6,7. Paragraaf 1, Hoe is het Nederlandse landschap ontstaan. Samenvatting door een scholier 835 woorden 10 januari keer beoordeeld

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 835 woorden 10 januari ,7 63 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 8, Landschappen. Paragraaf 1, Hoe is het Nederlandse landschap ontstaan. 1. Landschap: Het zichtbare deel van het aardoppervlak. 2. Geologie: De wetenschap die de eigenschappen en de geschiedenis van de aardkorst bestuurt. 3. Fossielen: De afdrukken of versteende resten van planten en/of dieren. 4. Sedimenten: Losse resten van gesteenten, planten of dieren die [na transport] ergens zijn neergelegd. Bijv. grind, zand, klei en veen. 1. Aardbeving: Een plotselinge verschuiving langs een breuk in de aardkorst.. De aarde is 4,6 miljard jaar oud. Nederlands is 2 miljoen jaar oud. Aantekening 2. Pleistoceen Holoceen - Begon 2 miljoen jaar geleden - Begon jaar geleden - IJstijd - Na de ijstijd - Weinig invloed van de mens - Meer invloed van de mens. Pagina 1 van 7

2 Paragraaf 2, Wat was de invloed van water en ijs? 1. Landijs: IJsmassa die grote delen van het vasteland bedekt. 2. Keileem: Taaie klei vermengd met keien, fijngemalen tussen het landijs en de ondergrond 3. Stuwwallen: Door het landijs opgestuwde heuvelruggen 4. Delta: Aangeslibd land tussen de mondingen van de rivier. 5. Rivierklei: Fijn sediment dat afgezet is door langzaam stromende rivieren 6. Zeeklei: Fijn sediment dat afgezet is door de zee in rustig water 7. Zwerfstenen: Grote en zware rotsblokken die in of op het ijs vervoerd werden. De hunebedden zijn met deze zwerfstenen opgebouwd. 1. Meander: Bocht in een rivier 2. Vlechtende rivier: Rivier met allerlei vertakkingen die onderling met elkaar verbonden zijn De paragraaf 3, Welke landschapsvormen maakt de wind? 1. Dekzand: Tamelijk grof zand dat door de wind als een deken over het land is afgezet 2. Löss: Fijn sediment dat afgezet is door de wind 3. Duinen: Door de wind gevormde zandheuvels 4. Zandverstuivingen: Zand dat na vernielingen van de vegetatie opnieuw is gaan stuiven Pagina 2 van 7

3 1. Eolische afzettingen: Afzettingen door de wind 2. Mariene afzettingen: Afzettingen door de zee 3. Fluviatiele afzettingen: Afzettingen door rivieren 4. Glaciale afzettingen: Afzettingen door het landijs Waarom waren er windafzettingen tijdens het Pleistoceen? 1. Er was een guur, droog toendraklimaat 2. De Noordzee lag droog 3. Er was nauwelijks begroeiing Pleistoceen windafzettingen: 1. Duinen langs de kust 2. Zandverstuivingen waar de vegetatie vernield was Afgezet door Naam Materiaal Kenmerken Landijs Glaciaal -Keileem -Zwerfstenen -[-Stuwwallen] * -Ongesorteerd materiaal -Bestaand materiaal Rivieren Fluviatiel -Stenen -Grind -Zand -Klei -Gesorteerd materiaal [afhankelijk v/d stroomsnelheid] -Afgerond, glad materiaal Zee Marien -Zand -Zeeklei -Gesorteerd materiaal Wind Eolisch -Dekzand -Löss -Duinen -Zandverstuiving Pleistoceen: Gesorteerd, Licht Holoceen: Neergelegd door de zee, opgeblazen door de wind, licht * Materiaal lag er al, landijs heeft het opgestuwd. Paragraaf 4, Zijn planten en dieren ook landschapsbouwers? Pagina 3 van 7

4 1. Laagveen: Veen gevormd uit waterplanten of planten die afhankelijk zijn van het grondwater 2. Hoogveen: Veen, gevormd uit planten die ver boven het grondwaterniveau groeien 3. Veen: Grondsoort die bestaat uit plantenresten, die niet helemaal vergaan zijn. 4. Kalksteen: Gesteente ontstaan uit de kalkskeletten van zeedieren 1. Horst: Langs breuken opgeheven gebied. Waarom ken de peelhorst een slechte afwatering? 1. Er is een ondoorlatende oerlaag langs de breuk af gesmeerd 2. Die oerlaag zit op geringe diepte 3. Riviertjes die afwateren zijn vaak dicht gestoven Paragraaf 5, En wat maakte de mens ervan? Waarom ken de peelhorst een slechte afwatering? 4. Er is een ondoorlatende oerlaag langs de breuk af gesmeerd Die oerlaag zit op geringe 1. Natuurlandschap: Landschap dat gevormd is door natuurkrachten. 2. Cultuurlandschap: Landschap dat hoofdzakelijk is gevormd door menselijke activiteiten. 3. Polder: Ingedijkt gebied waarin de waterstand kunstmatig kan worden geregeld. 4. Normaliseren: Pagina 4 van 7

