RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. basisschool De Regenboog

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK basisschool De Regenboog Plaats : Nieuwendijk Nb BRIN nummer : 07ZY C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 8 juni 2017 Datum vaststelling : 26 september 2017

2 Pagina 2 van 13

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN VERVOLG TOEZICHT Pagina 3 van 13

4 Pagina 4 van 13

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 8 juni 2017 een tussentijds kwaliteitsonderzoek uitgevoerd op basisschool De Regenboog naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 20 september 2016 stelden wij tekortkomingen vast in de opbrengsten, het onderwijsleerproces en de (voorwaarden voor) kwaliteitszorg op basisschool De Regenboog. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 25 november De kwaliteit van het onderwijs is toen als zeer zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. In het kader hiervan voeren wij nu een tussentijds onderzoek uit om na te gaan in hoeverre de in het toezichtplan opgenomen tekortkomingen zijn opgeheven en aan de afspraken is voldaan. Toezichthistorie In 2013 heeft een vierjaarlijks onderzoek plaatsgevonden op basisschool De Regenboog. Dit was een onderzoek waarbij enkele aspecten van onderwijskwaliteit, te weten Opbrengsten, Zorg en begeleiding en Kwaliteitszorg zijn onderzocht. Er zijn toen geen ernstige tekortkomingen geconstateerd. De school heeft destijds een basisarrangement gekregen. Wel zijn er verbeterpunten benoemd: Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden (indicator 1.4). Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen (indicator 8.2). De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces (indicator 9.3). In oktober 2015 heeft de directeur de inspectie op eigen initiatief geïnformeerd over tegenvallende opbrengsten in groep 8 voor de tweede maal op een rij (2014 en 2015). Op 6 november 2015 heeft een bestuursgesprek plaatsgevonden. Tijdens het bestuursgesprek is geconstateerd dat het didactisch handelen dringend verbetering behoefde. Ook is stilgestaan bij het feit dat hoewel het bestuursmodel werd onderschreven, de dubbelfunctie van schoolleider en bestuurder een complicerende factor was. Afgesproken werd dat de bestuurder eind 2015 zou rapporteren over de kwaliteitsaspecten die als onvoldoende werden beoordeeld in 2013 (zorg en begeleiding, didactisch handelen en kwaliteitszorg). December 2015 vernam de Pagina 5 van 13

6 inspectie van het bestuur dat er voor de zorg en begeleiding overzichten ingevoerd werden voor analyses, klassenobservaties werden uitgevoerd in groep 8 en voor de kwaliteitszorg een systeem werd ingevoerd. De maatregelen hadden echter niet het gewenste effect: de eindresultaten in 2016 waren wederom onvoldoende. Dit was voor de inspectie aanleiding om een kwaliteitsonderzoek uit te voeren. Het kwaliteitsonderzoek is uitgevoerd op 20 september Tijdens dit onderzoek bleken er diverse tekortkomingen, wat de aanleiding was voor het toekennen van het arrangement zeer zwak. De inspectie maakte een toezichtsplan voor het geïntensiveerde toezicht met afspraken voor de diverse toezichtsactiviteiten. Op basis van het toezichtplan gaat de inspectie na of het verbetertraject adequaat verloopt. Omdat aan een aantal afspraken, zo bleek in het voortgangsgesprek in februari 2017, niet was voldaan werden er nieuwe afspraken gemaakt voor half mei Ook dit werd niet gehaald door de school, zodat een gesprek werd gearrangeerd met bestuur en school eind mei 2017, teneinde te vernemen hoe het traject verliep en welke maatregelen genomen waren. Dit gesprek heeft op 31 mei 2017 plaatsgevonden bij de Inspectie van het Onderwijs. Hierbij waren van de school aanwezig de interim-bestuurder, de directeur-bestuurder en de voorziter van de Raad van Toezicht. Van de inspectie waren aanwezig een afdelingshoofd en de bij het verbetertraject betrokken inspecteurs. Tijdens dit gesprek is de inspectie geïnformeerd over de voortgang van het verbetertraject. Op 8 juni 2017 heeft het tussentijds kwaliteitsonderzoek plaatsgevonden. Onderzoeksopzet De onderzoeksopzet is gebaseerd op de afspraken die in het toezichtplan zijn opgenomen. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van jaardocumenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij de inspectie een aantal lessen heeft geobserveerd met observanten van de school en gesprekken heeft gevoerd met de directie en de intern begeleiders, leraren en leerlingen. Een afzonderlijk gesprek met de directeur-bestuurder, interim-bestuurder en voorzitter van de Raad van Toezicht. Een eindgesprek met het team, de directeur-bestuurder, interimbestuurder en voorzitter van de Raad van Toezicht na afloop van het schoolbezoek. Pagina 6 van 13

