Project Transmurale Palliatieve Zorg & Schokbrekers in de communicatie. Minisymposium SKB 19 december 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Project Transmurale Palliatieve Zorg & Schokbrekers in de communicatie. Minisymposium SKB 19 december 2013"

Transcriptie

1 Project Transmurale Palliatieve Zorg & Schokbrekers in de communicatie Minisymposium SKB 19 december 2013

2 Hoeveel patiënten heeft u nu in behandeling (of verzorgje nu op de afdelingof thuis) waarbij het u (je)niet zou verbazen als zij binnen een jaar komen te overlijden? Voor deze patiënten is er ondersteunende palliatieve zorg.

3 Palliatieve Zorg Richt zich op alle aspecten van mens-zijn in de laatste fase van het leven Gerichte aandacht voor het leven, lijden, sterven en rouwen Vanuit de vier dimensies: fysiek, psychisch, sociaal en spiritueel (basis is de WHO definitie Palliatieve Zorg van 2002)

4 Korteterugblik 2005: Netwerk Palliatieve Zorg Oost Achterhoek Huidige leden: SKB, Sensire, Livio, Hospicegroep de Lelie, SZMK, VIT-hulp bij mantelzorg, Careaz, IKNL, Privazorg, de Lichtenvoorde en huisarts 2006: Palliatief Consultatie Team 2008: werkconferentie netwerkorganisaties Verbeterpunten: communicatie, samenwerking, continuïteit (overdracht) informatievoorziening en deskundigheidsbevordering 2012: bezoek Joep Douma aan SKB Bewustwording 2013: Project Transmurale Palliatieve Zorg Zorgvernieuwingsproject tussen SKB, Zorgbelang en Menzis

5 Ambitie SKB Binnen het verzorgingsgebied van het SKB is er sprake vantransmuraalgeorganiseerde palliatieve zorg waarin professionals samenwerkenin individuele patiëntsituaties. Wanneer hiervoor geen expliciete indicatie bestaat, vindt er in een palliatieve fase geen opname in het ziekenhuis plaats. (Medisch) specialistische expertise isbeschikbaar ongeacht de plaats waar de patiënt verblijft.

6 Communicatie Coördinatie Regie Wensen en behoeften Multidimensioneel Markeerpunt gerichte aandacht Pro-actief gedeelde besluitvorming Overdracht Continuïteit Samenwerken Palliatief redeneren MDO centrale zorgverlener Meetinstrumenten Stervensfase Scholing Consultteam Deskundigheid Beginvraagdie je jezelfstelt

7 Zou het me verbazen als deze patiënt over een jaar niet meer in leven is? Nee? Dan sprekenwe over de palliatieve fase.

8 Belangrijkmarkeerpunt (zorgmodule palliatieve zorg juli 2013) voor aansluiting van ziektespecifieke zorgstandaarden en richtlijnen op de zorgmodule palliatieve zorg voor heroriëntatie op het levensperspectief en zoeken naar een nieuwe balans

9 Slechtnieuwsgesprek...wordt gedefinieerd als alle informatie die het toekomstperspectief van iemand in ongunstige zin kan beïnvloeden en vindt plaats bij: het vermoeden of definitieve diagnose progressie of recidief van de ziekte duidelijkheid dat de behandeling geen effect (meer) heeft dat verder behandelen niet zinvol is het aanbreken duidelijkheid van de stervensfase markeringsgesprek

10 Een goed verlopend slechtnieuws (of markeringsgesprek) is de basis voor de vertrouwensrelatie tussen zorgverlener en patiënt en is essentieel voor de gedeelde besluitvorming over de verdere begeleiding en behandeling.

11 Gedeelde besluitvorming... gaat verder dan patiëntgerichte zorg Uitgangspunt: de patiënt beleeft de zorg het meest afgestemd op zijn persoonlijke situatie en realiseerbare behoeften en wensen. Essentiële voorwaarden: informatieverstrekking communicatie attitude

12 De patiënt krijgt zo de mogelijkheid om daadwerkelijk zijn eigen haalbare keuzes te maken. Want als je ongeneeslijk ziek bent en je weet dat je zult sterven. Kies je dan voor lang leven of voor goed leven? De zorgverlener ondersteunt en coacht bij deze keuzes van de patiënt (zelf regie) en neemt dit niet (onnodig) over

13 Onderzoek(je) 10 deelnemers Over het algemeen tevreden. Wachttijd!! Niet te snel willen gaan. Patiënt even op adem te laten komen. Vervolggesprek op een later tijdstip. Begeleiding ook voor klinische patiënten. Snellere overdracht naar de huisarts.

14 Kernactiviteiten naast het medisch handelen Gerichte Aandachtgeven en zorgen voor nabijheid Pro-actiefBegeleidenen heroriëntatie op het levensperspectief Deskundige hulp bieden waar dat noodzakelijk is (Crisispreventie) A B C interventies

15 Resultaten project Casemanager palliatieve zorg Palliatief zorgtraject (poliklinisch) slechtnieuws gesprek, opvang en overdacht. Palliatief zorgtraject (klinisch) van slechtnieuws gesprek tot ontslag. Oprichting Palliatief Advies Team (PAT)

16 Informatie aan de patiënt

17 ?

