Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1
|
|
- Patricia Brander
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman Saalland Advies 1
2 Wat ga ik vertellen? Wie ben ik? Wat is het? Eigen stappen Tips Vragen Saalland Advies 2
3 Introductie Akkerbouwbedrijf in Flevoland 52 ha, zware klei (52% afslibaar / 3,5% o.s.) 1 op 6 bouwplan, 50% rustgewas Niet kerende grondbewerking (2010 laatste deel geploegd) WUR / Zelfstandig adviseur Saalland Advies 3
4 Wat is het? Materiaal in de bodem afkomstig van planten, dieren, micro-organismen. Vooral koolstof (C) meer organische koolstof = stabieler Hogere C/N = stabieler Bevat macro elementen: N, P, S Levende organismen (gem. 15%) Klimaatakkoord 0,4% Saalland Advies 4
5 Wat is het? Eos = effectieve organische stof = de hoeveelheid organische stof die één jaar na toediening nog over is Humus = stabiele vorm met complexe verbindingen Saalland Advies 5
6 Rol organisch materiaal 1. Belangrijk kitmiddel bodemdeeltjes bevordert zo bodemstructuur (humus is voornaamste factor) verhoogt poriënvolume groei / bewerkbaarheid / slemp / stuif 2. Verhoogt absorptievermogen voor water 5 tot 10 maal groter dan klei beperkt afspoeling 3. Verhoogt absorptievermogen voor voedingsstoffen verhoogt CEC: uitwisselbaar Ca, Mg, K beperkt uitspoeling 4. Bron van voedingsstoffen door afbraak humus: mineralisatie N, S en P 5. Begunstigd absorptie zonnestraling opwarming, eerder mineralisatie, vroeger bewerken Saalland Advies 6
7 Bodemleven Rol 1. Opbouw stabiele organische stof (humificatie) 2. Afbraak organische stof (decompositie) 3. Vrijmaken van voedingsstoffen uit organische stof (mineralisatie) 4. Opbouw van bodemstructuur. Bodemleven bestaat uit Micro-organismen: zoals bacterien en schimmels Fauna zoals aaltjes, mijten en wormen Saalland Advies 7
8 Drijfveren 2005 Betere bewerkbaarheid Verdichte grond weinig kruimelstructuur Betere vochtvoorziening Waterkwaliteit matig liever niet beregenen Saalland Advies 8
9 Inzet organisch materiaal Fysisch 1. Belangrijk kitmiddel bodemdeeltjes bevordert zo bodemstructuur (humus is voornaamste factor) verhoogt poriënvolume groei / bewerkbaarheid / slemp / stuif 2. Verhoogt absorptievermogen voor water 5 tot 10 maal groter dan klei beperkt afspoeling Saalland Advies 9
10 Welke vorm? Humificatiecoefficient (HC) Type Oorsprong Fractie van vers organisch materiaal dat over is na 1 jaar 5 jaar 10 jaar Drijfmest Rundvee 0,70 0,36 0,26 Varkens 0,33 0,10 0,06 Vaste mest Pluimvee 0,33 0,09 0,06 Geit 0,70 0,36 0,26 Compost groen 0,90 0,68 0,56 gft 0,90 0,68 0,56 champost 0,50 0,19 0,13 Mestwetgeving kan beperkend zijn! Saalland Advies 10
11 Strokenproef Aardappel 2008 / 2 herh Opbrengst ton/ha relatief Onbehandeld 72,6 100 Compost 50 t/ha 74,5 103 Brandkalk 3,7 t/ha 71,9 99 Compost + Brandkalk 76,9 106 Betere bewerkbaarheid: 2x rijsnelheid oogst Saalland Advies 11
12 Drijfveren Nutrienten zoveel mogelijk uit organisch materiaal Sleepslang drijfmest voorjaar P, K, Mg, N Vaste mest / compost najaar 2. Afvoer/afbraak o.s. minimaliseren Stro hakselen Grondbewerkingen minimaliseren 3. Bodemleven stimuleren Bodem jaarrond bedekt Niet kerende grondbewerking Saalland Advies 12
13 Waarnemingen Toename o.s. gehalte ca 0,3% in 10 jaar Toename N leverend vermogen P en K volledig in organische vorm Betere bewerkbaarheid Minder droogtegevoelig Grotere variatie bodemleven 0,8% stijging? 30 kg N? Saalland Advies 13
14 Tip 1 Maak regelmatig een organische stofbalans Saalland Advies 14
15 Balans? Aanvoer Bouwplan: gewaskeuze Saalland Advies 15
16 gewaskeuze Groenbemester EOS Fractie van vers organisch materiaal dat over is na C/N 1 jaar 5 jaar 10 jaar Wintertarwe, stro afgevoerd ,32 0,09 0,05 75 Wintertarwe, stro achtergelaten ,31 0,09 0,05 75 Zomergerst, stro achtergelaten ,31 0,08 0,05 75 Consumptieaardappel 875 0,22 0,05 0,03 36 Suikerbiet ,21 0,05 0,03 23 Zaaiui 300 0,24 0,06 0,03 30 Saalland Advies 16
17 Balans? Aanvoer Bouwplan: gewaskeuze Gewasresten achterlaten (stro) Teelt en keuze groenbemesters Samenwerking veehouderij Saalland Advies 17
18 Welke groenbemester? Groenbemester EOS Fractie van vers organisch materiaal dat over is na C/N 1 jaar 5 jaar 10 jaar Bladrammenas / gele mosterd 875 0,23 0,05 0,03 20 Raaigras ,26 0,07 0,04 22 Rode klaver ,27 0,07 0,04 16 Witte klaver 850 0,27 0,07 0,04 14 Wikken 650 0,23 0,06 0,03 12 Facelia 650 0,24 0,06 0,03 20 Saalland Advies 18
