Atcnaam prev04 prev05 diff
|
|
- Gijs Pieters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Elk voorjaar maken we weer een nieuwe centrale database waarin alle aflevergegevens tot het eind van het voorgaande jaar opgeno-men zijn, en uit deze gegevens berekenen we jaarprevalenties voor alle groepen genees-middelen volgens het ATC-codesysteem. Een jaarprevalentie is het percentage mensen in een populatie dat in een jaar iets uit een bepaalde geneesmiddelgroep gebruikt heeft. Uit deze gegevens hebben we een toptien van stijgers en dalers samengesteld, zie onderstaande tabel. Atcnaam prev04 prev05 diff Protonpompremmers Cholesterolsyntheseremmers Tetracyclines Thiazide Diuretica Selectieve Betablokkers Sympathicomimetica in combinaties Macroliden Nitrofuraanderivaten Penicillines met breed spectrum ACE-remmers Coxibs Vitamine K Paracetamol en -combinaties Benzodiazepine anxiolytica Imidazool- en triazoolantimycotica Progestageen-only anticonceptiva Trimethoprim en verwante stoffen Inhalatie glucocorticoiden H2-receptorblokkerende middelen Propionzuurderivaten als nsaid De grootste stijging vinden we bij protonpompremmers. Deze kan deels verklaard worden door een gelijktijdige daling in het gebruik van H2- antagonisten, maar niet helemaal. De stijging in het gebruik van cholesterolverlagers en ACE-remmers verbaast ons niet, gezien de actieve campagnes die daarvoor met name in Groningen gevoerd zijn. Opmerkelijker is dat ook bij traditionele hart- en vaatmiddelen: diuretica en betablokkers, een toename in het aantal gebruikers is te zien. Nederlanders worden ouder, en mensen die deze middelen gebruiken blijven langer leven. Verder zien we maar liefst vier groepen antibiotica bij de stijgers. Het toegenomen gebruik van nitrofurantoine gaat ten koste van trimethoprim. Artsen schrijven meer amoxicilline, doxycycline en macroliden voor. Betekent dat ook dat meer Nederlanders lijden aan infectieziekten? De stijging bij sympaticomimetica-combinaties gaat gepaard met een daling in inhalatie-steroiden. Seretide en Symbicort worden steeds populairder. De grootste daling zien we bij de coxibs. Het tumult rond Vioxx heeft ook de andere coxibs geen goed gedaan. Verder zien we dalers doordat meer middelen via de drogisterij verhandeld worden: paracetamol, NSAIDs, dermale antimycotica en vitamine K, of niet meer vergoed worden: orale anticonceptiva. Een opmerkelijke daler is de groep van benzodiazepine anxiolytica, zeker bij een gelijktijdige daling van het aantal gebruikers van benzodiazepine sedativa en SSRIs. Verbetert de geestelijke gezondheid van Nederlanders? Meer cijfers kunt u zelf raadplegen op onder Database, tabellen. Colofon: De InterActie DataBank is een samenwerkingsverband van de basiseenheid Sociale Farmacie, Farmacoepidemiologie en Farmacotherapie (SFF) van de RU Groningen met een aantal apotheken in Noord en Oost Nederland. De apotheken leveren hun aflevergegevens geanonimiseerd aan SFF ten behoeve van onderzoek en onderwijs op de vakgebieden sociale farmacie, farmaco-epidemiologie en farmacoeconomie. Apothekers uit de deelnemende apotheken zijn actief betrokken bij dat onderzoek en onderwijs. De databank bevat momenteel gegevens van 53 apotheken (totale populatie ca mensen) over de jaren 1994 t/m 2005, in totaal ca. 45 miljoen receptregels. Eindredactie van deze nieuwsbrief: Paul van den Berg, Contact tel: / , fax: , info@iadb.nl, web:
2 PAPA: Pharmacists assistance in paediatric asthma. Tjalling de Vries In een eerdere nieuwsbrief heeft u kunnen lezen dat wij met hulp van de gegevens van de IADB vonden dat er een behoorlijke kloof is tussen de richtlijnen en de dagelijkse praktijk van de behandeling van kinderen met astma [1]. In het verleden is op verschillende manieren geprobeerd het voorschrijfgedrag van artsen in overeenstemming te krijgen met de richtlijnen. Deze methoden omvatten bijvoorbeeld intensieve na- en bijscholing van artsen [2] maar ook het uitreiken van personal digital assistants (PDAs) met daarin de richtlijnen zo opgeslagen dat de arts slechts een paar gegevens van het kind hoefde in te voeren om een medicatieadvies te krijgen [3]. Geen van de toegepaste interventies had het gewenste effect. In een ander onderzoek werd aangetoond dat de hulp van apothekers ertoe leidde dat de verhoogde bloeddruk van patiënten die begeleid werden door apothekers statistisch significant beter reageerde dan bij een controlegroep [4]. Mede hierdoor ingegeven besloten wij na te gaan of de hulp van apothekers bij de behandeling van kinderen met astma ook een goed effect zou hebben. Daartoe hebben we het project PAPA ontworpen. Aan een oproep in deze nieuwsbrief gaven 12 apothekers gehoor en zij zijn nu bezig de artsen, waar ze mee samenwerken, ertoe te brengen het voorschrijfgedrag in overeenstemming met de richtlijnen te brengen. Een aantal apothekers heeft artsen waarmee samengewerkt wordt individueel benaderd en een aantal heeft een farmacotherapeutisch therapieoverleg (FTO) georganiseerd. Zelf had ik het genoegen een aantal van deze FTO s mee te mogen maken. Wat me opviel is dat de apothekers hun zaakjes voor elkaar hadden. De bijeenkomsten waren nauwkeurig gepland en voorbereid; apparatuur was aanwezig en getest. Het was opvallend dat de deelnemende huisartsen aanvankelijk uitstraalden het allemaal