Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5 Arbeidsmarkt

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5 Arbeidsmarkt"

Transcriptie

1 Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5 Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 2487 woorden 14 februari ,6 12 keer beoordeeld Vak Economie H1 Arbeidsmarkt Y Aanbod van arbeid alle mensen tussen de 15 en 65 die willen, kunnen en mogen werken. Zij bieden hun arbeidskracht op de arbeidsmarkt aan Aanbod van arbeid = beroepsbevolking Het aanbod van arbeid: werklozen, werknemers en zelfstandigen CWI Centraal bureau voor Werk en Inkomen, instelling van de overheid Deelnemingspercentage / participatiegraad het procentuele aantal wat tot de beroepsbevolking hoort Deelnemingspercentage = beroepsbevolking / beroepsgeschikte bevolking x 100% Groei van de beroepsbevolking Demografische groei - bevolkingsgroei (meer aanbod) - bevolkingssamenstelling (leeftijd) Maatschappelijke opvattingen - vrouwendeelname (bevolkingsgroei) opnieuw werken + herintreders ƒ Stand van de economie - bij een goede economie aanzuigeffect huisvrouwen arbeidsongeschikten - ontmoedigingseffect: de beroepsbevolking daalt omdat de kans op een baan kleiner is Wetgeving - leerplicht - pensioenleeftijd - mensen met een bijstandsuitkering moeten beide gaan werken; vrouwenaanbod stijgt Organisatie van het arbeidsproces - betere kinderopvang - meer deeltijdbanen; arbeidsaanbod stijgt Pagina 1 van 13

2 vraag naar arbeid bedrijven, overheid, zelfstandigen en openstaande vacatures Vraag naar arbeid 1) Groei van de economie - bestedingen aan goederen en diensten arbeidskrachten vraag naar arbeid stijgt - slechte economie minder geld aan reizen slechte toeristenbranche 2) Stand van de techniek - machinaal werk minder werknemers nieuwe goederen en diensten vraag naar arbeid stijgt 3) Loonkosten - stijging voor werkgevers vraag naar arbeid daalt bezuiniging Vraag + arbeid = loon Concrete markt plek waar vragers naar een bepaald product en aanbieders van een bepaald product elkaar ontmoeten Abstracte markt geheel van vraag en aanbod zonder plaats, waar vragers en aanbieders van een bepaald product elkaar ontmoeten De vraag en het aanbod bepalen de prijs Werkgelegenheid alle werknemers en zelfstandigen bij elkaar opgeteld Arbeidsjaar volledige baan (38u), door voltijd en deeltijd hoeven de personen en arbeidsjaren niet gelijk van getal te zijn Krappe arbeidsmarkt vraag is groter dan aanbod van arbeid Ruime arbeidsmarkt vraag is kleiner dan aanbod van arbeid Deelmarkt stukje van arbeidsmarkt (bijv. onderwijs) Werkloosheid wordt altijd gezien als een maatschappelijk probleem Oplossing: kijk naar de verschillen tussen mensen die zich aanbieden de aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt hoever is de werking van de arbeidsmarkt terug te zien in de ontwikkeling van de lonen en de werkgelegenheid? Kans op succes op de arbeidsmarkt: - opleiding - vrouwen - allochtonen H2 Arbeidsmarkt Y Pagina 2 van 13

3 Arbeidsovereenkomsten afspraken die werkgevers en werknemers met elkaar maken Meeste mensen zijn in loondienst bij bedrijven en overheid (de werknemers) maar er zijn ook mensen met eigen bedrijf (zelfstandigen) Bij een notaris worden de statuten van de vereniging vastgelegd Statuten regels van de vereniging (aantal leden, bestuur en verkiezingen) Vereniging rechtsvorm; een organisatievorm die in de wet voorkomt Ondernemingsvorm de rechtsvorm van de onderneming eenmanszaak vennootschap onder firma (vof) ƒ besloten vennootschap (bv) naamloze vennootschap (nv) Eenmanszaak Één eigenaar Voldoende startvermogen Privé aansprakelijk voor eventuele schulden Voordelen: - eenvoudige manier waarop je kunt beginnen - zonder last van anderen belangrijke beslissingen maken - de hele winst voor jezelf houden Nadelen: - privé aansprakelijkheid - voortbestaan van het bedrijf kan in gevaar komen als de eigenaar sterft Vennootschap onder firma (vof) meerdere eigenaren met privé vermogen aansprakelijk voor eventuele schulden grotere mogelijkheden om geld te lenen dan bij een eenmanszaak Nadelen: - werk beter verdelen - geen ruzie krijgen Besloten vennootschap (bv) scheiding tussen werkgevers en werknemers rechtspersonen juridisch zelfstandig (voor rechter afzonderlijk de eigenaren) eigenaren zijn niet met privé vermogen aansprakelijk voor de schulden aandeelhouders zijn eigenaren; aandeel eigendomsbewijs van bedrijf als aandeelhouder ontvang je een deel van de winst: het dividend aandelen staan op naam directeuren-grootaandeelhouders (eigenaren / directeur + dagelijkse leiding) Pagina 3 van 13

4 als het bedrijf failliet gaat zijn de aandeelhouders alleen het ingelegde geld kwijt Naamloze vennootschap (nv) aandelen staan niet op naam aandelen zijn vrij verhandelbaar (kunnen doorverkocht worden) aandeelhouders zijn eigenaren (bemoeien zich nauwelijks met bedrijf) Één keer per jaar aandeelhoudersvergadering: de aandeelhouders worden vertegenwoordigd door de Raad van Commissarissen, die controleert de Raad van Bestuur (directeuren, werknemers) (Als aandelen meer in trek zijn, stijgt de koers; winst maken) Door verkoop van de aandelen kunnen de aandeelhouders koerswinst maken Individuele arbeidsovereenkomst & Collectieve arbeidsovereenkomst: Werkgevers en werknemers maken afspraken over arbeidsvoorwaarden Primaire arbeidsvoorwaarden loon arbeidstijd (38u) Secondaire arbeidsvoorwaarden vakantieregelingen duur van de middagpauze reiskostenvergoedingen kinderopvang scholing auto van de zaak Rijksbegroting overzicht van inkomsten en uitgaven van de overheid Miljoenennota soort samenvatting van de rijksbegroting Inkomstenbelasting: 1) verhoging werknemers minder loon 2) blijft gelijk koopkracht daalt bedrijven verkopen minder afzet daalt Omdat er teveel vakbondsleden zijn organiseren ze zich in Werknemerscentrales vakcentrale, en de werkgevers in een werkgeverscentrale Sociale partners werkgevers en werknemers Vertegenwoordigers van die werknemers- en werkgeverscentrales overleggen in de Stichting van de Arbeid Pagina 4 van 13