19 Balans? Aanvoer Bouwplan: gewaskeuze Gewasresten achterlaten (stro) Teelt en keuze groenbemesters Samenwerking veehouderij Hoeveelheid en keuze organische mest, compost, etc Saalland Advies 19
20 Welke vorm? Humificatiecoefficient (HC) Type Oorsprong Fractie van vers organisch materiaal dat over is na 1 jaar 5 jaar 10 jaar Drijfmest Rundvee 0,70 0,36 0,26 Varkens 0,33 0,10 0,06 Vaste mest Pluimvee 0,33 0,09 0,06 Geit 0,70 0,36 0,26 Compost groen 0,90 0,68 0,56 gft 0,90 0,68 0,56 champost 0,50 0,19 0,13 Saalland Advies 20
21 Balans? Aanvoer Bouwplan: gewaskeuze Gewasresten achterlaten (stro) Teelt en keuze groenbemesters Samenwerking veehouderij Hoeveelheid en keuze organische mest, compost, etc Afbraak Continu proces afhankelijk van: C-verbindingen en C/N verhouding Temperatuur, vocht, zuurstof en ph (grondsoort, lutum%, hoogte o.s.%, ouderdom) 1-5% per jaar bouwland 2000 kg/ha Saalland Advies 21
22 Tip 2 Bepaal wat je wilt met organische stof: opbouw humus (bodemstructuur) of sneller effect (voedingsstoffen) en richt je plan daar op in. Saalland Advies 22
23 Wat wil je bereiken? Soort organische stof Makkelijk afbreekbaar Matig stabiel Zeer stabiel Plant Levert snel voedingsstoffen Geleidelijk door het hele groeiseizoen Bodemleven Draagt bij aan ontwikkeling Veroorzaakt vaak variatie Houdt vocht vast houdt voedingsstoffen vast, vooral K en sporenelementen Bodemstructuur Verbetering door slijmstoffen van vooral bacteriën, maar ook schimmels (polysacchariden) en gangen wormen Samenhang van organische stof en minerale delen. Vergroot poriënvolume. Stabiele samenhang organische stof en minerale delen Kenmerken Laag C:N ratio, hoog gehalte poly-sacchariden, laag gehalte lignine en fenolen Hoog C:N ratio, laag gehalte poly-sacchariden, hoog gehalte lignine en fenolen Gevaar Luchtgebrek bij verdichte grond en veel materiaal Weinig kans groenbemester stro humus Saalland Advies 23
24 Vragen? Succes met uw keuzes en dank voor uw aandacht! Saalland Advies 24
De organische stofbalans: Kengetallen
De organische stofbalans: Kengetallen Volgens handboek Bodem & Bemesting Aangevuld door Willem van Geel T.b.v. 2 e Masterclass Organische stof(balans) POP3 Project Biologische landbouw op de kaart Template
Nadere informatieOrganisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar
17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume
Nadere informatieBodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1
Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4
Nadere informatieOrganische stof: Impact op bodem en bodemleven
Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Aad Termorshuizen Gouden Gronden, 26 januari 2018, Aduard Even voorstellen Aad Termorshuizen Specialist bodemkwaliteit en plantenpathogenen 20 jaar als docent
Nadere informatieOrganische stof, meer waard dan je denkt
Organische stof, meer waard dan je denkt Ervaringen uit het systeemonderzoek PPO-locatie Vredepeel Bodem Anders Den Bosch, 20 maart 2015 Janjo de Haan De bodem Vaste fractie Water Lucht De bodem en organische
Nadere informatieDe organische stof balans: nuttig instrument voor bouw- èn grasland. NMI, Marjoleine Hanegraaf. Opstellen van een balans. Principe van een OS- balans
De organische stof balans: nuttig instrument voor bouw- èn grasland. NMI, Marjoleine Hanegraaf Principe van een OS- balans Het doel van een OS-balans is handhaven van het organische stofgehalte. Aanvoerbronnen
Nadere informatieOrganische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade
maakt werk van bodemkwaliteit in het landelijk gebied Organische stof en bodemleven deel 2. 030211, Nijeholtpade Marjoleine Hanegraaf Nutriënten Management Instituut NMI www.nmi-agro.nl Inhoud Samenvatting
Nadere informatieGevolgen mestbeleid voor mineralen- en bodembeheer
Inhoud Gevolgen mestbeleid voor mineralen- en bodembeheer Wim van Dijk PPO, Lelystad Keuze dierlijke mestproducten Dekking PK-behoefte Kunstmestaanvoer Bodemvruchtbaarheid Organische stof Bijdrage dierlijke
Nadere informatieDuurzaam bodemgebruik
Duurzaam bodemgebruik Goed boeren in kleinschalig landschap Henry van den Akker Adviseur Akkerbouw ZON Specialist Bodem, Water en Bemesting DLV Plant Onderwerpen - Doel Bodem en bodemgebruik Problematiek
Nadere informatieStudienamiddag Bodemkundige Dienst van België Meten om te sturen. Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden?