18 De praktijk: poliklinisch Slechtnieuws gesprek op de poli Eerste opvang (ABC interventies) Uitleg rol huisarts, specialist, VCP Verslaglegging Overdrachtnaar huisarts Vervolg

19 De praktijk: klinisch Slechtnieuwsgesprek Opvang Afdelingsverpleegkundige Transferverpleegkundige VCP (ABC interventies) Uitleg rol huisarts, specialist, VCP en anderen Verslaglegging Overdracht naar huisarts Vervolg

20 Betekenis en zingeving

21 Palliatief Advies Team (PAT) Optimale behandeling en begeleiding voor patiënten in de palliatieve fase, ongeacht de plaats waar zij verblijven. Door advies op maat over een individuele patiëntencasus aan de consultvrager. Door verspreiden van actuele en gespecialiseerde kennis over alle aspecten van palliatieve zorg aan professionele hulpverleners in het SKBen in de eerste lijn. Start januari 2014

22 symptomen ziektegerelateerd rondom levenseinde

23 Landelijke ontwikkelingen Brief VWS: investeringen in de palliatieve zorg Brief van Ministerievan VWS aande TweedeKamer(11 december2013) Soncos: multidisciplinair normeringsdocument2013 stichting Oncologische Samenwerking (december 2012 en concept november 2013) Zorgmodule Palliatieve Zorg in opdracht van Minister van VWS aan ZonMw(juli 2013) Nationaal programma Palliatieve Zorg NFU Nederlandse Federatie Universitair Medisch Centra (mei 2013) Witboek Palliatieve Zorg Kerngroep Palliatieve Zorg (juni 2011)

24 Vragen? Of via de receptie

Minisymposium SKB 19 december 2013

Minisymposium SKB 19 december 2013 Minisymposium SKB 19 december 2013 16.15 uur Ontvangst met koffie en thee en inschrijving 16.30 uur Opening door Nelleke van der Weerd 16.35 uur Presentatie: Project Transmurale Palliatieve Zorg door Lidy

Nadere informatie

Symposium palliatieve zorg

Symposium palliatieve zorg Symposium palliatieve zorg Zorgmodule palliatieve zorg Markeren van de palliatieve fase Markeren van de palliatieve fase 20 oktober 2016 Angelie van de Crommert Karin van Veen Als ik sterven zal. Claudia

Nadere informatie

De Zorgmodule Palliatieve Zorg

De Zorgmodule Palliatieve Zorg De Zorgmodule Palliatieve Zorg - wat betekent dit voor de professional en zijn werkveld?- 2e regionale symposium palliatieve zorg s Hertogenbosch, 2 oktober 2014 Drs. Jaap R.G. Gootjes Alg. directeur /

Nadere informatie

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg Hein Visser, Mira Jong Wie, wat, waar is COP zorg COP zorg: consultteam ondersteunende en palliatief zorg Nurse based team: verpleegkundig specialisten

Nadere informatie

Besluitvorming in de Palliatieve fase

Besluitvorming in de Palliatieve fase Besluitvorming in de Palliatieve fase Renske Karens 26-10-2016 Programma Welkom en introductie Besluitvorming in de Palliatieve fase Markering palliatieve zorg Terminale fase / Stervensfase Instrumenten

Nadere informatie

Palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis

Palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis Palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis LOOV, 4 november 2014 Ingrid van Asseldonk Verpleegkundig specialist palliatieve zorg Programmaleider palliatieve zorg Consulent palliatieve zorg IKNL Elkerliek

Nadere informatie

Stand van zaken Transmuraal Palliatief Advies Team

Stand van zaken Transmuraal Palliatief Advies Team Stand van zaken Transmuraal Palliatief Advies Team Ilona van der Loos, gespecialiseerd verpleegkundige thuiszorg, consulent PAT Vivent & Sylvia Verhage MANP verpleegkundig specialist intensieve zorg, consulent

Nadere informatie

Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD. COP-zorg.

Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD. COP-zorg. Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD COP-zorg www.nwz.nl Inhoud De palliatieve fase 3 Wat is COP-zorg? 3 Gang van zaken na verwijzing 5 Uw vragen 5 Notities 6 2 U heeft van uw arts gehoord dat u

Nadere informatie

Zicht op goede voorbeelden palliatieve zorg. Jetty Zuidema, senior adviseur palliatieve zorg Kennismarkt, 8 oktober 2015, Nijverdal

Zicht op goede voorbeelden palliatieve zorg. Jetty Zuidema, senior adviseur palliatieve zorg Kennismarkt, 8 oktober 2015, Nijverdal Zicht op goede voorbeelden palliatieve zorg Jetty Zuidema, senior adviseur palliatieve zorg Kennismarkt, 8 oktober 2015, Nijverdal Programma Palliatieve zorg ontwikkelingen Uitdagingen pz binnen VG-sector

Nadere informatie

Missie & visie. Missie Netwerk Palliatieve Zorg..naam invullen. Plaatje Eigen plaatje toevoegen. Visie Eigen tekst toevoegen

Missie & visie. Missie Netwerk Palliatieve Zorg..naam invullen. Plaatje Eigen plaatje toevoegen. Visie Eigen tekst toevoegen Missie & visie Missie Netwerk Palliatieve Zorg..naam invullen Tekst toevoegen. Plaatje Eigen plaatje toevoegen Visie Eigen tekst toevoegen Uitgangspunten Eigen tekst toevoegen Coördinatie & continuïteit

Nadere informatie

Vroeg begonnen, veel gewonnen!

