Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 3 INHOUDSTAFEL

Transcriptie

1 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 3 INHOUDSTAFEL Inhoudstafel 3 WOORDJE VOORAF 4 Roger Van Overstraeten Society vzw 6 PROJECTEN IN A. Basisonderwijs Wardje & Oortjes Gespitst! Mie Piraat & Oogjes Open Op weg met elektron Sluit de Stroomkring Peter en de Wolf Chip! Chip! Chip! Hoera! De Uitvinders en hun waanzinnige karavaan 19 B. Secundair Onderwijs IT s Alive (Chip! Chip! Chip! Hoera! SO) IR WordWebWonder & De Webklas Luister naar de chip Stimulus Positiebepaling met gps 25 C. Hoger Onderwijs 26 Cera Award 26 D. Algemeen publiek Science Caching ART 29 En tussendoor 30 En Verder 34 A. Projecten vanaf Verbeeld-Ing 35 B. Leerlijn & educatief aanbod 36 Financieel Dankwoord 38 Lijst met afkortingen 39 RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 3 4/14/08 8:05:08 PM

2 4 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society WOORDJE VOORAF RVO-Society ontwikkelt projecten om vijf- tot achttienjarigen beter kennis met technologie te laten maken. We doen dat in nauwe samenwerking met leerkrachten, begeleiders, directies, de onderwijssteunpunten en de bedrijfswereld. Het streefdoel is jongeren laten ervaren hoe ze een technisch probleem oplossen, hoe ze technische systemen kunnen onderzoeken, de werking ervan kunnen ontdekken en zelf kunnen bouwen. De leerkracht moet de situatie creëren waarin dat mogelijk is én moet de sfeer in de klas brengen die onderzoeken, ontdekken en creëren stimuleert. De angst om fouten te maken of de vrees voor onbeantwoorde vragen moet plaats maken voor de drang om te weten, de wil om te kunnen, het avontuur van het onbekende en de voldoening van de ontdekking. Door aan deze doelen ook de samenhorigheid van een team, het gebruik van beschikbare bronnen, de durf om eigen grenzen te verleggen en het respect voor mekaars inspanningen toe te voegen, creëren we een creatieve chaos die niet langer technologie gééft, maar wel technologisch opvoedt. In dit jaarverslag krijgt u een overzicht van de educatieve projecten van 2007: we startten een aantal nieuwe projecten en sloten er een aantal succesvol af. De belangrijkste gebeurtenis in 2007 was echter het opstarten van ons geprofessionaliseerde pedagogische aanbod. Het lesmateriaal voor de opleidingen werd geselecteerd uit onze meest succesvolle projecten zodat het opleidingsaanbod de projecten van RVO-Society bestendigt en transformeert tot stabiele opleidingen die een permanente inspiratie voor leerkrachten moeten vormen. Waarom? Omdat technologische opvoeding belangrijk is, als bijdrage aan de toekomstkansen van kinderen en als onderbouw voor een innoverend en ondernemend Vlaanderen. Technologische opvoeding is dus nodig, nu, als zorg voor later. Jo Decuyper Directeur RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 4 4/14/08 8:05:12 PM

3 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 5 Roger Van Overstraeten Society RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 5 4/14/08 8:05:13 PM

4 6 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society ROGER VAN OVERSTRAETEN SOCIETY VZW Roger Van Overstraeten Society vzw Kristof Jacobs, Omer Deboes, Sofie Stoop Jo Decuyper, Nico Goddé, Veronique Steurs, Evelyne Vanden Bosch Isabelle Borremans RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 6 4/14/08 8:05:26 PM

5 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 7 Raad van Bestuur Erelid RVO-Society: Agnes Van Overstraeten Voorzitter Raad van Bestuur: Luc Kindt Leden Raad van Bestuur: André Vinck, Ludo Deferm, Christian Vanhuffel, Peter Simkens RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 7 4/14/08 8:05:34 PM

6 8 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society Structurele Partners Partners RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 8 4/14/08 8:05:44 PM

7 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 9 Individuele Leden G. Arnout, G. Declerck, H. De Man, B. De Moor, L. De Schamphelaere, J.C. Deschamps, R. Dillemans, P. Lagasse, F. Librecht, K. Maex, J. Raets, G. Segers, R. Standaert, J. Van Helleputte, P. Van Waeyenberge Adviesraad Rudy Aernoudt, Paul Bottelberghs, Jean-Claude Burgelman, Wim Van Broeck, Lieven Danneels, Omer Deboes, Hugo De Man, Paul Degreef, Stijn Dhert, Ferre Laevers, Josephine Lenaerts, Karen Maex, Geert Schelstraete, Piet Van Avermaet, Rik Van de Walle, Paul Van Droogenbroeck, Luc Van Praet, Marc Van Wesemael Educatieve partners Bisdom Mechelen RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 9 4/14/08 8:06:00 PM

8 10 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 10 4/14/08 8:06:09 PM

9 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 11 projecten in 2007 RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 11 4/14/08 8:06:13 PM