Studienamiddag Bodemkundige Dienst van België Meten om te sturen Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden? Annemie Elsen BDB Inhoud Belang van organische stof in de bodem meten
Nadere informatieBodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem
Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Gera van Os PPO-Bollen, Bomen & Fruit Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt: Opbouw en afbraak organische stof
Nadere informatieOrganische stof Impact op waterhuishuishouding
Landbouw & Waterkwaliteit Organische stof Impact op waterhuishuishouding 26 januari 2018 Gerard H. Ros Nutriënten Management Instituut Waterschap Amstel, Gooi en Vecht Wageningen Universiteit Gerard Ros
Nadere informatievan harte welkom Koolstof Kringlopen
van harte welkom Koolstof Kringlopen 1 Programma 13:30 Opening met lezing 14:00 Instructie geleide rondgang 14:15 Geleide rondgang 16:45 Actieve demonstratie machines Afsluiting met drankje & snack Koolstof
Nadere informatieStudienamiddag Bodemkundige Dienst van België. Meten om te sturen. Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden?
Studienamiddag Bodemkundige Dienst van België Meten om te sturen Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden? Annemie Elsen BDB Bodemkundige Dienst van België Studienamiddag Meten
Nadere informatieBODEM SESSIES. Masterclass Organische stof(balans) Ondertitel. 18 december 2018, Baexem
BODEM SESSIES Ondertitel Masterclass Organische stof(balans) 18 december 2018, Baexem Biologische Landbouw op de kaart Limburg Mogelijk gemaakt door: 2 Biologische Landbouw op de kaart Verdiepingsprogramma
Nadere informatieAALDRIK VENHUIZEN AGRIFIRM PLANT
AALDRIK VENHUIZEN AGRIFIRM PLANT Grond om te boeren - Bodemvruchtbaarheid Aaldrik Venhuizen Visie Dutch Farming Resultaat voor veehouders en telers. Dat is wat ons drijft. Wij geloven in de Nederlandse
Nadere informatieWaarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer?
Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer? Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer (CAH Vilentum) Onderzoeker Bodem- en plantgezondheid (WUR) Bodembeheer Waterbeheer Diepe sporen als gevolg van
Nadere informatieBodembeheer bodembiodiversiteit
Kop Tekst & Bodembeheer bodembiodiversiteit levende planten plantenresten Chap Kop 1 & Inleiding Deze waaier wordt uitgebracht als onderdeel van het project Kans voor Klei en gaat in op thema s die momenteel
Nadere informatieDe bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof
Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Marjoleine Hanegraaf
Nadere informatieFysische eigenschappen
Fysische eigenschappen Fysische bodemkengetallen - structuur - - Hoe snel is de grond te berijden - Hoe snel verslempt de grond - Hoe groot is de doorwortelbaarheid - Storende laag/ploegzool - Watervasthoudend
Nadere informatieKansen voor NKG op zand
Kansen voor NKG op zand Sander Bernaerts DLV plant 14 juni Vessem NKG Niet Kerende Grondbewerking betekent het systematisch vermijden van intensief kerende of mengende grondbewerking en het zoveel mogelijk
Nadere informatieEffect van organische stof op opbrengst, stikstofuitspoeling en bodemkwaliteit
Effect van organische stof op opbrengst, stikstofuitspoeling en bodemkwaliteit Resultaten Bodemkwaliteit op Zand Congres Beter Bodem Beheer, Lunteren, 4 oktober 2016 Janjo de Haan, Harry Verstegen, Willem
Nadere informatie25 jaar biologische teelt op zandgrond: waar staan we nu?
