van Montessori peutergroep
|
|
- Bram de Graaf
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 van Montessori peutergroep naar Montessori basisschool
2 Inleiding Middels dit document informeren wij u over de achtergronden van het Montessori onderwijs, zoals wij in onze peutergroep hanteren. Deze onderwijsvorm wordt voortgezet binnen het Montessori basis- en voortgezet onderwijs. Wie is Maria Montessori Maria Montessori, geboren in 1870, was pedagoge en de eerste vrouwelijke arts in Italië. Ze ontwikkelde een opvoedingsmethode, waarin de zelfstandige ontwikkeling van het kind vanuit gevoelige perioden centraal staat. Maria Montessori Enkele kenmerken van het Montessori onderwijs zoals die bij de peutergroep te zien is: Maria Montessori a. De gevoelige periode b. De voorbereide omgeving c. Motoriek (werkjes voor de oefening van het dagelijks leven) d. Zintuiglijk Montessori materialen e. Vrije werk periode f. Taal g. Kosmisch onderwijs help mij het zelf te doen a. Gevoelige periode Montessori ontdekte dat er gedurende de ontwikkeling van een kind perioden zijn waarin bepaalde dingen uit de omgeving een diepe interesse in hem/haar wakker maken. Enthousiast neemt het kind de indrukken in zich op. Deze gevoeligheden duren net zolang als nodig is om een bepaalde vaardigheid te ontwikkelen (een voorbeeld uit de peutergroep is het willen leren knippen met een schaartje). De perioden waarin het kind zo sterk is gericht op bepaalde aspecten uit zijn omgeving noemt Montessori gevoelige perioden. Het kind selecteert datgene uit zijn omgeving wat het nodig heeft voor de ontwikkeling van een bepaalde vaardigheid.
3 b. De voorbereide omgeving. Peuters ontwikkelen zich in wisselwerking met hun omgeving. Ze absorberen alles wat in hun omgeving aanwezig is en reageren daarop. Tijdens deze fase kan de leidster/leerkracht zien in welke gevoelige perioden het kind zit. Er moet dus veel aandacht besteed worden aan het voorbereiden van die omgeving. Essentieel is dat wordt voorzien in datgene waaraan de peuter behoefte heeft; de voorbereide omgeving moet aansluiten bij de ontwikkelingsfase waarin het kind zich bevindt of mogelijkerwijs gaat bevinden en moet aanzetten tot activiteit. Overzichtelijke open kasten De omgeving wordt zo voorbereid dat in het lokaal materiaal goed zichtbaar, op kindhoogte en overzichtelijk in open kasten staat. De werkjes staan vaak op dienbladen of in mandjes. De kinderen kiezen zelf hun werkje, waarmee ze zelfstandig aan de slag gaan. Wanneer ze klaar zijn of kiezen om te stoppen, zetten ze het werkje op de juiste plaats terug in de kast. Deze omgeving biedt de peuter de mogelijkheid tot: Individuele keuze Spontane activiteit Herhaling van de handelingen keuken- / natte hoek de voorbereide omgeving moet aansluiten bij de ontwikkelingsfase waarin het kind zich bevindt en moet aanzetten tot activiteit De ruimte wordt onderverdeeld in verschillende toegankelijke hoeken met elk een eigen functie zoals: Keuken-/natte hoek : oefening dagelijks leven Boeken/rusthoek Creatieve hoek Huishoek: illusiespel Puzzelhoek Constructiehoek : geen overdaad maar een aantrekkelijke selectie De kast met zintuiglijk Montessori materialen De vloerkleedjes: peuters werken graag op de grond, kunnen om het kleedje heen lopen (hier wordt door Montessori tegemoet gekomen aan hun drang tot bewegen) en met een groot deel van het (zintuiglijk) Montessori materiaal kan niet op een tafeltje worden gewerkt. De vloerkleedjes ziet u terug op de basisschool. Kasten met de werkjes voor de oefening van het dagelijks leven. Voor peuters zijn de oefeningen van het dagelijks leven van het allergrootste belang en nemen dus een grote plaats in. De werkjes zijn door de leidsters zelf gemaakt. Dit is niet alleen kenmerkend voor onze Montessorigroep maar zult u, misschien in een andere variant, in iedere Montessorigroep tegenkomen.
4 c. Motoriek (werkjes voor de oefening van het dagelijks leven) Binnen de Montessori werkwijze leveren de oefeningen uit het dagelijks leven een bijdrage aan de verkenningstocht van het jonge kind in zijn omgeving. Om op een natuurlijke wijze aan de beweging- en imitatiedrang tegemoet te komen heeft Montessori oefeningen uit het dagelijks leven geïntroduceerd. In de peutergroep oefent en ontwikkelt de peuter zelfstandig zijn motoriek door alledaagse dingen te doen die het om zich heen ziet gebeuren: handen wassen, het voordoen van een schort, jas aandoen, gebruik van een zakdoek, enzovoort (verzorging van jezelf). Vegen, afwassen, tafeltje schoonmaken, raam wassen enzovoort (verzorging van de omgeving). Zo kan het meester worden over zijn handelingen en zijn bewegingen coördineren. In het lokaal ziet u motoriek werkjes in open kasten staan die afgeleid zijn van het dagelijks leven (zoals: water of rijst schenken uit een kannetje en schenken in een ander kannetje, macaroni scheppen en verdelen in kleine bakjes, zeemwerkje voor het wassen van een raam, sluiten en openen van potjes, vouwen, gebruik van pincet, enzovoort). Verder wordt er veel aandacht besteed aan omgangsregels (wellevendheidslesjes). Enkele voorbeelden hiervan zijn: iemand voordoen van een schort groeten (hand geven), wachten op een lesje, vragen leren stellen, om een kleedje heen lopen, gebruik van de toilet, tafelmanieren, stoel op de juiste manier dragen, enzovoort. De oefeningen uit het dagelijks leven oefent het kind gedurende zijn hele periode op de Montessori basisschool. Ander materialen die u bij de peutergroep aantreft op het gebied van de fijne motoriek zijn: houten blokken, duplo, nopper, enzovoort. De peuters kunnen ook kiezen om te schilderen, kleien, plakken, knippen, enzovoort. Voor de ontwikkeling van de grove motoriek bieden wij de peuter zowel binnen als buiten mogelijkheden. In het lokaal kunnen zij werken op grote vellen papier en verder zit de grove motoriek verwerven in het halen en brengen van materialen uit de open kasten. Tijdens het buitenspel kunnen de peuters rennen, klimmen, klauteren, fietsen, gooien, vangen, enzovoort.