10 12 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society projecten IN 2007 A. Basisonderwijs 1. Wardje & Oortjes Gespitst! Wie Prentenboek: De Eenhoorn, IMEC & RVO-Society Educatief pakket & opleidingen: RVO-Society & ECEGO Contact Omer Deboes Timing Eerste uitgave prentenboek: september 2005 Uitgave pakket: mei 2007 Doelgroep 3de jaar kleuteronderwijs (4-6-jarigen) a. Klets! Boem! Beng! In september 2005 lanceerde RVO-Society, in samenwerking met De Eenhoorn en IMEC het prentenboek Wardje. Het verhaal over een doof konijntje richt zich tot kindjes uit de derde kleuterklas en leert hen meer over doof zijn en over beter horen dankzij technologie. We ontdekten dat veel kleuterjuffrouwen op zoek zijn naar educatieve pakketten over technologie. Samen met ECEGO besloten we daarom Oortjes Gespitst te ontwikkelen, een didactisch pakket over technologie en gehoorproblemen, gebaseerd op het dove Wardje. b. Resultaten in 2007 Oortjes Gespitst werd in mei 2007 gelanceerd. We verkochten al 150 exemplaren en een 130-tal kleuterleerkrachten nam deel aan de navormingen van ECEGO. c. Planning In 2008 willen we de promotie voor Oortjes Gespitst verhogen. Het pakket staat daarom in de catalogus van Cego Publishers die in Vlaanderen en Nederland wordt verspreid. Daarnaast stellen zeventien voorlichters van Uitgeverij Averbode en van schoolleverancier Reinders Oisterwijk het pakket in Vlaamse en Nederlandse scholen voor. CEGO Publishers staat met het pakket ook op de internationale beurzen van Frankfurt, Bologna en Londen. Voor de navormingen van ECEGO in 2008 schreven al 40 leerkrachten zich in. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 12 4/14/08 8:06:21 PM

11 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society Mie Piraat & Oogjes Open Wie Prentenboek: De Eenhoorn, IMEC & RVO-Society Educatief pakket & opleidingen: RVO-Society & ECEGO Contact Omer Deboes Timing Eerste uitgave Mie Piraat: oktober 2007 Eerste uitgave Oogjes Open: september 2008 Doelgroep 3de jaar kleuteronderwijs & 1ste jaar basisonderwijs (4-8-jarigen) a. Kabeljauwen en potvissen! Door het succes van het eerste prentenboek Wardje en door het enthousiasme voor het werkboek Oortjes Gespitst, hebben alle partners van Wardje besloten om nog 4 nieuwe prentenboeken met werkpakket te publiceren, één over elk zintuig. Het tweede boek in de reeks is Mie Piraat, een onverschrokken konijntje (zus van Wardje!) dat slechts één angst kent: het donker. Maar ze kan tijdens het nachtspel met vriendjes Vleermuis, Das en Egel toch niet voor hen onderdoen? Gelukkig kan de papa van Vleermuis haar een nachtkijker lenen. Oogjes Open is het educatieve lespakket bij Mie Piraat en is momenteel in volle ontwikkeling. Met het lespakket leren kinderen van 5 tot 7 jaar meer over zien en beter zien, met de hulp van technologie. Dankzij het pakket Wardje heb ik ontdekt hoe ik op een eenvoudige en prettige manier aan de ontwikkelingsdoelen i.v.m. techniek kan werken met mijn kleuters. (leerkracht, 2007) b. Resultaten in 2007 Het prentenboek Mie Piraat werd in september 2007 voor de eerste keer voorgesteld tijdens de Open Bedrijvendag in IMEC en op de Boekenbeurs in oktober Ondertussen begonnen RVO-Society en ECEGO samen het educatief pakket Oogjes Open met CD-rom, doe- en kijkdoos te ontwikkelen. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 13 4/14/08 8:06:25 PM

12 14 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society projecten in Op weg met elektron Wie Contact RVO-Society in samenwerking met XIOS-Hogeschool Hasselt Omer Deboes Timing Start/eerste versie: 2004 Aanmaak 10 eerste experimenteerkoffers + handleiding: juli-augustus 2007 In navormingsaanbod RVO-Society: vanaf schooljaar Doelgroep 1ste en 2de leerjaar (6-8-jarigen) a. Speel een elektron! In 2004 maakte Jan Beerten, student lerarenopleiding aan de XIOS-Hogeschool in Hasselt, in samenwerking met zijn promotor Elly Quanten, een variant op ons project Sluit de Stroomkring voor 6- tot 8-jarigen. RVO-Society bouwde op basis van die versie een experimenteerkoffer en een leerkrachtenhandleiding waarmee de eerste graad van het basisonderwijs met de basis van elektriciteit aan de slag kan. b. Resultaten in 2007 De eerste 10 experimenteerkoffers werden in de zomer van 2007 samengesteld. De opleiding Op weg met elektron werd ook in het nascholingsaanbod opgenomen. Leerkrachten die de opleiding (een halve dag) volgen, krijgen daarna de mogelijkheid om de koffer voor drie maanden uit te lenen en in hun klas te gebruiken. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 14 4/14/08 8:06:28 PM

13 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society Sluit de Stroomkring Wie RVO-Society, in samenwerking met de Vrije Universiteit Brussel, het Actieplan Wetenschap en Innovatie, TOBO (TOS21), Departement lerarenopleiding van Groep T en van de KHLeuven Contact Omer Deboes Timing Eerste geplande oplevering van volledige kit: september 2007 Doelgroep 2de en 3de graad basisonderwijs (8-12-jarigen) a. Elektriciteit in beeld Omdat elektriciteit onzichtbaar is, kunnen jongeren zich de begrippen spanning, stroom en weerstand moeilijk voorstellen. Om die begrippen zichtbaar te maken, bouwde RVO-Society een mechanisch model en een vloeistofmodel om elektrische stroming te simuleren. Beide modellen stellen elektriciteit realistisch voor, maar het mechanische model is praktischer in de klas. Daarom baseert RVO-Society zich voor het educatieve pakket op dat model. b. Resultaten in 2007 Eind 2005 gingen we op zoek naar een geschikt prototype om onze eerste pakketten op te baseren. Begin 2007 besloten we dat het ingenieursbureau 3D-ontwerp ons idee best kon herontwerpen. Met het nieuwe ontwerp was het bureau in staat om een eerste geslaagd prototype te ontwikkelen. Op basis van dat prototype konden we 15 modellen bouwen. Ondertussen startte ook de eerste opleiding op 6 december Ongelofelijk wat kinderen al weten! Bram (8 jaar) vertelde spontaan dat als de schakelaar op 1 staat het lampje brandt en op 0 niet. (Nico Goddé, 2007) c. Planning In 2008 vervolgen we onze opleidingen Sluit de Stroomkring. Na elke les zal het mogelijk zijn om een model uit te lenen voor een periode van drie maanden en om het zo in de klas uit te proberen. Verder denken we er ook aan om het model uit te breiden zodat het ook geschikt zal zijn voor het secundair onderwijs. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 15 4/14/08 8:06:29 PM

