Meeliftgedrag-> profiteren van de inzet van de ander, je lift mee op de inspanning van de ander en doet zelf niks

Transcriptie

1 Samenvatting door Anika 1652 woorden 3 mei keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO SAMENVATTING LESBRIEF JONG & OUD HAVO Meeliftgedrag-> profiteren van de inzet van de ander, je lift mee op de inspanning van de ander en doet zelf niks Gevangenendilemma-> Wel of niet samenwerken, wat de ander ook doet je gaat altijd voor de dominante strategie, speltheorie Speltheorie-> bestudeert het nemen van beslissingen waarbij de uitkomst afhangt van de keuze van de ander Sparen-> het niet consumeren van inkomen of het uitstellen van consumptie Ruil over de tijd-> Je verplaatst je consumptie naar de toekomst Gemiddeld tarief-> hoeveel iemand aan belasting heeft betaald en dit gedeeld door zijn belastbaar inkomen Marginaal tarief-> het belastingpercentage wat een belastingbetaler in zijn laatste schijf betaald. Progressief-> inkomen, heffingspercentage, nivelleren van de inkomensverdeling Proportioneel-> inkomen, heffingspercentage blijft gelijk Degressief-> Inkomen, heffingspercentage De lorenzcurve geeft de mate van ongelijkheid van de inkomensverdeling over personen meer De parade van de dwergen en de reuzen Draagkrachtbeginsel-> Mensen met een hoger inkomen betalen in verhouding meer belasting dan mensen met een lager inkomen. Profijtbeginsel-> Je moet aan de overheid betalen als je gebruik maakt van goederen of diensten die de overheid levert. Balans-> geeft overzicht van de bezittingen en het vermogen op één bepaald moment. Pagina 1 van 8

2 Resultatenrekening-> Een overzicht van de opbrengsten en de kosten in een bepaalde periode risico-aversie-> Zoveel mogelijk risico vermijden en zeker de kosten die risico s met zich meebrengen. Averechtse selectie-> alleen de slechte risico s verzekeren zicht Moreel wangedrag-> Wanneer iemand risico s neemt omdat hij toch al verzekerd is Aow Algemene ouderdomswet Krijgt iedereen vanaf zijn 65e verjaardag. De uitkering is gelijk aan het sociaal minimum. Voor een volledige uitkering moet je 50 jaar in NL gewoond hebben AWBZ Algemene wet bijzondere ziektekosten Vergoedt de kosten van langdurige verpleging of psychiatrie ANW Algemene nabestaandenwet Geeft kinderen en partner een minimumuitkering Akw Algemene kinderbijslagwet Komt tegemoet in de kosten die kinderen met zich meebrenge WW Werkloosheidswet Geeft een uitkering bij werkloosheid. De uitkering is 70% van het laatstverdiende loon ZW Ziektewet Ziekte moet de werkgever tot max twee jaar het loon doorbetalen WIA Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen Bij volledige arbeidsongeschiktheid krijg je op grond van de WIA een arbeidsongeschiktheidsuitkering Indexcijfer reële inkomen= indexcijfer van het nominaal inkomeninkomen prijsindexcijfer x100% Pagina 2 van 8

3 Aandelen-> eigendomsbewijzen van een onderneming Obligaties-> schuldbewijzen van een bedrijf en of overheid met een vaste rente en een vaste looptijd SAMENVATTING LESBRIEF VERVOER HAVO Marktaandeel= afzet ondernemingafzet totale markt x 100% Constante Kosten-> Kosten die niet afhangen van productie Variabele kosten-> kosten die wel veranderen bij een verandering van de productie Totale opbrengst To Omzet Prijs x afzet Totale kosten TK Totale variabele kosten+totale constante kosten Break-even-punt-> de totale opbrengst gelijk aan je totale kosten, de totale winst is dan nul Marginale analyse->je kijkt bij het produceren van een extra voorwerp de extra opbrengst van dat voorwerp hoger is dan de extra kosten er van Marginale opbrengst-> Welk bedrag een ondernemer extra krijgt voor een extra verkocht product Wa-> wettelijke aansprakelijkheid, het gaat daarbij om de schade die de verzekerde bij de andere weggebruikers veroorzaakt Substitutiegoederen-> goederen die elkaar kunnen vervangen Complementaire goederen-> goederen die elkaar aanvullen Betalingsbereidheid-> Het maximale bedrag dat iemand ergens voor wil betalen Consumentensurplus-> Als je minder hoeft te betalen dan je verwachtte, het verschil tussen de betalingsbereidheid van de consument en de prijs die hij moet betalen. Marktprijs-> Het verschil tussen de prijs die een aanbieder minimaal wil ontvangen en de marktprijs Pagina 3 van 8