5 d. Het zintuiglijk Montessori materiaal In de Montessori peutergroep en op de Montessori basisschool "onderwijst" het kind zichzelf door het werken met de bruine trap de speciaal ontworpen Montessori leermiddelen. Dit zijn aantrekkelijke, meestal eenvoudige aan het kind aangepaste materialen die de "controle van de fout" dik dun, dikker dikst, dunner - dunst bevatten, dat wil zeggen als het kind een fout maakt, kan hij dat aan het materiaal zelf zien en ontdekken. Met behulp van dit concreet materiaal krijgt het kind inzicht in soms moeilijke en de rode stokken abstracte begrippen. Stapje voor stapje wordt dit concrete materiaal vervangen door ander, symbolisch materiaal, waarin als `vanzelf`de stap op de basisschool naar het abstracte volgt. De leidster/leerkracht begeleidt dit en draagt er zorg voor dat de kinderen spelen/werken om zich zodoende steeds verder te ontwikkelen en geeft zo nodig lesjes om het kind verder te helpen. lang kort, langer langst, korter - kortst aantrekkelijk, meestal eenvoudige aan het kind aangepaste materialen Het zintuiglijk Montessori materiaal geeft de mogelijkheid om zoveel mogelijk zintuigen te gebruiken (voelen, zien, proeven, ruiken en horen). De lesjes die bij het zintuiglijk Montessori materiaal horen geven wij tussen de 3 en 4 jaar (richtlijn). Begrippen die hierbij aan de orde komen zijn o.a.: dik-dun, dikkerdunner. Ook de verschillende variaties van hoog en laag, lang en kort, diep en ondiep, smal en breed, ruw en glad, zacht en hard, luid en zacht komen in deze materialen aan bod. Naast het zintuiglijk Montessori materiaal bieden we de peuters nog meer mogelijkheden om allerlei zintuiglijke ervaringen op te doen, bijvoorbeeld met watermomenten (de pop wassen met water en zeep, afwassen), de kleine zandbak, voelkussentjes, enzovoort. Voor meer uitgebreide informatie over het zintuiglijk materiaal kunt u bij de leidsters naar het Montessori materialenboek vragen. Zodra de peuter de overstap maakt naar de Montessori basisschool zal hij/zij deze, en nog meer Montessori materialen, (terug) zien. Het is voor de kinderen prettig om deze materialen te herkennen en geeft hen tevens een gevoel van veiligheid. De Montessori basisschool geeft u om het jaar vier ouderavonden met informatie over het Montessori materiaal. U kunt hier aan deelnemen wanneer u uw peuter op de peutergroep heeft zitten.
6 e. Vrije werkperiode Binnen de peutergroep kiezen we er bewust voor om de vrije werkperiode zo lang mogelijk te laten duren. Door de kinderen goed te observeren (in welke gevoelige periode zit de peuter) kunnen de leidsters de kinderen helpen activiteiten te vinden waarmee ze aan het werk/spelen gaan. Leidsters helpen daar waar nodig is. De leidster let er ook op dat de keuzes van het kind in redelijke verhouding blijft tot de mogelijkheden van het kind. Het zelf kiezen, klaarleggen, en zelfstandig werken met materiaal stelt eisen aan het organisatievermogen van de peuter: het perswerkje leert voorbereiden, indelen en overzien. De peuter probeert het werkje tot een goed einde te brengen, iets waar de peuter trots op is. Het levert een positieve bijdrage aan de eigenwaarde en het zelfvertrouwen. Aan dit onderdeel wordt bij een 2 jarige peuter door de leidsters extra aandacht gegeven. Een ander effect van de eigen keuze is dat de peuter met meer concentratie en interesse bezig is. Met 16 peuters in het lokaal creëer je spontane rust en stilte! In de praktijk zie je dat de oudere peuters de kleintjes helpen. De vrijheid om hun eigen werk en tempo te kiezen betekent niet onbeperkte vrijheid. Het is gebaseerd op een soepel evenwicht tussen vrijheid en een systeem van vaste regels, samengevat als: vrijheid in gebondenheid. Ook op de basisschool wordt dit toegepast. vrijheid in gebondenheid
7 f. Taal De spraaktaalontwikkeling staat in het Montessorionderwijs bij peuters en jonge kinderen op de basisschool centraal. De gevoelige periode voor de roze toren gesproken taal loopt tot ongeveer het zesde jaar. De peuter richt zich op de omgeving en gebruikt die om taal te verwerven. De voorbereide omgeving moet dus de nodige stimulansen bieden. Binnen de Montessori peutergroep gaat de ervaring altijd of zoveel mogelijk vooraf aan de taal. Een voorbeeld is de roze toren (zintuiglijk materiaal) waarbij eerst ervaren kan worden wat groot en klein is (voelen) groot klein, en de taal daarna wordt toegevoegd. groter grootst, Werkvormen: De werkvormen die voor gesproken taal kleiner - kleinst binnen de peutergroep gebruikt worden zijn de: Kleine kring (luister en doe activiteiten met ± 4 of 5 peuters) Grote kring (zingen, voorlezen, rijmpjes, spelletjes) Individuele lesjes (namenlesjes zoals: dik-dun, lang-kort, groot-klein) die behoren bij het zintuiglijk materiaal, namenlesjes die behoren bij de werkjes voor de oefening van het dagelijks leven (zoals: maatbeker, zeven, gieten, lijmkwast, enzovoorts). Door de wellevendheidslesjes verwerven peuters bijvoorbeeld woorden om zichzelf in bepaalde situaties te kunnen redden. Zoals: wil je me alsjeblieft niet storen of mag ik