Samenvatting Economie Lesbrief arbeidsmarkt

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenvatting Economie Lesbrief arbeidsmarkt"

Transcriptie

1 Samenvatting Economie Lesbrief arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 2953 woorden 26 mei ,2 201 keer beoordeeld Vak Economie DE ARBEIDSMARKT OP. 1.2 Wat is dat de arbeidsmarkt? Een banenmarkt is een concrete markt. Een plek waar vragers en arbeiders elkaar ontmoeten. De arbeidsmarkt in Nederland is een abstracte markt. Een abstracte markt omvat het geheel van vraag en aanbod. Onderdelen van de arbeidsmarkt zijn bijvoorbeeld: *De personeelsadvertenties in kranten. *De bestanden van de arbeidbureaus. *Uitzendbureaus. Aanbod van mensen die willen werken is hetzelfde als de beroepsbevolking. De beroepsbevolking bestaat uit mensen die willen, kunnen en mogen werken. Dat zijn de werkelozen, werknemers en zelfstandigen. Werkgevers (bedrijven & de overheid) vragen naar arbeidskrachten. Bij de vraag naar arbeidskrachten horen ook de zelfstandigen en openstaande vacatures (als een bedrijf op zoek is naar een werknemer voor een bepaalde functie). Werkgelegenheid zijn de mensen die werken en de zelfstandigen. Belangrijk: opdracht 5! 1.3 Het aanbod van arbeid. De niet-beroepsbevolking zijn de mensen tussen de 15 en 65 jaar zijn en niet werken en ook niet op zoek zijn naar werk. De beroepsgeschikte bevolking/ potentiële beroepsbevolking zijn alle mensen tussen de 15 en 65 jaar. De beroepsbevolking groeit dat komt door de demografische groei; er zijn steeds meer mensen in Nederland. Ook is er steeds meer arbeidsaanbod. Maatschappelijke opvattingen is ook een oorzaak van het groeien van de beroepsbevolking; steeds meer vrouwen gaan werken. De wetgeving heeft er ook nog mee te maken (leerplicht en pensioenleeftijd). Het organiseren van het arbeidsproces speelt ook een belangrijke rol (deeltijd werk). Pagina 1 van 11

2 1.4 Arbeidsaanbod in de praktijk. De beroepsbevolking kan op verschillende manieren worden ingedeeld. Bijvoorbeeld: *onderwijsniveau. *geslacht. *allochtonen/ autochtonen. Woordenlijst. -aanbod van arbeid: Iedereen die kan, mag en wil werken. -abstracte markt: Een abstracte markt omvat het geheel van vraag en aanbod. Bij een abstracte markt kun je niet 1 plek aanwijzen waar vragers en aanbieders elkaar ontmoeten. -arbeidsmarkt: Een abstracte markt. -beroepsbevolking: Werknemers in loondienst, zelfstandigen en werkelozen. -concrete markt: Een plek waar vragers en aanbieders elkaar in het echt ontmoeten. -deelnemingspercentage: Zie participatiegraad. -niet-beroepsbevolking: Mensen tussen de 15 en 65 jaar oud die niet werken en ook niet op zoek zijn naar werk. -participatiegraad: Welk deel van de bevolking(sgroep) tot de beroepsbevolking hoort. -vacatures: Als een bedrijf op zoek is naar een werknemer voor een bepaalde functie. -vraag naar arbeid: Vraag van bedrijven en overheid naar arbeidskrachten (werkzoekende in loondienst, zelfstandigen en vacatures). -werkgelegenheid: Iedereen die werkt (werkende en zelfstandigen). -werkeloze beroepsbevolking: Mensen die op zoek zijn naar werk maar niet werken. -werkzame beroepsbevolking: zelfstandigen en werknemers. -werknemers: Mensen die al een baan hebben. -zelfstandigen: Mensen met een eigen bedrijf. LOONDIENST OF ZELFSTANDIG. 2.1 Eigen baas of niet. Als je een eigen zaakje begint kan je beter een winkeltje beginnen dan een industriële onderneming. Dat is makkelijker en goedkoper. 2.2 De ene baas is de andere niet. Een ondernemingsvorm is de rechtsvorm (een organisatievorm die in de wet voorkomt) van de onderneming. De eenmanszaak. Pagina 2 van 11

3 *een eenmanszaak heeft 1 eigenaar. *de eigenaar is prive aansprakelijk voor eventuele schulden. *je hoeft niet te overleggen om beslissingen te nemen. *de winst is voor jezelf. *als de eigenaar overlijdt kan het bedrijf verdwijnen. De Vennootschap onder Firma (VoF). *er zijn meerdere eigenaren. *je moet overleggen en kunt werk verdelen. *je bent prive aansprakelijk voor schulden.(als er maar 1 vennoot privevermogen heeft moet hij de hele schuld betalen). *de mogelijkheden om geld te lenen zijn groter als bij een eenmanszaak. De Besloten Vennootschap en de Naamloze Vennootschap (BV & NV). *er is een scheiding tussen het bedrijf en de eigenaren. *ze zijn juridisch zelfstandig (rechtspersonen). *eigenaren zijn niet met hun privevermogen aansprakelijk. *aandeelhouders zijn eigenaren.(zij ontvangen een deel van de winst). *meestal zijn eigenaren directeur-grootaandeelhouders (dga), zij hebben ook de dagelijkse leiding (BV). *bij een NV zijn aandelen vrij verhandelbaar. *de jaarlijkse uitkering over een aandeel heet dividend. 2.3 Samen aan tafel. Een werkgever en een werknemer moeten een arbeidsovereenkomst opstellen. Daarin worden arbeidsvoorwaarden vastgelegd. Individuele arbeidsovereenkomst. Een individuele arbeidsovereenkomst is tussen 1 werknemer en 1 werkgever. Collectieve arbeidsovereenkomst (CAO). Een CAO is handiger dan een individuele arbeidsovereenkomst. Zo kunnen andere bedrijven geen werknemers omkopen door bv een hoger loon te bieden. In een CAO staan de rechten en plichten van de werkgever en werknemer zwart op wit, er worden afspraken gemaakt voor groepen werknemers en werkgevers. Een bedrijfstak bevat alle die zich bezig houden met dezelfde soort productie. Vakbonden/ werknemersbonden/ vakverenigingen onderhandelen (namens werknemers) met de werkgeversbonden ( namens werkgevers) over CAO s. Werkgevers en werknemers kunnen lid worden van die bonden deze bonden zijn ook per bedrijfstak georganiseerd. De organisatiegraad is het percentage werknemers en werkgevers die zijn aangesloten bij de erkende vakbonden. Ook als je niet bij een vakbond bent als werknemer profiteer je ervan. Arbeidsvoorwaarden. Pagina 3 van 11