5 Centraal overleg praten tussen vertegenwoordigers van sociale partners, als ze het eens zijn over de hoofdlijnen van de arbeidsvoorwaarden komt er een centraal akkoord die wordt vervolgens bij de cao-onderhandelingen per bedrijf of bedrijfstak uitgewerkt door de vakbonden en werkgeversbonden. Algemeenverbindendverklaring de cao geldt dan voor alle bedrijven in de bedrijfstak, dus ook voor de bedrijven die geen lid zijn van de werkgeversbond Arbeidsovereenkomst overeenkomst tussen werkgever en werknemer (arbeidsvoorwaarden tegen latere onduidelijkheid) Individuele arbeidsovereenkomst vastleggen van loon en arbeidstijd Nadelen: tijdrovend en werknemers staat niet sterk tegenover werkgever Collectieve arbeidsovereenkomst rechten en plichten werkgever en werknemer zwart op wit vakantie pensioen overuren data van loonsverhoging Door bonden van werkgevers en werknemers, geldt voor beide: werkgever en werknemer In een cao worden afspraken gemaakt voor groepen werknemers en werkgevers (meestal voor specifieke bedrijfstak) Bedrijfstak omvat alle bedrijven die zich bezighouden met eenzelfde soort productie Vakbonden werkgeversbonden vakverenigingen De werknemers onderhandelen namens de vakbonden De werkgeversbonden onderhandelen namens de werkgevers (als de cao voor een bedrijfstak geldt) Bij bedrijven met eigen cao onderhandelt de directie met de vakbonden Organisatiegraad percentage van werknemers dat is aangesloten bij een erkende vakbond (25% in Nederland) Vakbondsonderhandelaren worden betaald door vakbondsleden Niet-georganiseerde werknemers profiteren daarvan! H3 Arbeidsmarkt Y Inflatie stijging van het algemeen prijspeil Prijscompensatie een loonstijging die procentueel gelijk is aan inflatie Pagina 5 van 13

6 Arbeidsproductiviteit stijging van de gemiddelde productie per werknemer per gewerkte tijdseenheid, oorzaken: - technische ontwikkeling mechanisering en automatisering - arbeidsverdeling en specialisatie het verdelen van het productieproces in onderdelen zodat mensen zich gaan toeleggen op een bepaald deel van de productie, mensen raken gespecialiseerd. - Scholing werknemers zijn in staat om per tijdseenheid meer te produceren - Intitiele loonstijging loonstijging die voortvloeit uit een stijging van de arbeidsproductiviteit Bij arbeidsproductiviteit kijkt niet naar het bedrijf maar naar de landelijke stijging. Quartaire sector niet-commerciële dienstverlening Primaire sector landbouw en visserij Secundaire sector industrie Tertiaire sector commerciële dienstverlening Door prijscompensatie kan een werknemer niet meer kopen Door initiële loonstijging kan een werknemer meer kopen Incidentele loonstijging bijvoorbeeld loonstijging door promotie, periodiek per jaar Prijscompensatie en initiële loonstijging worden afgesproken in een cao, alle werknemers die onder de cao vallen krijgen evenveel prijscompensatie en initiële loonstijging. incidentele loonstijging: periodiek staat bijvoorbeeld wel in een cao, jaarlijkse loonsverhoging is een incidentele loonstijging Arbeidstijdverkorting (atv) het zelfde maandloon voor minder uren werk, loonsverhoging Arbeidstijd het aantal werkuren wat een werknemer werkt per bepaalde tijdseenheid Loon bij werknemers inkomstenbron, bij werkgevers kosten. Omzet = afzet x prijs Omzet totale opbrengst, waarde van de verkochte goederen Afzet verkochte hoeveelheid Winst = verschil tussen omzet en kosten Als de loonstijging groter is dan de stijging van de arbeidsproductiviteit stijgen de loonkosten per product: - prijzen verhogen - minder ruimte voor bedrijven om uit te breiden - dalende winsten - productie verplaatsen naar lagelonenlanden (Zuid Oost Azië, goed opgeleide werknemers en toch lagere lonen) - mechanisering mensen vervangen door machines Pagina 6 van 13

7 De concurrentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven verslechtert t.o.v. het buitenland als Nederlandse bedrijven hun prijzen in verhouding meer verhogen dan buitenlandse bedrijven worden Nederlandse producten relatief duurder. Vakbonden komen op voor belangen werknemers. Eis in cao: verhoging van het loon Ze strijden ook voor voldoende werkgelegenheid Hogere lonen kunnen leiden tot lagere winsten Enerzijds: kostenpost voor bedrijven Anderzijds: bron van bestedingen, koopkracht stijgt werknemers kopen meer afzet bedrijven groeit meer productie werkgelegenheid stijgt Initiële loonstijging gebaseerd op stijging van de arbeidsproductiviteit Prijscompensatie gebaseerd op inflatie door hogere prijzen en stijging van de arbeidsproductiviteit stijgt de omzet, ruimte voor loonsverhoging als de arbeidsproductiviteit sneller stijgt dan het loon, dan dalen de loonkosten per eenheid product. Er is dan ruimte voor prijsdalingen als de arbeidsproductiviteit sneller daalt dan het loon: - invloed inflatie - arbeidsproductiviteit - krapte op de arbeidsmarkt vakbonden kunnen ook kiezen voor verbetering van de secundaire sector (industrie) i.p.v. loonstijging, dit leidt ook tot extra kosten voor werkgevers reslutatenrekening omzet, loonkosten, overige kosten, totale kosten, winst van een bedrijf opgeschreven subtitutie van arbeid door kapitaalgoederen kosten om omzet te maken - lonen - rentekosten - huurkosten - machine, transport, grondstof, hulpstof en energiekosten loonmatiging de loonkosten per product t.o.v. het buitenland zullen lager worden. lagere kosten, lagere prijzen, betekenen dat de concurrentie positie t.o.v. het buitenland verbeterd. H4 Arbeidsmarkt Y Pagina 7 van 13

8 Productie = werkgelegenheid x arbeidsproductiviteit PWA Werkgelegenheid = productie / arbeidsproductiviteit WPA Arbeidsproductiviteit = productie / werkgelegenheid APW Indexcijfer (ic) productie = ic werkgelegenheid x ic arbeidsmarkt / 100 Indexcijfer werkgelegenheid = ic productie / ic arbeidsproductiviteit x 100 Indexcijfer arbeidsproductiviteit = ic productie / ic werkgelegenheid Werkgelegenheid verdwijnt door: - sterk groeiende arbeidsproductiviteit - betere vervangers Op korte termijn werkloosheid Op lange termijn werkgelegenheid groeit : In andere bedrijfstakken of sectoren of er ontstaan nieuwe Innovatie het vernieuwen van producten en productieprocessen Investeren het kopen van kapitaalgoederen door bedrijven Consumeren het kopen van goederen of diensten door een gezin Diepte-investering het kopen van kapitaalgoederen waarbij de arbeidsproductiviteit stijgt Breedte-investering het kopen van kapitaalgoederen waarbij de arbeidsproductiviteit gelijk blijft Vlottende kapitaalgoederen kapitaalgoederen die maar één productieproces meegaan Vaste kapitaalgoederen kapitaalgoederen die meer dan één productieproces meegaan Door een analyse van de kosten van de verschillende productiemethoden kan een bedrijf nagaan welke productiemethode de minste kosten en de meeste winst oplevert: - arbeidskosten - kosten van kapitaalgoederen (=kapitaalkosten) Arbeidsintensief bij de productie wordt meer arbeid t.o.v. machines ingeschakeld Kapitaalintensief bij de productie worden meer machines t.o.v. arbeiders gebruikt Substitutie vervanging van arbeid door kapitaal Productiecapaciteit de maximale hoeveelheid die geproduceerd kan worden Schaalvoordelen de kosten per product dalen als de productieomvang stijgt Hogere lonen leiden tot: vervanging van arbeid door machines werkloosheid diepte-investering welvaart productie verplaatsing naar het buitenland Pagina 8 van 13