overbodig te vinden omdat ze het gevoel hadden dat ze de weinige kinderen die ze behandelden, optimaal behandelden. Gaandeweg de bijeenkomsten merkten ze toch dat ook in hun voorschrijfgedrag verbeterpunten waren. Toen ze dat doorhadden waren ze bereid mee te doen. In een aantal gevallen is de afspraak gemaakt dat de apotheker lijsten aanlevert, met daarop de namen van kinderen waarbij verbeterpunten zijn. In andere gevallen kreeg de apotheker het verzoek zelf de noodzakelijk geachte wijzigingen toe te passen. In het project richten we ons op drie elementen van de behandeling: 1) elk kind heeft recht op een kortwerkend - mimeticum; 2) langwerkende -mimetica alleen aan kinderen die ook inhalatiesteroïden krijgen en 3) elk kind een type inhaler. We kozen voor deze drie omdat die relevant, goed gedefinieerd en eenvoudig te verbeteren zijn. Na de periode waarin de apothekers deze drie elementen heeft besproken met de FTO-groepen gaan we met hulp van de IADB het verloop van het voorschrijfgedrag na. Als blijkt dat het inderdaad lukt, hebben we een prachtige mogelijkheid met hulp van apothekers de zorg voor kinderen met astma, nog steeds de meest voorkomende chronische ziekte bij kinderen, te verbeteren. De PAPA-projectgroep bestaat verder uit Paul van den Berg, Eric Duiverman, Lolkje de Jong van den Berg. [1] De Vries TW, Tobi H, Schirm E, Van den Berg PB, Duiverman EJ, De Jong-van den Berg LTW. Eur J Clin Pharm 2006;62: [2] Smeele IJM, Grol RPTM, Van Schayck CP, Van den Bosch WJHM, Van den Hoogen HJM, Muris JWM. Quality in Health Care 1999; 8: [3] Shiffman, RN, Freudigman A, Brandt CA, Liaw Y, Navedo DD. Pediatrics 2000;105: [4] Sookaneknu P, Richards RME, Sanguansermsri, J, Teerasut C. Ann Pharmacotherapy 2004;38:
3 FPZ project anticonceptiva bij oudere vrouwen Lolkje de Jong-van den Berg Vanuit de basiseenheid SFF wordt jaarlijks een FPZ project met apothekers uitgevoerd. In 2004 is er met 4 apothekers een interventie bedacht gericht op het bij oudere vrouwen onder de aandacht brengen van de risico s van gebruik van orale anticonceptiva en het zo mogelijk te motiveren het gebruik te staken. Achtergrond Naast het rumoer rond het gebruik van hormoonsuppletie therapie, is het gebruik van orale anticonceptiva (OAC) onder vrouwen ouder dan 50 jaar opvallend en reden voor zorg. Hormonen, oestrogenen en progestagenen, aanwezig in HST en OACs, verhogen het risico op borstkanker vooral bij oudere vrouwen. Uit onderzoek dat door onze afdeling is uitgevoerd blijkt dat in de leeftijd van jaar 1 op de 10 vrouwen OAC gebruiken [1]. Matti Rookus et al stellen dat het risico op borstkanker door pilgebruik weliswaar klein is maar dat bij vrouwen boven de 40 jaar dit kleine verhoogde risico wel degelijk relevant is omdat de basisprevalentie groter wordt bij toenemende leeftijd [2]. Dit is reden om het gebruik van OAC onder oudere vrouwen nader te analyseren, mede nu een herhaalrecept voor de pil niet meer nodig is. Interventie en resultaten Vier apothekers hebben vrouwen van 50 jaar of ouder die volgens het apotheeksysteem OAC gebruikten geselecteerd en benaderd dmv een brief waarin de risico s werden uitgelegd en waarin werd geadviseerd het gebruik te heroverwegen. Deze interventie werd in alle gevallen overlegd met de betrokken huisartsen. Een lijst met geselecteerde vrouwen werd eerst aan de huisartsen voorgelegd en in enkele gevallen werd besloten een vrouw geen brief te sturen omdat er een indicatie was voor OAC gebruik. De vier apothekers hebben in totaal 100 brieven verstuurd. Er kwamen weinig reacties op de brief, maar de enkele vrouwen die wel reageerden in de apotheek waren positief over de interventie en waren tevreden dat ze over de risico s werden geïnformeerd. Van de 100 benaderde vrouwen is na een jaar na de interventie naar schatting 74% gestopt met het gebruik van OAC. Onduidelijk is wel of deze vrouwen naar aanleiding van de interventie gestopt zijn of om andere redenen. Om daar een beeld van te krijgen hebben we in de InterActie DataBank (IADB) de vrouwen geselecteerd die 50 jaar of ouder zijn in 2004 en de pil gebruiken. (zie figuur) 25 Prevalentie 20 (%) Jaren Jaar Jaar Jaar Er waren in totaal 1633 vrouwen van 50 jaar en ouder die de pil kregen afgeleverd en van wie we ook in het jaar 2005 gegevens hebben in de databank. Van deze 1633 vrouwen waren er in gestopt, hetgeen overeenkomt met 33%. Dit percentage is beduidend lager dan de 74% stoppers in de vier apotheken die een actief beleid voerden. Door initiatieven van o.a. de proeftuin Groningen en WINAP/SFK searches zullen mogelijk ook de apotheken aangesloten bij de IADB activiteiten hebben ondernomen om het gebruik van OAC onder vrouwen boven de 50 jaar te verlagen. Bij ons is niet bekend welke apotheken hieraan actief aandacht hebben besteed. Dat het percentage stoppers veel hoger is in de vier apotheken die een proactieve interventie hebben uitgevoerd, betekent dat een eenvoudige FPZ interventie het gebruik van OAC onder oudere vrouwen succesvol kan verlagen. In overleg met de huisartsen wordt het gebruik van OAC onder vrouwen boven de 50 jaar nu in alle vier apotheken als periodiek terugkerende interventie geïmplementeerd. Jaarlijkse zal een selectie worden gemaakt en zullen OAC gebruikers van 50 jaar of ouder middels de brief worden geïnformeerd.
