Gevolgen mestbeleid voor mineralen- en bodembeheer

Transcriptie

1 Inhoud Gevolgen mestbeleid voor mineralen- en bodembeheer Wim van Dijk PPO, Lelystad Keuze dierlijke mestproducten Dekking PK-behoefte Kunstmestaanvoer Bodemvruchtbaarheid Organische stof Bijdrage dierlijke mestproducten Andere bronnen organische stof Fosfaattoestand langere termijn Dierlijke mestproducten Schema mestscheiding Onbewerkte dierlijke mest Varkensdrijfmest Runderdrijfmest Mestbewerkingsproducten Dunne fractie Mineralenconcentraten Dikke fractie Drijfmest centrifuge vijzelpers Dunne fractie Ultrafiltratie UF permeaat Omgekeerde osmose OO permeaat Dikke fractie Concentraat Mineralenconcentraat Wettelijke beperkingen dierlijke mestproducten -gebruiksnorm dierlijke mest 170 kg per ha P-gebruiksnorm 85, 65 en 55 bij P-toestand laag, neutraal en hoog (niveau 2013) Wettelijke -werkingscoëfficiënt Dunne fractie: 80% Mineralenconcentraat: 100% Dikke fractie: 30/45-55% Dunne mestproducten niet na 1/8 of 1/9 (groenb) Emissie arme toediening Samenstelling mestproducten (kg/ton) %-m P 2 O 5 K 2 O /P K/P Varkensdrijfmest Runderdrijfmest

2 Samenstelling mestproducten (kg/ton) Samenstelling mestproducten (kg/ton) %-m P 2 O 5 K 2 O /P K/P %-m P 2 O 5 K 2 O /P K/P Varkensdrijfmest Runderdrijfmest Varkensdrijfmest Runderdrijfmest Dunne fractie Mineralenconcentraat Dunne fractie Mineralenconcentraat Dikke fractie, varken Dikke fractie, rund Maximale PK-aanvoer binnen wetgeving 2013 P 2 O 5 K 2 O Varkensdrijfmest Runderdrijfmest Dunne fractie Mineralenconcentraat Dikke fractie, varken Dikke fractie, rund Voorbeeld bouwplan 75 ha Areaal (ha) Opbrengst Pootaardappel Wintertarwe 30 9 Suikerbiet Zaaiuien gebruiksnorm Gebruiksnorm Pootaardappel 120 Wintertarwe 245 Suikerbiet 165 Zaaiuien 170 P-behoefte (kg P 2 O 5 /ha) P-behoefte gewas Pw 30 Pw 40 Pw 50 Pootaardappel Wintertarwe Suikerbiet Zaaiuien Bouwplan Bouwplan 182 Gebruiksnorm Gebruiksnorm

3 P-behoefte (kg P 2 O 5 /ha) K-behoefte (kg K 2 O/ha) P-behoefte gewas Pw 30 Pw 40 Pw 50 P-behoefte bodem Pootaardappel Wintertarwe Suikerbiet Zaaiuien Bouwplan Gebruiksnorm K-getal = 14 (< 12% lutum) K-behoefte K-getal = 18 ( 12% lutum Pootaardappel Wintertarwe 50 0 Suikerbiet Zaaiuien Bouwplan K-behoefte (kg K 2 O/ha) -werking (%) dunne mestproducten in tarwe K-behoefte K-behoefte Bodem -werking tarwe -werking wet K-getal = 14 (< 12% lutum) K-getal = 18 ( 12% lutum Pootaardappel Wintertarwe Varkensdrijfmest Runderdrijfmest Suikerbiet Zaaiuien Bouwplan Dunne fractie Mineralenconcentraat Toepassing mest in wintertarwe Mestmachine Capelle in wintertarwe 3