14 16 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society projecten IN Peter en de Wolf Wie RVO-Society, in samenwerking met de Koninklijke Muziekkapel van de Gidsen, IMEC, Provincie Vlaams-Brabant, Contact Veronique Steurs Timing Eerste voorstelling: 9 oktober 2007 Doelgroep 2de graad basisonderwijs (8-10 jarigen) a. Er was eens Op 9 oktober 2007 voerde de Koninklijke Muziekkapel van de Gidsen het stuk Peter en de Wolf op in de stadschouwburg van Leuven met als genodigden 1000 kinderen van 8 tot 10 jaar. Na de voorstelling kregen de kinderen elk een cd van Peter en de Wolf mee naar huis en konden ze zich inschrijven voor de workshop De Vrolijke Blaaskakenvan Moos vzw. b. Resultaten in 2007 Via Peter en de Wolf maakten de kinderen kennis met een bekend en sprekend stukje klassieke muziek, een wereldberoemd harmonieorkest, blaasinstrumenten, techniek achter de muziekinstrumenten en een echte voorstelling in een echte stadsschouwburg. Bij gebrek aan beeldmateriaal, konden de kinderen het verhaal alleen begrijpen als ze beroep deden op hun verbeeldingskracht en natuurlijk op de muziek. We waren gisteren 9 oktober met de bus naar Leuven gereden. We gingen kijken en luisteren naar het schouwburgtheater. Naar de voorstelling van peter en de wolf. Het was een spektakel met muzikanten, echt tof. (Jacob, 4de leerjaar, 2007) c. Planning Door het grote succes van Peter en de Wolf, willen we dit initiatief in schooljaar graag met andere muziekstukken in andere steden herhalen. De Koninklijke Muziekkapel van de Gidsen doet alvast terug mee. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 16 4/14/08 8:06:33 PM

15 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society Chip! Hoera! Wie Contact Timing Doelgroep RVO-Society, in samenwerking met IMEC, Actieplan Wetenschapinformatie en -Innovatie, KVIV, Entiteit Curriculum, Netwerk TOBO, KULeuven, Avnet Inc., Belgacom, ESF, ECEGO, Bisdom Mechelen, Accent op talent en zijn proeftuinen, Provincie Vlaams-Brabant, OVSG, Proeftuinen van Overijse, Tienen en Leuven en Option nv Omer Deboes Lopend project: Start in 2000: Introductie tot de chip van Maaike Op de Beeck (IMEC) Ontstaan van opleidingspakket Chip! Chip! Chip! Hoera! in 2003 Publicatie educatieve handleiding bij de leskit: april de & 6de leerjaar (10-12-jarigen) a. Hello Chippy! Tijdens een reeks leuke doeactiviteiten leren we 10- tot 12-jarigen om zich vragen bij elektrische toestellen, zwarte dozen, te stellen. Ze zoeken zelf een antwoord op hun vragen en ontdekken al doende de kleine technicus, wetenschapper of ingenieur in zichzelf. Ze leren toekomstgerichte technologie, haar mogelijkheden en de ontwikkelaars ervan te waarderen. We moeten voor leerkrachten een traject uitstippelen zodat hij of zij tegen kinderen durft zeggen: Ik weet het niet. We zullen het samen zoeken. (Omer Deboes, 2007) b. Resultaten in 2007 Dit jaar maakten we een vierde reeks van 20 koffers met handleidingen in het kader van het vervolgproject Chip! Chip! Chip! Hoera! van EWI. Vanaf 2007 verspreiden we de koffers en de bijbehorende navormingen via begeleiding, steunpunten, hogescholen en nascholingscentra in alle netten. Hiervoor bestaan afspraken en contracten met OVSG, Vrij Onderwijs, PDCL, DINAC, 10 lerarenopleidingen aan hogescholen, de VLOR-werkgroep en Accent op Talent en zijn proeftuinen. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 17 4/14/08 8:06:35 PM

16 18 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society projecten IN 2007 Naast navormingen over Chip! Chip! Chip! Hoera!, worden ook de navormingen Technologie (g)een zorg voor later en Hoe word ik technocoach? aangeboden. Die opleidingen richten zich meer tot directie, schoolteams of T.O.-coördinatoren en helpen scholen om technologie en wetenschappen in het lessenpakket te integreren. De opleidingen werden gebaseerd op onze ervaringen met leerkrachten tijdens Chip! Chip! Chip! Hoera! Gekoppeld aan deze nascholingen worden de educatieve koffers van Chip! Chip! Chip! Hoera! zowel te leen ( 200 waarborg) als te koop aangeboden ( 400). Dankzij de steun van onze sponsors kunnen we de financiële drempel zo laag houden. De groei van Chip! Chip! Chip! Hoera! in cijfers: Aantal lln Aantal lkr Aantal c. directeurs Planning Aantal Chip! Chip! begeleiders Chip! Hoera! blijft een stabiel succes 5 dat in steeds meer 35 scholen toegang vindt. 22 We gaan ons 75 vanaf Aantal 2008 focussen hogescholen op het stabiliseren, behouden en 3 uitbreiden van de 7 technologielessen 3 in de scholen waar 8 Chip! Aantal Chip! Chip! studenten Hoera! HS succes heeft. Onze opleidingen, 150 waarvan vooral 450 de opleiding Hoe 554 word ik een technocoach, 580 Aantal spelen docenten daarbij een HScentrale rol Inspecteurs 1 11 Medewerkers steunpunten ECEGO & SICO 9 12 Totaal # personen RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 18 4/14/08 8:06:37 PM