25 jaar biologische teelt op zandgrond: waar staan we nu? Resultaten van systeemonderzoek Bodemkwaliteit op Zand van WUR proeflocatie Vredepeel 24 januari 2019, Janjo de Haan, Marie Wesselink, Harry Verstegen
Nadere informatieNaar een betere inschatting van de afbraak van bodemorganische stof
Naar een betere inschatting van de afbraak van bodemorganische stof Marjoleine Hanegraaf (NMI) Saskia Burgers (Biometris) Willem van Geel (PPO) Themamiddag Bemesting Akkerbouw CBAV Nijkerk, 2 februari
Nadere informatieComposteren, waar doen we het voor? Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer
Composteren, waar doen we het voor? Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer Onderwerpen Steeds meer eisen aan de bodem Wat doet organische stof in de bodem? Koolstof-vastlegging altijd goed? Schoon product
Nadere informatieDienst Landbouw Voorlichting (teruggaand tot voor 1900) Aequator Groen & Ruimte bv 3
Groenbemesters, goed voor grond, boer en waterbeheerder Bodemverdichting Everhard van Essen Aequator Groen & Ruimte bv Even voorstellen Aequator Groen & Ruimte bv 2 1 Waar komen we vandaan? Dienst Landbouw
Nadere informatieDe positieve kant van onkruid Boomkwekerij Hans Puijk - Vlamings
De positieve kant van onkruid Boomkwekerij 13-02-2016 Hans Puijk - Vlamings Inhoud Bodem, balans en elementen (herh) Bewerkingen en bodem management Wat zeggen onkruiden op het perceel Uitbreiding, nieuw
Nadere informatieHoe maak je een bemestingsplan binnen de gebruiksnormen
Hoe maak je een bemestingsplan binnen de gebruiksnormen Natuur en Landschap Pleasure green Milieu Tonnis van Dijk Nutriënten Management Instituut NMI 3 november 2011 Beperkingen in bemesting Europese regelgeving:
Nadere informatieDe bodem is het verteringsorgaan van het ecosysteem, vergelijkbaar met het maag/darmstelsel van een mens en dier.
Bodem De bodem is het verteringsorgaan van het ecosysteem, vergelijkbaar met het maag/darmstelsel van een mens en dier. Hoofdrolspeler: bacteriën en schimmels! Gezonde vertering door gezonde voeding: Mens:
Nadere informatieIntegraal bodembeheer, wat en hoe
Integraal bodembeheer, wat en hoe Voorbeelden uit de PPS Bodem Lelystad 18 mei 2015 Janjo de Haan, m.m.v. diverse collega s Even voorstellen: Janjo de Haan Projectleider BOGO Bodem Water Secretaris Commissie
Nadere informatieLandgebruik en bodemkwaliteit Jan de Wit Nick van Eekeren
Landgebruik en bodemkwaliteit 60-20 - 20 Jan de Wit Nick van Eekeren Grasland Bouwland Huidige landbouwontwikkeling naar controle just in time, precisiebemesting,. Dit vraagt ook om risico-beheersing,
Nadere informatieHet klimaat en onze bodem
Het klimaat en onze bodem Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer Het klimaat en onze bodem Ons klimaat verandert Wateroverlast Droogte Verzilting Klimaatakkoord Transitie is nodig voor adaptatie en mitigatie
Nadere informatieorganische stof in de bodem
organische stof in de bodem - wat is organische stof, wat doet organische stof in de bodem? - belang van organische stof in de bodem - meting en evaluatie van organische stof in de bodem - situatie en
Nadere informatieEvenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant
Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Belangrijk om te weten: Algemeen: Fosfaat, kali, magnesium Op zand: ph en o.s. Op klei: % slib Bodemmonster Fosfaat laag: voldoende bemesten
Nadere informatieBodemmonster Bodemmonster
Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Bodemmonster Belangrijk om te weten: Fosfaat laag: voldoende bemesten Kali laag: voldoende bemesten of bijsturen Magnesium laag: bijsturen
Nadere informatieBemesting en Kringloopwijzer Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt. 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland
Bemesting en Kringloopwijzer 2016-2018 Gerrit Bossink Dier / Bodem / Bemesting /Gewas / Teelt 1 Agenda 1. Basis kennis bodem 2. Grondmonster analyse: Grasland / Bouwland 3. Kringloopwijzer Efficiënt Bemesten:
Nadere informatieDe bodem is de basis voor gewasbescherming!
De bodem is de basis voor gewasbescherming! www.tenbrinkebv.nl Agenda Bemestingsproeven bloembollen. Bodemvruchtbaarheid Flevoland in gevaar. Verschillen tussen kavels binnen de Noordoostpolder. Grond
Nadere informatieWerken aan bodem is werken aan:
DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Van knelpunten naar maatregelen Sjoerd Roelofs DLV 06-20131200 Werken aan bodem is werken aan: 1. Organische stof 2. Bodemchemie 3. Waterhuishouding 4. Beworteling
Nadere informatieORGANISCHE STOF: WAT LEVERT HET OP? KOSTEN EN BATEN VAN ORGANISCHE STOF VOOR DE AKKERBOUWER
ORGANISCHE STOF: WAT LEVERT HET OP? KOSTEN EN BATEN VAN ORGANISCHE STOF VOOR DE AKKERBOUWER Masterplan Mineralenmanagement INLEIDING Organische stof in de bodem staat sterk in de belangstelling. Organische
Nadere informatieOrganische stof what else? Marjoleine Hanegraaf
Organische stof what else? Marjoleine Hanegraaf Vraagstelling Aanleiding: Vuistregel voor de afbraak: 2% per jaar (range 1.6 2.4%) 1 Ervaringsfeit veel telers: variatie in de afbraak, mogelijk >2% Onderzoeksvraag:
Nadere informatiePraktijk: Werken aan organische stof met melkveehouders
Praktijk: Werken aan organische stof met melkveehouders Nick van Eekeren Programma bodem, grasland en ecosysteemdiensten Productie Waterregulatie: kwantiteit en kwaliteit Klimaat: mitigatie en adaptatie
Nadere informatieHet bodemleven helpt ons. Hoe helpen wij het bodemleven?