alsjeblieft meewerken. Classificaties: Nieuwe woorden worden binnen een classificatie aangeboden. Er zijn duizenden classificaties: lichaamsdelen, kleding, fruit, groenten. woonvertrekken, insecten, enzovoort. g. Kosmisch onderwijs Kosmisch onderwijs betekent binnen de peutergroep vooral de verkenning van de directe omgeving. De leidster dient het raam open te zetten en de omgeving binnen te halen. Als uitgangspunt worden het jaar en de seizoenen als thema behandeld. De onderwerpen die gekozen zijn, staan dicht bij (de belevingswereld van) de peuter. het raam open zetten en de omgeving binnen halen Dit komt tot uiting via woordkaarten, gesprekjes, foto s, verhalen (boeken), muziek, handvaardigheid. Tijdens de periode op de basisschool krijgen de kinderen veel interesse in de wereld om zich heen. Hieraan wordt tegemoet gekomen in het kosmisch onderwijs. seizoenen puzzel
8 De sociale ontwikkeling binnen de Montessori peutergroep en basisschool Juist doordat er, zowel op de peutergroep als op de basisschool, in één groep kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar zijn, kunnen de oudere kinderen de jongere helpen en leren de jongeren hulp te vragen aan de ouderen. Je bent niet altijd de oudste of jongste in de groep. Je leert rekening houden met elkaar. Zo n family-group is natuurlijker dan de uniforme situatie van het jaarklassensysteem. Ook veel van de leermiddelen nodigen uit tot, en vereisen dikwijls samenwerking. Zo zijn er bijvoorbeeld van een bepaald soort materiaal maar één of twee stuks in het lokaal aanwezig, zodat je leert wachten. Hoewel kinderen natuurlijk vrij zijn om alleen te werken, zullen ze door sfeer, materiaal en de leeftijdsopbouw in de groep ervaren, dat het plezierig is om samen te werken en je sociaal te gedragen. Ook worden er activiteiten ondernomen die de saamhorigheid stimuleren; samen zingen, samen eten en drinken, samen naar een verhaal luisteren zijn daar goede voorbeelden van. Relatie tussen de Montessori peutergroep en de Montessori basisschool. Uitgangspunt van onze Montessori peutergroep is het nastreven van een directe relatie met de Montessori basisschool. Het heeft de voorkeur dat de peutergroep in, of zo dicht mogelijk bij een Montessori basisschool is gehuisvest. De basisschool dient de peuter ter inspiratie. Het zien van oudere kinderen, samenwerken het bezoeken van andere groepen met oudere kinderen, het samen voorbereiden en beleven van speciale dagen (bijvoorbeeld na afsluiten van een project, feest, Montessoridag, en dergelijke) geeft de peuter zicht op zijn toekomst in de basisschool. Ook de Montessori materialen voor de leeftijd vanaf 2,5 jaar (met name het zintuiglijk materiaal) zijn zowel in de peutergroep als in de Montessori kleuter- onder- midden- en bovenbouw van de basisschool te vinden. De inrichting vertoont overeenkomsten. Materialen en middelen zijn in beide omgevingen geplaatst op kindhoogte en zo gerangschikt dat ontwikkelingslijnen zichtbaar zijn. Tafels en vloerkleedjes voor individueel- en groepswerk zullen er het zelfde uit zien. Ook de werkwijzen van de peutergroep en de basisschool zijn overeenkomend. De stap naar de grote school is dan ook voor veel van onze peuters niet al te groot.
Hieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.
Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport
Nadere informatieMocht het afscheid nemen problemen opleveren bespreek dit dan even met de groepsleerkracht. Dan begeleiden jullie gezamenlijk uw kind hierbij.
De dagindeling in groep 1 en 2 De schooltijden voor de kleutergroepen zijn als volgt: s morgens 8.30 uur 11.45 uur s middags 13.00 uur 15.15 uur Woensdag 8.30 uur 12.00 uur Vrijdagmiddag vrij 10 minuten
Nadere informatiegroep 1 en 2 informatieboekje
groep 1 en 2 informatieboekje "De St. Nicolaasschool is een professionele leergemeenschap. Zij streeft ernaar een positieve, veilige en stimulerende leeromgeving te bieden waar, met betrokkenheid van en
Nadere informatieMontessorionderwijs: ook voor uw kind? 4. Kinderen willen leren 4. Kinderen leren samenwerken 5. De voorbereide omgeving 6.
Inhoud 4 Kinderen willen leren 4 Kinderen leren samenwerken 5 De voorbereide omgeving 6 Zelfstandigheid 6 Vrijheid in werkkeuze 7 Werken met Montessorimateriaal 7 Montessorionderwijs is kosmisch onderwijs
Nadere informatieAuditieve oefeningen begin schooljaar. Hakken en plakken
Auditieve oefeningen begin schooljaar Hakken en plakken (hak de woorden in stukken, laat de kinderen het hele woord zeggen) kleu-ter juf-frouw wer-ken bui-ten groep-jes tel-len kleu-ren gym-men kies-bord
Nadere informatieNaam: Welkom op De Leer!
Naam: Welkom op De Leer! Basisschool De Leer St. Michielsstraat 6 7255 AP Hengelo 0575-46 17 15 Welkom! Hallo, Je bent nu al bijna vier jaar en dan kom je bij ons in de klas. Nu mag je een paar keer komen
Nadere informatiePeuteropvang Dolfijn
Peuteropvang Dolfijn Samen spelen, leren en ontdekken VVE Leuk en leerzaam Vriendjes maken Voorwoord Beste ouders en peuters, In deze brochure kunt u allerlei praktische informatie lezen over onze peutergroep.