4 [1] Vroom F, de Jong PH, van den Berg PB, Tobi H, de Jong-van den Berg LTW. Gebruik van oral anticonceptiva in de jaren : wel anders, niet minder. Nederlands Tijdschrift Geneeskunde 2004;149(1):23-8. [2] Rookus MA, van Leeuwen FE. Het effect van de pil op borstkanker. In Pil over pil, redactie Van Everdingen JJE. Overveen/Alphen aan de Rijn: Belvedere/Medidact; Veranderende inzichten in de behandeling van Diabetes Mellitus type 2: Zijn er invloeden op de start- en vervolgbehandeling? René Lub Diabetes Mellitus type 2 (T2DM) is een chronische aandoening die steeds meer voorkomt. T2DM wordt voornamelijk behandeld met orale bloedglucose verlagende middelen. Eind jaren negentig was er de keuze uit drie soorten middelen, de biguaniden (metformine), de sulfonylureumderivaten en de alfa-glucosidase remmers (acarbose). In september 1998 publiceerde de United Kingdom Prospective Diabetes Study (UKPDS) onderzoeksgroep resultaten naar de intensieve behandeling van T2DM. Deze resultaten toonden aan dat het behandelen van patienten met T2DM met metformine voordeel had, boven het behandelen met een sulfonylureum-derivaat alleen. Het gevolg van dit onderzoek was, dat wereldwijd richtlijnen voor de behandeling van T2DM veranderden. Ons onderzoek richtte zich de startende patiënt met T2DM en op de vervolgbehandeling. 110% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% other glibenclamide glimepiride gliclazide tolbutamide metformin Over de periode 1998 tot en met 2003 werd per jaar het eerst voorgeschreven oraal bloedglucose verlagende middel bepaald. Hieruit bleek dat het aandeel metformine in de eerste verstrekkingen toenam van 14% in 1998 tot 50% in Binnen de groep van de sulfonylureumderivaten vond een verschuiving plaats van glibenclamide en tolbutamide naar gliclazide en glimepiride. Acarbose bleek nauwelijks te worden voorgeschreven als startmedicatie Het tweede deel van het onderzoek richtte zich op de vervolgbehandeling. Hiertoe werden twee cohorten gemaakt van startende gebruikers uit 1998 en Van beide cohorten werd bekeken wat het middel van eerste voorschrift was en, indien van toepassing, welk middel er als tweede werd voorgeschreven en na wat voor periode. Beide cohorten werden gevolgd over een periode van 1000 dagen. Uit de resultaten bleek dat patiënten die starten met metformine vaker en sneller een sulfonylureumderivaat krijgen voorgeschreven dan andersom. Daarnaast bleek dat de patiënten in het 2000 cohort eerder een tweede middel kregen voorgeschreven vergeleken met de patiënten in het 1998 cohort. Overigens bleek bij de startende metformine gebruikers dat vrouwen (25%) vaker stopten met de metformine dan mannen (10%). Bij de starters met een sulfonylureumderivaat stopte 10% van de mannen en vrouwen met het gebruik van de sulfonylureumderivaat na starten met metformine. Samengevat betekent dit dus dat na het verschijnen van de UKPDS en het daaropvolgend aanpassen van de richtlijnen, er een snelle verandering is opgetreden in het voorschrijfpatroon bij Diabetes Mellitus type 2, overeenkomstig de nieuwe inzichten.
5 Geneesmiddelengebruik voor, tijdens en na de zwangerschap Marian Bakker Geneesmiddelen en zwangerschap is een van de hoofdlijnen van het onderzoek op onze afdeling. Onlangs is er in de British Journal of Obstetrics and Gyneacology een artikel van ons gepubliseerd dat we hier kort willen bespreken. Opzet Het onderzoek is gedaan met gegevens van de IADB-zwangerschap database. Op grond van adrescode linken we pasgeboren kinderen in de database aan de moeder waardoor we medicatiehistories van moeders die een levendgeboren kind hebben gekregen, kunnen vastleggen in de bovengenoemde database. Deze methode is door Eric Schirm gevalideerd. Het doel van dit onderzoek was het gebruik van geneesmiddelen tijdens zwangerschap te vergelijken met het gebruik voor en na de zwangerschap van dezelfde vrouwen. We hebben de gegevens gebruikt van 5412 vrouwen, bevallen tussen ) waarvan we volledige medicatiegegevens hadden vanaf 2 jaar voor de theoretische conceptiedatum tot en met drie maanden na de zwangerschap. Het geneesmiddelengebruik van de vrouwen is in drie categorieen ingedeeld: 1) geneesmiddelen die voor chronische aandoeningen worden voorgeschreven, 2) geneesmiddelen voor kortdurend gebruik en 3) geneesmiddelen die worden voorgeschreven voor zwangerschapsgerelateerde klachten. Daarnaast hebben we het geneesmiddelengebruik ook in relatie tot het risico in de zwangerschap weergegeven. In figuur 1 is per trimester het percentage vrouwen weergegeven per trimester die een geneesmiddel krijgen afgeleverd. Meer vrouwen krijgen in het 2 de en 3 de trimester van de zwangerschap een geneesmiddel. Ook is in deze figuur te zien dat het aantal verschillende geneesmiddelen per vrouw voor en tijdens de zwangerschap stabiel is pas na de geboorte van het kind iets toeneemt. In de figuren 2 (chronische medicatie), 3 (incidentele medicatie) en 4 (zwangerschapsgerelateerde medicatie) zijn twee dingen te zien. De lijn geeft het aantal vrouwen aan dat een geneesmiddel uit de betreffende groep krijgt in de verschillende trimesters (rechter y-as voor aantallen). Het gebruik van chronische therapie neemt sterk af tijdens de zwanger-schap van 1100 naar 600 vd 5412 vrouwen (fig 2), en dit geldt ook voor de incidentele therapie (fig.3). Resultaten. Tachtig procent van de zwangeren krijgt tijdens de zwangerschap tenminste een geneesmiddel voorgeschreven. En zoals we ook verwachten neemt het gebruik van zwangerschaps-gerelateerde medicatie duidelijk toe tijdens de zwangerschap van 500 naar 2500 vrouwen. In dezelfde figuren is de voorgeschreven medicatie vervolgens opgedeeld in de verschillende risico-categorieen (linker y-as voor percentages). In alle drie figuren is te zien dat het gebruik van veilge geneesmiddelen