Het bodemleven helpt ons. Hoe helpen wij het bodemleven? SAMEN ZORGEN VOOR HET BEHOUD VAN DE KWALITEIT VAN ONZE BODEMS http://levendebodem.eu/ Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer Een transitie is nodig
Nadere informatieOrganische stof in bodem opkrikken door inzet bodembedekkers
Organische stof in bodem opkrikken door inzet bodembedekkers Demoproject bemesting in de vollegrondssierteelt: het totaal concept gedemonstreerd! Verónica Dias (PCS) Stijn Moermans (BDB) Projectpartners
Nadere informatieTrichodorideaaltje: beheersbaar?
Vrijlevende wortelaaltjes ((Para)Trichodorus soorten) Trichodorideaaltje: beheersbaar IRS Suikerbieteninformatiedagen 5 Evert Brommer, PPO AGV Lelystad! ectoparasiet! alle stadia mobiel! zeer veel waardplanten!
Nadere informatieAanleiding project. 2. Opzet project 3. Resultaten eerste. 4. Vervolg. Bodemkwaliteit op zandgrond. Inhoud presentatie
Bodemkwaliteit op zandgrond Inhoud presentatie Resultaten en ervaringen NKG eerste jaar 2011 Borkel & Schaft, 14 december 2011, Janjo de Haan 1. Aanleiding project en visie op bodembeheer 2. Opzet project
Nadere informatieNaar een klimaatbestendige bodem
Naar een klimaatbestendige bodem Jeroen Willemse Delphy BV Water op het land 1 Sporen van mest uitrijden Sporen van grond klaarmaken 2 Sporen van het poten Banen in het land 3 Extreme regenval in het voorjaar
Nadere informatieVoorjaarstoepassing van drijfmest op kleigrond voor aardappelen
Voorjaarstoepassing van drijfmest op kleigrond voor aardappelen In PPL het (Programma PrecisieLandbouw) (PPL) investeren investeren landbouwbedrijfsleven en en ministerie van van LNV LNV in in hulpmiddelen
Nadere informatieOrganische stof in bodem opkrikken door inzet bodembedekkers
Organische stof in bodem opkrikken door inzet bodembedekkers Demoproject bemesting in de vollegrondssierteelt: het totaal concept gedemonstreerd! Verónica Dias (PCS) Stijn Moermans (BDB) Projectpartners
Nadere informatieBodemkwaliteit op zand
Bodemkwaliteit op zand 2011-2016 Resultaten gangbare en biologische bedrijfssystemen rond opbrengsten, bodemkwaliteit, bemesting en uitspoeling Themamiddag Bemesting Akkerbouw, Putten, 30 november 2017
Nadere informatieinagro Code van goede praktijk bodembescherming advies organische koolstofgehalte en zuurtegraad ONDERZOEK & ADVIES IN LAND- & TUINBOUW
inagro ONDERZOEK & ADVIES IN LAND- & TUINBOUW Code van goede praktijk bodembescherming advies gehalte en zuurtegraad 2 Toelichting resultaten MTR_versie 2011 ORGANISCHE KOOLSTOF Organische stof en in de
Nadere informatieOrganische stof in de bodem
Organische stof in de bodem Theorie C1 Wat is organische stof in de bodem? Organische stof in de bodem bestaat uit materiaal zoals bv. oogst- en plantenresten, compost en mest, maar ook het bodemleven
Nadere informatieGroenbemester als vervanging vals zaaibed
Groenbemester als vervanging vals zaaibed Onkruidonderdrukking door groenbemesters 24 januari 2019, Wiepie Haagsma Onkruidbeheersing in de praktijk Vruchtwisseling en gewaskeuze Hoofdgrondbewerking Teeltwijze
Nadere informatieBoerenexperiment No 4 aanvulling
Boerenexperiment No 4 aanvulling Aardappels op zware grond, aanvulling op rapport Aanvulling en Resultaten en ervaringen van de groenbemestervelden op zware klei, najaar 2012 Achtergrond De toepassing
Nadere informatiePrecies bemesten door meer meten!