Vroeg begonnen, veel gewonnen! Vroeg begonnen, veel gewonnen! Transmuraal zorgpad voor palliatieve patiënten Liesbeth Struik Verpleegkundig specialist Carolien Hoogstede Adjunct bestuurssecretaris Aanleiding Praktijk ervaringen: heropnames,

Nadere informatie

Handleiding Zorgpad Palliatieve Zorg (ZPZ) in EZIS Interne geneeskunde

Handleiding Zorgpad Palliatieve Zorg (ZPZ) in EZIS Interne geneeskunde Handleiding Zorgpad Palliatieve Zorg (ZPZ) in EZIS Interne geneeskunde 1. Waar kan het ZPZ gestart worden - Het poliklinisch eerste consult: - Het poliklinisch vervolgconsult, nadat wel progressie is aangevinkt:

Nadere informatie

Transmurale palliatieve zorg regio Arnhem. Ciska Zerstegen Jolanda van Loenhout Verpleegkundig specialisten

Transmurale palliatieve zorg regio Arnhem. Ciska Zerstegen Jolanda van Loenhout Verpleegkundig specialisten Transmurale palliatieve zorg regio Arnhem Ciska Zerstegen Jolanda van Loenhout Verpleegkundig specialisten IKNL consultatieteam Huidige situatie Team ondersteunende en palliatieve zorg Rijnstate Team palliatieve

Nadere informatie

Generalistisch werkende artsen palliatieve geneeskunde in en vanuit het ziekenhuis. Jan Lavrijsen Maaike Veldhuizen Marlie Spijkers

Generalistisch werkende artsen palliatieve geneeskunde in en vanuit het ziekenhuis. Jan Lavrijsen Maaike Veldhuizen Marlie Spijkers Generalistisch werkende artsen palliatieve geneeskunde in en vanuit het ziekenhuis Jan Lavrijsen Maaike Veldhuizen Marlie Spijkers Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Sjouke Schiere en Paulien Stollmeijer

Sjouke Schiere en Paulien Stollmeijer Sjouke Schiere en Paulien Stollmeijer Weduwnaar klaagt huisarts aan Casus Echtgenote: 2010 Darmkanker Juli 2015 Uitbehandeld; naar huis met O2 suppletie Palliatieve sedatie in geval van pijn, dyspnoe Geen

Nadere informatie

Palliatieve zorg in het OLVG

Palliatieve zorg in het OLVG Palliatieve zorg in het OLVG Introductie van het palliatief team 23 mei 2013 Huisartsenavond OLVG Een palliatief team waarom? Draagt bij aan een hogere kwaliteit van leven en minder psychische en lichamelijke

Nadere informatie

Nieuws vanuit de werkgroep vorming van een Regionaal Palliatief Advies Team in de regio s-hertogenbosch Bommelerwaard

Nieuws vanuit de werkgroep vorming van een Regionaal Palliatief Advies Team in de regio s-hertogenbosch Bommelerwaard Nieuws vanuit de werkgroep vorming van een Regionaal Palliatief Advies Team in de regio s-hertogenbosch Bommelerwaard In de regio s-hertogenbosch Bommelerwaard is een werkgroep actief die zich richt op

Nadere informatie

Palliatief consult door de verpleegkundig specialist: de arts overbodig?

Palliatief consult door de verpleegkundig specialist: de arts overbodig? Palliatief consult door de verpleegkundig specialist: de arts overbodig? Ellen de Nijs Verpleegkundig specialist chronische zorg Leids Universitair Medisch Centrum (EPZ) Kennis en Innovatie (Kennis) Centrum

Nadere informatie

Het Palliatief Advies Team. De verpleegkundig specialist centraal en transmuraal 1 september 2015

Het Palliatief Advies Team. De verpleegkundig specialist centraal en transmuraal 1 september 2015 Het Palliatief Advies Team De verpleegkundig specialist centraal en transmuraal 1 september 2015 2011 nieuw ziekenhuis en starten PAT Waarom? Hoe? Met wie? Waarom een PAT Stervensfase in het ziekenhuis

Nadere informatie

Keten Palliatieve Zorg

Keten Palliatieve Zorg Keten Palliatieve Zorg Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg begint wanneer iemand te horen heeft gekregen dat hij/zij ongeneeslijk ziek is en behandeling niet meer mogelijk is. Dat is een harde boodschap

Nadere informatie

Wat als ik niet meer beter word...

Wat als ik niet meer beter word... Wat als ik niet meer beter word... 1 Deze folder is bedoeld voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en voor hen die betrokken zijn bij een ziek familielid of een andere zieke naaste waarvan het levenseinde

Nadere informatie

Symposium netwerken Palliatieve zorg. Een mooie dood. Workshop door Anne Bot en Marina van Gaans. Transmurale zorg nu en wensen voor de toekomst

Symposium netwerken Palliatieve zorg. Een mooie dood. Workshop door Anne Bot en Marina van Gaans. Transmurale zorg nu en wensen voor de toekomst Transmurale zorg nu en wensen voor de toekomst Symposium netwerken Palliatieve zorg Een mooie dood Workshop door Anne Bot en Marina van Gaans 12-02-2019 COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve

Nadere informatie

Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn. dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ

Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn. dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ De praktijk van palliatieve zorg huisartspraktijk Mw van Z,

Nadere informatie

Als genezing niet meer mogelijk is

Als genezing niet meer mogelijk is Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als

Nadere informatie

Netwerk Palliatieve Zorg Oost Achterhoek

Netwerk Palliatieve Zorg Oost Achterhoek Netwerk Palliatieve Zorg Oost Achterhoek Jaarverslag- activiteiten 2016 Netwerk Palliatieve Zorg Oost Achterhoek p/a Streekziekenhuis Koningin Beatrix Postbus 9005, 7100 GG, Winterswijk 06 13 15 91 44

Nadere informatie

Wat is goede palliatieve zorg? Welke transitie vergt dat in onze regio?