17 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society De Uitvinders en hun waanzinnige karavaan Wie KHLimburg, in samenwerking met RVO-Society, de Katholieke Scholengemeenschap Harlindis Relindis, Atelier Vrijdag, de Katholieke Hogeschool Leuven (lerarenopleiding) en het Actieplan Wetenschapsinformatie en -Innovatie Contact RVO-Society: Veronique Steurs, KHLimburg: Brunhilde Keijers Timing Start project: februari 2007 Vlaams eindevenement: juni 2007 Tentoonstelling in Eindhoven: oktober 2007 Doelgroep 3de graad lager onderwijs (10-tot 12-jarigen) Jonge uitvinders toveren met happy ends Het project De Uitvinders organiseert een confrontatie tussen kinderen en techniek. Eerst luisteren de kinderen naar een spannend verhaal dat voor het einde stopt. Met kunst en techniek moeten ze daarna zelf voor een goede afloop zorgen. Twintig pilootklassen uit Limburg en Vlaams-Brabant bouwden vanaf maart 2007 aan een kunstzinnig voertuig, daarbij geholpen door studenten lerarenopleiding van de KHLeuven en de KHLimburg. In juni presenteerden ze hun oplossingen aan een jury. De prijs voor techniek en technologie ging naar de Mariaschool van Tervuren. En ook de kinderjury was bijzonder enthousiast over hun B-Fly! RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 19 4/14/08 8:06:40 PM

18 20 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society projecten IN 2007 B. Secundair Onderwijs 1. IT s Alive (Chip! Chip! Chip! Hoera! SO) Wie RVO-Society, in samenwerking met het Actieplan Wetenschapsinformatie en -Innovatie Contact Nico Goddé Timing Lopend project vanaf september 2006 Doelgroep 1ste graad secundair onderwijs (12-tot 14-jarigen) a. IT leeft! Voor IT s Alive hertaalden we ons project Chip! Chip! Chip! Hoera! naar het secundair onderwijs en vulden we het basismateriaal aan met een aantal extra componenten. De leskit bevat ook een handleiding met handson experimentjes zodat de leerlingen intuïtief ontdekken hoe elektriciteit, schakelingen en chips werken. IT s Alive wil leerkrachten en leerlingen aanzetten om creatief met technologie aan de slag te gaan. Alles werd samengesteld volgens moderne educatieve principes zoals ervaringsgericht leren en de CLIM-methode waarbij de leerlingen in groep de antwoorden ontdekken. b. Resultaten in 2007 Vanaf september 2007 startten we de navormingen van IT s Alive. Tijdens de eerste les (één dag) leren we de leerkrachten om het materiaal te gebruiken. Daarna krijgen ze de kans om het pakket te lenen voor een periode van twee maanden. Op de terugkomdag brengen ze hun materiaalbox terug mee en bespreken we hun ervaringen en beantwoorden we nog vragen. De eerste reacties waren alvast heel enthousiast. c. Planning In 2008 willen we de opleidingen vervolgen. Het pakket zal verder worden geoptimaliseerd en uitgebouwd, vooral met extra oefeningen zodat leerkrachten en hun klas creatief aan de slag kunnen. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 20 4/14/08 8:06:44 PM

19 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society IR13 (Ingenieur vanaf 13) Wie Departement Elektrotechniek (ESAT) van de KULeuven, in samenwerking met RVO-Society, LEGO en het Actieplan Wetenschapsinformatie en -Innovatie Contact RVO-Society: Nico Goddé, KULeuven: Wim Dehaene Timing Eerste pilootjaar: Doelgroep 1ste graad secundair onderwijs (12- tot 14-jarigen) a. Beheers de logische poorten in sneltreinvaart Met IR13 leren jongeren ingenieursvaardigheden zoals teamwerk, technisch inzicht en logisch en probleemoplossend denken en maken we hen warm voor technologie en elektronica. Met logische modules manipuleren ze een LEGO-treintje tot het automatisch voor een rood licht stopt, bij een seinhuis toetert of de lichten in het donker aanzet. In de leskit zitten treinen, schakelingen en een uitgebreide handleiding. Bij technologie mag je fouten maken, en dat is nodig om creatief en innovatief te zijn. Zolang je maar uit je fouten leert en het ook eens anders probeert. (Omer Deboes, 2007) b. Resultaten in 2007 In de eerste 6 maanden van 2007 ontwikkelden en testten we de elektronische bouwstenen bij de bestaande LEGO-treinen. Tegen de zomer van 2007 waren drie volledige sets beschikbaar. Gedurende een zomerkamp (27 tot 31 augustus) testten we de treinensets en de educatieve handleiding met alle opdrachten nog eens uit. De vijftien jongeren van 11 tot 14 jaar vonden de treinen de boeiendste activiteit van het zomerkamp. Sinds september 2007 testen negen pilootscholen de treinensets in hun eigen klas. Tijdens het schooljaar wordt het project regelmatig geëvalueerd en bijgestuurd. Een tiental scholen volgen dit schooljaar al navorming en staan op de wachtlijst om volgend schooljaar met een treinenset te kunnen werken. c. Planning Vanaf schooljaar zullen tot 20 scholen het pakket kunnen uitlenen of aankopen. Om ons treinenpark van 3 naar 20 treinen uit te breiden, zoekt RVO-Society in 2008 actief naar Vlaamse technologiebedrijven die een IR13-treinenset willen sponsoren. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 21 4/14/08 8:06:47 PM