Precies bemesten door meer meten! 2 Hoe help ik mijn bodem zo goed mogelijk de vernieling in Bodemaspecten fysisch, b.v.: structuur (grondbewerking, bandenspanning, bekalking) grondsoort (egalisatie, mengwoelen,
Nadere informatieBodemvruchtbaarheid in de ecologische moestuin
Bodemvruchtbaarheid in de ecologische moestuin zaterdag 28 november 2015 Frank Petit-Jean Cultuur versus natuur: successie Pioniersvegetatie wat als de mens niet ingrijpt? Graslandvegetatie Ruigte Struweel
Nadere informatieGroenbedekkers en bodemvruchtbaarheid. Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting
Groenbedekkers en bodemvruchtbaarheid Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting 17-09-2015 Waarom groenbedekkers uitzaaien? Nut groenbedekkers Goede humustoestand N-uitspoeling vermijden
Nadere informatieLEVENDE BODEM. Natasja Poot
LEVENDE BODEM Natasja Poot 1 Introductie Biologische bodemkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en bewustzijn onder telers Wet- en regelgeving Minder gewasbeschermingsmiddelen toegelaten
Nadere informatieGroenbemesters in het bouwplan. Wiepie Haagsma Wouter Klaasse Bos
Groenbemesters in het bouwplan Wiepie Haagsma Wouter Klaasse Bos Groenbemesters: een goede keuze! Groenbemesters in het bouwplan Wiepie Haagsma, Leendert Molendijk Kennisdag 4 februari 2019 Hoe selecteer
Nadere informatieBeter Bodembeheer de diepte in
Beter Bodembeheer de diepte in 6 april 2017 Nijkerk Partners in PPS Duurzame Bodem: LTO Nederland, NAV, Brancheorganisatie Akkerbouw (Penvoerder), Agrifirm, IRS, Suiker Unie, AVEBE, CZAV, NAO, Bionext
Nadere informatieClick to edit Master title style. Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen
Click to edit Master title style Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen Click Compost to edit in Master de akkerbouw? title style bemestingswaarde? effect op bodemkwaliteit? chemisch?
Nadere informatieORGANISCHE STOF BEHEER
ORGANISCHE STOF BEHEER Weet wat je bodem eet! Anna Zwijnenburg van A tot Z landbouwadvies EVEN VOORSTELLEN Zelfstandig landbouwadviseur voor de akkerbouw/groenvoeder gewassen voor de thema s bodem, vruchtwisseling
Nadere informatieBegeleidingscommissie Bodem Vredepeel. 15 december 2015 Janjo de Haan, Harry Verstegen, Marc Kroonen
Begeleidingscommissie Bodem Vredepeel 15 december 2015 Janjo de Haan, Harry Verstegen, Marc Kroonen Programma Mededelingen Eerste resultaten 2015 Teeltseizoen 2015 Opbrengsten Eerste resultaten uitspoelingsmetingen
Nadere informatieWerken aan bodemkwaliteit via boerderijcompostering en niet-kerende bodembewerking. Ervaringen bij ILVO
Werken aan bodemkwaliteit via boerderijcompostering en niet-kerende bodembewerking Ervaringen bij ILVO Waarom het onderzoek? Rotaties/gewassen MAP Bemesting Bewerking Gewasproductie Chemisch OS Fysisch
Nadere informatieKoester de Koolstof en verbeter de bodemkwaliteit door toepassing van houtsnippers
Koester de Koolstof en verbeter de bodemkwaliteit door toepassing van houtsnippers Mia Tits 1 en Brecht Lammens 2 1 Bodemkundige Dienst van België 2 Agrobeheercentrum Eco² Bodemkwaliteit en belang van
Nadere informatieGroenbemesters. Virtueel proefveldbezoek: Nitraatresidu beheersen in de akkerbouw: een permanente uitdaging!
Virtueel proefveldbezoek: Nitraatresidu beheersen in de akkerbouw: een permanente uitdaging! Dit demonstratieproject wordt medegefinancierd door de Europese Unie en het Departement Landbouw en Visserij
Nadere informatieBodemkwaliteit en organische stof - Hoe sturen?