4 De primaire arbeidsvoorwaarden zijn loon en normale arbeidstijd (38 uur per week). Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn dingen als vakantieregeling, duur van de middagpauze, reiskostenvergoeding, kinderopvang, scholing en auto van de zaak. Deze dingen worden meestal via een individuele arbeidsovereenkomst geregeld. Woordenlijst. -aandeelhouder: eigenaar van een BV of NV. -arbeidsovereenkomst: Overeenkomst tussen werkgever en werknemer. -arbeidstijd: 38 uur per week bij een volledige baan. -arbeidsvoorwaarden: Primaire en secundaire voorwaarden. -bedrijfstak: Omvat alle bedrijven die zich bezig houden met dezelfde soort productie. -Besloten Vennootschap: Er is een scheiding tussen de eigenaren en het bedrijf, maar de aandeelhouders hebben de dagelijkse leiding. -collectieve arbeidsovereenkomst: Hierin staan de rechten en plichten van de werknemer en de werkgever. -directeur-grootaandeelhouder: Eigenaar en dagelijkse leidinggever van een BV. -eenmanszaak: Een zaak met maar een eigenaar. -individuele arbeidsovereenkomst: Arbeidsovereenkomst tussen 1 werknemer en 1 werkgever. -Naamloze Vennootschap: Er is een scheiding tussen eigenaren het bedrijf. -ondernemingsvorm: De rechtsvorm van een onderneming. -organisatiegraad: Percentage van de werknemers die zijn aangesloten bij een erkende vakbond. -primaire arbeidsvoorwaarden: Loon en normale arbeidstijd. -rechtsvorm: Een organisatievorm die in de wet voorkomt. -secundaire arbeidsvoorwaarden: zaken die bij een individuele arbeidsovereenkomst meestal geregeld worden. -vakbond: Bond van werknemers om te onderhandelen over CAO s. -Vennootschap onder Firma: Een zaak met meerdere eigenaren. -werkgeverbonden: Bond waar werkgevers onderhandelen over CAO s. DE STRIJD OM DE POEN. 3.1 Loon in de ogen van de werknemers. De inflatie in Nederland is elk jaar een paar procent, de prijzen stijgen. De koopkracht van het inkomen daalt als er inflatie is maar de lonen gelijk blijven. Door prijscompensatie wordt dat voorkomen, de loonstijging is dan even groot in procenten als de inflatie. Er is ook stijging van arbeidsproductiviteit, gemiddelde productie per werknemer per gewerkte tijdeenheid. Daar zijn een aantal oorzaken voor: *mechanisering & automatisering. *arbeidsverdeling & specialisatie. Pagina 4 van 11

5 Meer produceren per uur betekent stijging van de arbeidsproductiviteit. Voor het bedrijf stijgen de opbrengsten dan en dus willen de arbeiders een hoger loon. Dat wordt initiële loonstijging genoemd. Bij prijscompensatie krijgt de werknemer meer loon maar door de prijscompensatie heeft de werknemer niet meer koopkracht. Als de werknemer dan ook nog een initiële loonstijging krijgt dan pas stijgt ook de koopkracht. Er is ook nog incidentele loonstijging, dat krijg je bijvoorbeeld door promotie. Prijscompensatie en initiële loonstijging worden ook afgesproken in een CAO. Incidentele loonstijging is meestal niet terug te vinden in een CAO. Een normale werkweek is uur per week, in de loop der jaren is er arbeidsduurverkorting geweest (ATV). Als je werkweek verkocht wordt krijg je wel hetzelfde maandsalaris, je krijgt in feiten loonsverhoging. Belangrijke opdrachten: 32, 33 en Loon in de ogen van de werkgever. Omzet van een bedrijf is hetzelfde als: afzet x verkoopprijs, of totale opbrengst. Een belangrijke kost voor een bedrijf is loon. Andere kosten zijn: rentekosten, huurkosten, machinekosten, transportkosten, en kosten van hulpstoffen, grondstoffen en energie. Als lonen stijgen kunnen ondernemers hun prijzen verhogen. Daar zitten grenzen aan want de bedrijven hebben concurrentie van producten uit andere landen. Dan wordt de winst lager en is er weinig mogelijkheid om uit te breiden. Dat is dan een te groot risico. Om dit te proberen te verkomen kan het bedrijf zich naar een ander land verplaatsen waar de loonskosten een stuk lager liggen en mechanisering of automatisering is ook een goede oplossing. Belangrijke opdrachten: 35, Loon: kosten of koopkracht? Loon zijn kosten voor een bedrijf maar het kan ook zijn dat er loonsverhoging is en de werkgelegenheid daalt. Loonkostenverhoging kan ook tot prijsstijging leiden, dus tot verslechtering van de concurrentiepositie. De koopkracht van de werknemers kan ook stijgen en dan stijgt de afzet van het bedrijf weer. Het bedrijf gaat dan meer produceren en er komt meer werkgelegenheid. 3.4 Loonsverhoging in de praktijk. Prijscompensatie en initiële loonsverhoging hoeven de winst niet te laten dalen. De omzet kan stijgen door hogere prijzen en arbeidsproductiviteitstijging. Dan kan het bedrijf ook lonen verhogen. Als er loonstijgingen zijn kijkt men altijd naar de gemiddelde landelijke situatie van de arbeidsproductiviteit. Anders zouden loonstijgingen oneerlijk verdeeld zijn. Op de arbeidsproductiviteit van de lonen hebben verschillende zaken invloed: inflatie en krapte op de Pagina 5 van 11

6 arbeidsmarkt. Woordenlijst: -Afzet: verkochte hoeveelheid. -Arbeidsproductiviteit: gemiddelde productie per werknemer per gewerkte tijdseenheid. -Arbeidstijd: aantal uren die in een werkweek zitten (36-38) -Arbeidstijdverkorting: verkorting van de arbeidsweek (ATV). -Automatisering: het gebruik maken van computers en robots in plaats van mensen. -Concurrentiepositie t.o.v. het buitenland: het aantal producten dat het buitenland verkoopt en inkoopt t.o.v. Nederland. -Incidentele loonstijging: loonstijging die niet voor elke werknemer gelijk is, bv promotie. -Inflatie: stijging van het algemeen prijspeil. -Initiële loonstijging: dan pas kan een werknemer meer goederen kopen. -Koopkracht: hoeveelheid goederen men kan kopen van het inkomen. -Loonkosten: kosten die een bedrijf maakt om zijn werknemers uit te betalen. -Mechanisering: het gebruik maken van machines in plaats van mensen. -Omzet: totale inkomsten zonder afgetrokken kosten. -Prijscompensatie: loonstijging die procentueel gelijk is aan de inflatie. -Resultatenrekening: daarin staan alle kosten die het bedrijf heeft gemaakt tegen over de winst die er over blijft. -Winst: verschil tussen omzet en kosten. -Substitutie van arbeid door kapitaalgoederen: WIE DOET HET WERK? 4.1 Werkgelegenheid in Nederland. De indeling van werkgelegenheid in Nederland. Vier sectoren: Landbouw, jacht, visserij & bosbouw. Nijverheid (industrie en bouwnijverheid bv). Commerciële dienstverlening. Overige dienstverlening. 4.2 Meer produceren met minder mensen. Als de productie stijgt zijn er meer werknemers nodig. Als de arbeidsproductiviteit stijgt zijn er minder werknemers nodig om dezelfde hoeveelheid producten te maken. Belangrijke opdracht: 44. Productie. Pagina 6 van 11

7 Werkgelegenheid x arbeidsproductiviteit. 4.3 Mens of machine. Investeren is het kopen van kapitaal goederen door bedrijven. Niet-commerciële dienstverlening (is de quartaire sector) daarin is de arbeidsproductiviteit niet sterk gestegen. Commerciële dienstensector (is de tertiaire sector) daarin is wel automatisering mogelijk. Toch is de werkgelegenheid hier gestegen door de grote vraag. Het kopen van goederen en diensten door gezinnen heet consumeren. Door analyseren van kosten kan men nagaan welke productiemethode het goedkoopste is. Productie wordt arbeidsintensiever als er meer arbeiders tegenover machines worden ingezet. Bij substitutie wordt arbeid door kapitaal vervangen, de productie wordt kapitaalintensiever, werknemers worden vervangen door machines. Een diepte-investering is een arbeidsbesparende investering die tot gevolg heeft dat de arbeidsproductiviteit stijgt. Bij een breedte-investering koopt een bedrijf kapitaalgoederen die gelijk zijn aan de kapitaalgoederen die het al had. Als een bedrijf veel producten maakt zijn de machinekosten per product laag. Er ontstaan schaalvoordelen als de kosten per product dalen als de productieomvang stijgt. 4.4 Hier en daar. Er zijn twee manieren om productie naar het buitenland te verplaatsen. - Het sluiten van een vestiging in bijvoorbeeld Nederland en tegelijk een vestiging openen in bijvoorbeeld Indonesië. Dit soort verplaatsingen komt vooral voor bij multinationals. - Bedrijven kunnen ook weggeconcurreerd worden uit bijvoorbeeld Nederland door de lagelonenlanden. Een concurrentiepositie is het vermogen om beter en/of goedkoper te produceren dan je concurrent. Verschillende factoren van concurrentiestrijd zijn: prijzen, kwaliteit en infrastructuur. 4.5 Hoge lonen, meer bestedingen. Vragers van goederen en diensten zijn gezinnen, andere bedrijven, de overheid en het buitenland. De hoeveelheid goederen zij vragen (gezinnen) is afhankelijk van hun inkomen. Bij initiële of incidentele loonstijging stijgt de koopkracht. De consumptie stijgt dan doordat de totale vraag naar goederen stijgt. Er zijn dan weer extra werknemers nodig omdat de bedrijven meer gaan produceren door de hogere vraag. Belangrijke opdracht: 56. Pagina 7 van 11