9 Productieverplaatsing naar het buitenland: 1) Nederlandse vestiging sluiten en gelijktijdig vergelijkbare vestiging openen (multinationals) 2) Nederlandse bedrijven worden weggeconcurreerd door bedrijven uit lagelonenlanden Concurrentiepositie t.o.v. het buitenland het vermogen om beter / goedkoper te kunnen produceren dan concurrenten prijs kwaliteit infrastructuur aanzienlijk banenverlies verplaatsing van werkgelegenheid gunstig om toe te leggen op het produceren van goederen waarin ieder het goedkoopst is welvaart groeit door toegenomen export Lonen leiden tot koopkracht werknemer Hoeveelheid afzet hangt af van: - de gezinnen - andere bedrijven - overheid - buitenland loonstijging leidt tot meer werkgelegenheid I: Lonen stijgen sneller dan prijzen koopkracht werknemers stijgt consumptie door gezinnen stijgt bestedingen stijgen afzet en productie van bedrijven stijgt werkgelegenheid stijgt Loonstijging leidt tot meer werkgelegenheid II: Stijging lonen meer kopen vraag naar goederen en diensten stijgt consumptie stijgt afzet stijgt verhoging productie extra werknemers H5 Arbeidsmarkt Y Werkloze mensen: - tussen 16 en 65 jaar - niet of minder dan 12 uur per week werken - werk zoeken voor minstens 12 uur per week - ingeschreven bij CWI - binnen 2 weken aan de slag kunnen als er een geschikte baan is werkloze beroepsbevolking - tussen 16 en 65 jaar - verklaren minstens 12 uur per week te willen werken Pagina 9 van 13

10 - beschikbaar - activiteiten ontplooien om werk voor minstens 12 uur per week te vinden - ingeschreven bij CWI verborgen werklozen Mensen die wel zouden willen werken maar die niet staan ingeschreven bij een CWI (worden niet meegeteld bij officiële werkloosheid) verborgen werkgelegenheid werkgelegenheid die niet in de officiële cijfers tot uiting komt aanzuigeffect wanneer het goed gaat met de economie vermindert het aantal verborgen werklozen frictiewerkloosheid werkloosheid die ontstaat omdat het tijd kost voor een werknemer om een baan te vinden als je van school komt of pas ontslagen bent seizoenswerkloosheid werkloosheid die ontstaat omdat bepaalde bedrijven in het ene jaargetijde niet of minder produceren dan in het andere (tellen niet mee als werklozen) kwalitatieve structuurwerkloosheid werkloosheid die ontstaat als er andere soorten arbeid gevraagd worden dan er aangeboden worden. Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt sluiten niet op elkaar aan; er zijn zowel vacatures als werklozen op de arbeidsmarkt als er een tekort aan arbeid is op een bepaalde deelmarkt maar tegelijkertijd werkloosheid op een andere deelmarkt Oorzaken verschillen in de opleidingen en capaciteiten regionale oorzaak kwantitatieve structuurwerkloosheid werkloosheid die ontstaat als er te weinig kapitaalgoederen zij t.o.v. de aangeboden hoeveelheid arbeid. Productiefactor arbeid wordt dus niet volledig benut, productiefactor kapitaal wel. loonkosten zijn te hoog in relatie tot de arbeidsproductiviteit Oorzaken werknemers worden vervangen door machines (diepte investering) door reorganisaties in bedrijven die efficiënter willen werken bedrijven verplaatsen productiecapaciteit naar buitenland winsten van bedrijven zijn ingezakt, bedrijven hebben geen geld uit te breiden het product wordt niet meer verkocht / het product is te duur conjunctuur werkloosheid werkloosheid die ontstaat doordat de effectieve vraag kleiner is dan de productiecapaciteit Oorzaak er wordt te weinig besteedt stijgende werkloosheid mensen minder besteden effectieve vraag daalt steeds meer bedrijven in problemen werkloosheid en daling vd effectieve vraag productiecapaciteit geeft aan hoeveel een bedrijf of een land maximaal kan produceren in een bepaalde periode (in euro s) Als alle bedrijven op volle toeren draaien kunnen er zoveel producten en diensten geproduceerd worden effectieve vraag de totale vraag naar alle goederen en diensten die een land produceert in een periode Pagina 10 van 13

11 bezettingsgraad = werkelijke productie / productiecapaciteit x 100 % oorzaken werkloosheid - gebrek aan inkomen, dus niet rentenieren zonder te werken - sociale contacten en erkenning krijgen voor je capaciteiten conjunctuur werkloosheid 1) overheid meer besteden: aanleg van wegen, bouwen van scholen, hogere ambtenarensalarissen 2) belastingen verlagen en subsidies verstrekken (investeringssubsidies) belastingen omhoog mensen houden meer geld over meer bestedingen effectieve vraag stijgt productie en werkgelegenheid stijgt bedrijven investeren meer effectieve vraag stijgt productie en werkgelegenheid stijgt kwalitatieve structuurwerkloosheid - omscholingsprojecten - verhuiskostensubsidie + reiskostenvergoeding - verstrekken van subsidies (voor bedrijven die langdurig werklozen aannemen) arbeidsmobiliteit vergroten: Tussen beroepen als mensen bereid zijn zich om te scholen Regionale als mensen bereid zijn om te reizen of te verhuizen voor een baan Tussen werken en niet werken op zoek naar een baan (kinderopvang?) Kwantitatieve structuurwerkloosheid Gevolgen verlagen vd loonkosten: - lagere prijzen concurrentiepositie t.o.v. buitenland verbetert afzet Nederlandse bedrijven neemt toe - vergroten winstgevendheid bedrijven bedrijven gaan uitbreiden - minder aantrekkelijk mensen te vervangen door machines - minder aantrekkelijk productie te verplaatsen naar het buitenland Verlagen vd loonkosten: - verlagen van brutoloon (redelijk als dat ook met de belastingen gebeurt) - belastingen en sociale premies verlagen of subsidies aan bedrijven geven - innovatie bevorderen - atv innovatie ontwikkelen van nieuwe producten en ontwikkelen en in gebruik nemen van nieuwe productieprocessen Nederland betere positie op wereldmarkt kosten dalen Loonkosten werkgeverslasten (belastingen & sociale premies) Brutoloon werknemerslasten (belastingen & sociale premies) Nettoloon Seizoenswerkloosheid Pagina 11 van 13