Nadere informatieVoor het eerst naar school
Voor het eerst naar school Welkom op De Wonderboom Uw kind gaat binnenkort voor het eerst naar school. We wensen jullie een fijne tijd toe op De Wonderboom. Dit boekje informeert over verschillende zaken
Nadere informatieInformatieavond schooljaar 2015-2016. Cluster 1/2
Informatieavond schooljaar 2015-2016 Cluster 1/2 Programma Even voorstellen Ik & Ko KIJK! het observatiesysteem Het rapport De ontwikkelingslijnen/hoe werken we in de kleuterklas? naar eigen klas Praktische
Nadere informatieBijzonderheden locatie: (bijvoorbeeld: minimale afname dagdelen, groepsstructuur) Kind leidster ratio
Algemene gegevens Naam kinderopvang / peuterspeelzaal: Adresgegevens: Contactpersoon: Telefoon: E-mailadres: Openingstijden: Bijzonderheden locatie: (bijvoorbeeld: minimale afname dagdelen, groepsstructuur)
Nadere informatieKINDERDAGVERBLIJVEN BLUB, ZEGT DE VIS
KINDERDAGVERBLIJVEN BLUB, ZEGT DE VIS Blub, zegt de vis zijn gezellige, kleinschalige en huiselijke kinderdagverblijven. De kinderdagverblijven bestaan uit groepen die opvang en verzorging bieden aan kinderen
Nadere informatieAanvulling Woordenschat NT2
Aanvulling Woordenschat NT2 Woordenschat Kinderen die net beginnen met Nederlands leren, moeten meteen aan de slag met het leren van woorden. Een Nederlandstalig kind begrijpt in groep 1 minimaal 2000
Nadere informatieAlle kinderen gaan in de kring zitten. Mocht het afscheid nemen problemen opleveren neem dan even contact op met de groepsleerkracht.
Een dag bij de kleuters op De Bangert (bijlage bij de schoolgids) De schooltijden voor de kleutergroepen zijn als volgt: s morgens 8.30 uur 11.45 uur s middags 13.00 uur 15.15 uur Woensdag 8.30 uur 12.00
Nadere informatieKIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt.
KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek : Datum gesprek : KIJK! Lijst 1. Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn vel zit, zal zich goed en vlot ontwikkelen. Het is van nature nieuwsgierig
Nadere informatiewelkomstboekje school Basisschool KOM.MIJN
welkomstboekje school Basisschool KOM.MIJN Jij wordt bijna 4 jaar. Hoera! Je mag dan naar school. Je komt bij ons in de klas. Gezellig! Kijk maar gauw verder. Eerst kom je binnen in onze hal, bij lokaal
Nadere informatieDe Talentenarchipel. Denk- en speeleiland muziekeiland taaleiland. Klieder- kladdereiland Handige. handeneiland. Vriendjes -eiland.
De Talentenarchipel Denk- en speeleiland muziekeiland taaleiland Klieder- eiland kladdereiland Handige Vriendjes -eiland Durfen doeeiland Ontdekeiland handeneiland Beweeg- Informatiebrief voor de ouders
Nadere informatieVoor het eerst naar school
Prentenboek Voor het eerst naar school Boek om samen met uw kleuter te lezen voordat hij/zij voor het eerst naar school gaat Veel leesplezier! Team BS A gene Wienberg R.K. Basisschool A gene Wienberg Hilleshagerweg
Nadere informatieK.b.s. de Polhaar ISH:/nwkl./infoboek juni 2015 1
K.b.s. de Polhaar ISH:/nwkl./infoboek juni 2015 1 NAAR DE BASISSCHOOL SCHOOLTIJDEN Dag Morgen Middag Maandag 8.30-12.00 13.15-15.15 uur Dinsdag 8.30-12.00 Woensdag 8.30-12.30 Donderdag 8.30-12.00 Vrijdag
Nadere informatieThemabrief Karel viert Kerstmis december 2015
Themabrief Karel viert Kerstmis december 2015 Beste papa s en mama s, De laatste maand van het jaar is bijna afgelopen. Met behulp van twaalf verschillende leuke thema s hebben we bij Plantage een educatief
Nadere informatieHKZ Kinderopvang - BIJLAGEN. 08-01-2014 Versie: 1 Pagina 1 van 6
08-01-2014 Versie: 1 Pagina 1 van 6 Bijlage Beleid peutermoment Inleiding Om tegemoet te komen aan de behoefte(s) van kind(eren) en ouder(s) is ervoor gekozen om oudere kinderen in een apart lokaal extra
Nadere informatieVoor het eerst naar school
Prentenboek Voor het eerst naar school Boek om samen met uw kleuter te lezen voordat hij/zij voor het eerst naar school gaat Veel leesplezier! Team BS De Driesprong Oude Baan 36 6286 BE Wahlwiller - Nijswiller
Nadere informatieSTICHTING DE BROODTROMMEL. Pedagogisch Beleid Tussenschoolse Opvang
STICHTING DE BROODTROMMEL Pedagogisch Beleid Tussenschoolse Opvang Inleiding Tijdens de TSO (tussenschoolse opvang) houden wij rekening met het beleid van de basisschool St. Joseph. Om verwarring te voorkomen,
Nadere informatieInformatie voor de ouders van groep 1 en 2 van de Triangel
Informatie voor de ouders van groep 1 en 2 van de Triangel Hoe ziet een dag in onze kleutergroepen eruit? De kinderen komen binnen en kiezen hun plekje in de kring, ze mogen kort iets vertellen of iets
Nadere informatiea. Welbevinden: het kind voelt zich op zijn gemak in de groep ja enigszins nee Toelichting door pedagogisch medewerker:.
Sociaal-emotionele ontwikkeling a. Welbevinden: het kind voelt zich op zijn gemak in de groep Toelichting door pedagogisch medewerker:. b. Sociaal gedrag: het kind zoekt contact met andere kinderen c.