7 2 BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel Hieronder staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Opbrengsten * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Leerstofaanbod De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. Tijd De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Didactisch handelen * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Pagina 7 van 13

8 Afstemming De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Zorg Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. Voorwaarden voor kwaliteitszorg De schoolleiding stuurt de schoolontwikkeling inclusief de kwaliteitszorg aan De schoolontwikkeling is verbonden met de visie op onderwijs, zoals geformuleerd in het schoolplan De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur. 2.2 Beschouwing Algemeen beeld Tijdens het onderzoek is op een aantal punten vooruitgang waargenomen. Vooral in de groepen zien we ontwikkeling binnen het didactisch handelen en zicht op ontwikkeling. Toch is vastgesteld dat de kwaliteit nu nog onvoldoende is. Er zijn daarnaast nog risico's in een aantal randvoorwaarden. Pagina 8 van 13

9 Verbetering kwaliteit Van de indicatoren die tijdens dit onderzoek beoordeeld zijn is, is alleen de taakgerichtheid in de groep nu als voldoende gewaardeerd. De overige punten zijn nog steeds onvoldoende. De kwaliteitsverschillen tussen de groepen zijn groot. Zo wisselt de actieve betrokkenheid tussen de groepen bijvoorbeeld nog sterk. De kwaliteit is daarom hier nog niet als voldoende te waarderen. Ook op punten van de zorg en begeleiding (analyse van de hulpvraag, planmatig werken en evaluatie) is het noodzakelijk om meer structuur en eenheid van handelen te krijgen. Daarnaast moeten de kwaliteit van de analyse en evaluatie verder verbeterd worden. Voor de afstemming geldt dat dit nu nog voor één vakgebied wordt uitgevoerd. Er moet nog een stap gezet worden naar de andere vakgebieden. De (voorwaarden voor) kwaliteitszorg zijn tevens nog niet op het vereiste niveau. Voortgang schoolontwikkeling Sinds het laatste kwaliteitsonderzoek in september 2016 is de schoolontwikkeling onvoldoende planmatig en voortvarend opgepakt. De onderwijskundige leiding heeft tekort geschoten. Er is een plan van aanpak opgesteld maar hiervoor ontbrak het commitment bij het team. Het tempo is daardoor te traag geweest de afgelopen tijd en de sturing ontbrak of was onduidelijk. In de praktijk heeft dit tot gevolg dat teamleden met veel betrokkenheid zélf ontwikkelingen in gang hebben gezet. En dat zij in hun eentje of soms met een kleine groep hard aan de slag zijn gaan. Er is echter grote behoefte aan kaders. Er is sinds enkele weken een interim-bestuurder aangesteld door de raad van toezicht. In eerste instantie betreft het een benoeming tot het eind van dit schooljaar. Het team is positief over de inbreng van deze interim-bestuurder. Commitment Een belangrijke 'hobbel' in het verbeterproces is het commitment bij het plan van aanpak van het team geweest. Tijdens het opstellen is de verbinding met het team te weinig gemaakt, zo geven de leraren aan. Daardoor ontbreekt het aan voldoende draagvlak en visie. Ook is er veel kostbare tijd verloren gegaan door discussies over bepaalde onderdelen uit het plan. De interimbestuurder die sinds kort is aangesteld, heeft het plan vanwege tijdsdruk, nu akkoord gegeven. Het ontbreekt aan tijd om nu nog met elkaar de inhoud en koers gezamenlijk te bepalen. Pagina 9 van 13