Wat is goede palliatieve zorg? Welke transitie vergt dat in onze regio? Wat is goede palliatieve zorg? Welke transitie vergt dat in onze regio? Symposium Schakels in de palliatieve zorg Herten, 22 mei 2014 Cor Spreeuwenberg, voorzitter ontwikkelgroep van de zorgmodule palliatieve

Nadere informatie

Complexiteit dus samen werken!!!

Complexiteit dus samen werken!!! Complexiteit dus samen werken!!! Florien van Heest, Huisarts consulent Palliatieve Zorg IKNL PalHAG- huisarts Schoonoord Clary Wijenberg, verpleegkundig specialist Thuiszorg Icare Palliatieve zorg - IKNL

Nadere informatie

Hoe het multifunctionele hospice bijdraagt aan advance care planning

Hoe het multifunctionele hospice bijdraagt aan advance care planning Hoe het multifunctionele hospice bijdraagt aan advance care planning Jaap Gootjes RN, MSc Saskia Teunissen RN, PhD Associatie High Care Hospices Saskia Teunissen Wat aan bod komt Wat is de AHCH? Wat is

Nadere informatie

Doelstellingen voor palliatieve zorg in ziekenhuizen Groot- Amsterdam

Doelstellingen voor palliatieve zorg in ziekenhuizen Groot- Amsterdam Doelstellingen voor palliatieve zorg in ziekenhuizen Groot- Amsterdam Januari 2015 Doelstellingen voor palliatieve zorg in ziekenhuizen Groot-Amsterdam Auteur Werkgroep palliatieve zorg in ziekenhuizen

Nadere informatie

Overdrachtsdocument palliatieve zorg

Overdrachtsdocument palliatieve zorg Overdrachtsdocument palliatieve zorg Naam: Betreffende Geboortedatum: Datum van invullen: Ingevuld door (naam + functie): Datum van aanvullen: Aangevuld door (naam + functie): Voor invullers van het palliatief

Nadere informatie

CONCEPT. Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen. Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg. Definitief, juni 2017

CONCEPT. Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen. Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg. Definitief, juni 2017 CONCEPT Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg 2018 Definitief, juni 2017 Scholing Palliatieve zorg voor verpleegkundigen 2018 Duur van

Nadere informatie

Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ

Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ Palliatieve en ondersteunende zorg in CWZ Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg is er voor mensen bij wie genezing van ziekte niet meer mogelijk is. Kwaliteit van leven staat bij deze zorg centraal.

Nadere informatie

Zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0. Welkom bij: De Zorgmodule Palliatieve Zorg en de Palliative Performance Scale. Inhoud. Definitie Palliatieve Zorg

Zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0. Welkom bij: De Zorgmodule Palliatieve Zorg en de Palliative Performance Scale. Inhoud. Definitie Palliatieve Zorg Zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0 Welkom bij: De Zorgmodule Palliatieve Zorg en de Palliative Performance Scale Symposium V&VN Verpleegkundigen Maatschappij & Gezondheid Els M. L. Verschuur namens V&VN Palliatieve

Nadere informatie

Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen

Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg 20-8-2014 Scholing Palliatieve zorg voor verpleegkundigen Duur van de scholing: 3 dagen Aantal deelnemers

Nadere informatie

PalliSupport. Zorgpad. PalliSupport Transmurale zorg voor ouderen

PalliSupport. Zorgpad. PalliSupport Transmurale zorg voor ouderen PalliSupport Zorgpad PalliSupport Transmurale zorg voor ouderen Datum: februari 2018 Email: pallisupport@amc.nl Projectleiding: drs. I. (Isabelle) Flierman prof. dr. B.M. (Bianca) Buurman prof. dr. D.L.

Nadere informatie

> Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling. voor mensen met de ziekte van Parkinson

> Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling. voor mensen met de ziekte van Parkinson > Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling voor mensen met de ziekte van Parkinson Inleiding Deze folder geeft informatie over het zorgaanbod van MeanderGroep voor cliënten met de ziekte van Parkinson. De

Nadere informatie

Besluitvorming in de palliatieve fase. Clary Wijenberg Verpleegkundig specialist Palliatieve zorg Thuiszorg Icare

Besluitvorming in de palliatieve fase. Clary Wijenberg Verpleegkundig specialist Palliatieve zorg Thuiszorg Icare Besluitvorming in de palliatieve fase Clary Wijenberg Verpleegkundig specialist Palliatieve zorg Thuiszorg Icare 16-03-17 Besluitvorming in de palliatieve fase Expertisecentrum palliatieve zorg UMC Utrecht

Nadere informatie

Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg?

Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg? Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg? 2 Definitie Palliatieve zorg (WHO 2002) Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten,

Nadere informatie

Wat als ik niet meer beter word?