6 (categorie A) duidelijk toeneemt tijdens de zwangerschap terwijl voor categorie C en D geneesmiddelen een afname is te zien. Op grond van deze resultaten concluderen we dat de toename van geneesmiddelgebruik tijdens zwangerschap vooral komt door de zwangerschaps-gerelateerde geneesmiddelen. Tijdens het eerste trimester van de zwangerschap is er een klein percentage vrouwen die risico-volle geneesmiddelen krijgt afgeleverd, het gaat hier om chronische en incidentele therapie. In een aantal gevallen zal er geen andere keus zijn, zoals bijv. bij het voorschrijven van antiepileptica. Voor incidentele therapie is zijn er wel alternatieven. Ontwikkeling van geneesmiddelkosten rond het aflopen van een patent Cornelis Boersma Overheden proberen de geneesmiddelenmarkt te reguleren middels maatregelen waarmee de competitie tussen verschillende aanbieders van geneesmiddelen toeneemt met als doel de groeiende uitgaven voor geneesmiddelen te kunnen beheersen door lagere prijzen. Vooral de geneesmiddelprijzen rondom het aflopen van een patent zijn in dit opzicht erg interessant, omdat de substitutie van merkgeneesmiddelen naar generieke produkten een ideale mogelijkheid is om de uitgaven te verlagen. Echter kan het zo zijn dat prijzen juist niet dalen door een gebrek aan competitie en mogelijke therapeutische substitutie rondom het aflopen van een patent. Aan de hand van apotheekgegevens uit de IADB is onderzocht wat na afloop van een patent de trend in het gebruik van generieke producten is en is eveneens gekeken naar de bijbehorende geneesmiddelkosten. In deze studie werden trends rondom het aflopen van een patent van enalapril, fluoxetine en ranitidine in kaart gebracht. Van deze middelen liep het patent voor ranitidine in 1996 af, waar het voor enalapril en fluoxetine in 1999 afliep. Het geneesmiddelgebruik werd uitgedrukt in defined daily doses (DDD) per 1000 van de populatie en kosten werden uitgedrukt in kosten per DDD. Zowel het gebruik als de kosten per eenheid van gebruik werden gedurende jaren bepaald. Kosten per DDD voor en na het aflopen van een patent werden vergeleken door gebruik te maken van trendlijn analyse. Daarnaast werd gedurende de studie periode het relatieve marktaandeel van de verschillende geneesmiddelen opgesplitst naar handelskanaal (specialité, parallel import, generiek). Zoals verwacht bleken de kosten per DDD van alle drie de middelen bij toenemend gebruik na verlopen van het patent significant te zijn afgenomen. Voor enalapril, fluoxetine en ranitidine werd een afname in kosten per DDD gevonden van respectievelijk 61%, 51% en 69%. Vrijwel gelijk na het aflopen van het patent, bleek een groot aandeel (>75%) aan generiek enalapril, fluoxetine en ranitidine te worden verstrekt. Voor nieuwe gebruikers van deze geneesmiddelen bleek dit percentage zelfs op te lopen tot respectievelijk 99%, 79% en 97% voor enalapril, fluoxetine en ranitidine. Ondanks relatief hoge vergoedingsprijzen voor generieke geneesmiddelen in Nederland, laat deze studie zien dat generieke substitutie tot een aanzienlijke beheersing van de Nederlandse geneesmiddelenkosten leidt. Deze conclusie is in tegenspraak met eerdere beweringen van de overheid. Referentie: Boersma C, Klok RM, Bos JM, Naunton M, van den Berg PB, de Jong-van den Berg LTW, Postma MJ. Drug costs developments after patent expiry of enalapril, fluoxetine and ranitidine. A study conducted for the Netherlands. Applied Health Economics and Health Policy 2005;4(3):191-6.
met enkele vragen, die we jullie in de loop van het komende voorjaar zullen toesturen. We hopen op een hoge respons!
De interactie DataBank is in 5 tijd gegroeid van 9 naar meer dan 5 apotheken. We beschikken nu over de medicatiehistories van een populatie van bijna 5. personen, van wie we sommigen al 1 terug kunnen
Nadere informatieInleiding. Methode. Resultaten. Vergelijkbaarheid Nederland en Duitsland
Inleiding Vanaf 2007 is een aantal nieuwe bloedglucoseverlagende middelen geïntroduceerd op de se markt voor de behandeling van diabetes mellitus type 2 (DM2). Het betreft onder andere de dipeptidylpeptidase-4-remmers
Nadere informatieEditorial. IADB Enquête
Editorial Sinds kort is de InterActie databank voor iedereen online toegankelijk. Bezoek http://www.iadb.nl. In deze nieuwsbrief geven we alvast een voorproefje van wat op de website te vinden is. We denken
Nadere informatieVeel vrouwen gebruiken medicijnen tijdens hun zwangerschap. Van veel van deze medicijnen zijn de mogelijke teratogene effecten vaak nog niet goed beke
107 Veel vrouwen gebruiken medicijnen tijdens hun zwangerschap. Van veel van deze medicijnen zijn de mogelijke teratogene effecten vaak nog niet goed bekend. Onderzoek naar welke medicijnen gebruikt worden
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Zowel beleidsmakers en zorgverleners als het algemene publiek zijn zich meer en meer bewust van de essentiële rol van kwaliteitsmeting en - verbetering in het verlenen van
Nadere informatieVergelijking van de ontwikkeling van het voorschrijven van de nieuwere bloedglucoseverlagende middelen in Nederland met Duitsland
Vergelijking van de ontwikkeling van het voorschrijven van de nieuwere bloedglucoseverlagende middelen in met Samenvatting De hiernavolgende berekeningen laten zien dat wanneer een gelijksoortig voorschrijfpatroon
Nadere informatieEric Schirm schrijft over zijn onderzoek naar het koppelen van kinderen aan hun ouders in IADB.
We zijn druk bezig zijn met het bouwen van een nieuwe versie van de IADB database met alle gegevens tot en met het jaar 2001. Daardoor komt deze nieuwsbrief een beetje laat. Maar we willen jullie toch
Nadere informatieData Hardware Leveren van gegevens Prevend
Hier is een nieuwe nieuwsbrief. We proberen weer een beeld te geven wat we allemaal gedaan hebben met de voor onderzoek beschikbaar gestelde data. Ook vertellen we over nieuwe plannen: de InterActie DataBase
Nadere informatieIn afbeelding 2 ziet U de onderzoekspopulatie gedeeld door de bevolking onderverdeeld naar leeftijd. De verschillen worden enigzins uitvergroot.