Bodemkwaliteit en organische stof - Hoe sturen? Greet Ruysschaert Studiedag Boomkwekerij, Destelbergen 4 februari 2016 Onderzoek bodembeheer Rotaties/gewassen MAP Bemesting Bewerking Gewasproductie Chemisch
Nadere informatieIntroductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond
Zin en onzin van microbieel verrijkte producten Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer, CAH Dronten Onderzoeker Gewas- en bodemgezondheid, PPO Lisse Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt:
Nadere informatieProgramma: Studiemiddag Klein- en Steenfruit
Programma: Studiemiddag Klein- en Steenfruit 1) Geïntegreerde gewasbescherming 2014 2) Selectieve gewasbescherming d.m.v. foggen 3) Mogelijkheden biologische bestrijding 4) Waarschuwings- en adviessystemen
Nadere informatieWerken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren
Werken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren Inhoud Waarom werken aan organische stof? Maatregelen organische stof Hoe we dat proberen vorm te geven onder de Nederlandse
Nadere informatieTeelthandleiding wettelijke regels
Teelthandleiding 4.14 wettelijke regels 4.14 Wettelijke regels... 1 2 4.14 Wettelijke regels Versie: april 2016 De belangrijkste wettelijke regels over het gebruik van meststoffen staan in de Meststoffenwet,
Nadere informatieTrichodoriden: maatregelen om schade te. Elma Raaijmakers. Diverse soorten aaltjes
IRS Van Konijnenburgweg 24 4611 HL Bergen op Zoom The Netherlands e-mail: raaijmakers@irs.nl http://www.irs.nl Trichodoriden: maatregelen om schade te beperken Elma Raaijmakers Diverse soorten aaltjes
Nadere informatieVERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens
VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST ir. Koen Willekens INHOUD Compost en ziekteweerbaarheid Agro-ecosysteem Compost Compostthee Proeven met compost en compostthee
Nadere informatieBASIS en Bodemkwaliteit op zandgrond:
BASIS en Bodemkwaliteit op zandgrond: Zoektocht naar een duurzaam bodembeheer op klei en zand Programma Bodem 5 juni 2012, Janjo de Haan en Derk van Balen Systeemonderzoek Ontwikkeling van strategieën
Nadere informatieClick to edit Master title style. De bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen
Click to edit Master title style De bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen aelsen@bdb.be Click Compost to edit in Master de akkerbouw? title style bemestingswaarde? effect op bodemkwaliteit?
Nadere informatieVERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD
VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST ir. Koen Willekens INHOUD Compost en ziekteweerbaarheid Agro-ecosysteem Compost Compostthee Proeven met compost en compostthee
Nadere informatieANALYSERAPPORT SPURWAY TOTAAL VOORBEELD
SPURWAY TOTAAL ALTIC BV de Drieslag 30 8251 JZ DRONTEN MONSTER EN ONDERZOEK Labnummer : 1000 Monstername door : Datum binnenkomst : 22 februari 2013 Datum monstername : 22 februari 2013 Datum rapportage
Nadere informatieNaar een nieuwe systematiek voor N-bemestingsadviezen als basis voor precisiebemesting
Naar een nieuwe systematiek voor N-bemestingsadviezen als basis voor precisiebemesting Themadag bemesting akkerbouw, Nijkerk 2 februari 2017 Romke Postma, Willem van Geel (WUR) & Janjo de Haan (WUR) Romke.postma@nmi-agro.nl
Nadere informatieOordeelkundige stikstofbemesting in de begoniateelt
Oordeelkundige stikstofbemesting in de begoniateelt Demoproject (2014-2016): N-bemesting in vollegrondssierteelt: het totaalconcept gedemonstreerd maart 2015 februari 2017 Dominique Van Haecke Projectpartners
Nadere informatieDEMETERtool in de praktijk. Pilootstudie bij 50 Vlaamse landbouwers
DEMETERtool in de praktijk Pilootstudie bij 50 Vlaamse landbouwers Slotevenement 7 maart 2016 Landbouwbedrijven 50 bedrijven (10 per provincie) op vrijwillige basis verschillende types landbouwbedrijf
Nadere informatieBodemleven en bodemvoedselweb
7238 03 meeneem_volgorde.xp4 17-12-2004 12:35 Pagina 1 mac02 Klantenmap:Bolk:7238 6639 03-meeneem: 3 Bodemleven en bodemvoedselweb Wat is het bodemleven en het bodemvoedselweb? Alle levende organismen
Nadere informatieBemesting. Fosfaatgebruiksnormen. Mestwetgeving Wettelijk op maisland: 112 kg N/ha/jaar en bij hoge PW 50 kg P205/ha/jaar 1-2-2016.
Even Voorstellen Pascal Kleeven Akkerbouw/vollegrondgroentebedrijf Sinds1999 in dienst bij Vitelia-Agrocultuur Bemesting Wie teelt er maïs? Vragen Wie heeft er een mestmonster? Wie heeft er actuele grondmonsters?