20 22 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society projecten IN WordWebWonder & De Webklas Wie Contact Timing Doelgroep RVO-Society, in samenwerking met DNS BE, Prodius, 2Go2, VLAJO en Hypothèse Isabelle Borremans Driejarig project: Eerste editie: februari - mei 2006 Tweede editie: september 2006 mei 2007 Derde editie: oktober 2007 mei 2008 Lager en Secundair onderwijs (10-18-jarigen) a. Websites met een educatief nut WordWebWonder is het resultaat van een samenwerking tussen DNS BE vzw en RVO-Society vzw. DNS BE wil dat jongeren het belang van websites en.be-domeinnamen beter begrijpen. RVO-Society wil dat jongeren meer van de technologie het internet weten en dat ze kwaliteitsvolle, nuttige websites kunnen bouwen. Op de website leren jongeren en leerkrachten meer over het internet via verzamelde informatie, spelletjes en een wedstrijd waarbij de meest volledige, ordelijke en mooiste website met een prijs wordt beloond. WordWebWonder richt zich tot leerlingen die een (online) werkje voor school maken en tot de mini-ondernemingen van VLAJO onder het motto geen bedrijf zonder website. b. Resultaten in 2007 In schooljaar schreven 100 mini-ondernemingen zich in. Achttien haalden het einde en mini-onderneming Socks On The Rocks kreeg de eerste prijs. Bij de gewone vakdeelnemers schreven 62 groepjes zich in, maar slechts twee maakten hun website ook af. Fatal Errors won de hoofdprijs. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 22 4/14/08 8:06:53 PM

21 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 23 Na een grondige evaluatie in juli 2007 besloten we om WordWebWonder in een nieuw jasje te steken: is een naslagwebsite waar iedereen kan leren hoe je websites bouwt en vooral hoe je dat goed doet. Via een wizard leren we personen die niets van websites kennen in kleine stapjes om een eenvoudige website te maken. Het project bereikt dus een groter publiek. Het wedstrijdelement is er nog steeds voor jongeren tot 19 jaar. De spelletjes zijn niet langer verplicht, maar de deelnemers aan de wedstrijd kunnen er bonuspunten mee winnen. De website bevat ook een afgesloten leerkrachtengedeelte waar ook leerkrachten websites leren maken en tips krijgen om datzelfde met hun klas te proberen. Aansluitend gaan we op klasbezoek bij een beperkt aantal leerkrachten om hen in de klas te helpen bij het opzetten van hun website. Voor leerkrachten die eerst zelf alles grondig willen leren, bieden we in ons navormingspakket de betalende opleiding De Webklas aan. Leerkrachten leren er zelf websites maken en er wordt besproken hoe je dat met de klas kan aanpakken. Mijn leerlingen willen allemaal op de site gaan kijken en er verder aan werken. Volgende week staat dus volledig in het kader van de website. We gaan er iets supers van maken! (Leerkracht BaO & zijn klas, 2007) c. Planning Door de restyling in augustus 2007 werd WordWebWonder nieuw leven ingeblazen. Nochtans loopt WordWebWonder af in 2008, ook al groeit de respons ook op de opleiding De Webklas. Daarom zullen we vanaf 2008 partners zoeken om het project toch voort te zetten. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 23 4/14/08 8:06:54 PM

22 24 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society projecten IN Luister naar de chip Wie RVO-Society, in samenwerking met IMEC, Cochlear, Actieplan Wetenschapsinformatie en -Innovatie, de lerarenopleiding van Katholieke Hogeschool Kempen (Campus Turnhout) en netwerk TOSO (TOS21) Contact Evelyne Vanden Bosch Timing Conceptfase: december september 2006 Ontwikkelfase: september augustus 2007 Testen prototypes en afwerking: januari - juni 2008 Doelgroep 2de en 3de graad secundair onderwijs (14-18-jarigen) a. Een vakoverschrijdend oor Luister naar de chip is een educatieve leskit over het cochleaire implantaat, een hoogtechnologisch hoorapparaat. Gewone hoorapparaten versterken geluid, maar het cochleaire implantaat plant trillingen rechtstreeks in de gehoorzenuw in. Omdat het cochleaire implantaat verschillende wetenschappelijke principes, communicatieve en sociale vaardigheden integreert, past de kit prima in de vakoverschrijdende eindtermen van de middelbare school. De kit bestaat uit een hard- en softwareplatform dat de werking van een cochleair implantaat illustreert, evenals basisbegrippen uit de fysica (geluid), de biologie (werking van het oor), de wiskunde (trigonometrische functies) en de elektronica. In 2007 ontwikkelde een stuurgroep met ingenieurs van IMEC en leerkrachten het hard- en softwareplatform dat de werking van het cochleaire implantaat illustreert. We testten het platform een eerste keer tijdens Accenta, een jaarbeurs in Gent (september 2007). De technologie van een cochleair implantaat betekent communicatie, sociaal contact, en levensvreugde. (Persbericht RVO-Society, 2007) b. Planning Vanaf januari 2008 zullen we een gebruikshandleiding bij de simulator opstellen zodat een leerkrachtenteam aan de educatieve handleiding kan beginnen. Vanaf 2008 starten ook de eerste proeflessen voor een select studentenpubliek. Tegen september 2008 zal het pakket volledig af zijn en wordt het een deel van ons educatief aanbod van RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 24 4/14/08 8:07:00 PM

23 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society Stimulus Positiebepaling met gps Wie Vrije Universiteit Brussel, in samenwerking met RVO-Society, Actieplan Wetenschapsinformatie en -Innovatie en TOS21 Contact Evelyne Vanden Bosch Timing Start: februari 2004 Oplevering: december 2006 Workshops: vanaf 2007 Start navormingen: vanaf schooljaar Doelgroep 2de en 3de graad secundair onderwijs (14-18-jarigen) a. De computer in de klas In 2004 maakte de Vrije Universiteit Brussel een virtuele leeromgeving over wetenschap en technologie voor het project Stimulus ( RVO-Society ontwikkelde een gps-simulator (drie satellietjes en een ontvanger) bij hun virtuele pakket zodat kinderen hands-on de werking van een gps kunnen onderzoeken. b. Resultaten in 2007 Zelf gebruikten we de gesimuleerde gps al bij de jungleworkshop Op zoek naar de schat via de GPS voor de lagere school. Op verschillende beurzen bouwden we een jungle, waarin de kinderen met de gesimuleerde gps een schat zochten. Later schreven we ook een handleiding bij de gps-simulator. c. Planning In het voorjaar van 2008 zullen we de handleiding verder afwerken. Vanaf schooljaar zullen de opleidingen over positiebepaling en gps starten. Leerkrachten zullen het pakket kunnen uitlenen om het in de klas te gebruiken. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 25 4/14/08 8:07:11 PM