Statis2008.odt 1 Statistisch onderzoek van geneesmiddelverstrekkingen uit de openbare apotheken te Curacao voor de aandoeningen Hart en Vaatziekten en Diabetes Mellitus in het jaar 2008 De gegevens voor
Nadere informatieRapport. Cardiovasculair risicomanagement. Simvastatine: keuze en dosering 2009-2010
Rapport Cardiovasculair risicomanagement Simvastatine: keuze en dosering 2009-2010 Colofon Auteur Daniëlla Theunissen, apotheker Met medewerking van Marianne Nijpels, apotheker Illustratie Len Munnik september
Nadere informatieJaar recepten populatie
Het team van de InterActie DataBank heeft het afgelopen half jaar veel nieuwe dingen aangepakt. We hebben bij alle apotheken in de stad Groningen zoveel mogelijk jaren medicatiehistorie verzameld. Deze
Nadere informatieEditorial. Recente ontwikkelingen
Editorial In deze nieuwsbrief geven we het woord aan verschillende medische onderzoekers die gebruik maken van gegevens uit de InterActie databank. Hieruit blijkt dat ook diverse medische disciplines belang
Nadere informatieWorkshop voor apothekers en huisartsen. (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij
Workshop voor apothekers en huisartsen (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij Diabetes Mellitus type 2 Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Bespreking leerdoelen l
Nadere informatieSamenvatting van de IMA-studie. Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid
1 Samenvatting van de IMA-studie Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid Het aantal arbeidsongeschikten alsook de betaalde uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid
Nadere informatieToelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2015
Toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2015 De toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2015 is een aanvulling op bijlage 6 Resultaatbeloning
Nadere informatieSTRIP. Gemiddeld geneesmiddelengebruik. Medicatie review: STRIP. Optimaliseren van farmacotherapie Even STRIPPEN
STRIP Optimaliseren van farmacotherapie Even STRIPPEN Dr. Paul Jansen, klinisch geriater klinisch farmacoloog Afdeling Geriatrie en EPHOR UMC Utrecht Medicatie review: STRIP Selectie patiënten voor medicatiebeoordeling:
Nadere informatieOostzaan Buiten gewoon
GESCAND OP Gemeente Oostzaan Buiten gewoon Gemeenteraad Oostzaan P/a Postbus 20 153OAA Wormeriand - 8 APR. Comeents Oostzaan Gemeentehuis ockadrcs Kerkbuurt 4, 1 511 BD Oostzaan Postadres Postbus 20, 1
Nadere informatieMet de huidige manier van gegevens verzamelen voor de InterActie databank, door middel van FTObestanden,
We hebben deze keer een dikke nieuwsbrief. Dat duidt erop dat er de afgelopen tijd hard gewerkt is aan en met de InterActie databank. De databankgegevens zijn overgebracht naar een nieuwe centrale computer.
Nadere informatieKwaliteit en doelmatigheid van voorschrijven van medicijnen. Rob Essink, apotheker MPH, 28 maart 2013
Kwaliteit en doelmatigheid van voorschrijven van medicijnen Rob Essink, apotheker MPH, 28 maart 2013 Inhoud presentatie 1. Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik 2. Monitoren voorschrijfgedrag,
Nadere informatieApotheekgegevens G-standaard
De InterActie DataBank groeit. De gegevensverzameling groeit, het aantal deelnemende apotheken groeit, steeds meer mensen werken met gegevens uit de databank, de kennis van methoden en technieken voor
Nadere informatieInleiding. Achtergrond statistiek geneesmiddelenverstrekkingen
Inleiding Psychische stoornissen en diabetes behoren allebei tot de top 10 ziekten met de hoogste ziektelast voor de burgers (RIVM, Nationaal Kompas, 2013). Psychische stoornissen staan zelfs op nummer
Nadere informatieChapter 10 Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Chapter 10 De laatste jaren is de mortaliteit bij patiënten met psychotische aandoeningen gestegen terwijl deze in de algemene populatie per leeftijdscategorie is gedaald. Een belangrijke
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieregio uw praktijk 2004 43.8 56.2 % % jaar 6.9 jaar 15.9 66.5 8.2 9.4 % % % 67.8 54.1 17.6 % % % 7.1 4.4 81.8 148.5 29.9 mmhg
Algemene gegevens -5 In het onderstaande overzicht kunt u de gegevens uit uw praktijk van 5 (laatste kolom) vergelijken met die van 5 huisartspraktijken uit de regio (eerste kolom) en uw eigen praktijk
Nadere informatieHet belang van begeleiding
Het belang van begeleiding Langdurig zieke werknemers 9 en 18 maanden na ziekmelding vergeleken Lone von Meyenfeldt Philip de Jong Carlien Schrijvershof Dit onderzoek is financieel mogelijk gemaakt door
Nadere informatieWat alle vrouwen moeten weten over foliumzuur. ZorgVoor. Foliumzuur bij kinderwens
Wat alle vrouwen moeten weten over foliumzuur ZorgVoor Foliumzuur bij kinderwens Wat alle vrouwen moeten weten over foliumzuur Een vrouw die in verwachting raakt, heeft extra foliumzuur nodig. Foliumzuur
Nadere informatieRapport. Het effect van onafhankelijk artsenbezoek op het voorschrijven door huisartsen
Rapport Het effect van onafhankelijk artsenbezoek op het voorschrijven door huisartsen februari 2010 Wij hebben de grootst mogelijke zorg besteed aan deze uitgave. Aan de inhoud hiervan kunnen echter geen
Nadere informatieWorkshop voor apothekers en huisartsen. 'Zuinig met maagprotectie bij NSAIDgebruik is zuur voor de maag Voorbeeld
Workshop voor apothekers en huisartsen 'Zuinig met maagprotectie bij NSAIDgebruik is zuur voor de maag Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Onderzoeken van PHARMO en Vonkeman Presentatie van regionale
Nadere informatieGebruik jeugdhulp in Drenthe: 2016 vergeleken met 2015
Gebruik jeugdhulp in Drenthe: 2016 vergeleken met 2015 In 2015 is de jeugdhulp overgegaan naar de gemeenten. Om deze transitie goed te kunnen monitoren verstrekken gemeenten en jeugdhulp aanbieders gegevens
Nadere informatieOrale anti-diabetica, Wat hiermee te doen als Dvk en Poh. Bela Pagrach Diabetesverpleegkundige eerste en tweede lijn
Orale anti-diabetica, Wat hiermee te doen als Dvk en Poh Bela Pagrach Diabetesverpleegkundige eerste en tweede lijn Agenda Orale anti-diabetica medicatie Voorschrijf gedrag huisartsen Nederland NHG standaard
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting In dit proefschrift worden diverse meetinstrumenten beschreven, de de apotheker kan gebruiken als zorgverlener in het disease management van de patiënt met schizofrenie. Schizofrenie is een
Nadere informatiepatco recept apco patient apoco apot
De InterActie databank is weer uitgebreid. We verwelkomen alle 4 apotheken uit Hoogezand-Sappemeer en 8 van de 11 apotheken uit Zwolle. De contactpersonen zijn Anne de Vries-Bots en Marius van der Plas
Nadere informatieInfo spot. Diabetes en depressie. Inleiding. Oktober - november - december 2011
Oktober - november - december 2011 Info spot Diabetes en depressie Inleiding Diabetes mellitus, ofwel suikerziekte, is een chronische stofwisselingsziekte die gekenmerkt wordt door een te hoog glucosegehalte
Nadere informatieConflict van belangen
Steroïden en luchtwegverwijders: aparte inhalers of één langwerkend combinatiepreparaat? - een studieprotocol - Baretta H.J. 1, Metting E.I. 1, van Boven J.F. 1, Flokstra-de Blok B.M.J. 1, van der Molen
Nadere informatie13-5-2014 PROGRAMMA KEUZEMODULE THERAPIETROUW OPDRACHT. Invullen 0-meting: Vragenlijst Kennis huisarts-apotheker over therapietrouw
KEUZEMODULE THERAPIETROUW Samenwerking van ZEL, ZELA, GSK & Novo Nordisk 1 PROGRAMMA 19.00 uur Opening en presentatie Keuzemodule Therapietrouw Bart Bakkers, apotheker 19.30 uur Verdieping kennis over
Nadere informatieGebruik jeugdhulp in Groningen: 2016 vergeleken met 2015
Gebruik jeugdhulp in Groningen: 2016 vergeleken met 2015 In 2015 is de jeugdhulp overgegaan naar de gemeenten. Om deze transitie goed te kunnen monitoren verstrekken gemeenten en jeugdhulp aanbieders gegevens
Nadere informatieDGV rapport. Cardiovasculair risicomanagement. Simvastatine: keuze en dosering in 2007 DGV NEDERLANDS INSTITUUT VOOR VERANTWOORD MEDICIJNGEBRUIK
DGV rapport Cardiovasculair risicomanagement Simvastatine: keuze en dosering in 2007 DGV NEDERLANDS INSTITUUT VOOR VERANTWOORD MEDICIJNGEBRUIK Colofon Auteur drs. Geert Westerhuis DTP Ellen Wiggemansen
Nadere informatieGezondheidsenquête, België Medische consumptie. Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu.