Nadere informatieHuisregels. voor. kinderen
Huisregels voor. kinderen Versie januari 2016 Inhoudsopgave Huisregels Dreumesen HD pagina 3 Huisregels Peuters HP.pagina 4 2 Huisregels Dreumesen We willen kinderen zoveel mogelijk op positieve wijze
Nadere informatieEerste Nederlandse Montessori School. school gids
Eerste Nederlandse Montessori School school gids P e u t e r g r o e p Inhoudsopgave Voorwoord 5 Algemeen 6 Montessorionderwijs voor peuters 8 Dagelijkse gang van zaken 13 Praktische informatie 18 Financiële
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan Buitenschoolse Opvang Mathil Rouveen
Pedagogisch beleidsplan Buitenschoolse Opvang Mathil Rouveen Inhoud: Voorwoord 2 Pedagogisch doel 3 Visie op ontwikkeling en opvoeding 4 Sociaal- emotionele veiligheid 5 Sociale ontwikkeling 5 Emotionele
Nadere informatieHuisregels. voor. kinderen
Huisregels voor. kinderen Versie september 2014 Inhoudsopgave Huisregels Dreumesen HD pagina 3 Huisregels Peuters HP.pagina 4 2 Huisregels Dreumesen We willen kinderen zoveel mogelijk op positieve wijze
Nadere informatie1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving
Pedagogisch Beleidsplan 1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving Een veilige en vertrouwde omgeving is de basis van waaruit een kind zich kan gaan ontwikkelen. Het is dus belangrijk dat
Nadere informatiePedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien
Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien Inleiding Kinderopvang Haarlem heeft één centraal pedagogisch beleid. Dit is de pedagogische basis van alle kindercentra van Kinderopvang Haarlem.
Nadere informatieJe bent nu al bijna vier jaar en dan mag je naar school. Eerst mag je een paar ochtenden komen kijken.
Hoera! Wat leuk dat je bij ons naar school mag. Je wilt vast graag weten wat we allemaal gaan doen. Daarom staat dit boekje op de website van school. Hier staan heel veel belangrijke dingen die handig
Nadere informatieACTIVITEITEN JAARPLAN 2013 KINDERDAGVERBLIJF WERELDPLEK
ACTIVITEITEN JAARPLAN 2013 KINDERDAGVERBLIJF WERELDPLEK HET ACTIVITEITEN JAARPLAN IN DE PRAKTIJK PUK & Ko Het kinderdagverblijf en de peuterspeelzaal van Kindercentrum Wereldplek werken sinds 2009 met
Nadere informatiegroep 1 en 2 informatieboekje
groep 1 en 2 informatieboekje te ontwikkelen. De St. Nicolaasschool is een ka vinden het belangrijk dat we met zorg, respect, met elkaar omgaan. Om deze waarden gestalte ons mede inspireren door ons ge
Nadere informatieInformatieboekje van. Peuterspeelschool De Plantage
Informatieboekje van Peuterspeelschool De Plantage Dit boekje informeert u over de huisregels van ; Peuterspeelschool De Plantage. De leidsters op de Dreumeldoos zijn: Kitty Delsink Migo Kitty werkt op
Nadere informatieMONTESSORISCHOOL RHENEN
MONTESSORISCHOOL RHENEN INFORMATIEBOEKJE Middenbouw 2015-2016 Lijsterberg 113, 3911 DJ RHENEN 0317-612 976 directie@montessori-rhenen.nl www.monton.nl 1 Wetenswaardigheden voor de middenbouw 2015/2016
Nadere informatieOns pedagogisch handelen is gebaseerd op het onderwijsconcept van Maria Montessori.
1. Pedagogisch beleid Voorschool van de Montessorischool Visie: Door een positieve en respectvolle benadering nodigen wij uw kind uit zijn eigen talenten te ontdekken! Ieder kind is uniek en daarom willen
Nadere informatierapportage Portfolio Naast het rapport gebruiken de kinderen ook een portfolio, die ze eens per jaar in een gesprek presenteren aan hun ouders.
PROTOCOLLEN rapportage pag.: 1 datum: 21-11-2012 versie: 3 Doel Het doel van dit protocol is informeren m.b.t. de vormgeving, de invulling en de gang van zaken rond rapportage. Dit protocol bundelt al
Nadere informatieVoor het eerst naar de Pater van der Geldschool
Voor het eerst naar de Pater van der Geldschool s Morgens word je naar school gebracht door papa, mama, opa of oma. Het wachten op de speelplaats Het binnenkomen Om 5 voor half 9 gaat de zoemer; de juffen
Nadere informatieDubbeldamseweg-Zuid 97, 3314 JC Dordrecht, 078-6139776
Versie 20 september 2010 Activiteitenprogramma VVE KDV De Huiskamer BV 1 Verdere professionalisering VVE activiteiten Kinderdagverblijf De Huiskamer is een zelfstandig en onafhankelijk kinderdagverblijf
Nadere informatieAKTA-meter kwaliteit inrichting kindercentrum, 2-4 jaar
AKTA-meter kwaliteit inrichting kindercentrum, 2-4 jaar Inleiding Het doel van deze meter is om de kwaliteit van de inrichting van een kindercentrum vast te stellen. De meter is ingedeeld in de vier basisdoelen
Nadere informatieInformatieavond schooljaar Cluster 1/2
Informatieavond schooljaar 2018-2019 Cluster 1/2 Even voorstellen.. Programma Ik & Ko / Kleuterplein KIJK! het observatiesysteem Het rapport De ontwikkelingslijnen/hoe werken we in de kleuterklas? naar
Nadere informatiePedagogisch Beleidsplan KDV Mathil Rouveen
Pedagogisch Beleidsplan KDV Mathil Rouveen Inhoud: Voorwoord 2 Pedagogisch doel 3 Visie op ontwikkeling en opvoeding 4 Sociaal- emotionele veiligheid 5 Sociale ontwikkeling 5 Emotionele ontwikkeling 6
Nadere informatieWerkinstructie invuller kijklijst
Werkinstructie invuller kijklijst 1. Inleiding: De peuterspeelzaal en het kinderdagverblijf vinden het belangrijk een bijdrage te leveren aan de doorgaande ontwikkelingslijn van kinderen. Om de overgang
Nadere informatieEVEN VOORSTELLEN...!