10 Organisatiestructuur Een belangrijk onderdeel van het plan van aanpak was de inrichting van een nieuwe organisatiestructuur. De directeur-bestuurder vond een wijziging in de structuur belangrijk om het verbeterproces in te gaan. (Een deel van) het team kon zich niet vinden in het voorstel. Mede door dit punt is het proces vertraagd, zo geeft de directeur-bestuurder aan. De organisatiestructuur is tot op heden nog ongewijzigd. Daarbij komt dat één van de leden van het managementteam sinds enige weken is vrijgesteld van werkzaamheden. De structuur van de organisatie en de verantwoordelijkheden binnen het team en schoolleiding zijn daarom onduidelijk. Continuïteit Er zijn diverse personele wisselingen volgend schooljaar. We hopen dat het bestuur in staat is om de organisatie en de personele bezetting zo optimaal mogelijk te krijgen ten gunste van het verbetertraject. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten De opbrengsten van 2017 zijn, net als die in 2014, 2015 en 2016, onvoldoende. Groep 8 heeft afgelopen jaar vaak gesplitst gewerkt. Dit hield in dat de groepen afzonderlijk van elkaar, op niveau, instructie kregen en werkten. Het lijkt erop dat de achterstand te groot is geweest en dat het plan van aanpak dan ook nog niet tot het gewenste resultaat heeft geleid. Leerstofaanbod In het kwaliteitsonderzoek was de doorgaande lijn en het aanbod in groep 1 en 2 een verbeterpunt. Voor het aanbod in de groepen 1 en 2 is een jaarplanning opgesteld met een combinatie van thema's uit de methode en eigen thema's. Voor beginnende gecijferdheid is dit uitgebreid uitgewerkt, maar voor de overige leergebieden nog niet. Op dit punt is dan ook meer tempo noodzakelijk. Het (brede) aanbod is daarom nog steeds onvoldoende beredeneerd. Opvallend is dat groep 3 niet is aangehaakt bij de ontwikkelingen in groep 1 en 2. Vooral omdat de doorgaande lijn van groep 1-2 naar groep 3 eerder als verbeterpunt is genoemd. Pagina 10 van 13

11 De onderbouw heeft externe ondersteuning gehad bij het proces in groep 1/2 en de leraren pakken dit nu zelf verder op. Zij hebben, samen met een intern begeleider, regelmatig bijeenkomsten over de (gewenste) manier van werken. De eigen ontwikkeling van het onderbouwteam houden ze zelf op een poster bij. Hierop is te zien dat er goede stappen zijn gezet. Didactisch handelen, afstemming en tijd De leraren werken sinds kort vanuit blokvoorbereidingen. Dit gebeurt in elke groep van 3 t/m 8 op het gebied van rekenen. Het team geeft zelf aan dat dit voor hen goed werkt ('Waarom hebben we dat niet eerder gedaan?'). Ook in de dagplanning is de differentiatie opgenomen: er wordt gewerkt in groepen van kinderen die meer instructie nodig hebben, kinderen die sneller aan de slag kunnen en een basisgroep. Een snelle uitbouw van deze werkwijze naar de andere leergebieden moet nu gemaakt worden. Dan kan ook hier een positieve waardering op z'n plaats zijn. Er zijn daarnaast afspraken gemaakt over hulpmiddelen die de leraren kunnen inzetten in de groep in het kader van zelfstandig werken/ klassenmanagement. Tijdens de observaties bleek echter dat hier in de praktijk nog heel divers mee omgegaan wordt. We zien hier goede en minder goede voorbeelden binnen de school, het vereist regie en focus vanuit de schoolleiding om hier meer één lijn in de uitvoering in te krijgen. Op de aspecten didactisch handelen en afstemming zien we veelbelovende ontwikkelingen. De taakgerichte werksfeer is verbeterd ten opzichte van het laatste onderzoek en daarom als voldoende beoordeeld. De actieve betrokkenheid is in sommige groepen op orde, bij andere groepen is nog verbetering nodig. Over het geheel genomen is daarom dit punt als onvoldoende beoordeeld. Ook bij de afstemming is ontwikkeling zichtbaar, maar nog niet (breed) genoeg om tot een positieve waardering te komen. De effectieve leertijd is nog steeds een verbeterpunt. Voor teveel groepen waren bijvoorbeeld de (ingestuurde) roosters niet kloppend met de dagelijkse praktijk. Zorg en begeleiding Op het gebied van de zorg en begeleiding is er ook ontwikkeling waar te nemen. Toch zijn de indicatoren hier nog altijd als onvoldoende beoordeeld. Dat heeft verschillende oorzaken. Het proces van zorg en (extra) begeleiding is inmiddels beschreven, dit kan houvast bieden voor het team. Het uitwerken van de verschillende zorgniveaus en bijbehorende criteria is hier nog een noodzakelijke volgende stap. Pagina 11 van 13