Wat als ik niet meer beter word? Wat als ik niet meer beter word? Als u te horen heeft gekregen dat u niet meer kunt genezen, is dat een harde boodschap. Deze boodschap roept veel vragen op, zoals: Deze folder is bedoeld voor mensen die

Nadere informatie

PALLIATIEVE ZORG In de tjongerschans

PALLIATIEVE ZORG In de tjongerschans PALLIATIEVE ZORG In de tjongerschans Alie Timmer Marieke van Harskamp Disclosure sheet Palliatieve zorg in de Tjongerschans Inleiding Palliatieve zorg: definitie en meer. Markering Behoeften Kenmerken

Nadere informatie

Palliatieve zorg in het ZGT

Palliatieve zorg in het ZGT 30 oktober 2014 Mw. Dr. I.M. Oving Internist-Oncoloog Palliatieve zorg in het ZGT Op het juiste moment en de juiste plaats Namens het palliatief consult team Palliatieve zorg, op het juiste moment en de

Nadere informatie

> Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson. Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling

> Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson. Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling > Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling 2 Inleiding Deze folder geeft informatie over het zorgaanbod van MeanderGroep

Nadere informatie

Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg

Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Tijd voor de dood Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen Beleidsnotitie Tijd voor de dood Auteur(s) A.Trienekens Datum September

Nadere informatie

Organisatie van de palliatieve zorg: zorgmodule, zorgpaden en gedeelde besluitvorming Masterclass Palliatieve Zorg. Kees Ahaus.

Organisatie van de palliatieve zorg: zorgmodule, zorgpaden en gedeelde besluitvorming Masterclass Palliatieve Zorg. Kees Ahaus. Organisatie van de palliatieve zorg: zorgmodule, zorgpaden en gedeelde besluitvorming Masterclass Palliatieve Zorg Kees Ahaus 9 september 2014 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Goed en duur: toegankelijk,

Nadere informatie

Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie

Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie Workshop Paul Vogelaar, verpleegkundig expert palliatieve zorg en pijn Lux Nova, palliatieve zorg & training 2 Work-shoppen 3 Dementie Combinatie

Nadere informatie

Men verwart regelgeving met kwaliteitsbewaking in de zorg.

Men verwart regelgeving met kwaliteitsbewaking in de zorg. Gezondheid s zorg Men verwart regelgeving met kwaliteitsbewaking in de zorg. Z o r g s Zorgstandaarden geven antwoorden Patiënten: weten welke zorg zij kunnen verwachten en hun bijdrage daarin Zorgverleners:

Nadere informatie

Handleiding voor het invullen van het Overdrachtsdocument palliatieve zorg

Handleiding voor het invullen van het Overdrachtsdocument palliatieve zorg Handleiding voor het invullen van het Overdrachtsdocument palliatieve zorg A. Algemeen Proactieve zorgplanning: markering Het palliatief overdrachtsdocument is bedoeld voor palliatieve patiënten. Vaak

Nadere informatie

Zorgpad Stervensfase. Lia van Zuylen, internist-oncoloog. Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam

Zorgpad Stervensfase. Lia van Zuylen, internist-oncoloog. Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Zorgpad Stervensfase Lia van Zuylen, internist-oncoloog Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Inhoud Herkenning stervensfase Inhoud van Zorgpad Stervensfase Onderzoeksresultaten Zorgpad

Nadere informatie

Overzicht van de normen uit de zorgmodule palliatieve zorg. Wat moet geregeld zijn, wanneer de zorgmodule geïmplementeerd is?

Overzicht van de normen uit de zorgmodule palliatieve zorg. Wat moet geregeld zijn, wanneer de zorgmodule geïmplementeerd is? Overzicht van de normen uit de zorgmodule palliatieve zorg Wat moet geregeld zijn, wanneer de zorgmodule geïmplementeerd is? ZorgEssentie en Dock4& 20-01-2015 Inleiding Deze samenvatting is gemaakt in

Nadere informatie

Beleidsnota Palliatieve Zorg Maasstad Ziekenhuis

Beleidsnota Palliatieve Zorg Maasstad Ziekenhuis 28 juni 2010 Status definitief Referentie cb 1/7 Auteur(s) Drs. M.B.L. Leys Dhr. E.M. Reijerink Beleidsnota Palliatieve Zorg Maasstad Ziekenhuis Stichting Maasstad Ziekenhuis Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Palliatief Consult Team

Palliatief Consult Team Palliatief Consult Team Voor wie is deze folder bedoeld Deze folder is bedoeld voor patiënten en hun naasten voor wie het Palliatief Consult Team (PCT) in consult is gevraagd door de behandelend arts.

Nadere informatie

Palliatieve Oncologische Zorg

Palliatieve Oncologische Zorg Palliatieve Oncologische Zorg In het Ziekenhuis En Thuis Liesbeth Peters en Eisso Braak Palliatieve Oncologische Zorg Impressies Definitie, geschiedenis Binnen en buiten ziekenhuis Nieuw palliatief zorgmodel

Nadere informatie

NETWERK PALLIATIEVE ZORG REGIO ZUTPHEN JAARPLAN 2017

NETWERK PALLIATIEVE ZORG REGIO ZUTPHEN JAARPLAN 2017 NETWERK PALLIATIEVE ZORG REGIO ZUTPHEN JAARPLAN 2017 Netwerk Palliatieve zorg regio Zutphen www.netwerkpalliatievezorg.nl/zutphen Anna Kempe a.kempe@sensire.nl tel: 06 2001 7978 concept Jaarplan 2017 Netwerk

Nadere informatie

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen

Nadere informatie

Pro memorie: Memento mori (multidisciplinaire besluitvorming bij palliatieve sedatie)

Pro memorie: Memento mori (multidisciplinaire besluitvorming bij palliatieve sedatie) Palliatieve sedatie Pro memorie: Memento mori (multidisciplinaire besluitvorming bij palliatieve sedatie) Dr S(iebe)J. Swart, specialist ouderengeneeskunde beslissing rond het levenseinde maar: mogelijke

Nadere informatie

Beperkte proactieve aanpak leidt tot ongeplande bezoeken aan de SEH bij patiënten in de palliatieve fase;