EVEN VOORSTELLEN...! 2018 10forKIDS Beste ouders, 10forKIDS biedt dagopvang en peuteropvang aan kinderen van drie maanden tot vier jaar oud. Uw kind een liefdevolle, persoonlijke en een uitdagende opvang
Nadere informatieInformatieboekje groep 1 & 2 van Aurora
Informatieboekje groep 1 & 2 van Aurora Van harte welkom op Aurora! In dit boekje kunt u lezen hoe het er aan toe gaat op onze school Aurora. Veel leesplezier gewenst! Naar school gaan: De kinderen mogen
Nadere informatieGastlessen voor studenten 1 e leerjaar PW 3 en 4 Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar - Docentenhandleiding. Doelgroepen in de kinderopvang
Gastlessen voor studenten 1 e leerjaar PW 3 en 4 Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar - Docentenhandleiding Doelgroepen in de kinderopvang Gastles Doelgroepen in de KO- Docentenhandleiding Deze lesmodule
Nadere informatie1 ALGEMEEN 2 SPECIFIEKE UITGANGSPUNTEN. Geachte ouders,
Geachte ouders, Van harte welkom bij de Stichting Peuterspeelzalen Leusden. Graag willen wij u het pedagogisch werkplan aanbieden van onze locatie Klein Duimpje. In dit werkplan zetten we alle praktische
Nadere informatieAKTA-meter kwaliteit inrichting kindercentrum, 0-4 jaar
AKTA-meter kwaliteit inrichting kindercentrum, 0-4 jaar Inleiding Het doel van deze meter is om de kwaliteit van de inrichting van een kindercentrum vast te stellen. De meter is ingedeeld in de vier basisdoelen
Nadere informatieVoor het eerst naar school
Prentenboek Voor het eerst naar school Boek om samen met uw kleuter te lezen voordat hij/zij voor het eerst naar school gaat Veel leesplezier! Team BS Mechelen-Wahlwiller R.K. Basisschool Mechelen - Wahlwiller
Nadere informatieInformatieboekje. Peuterstap 28-1-2015
2015 Peuterstap 28-1-2015 INHOUDSOPGAVE 1 Welkom... 3 2 Peuterspeelzaal Peuterstap... 4 2.1 Doelstelling... 4 2.2 Aanbod... 4 3 VVE (Voorschoolse en Vroegschoolse Educatie)... 5 3.1 Doel VVE... 5 4 Programma
Nadere informatieVisie in de praktijk
Gastlessen voor studenten 2 e leerjaar PW 3 en 4 Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar - Docentenhandleiding Visie in de praktijk Gastles visie in de praktijk - Docentenhandleiding Theorie over dit onderwerp:
Nadere informatieInformatie over groep 1-2 van basisschool de Duinsprong. Beste ouders,
Beste ouders, Uw kind zit, of gaat bijna beginnen in groep 1-2 van basisschool De Duinsprong. Wij willen in deze brief wat informatie over onze klas geven die u later altijd nog eens rustig kunt teruglezen.
Nadere informatieThema Wat zie ik? Wat hoor ik? Wat voel ik? (Zintuigen) Week 1 : Het gezicht
Thema Wat zie ik? Wat hoor ik? Wat voel ik? (Zintuigen) Week 1 : Het gezicht - Grote kring : Puk heeft spiegeltjes meegenomen, want hij vind dat hij er zo mooi uit ziet in de spiegel. Elk kind krijgt een
Nadere informatieMONTESSORISCHOOL RHENEN
MONTESSORISCHOOL RHENEN INFORMATIEBOEKJE Onderbouw 2015-2016 Lijsterberg 113, 3911 DJ RHENEN 0317-612 976 directie@montessori-rhenen.nl www.montessori-rhenen.nl 1 Wetenswaardigheden voor de onderbouw 2015/2016
Nadere informatieAanvulling pedagogisch beleidsplan Kleine Raaf
Aanvulling pedagogisch beleidsplan Kleine Raaf Auteur Datum geldigheidsverkl. Paraaf map Versie nr. IV juni 2015 Werkinstructie map Kinderopvang 2015A Voor u ligt de aanvulling op het pedagogisch beleidsplan
Nadere informatiealgemene informatie groep 1/2
algemene informatie groep 1/2 algemeen De groepen 1-2A en 1-2b zijn gemengde groepen. Dit betekent dat kinderen van 4, 5 en 6 jaar in één groep zitten. In onze kleutergroepen werken we vanuit de actuele
Nadere informatiePEDAGOGISCH GROEPSPLAN VAN :
PEDAGOGISCH GROEPSPLAN VAN : versie 1/ februari 2011 1 Inleiding Pedagogisch groepsplan Binnen Peuterspeelgroep Heisa Hop wordt er gewerkt t.a.v. het pedagogisch beleid. De doelstellingen van het pedagogisch
Nadere informatieEerste Nederlandse Montessori School. school gids
Eerste Nederlandse Montessori School school gids P e u t e r g r o e p Inhoudsopgave Voorwoord 5 Algemeen 6 Montessorionderwijs voor peuters 8 Dagelijkse gang van zaken 13 Praktische informatie 18 Financiële
Nadere informatiePedagogische werkwijze KDV De Torenmolen, versie november 2015 Selma Schalkwijk, locatiemanager
Omvang van het kinderdagverblijf en de samenstelling van de en Er kunnen maximaal 16 kinderen per dag worden opgevangen op kinderdagverblijf De Torenmolen. De samenstelling van de en Naam van de Maximaal
Nadere informatieOuderbeleid van BSO De Bosuil
Ouderbeleid van BSO De Bosuil BSO De Bosuil vindt het belangrijk dat de ouders van de kinderen die in onze opvang zitten actief worden betrokken. Het is belangrijk dat ouders zich op hun gemak voelen,
Nadere informatieLesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen
Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom
Nadere informatieschooltijden 8.30u-12.00u (woensdag tot 12.30u) 13.00u-15.00u
Dit is de deur van onze school kom maar gauw binnen! schooltijden 8.30u-12.00u (woensdag tot 12.30u) 13.00u-15.00u hallo: Je bent nu al bijna vier jaar en dan kom je bij ons in de klas. Eerst mag je 5
Nadere informatiePedagogisch werkplan BSO Bussloo
Pedagogisch werkplan BSO Bussloo 1. De locatie Onze buitenschoolse opvang biedt opvang aan kinderen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar. BSO Bussloo is gelegen in het gelijknamige dorp Bussloo(gemeente Voorst).