8 Woordenlijst: -Arbeidsintensiever: als er bij productie meer arbeid ten opzichte van machines worden ingeschakeld. -Arbeidskosten: kosten die een bedrijf maakt om zijn arbeiders te onderhouden. -Arbeidsproductiviteit: gemiddelde productie per werknemer. -Automatisering: mensen worden vervangen door machines. -Breedte-investering: als een bedrijf kapitaalgoederen koopt die gelijk zijn aan de kapitaalgoederen die het al had. -Concurrentiepositie: het vermogen om beter en/of goedkoper te produceren dan concurrenten -Consumeren: als een gezin goederen of diensten koopt. -Consumptie: de totale vraag naar goederen en diensten in een land. -Diepte-investering: een arbeidsbesparende investering die tot gevolg heeft dat de arbeidsproductiviteit stijgt. -Investeren: het kopen van kapitaal goederen door bedrijven. -Kapitaal: machines, gebouwen, transportmiddelen, computers e.d. -Kapitaalgoederen: zie kapitaal. -Kapitaalintensiever: als er bij productie meer machines in verhouding tot werknemers zijn. -Kapitaalkosten: kosten van kapitaalgoederen. -Loonkosten: kosten die een bedrijf maakt aan het uitbetalen van zijn werknemers. -Mechanisering: werknemers worden vervangen door machines. -Multinationals: onderneming met productievestiging in diverse landen. -Productiecapaciteit: hoeveelheid geproduceerde dingen door een bedrijf. -Schaalvoordelen: de kosten per product dalen als de productieomvang stijgt. -Verplaatsen van productie naar het buitenland: een bedrijf wordt weggeconcurreerd of een bedrijf sluit in het ene land maar wordt weer geopend in een ander land. WERKLOOSHEID. 5.2 werkloosheid gemeten. Mensen zijn werkloos als ze kunnen en willen werken. Ze moeten tussen de 15 en de 64 jaar zijn en niet of minder dan 12 uur in de week werken. Die mensen zoeken wel werk en zijn inschreven bij het arbeidsbureau. Ze kunnen binnen 2 weken aan de slag. Verborgen werkloosheid is er als mensen wel willen en kunnen werken maar niet officieel geregistreerd zijn bij het arbeidsbureau. Als er veel werkloosheid is kunnen mensen ontmoedigd worden; ze denken dat ze toch geen baan meer kunnen krijgen. Dit noem je het ontmoedigingseffect. Als er weinig werkloosheid is gebeurt er het omgekeerde, het aanzuigeffect. Dan is er ook nog verborgen werkgelegenheid, dat is als je wel werkt maar dit niet in officiële cijfers toto uiting komt. Een manjaar is de hoeveelheid arbeid die 1 persoon met een volledige werkweek in een jaar kan verrichten. Een volledige werkweek heeft ongeveer 38 uur (het kan ook 40 of 36 zijn). Dit is de arbeidstijd. Pagina 8 van 11

9 5.3 Werkloosheid. Frictiewerkloosheid ontstaat omdat het tijd kost voor een werknemer om een baan te vinden. Seizoenswerkloosheid ontstaat omdat bepaalde bedrijven vooral in bepaalde seizoenen produceren. Kwalitatieve structuurwerkloosheid ontstaat als vraag en aanbod op de arbeidsmarkt niet op elkaar aansluiten. Kwantitatieve structuurwerkloosheid ontstaat doordat er te weinig productiecapaciteit is. Er zijn verschillende vormen van de werkloosheid: - Er verdwijnen arbeidsplaatsen omdat werknemers worden vervangen door machines. - Er verdwijnen arbeidsplaatsen door reorganisaties in bedrijven die efficiënter willen werken. - Er verdwijnen arbeidsplaatsen omdat bedrijven hun productiecapaciteit verplaatsen naar het buitenland. - Er verdwijnen arbeidsplaatsen omdat de winsten van bedrijven zijn ingezakt. - Er verdwijnen arbeidsplaatsen omdat het product niet meer verkocht wordt. - Er verdwijnen arbeidsplaatsen omdat sommige producten te duur zijn. De vraag naar goederen naar het aantal goederen die een bedrijf produceert is vaak kleiner dan de productiecapaciteit. Dit noem je de bezettingsgraad, en die bereken je zo: Bezettingsgraad= werkelijke productie: productiecapaciteit x 100%. De totale vraag naar alle goederen in een land is de effectieve vraag. Conjunctuurwerkloosheid ontstaat doordat de effectieve vraag kleiner is dan de productiecapaciteit. 5.4 Het bestrijden van werkloosheid. Er is een ruime arbeidsmarkt als de werkgevers gemakkelijk aan werk kunnen komen. Bij krapte op de arbeidsmarkt kunnen werknemers makkelijk aan een baan komen. Een krappe arbeidsmarkt wordt bestreden door het afremmen van de bestedingen, gastarbeiders aantrekken, ontwikkelen van arbeidsbesparende productieprocessen en het aantrekkelijk maken van deeltijdwerk voor mensen die geen volledige baan willen. 5.5 Arbeidstijdverkorting en flexibilisering. Bij deeltijd werken kunnen er meerdere mensen werken in een volledige baan, zo kan de werkloosheid in personen dalen. Bij flexibilisering worden de arbeiders flexibeler ingezet, de werkgelegenheid kan hierdoor toenemen en de arbeidskosten dalen. Je wordt niet elke week een vast aantal uren ingezet dit is bij deeltijdwerk wel zo. Voor werkgevers is het makkelijker om iemand te ontslaan (flexibilisering), er zijn ook geen vaste werkdagen. Bij arbeidstijdverkorting stijgt de werkgelegenheid ook. Arbeidsovereenkomstenschema: In aantal uren. Naar lengte v.h. arbeidscontract. Volledig dienstverband Een vast dienstverband Deeltijdbetrekking Dienstverband voor een bepaalde tijd Flexibele arbeidsduur Uitzendkrachten Pagina 9 van 11