Beperkte proactieve aanpak leidt tot ongeplande bezoeken aan de SEH bij patiënten in de palliatieve fase; Beperkte proactieve aanpak leidt tot ongeplande bezoeken aan de SEH bij patiënten in de palliatieve fase; verschillen tussen de ziektegerichte en symptoomgerichte fase Ellen de Nijs, Leanne Smit, Jaap

Nadere informatie

> Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson. ( Thuis)zorg D agbehandeling R evalidatie Kortdurend verblijf W onen

> Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson. ( Thuis)zorg D agbehandeling R evalidatie Kortdurend verblijf W onen > Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson ( Thuis)zorg D agbehandeling R evalidatie Kortdurend verblijf W onen Inleiding Deze folder geeft informatie over het zorgaanbod van MeanderGroep voor

Nadere informatie

Signaleren, volgen en verdiepen. Werk in uitvoering

Signaleren, volgen en verdiepen. Werk in uitvoering Signaleren, volgen en verdiepen Werk in uitvoering Everlien de Graaf Verpleegkundige, Verplegingswetenschapper, Promovenda Hospicezorg & Symptomen en klachten van patiënten Expertise centrum Palliatieve

Nadere informatie

Nieuwsbrief. NIEUWSBRIEF Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014. De uitdagingen in de palliatieve zorg

Nieuwsbrief. NIEUWSBRIEF Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014. De uitdagingen in de palliatieve zorg Nieuwsbrief Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg DECEMBER 2014 INDEX Mensen in de palliatieve fase centraal...2 Project Uitkomstindicatoren Palliatieve Zorg...3 Eerste resultaten met hospices positief...4

Nadere informatie

Vragenlijst voor de implementatie van de zorgmodule palliatieve zorg

Vragenlijst voor de implementatie van de zorgmodule palliatieve zorg voor de implementatie van de zorgmodule palliatieve zorg Wat is al gerealiseerd en wat moet nog gedaan worden om te kunnen zeggen we voldoen aan hetgeen in de zorgmodule staat. Naam organisatie / keten

Nadere informatie

Palliatieve sedatie 14 oktober 2015. Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde www.margotverkuylen.nl

Palliatieve sedatie 14 oktober 2015. Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde www.margotverkuylen.nl Palliatieve sedatie 14 oktober 2015 Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde www.margotverkuylen.nl Palliatieve sedatie in het hospice Veel kennis en ervaring Wat weten we over de praktijk? Dilemma

Nadere informatie

Netwerk Palliatieve Zorg Oost Achterhoek

Netwerk Palliatieve Zorg Oost Achterhoek Netwerk Palliatieve Zorg Oost Achterhoek Jaarverslag- activiteiten 2012 Netwerk Palliatieve Zorg Oost Achterhoek p/a Streekziekenhuis Koningin Beatrix Postbus 9005, 7100 GG, Winterswijk 06 13 15 91 44

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting

SAMENVATTING. Samenvatting SAMENVATTING. 167 Met de komst van verpleegkundigen gespecialiseerd in palliatieve zorg, die naast de huisarts en verpleegkundigen van de thuiszorg, thuiswonende patiënten bezoeken om te zorgen dat patiënten

Nadere informatie

Palliatieve zorg in ontwikkeling

Palliatieve zorg in ontwikkeling Palliatieve zorg in ontwikkeling Wim van Boerdonk Gertie van Gemert Marleen van Casteren Voor een warm thuis Programma Project: verbeteren stervensfase in Kalorama Inhoud: zorg in de stervensfase 1 Verbeteren

Nadere informatie

IN BEELD Een initiatief van het Slingeland Ziekenhuis en Sensire

IN BEELD Een initiatief van het Slingeland Ziekenhuis en Sensire IN BEELD Een initiatief van het Slingeland Ziekenhuis en Sensire Gespecialiseerd verpleegkundige zorg, onbegrensd en nabij 24 sept 2012 1 Zorg bij hartfalen Het uitgangspunt is dat elke hartfalenpatiënt

Nadere informatie

Spoedeuthanasie. Lous Konijnenberg Arts & zorgmanager Levenseindekliniek

Spoedeuthanasie. Lous Konijnenberg Arts & zorgmanager Levenseindekliniek Spoedeuthanasie Lous Konijnenberg Arts & zorgmanager Levenseindekliniek HAAS TIGE SPOED IS ZELDEN GOED MAAR MOET WÉL ZORGVULDIG! CASUS 1 68 jaar 11-2015 diagnose coloncarcinoom met peritonitis carcinomatosa

Nadere informatie

JAARVERSLAG COÖPERATIE PALLIATIEVE ZORG NEDERLAND 2018

JAARVERSLAG COÖPERATIE PALLIATIEVE ZORG NEDERLAND 2018 JAARVERSLAG COÖPERATIE PALLIATIEVE ZORG NEDERLAND 2018 PALLIATIEVE ZORG NEDERLAND (PZNL) PZNL is in april 2018 opgericht met als doel om organisaties in de palliatieve zorg te verbinden, samenwerking te

Nadere informatie

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Zorgpad Casus Cervixcarcinoom Follow up Supportive care Soorten zorg in de psychosociale ondersteuning

Nadere informatie

Visie van de Kerngroep Palliatieve Zorg (*) Hoe moet de palliatieve zorg eruit zien in 2020?