Nadere informatie7 Werkjes en lesjes voor peuters
De zintuigen Het kind dat waarneemt hoort voelt proeft ruikt ervaart zal onderscheiden seriëren ordenen sorteren en spelenderwijs onderzoekend actief vol vertrouwen van al zijn ervaringen leren 148 7 Werkjes
Nadere informatieNieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,
Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik
Nadere informatiePEDAGOGISCH BELEIDSPLAN VAN :
PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN VAN : Pedagogisch beleidsplan Heisa hop versie MAART 2012 1 Inleiding Pedagogisch beleidsplan Binnen Peuterspeelgroep Heisa Hop wordt gewerkt volgens het pedagogisch beleidsplan.
Nadere informatieWelkom in de kleuterklas. Schooljaar 2016/2017
Welkom in de kleuterklas Schooljaar 2016/2017 Groep 1/2a Juffrouw Saskia: ma, di, do en vr Groep 1/2b Juffrouw Carla: ma, di, do en vr Juffrouw Marijke: wo Groep 1/2c Juffrouw Marieke: ma en di Juffrouw
Nadere informatieKleuterboekje De Hoeksteen. Vandaag peuter, morgen kleuter
Kleuterboekje De Hoeksteen Vandaag peuter, morgen kleuter Welkom op de Hoeksteen! En dan is het ineens zover: Uw kind mag (bijna) naar de basisschool! In dit boekje leest u hoe het eraan toe gaat bij de
Nadere informatieKinderopvang De Palmboom Professionele kinderopvang in je eigen buurt! Programma
Kinderopvang De Palmboom Professionele kinderopvang in je eigen buurt! Programma Week 15 Datum 7 tot en met 11 April 09.15 uur - Kring: Kern 0 1½ fruit eten. Fruit onder een doek verstoppen. Wat ligt er
Nadere informatieInformatieboekje. Vandaag peuter, morgen kleuter
Informatieboekje Vandaag peuter, morgen kleuter Welkom op Het Kompas! Voor u en uw kind is een bijzondere tijd aangebroken. Uw kind mag (bijna) naar de basisschool! In dit boekje leest u alles over hoe
Nadere informatieInformatie Prins Heerlijk
Informatie Prins Heerlijk In dit boekje vindt u informatie over kinderdagverblijf Prins Heerlijk De bedoeling van dit boekje is om u te informeren over de verschillende zaken die belangrijk zijn voor kinderdagverblijf
Nadere informatiePedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Pippeloentje
Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Pippeloentje Maart 2016 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelopvang Pippeloentje 3 2. groepsomvang en leeftijdsopbouw 4 3. kennismaking en wennen 5 4. dagindeling
Nadere informatiePiramide voor kinderdagverblijven
Kinderdagverblijven Piramide Piramide voor kinderdagverblijven Spelend de wereld ontdekken Voor alle kinderen van 0 tot 4 jaar Plezier voor kinderen, pedagogisch medewerkers en ouders Sociaal-emotionele
Nadere informatieInformatie voor ouders van kinderen van 0 1 ½ jaar
Sint en Kerst Informatie voor ouders van kinderen van 0 1 ½ jaar 0 1 ½ In het thema 'Sint en Kerst' staat de viering van Sinterklaas en Kerst centraal. Bij het thema 'Sinterklaas', leren de kinderen hoe
Nadere informatieThema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature.
BSO in 2 nature Bushraft activiteit www..eu info@.eu Thema Zintuigen www..eu info@.eu Johan en Sandra Van der Wielen Verbindingsweg 22 3921DM Elst (ut) 0318-471974 Triodos: 390288675 KvK: 30264584 Inleiding
Nadere informatieen zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht
I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen
Nadere informatieWelkom op de Kogge. Ons onderwijs. Staat voor onderwijs dat meegroeit! Beste ouders/verzorgers, Informatieboekje kleuters groep 1/2
Welkom op de Kogge Staat voor onderwijs dat meegroeit! Beste ouders/verzorgers, Welkom op openbare basisschool de Kogge in IJlst! In het begin is het voor u en uw kind best even wennen op school. Een spannende
Nadere informatiePEUTER EXTRA PROJECT 2014 KDV WERELDPLEK
PEUTER EXTRA PROJECT 2014 KDV WERELDPLEK Waarom een Peuter Extra Project? We kennen ze allemaal, onze oudste peutertjes die voorheen vol enthousiasme speelden op het kinderdagverblijf of thuis zichzelf
Nadere informatie11:45-12:00 Kinderen worden opgehaald/overdracht
Dit werkplan is aanvullend op het pedagogisch beleid dagopvang en peuteropvang. In het pedagogisch beleid wordt omschreven waar Shezaf voor staat en wat de pedagogische visie is. In dit werkplan is voor
Nadere informatieAlgemene informatie groep 1/2
Algemene informatie groep 1/2 Schooljaar 2016-2017 Inhoudsopgave Algemeen 3 Kring 3 Werken.. 4 Fruit en drinken. 4 Spel.. 4 Vormingsgebieden.. 4 Sociaal en emotionele ontwikkeling.. 4 Creatieve vorming.
