodem van de rivier liggen en wordt er alleen klei afgezet. Het rivierkleilandschap komt voornamelijk voor in Gelderland, maar ook in andere provincies. De belangrijkste kenmerken van dit landschap zijn dat het altijd bij een rivier ligt en dat er een oostelijk en westelijk deel zijn. Mensen hebben een aantal dingen aan dit landschap veranderd, ze hebben terpen (ophogingen) gemaakt om op te kunnen wonen. Ook hebben mensen dijken gebouwd om het water tegen te houden. Het land wordt nou gebruikt voor weiland, akkerbouw, boomgaarden en natuurlijk om op te wonen. Het meest opvallende aan dit landschap vind ik dat er twee soorten van dit landschap zijn, oost en west. oeverwallen stroomruggen kommen uiterwaarden kwel wiel overslaggrond het rivierkleilandschap Veenlandschap Het veenlandschap is, net als het rivierkleilandschap, ontstaan in het holoceen. Veen is een grondsoort die bestaat uit afgestorven plantenmateriaal. Voor veengroei zijn er een 2 voorwaarden: 1 Er moet een flinke plantengroei zijn. 2 De plantenresten moeten niet afgebroken worden door bacteriën. Dit kan in een zuurstofarme waterrijke Pagina 3 van 6

4 omgeving. Net als bij het rivierkleilandschap heb je ook 2 soorten veen: hoogveen en laagveen. Hoogveen is ontstaan uit veenmos. Dit is een plantje dat leeft van regenwater. Hoogveen ontstaat op die plekken waar het regenwater blijft staan, en dus niet door de grond wordt opgenomen. Vroeger lagen in Oost- Groningen enorme veengebieden. Hier kan het water niet weg doordat de ondergrond is van Keileem, en dat laat bijna geen water door. Laagveen is ontstaan in gebieden met een hoge grondwaterstand, zoals Zuid-Holland. Er zijn in deze gebieden toevoer van twee soorten water, regenwater en grondwater. Door het grondwater groeien er andere planten. Laagveen bestaat uit plantenresten van riet, zegge, wilgen en berken. Vroeger gebruikten de mensen veen als brandstof. Hierdoor is het meeste hoogveen verdwenen. Dus in de hoogveen gebieden is de bodem nou meestal van zand, toch noemen we het nog hoogveengebieden. Ook in laag Nederland heeft de mens veen afgegraven. Door de lage ligging ontstonden daar grote meren en plassen. De belangrijkste kenmerken zijn de twee verschillende soorten veen, en dat het gemaakt is van plantenresten. Tegenwoordig wordt op het hoogveen vooral akkerbouw gedaan, en op het laagveen vooral landbouw. Het meest opvallende aan dit landschap vind ik dat de bodem gewoon van plantenresten is. Dalgronden het veenlandschap Zeekleilandschap Het zeekleilandschap is net als het rivierkleilandschap en het veenlandschap ontstaan in het holoceen. Het zeeklei landschap is ontstaan doordat de zee iedere keer dat zij overstroomde een beetje klei meenam. Dat bleef achter op het vaste land, daarom heet het ook zeeklei, het is klei vanuit de zee. Het landschap is te vinden in grote delen van Laag-Nederland. Niet alleen het huidige waddengebied maar ook de Zeeuws- Hollandse Delta, Flevoland, de kop van Noord-Holland en een zeer brede kuststrook van Friesland en Groningen. De belangrijkste kenmerken van dit landschap zijn dat er jonge en oude zeeklei is. En dat het land heel laag ligt, soms onder de zeespiegel, en maximaal 2 meter erboven. Omdat het land zo laag ligt heeft de mens terpen en dijken gemaakt, tegen het overstromen. Het land wordt gebruikt als woonland, en voor de akkerbouw en landbouw. Het meest opvallende aan dit landschap vind ik dat het onder zeeniveau ligt. Kwelders wadden kreekruggen het zeekleilandschap Duinlandschap Het duinlandschap is ontstaan in het holoceen, net als veel andere landschappen Doordat de zeespiegel steeg kwam het water tot onze kustlijn. De zee zette zand en klei af, en er ontstonden strandwallen. De strandwallen kwamen op een gegeven moment zo hoog dat ze boven het water uitkwamen. Die strandwallen zijn de oude duinen. Halverwege de middeleeuwen ontstonden er Pagina 4 van 6