4 Besparing kunstmest (bouwplanniveau) t.o.v. geen mest Dikke fractie -tekort Varkensdrijfmest Runderdrijfmest Dunne fractie Mineralenconcentraat Geen aparte meststof in mestbeleid Vaste mest Jaarrond toediening toegestaan op klei Toediening op onbeteeld land Graanstoppel na 1/9 Graanstoppel, voor 1/9 + groenbemester Gebruiksnorm van 60 kg /ha Toediening in voorjaar -werking vaste fracties Kunstmestbesparing bij dikke fractie varkens (bouwplanniveau) Varken Rund Tijdstip -tekort Landb Wet Landb Wet Herfst Herfst+gb ton/ha Herfst (40 kg P/ha) Herfst + gb Voorjaar Voorjaar Kunstmestbesparing bij dikke fractie varkens (bouwplanniveau) Kunstmestbesparing bij dikke fractie varken/rund (bouwplanniveau) Tijdstip -tekort Tijdstip -tekort 2.6 ton/ha Herfst (40 kg P/ha) Herfst + gb Voorjaar ton/ha Herfst (40 kg P/ha) Herfst + gb Varken Voorjaar ton/ha Herfst (65 kg P/ha) Herfst + gb Voorjaar ton/ha Herfst (40 kg P/ha) Herfst + gb Rund Voorjaar

5 Digestaat Hogere -werking dan onvergiste mest Mest is dunner en homogener Ziekteverwekkende bacteriën/schimmels gedood Meer onkruidzaden gedood Minder stank Conclusies PK-bemesting Kunstmestbesparing mestproducten Bij toepassing dunne mest(producten) in tarwe grootste besparing bij varkensdrijfmest Vaste fracties alleen vergelijkbaar met varkensdrijfmest bij maximale toepassing binnen P-norm Landbouwkundige -werking < wettelijke norm Bij toediening van dunne mestproducten in tarwe is - werking vaak lager dan op onbeteeld land Herfsttoediening vaste fracties Belang organische stof Afbraak organische stof utriëntenlevering -mineralisatie Binding kationen (CEC) Vochtvoorziening Bodemstructuur Aggregaatstabiliteit, verslemping Bodemleven Compensatie afbraak Aanvoer via resten Organische mest Groenbemesters Effectieve organische stof (EOS) Organische stof die 1 jaar na toediening nog aanwezig is Groene gewasresten: 20% Stro: 30% Varkensmest: 33% Rundermest: 70% Compost: 75% EOS-aanvoer via gewasresten Aandeel Kg eos/ha Pootaardappel Wintertarwe Suikerbieten Zaaiui Bouwplan

6 Afbraak organische stof versus aanv via bouwplan Maximale eos-aanvoer met mestproducten Mestsoort Kg eos/ton Maximale eos-aanvoer binnen gebruiksnormen Varkensdrijfmest Runderdrijfmest Dikke fractie, varkens Dikke fractie, rund Maximale eos-aanvoer met mestproducten Mestsoort Kg eos/ton Maximale eosaanvoer binnen gebruiksnormen voorbeeldbedrijf Varkensdrijfmest Runderdrijfmest Dikke fractie, varkens Dikke fractie, rund Stro inwerken 1000 kg eos/ha wintertarwe 400 kg eos/ha op bouwplanniveau 240/ha wintertarwe Stro inwerken 1000 kg eos/ha wintertarwe 400 kg eos/ha op bouwplanniveau 240/ha wintertarwe GFT-compost 180 kg eos/ton Bij maximale P-aanvoer 3700 kg eos/ha 6

7 Effect van tarweaandeel op EOS-aanvoer Stro inwerken 1000 kg eos/ha wintertarwe 400 kg eos/ha op bouwplanniveau 240/ha wintertarwe GFT-compost 180 kg eos/ton Bij maximale P-aanvoer 3700 kg eos/ha Meer graan telen Eos-aanvoer en kosten maatregelen Bouwplanniveau Conclusies organische stof Mestsoort Kg eos /ha /ha /kg eos Groenbemester 25% areaal Stro inwerken Aanvoer via gewasresten krap Aanvoer via mestproducten Rundveemest producten > varkensmest producten Aanvoer via bouwplanmaatregelen Stro inwerken levert grotere bijdrage dan groenbemesters maar is wel duurder Sbiet+ui Wintertarwe