Nadere informatieEerste Nederlandse Montessori School. school gids
Eerste Nederlandse Montessori School school gids P e u t e r g r o e p Inhoudsopgave Voorwoord 5 Algemeen 6 Montessorionderwijs voor peuters 8 Dagelijkse gang van zaken 13 Praktische informatie 18 Financiële
Nadere informatieBijlage 4: Leidraad taxatie ontwikkelingsproblemen kleuters: Motorische ontwikkeling
Bijlage 4: Leidraad taxatie ontwikkelingsproblemen kleuters: Motorische ontwikkeling Syntheseblad Zijn er op vlak van de motorische ontwikkeling aanwijzingen voor o Leeftijdsadequaat functioneren o Een
Nadere informatieAKTA-meter kwaliteit inrichting kindercentrum, 4-12 jaar
AKTA-meter kwaliteit inrichting kindercentrum, 4-12 jaar Inleiding Het doel van deze meter is om de kwaliteit van de inrichting van een kindercentrum vast te stellen. De meter is ingedeeld in de vier basisdoelen
Nadere informatieDaar leer je! Informatie groep 1/2A Schooljaar
Daar leer je! Informatie groep 1/2A Schooljaar 2018-2019 Even voorstellen Hallo, ik ben Mariëtte van Zutphen. Op maandag en dinsdag ben ik in groep 1/2A. Ik woon samen met mijn gezin in Veghel. Hallo,
Nadere informatieInformatie voor ouders/verzorgers. Het kindcentrum. Een goede start voor ieder kind
matie voo Informatie voor ouders/verzorgers Het kindcentrum Een goede start voor ieder kind Het kindcentrum is een goede start voor uw kind. Wij bieden een veilige plek waar uw peuter leert samen te spelen
Nadere informatieActiviteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering
Hier vind je een overzicht van de lesdoelen die worden aangeboden in dit project. Houd er rekening mee dat je tijdens de uitvoering van de lessen waarschijnlijk met méér doelen bezig zult zijn, voortkomend
Nadere informatiePeuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3
1. Omgaan met jezelf, met en met volwassenen Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3 Zelfbeeld Sociaal gedrag belangstelling voor andere kinderen, maar houden weinig rekening met de ander
Nadere informatieHallo!! Kijk-, kleur- en voorleesboekje voor de nieuwe kleuters. Hallo!! Kijk-, kleur- en voorleesboekje voor de nieuwe kleuters
Hallo!! Kijk-, kleur- en voorleesboekje voor de nieuwe kleuters Hallo!! Kijk-, kleur- en voorleesboekje voor de nieuwe kleuters Hallo Je bent nu al bijna vier jaar en dan mag je bij ons in de klas komen.
Nadere informatieOns pedagogisch handelen kinderdagverblijf t Grut
Ons pedagogisch handelen kinderdagverblijf t Grut Op de website van KION zie je onder Zo werken wij hoe we in ons beleid vorm hebben gegeven aan de pedagogische doelen en onze pedagogische uitgangspunten.
Nadere informatiePedagogisch plan Bengels kinderopvang
Pedagogisch plan Bengels kinderopvang Pedagogisch beleidsplan Bengels Inleiding In dit beleidsplan laten we u kennis maken met het pedagogisch beleid van kinderopvang Bengels. Het pedagogisch beleid geeft
Nadere informatieNieuwsboekje voor nieuwe kinderen van de voorschool van IKC Buikslotermeer
Nieuwsboekje voor nieuwe kinderen van de voorschool van IKC Buikslotermeer Welkom bij de voorschool van IKC Buikslotermeer. U heeft gekozen voor onze voorschool om uw kind een goede en leerzame tijd te
Nadere informatieAlgemene informatie groep 1-2. Ontwikkeling van kleuters:
Algemene informatie groep 1-2 Ontwikkeling van kleuters: Van kleuters is bekend dat de ontwikkeling veel sprongsgewijs verloopt. Niet alle kinderen ontwikkelen dezelfde gebieden op hetzelfde moment. We
Nadere informatieBeste ouders! Juf Janke
Beste ouders! Vaak krijg ik de vraag: Wat doen de kinderen nou eigenlijk op school? Mijn kind vertelt nooit wat! Via dit boekje wil ik proberen een antwoord te geven op deze vraag. Het kleuteronderwijs
Nadere informatieHoera, ik ga naar groep 1 van de Gerardusschool
Hoera, ik ga naar groep 1 van de Gerardusschool R.K. Gerardusschool Meerkreuk 2 Oude Wetering 071-331 2958 info.gerardus@ssba.net Voor een bijna vier jarige Informatie boekje voor de nieuwe kinderen en
Nadere informatiePedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Pippeloentje. Pedagogisch werkplan peuterspeelzaal Pippeloentje SPL / SJWB februari 2019
1 Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Pippeloentje Februari 2019 2 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal Pippeloentje 3 2. groepsomvang en leeftijdsopbouw 5 3. kennismaking en wennen en mentorschap
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan van Voorschool t Kapoentje
Pedagogisch beleidsplan van Voorschool t Kapoentje 1. DOEL van de voorschool Het doel van de voorschool is door middel van het bieden van een ontmoetingsplaats voor kinderen hen in contact te brengen met
Nadere informatiePedagogisch beleid. kinderdagverblijf
Pedagogisch beleid kinderdagverblijf maatwerk kinderopvang voor elk gezin Voorwoord Dit pedagogisch beleid is met het doel geschreven om duidelijkheid te geven aan de inhoud van een pedagogisch beleidsplan.
Nadere informatieDaar leer je! Informatie groep ½ Schooljaar
Informatie groep ½ Schooljaar 2017-2018 Even voorstellen Hallo, ik ben Joyce van den Berg Ik werk op maandag en dinsdag in groep ½. Hallo, ik ben Elise Stap Ik werk op woensdag t/m vrijdag in groep ½.
Nadere informatieLesbrief cluster 1/2. Dagindeling. dagkleuren: maandag - rood dinsdag - oranje woensdag - geel donderdag - groen vrijdag - blauw
Algemeen In de onderbouwgroepen wordt ontwikkelingsgericht gewerkt. Hierbij is de interactie tussen leerlingen en leerkracht erg belangrijk. Het is van belang dat leerkrachten steeds nagaan wat de volgende
Nadere informatieMontessori peutergroep de Plotter
Montessori peutergroep de Plotter Inhoudsopgave Pedagogisch beleid Montessori peutergroep de Plotter... 2 Visie:... 2 Groepsgrootte:... 2 Leiding:... 2 Stagiaires:... 3 Dagdelen:... 3 Binnenruimte:...
Nadere informatie