Medische consumptie Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu. . Inhoudstafel Inhoudstafel... 79 Bestudeerde indicatoren... 81 1. Contacten met zorgverstrekkers... 81
Nadere informatieHarm 2 studie: Medicatieveiligheid en communicatie. Prof. dr. Miriam CJM Sturkenboom Erasmus MC, afdeling Medische Informatica
Harm 2 studie: Medicatieveiligheid en communicatie Prof. dr. Miriam CJM Sturkenboom Erasmus MC, afdeling Medische Informatica IPCI vs. HARM studie in 2005 Jaarlijks 10.000-16.000 vermijdbare opnamen Design
Nadere informatieEen geïnformatiseerde tool om individuele behandeling beter te kunnen analyseren en aan te passen (STRIP Assistent) Paul Jansen, Geriater klinisch
Een geïnformatiseerde tool om individuele behandeling beter te kunnen analyseren en aan te passen (STRIP Assistent) Paul Jansen, Geriater klinisch farmacoloog Ephor, UMC Utrecht Conflicterende belangen:
Nadere informatie4. Resultaten. 4.1 Levensverwachting naar geslacht en opleidingsniveau
4. Het doel van deze studie is de verschillen in gezondheidsverwachting naar een socio-economisch gradiënt, met name naar het hoogst bereikte diploma, te beschrijven. Specifieke gegevens in enkel mortaliteit
Nadere informatieGeneesmiddelengebruik bij ouderen.
1 Geneesmiddelengebruik bij ouderen. Om algemene uitspraken te kunnen doen over geneesmiddelengebruik en in het bijzonder over dat bij ouderen wil ik U enkele resultaten tonen van een onder botika s op
Nadere informatieMedicijnresten en het milieu Wereld Waterdag. Prof. dr. D.J. Touw Rijksuniversiteit Groningen / Universitair Medisch Centrum Groningen
Medicijnresten en het milieu Wereld Waterdag Prof. dr. D.J. Touw Rijksuniversiteit Groningen / Universitair Medisch Centrum Groningen Overzicht Geneesmiddelen gebruik Initiatieven door de beroepsgroep
Nadere informatieRationeel voorschrijven 3.0
Symposium Kennismanagement. Op weg naar medicatieveiligheid 3.0 Rationeel voorschrijven 3.0 Over EVS, FTO en Formularium Nieuwegein, 17 juni 2014 Gertjan Hooijman, FTO Asten Er was eens (20 jaar geleden)
Nadere informatieCZ-Kwaliteitsmonitor Apotheken 2015. (ook van toepassing op OHRA en Delta Lloyd)
CZ-Kwaliteitsmonitor Apotheken 2015 (ook van toepassing op OHRA en Delta Lloyd) Inhoud 1 Kwaliteit openbare farmacie 2 2 Visie CZ ten aanzien van openbare farmacie 3 3 Doelen in de openbare farmacie 4
Nadere informatieSandwichnascholing Aan de slag met MFB s! Disclosure belangen spreker. November Rogier Larik Zorgapotheker
Aan de slag met MFB s! November 2017 Rogier Larik Zorgapotheker Disclosure belangen spreker Geen (potentiele) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Bedrijfsnamen Sponsoring
Nadere informatieVoorschrijven door internisten en cardiologen
Cardiologie_Cardiologie 29-10-12 15:18 Pagina 1 Voorschrijven door internisten en cardiologen Beknopte weergave van de verkenning naar oorzaken van verschillen in voorschrijven van cholesterolverlagers
Nadere informatieFactsheet Indicatie zorgvraag Amsterdam 2030 Prognoses van functioneren en chronische aandoeningen 1
Factsheet Indicatie zorgvraag Amsterdam 2030 Prognoses van functioneren en chronische aandoeningen 1 Inleiding Hoe functioneren mensen en welke chronische aandoeningen hebben ze? Wat willen ze? Wat kunnen
Nadere informatieEvolutie statinegebruik in België 2003-2013
Evolutie statinegebruik in België 23-213 Koen Cornelis, stafmedewerker, R&D Met dank aan de medische directie en de cel geneesmiddelen, LCM Samenvatting Statines zijn cholesterolverlagende geneesmiddelen
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid (Arno) Rutte (VVD) 2016Z03888).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatie- 172 - Prevention of cognitive decline
Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing
Nadere informatieSamenvatting voor niet-ingewijden
voor niet-ingewijden Type 2 diabetes Diabetes is een ernstige chronische ziekte, die wordt gekenmerkt door te hoge glucosespiegels (de suikers ) in het bloed. Er zijn verschillende typen diabetes, waarvan
Nadere informatieMondgezondheidsrapport
Mondgezondheidsrapport sensibiliseringproject Glimlachen.be 2014 Effectevaluatie van een 4-jaar longitudinaal sensibiliseringproject in scholen in Vlaanderen Samenvatting J Vanobbergen Glimlachen - Souriez
Nadere informatieEvolutie statinegebruik in België
Cholesterolverlagers: besparing van 50 miljoen euro mogelijk Bijlage Evolutie statinegebruik in België 2005-2015 Samenvatting Statines zijn cholesterolverlagende geneesmiddelen en zijn al jaren de meest
Nadere informatieResultaten vervolgmeting stopberichten en medicatieoverzichten onder openbare apothekers uitgevoerd door SIGRA en 1 ste Lijn Amsterdam
Resultaten vervolgmeting stopberichten en medicatieoverzichten onder openbare apothekers uitgevoerd door SIGRA en 1 ste Lijn Amsterdam Amsterdam, februari 2017 Doelstelling De vervolgmeting Stopberichten
Nadere informatieToelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2016
Toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2016 De toelichting Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen 2016 is een aanvulling op bijlage 6 Resultaatbeloning
Nadere informatieKerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2017
Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 217 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk op
Nadere informatieHoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse, apotheker
Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse, apotheker Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse HARM-onderzoek fouten kosten risicofactoren frequentie 1 op de 18 Leendertse et al. Arch Intern
Nadere informatieVaak duizelig van pregabaline
Lareb Intensive Monitoring Vaak duizelig van pregabaline Aan het intensieve opsporingssysteem voor bijwerkingen van het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb hebben 1300 mensen die pregabaline gebruiken
Nadere informatieDe studie had betrekking op een groep van. Therapietrouw bevorderen van bij het begin. Studie. Tabel 1
Therapietrouw bevorderen van bij het begin Hypertensie is een sluipmoordenaar. Een levenslange behandeling is dan ook een noodzaak. Maar hoe reageren patiënten die pas hun diagnose gekregen hebben op die
Nadere informatieVeranderingen op de Arbeidsmarkt van oefentherapeuten
Postprint 1.0 Version Journal website Pubmed link DOI http://www.vvocm.nl/algemeen/vakblad-beweegreden Veranderingen op de Arbeidsmarkt van oefentherapeuten D.T.P. VAN HASSEL; R.J. KENENS Marktwerking
Nadere informatieVEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS
VEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS OVER MIJ Veiligheid & voorschrijven van medicatie 6-11-2014 2 IK ZAL HET VANDAAG HEBBEN OVER Onderzoek doen OF waarom onderzoek doen leuk is en soms
Nadere informatieNederlandse samenvatting
138 Uitstel van ouderschap De positie van de vrouw in de westerse maatschappij is de laatste tientallen jaren fundamenteel veranderd. Vrouwen zijn hoger opgeleid dan vroeger en werken vaker buitenshuis.
Nadere informatieAantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016
Aantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016 Werken er nu meer of minder huisartsen dan 10 jaar geleden en werken zij nu meer of minder FTE? LF.J. van der Velden & R.S. Batenburg,
Nadere informatieMedicamenteuze behandeling diabetes mellitus type 2 (DM2)
Medicamenteuze behandeling diabetes mellitus type 2 (DM2) Marloes Dankers 1 & 2 december 2015 IVM Het instituut dat gespecialiseerd is in het verspreiden van informatie en effectieve oplossingen voor een
Nadere informatieOverbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand
Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling Is de NHG-Standaard nog up-to-date? MONITORING VAN ONDERBEHANDELING! Simon Verhoeven en Daniel Tavenier MAAR HOE ZIT HET MET OVERBEHANDELING? Sterfte
Nadere informatieBrief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
29689 Herziening Zorgstelsel 31016 Ziekenhuiszorg Nr. 623 Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 23 juni 2015 Hierbij
Nadere informatie1. Algemeen. 2. Definities
Ditzo Reglement Farmaceutische zorg 2019 Dit Reglement is onder voorbehoud van goedkeuring door de NZa, vanaf 01-01-2019 is de definitieve versie beschikbaar op onze site. 1. Algemeen Dit Reglement is
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 3.1 Hoofdstuk 3.2
SAMENVATTING Coumarinederivaten (coumarines) zijn geneesmiddelen die worden toegepast bij een verhoogde neiging tot bloedstolling, zoals bij trombose, sommige hartziekten (bijvoorbeeld boezemfibrilleren)
Nadere informatieOnderwerp: Achmea Voorschrijf Flits 1 Het voorschrijven van generieke statines
& GEZONDHEID Achmea divisie Zorg & Gezondheid, Postbus 19, 3800 HA Amersfoort Storkstraat 12 3833 LB Leusden www.achmeazorg.nl Aan: Raad van Bestuur Datum: Juli 2014 : Onderwerp: Achmea Voorschrijf Flits
Nadere informatieValgerelateerde ziekenhuisopnamen bij ouderen in Nederland. [Trends in Fall-Related Hospital Admissions in Older Persons in the Netherlands]
Valgerelateerde ziekenhuisopnamen bij ouderen in Nederland [Trends in Fall-Related Hospital Admissions in Older Persons in the Netherlands] Klaas A. Hartholt; Nathalie van der Velde; Casper W.N. Looman;
Nadere informatieHoofdstuk 2 beschrijft het Drug Education Project in Nederland. Het
Samenvatting Dit proefschrift beschrijft een onderzoek dat is uitgevoerd in het kader van het Europese Drug Education Project. Onderzoekers uit verschillende disciplines in Nederland, Zweden, Noorwegen,
Nadere informatieR.I.Z.I.V. - I.N.A.M.I. Info spot. Geneesmiddelen bij migraine. April Mei Juni 2013
R.I.Z.I.V. - I.N.A.M.I. Info spot Geneesmiddelen bij migraine April Mei Juni 2013 Geneesmiddelen bij migraine Migraine is een vaak voorkomende oorzaak van hoofdpijn. Deze aandoening gaat gepaard met een
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 29 477 Geneesmiddelenbeleid Nr. 269 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 7 februari 2014 In de vaste commissie voor Volksgezondheid,
Nadere informatie> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78
Nadere informatie(Telefonische) Start Begeleiding
(Telefonische) Start Begeleiding Dr. Marcel Kooij, apotheker Service Apotheek Koning, Amsterdam Docent/onderzoeker Universiteit Utrecht Wat is therapietrouw? De mate waarin het gedrag van een patiënt overeenstemt
Nadere informatieStoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages Een analyse van de huisartsenregistratie over de
Nadere informatieMedicatiebewaking 2.0
Medicatiebewaking 2.0 Personalized medicine op basis van individuele nierfunctiewaarden Frans van de Vaart Marianne van de Berg Brigit van Soest Leonora Grandia Ka-Chun Cheung Programma 13.45 uur Inleiding
Nadere informatieDGV rapport. Relatie tussen FTO-niveau en score op voorschrijfindicatoren
DGV rapport Relatie tussen FTO-niveau en score op voorschrijfindicatoren DGV NEDERLANDS INSTITUUT VOOR VERANTWOORD MEDICIJNGEBRUIK Colofon Auteur dr. Marianne Meulepas DTP Ellen Wiggemansen december 2008