12 Betere arbeidsbemiddeling zodat openstaande vacatures sneller vervuld worden Werkloosheid - Nederland: ruime arbeidsmarkt (veel werklozen) - Laagopgeleiden weinig kans - Overheid stimuleert vraag naar arbeid en aanbod van arbeid - Werken is belangrijk: inkomen deeltijdwerk: meer vrije tijd toch inkomen Deeltijd een vast aantal uren werken per week maar minder uren dan een werknemer met een volledige baan (werkgelegenheid in personen stijgt, arbeidsjaren niet) Atv iedereen binnen een bedrijf / bedrijfstak gaat minder werken. hierdoor stijgt de werkgelegenheid in personen Atv bij gelijkblijvende lonen arbeidskosten per eenheid product stijgen Bedrijfstijdverlenging machines draaien langer machinekosten per product dalen Bedrijfstijdverlenging machines draaien langer Arbeidstijd het aantal uren dat een werknemer met een volledige baan per week werkt Atv en bedrijfstijdverlenging gaan samen door flexibilisering Atv arbeidsproductiviteit per jaar daalt meer werknemers nodig om dezelfde productie te bereiken Volledige herbezetting als alle uren dat het personeel minder gaat werken nieuwe mensen worden aangetrokken (anders stijgt de werkgelegenheid in personen niet en moeten ze harder gaan werken) Flexibilisering arbeidskosten dalen werkgelegenheid stijgt 1) ontslagrecht 2) loslaten van vaste werktijden en werkdagen lagere arbeidskosten: - werknemers in vaste dienst zijn duur (moeilijk aan arbeidskrachten / uitzendkrachten te komen) - aanpassen vh personeelsbestand aan de productieomvang (bedrijven met drukke periodes hebben duur personeel want die moeten betaald blijven worden) het verschil tussen deeltijdwerk en flexibel werk is dat bij flexibel werk het aantal uren dat je per week werkt niet vastligt (vb oproepkracht) Flexibilisering grote verscheidenheid aan arbeidsovereenkomsten arbeidsovereenkomsten waarin de tijdsduur flexibel is verschillende lengtes van arbeidscontract 1) werknemers met een vast dienstverband (onbepaalde tijd; vaste baan) 2) werknemers met dienstverband voor bepaalde tijd (arbeidscontract met bepaalde duur) 3) uitzendkrachten (arbeidsovereenkomst in tijd ligt niet vast) Pagina 12 van 13

13 CWI niet commercieel overheidsinstantie, bemiddelen in het vinden van werk en bieden opleidingen en cursussen Uitzendbureau commercieel bemiddelen in tijdelijk werk bedrijf betaald uitzendbureau vergoeding, uitzendbureau betaald werknemer Pagina 13 van 13

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1291 woorden 7 maart 2004 8,4 13 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief 'de Arbeidsmarkt' Hoofdstuk 1 Concrete markt: een vaste

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door een scholier 1363 woorden 7 februari keer beoordeeld. Lesbrief: Arbeidsmarkt. Hoofdstuk 1: De arbeidsmarkt op

7,5. Samenvatting door een scholier 1363 woorden 7 februari keer beoordeeld. Lesbrief: Arbeidsmarkt. Hoofdstuk 1: De arbeidsmarkt op Samenvatting door een scholier 1363 woorden 7 februari 2002 7,5 813 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief: Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1: De arbeidsmarkt op Concrete markt: een plek waar vragers en aanbieders

Nadere informatie

8,2. Samenvatting door een scholier 1686 woorden 10 februari keer beoordeeld

8,2. Samenvatting door een scholier 1686 woorden 10 februari keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1686 woorden 10 februari 2003 8,2 97 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1: Arbeidsmarkt: De wijze waarop vraag en aanbod zodanig bij elkaar komen dat er een prijs (=loon)

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1948 woorden 17 november 2009 7,2 12 keer beoordeeld Vak Economie Economie, arbeidsmarkt PTA 2 Hoofdstuk 1; De arbeidsmarkt op. 1.1 op

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt hoofdstuk 1,2,3,4,5

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt hoofdstuk 1,2,3,4,5 Samenvatting Economie Arbeidsmarkt hoofdstuk 1,2,3,4,5 Samenvatting door een scholier 1751 woorden 23 januari 2008 7,1 21 keer beoordeeld Vak Economie ARBEIDSMARKT Hoofdstuk 1 De arbeidsmarkt op 1.1 Op

Nadere informatie

aanbod van arbeid: alle mensen tussen de 15 en de 65 die willen, kunnen en mogen werken. (werknemers, zelfstandigen en werklozen)

aanbod van arbeid: alle mensen tussen de 15 en de 65 die willen, kunnen en mogen werken. (werknemers, zelfstandigen en werklozen) Samenvatting door een scholier 1898 woorden 28 maart 2004 6,9 64 keer beoordeeld Vak Economie Economie H 1 tm 5 1 aanbod van arbeid: alle mensen tussen de 15 en de 65 die willen, kunnen en mogen werken.

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1969 woorden 4 april 2006 6 2 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 Aanbod van arbeid: alle mensen tussen de 15 en 65 die kunne, willen

Nadere informatie

4,3. Samenvatting door een scholier 2003 woorden 31 oktober keer beoordeeld

4,3. Samenvatting door een scholier 2003 woorden 31 oktober keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 2003 woorden 31 oktober 2011 4,3 3 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie samenvatting (zie ook bijlage, voor duidelijkere samenvatting met markering) Arbeidsmarkt

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 2364 woorden 29 januari 2006 6 14 keer beoordeeld Vak Economie H 1 De arbeidsmarkt op 1.2 Het aanbod van arbeid Aanbod van arbeid:

Nadere informatie

6,7. Begrippenlijst door een scholier 1879 woorden 29 oktober keer beoordeeld

6,7. Begrippenlijst door een scholier 1879 woorden 29 oktober keer beoordeeld Begrippenlijst door een scholier 1879 woorden 29 oktober 2002 6,7 96 keer beoordeeld Vak Economie Aanbod van arbeid -> de beroepsbevolking: werknemers en werklozen. Aandeelhouder -> de eigenaren van een

Nadere informatie

7,9. Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september keer beoordeeld. Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt

7,9. Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september keer beoordeeld. Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september 2004 7,9 28 keer beoordeeld Vak Economie Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt Hoofdstuk 1. De arbeidsmarkt op. Een concrete arbeidsmarkt, is een

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 4477 woorden 25 juli 2008 7,4 7 keer beoordeeld Vak Economie Economie Repetitie Hoofdstuk 1&2 Begrippen Hoofdstuk 1 (de arbeidsmarkt op):

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1 t/m 5

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1 t/m 5 Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1 t/m 5 Samenvatting door een scholier 1544 woorden 9 januari 2008 7,4 36 keer beoordeeld Vak Economie De arbeidsmarkt Hoofdstuk 1: de arbeidsmarkt op Deelnemingspercentage/participatiegraad:

Nadere informatie

Arbeidsmarkt: begrippenlijst

Arbeidsmarkt: begrippenlijst Begrippenlijst door een scholier 2193 woorden 10 juni 2004 7,7 77 keer beoordeeld Vak Economie Arbeidsmarkt: begrippenlijst - Aanbod van arbeid = mensen die willen werken zijn de aanbieders van arbeid;

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door een scholier 1762 woorden 21 februari keer beoordeeld. Arbeidsmarkt

6,9. Samenvatting door een scholier 1762 woorden 21 februari keer beoordeeld. Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 1762 woorden 21 februari 2006 6,9 8 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Arbeidsmarkt 1: Het Aanbod van Arbeid Het aanbod bestaat uit alle mensen tussen de 15 en 64

Nadere informatie

Samenvatting Economie Gehele boekje 'Arbeidsmarkt'

Samenvatting Economie Gehele boekje 'Arbeidsmarkt' Samenvatting Economie Gehele boekje 'Arbeids' Samenvatting door een scholier 3800 woorden 27 mei 2011 4,8 3 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Economie H1 De arbeids op -Het aanbod van arbeid bestaat

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 4968 woorden 1 januari 2008 7,2 5 keer beoordeeld Vak Economie Economie samenvatting Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1: De arbeidsmarkt