24 26 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society projecten IN 2007 C. Hoger Onderwijs 1. Cera Award Wie Cera, in samenwerking met RVO-Society, Wetenschapswinkel.be, VIK, KVIV, De Nayer Instituut, Erasmus Hogeschool Brussel, Groep T Leuven, Hogeschool Antwerpen, Hogeschool Gent, Hogeschool West-Vlaanderen, Katholieke Hogeschool Sint-Lieven, KHLimburg, KdGhogeschool, KHBO, KHK, XIOS-hogeschool, UGent, KULeuven, Vrije Universiteit Brussel Contact Sofie Stoop Timing Lopend project vanaf september 2006 Doelgroep Ingenieursstudenten (18-24-jarigen) a. Gezocht: Ing/ir (m/v) met engagement Elk jaar in september lanceert Cera Award een oproep aan de socialprofitsector om wetenschappelijk-techn(olog)ische projecten in te dienen. Die projecten worden daarna, in samenspraak met de universiteiten en de hogescholen, geëvalueerd om uit te maken welke ervan uitdagend genoeg zijn. De positief geëvalueerde projecten worden daarna als eindwerkopdracht aan de studenten aangeboden. De studenten werken hun project uit in het jaar dat volgt. De Cera Award beloont de communicatieve, sociale en creatieve competenties van studenten en hun bereidheid om in de sociale sector werkervaring op te doen. In 2000 ontstond Cera Award voor industrieel ingenieurs en sinds 2005 coördineert RVO-Society het project en kunnen ook burgerlijk ingenieurs naar een Cera Award dingen. In november 2007 lauwerden we onze eerste Cera Award - studenten. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 26 4/14/08 8:07:15 PM

25 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 27 b. Resultaten in 2007 In november werden de laureaten van de oproep van 2005 bekendgemaakt. Eenendertig studenten maakten een eindwerk in een socialprofitorganisatie. Twintig daarvan dongen mee naar de Award. Zeventien studenten verschenen op 16 en 23 oktober 2007 voor de jury van de Cera Award. Zestien studenten wonnen de award, waarvan vier burgerlijk en twaalf industrieel ingenieurs. Vier ingenieurs verdienden een eervolle vermelding van de jury (zie succesvol afgerond op De uitreiking zelf vond plaats op 22 november in KBC Leuven tijdens de nationale adviesraad van Cera. De prijzen werden uitgereikt door Vlaams minister voor Wetenschap en Innovatie, Patricia Ceysens. Na de oproep van september 2006 meldden tegen november 2006 een 75-tal nieuwe socialprofitorganisaties zich aan. Daarvan werd een 30-tal projecten positief geëvalueerd als potentieel eindwerk/master. Dertien studenten tekenden in op evenveel projecten (tot november 2007) en zullen in juni 2008 of september 2008 afstuderen. c. Planning In september 2007 lanceerde RVO-Society haar derde oproep waarop 70 nieuwe socialprofitorganisaties intekenden. hun projecten worden tegen eind februari geëvalueerd. Vanaf maart 2007 worden de positief geëvalueerde projecten opnieuw bij de studenten gepromoot. Voor meer verankering van de Cera Award in het onderwijs, nam RVO-Society bovendien een nieuw initiatief. Projecten die als master/eindwerk niet in aanmerking komen, worden nu via een nieuw netwerk van wetenschapscommunicatoren naar de bachelorstudenten doorverwezen. Dit gebeurt buiten Cera Award om. Op die manier kunnen we nog meer socialprofits helpen. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 27 4/14/08 8:07:18 PM

26 28 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society projecten IN 2007 D. Algemeen publiek 1. Science Caching Wie KHLeuven, in samenwerking met RVO-Society, het Actieplan Wetenschap en -Innovatie, Geocaching België, Kariboe, Educonsult, steunpunt Industrieel en Wetenschappelijk Erfgoed, Vrienden van de Abdij van Park, Blindenzorg Licht En Liefde en Stad Leuven Contact KULeuven: Tessa Avermaete, RVO-Society: Evelyne Vanden Bosch Timing Start: september Geplande oplevering door RVO-Society: augustus 2007 Doelgroep Secundair onderwijs (12-18-jarigen) De zoektocht naar wetenschappelijke rijkdom Het project Science Caching is gebaseerd op de sterk opkomende en wijdverspreide hobby Geocaching: een modernere versie van de traditionele schattenjachten waarbij we kaart en kompas door een gps-toestel vervangen. Met Science Caching volgen jongeren een parcours met verschillende opdrachten. Ondertussen leren ze met een gps werken (coördinaten zoeken), ontdekken ze meer over wetenschappelijke thema s (zoals navigatie, klimaat of forensisch onderzoek) en vinden ze natuurlijk een schat! De parcours werden in Vlaams- en Waals- Brabant uitgestippeld en bevatten elk ongeveer vijf opdrachten (stappen) waarvan het antwoord de juiste coördinaten van de cache oplevert: dit is de schat waarnaar de jongeren op zoek zijn. Resultaten in 2007 RVO-Society ontwikkelde voor de KHLeuven 5 science caches: 2 voor de jarigen en 3 voor de jarigen. Voor elke leeftijdsgroep werd een cache navigatie en forensisch onderzoek ontwikkeld. Het vijfde thema behandelt de opwarming van de aarde voor 15- tot 18-jarigen. Vanaf schooljaar werd Science Caching een onderdeel van ons pedagogisch aanbod. Science Caching wordt ook ingeschakeld bij publieksevenementen om ouders en kinderen een wetenschappelijk ontspannende halve dag te bezorgen. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 28 4/14/08 8:07:21 PM