10 Bedrijven die een werknemer zoeken kunnen bij het uitzendbureau iemand krijgen. Een uitzendkracht werkt maar tijdelijk in dit bedrijf. De werknemer wordt betaald door het uitzendbureau, het uitzendbureau heeft geld ontvangen van de werkgever. Het is een commerciële organisatie. Een arbeidsbureau is niet-commercieel. Bij het arbeidsbureau gaat het meestal om vast werk. Deze bureau s worden bestuurd door werkgeversorganisaties. Bedrijfstijd is het aantal uren dat een bedrijf per week draait, arbeidstijd is het aantal uren dat een werknemer met een volledige baan per week werkt. Bij bedrijfstijdverlenging worden de machinekosten lager omdat er meer wordt geproduceerd. Vormen van arbeidstijdverkorting: *ATV-dagen. *roostervrije dagen. *studieverlof. Bij arbeidstijdverkorting daalt de arbeidsproductiviteit per jaar. Toch stijgt de werkgelegenheid in personen niet altijd. Als er nieuwe werknemers worden aangetrokken door de arbeidstijdverkorting noem je dat herbezetting, er is volledige herbezetting als alle uren dat het personeel minder gaat werken worden opgevuld. Woordenlijst: -Aanzuigeffect: als de werkloosheid daalt gaan mensen weer op zoek naar een baan (niet meer ontmoedigd). -Arbeidsbemiddeling: zorgen dat vraag en aanbod op elkaar aansluiten. -Arbeidsbureau: een niet commercieel bureau dat werklozen aan werk helpt. -Arbeidsmarktbeleid: -Arbeidsmobiliteit op beroepsgroepen: aanpassing aan verandering in de vraag naar arbeid. -Arbeidstijd: het aantal uren dat een werknemer met een volledige werkweek werkt. -Bedrijfstijd: het aantal uren dat een bedrijf per week draait. -Bezettingsgraad: het aantal producten dat een bedrijf verkoopt ook al kan het meer produceren. -Brutoloon: loonkosten met belastingen en premies. -Conjunctuurwerkloosheid: als de bestedingen laag zijn in verhouding tot de productiecapaciteit. -Deelmarkt: een deel van de arbeidmarkt. -Deeltijdbetrekking: -Deeltijdwerker: iemand die geen volledige baan heeft. -Dienstverband voor bepaalde tijd: -Effectieve vraag: de totale vraag naar alle goederen en diensten die een land produceert bij elkaar opgeteld. -Flexibele arbeidsduur: als een werknemer geen vaste werkuren en dagen heeft. -Frictiewerkloosheid: de tijd die het kost om een baan te vinden. -Innovatie: ontwikkelen van nieuwe productie en ontwikkelen en in gebruik nemen van nieuwe productieprocessen. Pagina 10 van 11

11 -Krappe arbeidsmarkt: werkgevers kunnen moeilijk aan arbeidskrachten komen. -Kwalitatieve structuurwerkloosheid: vraag en aanbod sluiten niet op elkaar aan op de arbeidsmarkt. -Kwantitatieve structuurwerkloosheid: als er te weinig productiecapaciteit is. -Nettoloon: loonkosten zonder belastingen en premies. -Productiecapaciteit: hoeveel een land/ bedrijf in een bepaalde tijd maximaal kan produceren. -Regionale arbeidsmobiliteit: reizen of verhuizen voor een baan. -Ruime arbeidsmarkt: werkgevers kunnen makkelijk aan werknemers komen. -Seizoenswerkloosheid: in sommige tijden is er meer werk dan in andere. -Wig: verschil tussen netto en bruto loonkosten. -Geregistreerde werkloosheid: je staat ingeschreven bij het arbeidsbureau. -Herbezetting: er worden bij atv nieuwe werknemers aangetrokken. -Officiële werkloosheid: als je geregistreerd werkloos bent. -Onbepaalde tijd: niet voor een vastgestelde tijd. -Ontmoedigingseffect: door hoge werkloosheid denken mensen dat ze toch geen baan kunnen krijgen. -Uitzendbureau: een commerciële organisatie die werkgevers aan een tijdelijk arbeidskracht helpt. -Uitzendkrachten: werknemers die via een uitzendbureau werken. -Vast dienstverband: een contract voor een vaste periode. -Verborgen werkloosheid: niet geregistreerde werklozen. -Volledig dienstverband: een volledige werkweek werken. -Werkgelegenheid in arbeidsjaren: de werkgelegenheid in personen omgerekend naar een volledige baan. -Werkgelegenheid in personen: het aantal personen die kunnen werken. -Werkloze beroepsbevolking: deel v.d. beroepsbevolking zonder werk. -Werknemer met volledige baan: als je een hele werkweek werkt. -Zwart werk: als je geen belasting betaalt over je verdiende loon. Pagina 11 van 11

7,5. Samenvatting door een scholier 1363 woorden 7 februari keer beoordeeld. Lesbrief: Arbeidsmarkt. Hoofdstuk 1: De arbeidsmarkt op

7,5. Samenvatting door een scholier 1363 woorden 7 februari keer beoordeeld. Lesbrief: Arbeidsmarkt. Hoofdstuk 1: De arbeidsmarkt op Samenvatting door een scholier 1363 woorden 7 februari 2002 7,5 813 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief: Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1: De arbeidsmarkt op Concrete markt: een plek waar vragers en aanbieders

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1291 woorden 7 maart 2004 8,4 13 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief 'de Arbeidsmarkt' Hoofdstuk 1 Concrete markt: een vaste

Nadere informatie

6,7. Begrippenlijst door een scholier 1879 woorden 29 oktober keer beoordeeld

6,7. Begrippenlijst door een scholier 1879 woorden 29 oktober keer beoordeeld Begrippenlijst door een scholier 1879 woorden 29 oktober 2002 6,7 96 keer beoordeeld Vak Economie Aanbod van arbeid -> de beroepsbevolking: werknemers en werklozen. Aandeelhouder -> de eigenaren van een

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt H1 t/m H4

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt H1 t/m H4 Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt H1 t/m H4 Samenvatting door een scholier 1263 woorden 23 november 2002 5,9 14 keer beoordeeld Vak Economie Economie samenvatting hoofdstuk 1 t/m 4 Hoofdstuk

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5, Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5, Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5, Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1500 woorden 30 mei 2006 6,8 66 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO H1, de arbeidsmarkt op. Aanbod van arbeid

Nadere informatie

Arbeidsmarkt: begrippenlijst

Arbeidsmarkt: begrippenlijst Begrippenlijst door een scholier 2193 woorden 10 juni 2004 7,7 77 keer beoordeeld Vak Economie Arbeidsmarkt: begrippenlijst - Aanbod van arbeid = mensen die willen werken zijn de aanbieders van arbeid;

Nadere informatie

8,2. Samenvatting door een scholier 1686 woorden 10 februari keer beoordeeld

8,2. Samenvatting door een scholier 1686 woorden 10 februari keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1686 woorden 10 februari 2003 8,2 97 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1: Arbeidsmarkt: De wijze waarop vraag en aanbod zodanig bij elkaar komen dat er een prijs (=loon)

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 2364 woorden 29 januari 2006 6 14 keer beoordeeld Vak Economie H 1 De arbeidsmarkt op 1.2 Het aanbod van arbeid Aanbod van arbeid:

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1948 woorden 17 november 2009 7,2 12 keer beoordeeld Vak Economie Economie, arbeidsmarkt PTA 2 Hoofdstuk 1; De arbeidsmarkt op. 1.1 op

Nadere informatie

7,9. Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september keer beoordeeld. Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt

7,9. Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september keer beoordeeld. Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september 2004 7,9 28 keer beoordeeld Vak Economie Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt Hoofdstuk 1. De arbeidsmarkt op. Een concrete arbeidsmarkt, is een

Nadere informatie

aanbod van arbeid: alle mensen tussen de 15 en de 65 die willen, kunnen en mogen werken. (werknemers, zelfstandigen en werklozen)

aanbod van arbeid: alle mensen tussen de 15 en de 65 die willen, kunnen en mogen werken. (werknemers, zelfstandigen en werklozen) Samenvatting door een scholier 1898 woorden 28 maart 2004 6,9 64 keer beoordeeld Vak Economie Economie H 1 tm 5 1 aanbod van arbeid: alle mensen tussen de 15 en de 65 die willen, kunnen en mogen werken.