Nadere informatie212
212 Type 2 diabetes is een chronische aandoening, gekarakteriseerd door verhoogde glucosewaarden (hyperglycemie), die wereldwijd steeds vaker voorkomt (stijgende prevalentie) en geassocieerd is met vele
Nadere informatieAlertheid blijft nodig bij methotrexaat. door Arianne van Rhijn, Henriëtte Leenders
Alertheid blijft nodig bij methotrexaat Maatregelen dragen nog geen vrucht door Arianne van Rhijn, Henriëtte Leenders - 15-06-2012 Ondanks maatregelen die zijn genomen om methotrexaat-incidenten te voorkomen,
Nadere informatieFiguur 1 Precede/Proceed Model
Nederlandse samenvatting Benzodiazepinen zijn geneesmiddelen die vooral bij angstklachten en slaapstoornissen worden voorgeschreven. Ze vormen de op één na meest voorgeschreven middelen in Nederland. Tien
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 121 Nederlandse samenvatting Patiënten met type 2 diabetes mellitus (T2DM) hebben een verhoogd risico op de ontwikkeling van microvasculaire en macrovasculaire complicaties. Echter,
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Het aantal mensen met een gestoorde nierfunctie is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Dit betekent dat er steeds meer mensen moeten dialyseren of een niertransplantatie moeten
Nadere informatieDuurzaamheid uitstroom uit een Abw- en WW-uitkering
Duurzaamheid uitstroom uit een Abw- en WW-uitkering verschillen tussen uitstroom naar Bedrijf en Loondienst Inspectie Werk en Inkomen (februari 2006) 1 Inhoud \ Managementsamenvatting 3 1 Inleiding 4 2
Nadere informatieOnderzoek preferentiebeleid
Onderzoek preferentiebeleid Effecten van het preferentiebeleid op beschikbaarheid van geneesmiddelen Openbaar 1 Even voorstellen.. Annette de Boer Adriaan Kraal Piet de Bekker Liesbeth Denée Merel Carp
Nadere informatieTransparantieregister Zorg 2018 de kengetallen 29 juli 2019
Transparantieregister Zorg 2018 de kengetallen 29 juli 2019 Samenwerkingen in het belang van de patiënt Het Transparantieregister Zorg geeft een overzicht van de samenwerkingen die zorgprofessionals, zorginstellingen
Nadere informatieBijlage 3 Geïntegreerde KwaliteitZZorg Farmacie 3 (GKF3)
Bijlage 3 Geïntegreerde KwaliteitZZorg Farmacie 3 (GKF3) Zorg en Zekerheid benadrukt de geïntegreerde samenwerking tussen de huisarts en de apotheker. In 2012 zijn wij daarom gestart met het inkopen van
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 6 september 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78
Nadere informatieResultaten Conjuntuurenquête jaar 2015
Resultaten Conjuntuurenquête jaar 2015 Willemstad, Mei 2016 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Methodologie... 3 Resultaten conjunctuurenquête... 3 Concluderende opmerkingen... 17 1 CBS Curaçao mei 2016 Inleiding
Nadere informatieCBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt
CBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt Tussen maart en mei is het aantal mensen met een baan met gemiddeld 6 duizend per maand gestegen. De stijging is volledig aan vrouwen toe te schrijven. Het
Nadere informatieProefpersoneninformatie. Bestralings-geinduceerde hartschade meten d.m.v. het bepalen van bloedwaarden
Proefpersoneninformatie Bestralings-geinduceerde hartschade meten d.m.v. het bepalen van bloedwaarden Geachte mevrouw, meneer, In aansluiting op het gesprek met uw behandelend arts, ontvangt u hierbij
Nadere informatieNaam van degene die verantwoordelijk is voor het in de handel brengen Novartis Pharma B.V. Postbus 241 6800 LZ Arnhem Telefoon: 026-37 82 111
Orimeten Novartis Pharma B.V. Postbus 241 6800 LZ Arnhem Telefoon 026-37 82 111 U leest de bijsluitertekst van Orimeten. Leest u deze bijsluiter alstublieft zorgvuldig door voordat u Orimeten gebruikt,
Nadere informatieSchildklier en zwangerschap
Schildklier en zwangerschap SCHILDKLIER EN ZWANGERSCHAP Waarvoor dient de schildklier? De schildklier produceert schildklierhormoon, een hormoon dat verantwoordelijk is voor de snelheid van de stofwisseling.
Nadere informatieDiabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus
Diabetes mellitus Diabetes mellitus (suikerziekte) is een ziekte van de stofwisseling; hierbij zit er te veel glucose in het bloed Dat kan twee oorzaken hebben: bil type 1 diabetes maakt het lichaam niet
Nadere informatie1. Conventionele bedrijven. Monitor biggensterfte Nederland 2011
Nieuwsbrief 5 - maart 2012 Monitor biggensterfte Nederland 2011 Monitor biggensterfte Nederland 2011. In 2009 is gestart met een monitor biggensterfte op basis van data van conventionele bedrijven welke
Nadere informatieVan Klacht Naar Kracht deelnemersresultaten april 2010-2011
Feitenkaart Van Klacht Naar Kracht deelnemersresultaten april 010-011 In september 007 is de uitvoering van het Rotterdamse leefstijlprogramma Van Klacht naar Kracht gestart. Het doel van het programma
Nadere informatieAnalyse IDEA contract Apotheek XX
Analyse IDEA contract Apotheek XX Copyright Veneficus v.o.f. 0. Inhoudsopgave 0. Inhoudsopgave...2 1. Introductie...3 1.1. Berekenwijze...3 1.2. Benchmarking...3 1.3. Substitutie...3 1.4. Relatie met voorschrijvers...4
Nadere informatieJoost Meijer, Amsterdam, 2015
Deelrapport Kohnstamm Instituut over doorstroom vmbo-mbo t.b.v. NRO-project 405-14-580-002 Joost Meijer, Amsterdam, 2015 Inleiding De doorstroom van vmbo naar mbo in de groene sector is lager dan de doorstroom
Nadere informatie