27 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society ART Wie RVO-Society, in samenwerking met IMEC Contact Jo Decuyper / Sofie Stoop Timing Start ontwikkeling: voorjaar 2005 Eerste voorstelling: Algemene Vergadering 10 mei 2006 Doelgroep Alle leeftijden (6 tot 99 jaar) a. Accessible Relationship Technology Om IMEC s bezoekerscentrum IMECEXPO nog toegankelijker te maken, ontwikkelde RVO-Society in samenwerking met IMEC en Quicksand het product ART. Deze Accessible Relationship Technology gidst bezoekers door het bezoekerscentrum. ART bevat twee onderdelen: een pda (Personal Digital Assistant) en speciale gidssoftware. De pda registreert aan welke demo de bezoeker staat en toont bijpassende informatie op het scherm. Afhankelijk van het profiel dat de bezoeker aanvankelijk ingeeft, zal de uitleg verschillen. Bij de demo over het cochleaire implantaat krijgt een dokter bijvoorbeeld uitleg over de implantatiemethode, een technicus over geluid-impulsomzetting en een kind over de sociale problemen van doof zijn. Wanneer de bezoeker naar huis gaat, wordt alle informatie automatisch naar zijn mailbox gestuurd. b. Resultaten in 2007 RVO-Society richt zich met ART tot het brede publiek: ook bezoekers in niet-technologische musea kunnen het nut van technologie ontdekken. We ontwikkelden het systeem in 2006 en testten het de eerste keer in IMEC s bezoekerscentrum IMECEXPO. Ondertussen werd het ook in Living Tomorrow 3 (Het Huis van de Toekomst in Vilvoorde) geplaatst en staat er een proefopstelling in het Hasseltse Z33. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 29 4/14/08 8:07:34 PM

28 30 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 30 4/14/08 8:07:42 PM

29 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 31 EN TUSSENDOOR... RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 31 4/14/08 8:07:44 PM

30 32 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society EN TUSSENDOOR... Nanotech Outreach Workshop IMEC organiseerde in 2007 samen met de US National Nanotechnology Initiative, RVO- Society en FNBA de eerste Nanotech Outreach Workshop. Meer dan 20 presentaties gaven een overzicht van de meest toonaangevende praktijkvoorbeelden op het gebied van nanotechnologiecommunicatie in wetenschapsmusea, onderwijs en onderzoekscentra. Forumdag Accent op Talent Op 1 juni 2007 besprak Accent op Talent op een forumdag de ontwikkelingen van de Proeftuinen. Elke Proeftuin en elke Proeftuinpartner kon er tonen wat hij in de afgelopen twee jaar tot stand had gebracht. Tijdens de plenaire sessies (met minister Vandenbroucke) kreeg RVO-Society een pluim voor haar geslaagde samenwerking met de Proeftuinen van Ijzer en Mariadal. 7 & 8 mei juni mei september 2007 Algemene Vergadering Tijdens de Algemene Vergadering van 9 mei 2007 stelden we ons nieuwe samenwerkingsproject IR13 voor en pakten we met het gloednieuwe professionele educatieve aanbod uit. Tijdens een educatieve beurs stonden onze samenwerkingsprojecten in het licht. Christine Van Broeckhoven wierp als keynote-spreker een nieuw licht op wetenschap en onderzoek. Accenta Internationale Jaarbeurs van Vlaanderen Voor het Wetenschapsdorp op de Internationale Jaarbeurs van Vlaanderen, Accenta, ontwikkelde RVO-Society in samenwerking met Cochlear en het communicatiebureau The Pubagency een originele beursstand met als maatschappelijk thema vergrijzing en als technologische oplossing het cochleair implantaat. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 32 4/14/08 8:08:03 PM

31 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 33 NXP Family Day Op 22 september hield NXP een Family Day voor zijn personeel. Op deze feestelijke gelegenheid was ook RVO-Society uitgenodigd: Tijdens de Technorally moesten de deelnemers een vraagstuk uit de projecten IR13, Chip! Chip! Chip! Hoera! en WordWebWonder oplossen. Na elke opdracht kregen ze een stukje van een code die hen de toegang tot de schat gaf. TOP-dag Op 21 november 2007 was het tijd voor de jaarlijkse trektocht van T.O.-leerkrachten naar het Mechelse Technopolis om tijdens de TOP-dag verse ideeën op te doen. RVO-Society had er een stand en gaf workshops IR13. Collega Nico stond er naast zijn collega Kelly van Middenschool Aarschot, toevallig ook de winnares van de publieksprijs TOP-leerkracht 2007! 22 september november oktober december 2007 Open Bedrijvendag Op zondag 7 oktober 2007 opende IMEC de deuren voor Open Bedrijvendag. We haalden onze Technorally voor de tweede keer uit de kast. De allerkleinsten konden ook naar ons voorlees- en doeuurtje over het nieuwe boek Mie Piraat komen. T.O. DOe OR NOT TO DO, boeiend technologisch onderwijs in BaO en SO Op 14 december 2007 organiseerden scholengemeenschap Sint-Nicolaas en de KaHo Sint-Lieven in Sint-Niklaas een grote technologiedag voor meer dan 500 leerkrachten en studenten uit het basis- en secundair onderwijs. RVO-Society nam deel met een infostand, workshops Technologische leerlijn aan de leerkrachten en een lezing/workshop Technologie en diversiteit voor directie en pedagogische begeleiding. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 33 4/14/08 8:08:29 PM

32 34 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society en verder... RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 34 4/14/08 8:08:51 PM