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door een scholier 1762 woorden 21 februari keer beoordeeld. Arbeidsmarkt

6,9. Samenvatting door een scholier 1762 woorden 21 februari keer beoordeeld. Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1762 woorden 21 februari 2006 6,9 8 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Arbeidsmarkt 1: Het Aanbod van Arbeid Het aanbod bestaat uit alle mensen tussen de 15 en 64

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt hoofdstuk 1,2,3,4,5

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt hoofdstuk 1,2,3,4,5 Samenvatting Economie Arbeidsmarkt hoofdstuk 1,2,3,4,5 Samenvatting door een scholier 1751 woorden 23 januari 2008 7,1 21 keer beoordeeld Vak Economie ARBEIDSMARKT Hoofdstuk 1 De arbeidsmarkt op 1.1 Op

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 4477 woorden 25 juli 2008 7,4 7 keer beoordeeld Vak Economie Economie Repetitie Hoofdstuk 1&2 Begrippen Hoofdstuk 1 (de arbeidsmarkt op):

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1969 woorden 4 april 2006 6 2 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 Aanbod van arbeid: alle mensen tussen de 15 en 65 die kunne, willen

Nadere informatie

4,3. Samenvatting door een scholier 2003 woorden 31 oktober keer beoordeeld

4,3. Samenvatting door een scholier 2003 woorden 31 oktober keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 2003 woorden 31 oktober 2011 4,3 3 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie samenvatting (zie ook bijlage, voor duidelijkere samenvatting met markering) Arbeidsmarkt

Nadere informatie

Indexcijfer productie= indexcijfer werkgelegenheid x indexcijfer arbeidsproductiviteit 100

Indexcijfer productie= indexcijfer werkgelegenheid x indexcijfer arbeidsproductiviteit 100 Samenvatting door een scholier 1391 woorden 3 juni 2005 7 34 keer beoordeeld Vak Economie Economie de arbeidsmarkt hoofdstuk 4 en 5 Hoofdstuk 4 4.1 Werkgelegenheid in Nederland Alleen een opdracht 4.2

Nadere informatie

Samenvatting Economie Gehele boekje 'Arbeidsmarkt'

Samenvatting Economie Gehele boekje 'Arbeidsmarkt' Samenvatting Economie Gehele boekje 'Arbeids' Samenvatting door een scholier 3800 woorden 27 mei 2011 4,8 3 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Economie H1 De arbeids op -Het aanbod van arbeid bestaat

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1 t/m 5

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1 t/m 5 Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1 t/m 5 Samenvatting door een scholier 1544 woorden 9 januari 2008 7,4 36 keer beoordeeld Vak Economie De arbeidsmarkt Hoofdstuk 1: de arbeidsmarkt op Deelnemingspercentage/participatiegraad:

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt & inkomen

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt & inkomen Samenvatting Economie Arbeidsmarkt & inkomen Samenvatting door een scholier 1239 woorden 30 oktober 2003 6,6 81 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1 Beroepsbevolking= werkgelegenheid

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5 Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5 Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5 Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 2487 woorden 14 februari 2007 7,6 12 keer beoordeeld Vak Economie H1 Arbeidsmarkt Y Aanbod van arbeid alle mensen tussen

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 4879 woorden 11 november 2003 7,8 309 keer beoordeeld Vak Economie Economie Hoofdstuk 1 de arbeidsmarkt op De belangrijkste markt in Nederland

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 4968 woorden 1 januari 2008 7,2 5 keer beoordeeld Vak Economie Economie samenvatting Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1: De arbeidsmarkt

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4.1 t/m 4.6

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4.1 t/m 4.6 Samenvatting Economie Hoofdstuk 4.1 t/m 4.6 Samenvatting door een scholier 1377 woorden 29 maart 2010 7 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Economie samenvatting Hoofdstuk 4 Beroepsbevolking

Nadere informatie

Beroepsbevolking: het aantal mensen tussen de 15 en 65 jaar, dat meer dan 12 uur per week wil en kan werken.

Beroepsbevolking: het aantal mensen tussen de 15 en 65 jaar, dat meer dan 12 uur per week wil en kan werken. Samenvatting door een scholier 1221 woorden 5 januari 2004 5,8 48 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Hoofdstuk 4: werk, werk, werk 4.1 Het aanbod van arbeid Beroepsbevolking: het aantal mensen

Nadere informatie

Totale bevolking. Jonger dan 15 jaar 15 tot 65 (= beroepsgeschikte 65+-ers bevolking of potentiële beroepsbevolking) (= aanbod van arbeid)

Totale bevolking. Jonger dan 15 jaar 15 tot 65 (= beroepsgeschikte 65+-ers bevolking of potentiële beroepsbevolking) (= aanbod van arbeid) DE ARBEIDSMARKT Hoofdstuk 1 Arbeidsmarkt: De arbeidsmarkt op het geheel van vraag naar en aanbod van arbeid. Het aanbod van arbeid bestaat uit alle mensen tussen de 15 en 65 die willen, kunnen en mogen

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 1905 woorden 16 maart keer beoordeeld. Economie Hoofdstuk 4

Samenvatting door een scholier 1905 woorden 16 maart keer beoordeeld. Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 1905 woorden 16 maart 2011 0 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Economie Hoofdstuk 4 4.1 Het aanbod van arbeid Het aanbod van arbeid is gelijk aan de omvang van

Nadere informatie

1. De arbeidsmarkt op

1. De arbeidsmarkt op Werkstuk door een scholier 5590 woorden 27 april 2006 5,4 38 keer beoordeeld Vak Economie 1. De arbeidsmarkt op 1.1 De arbeidsmarkt is de meest belangrijke markt in Nederland. Hier zijn de aanbieders en

Nadere informatie

Economie Pincode klas 4 vmbo-gt 6 e editie Samenvatting Hoofdstuk 4: Aan het werk! Exameneenheid: Arbeid en productie

Economie Pincode klas 4 vmbo-gt 6 e editie Samenvatting Hoofdstuk 4: Aan het werk! Exameneenheid: Arbeid en productie 4.1 Werk je voor loon of voor winst? Werknemer Werkgever zzp = je werkt in loondienst in opdracht van een werkgever en je ontvangt loon = je werkt als zelfstandige met werknemers in dienst en de nettowinst

Nadere informatie

Economie Pincode klas 3 vmbo-gt 6 e editie Samenvatting Hoofdstuk 5: Aan de slag! Exameneenheid: Arbeid en productie

Economie Pincode klas 3 vmbo-gt 6 e editie Samenvatting Hoofdstuk 5: Aan de slag! Exameneenheid: Arbeid en productie 5.1 Aan de slag! Arbeid = werk Vacature = een advertentie voor een baan geplaatst door een werkgever Solliciteren = jezelf voorstellen / presenteren aan een werkgever Sollicitatiebrief = jezelf voorstellen

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 maart 2004 7,8 10 keer beoordeeld Vak Economie Beroepsbevolking: aantal mensen tussen 15-65 jaar Werkzame beroepsbevolking:

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 5+6

Samenvatting Economie Hoofdstuk 5+6 Samenvatting Economie Hoofdstuk 5+6 Samenvatting door Sanne 1542 woorden 11 april 2017 7,5 11 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Hoofdstuk 5 - Werkt dat zo? Paragraaf 5.1 - Aan de slag! Als je

Nadere informatie

Geboorteoverschot: Bij een geboorteoverschot worden er per jaar meer mensen geboren dan er sterven.

Geboorteoverschot: Bij een geboorteoverschot worden er per jaar meer mensen geboren dan er sterven. Boekverslag door Een scholier 1354 woorden 17 december 2002 7.6 26 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Economie PW Hoofdstuk 4 4.1 Beroepsbevolking: Het aantal mensen tussen 15 en 65 jaar, dat

Nadere informatie

5,7. Samenvatting door een scholier 1664 woorden 2 januari keer beoordeeld 4.1

5,7. Samenvatting door een scholier 1664 woorden 2 januari keer beoordeeld 4.1 Samenvatting door een scholier 1664 woorden 2 januari 2016 5,7 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode H4 4.1 Mensen hebben verschillende motieven om te werken. Behalve om geld te verdienen, werken

Nadere informatie

1)Waaruit bestaat de vraag op de Werkenden en arbeidsmarkt? (openstaande)vacatures. 2)Noem een ander woord voor Werkenden werkgelegenheid.