Visie van de Kerngroep Palliatieve Zorg (*) Hoe moet de palliatieve zorg eruit zien in 2020? 1 Visie van de Kerngroep Palliatieve Zorg (*) Hoe moet de palliatieve zorg eruit zien in 2020? Inleiding Ongeveer tweederde van alle Nederlanders sterft aan een niet-acute aandoening. Voor deze mensen

Nadere informatie

Op weg naar optimale, transmurale samenwerking. Jenske Geerling Verpleegkundig specialist Palliatieve zorg UMCG

Op weg naar optimale, transmurale samenwerking. Jenske Geerling Verpleegkundig specialist Palliatieve zorg UMCG Op weg naar optimale, transmurale samenwerking Jenske Geerling Verpleegkundig specialist Palliatieve zorg UMCG Knelpunten? Knelpunten Tussen eerste en tweede lijn Tussen verschillende disciplines Tussen

Nadere informatie

COMMUNICEREN OVER HET LEVENSEINDE : WAAROM???

COMMUNICEREN OVER HET LEVENSEINDE : WAAROM??? Ik wil niet leven zoals een plant Als ik mijn familie niet meer ken, wil ik liever dood Ik wil niet afzien! Mijn broer denkt zus, en ik zo, wat moeten we nu doen? Hebben wij nu wel de juiste keuzes gemaakt?

Nadere informatie

Project Versterking van Palliatieve Zorg in Suriname

Project Versterking van Palliatieve Zorg in Suriname Project Versterking van Palliatieve Zorg in Suriname Ernstig zieke mensen voor wie geen genezing meer mogelijk is, willen de laatste fase van hun leven graag thuis doorbrengen in hun eigen vertrouwde omgeving.

Nadere informatie

Transfer met Vertrouwen

Transfer met Vertrouwen Transfer met Vertrouwen WASLIJSTEN VOL MET WENSEN Ik wens dat de cliënten het verschil merken (verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening). Klant centraal, niet de indicatie Juiste zorg op het

Nadere informatie

Zorg rond het levenseinde

Zorg rond het levenseinde Groeningelaan 7 8500 Kortrijk Tel.nr. 056/24 52 71 Faxnr. 056/24.52.64 Zorg rond het levenseinde Zorg rond het levenseinde 12 Voor meer informatie over voorgaande onderwerpen, kan u contact opnemen met

Nadere informatie

workshop besluitvorming in de palliatieve fase

workshop besluitvorming in de palliatieve fase workshop besluitvorming in de palliatieve fase Alexander de Graeff, internist-oncoloog UMC Utrecht, hospice-arts Demeter Marjolein van Meggelen, oncologieverpleegkundige Aveant Consulenten PalliatieTeam

Nadere informatie

richtlijnen basis voor kwaliteit

richtlijnen basis voor kwaliteit richtlijnen basis voor kwaliteit het IKNL alles-in-één concept Alle kankerpatiënten in Nederland hebben recht op de best mogelijke zorg tijdens en na hun behandeling. U, als zorgprofessional, zet zich

Nadere informatie

Disclosure belangen sprekers

Disclosure belangen sprekers Disclosure belangen sprekers (potentiële) Belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven n.v.t. Centrale zorgverlener Welke rol kan zij spelen? dr. ir. Helene Voogdt

Nadere informatie

Verantwoorde zorg in de palliatieve fase

Verantwoorde zorg in de palliatieve fase Verantwoorde zorg in de palliatieve fase Driekwart van de Nederlanders brengt de laatste fase van zijn leven door in een verpleeg- of verzorgingshuis, of met ondersteuning van thuiszorg. Verantwoorde zorg

Nadere informatie

Samen sterk in de transmurale palliatieve zorgketen! Kees Goedhart - adviseur NPZR&o

Samen sterk in de transmurale palliatieve zorgketen! Kees Goedhart - adviseur NPZR&o Samen sterk in de transmurale palliatieve zorgketen! Kees Goedhart - adviseur NPZR&o Het NPZR&o is een samenwerkingsverband en kennisnetwerk voor de verlening van palliatieve zorg vanuit bestaande zorgaanbieders

Nadere informatie

De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg

De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg Marjolein Rentinck Internist/oncoloog bij Tergooi Symposium Methoden voor besluitvorming rond het levenseinde

Nadere informatie

Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis

Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis Beleidsplan 2019-2024 Inleiding In de regio Zuid-Gelderland zetten de geestelijk verzorgers van de Stichting zich in om de patiënt en diens

Nadere informatie

Fasen zorgpad. Verwijzing / screening Diagnose Behandeling: eventueel nader uit te splitsen Nazorg, follow up Terminale fase. 1

Fasen zorgpad. Verwijzing / screening Diagnose Behandeling: eventueel nader uit te splitsen Nazorg, follow up Terminale fase. 1 Fasen zorgpad Verwijzing / screening Diagnose : eventueel nader uit te splitsen Nazorg, follow up Terminale fase 1 www.raedelijn.nl 7-9-2017 Zorgpad: screening en diagnose U komt bij arts, verpleegkundige

Nadere informatie

Palliatieve Zorg Haaglanden

Palliatieve Zorg Haaglanden Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden 2012 Inleiding Het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden (Netwerk PZH) richt zich op het versterken van de samenwerking en

Nadere informatie

Ervaring in palliatieve zorg

Ervaring in palliatieve zorg De psychologische invalshoek in de palliatieve zorg Wie doet wat? Dr. Judith Prins klinisch psycholoog Medische Psychologie Congres NPTN 2 november 2006 1 Ervaring in palliatieve zorg 1986-1990 1992-1996

Nadere informatie

Zorgpad Stervensfase

Zorgpad Stervensfase Zorgpad Stervensfase de laatste stand van zaken Lia van Zuylen, internist-oncoloog Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Inhoud Belang markering stervensfase Zorgpad Stervensfase Nieuwe

Nadere informatie

Zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0

Zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0 5 Zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0 In opdracht van Coördinatieplatform Zorgstandaarden en het Kwaliteitsinstituut Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport oktober 13 Zorgmodule Palliatieve Zorg

Nadere informatie

Anderhalvelijns zorg Hoe maak je het succesvol?