5 opnieuw duinen. Dat zijn de jonge duinen. Deze ontstonden doordat de zee zand aanvoerde, als het eb was droogde het zand op. De wind blies het zand weg en het kwam ergens anders terecht, naarmate er meer zand bovenop elkaar kwam ontstonden er bergjes. Daar gingen plantjes op groeien die het zand vasthielden. Ondertussen blies de wind wel nieuw zand erbovenop. Zo werden die bergjes steeds groter, tot het duinen waren. Het duinlandschap komt voor aan de kust van Nederland, bij de zee. De belangrijkste kenmerken van dit landschap zijn dat er oude en jonge duinen bestaan, en dat het duinlandschap altijd aan zee ligt. De mensen hebben in de loop van tijd wel het een en ander veranderd aan het duinlandschap, onder andere dat mensen op de oude duinen gingen wonen, steden zoals Alkmaar liggen op de oude duinen. Verder gingen mensen zelf bomen zoals dennen planten, omdat het landschap te kaal was. Ook wordt er veel grondwater uit de duinen gehaald. Het landschap wordt nu gebruikt om op te wonen, en als recreatie (strand). Het meest opvallende aan dit landschap vind ik dat er steden op duinen gebouwd zijn. Zeereep Duinvalleien het duinlandschap Aan welk landschap hebben we het meest? Het Zeekleilandschap aan het zeekleilandschap heb je het meest, dit landschap komt nu al het dichtst bij de doelstellingen die de ANWB en Natuurmonumenten hebben. Omdat het zeekleilandschap een relatief dunbevolkt gebied is, is er al best veel ruimte voor planten en dieren. Maar meer is altijd beter. Ook heeft een groot deel van Nederland het zeekleilandschap, dus bijna iedereen kent dit landschap wel. Maar voor iedereen die niet precies meer weet wat en waar het zeekleilandschap is, hier volgen drie lokale voorbeelden. 1. Polder de Wieringermeer, deze polder ligt in de kop van Noord-Holland en is een en al zeeklei. In deze polder wonen weinig mensen, en er is veel land. Dat wordt gebruikt voor de land- en akkerbouw. 2. Natuurgebied Oostvaardersplassen, dit natuurgebied ligt in Flevoland. En laat nou net, omdat Flevoland een provincie is die uit de zee is opgegraven, heel Flevoland uit zeeklei bestaan. In dit natuurgebied leven planten en dieren in harmonie en vrijheid op de zeekleibodem. Mensen kunnen dit gebied bezoeken en er een wandeling houden, en dan kan je heel goed het landschap bekijken. 3. regio West-Friesland, West-Friesland ligt NIET, zoals de naam doet vermoeden, in Friesland, maar hoort bij Noord-Holland. Deze hele regio bestaat ook uit zeeklei. Dit is een goed voorbeeld omdat ik er zelf woon en er dus heel veel vanaf weet, er zijn verschillende polders, steden en dorpjes. Ook zijn er een heleboel slootjes waarin gevaren kan worden, de hele regio is precies zoals een zeekleilandschap hoort te zijn. De Wieringermeerpolder van bovenaf Deze drie voorbeelden geven een goed beeld van het landschap, het zeekleilandschap is een landschap met veel water en natuur, dit moet zo blijven, en daarom moet dit landschap verbeterd worden op de punten waar het nog tekort schiet, zoals ruimte om te recreëren. Dit landschap heeft ook heel veel functies, een draagfunctie, want er wonen mensen, een Pagina 5 van 6

6 productiefunctie, vooral landbouw, akkerbouw en veeteelt, een regulatiefunctie, want er zijn bossen zoals het Robbenootbos, Dijkgatsbos etc. en er is ook nog een informatiefunctie! Het landschap heeft van alles wat. Ook is dit landschap heel belangrijk voor Nederland omdat Nederland bekend staat om zijn ligging onder de zeespiegel, dat is dit landschap dat onder de zeespiegel ligt. Als Nederland overstroomd overstroomt dit landschap als eerste. Dit landschap had zonder al die overstromingen van vroeger niet eens bestaan, want de klei komt uit de zee en komt op het land door die overstromingen. Het landschap heeft dus ook een hoge culturele waarde. Ik vind van het zeeklei landschap een aantal eigenschappen het belangrijkst: dunbevolkt, dat is belangrijk omdat er dan veel ruimte is voor natuur. Vruchtbare grond, dan kunnen planten er goed groeien De culturele waarde, die mag niet verloren gaan. In de toekomst zal dit landschap een mix van wonen, werken, en vrije tijd worden. Meer natuur als dat er nou is, en wat minder landbouwgrond. Verder zal de ruilverkaveling niet verder doorgevoerd worden. Al die rechte kavels doen het landschap geen goed. De dorpen moeten dorp blijven en niet te ver doorgroeien, niet TE moderne ontwerpen huizen, in de steden mag dat wel, maar er moet wel overal nog groen in de buurt zijn waar mensen vrij kunnen recreëren. Het hele landschap moet niet volgebouwd en uitgeput worden. Het zeekleilandschap wordt op deze manier een sprookjes landschap, waarin alles perfect in harmonie is met elkaar. Om dit beeld te realiseren moeten er natuurlijk wel een aantal maatregelen genomen worden. Er moet een wet komen die het verbiedt om de ruilverkaveling verder door te voeren. Verder moet Staatsbosbeheer een aantal stukken grond opkopen om daar, net als de Oostvaardersplassen een natuurgebied van te maken waarin dieren vrij rond lopen. De welstandscommissie moet strenger opletten of nieuwbouwhuizen niet te modern worden. Dit sprookjes landschap zal nooit helemaal een sprookje zijn, maar dat kan niet. Er naar streven kan wel, om op die manier zo dicht mogelijk bij het sprookje te komen. Bronvermelding emateriaal%2fverslagen.php%3fverslag_id%3d3999 Het aardrijkskunde boek, wereldwijs tweede fase HAVO Pagina 6 van 6