1)Waaruit bestaat de vraag op de Werkenden en arbeidsmarkt? (openstaande)vacatures. 2)Noem een ander woord voor Werkenden werkgelegenheid. 1 1)Waaruit bestaat de vraag op de arbeidsmarkt? 2)Noem een ander woord voor werkgelegenheid. 3)Wie vragen arbeid? 4)Met welk woord wordt het aanbod van arbeid ook aangeduid? 5)Geef de omschrijving van

Nadere informatie

Startkwalificatie Het minimale onderwijsniveau dat volgens de overheid nodig is om en baan te vinden. Het gaat dan om een diploma, havo, vwo of mbo.

Startkwalificatie Het minimale onderwijsniveau dat volgens de overheid nodig is om en baan te vinden. Het gaat dan om een diploma, havo, vwo of mbo. Samenvatting door D. 1363 woorden 7 februari 2016 0 keer beoordeeld Vak Economie Paragraaf 1; De werknemer Startkwalificatie Het minimale onderwijsniveau dat volgens de overheid nodig is om en baan te

Nadere informatie

Samenvatting Economie Werk

Samenvatting Economie Werk Samenvatting Economie Werk Samenvatting door R. 2199 woorden 23 maart 2014 6,7 2 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 Welvart = de mate waarin de behoeften met de beschikbare middelen kunnen worden

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief werk H1 t/m 6

Samenvatting Economie Lesbrief werk H1 t/m 6 Samenvatting Economie Lesbrief werk H1 t/m 6 Samenvatting door een scholier 1767 woorden 28 juni 2011 6,4 212 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie lesbrief Werk hoofdstuk 1 t/m 6. Hoofdstuk

Nadere informatie

1)Waaruit bestaat de vraag op de Werkenden en (openstaande)vacatures. arbeidsmarkt? Werkenden 2)Noem een ander woord voor

1)Waaruit bestaat de vraag op de Werkenden en (openstaande)vacatures. arbeidsmarkt? Werkenden 2)Noem een ander woord voor 1)Waaruit bestaat de vraag op de arbeidsmarkt? 2)Noem een ander woord voor werkgelegenheid. 3)Wat houdt het arbeidsvolume in? 4)Met welk woord wordt het aanbod van arbeid ook aangeduid? 5)Geef de omschrijving

Nadere informatie

Produceren is het voortbrengen van goederen en diensten met behulp van productiefactoren van overheid en bedrijven

Produceren is het voortbrengen van goederen en diensten met behulp van productiefactoren van overheid en bedrijven Samenvatting door een scholier 2043 woorden 8 april 2004 7,4 17 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 2 Produceren is het voortbrengen van goederen en diensten met behulp van productiefactoren van overheid

Nadere informatie

4,8. Samenvatting door een scholier 1776 woorden 6 december keer beoordeeld

4,8. Samenvatting door een scholier 1776 woorden 6 december keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1776 woorden 6 december 2010 4,8 1 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans 4.1 het aanbod van arbeid Arbeid is een productiefactor. De arbeidsmarkt is de abstracte

Nadere informatie

Arbeid = arbeiders = mensen

Arbeid = arbeiders = mensen Vraag van en aanbod naar arbeid Arbeid = arbeiders = mensen De vraag naar mensen = werkenden Het aanbod van mensen = beroepsbevolking Participatiegraad Beroepsbevolking / beroepsgeschikte bevolking * 100%

Nadere informatie

Werken of vrije tijd?

Werken of vrije tijd? Samenvatting door Sophie 612 woorden 28 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO H1 Werken of vrije tijd? Je moet keuzes maken tussen vrije tijd en werken/ geld verdienen. Veel mensen werken

Nadere informatie

Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3

Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3 Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3 Samenvatting door H. 1812 woorden 16 juni 2013 6 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie samenvatting Werk hoofdstuk 1, 2 en 3 Hoofdstuk 1. Werken

Nadere informatie

5,7. Samenvatting door een scholier 1259 woorden 5 april keer beoordeeld. Economie hoofdstuk 1 van module 1

5,7. Samenvatting door een scholier 1259 woorden 5 april keer beoordeeld. Economie hoofdstuk 1 van module 1 Samenvatting door een scholier 1259 woorden 5 april 2004 5,7 24 keer beoordeeld Vak Economie Economie hoofdstuk 1 van module 1 Geef voordelen en nadelen van werken en werkeloosheid - werken: zwaar, vies,

Nadere informatie

Samenvatting Economie Module 1 hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting Economie Module 1 hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting Economie Module 1 hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 1452 woorden 28 oktober 2003 5,5 31 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Economie Module 1 Mens en Arbeid Theorieboek

Nadere informatie

4.1 De collectieve arbeidsovereenkomst

4.1 De collectieve arbeidsovereenkomst 4.1 De collectieve arbeidsovereenkomst De arbeidsvoorwaarden van veel werknemers zijn vastgelegd in een collectieve arbeidsovereenkomst. Dit is een overeenkomst die per bedrijf of bedrijfstak wordt afgesloten

Nadere informatie

Samenvatting Economie Module 4, hoofdstuk 9-12

Samenvatting Economie Module 4, hoofdstuk 9-12 Samenvatting Economie Module 4, hoofdstuk 9- Samenvatting door een scholier 1513 woorden 15 juni 2006 7 3 keer beoordeeld Vak Economie Economie Samenvatting H9 Paragraaf 1. Het maken van goederen en diensten

Nadere informatie

keer beoordeeld 12 februari 2015

keer beoordeeld 12 februari 2015 0 Samenvatting door C. 919 woorden keer beoordeeld 12 februari 2015 Vak Economie Methode Economie in context Hoofdstuk 15 Markt en Welvaart Paragraaf 1 Arbeidsmarkt bestaat uit de totale vraag naar en

Nadere informatie

> betaald > formele sector: wit > informele sector: zwart > onbetaald > informele sector

> betaald > formele sector: wit > informele sector: zwart > onbetaald > informele sector Paragraaf 3.1 Betaalde en onbetaalde arbeid Je kunt werken bij de overheid en bij ondernemingen. Als je werkt verdien je geld hiermee kun je goederen en diensten kopen. Als je werkt krijg je geld voor

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door D. 1323 woorden 7 februari 2016 1 1 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Hoofdstuk 4; Aan 't werk Boek: 200% Economie 4 mavo/tl Paragraaf 1; productie

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1, 2 en 4

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1, 2 en 4 Samenvatting Economie Hoofdstuk 1, 2 en 4 Samenvatting door een scholier 1453 woorden 14 januari 2006 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Hoofdstuk 1 Maatschappelijk vraagstuk: Het gaat

Nadere informatie

arbeidsparticipatiegraad: de participatiegraad geeft aan welk percentage van de potentiële beroepsbevolking deelneemt aan het

arbeidsparticipatiegraad: de participatiegraad geeft aan welk percentage van de potentiële beroepsbevolking deelneemt aan het Samenvatting door C. 2040 woorden 29 mei 2016 4 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting Economie Arbeidsmarkt H.1 Een verkenning van de arbeidsmarkt Op de arbeidsmarkt ontmoeten vraag

Nadere informatie

Samenvatting Werk & Werkloosheid

Samenvatting Werk & Werkloosheid Samenvatting door Guusje 1600 woorden 13 januari 2018 7,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting Werk & Werkloosheid H1 De welvaart wordt bepaald door hoe goed je behoeften met de beschikbare

Nadere informatie

Loonstarheid: lonen staan minimaal een jaar vastà vertraging à overschotten of tekorten niet meteen weggewerktà gevolg:

Loonstarheid: lonen staan minimaal een jaar vastà vertraging à overschotten of tekorten niet meteen weggewerktà gevolg: Samenvatting door K. 546 woorden 21 oktober 2013 9,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context 15.1 Arbeidsmarkt: Abstracte markt Aanbod: werkenden en werkzoekenden Vraag: vraag naar arbeidskrachten

Nadere informatie

7,2. Samenvatting door een scholier 1510 woorden 30 maart keer beoordeeld

7,2. Samenvatting door een scholier 1510 woorden 30 maart keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1510 woorden 30 maart 2003 7,2 8 keer beoordeeld Vak Economie 1 Veel jongeren kiezen voor een baantje naast school. Ook hebben veel jongeren vakantiewerk. Ze verdienen niet

Nadere informatie

Werkboek Werk Ver 2. Week Opgaven Bijzonderheden 5 Toetsbespreking 1.1 t/m 1.12. Dit boekje elke les meenemen! 6 1.13 t/m 1.20 2.1 t/m 2.