Anderhalvelijns zorg Hoe maak je het succesvol? Anderhalvelijns zorg Hoe maak je het succesvol? Anderhalvelijnszorg Combinatie generieke eerstelijnszorg en specialistische tweedelijnszorg - Generalistische invalshoek : uitbreiding geïntegreerde eerstelijns

Nadere informatie

Casemanagement bij kankerpatiënten

Casemanagement bij kankerpatiënten Casemanagement bij kankerpatiënten Marieke Schreuder-Cats V&VN Oncologie Procesmanager projectteam 24 januari 2012 Aanleiding» Tekortkomingen in de ketenzorg: zorg te gefragmenteerd» Oncologische keten

Nadere informatie

Welkom! Oncologieverpleegkundige-Palliatieve zorg i.o.

Welkom! Oncologieverpleegkundige-Palliatieve zorg i.o. Welkom! Even voorstellen: Ria Anda Sinds 2015 werkzaam als oncologieverpleegkundige in de 1e lijn; In opleiding voor gespecialiseerd verpleegkundige Palliatieve zorg. 1 Inhoud presentatie: - Continuiteits-huisbezoeken

Nadere informatie

Casus. Trudy, 62 jaar. Gemetastaseerd mammacarcinoom

Casus. Trudy, 62 jaar. Gemetastaseerd mammacarcinoom Casus Trudy, 62 jaar Gemetastaseerd mammacarcinoom Fysiotherapie in de palliatieve fase, een uitdaging van betekenis Marion van den Boogaard Oedeem- en oncologiefysiotherapeut Manuele en Fysiotherapie

Nadere informatie

BESCHRIJVING ZORGPROCES

BESCHRIJVING ZORGPROCES BESCHRIJVING ZORGPROCES Transmurale Zorgbrug Vechtdal (TZB) van order naar tot en met de nazorg na ontslag door thuiszorg Versie 12-09-2017 V0.2 Inleiding Door de transmurale zorg brug Vechtdal het zorgproces

Nadere informatie

Thuis zijn van begin tot einde? De huisarts en het ideaal van thuis sterven

Thuis zijn van begin tot einde? De huisarts en het ideaal van thuis sterven carel veldhoven Thuis zijn van begin tot einde? De huisarts en het ideaal van thuis sterven Palliatieve zorg richt zich op een goede kwaliteit van leven en sterven en op een waardige afronding van het

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Palliatieve zorg. Palliatieve zorg 1

Patiënteninformatie. Palliatieve zorg. Palliatieve zorg 1 Patiënteninformatie Palliatieve zorg Palliatieve zorg 1 Palliatieve zorg Palliatief team Martini Ziekenhuis Telefoon: (050) 524 5610 E-mail: palliatiefteam@mzh.nl Inleiding Palliatieve zorg is de zorg

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENT IN DE ZORGSTANDAARDEN

ZELFMANAGEMENT IN DE ZORGSTANDAARDEN ZELFMANAGEMENT IN DE ZORGSTANDAARDEN Sanne Niemer Anne-Margreet Strijbis Corrine Brinkman Emiel Rolink Helene Voogdt (PON) (Platform Vitale Vaten) (NDF) (LAN) (LAZ/CBO/CPZ) PROGRAMMA 1. QUIZ: wat is een

Nadere informatie

Notitie. GGZ Rivierduinen. GGZ Rivierduinen Samen kiezen voor kwaliteit Zorgvisie 2015

Notitie. GGZ Rivierduinen. GGZ Rivierduinen Samen kiezen voor kwaliteit Zorgvisie 2015 Notitie GGZ Rivierduinen GGZ Rivierduinen Zorgvisie 2015 Blad 1 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Missie... 2 3. Visie... 2 3.1. Herstel als leidend principe... 2 3.2. Passende Zorg... 3 3.3 Hoge professionele

Nadere informatie

> Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson. Kortdurend verblijf

> Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson. Kortdurend verblijf > Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson Kortdurend verblijf Inleiding Deze folder geeft informatie over de mogelijkheid van kortdurend verblijf als onderdeel van het zorgaanbod van MeanderGroep

Nadere informatie

WITBOEK Palliatieve Zorg 2011 2020

WITBOEK Palliatieve Zorg 2011 2020 WITBOEK Palliatieve Zorg 2011 2020 De Kerngroep die dit Witboek aanbiedt wordt gevormd door: - Palliactief, dr. S. Teunissen - Prof.dr.K.Vissers, co-voorzitters - AHCH, mw. C. van Tol - VPTZ, mw. J. Fiouw

Nadere informatie

Niet alles wat kan, hoeft

Niet alles wat kan, hoeft Niet alles wat kan, hoeft PASSENDE ZORG IN DE LAATSTE LEVENSFASE Samenvatting pagina 1 Stuurgroep Passende zorg in de laatste levensfase Samenvatting rapport Niet alles wat kan, hoeft De moderne geneeskunde

Nadere informatie

Zorg in de laatste levensfase. Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC

Zorg in de laatste levensfase. Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Zorg in de laatste levensfase Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Verschillen Nederland buitenland Palliatieve zorg is geen specialisme Palliatieve zorg is in principe

Nadere informatie