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Lesbrief arbeidsmarkt Samenvatting Economie Lesbrief arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 2953 woorden 26 mei 2001 8,2 201 keer beoordeeld Vak Economie DE ARBEIDSMARKT OP. 1.2 Wat is dat de arbeidsmarkt? Een banenmarkt

Nadere informatie

Indexcijfer productie= indexcijfer werkgelegenheid x indexcijfer arbeidsproductiviteit 100

Indexcijfer productie= indexcijfer werkgelegenheid x indexcijfer arbeidsproductiviteit 100 Samenvatting door een scholier 1391 woorden 3 juni 2005 7 34 keer beoordeeld Vak Economie Economie de arbeidsmarkt hoofdstuk 4 en 5 Hoofdstuk 4 4.1 Werkgelegenheid in Nederland Alleen een opdracht 4.2

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting Economie Arbeidsmarkt Samenvatting door een scholier 4879 woorden 11 november 2003 7,8 309 keer beoordeeld Vak Economie Economie Hoofdstuk 1 de arbeidsmarkt op De belangrijkste markt in Nederland

Nadere informatie

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt & inkomen

Samenvatting Economie Arbeidsmarkt & inkomen Samenvatting Economie Arbeidsmarkt & inkomen Samenvatting door een scholier 1239 woorden 30 oktober 2003 6,6 81 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1 Beroepsbevolking= werkgelegenheid

Nadere informatie

Beroepsbevolking: het aantal mensen tussen de 15 en 65 jaar, dat meer dan 12 uur per week wil en kan werken.

Beroepsbevolking: het aantal mensen tussen de 15 en 65 jaar, dat meer dan 12 uur per week wil en kan werken. Samenvatting door een scholier 1221 woorden 5 januari 2004 5,8 48 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Hoofdstuk 4: werk, werk, werk 4.1 Het aanbod van arbeid Beroepsbevolking: het aantal mensen

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 1905 woorden 16 maart keer beoordeeld. Economie Hoofdstuk 4

Samenvatting door een scholier 1905 woorden 16 maart keer beoordeeld. Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 1905 woorden 16 maart 2011 0 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Economie Hoofdstuk 4 4.1 Het aanbod van arbeid Het aanbod van arbeid is gelijk aan de omvang van

Nadere informatie

Totale bevolking. Jonger dan 15 jaar 15 tot 65 (= beroepsgeschikte 65+-ers bevolking of potentiële beroepsbevolking) (= aanbod van arbeid)

Totale bevolking. Jonger dan 15 jaar 15 tot 65 (= beroepsgeschikte 65+-ers bevolking of potentiële beroepsbevolking) (= aanbod van arbeid) DE ARBEIDSMARKT Hoofdstuk 1 Arbeidsmarkt: De arbeidsmarkt op het geheel van vraag naar en aanbod van arbeid. Het aanbod van arbeid bestaat uit alle mensen tussen de 15 en 65 die willen, kunnen en mogen

Nadere informatie

Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3

Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3 Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3 Samenvatting door H. 1812 woorden 16 juni 2013 6 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie samenvatting Werk hoofdstuk 1, 2 en 3 Hoofdstuk 1. Werken

Nadere informatie

4,8. Samenvatting door een scholier 1776 woorden 6 december keer beoordeeld

4,8. Samenvatting door een scholier 1776 woorden 6 december keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1776 woorden 6 december 2010 4,8 1 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans 4.1 het aanbod van arbeid Arbeid is een productiefactor. De arbeidsmarkt is de abstracte

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 5+6

Samenvatting Economie Hoofdstuk 5+6 Samenvatting Economie Hoofdstuk 5+6 Samenvatting door Sanne 1542 woorden 11 april 2017 7,5 11 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Hoofdstuk 5 - Werkt dat zo? Paragraaf 5.1 - Aan de slag! Als je

Nadere informatie

Geboorteoverschot: Bij een geboorteoverschot worden er per jaar meer mensen geboren dan er sterven.

Geboorteoverschot: Bij een geboorteoverschot worden er per jaar meer mensen geboren dan er sterven. Boekverslag door Een scholier 1354 woorden 17 december 2002 7.6 26 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Economie PW Hoofdstuk 4 4.1 Beroepsbevolking: Het aantal mensen tussen 15 en 65 jaar, dat

Nadere informatie

Economie Pincode klas 4 vmbo-gt 6 e editie Samenvatting Hoofdstuk 4: Aan het werk! Exameneenheid: Arbeid en productie

Economie Pincode klas 4 vmbo-gt 6 e editie Samenvatting Hoofdstuk 4: Aan het werk! Exameneenheid: Arbeid en productie 4.1 Werk je voor loon of voor winst? Werknemer Werkgever zzp = je werkt in loondienst in opdracht van een werkgever en je ontvangt loon = je werkt als zelfstandige met werknemers in dienst en de nettowinst

Nadere informatie

Economie Pincode klas 3 vmbo-gt 6 e editie Samenvatting Hoofdstuk 5: Aan de slag! Exameneenheid: Arbeid en productie

Economie Pincode klas 3 vmbo-gt 6 e editie Samenvatting Hoofdstuk 5: Aan de slag! Exameneenheid: Arbeid en productie 5.1 Aan de slag! Arbeid = werk Vacature = een advertentie voor een baan geplaatst door een werkgever Solliciteren = jezelf voorstellen / presenteren aan een werkgever Sollicitatiebrief = jezelf voorstellen

Nadere informatie

1. De arbeidsmarkt op

1. De arbeidsmarkt op Werkstuk door een scholier 5590 woorden 27 april 2006 5,4 38 keer beoordeeld Vak Economie 1. De arbeidsmarkt op 1.1 De arbeidsmarkt is de meest belangrijke markt in Nederland. Hier zijn de aanbieders en

Nadere informatie

Startkwalificatie Het minimale onderwijsniveau dat volgens de overheid nodig is om en baan te vinden. Het gaat dan om een diploma, havo, vwo of mbo.

Startkwalificatie Het minimale onderwijsniveau dat volgens de overheid nodig is om en baan te vinden. Het gaat dan om een diploma, havo, vwo of mbo. Samenvatting door D. 1363 woorden 7 februari 2016 0 keer beoordeeld Vak Economie Paragraaf 1; De werknemer Startkwalificatie Het minimale onderwijsniveau dat volgens de overheid nodig is om en baan te

Nadere informatie

Samenvatting Economie Werk

Samenvatting Economie Werk Samenvatting Economie Werk Samenvatting door R. 2199 woorden 23 maart 2014 6,7 2 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 Welvart = de mate waarin de behoeften met de beschikbare middelen kunnen worden

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief werk H1 t/m 6

Samenvatting Economie Lesbrief werk H1 t/m 6 Samenvatting Economie Lesbrief werk H1 t/m 6 Samenvatting door een scholier 1767 woorden 28 juni 2011 6,4 212 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie lesbrief Werk hoofdstuk 1 t/m 6. Hoofdstuk

Nadere informatie

Werken of vrije tijd?