Werkboek Werk Ver 2. Week Opgaven Bijzonderheden 5 Toetsbespreking 1.1 t/m 1.12. Dit boekje elke les meenemen! 6 1.13 t/m 1.20 2.1 t/m 2. Werkboek Werk Ver 2 Week Opgaven Bijzonderheden 5 Toetsbespreking 1.1 t/m 1.12 Dit boekje elke les meenemen! 6 1.13 t/m 1.20 2.1 t/m 2.9 7 2.10 t/m 2.14 Afmaken beleggen Inleveren handelingsdeel bij docent

Nadere informatie

Werken voor loon of voor winst? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 4 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 1.9 en 1.

Werken voor loon of voor winst? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 4 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 1.9 en 1. Werken voor loon of voor winst? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 4 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 1.9 en 1.10 Als jij een baan hebt naast je schoolwerk, ben je waarschijnlijk

Nadere informatie

Consumptiemaatschappij: -> arbeiders blijven werken ook al hebben ze hun eerste levensbehoeften bevredigd

Consumptiemaatschappij: -> arbeiders blijven werken ook al hebben ze hun eerste levensbehoeften bevredigd Samenvatting door Een scholier 933 woorden 14 juli 2004 7,1 23 keer beoordeeld Vak Economie MARKTEN deel 1 Arbeidsethos -> betekenis die mensen toekennen aan -> veranderingen hangen samen met andere organisatie,

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door Larissa 659 woorden 18 januari keer beoordeeld. Samenvatting Economie Werk & Inkomen H1. Actieven en inactieven:

6,9. Samenvatting door Larissa 659 woorden 18 januari keer beoordeeld. Samenvatting Economie Werk & Inkomen H1. Actieven en inactieven: Samenvatting door Larissa 659 woorden 18 januari 2016 6,9 10 keer beoordeeld Vak Methode Economie Index Samenvatting Economie Werk & Inkomen H1 Actieven en inactieven: Actieven; mensen die betaald werk

Nadere informatie

UIT de arbeidsmarkt

UIT de arbeidsmarkt Verandering van de werkloosheid. Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zijn onderhevig aan continue veranderingen. Als gevolg daarvan verandert de omvang van de werkloosheid in een land ook continue. Werkloosheid

Nadere informatie

Examen HAVO. Economie 1

Examen HAVO. Economie 1 Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed

Nadere informatie

Samenvatting Economie Module 1

Samenvatting Economie Module 1 Samenvatting Economie Module 1 Samenvatting door een scholier 1531 woorden 28 oktober 2004 4,7 3 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 Noem 3 dingen die je kunt krijgen: - criminaliteit - alcoholisme

Nadere informatie

indexcijfers geven de verhouding weer tussen de omvang van een grootheid in een bepaalde periode en de op 100 gestelde omvang

indexcijfers geven de verhouding weer tussen de omvang van een grootheid in een bepaalde periode en de op 100 gestelde omvang Samenvatting door een scholier 1001 woorden 1 oktober 2003 3,9 15 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Module 4 Economie 1: Hoofdstuk 1: productiegroei => toeneming van het binnenlands product reële

Nadere informatie

5.1 Wie is er werkloos?

5.1 Wie is er werkloos? 5.1 Wie is er werkloos? Volgens het CBS behoren mensen tot de werkloze beroepsbevolking als ze een leeftijd hebben van 15 tot en met 64 jaar, minder dan 12 uur werken, actief op zoek zijn naar betaald

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 2

Samenvatting Economie Hoofdstuk 2 Samenvatting Economie Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 1534 woorden 1 februari 2007 10 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie samenvatting hoofdstuk 2 Bedrijven kunnen op verschillende

Nadere informatie

UIT loonruimte en AIQ v1.1

UIT loonruimte en AIQ v1.1 Uitleg loonruimte en AIQ. 1. Wat is de AIQ? De AIQ is de arbeidsinkomensquote en geeft weer hoeveel procent van het Nationaal inkomen (totaal aan beloningen productiefactoren) uitgekeerd wordt aan arbeidsloon.

Nadere informatie

Concrete markt: een plek waar vragers en aanbieders van arbeid elkaar in het echt ontmoeten.

Concrete markt: een plek waar vragers en aanbieders van arbeid elkaar in het echt ontmoeten. Samenvatting door een scholier 1789 woorden 8 april 2003 6,4 46 keer beoordeeld Vak Economie ARBEIDSMARKT Hoofdstuk 1: Concrete markt: een plek waar vragers en aanbieders van arbeid elkaar in het echt

Nadere informatie

De beroepsbevolking bestaat uit werkende (zelfstandigen en werknemers) en werkelozen. aantal inactieven i/a-ratio = - x 100 aantal actieven

De beroepsbevolking bestaat uit werkende (zelfstandigen en werknemers) en werkelozen. aantal inactieven i/a-ratio = - x 100 aantal actieven Samenvatting door een scholier 1702 woorden 21 maart 2016 7,3 55 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1 Door deeltijdarbeid is er een verschil tussen de werkgelegenheid/werkloosheid uitgedrukt

Nadere informatie

Samenvatting Economie Module 2 Een kwestie van ondernemen

Samenvatting Economie Module 2 Een kwestie van ondernemen Samenvatting Economie Module 2 Een kwestie van ondernemen Samenvatting door een scholier 1446 woorden 14 december 2003 7,3 22 keer beoordeeld Vak Economie Economie module 2 Een kwestie van ondernemen Hoofdstuk

Nadere informatie

4.1 Klaar met de opleiding

4.1 Klaar met de opleiding 4.1 Klaar met de opleiding 1. Werken in loondienst - Bij een bedrijf of bij de overheid (gemeente, provincie, ministerie); - Je krijgt loon/salaris; - Je hebt een bepaalde zekerheid, dat je werk hebt,

Nadere informatie

5.2 Wie is er werkloos?

5.2 Wie is er werkloos? 5.2 Wie is er werkloos? Volgens het CBS behoren mensen tot de werkloze beroepsbevolking als ze een leeftijd hebben van 15 tot en met 64 jaar, minder dan 12 uur werken, actief op zoek zijn naar betaald

Nadere informatie

Bij produceren gaat echt om alle activiteiten die gericht zijn op het maken van producten of het verrichten van diensten.

Bij produceren gaat echt om alle activiteiten die gericht zijn op het maken van producten of het verrichten van diensten. Verslag door F. 1863 woorden 23 juni 2012 8,8 5 keer beoordeeld Vak Economie 7.1 productie en behoeften Bij produceren gaat echt om alle activiteiten die gericht zijn op het maken van producten of het

Nadere informatie

Te weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken.