Nadere informatieBODEMLEVEN, GROND & BEMESTING
BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING Wat gaan we doen De bodem Bodemleven Voorstellen van verschillende groepen Wat doen deze beestjes in de bodem Goede bodemkwaliteit Regenwormen Petra van Vliet Blgg - Oosterbeek
Nadere informatieInvloed van ph op de N-mineralisatie Jan Bries, Stijn Moermans. Bodemkundige Dienst van België W. de Croylaan Heverlee
Invloed van ph op de N-mineralisatie Jan Bries, Stijn Moermans Bodemkundige Dienst van België W. de Croylaan 48 3001 Heverlee www.bdb.be ph in relatie tot N ph beïnvloedt opneembaarheid nutriënten te zuur
Nadere informatieToetsing van effecten van toediening van biochar op opbrengst en bodemkwaliteit in meerjarige veldproeven
Toetsing van effecten van toediening van biochar op opbrengst en bodemkwaliteit in meerjarige veldproeven J.J. de Haan, D. van Balen & C. Topper (PPO-agv Wageningen UR) M.J.G. de Haas, H. van der Draai
Nadere informatieBeter waterbeheer en - kwaliteitsmanagement begint op de akker
november 2008 rapport 0 1150 Beter waterbeheer en - kwaliteitsmanagement begint op de akker Dr.ir. D. W. Bussink Dr. ir. L. van Schöll Ing. H. van der Draai Prof. dr. ir. W.H. van Riemsdijk (WUR) nutriënten
Nadere informatieKennisdocument bodembeheer
Kennis en tips uit de bodembijeenkomsten Kennisdocument bodembeheer In september 2015 startte het project Vruchtbare Kringloop Overijssel. Samen werken wij aan een vruchtbare bodem en een efficiënte benutting
Nadere informatieSKB-Showcase. Praktijkdemo s met ondernemers uit de akker- en tuinbouw. Slotbijeenkomst SKB Showcase Biezenmortel 11 december 2014
Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl SKB-Showcase Praktijkdemo s met ondernemers uit de akker- en tuinbouw Romke Postma
Nadere informatieGranen en organische stof
Granen en organische stof N-adviezen granen algemeen N-indexadviezen 2019 Belang van organische stof Davy Vandervelpen, Jan Bries Mia Tits, Jill Dillen, Annemie Elsen, Pieter Janssens Bodemkundige Dienst
Nadere informatieOordeelkundige stikstofbemesting in de chrysantenteelt
Oordeelkundige stikstofbemesting in de chrysantenteelt Demoproject (2014-2016): N-bemesting in vollegrondssierteelt: het totaalconcept gedemonstreerd maart 2015 februari 2017 Dominique Van Haecke Projectpartners
Nadere informatieBemestingsonderzoek Akker-/tuinbouw perceel 5
Bemestingsonderzoek Akker-/tuinbouw perceel 5 Uw klantnummer: 5001382 Postbus 170 NL- 6700 AD Wageningen T +31 (0)88 876 1010 E klantenservice@blgg.agroxpertus.com I blgg.agroxpertus.nl T monstername:
Nadere informatie7 Bemesting. 7.1 Bemesting met organische mest. 7.2 Mineralenverlies. 7.3 Mineralenbalans per perceel
7 Bemesting De biologische landbouw is milieuvriendelijk omdat ze geen gebruik maakt van bestrijdingsmiddelen en kunstmest. De bemesting wordt uitgevoerd met organische mest. Het probleem dat hierbij optreedt
Nadere informatieTrends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden
Trends in bodemvruchtbaarheid in Nederlandse landbouwgronden Arjan Reijneveld 8 N o v e m b e r 2013 Trends in bodemvruchtbaarheid in kaart gebracht met hulp van gegevens grondonderzoek Opbouw presentatie
Nadere informatieOrganische Stof. de basis voor een duurzame teelt
Organische Stof de basis voor een duurzame teelt 1 Onderwerpen Organische stof vragen en antwoorden. Organische stof gehalte van de grond zin en onzin Adviesmodule organische stof balans Resultaten o.s.
Nadere informatieBorgen van en betalen voor koolstofopslag in de bodem Een nieuw verdienmodel voor de landbouw?
Borgen van en betalen voor koolstofopslag in de bodem Een nieuw verdienmodel voor de landbouw? Carin Rougoor (CLM Onderzoek en Advies) Opbouw verhaal Achtergrond; koolstofvastlegging in de bodem. Hoe en
Nadere informatieTien vragen en antwoorden over organische stof
Tien vragen en antwoorden over organische stof In opdracht van en gefinancieerd door: Dit project is uitgevoerd door: Auteur(s): Kor Zwart Anita Kikkert, Albert Wolfs Aad Termorshuizen Geert Jan van der
Nadere informatiePraktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5
Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Projectduur: 1 januari 2016 31 december 2017 Financiering: Verantwoordelijke: Partners: Praktijkgerichte oplossingen
Nadere informatieGroenbemesters 2015-2016. Een vruchtbare investering
Groenbemesters 2015-2016 Een vruchtbare investering Beste akkerbouwer, Gezondheid, structuur en een goed bodemleven van de bodem verbeteren de opbrengst van teeltgewassen en hiermee ook uw bedrijfsresultaat.
Nadere informatieBeheer van bodemweerbaarheid
Beheer van bodemweerbaarheid Jan van der Bent Wim van den Berg Jaap Bloem Monique Hospers Gerard Korthals Jan Lamers Leendert Molendijk Els Nijhuis Gera van Os Leo van Overbeek Joeke Postma Mirjam Schilder
Nadere informatieOpen teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn
Resultaten Systeemonderzoek Vredepeel geven aan: Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn BAVB workshop 11 februari 2014 Janjo de Haan Nieuw mestbeleid heeft
Nadere informatieBodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016
Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016 Bodem - samenstelling Minerale delen 43% Lucht 24% Water 22% Organische stof
Nadere informatie