Werken of vrije tijd? Samenvatting door Sophie 612 woorden 28 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO H1 Werken of vrije tijd? Je moet keuzes maken tussen vrije tijd en werken/ geld verdienen. Veel mensen werken

Nadere informatie

5,7. Samenvatting door een scholier 1664 woorden 2 januari keer beoordeeld 4.1

5,7. Samenvatting door een scholier 1664 woorden 2 januari keer beoordeeld 4.1 Samenvatting door een scholier 1664 woorden 2 januari 2016 5,7 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode H4 4.1 Mensen hebben verschillende motieven om te werken. Behalve om geld te verdienen, werken

Nadere informatie

1)Waaruit bestaat de vraag op de Werkenden en arbeidsmarkt? (openstaande)vacatures. 2)Noem een ander woord voor Werkenden werkgelegenheid.

1)Waaruit bestaat de vraag op de Werkenden en arbeidsmarkt? (openstaande)vacatures. 2)Noem een ander woord voor Werkenden werkgelegenheid. 1 1)Waaruit bestaat de vraag op de arbeidsmarkt? 2)Noem een ander woord voor werkgelegenheid. 3)Wie vragen arbeid? 4)Met welk woord wordt het aanbod van arbeid ook aangeduid? 5)Geef de omschrijving van

Nadere informatie

Arbeid = arbeiders = mensen

Arbeid = arbeiders = mensen Vraag van en aanbod naar arbeid Arbeid = arbeiders = mensen De vraag naar mensen = werkenden Het aanbod van mensen = beroepsbevolking Participatiegraad Beroepsbevolking / beroepsgeschikte bevolking * 100%

Nadere informatie

4.1 De collectieve arbeidsovereenkomst

4.1 De collectieve arbeidsovereenkomst 4.1 De collectieve arbeidsovereenkomst De arbeidsvoorwaarden van veel werknemers zijn vastgelegd in een collectieve arbeidsovereenkomst. Dit is een overeenkomst die per bedrijf of bedrijfstak wordt afgesloten

Nadere informatie

Samenvatting Werk & Werkloosheid

Samenvatting Werk & Werkloosheid Samenvatting door Guusje 1600 woorden 13 januari 2018 7,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting Werk & Werkloosheid H1 De welvaart wordt bepaald door hoe goed je behoeften met de beschikbare

Nadere informatie

Produceren is het voortbrengen van goederen en diensten met behulp van productiefactoren van overheid en bedrijven

Produceren is het voortbrengen van goederen en diensten met behulp van productiefactoren van overheid en bedrijven Samenvatting door een scholier 2043 woorden 8 april 2004 7,4 17 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 2 Produceren is het voortbrengen van goederen en diensten met behulp van productiefactoren van overheid

Nadere informatie

keer beoordeeld 12 februari 2015

keer beoordeeld 12 februari 2015 0 Samenvatting door C. 919 woorden keer beoordeeld 12 februari 2015 Vak Economie Methode Economie in context Hoofdstuk 15 Markt en Welvaart Paragraaf 1 Arbeidsmarkt bestaat uit de totale vraag naar en

Nadere informatie

arbeidsparticipatiegraad: de participatiegraad geeft aan welk percentage van de potentiële beroepsbevolking deelneemt aan het

arbeidsparticipatiegraad: de participatiegraad geeft aan welk percentage van de potentiële beroepsbevolking deelneemt aan het Samenvatting door C. 2040 woorden 29 mei 2016 4 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting Economie Arbeidsmarkt H.1 Een verkenning van de arbeidsmarkt Op de arbeidsmarkt ontmoeten vraag

Nadere informatie

1)Waaruit bestaat de vraag op de Werkenden en (openstaande)vacatures. arbeidsmarkt? Werkenden 2)Noem een ander woord voor

1)Waaruit bestaat de vraag op de Werkenden en (openstaande)vacatures. arbeidsmarkt? Werkenden 2)Noem een ander woord voor 1)Waaruit bestaat de vraag op de arbeidsmarkt? 2)Noem een ander woord voor werkgelegenheid. 3)Wat houdt het arbeidsvolume in? 4)Met welk woord wordt het aanbod van arbeid ook aangeduid? 5)Geef de omschrijving

Nadere informatie

5.1 Wie is er werkloos?

5.1 Wie is er werkloos? 5.1 Wie is er werkloos? Volgens het CBS behoren mensen tot de werkloze beroepsbevolking als ze een leeftijd hebben van 15 tot en met 64 jaar, minder dan 12 uur werken, actief op zoek zijn naar betaald

Nadere informatie

5,7. Samenvatting door een scholier 1259 woorden 5 april keer beoordeeld. Economie hoofdstuk 1 van module 1

5,7. Samenvatting door een scholier 1259 woorden 5 april keer beoordeeld. Economie hoofdstuk 1 van module 1 Samenvatting door een scholier 1259 woorden 5 april 2004 5,7 24 keer beoordeeld Vak Economie Economie hoofdstuk 1 van module 1 Geef voordelen en nadelen van werken en werkeloosheid - werken: zwaar, vies,

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 2065 woorden 18 juli keer beoordeeld. Hoofdstuk 1

Samenvatting door een scholier 2065 woorden 18 juli keer beoordeeld. Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 2065 woorden 18 juli 2015 9 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1 Arbeidsmarkt is een abstracte markt waar vragers naar arbeid (werkgevers, zelfstandigen,

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2008-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2008-II Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 De werkgelegenheid verandert met

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1, 2 en 4

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1, 2 en 4 Samenvatting Economie Hoofdstuk 1, 2 en 4 Samenvatting door een scholier 1453 woorden 14 januari 2006 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Hoofdstuk 1 Maatschappelijk vraagstuk: Het gaat

Nadere informatie

indexcijfers geven de verhouding weer tussen de omvang van een grootheid in een bepaalde periode en de op 100 gestelde omvang

indexcijfers geven de verhouding weer tussen de omvang van een grootheid in een bepaalde periode en de op 100 gestelde omvang Samenvatting door een scholier 1001 woorden 1 oktober 2003 3,9 15 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Module 4 Economie 1: Hoofdstuk 1: productiegroei => toeneming van het binnenlands product reële

Nadere informatie

Antwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present)

Antwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present) Antwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present) Antwoorden door een scholier 1164 woorden 25 maart 2004 5,1 76 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1: productie en productiefactoren

Nadere informatie

> betaald > formele sector: wit > informele sector: zwart > onbetaald > informele sector

> betaald > formele sector: wit > informele sector: zwart > onbetaald > informele sector Paragraaf 3.1 Betaalde en onbetaalde arbeid Je kunt werken bij de overheid en bij ondernemingen. Als je werkt verdien je geld hiermee kun je goederen en diensten kopen. Als je werkt krijg je geld voor

Nadere informatie

Loonstarheid: lonen staan minimaal een jaar vastà vertraging à overschotten of tekorten niet meteen weggewerktà gevolg:

Loonstarheid: lonen staan minimaal een jaar vastà vertraging à overschotten of tekorten niet meteen weggewerktà gevolg: Samenvatting door K. 546 woorden 21 oktober 2013 9,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context 15.1 Arbeidsmarkt: Abstracte markt Aanbod: werkenden en werkzoekenden Vraag: vraag naar arbeidskrachten

Nadere informatie

Domein E: Ruilen over de tijd. fransetman.nl

Domein E: Ruilen over de tijd. fransetman.nl Domein E: Ruilen over de tijd Rente : prijs van tijd Nu lenen: een lagere rente Nu sparen: een hogere rente Individuele prijs van tijd: het ongemak dat je ervaart Algemene prijs van tijd: de rente die

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: kosten van politie-inzet

Nadere informatie

Werkboek Werk Ver 2. Week Opgaven Bijzonderheden 5 Toetsbespreking 1.1 t/m 1.12. Dit boekje elke les meenemen! 6 1.13 t/m 1.20 2.1 t/m 2.