33 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 35 en verder... In 2007 kwam er een einde aan onze explosieve aangroei van projecten. We besloten om onze aandacht (tijdelijk) op verankering en professionalisering te focussen. De grootste verandering in 2007 was daarom ons professionele betalende opleidingsaanbod: we geven tegen betaling opleidingen aan leerkrachten over sommige projecten. Daarnaast maakten we ook meer afspraken en hernieuwden we contacten met educatieve partners zoals de steunpunten ECEGO en SDL, Accent op Talent, Ondertussen werkten we mee aan het testen van het raamkader van TOS21, wat we ook in 2008 zullen verderzetten. Dat betekent niet dat we voor 2008 helemaal niets op stapel hebben staan. We hopen het eenmalige Peter en de Wolf in een jaarlijkse activiteit te veranderen en er start in 2008 ook een gloednieuw project: Verbeeld-Ing. A. Projecten vanaf 2008 Verbeeld-Ing Met Verbeeld-Ing willen we dat jongeren het sociale eindwerk van een Cera Award-student (Ing/ir) in een reportagefilmpje in beeld brengen. Door de jongeren de sociale en maatschappelijke mogelijkheden van ingenieursstudies uit eerste hand te laten ervaren, hopen we dat meer jongens en zeker ook meer meisjes interesse voor ingenieursstudies zullen krijgen. Verbeeld-Ing zal in samenwerking met UGent en het Multimedialab van het IBBT worden uitgevoerd: Zij kunnen hun know-how van multimedia in het project Cera Award integreren. De timing voor 2008: Maart: opleiding jongeren in het Multimedialab Maart-april: voorbereiding filmwerk in de klas, uitschrijven scenario Mei: Filmen en monteren in de socialprofitorganisatie Juni: filmpje op een website publiceren Juli - september: evaluatie, bijsturing en optimalisering van het project RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 35 4/14/08 8:08:52 PM

34 36 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society en verder... B. Leerlijn & educatief aanbod Met onze leerlijn willen we technologie al in de kleuterklas introduceren en verderbouwen tot na het secundair onderwijs zodat alle jongvolwassenen een gedegen technologische achtergrond hebben. Sinds schooljaar zit de leerlijn in ons educatief aanbod ingebed: leerkrachten kunnen opleidingen bij ons volgen die hun helpen om technologie in hun vakken op te nemen. Onderwijs Leeftijd Project Thema Educatief aanbod Kleuterklas 4-6-jarigen Wardje Technologie opleiding in het educatief aanbod Basisonderwijs 4-8-jarigen Mie Piraat Technologie in ontwikkeling 6-8-jarigen Op weg met elektron Technologie opleiding in het educatief aanbod 8-10-jarigen Sluit de Stroomkring Technologie opleiding in het educatief aanbod jarigen Chip! Chip! Chip! Hoera! Technologie opleiding in het educatief aanbod jarigen De Uitvinders Technologie wordt geëvalueerd Secundair onderwijs Hoger Onderwijs Algemeen Publiek jarigen Stimulus Positiebepaling met gps Technologie opleiding in het educatief aanbod jarigen WordWebWonder ICT opleiding in het educatief aanbod jarigen Chip! Chip! Chip! Hoera! SO Technologie opleiding in het educatief aanbod jarigen IR13 Technologie opleiding in het educatief aanbod jarigen Verbeeld-Ing Multimedia in ontwikkeling jarigen Luister naar de chip Exacte wetenschap opleiding in het educatief aanbod jarigen Cera Award Exacte wetenschap niet van toepassing & technologie Alle leeftijden Science Caching Technologie opleiding in het educatief aanbod ART niet van toepassing RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 36 4/14/08 8:08:53 PM

35 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society 37 FINANCIEEL 2007 Balans Installaties, machines en uitrusting 2.742,61 Handelsvorderingen ,72 Termijndeposito's en liquide middelen ,33 Overlopende rekeningen 3.015,81 Totaal Activa ,47 Jaarrekening Overgedragen winst / verlies ,10 Leveranciers ,23 Bezoldigingen en sociale lasten ,52 Overige schulden 1000,00 Overlopende rekeningen ,62 Totaal Passiva ,47 RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 37 4/14/08 8:08:55 PM

36 38 Jaarverslag 2007 Roger Van Overstraeten Society DANKWOORD DANKWOORD RVO-Society groeit jaar na jaar en het aantal sympathisanten groeit evenredig mee. Toen de bedrijven en onderwijsmensen van het eerste begin besloten om in RVO-Society te investeren en om RVO-Society inhoudelijk en moreel te steunen, startten ze een langetermijninvestering waarvan de resultaten pas na tien jaar echt duidelijk kunnen zijn. Toch kan RVO-Society al enige tijd vorderingen aantonen en ook de aangroei van sympathisanten is daarvoor een bewijs. Daarom bedanken wij alle instituten, groeperingen, bedrijven, de overheid en individuen oprecht. Dankzij hen kan RVO-Society technologie bij jongeren brengen en kunnen we hen bewustmaken van hun capaciteiten. Speciale dank gaat ook naar onze structurele partners IMEC, de Vlaamse Overheid en haar Departement EWI, DNS BE, Cera en Option voor hun financiële steun waardoor we onze pakketten en opleidingen aan een zeer lage prijs in het onderwijs kunnen aanbieden. Na enkele jaren grensverleggend werk in het onderwijs beseffen we meer dan ooit hoe moeilijk het voor leerkrachten is om aan de stroom van vernieuwingen het hoofd te bieden. Toch hebben wij vele enthousiaste en ondernemende leerkrachten ontmoet die onze oprechte bewondering en eerlijk appreciatie verdienen. We zullen ons blijven inzetten zodat zij hun opdracht tegenover de jeugd kunnen waarmaken. RVO0002_Jaarboek_2008_A5.indd 38 4/14/08 8:08:56 PM