Te weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken. Hoofdstuk 4 Inkomen Paragraaf 4.1 De inkomensverschillen Waardoor ontstaan inkomens verschillen. Inkomensverschillen ontstaan door: Opleiding Verantwoordelijkheid Machtspositie Onregelmatigheid of gevaar

Nadere informatie

Domein E: Ruilen over de tijd. fransetman.nl

Domein E: Ruilen over de tijd. fransetman.nl Domein E: Ruilen over de tijd Rente : prijs van tijd Nu lenen: een lagere rente Nu sparen: een hogere rente Individuele prijs van tijd: het ongemak dat je ervaart Algemene prijs van tijd: de rente die

Nadere informatie

Wat kun je verwachten?

Wat kun je verwachten? Economie V5 Economie 2 3 Wat kun je verwachten? Urenverdeling V5: 3 uur per week V6: 3 uur per week Overhoringen Minimaal 2 overhoringen per periode (weging varieert) Weging Proefwerk: 3-4x (in april:

Nadere informatie

Antwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present)

Antwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present) Antwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present) Antwoorden door een scholier 1164 woorden 25 maart 2004 5,1 76 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1: productie en productiefactoren

Nadere informatie

Samenvatting Economie H4: werk, werk, werk

Samenvatting Economie H4: werk, werk, werk Samenvatting Economie H4: werk, werk, werk Beroepsbevolking = het aantal mensen tussen 15 en 65 jaar, dat meer dan 12 uur per week wil en kan werken. De beroepsbevolking kan veranderen door: 1 de omvang

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4, Werk

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4, Werk Samenvatting Economie Hoofdstuk 4, Werk Samenvatting door een scholier 3378 woorden 27 juni 2005 8,3 45 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans SAMENVATTING ECONOMIE HOOFDSTUK 4 WERK 4.1 Het aanbod

Nadere informatie

Samenvatting Economie H1+H2 (Arbeid)

Samenvatting Economie H1+H2 (Arbeid) Samenvatting Economie H1+H2 (Arbeid) Samenvatting door een scholier 2596 woorden 9 oktober 2003 5,3 20 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 1 Er is sprake van arbeid in de economische zin als een productieve

Nadere informatie

2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd

2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd 2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd Mensen moeten steeds de keuze maken tussen werken en vrije tijd: 1. Werken * Je ontvangt loon in ruil voor je arbeid; * Langer werken geeft meer loon (en dus kun

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: kosten van politie-inzet

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door M. 1189 woorden 16 november 2016 0 keer beoordeeld Vak Economie Economie, hoofdstuk 4 Loon/winst: zijn vormen van inkomen. Hierover betaal je belastingen

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2 THEORIE EN PRAKTIJK

HOOFDSTUK 2 THEORIE EN PRAKTIJK Boekverslag door M. 3014 woorden 31 mei 2011 8.4 5 keer beoordeeld Vak Economie H1 Naar de markt van arbeid Beroepsgeschikte bevolking (potentiële bevolking): iedereen tussen de 15-65 jaar. Gaat alleen

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 2065 woorden 18 juli keer beoordeeld. Hoofdstuk 1

Samenvatting door een scholier 2065 woorden 18 juli keer beoordeeld. Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 2065 woorden 18 juli 2015 9 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1 Arbeidsmarkt is een abstracte markt waar vragers naar arbeid (werkgevers, zelfstandigen,

Nadere informatie

Dé arbeidsmarkt bestaat niet. Het bestaat uit een groot aantal deelmarkten die min of meer met elkaar in verbinding staan.

Dé arbeidsmarkt bestaat niet. Het bestaat uit een groot aantal deelmarkten die min of meer met elkaar in verbinding staan. Samenvatting door Marit 1960 woorden 24 januari 2016 7,2 16 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO economie H.4 1 klaar met de opleiding Als je klaar bent met je opleiding ga je op zoek naar een werkkring.

Nadere informatie

1.1 t/m 1.4 Ondernemen het combineren van productiefactoren; arbeid kapitaal en natuur.

1.1 t/m 1.4 Ondernemen het combineren van productiefactoren; arbeid kapitaal en natuur. Samenvatting door een scholier 1547 woorden 16 april 2007 5,2 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Samenvatting economie Module 2. Hoofdstuk 1 1.1 t/m 1.4 Ondernemen het combineren

Nadere informatie

7,9. Samenvatting door een scholier 2486 woorden 4 november keer beoordeeld. Economie samenvatting Markten deel 1

7,9. Samenvatting door een scholier 2486 woorden 4 november keer beoordeeld. Economie samenvatting Markten deel 1 Samenvatting door een scholier 2486 woorden 4 november 2006 7,9 60 keer beoordeeld Vak Economie Economie samenvatting Markten deel 1 Hoofdstuk 1 naar de markt van arbeid De manier waarop mensen naar hun

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 1842 woorden 3 juni keer beoordeeld

Samenvatting door een scholier 1842 woorden 3 juni keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1842 woorden 3 juni 2006 6 2 keer beoordeeld Vak Economie Economie hoofdstuk 3 - Indeling van onderneming kan in 4 verschillende mogelijk heden 1. naar grootte: je kan kijken

Nadere informatie

Samenvatting Economie Samenvatting Economie: Arbeid

Samenvatting Economie Samenvatting Economie: Arbeid Samenvatting Economie Samenvatting Economie: Arbeid Samenvatting door Noor 1972 woorden 30 april 2019 0 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting economie Arbeid, LWEO Hoofdstuk 1 Nederlandse

Nadere informatie

Samenvatting Economie Boek 1

Samenvatting Economie Boek 1 Samenvatting Economie Boek 1 Samenvatting door een scholier 987 woorden 31 maart 2004 6,1 89 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Samenvattingen Economie: Boek 1 Hoofdstuk 1: 1 t/m 12: Belang=

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 vwo 2008-I

Eindexamen economie 1 vwo 2008-I Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 vergemakkelijken van het ontslaan

Nadere informatie

Economie VWO 2011/2012.

Economie VWO 2011/2012. Hoofdstuk 1: Inkomen Economie VWO 2011/2012 www.lyceo.nl H1: Inkomen Economie 1. Inkomen 2. Consument 3. Producenten 4. Markt en Overheid 5. Internationale betrekkingen 6. Kringloop Inkomensvorming Consument

Nadere informatie

Aanbod van arbeid: aanbod van arbeid is gelijk aan de omvang van de beroepsbevolking.

Aanbod van arbeid: aanbod van arbeid is gelijk aan de omvang van de beroepsbevolking. Samenvatting door een scholier 3821 woorden 26 februari 2004 7,6 11 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 4 Inleiding: krapte op de arbeidsmarkt betekent een tekort aan bepaalde arbeidskrachten, maar

Nadere informatie

2 keer beoordeeld 12 februari 2015

2 keer beoordeeld 12 februari 2015 6 Samenvatting door C. 2015 woorden 2 keer beoordeeld 12 februari 2015 Vak Economie Methode Economie in context 17.1 Arbeidsmarkt, beroepsbevolking en werkgelegenheid De arbeidsmarkt is het geheel van

Nadere informatie

Opnamekosten Boeterente, indien je je geld eerder opneemt dan de afgesproken looptijd dan moet je een boete rente betalen.

Opnamekosten Boeterente, indien je je geld eerder opneemt dan de afgesproken looptijd dan moet je een boete rente betalen. Samenvatting Economie Hfd.9 Nu kopen later betalen 5 Sparen, hoe werkt dat? Wat is sparen? Sparen is het opzij leggen van inkomen. 3 redenen (motieven) waarom mensen sparen: 1. Om later iets te kopen;

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2008-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2008-II Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 De werkgelegenheid verandert met

Nadere informatie

3.2 De omvang van de werkgelegenheid

3.2 De omvang van de werkgelegenheid 3.2 De omvang van de werkgelegenheid Particuliere bedrijven en overheidsbedrijven nemen mensen in dienst. Collectieve sector = Semicollectieve sector = De overheden op landelijk, provinciaal en lokaal

Nadere informatie