Werkboek Werk Ver 2. Week Opgaven Bijzonderheden 5 Toetsbespreking 1.1 t/m 1.12. Dit boekje elke les meenemen! 6 1.13 t/m 1.20 2.1 t/m 2. Werkboek Werk Ver 2 Week Opgaven Bijzonderheden 5 Toetsbespreking 1.1 t/m 1.12 Dit boekje elke les meenemen! 6 1.13 t/m 1.20 2.1 t/m 2.9 7 2.10 t/m 2.14 Afmaken beleggen Inleveren handelingsdeel bij docent

Nadere informatie

3.2 De omvang van de werkgelegenheid

3.2 De omvang van de werkgelegenheid 3.2 De omvang van de werkgelegenheid Particuliere bedrijven en overheidsbedrijven nemen mensen in dienst. Collectieve sector = Semicollectieve sector = De overheden op landelijk, provinciaal en lokaal

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door Larissa 659 woorden 18 januari keer beoordeeld. Samenvatting Economie Werk & Inkomen H1. Actieven en inactieven:

6,9. Samenvatting door Larissa 659 woorden 18 januari keer beoordeeld. Samenvatting Economie Werk & Inkomen H1. Actieven en inactieven: Samenvatting door Larissa 659 woorden 18 januari 2016 6,9 10 keer beoordeeld Vak Methode Economie Index Samenvatting Economie Werk & Inkomen H1 Actieven en inactieven: Actieven; mensen die betaald werk

Nadere informatie

Als de lonen dalen, dalen de loonkosten voor de producent. Hetgeen kan betekenen dat de producent niet overgaat tot mechanisatie/automatisering.

Als de lonen dalen, dalen de loonkosten voor de producent. Hetgeen kan betekenen dat de producent niet overgaat tot mechanisatie/automatisering. Top 100 vragen. De antwoorden! 1 Als de lonen stijgen, stijgen de productiekosten. De producent rekent de hogere productiekosten door in de eindprijs. Daardoor daalt de vraag naar producten. De productie

Nadere informatie

H1: Economie gaat over..

H1: Economie gaat over.. H1: Economie gaat over.. 1: Belangen Geld is voor de economie een smeermiddel, door het gebruik van geld kunnen we handelen, sparen en goederen prijzen. Belangengroep Belang = Ze komen op voor belangen

Nadere informatie

De beroepsbevolking bestaat uit werkende (zelfstandigen en werknemers) en werkelozen. aantal inactieven i/a-ratio = - x 100 aantal actieven

De beroepsbevolking bestaat uit werkende (zelfstandigen en werknemers) en werkelozen. aantal inactieven i/a-ratio = - x 100 aantal actieven Samenvatting door een scholier 1702 woorden 21 maart 2016 7,3 55 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1 Door deeltijdarbeid is er een verschil tussen de werkgelegenheid/werkloosheid uitgedrukt

Nadere informatie

5.2 Wie is er werkloos?

5.2 Wie is er werkloos? 5.2 Wie is er werkloos? Volgens het CBS behoren mensen tot de werkloze beroepsbevolking als ze een leeftijd hebben van 15 tot en met 64 jaar, minder dan 12 uur werken, actief op zoek zijn naar betaald

Nadere informatie

Economie hoofdstuk 1:

Economie hoofdstuk 1: Samenvatting door een scholier 3074 woorden 23 oktober 2011 5,8 33 keer beoordeeld Vak Economie Economie hoofdstuk 1: De meesten mensen moeten een inkomen verdienen en om daar aan te komen moeten ze meestal

Nadere informatie

Eindexamen vwo economie 2014-I

Eindexamen vwo economie 2014-I Opgave 1 1 maximumscore 2 De kredietcrisis in de VS leidt ertoe dat Nederlandse banken verlies lijden op hun beleggingen in de VS en daardoor minder makkelijk krediet verstrekken aan bedrijven. Hierdoor

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4, Werk

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4, Werk Samenvatting Economie Hoofdstuk 4, Werk Samenvatting door een scholier 3378 woorden 27 juni 2005 8,3 45 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans SAMENVATTING ECONOMIE HOOFDSTUK 4 WERK 4.1 Het aanbod

Nadere informatie

Consumptiemaatschappij: -> arbeiders blijven werken ook al hebben ze hun eerste levensbehoeften bevredigd

Consumptiemaatschappij: -> arbeiders blijven werken ook al hebben ze hun eerste levensbehoeften bevredigd Samenvatting door Een scholier 933 woorden 14 juli 2004 7,1 23 keer beoordeeld Vak Economie MARKTEN deel 1 Arbeidsethos -> betekenis die mensen toekennen aan -> veranderingen hangen samen met andere organisatie,

Nadere informatie

Samenvatting Economie Boek 1

Samenvatting Economie Boek 1 Samenvatting Economie Boek 1 Samenvatting door een scholier 987 woorden 31 maart 2004 6,1 89 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans Samenvattingen Economie: Boek 1 Hoofdstuk 1: 1 t/m 12: Belang=

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door D. 1323 woorden 7 februari 2016 1 1 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Hoofdstuk 4; Aan 't werk Boek: 200% Economie 4 mavo/tl Paragraaf 1; productie

Nadere informatie

Eindexamen economie vwo II

Eindexamen economie vwo II Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2 THEORIE EN PRAKTIJK

HOOFDSTUK 2 THEORIE EN PRAKTIJK Boekverslag door M. 3014 woorden 31 mei 2011 8.4 5 keer beoordeeld Vak Economie H1 Naar de markt van arbeid Beroepsgeschikte bevolking (potentiële bevolking): iedereen tussen de 15-65 jaar. Gaat alleen

Nadere informatie

Samenvatting Economie H4: werk, werk, werk

Samenvatting Economie H4: werk, werk, werk Samenvatting Economie H4: werk, werk, werk Beroepsbevolking = het aantal mensen tussen 15 en 65 jaar, dat meer dan 12 uur per week wil en kan werken. De beroepsbevolking kan veranderen door: 1 de omvang

Nadere informatie

1.1 t/m 1.4 Ondernemen het combineren van productiefactoren; arbeid kapitaal en natuur.

1.1 t/m 1.4 Ondernemen het combineren van productiefactoren; arbeid kapitaal en natuur. Samenvatting door een scholier 1547 woorden 16 april 2007 5,2 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Samenvatting economie Module 2. Hoofdstuk 1 1.1 t/m 1.4 Ondernemen het combineren

Nadere informatie

Examen HAVO. Economie 1

Examen HAVO. Economie 1 Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed

Nadere informatie

UIT loonruimte en AIQ v1.1

UIT loonruimte en AIQ v1.1 Uitleg loonruimte en AIQ. 1. Wat is de AIQ? De AIQ is de arbeidsinkomensquote en geeft weer hoeveel procent van het Nationaal inkomen (totaal aan beloningen productiefactoren) uitgekeerd wordt aan arbeidsloon.