5 Afsnijden van rivierbochten. 5. Verkaveling: Manier waarop het land in stukken [kavels] is verdeeld. 6. Waardevol cultuurlandschap: Mooi, oud cultuurlandschap dat de overheid in stand wil houden. 1. Droogmakerij: Polder die is ontstaan door het droogleggen van een meer of een deel van de zee. 2. Zeepolder: Polder die ontstaat door het inpolderen van een door de zee aangeslibd stuk land. Huidige grote veranderingen in het landschap: 1. Grote rechthoekige landbouw kavels dankzij mechanisatie en specialisatie 2. Landbouw wordt steeds minder grondgebonden dankzij moderne technieken 3. Steeds meer eenvormige nieuwbouw wijken 4. Steeds minder natuur voor huizenbouw en wegen aanleggen Paragraaf 6, Hoe zijn de landschappen over ons land verspreid? Zeekleilandschap, Noord en West Ontstaan grondsoort, rustige zee Hoogte, ongeveer op zeeniveau Reliëf, vlak Openheid van het landschap, open Oorspronkelijke grondgebonden landbouw, akkerbouw Ξ Oorspronkelijke verkaveling, blokverkaveling Oorspronkelijke verspreiding bebouwing, geconcentreerd Rivierlandschap, langs de rivieren Ontstaan grondsoort, langzaam stomende rivieren Hoogte, wisselende hoogte Reliëf, vlak Openheid van het landschap, halfopen Oorspronkelijke grondgebonden landbouw, akkerbouw, veeteelt, fruitteelt Ξ Oorspronkelijke verkaveling, strokenverkaveling Oorspronkelijke verspreiding bebouwing, lineair Pagina 5 van 7

6 Zandlandschap, Oost en Zuid Ontstaan grondsoort, wind [en rivieren] Hoogte, tamelijk hoog Reliëf, lichtgolvend Openheid van het landschap, halfopen Oorspronkelijke grondgebonden landbouw, gemengd bedrijf Ξ Oorspronkelijke verkaveling, blokverkaveling Oorspronkelijke verspreiding bebouwing, geconcentreerd Hoogveenlandschap, Groningen, Drenthe, De Peel Ontstaan grondsoort, resten van veenmos Hoogte, hoog Reliëf, tamelijk vlak Openheid van het landschap, open Oorspronkelijke grondgebonden landbouw, akkerbouw Ξ Oorspronkelijke verkaveling, strokenverkaveling Oorspronkelijke verspreiding bebouwing, lineair Laagveenlandschap, Friesland en Overijssel Ontstaan grondsoort, resten water- en moerasplanten Hoogte, ongeveer op zeeniveau Reliëf, vlak Openheid van het landschap, open Oorspronkelijke grondgebonden landbouw, veeteelt Ξ Oorspronkelijke verkaveling, strokenverkaveling Oorspronkelijke verspreiding bebouwing, lineair Lösslandschap, Zuid-Limburg. Ontstaan grondsoort, wind Hoogte, hoog Reliëf, reliëfrijk Openheid van het landschap, halfopen Oorspronkelijke grondgebonden landbouw, akkerbouw, veeteelt, fruitteelt Ξ Oorspronkelijke verkaveling, blokverkaveling Oorspronkelijke verspreiding bebouwing, lineair en geconcentreerd Duinlandschap, langs de duinen Ontstaan grondsoort, wind [en zee] Hoogte, tamelijk hoog Reliëf, reliëfrijk Openheid van het landschap, gesloten Oorspronkelijke grondgebonden landbouw, vooral natuurlandschap Pagina 6 van 7

7 Terpdorp: de woningen zijn gebouwd op een kunstmatige ronde woonheuvel als bescherming tegen overstromingen. Laagveenontginningsdorp: de boerderijen zijn in één lange rijd gebouwd langs en veenstroompje. Hoogveenontginningsdorp: de boerderijen liggen aan een kant of aan twee kanten langs de kaarsrechte kanalen. Esdorp: de boerderijen zijn om een brink, een driehoekig plein, gebouwd. Dijkdorp: de boerderijen liggen naast elkaar tegen de dijk. Daldorp [Zuid-Limburg]: de boerderijen liggen langgerekt in een dal. Plateaudorp [Zuid-Limburg]: de boerderijen liggen op de hoge vlakke plateaus. Paragraaf 7, Hoe uniek is het Nederlandse landschap? 1. Pas: Laagste deel van een bergketen. 2. Groeiseizoen: Aaneengesloten periode waarin de gewassen kunnen groeien. 3. Hydro-elektrische centrale: Centrale die elektriciteit opwekt met behulp van vallend of stromend water. 4. Fjell: Door het landijs afgesleten hoogvlakte in Noorwegen. 5. Fjord: Breed dal dat door het landijs is uitgeslepen en daarna overstroomd is door de zee. Nadelen van berggebieden: 1. Verkeersproblemen, passen, haarspeldbochten, tunnels, viaducten 2. Kort groeiseizoen Voordelen van berggebieden: 1. Je kunt hydro-elektrische centrales aanleggen 2. Er is een mogelijkheid tot een dubbelseizoen in toerisme Landbouw in de Spaanse Meseta: 1. Droogte bestendige gewassen, tarwe, olijven, druiven 2. Gewassen met irrigatie zoals citrusvruchten. Pagina 7 van 7