12 We zien dat de school op dit moment vooral nog bezig is om de preventieve zorg (afstemming) op orde te krijgen. Het planmatig inrichten van de curatieve zorg moet nog structureel opgepakt worden. Toch dringt de tijd en is het nodig om ook op dit punt in korte tijd een forse slag te maken. De intern begeleiders lijken bereid om zich te ontwikkelen en verder te professionaliseren. Naast de zorg en begeleiding en de uitvoering van remedial teaching (RT) zijn zij nu in de praktijk ook verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het didactisch handelen en het aanbod in groep 1 en 2. Enkel de focus op de verbetering van de zorg en begeleiding is in deze fase al iets waar de intern begeleiders de handen aan vol kunnen hebben. Ondanks dat er zichtbaar ontwikkeling is op dit punt, zijn de randvoorwaarden nu niet goed om in korte tijd grote slagen te kunnen maken. Dat is wel nodig om de kwaliteit op voldoende niveau te krijgen. (voorwaarden voor) Kwaliteitszorg Aan de hand van de noodzakelijke ontwikkeling van het didactisch handelen, is goed te onderbouwen waarom de voorwaarden voor kwaliteitszorg nog steeds ontbreken en alle onderdelen van kwaliteitszorg als onvoldoende zijn beoordeeld. Ten eerste ontbreekt het nog steeds aan een schoolbreed beeld van de kwaliteit. Niet alle leraren zijn systematisch bezocht met als doel het ontwikkelen en verbeteren van leerkrachtvaardigheden naar een voldoende niveau. Uit de gesprekken komt naar voren dat leraren open staan en behoefte hebben aan feedback of begeleiding. Ondanks de noodzaak en de behoefte, heeft het hieraan ontbroken de afgelopen maanden. Daarnaast zien we dat belangrijke thema's in de schoolontwikkeling informeel belegd zijn bij bijvoorbeeld de intern begeleiders. Het ontbreken van een heldere organisatiestructuur met verantwoordelijkheden, zorgt voor stagnatie in het verbeterproces. Deze situatie maakt het onmogelijk om nu te bouwen aan een professionele schoolcultuur. Pagina 12 van 13

13 3 VERVOLG TOEZICHT Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs is op onderdelen verbeterd, maar vertoont nog belangrijke tekortkomingen. Het eerder toegekende toezichtarrangement zeer zwak blijft gehandhaafd. De ontwikkelingen zijn nog pril en we hebben zorgen over het tempo van de schoolontwikkeling. Ook de voorwaarden om een professionele schoolcultuur en zo duurzame kwaliteitsverbetering te realiseren, ontbreken. Pagina 13 van 13