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 vwo 2008-I

Eindexamen economie 1 vwo 2008-I Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 vergemakkelijken van het ontslaan

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2007-I

Eindexamen economie 1-2 havo 2007-I 4 Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 twee van de volgende voorbeelden

Nadere informatie

UIT de arbeidsmarkt

UIT de arbeidsmarkt Verandering van de werkloosheid. Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zijn onderhevig aan continue veranderingen. Als gevolg daarvan verandert de omvang van de werkloosheid in een land ook continue. Werkloosheid

Nadere informatie

Domein GTST havo. 1) Gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland; of anders geformuleerd: (C + I + O + E M)

Domein GTST havo. 1) Gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland; of anders geformuleerd: (C + I + O + E M) 1) Geef de omschrijving van trendmatige groei. 2) Wat houdt conjunctuurgolf in? 3) Noem 5 conjunctuurindicatoren. 4) Leg uit waarom bij hoogconjunctuur de bedrijfswinsten zullen stijgen. 5) Leg uit waarom

Nadere informatie

Te weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken.

Te weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken. Hoofdstuk 4 Inkomen Paragraaf 4.1 De inkomensverschillen Waardoor ontstaan inkomens verschillen. Inkomensverschillen ontstaan door: Opleiding Verantwoordelijkheid Machtspositie Onregelmatigheid of gevaar

Nadere informatie

7,2. Samenvatting door een scholier 1510 woorden 30 maart keer beoordeeld

7,2. Samenvatting door een scholier 1510 woorden 30 maart keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1510 woorden 30 maart 2003 7,2 8 keer beoordeeld Vak Economie 1 Veel jongeren kiezen voor een baantje naast school. Ook hebben veel jongeren vakantiewerk. Ze verdienen niet

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2006-II

Eindexamen economie 1-2 vwo 2006-II 4 Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juiste berekening

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo I

Eindexamen economie 1-2 vwo I Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 1 nivellering 38,2 : 9,6 = 3,98 : 1 2 maximumscore

Nadere informatie

Samenvatting Economie Module 1

Samenvatting Economie Module 1 Samenvatting Economie Module 1 Samenvatting door een scholier 1531 woorden 28 oktober 2004 4,7 3 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 Noem 3 dingen die je kunt krijgen: - criminaliteit - alcoholisme

Nadere informatie

Begrippenlijst H3 Markten I: De arbeidsovereenkomst

Begrippenlijst H3 Markten I: De arbeidsovereenkomst Begrippenlijst H3 Markten I: De arbeidsovereenkomst Actieven Dat deel van de beroepsbevolking dat een primair inkomen ontvangt. De verhouding inactieven/actieven speelt in de politiek een rol bij de koppeling

Nadere informatie

Economie. Arbeidsmarkt. Domein markt en domein goede tijden, slechte tijden

Economie. Arbeidsmarkt. Domein markt en domein goede tijden, slechte tijden Economie Arbeidsmarkt Domein markt en domein goede tijden, slechte tijden ETMF, STAI oktober 2014 Opgave 1 (havo 2002-1 ec1 opg 6) Kunnen de premies lager? Alle werknemers betalen verplicht premies voor

Nadere informatie

H2: Economisch denken

H2: Economisch denken H2: Economisch denken 1 : Produceren Produceren: Het voortbrengen van goederen en diensten met behulp van de productiefactoren door bedrijven en de overheid. Alleen bedrijven en de overheid kunnen produceren

Nadere informatie

2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd

2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd 2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd Mensen moeten steeds de keuze maken tussen werken en vrije tijd: 1. Werken * Je ontvangt loon in ruil voor je arbeid; * Langer werken geeft meer loon (en dus kun

Nadere informatie

Wat kun je verwachten?

Wat kun je verwachten? Economie V5 Economie 2 3 Wat kun je verwachten? Urenverdeling V5: 3 uur per week V6: 3 uur per week Overhoringen Minimaal 2 overhoringen per periode (weging varieert) Weging Proefwerk: 3-4x (in april:

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 vwo 2001-II

Eindexamen economie 1 vwo 2001-II 4 Antwoordmodel Opgave Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. ja Uit de toelichting moet blijken dat de stijging

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2007-II

Eindexamen economie 1-2 vwo 2007-II Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 1 0,15 0,12 100% = 25%

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier woorden 20 mei keer beoordeeld. Arbeidsmarkt. Hoofdstuk 1. De arbeidsmarkt op. Het aanbod van arbeid

Samenvatting door een scholier woorden 20 mei keer beoordeeld. Arbeidsmarkt. Hoofdstuk 1. De arbeidsmarkt op. Het aanbod van arbeid Samenvatting door een scholier 15496 woorden 20 mei 2003 8 181 keer beoordeeld Vak Methode Economie Centraal examen Arbeidsmarkt. Hoofdstuk 1. De arbeidsmarkt op. Het aanbod van arbeid Het aanbod van arbeid

Nadere informatie

Aanbod van arbeid: aanbod van arbeid is gelijk aan de omvang van de beroepsbevolking.

Aanbod van arbeid: aanbod van arbeid is gelijk aan de omvang van de beroepsbevolking. Samenvatting door een scholier 3821 woorden 26 februari 2004 7,6 11 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 4 Inleiding: krapte op de arbeidsmarkt betekent een tekort aan bepaalde arbeidskrachten, maar

Nadere informatie

Samenvatting Economie Inkomen Hoofdstuk 1 t/m 3

Samenvatting Economie Inkomen Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting Economie Inkomen Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 1203 woorden 17 januari 2005 6,1 90 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting economie lesbrief: inkomen. Hoofdstuk 1: de

Nadere informatie

Werkstuk Economie Jongeren arbeidsmarks/werkeloosheid

Werkstuk Economie Jongeren arbeidsmarks/werkeloosheid Werkstuk Economie Jongeren arbeidsmarks/werk Werkstuk door een scholier 2179 woorden 29 februari 2004 6,4 82 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding In dit werkstuk gaan we het hebben over de huidige arbeidsmarkt

Nadere informatie

Betalingsbereidheid: hoeveel een consument bereidt is om voor een product te betalen.

Betalingsbereidheid: hoeveel een consument bereidt is om voor een product te betalen. Samenvatting door A. 1304 woorden 7 februari 2017 7,6 23 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting vraag & aanbod Hoofdstuk 1 Concrete markt: vragers en aanbieders komen op bepaalde tijden

Nadere informatie

Samenvatting Economie Module 2; Een kwestie van ondernemen

Samenvatting Economie Module 2; Een kwestie van ondernemen Samenvatting Economie Module 2; Een kwestie van ondernemen Samenvatting door een scholier 2148 woorden 9 december 2003 7,1 25 keer beoordeeld Vak Economie Economie module 2. Een kwestie van ondernemen.

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 2

Samenvatting Economie Hoofdstuk 2 Samenvatting Economie Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 1534 woorden 1 februari 2007 10 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie samenvatting hoofdstuk 2 Bedrijven kunnen op verschillende

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 2 t/m 6: de arbeidsmarkt

Samenvatting Economie Hoofdstuk 2 t/m 6: de arbeidsmarkt Samenvatting Economie Hoofdstuk 2 t/m 6: de arbeidsmarkt Samenvatting door S. 3308 woorden 16 maart 2014 6,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 2 Beroepsbevolking: iedereen tussen 15

Nadere informatie