4 Verschuiving over de vraaglijn-> als de prijs van een product verandert, verandert de vraaglijn niet: je krijgt een ander punt op dezelfde vraaglijn. Bij een hogere prijs hoort op dezelfde vraaglijn een lagere gevraagde hoeveelheid en bij een lagere prijs hoort een hogere gevraagde hoeveelheid. Ceteris-paribus voorwaarde->alle overige factoren veranderen niet. Verschuiving van de vraaglijn-> de vraaglijn verschuift naar rechts bij een toename van de vraag. De vraaglijn kan ook naar links verschuiven door een afname van de vraag. Redenen voor het verschuiven van de vraaglijn: het aantal vragers verandert de prijzen van andere goederen en diensten veranderen het inkomen van de consument verandert de behoefte en voorkeuren van de consument veranderen p/a ratio-> graadmeter voor deeltijdarbeid -> Aantal personen met een deeltijdbaan Participatiegraad-> geeft aan hoeveel procent van de bevolking van 15 tot 65 jaar werkt of wil werken -> BeroepsbevolkingPotentiële beroepsbevolkingx 100% Beroepsbevolking-> bestaat uit werkenden en werklozen Conjunctuurschommelingen-> verandering in de productie als gevolg van veranderingen in de bestedingen aan goederen noemen we conjunctuurschommelingen Krappe arbeidsmarkt-> Veel vacatures en weinig werkloosheid Ruime arbeidsmarkt-> Veel werklozen en weinig vacatures Werkgeverssurplus-> het verschil tussen het loon dat de werkgever bereid is te betalen en het evenwichtsloon. Maatschappelijke kosten-> Bij het nemen van een beslissing naast de private kosten ook rekening houdt met de negatieve externe kosten Prijselasticiteit-> Prijselastisch-> De vraag neemt dan in verhouding sterker af dan de prijs stijgt. De vraag naar deze goederen zal relatief niet veel veranderen als de prijs verandert: je hebt deze goederen nodig om te kunnen leven. De vraag naar deze goederen is dus prijsinelastisch. Pagina 4 van 8

5 Prijselasticiteit van het inkomen-> SAMENVATTING LESBRIEF EUROPA HAVO Voordelen van arbeidsmigratie voor de Nederlandse economie Lonen van migranten zijn laag en dus de loonkosten ook Ze besteden een deel van hun inkomen in Nederland Er is een tekort aan bepaalde arbeidskrachten op de Nederlandse arbeidsmarkt dat door arbeidsmigranten wordt opgelost Concurrentiepositie-> De mate waarin een bedrijf in staat is om hetzelfde product beter en of goedkoper te produceren dan andere bedrijven. Belangrijke oorzaken waarom landen zich specialiseren: Natuurlijke omstandigheden Loonkosten per product Infrastructuur Stabiliteit Voorbeelden van beleid van een land dat invloed heeft op een ander land Milieubeleid Asielbeleid Veiligheidsregels Stabiliteitspact-> Emu-landen streven naar evenwicht op de begroting, dat het overheidstekort niet groter is dan 3% van het bbp, de overheidsschuld mag max 60% van het bbp zijn en de inflatie mag maximaal 2% per jaar zijn. Staatsschuldquote= Staatsschuldbbp x 100% Conjunctuurbeleid-> In goede tijden groeit de economie sterker dan gemiddeld en is er hoogconjunctuur. In slechte tijden groeit de economie minder dan gemiddeld en is er een laagconjunctuur Hoogconjunctuur-> vraag groter dan productiecapaciteit Laagconjunctuur-> vraag kleiner dan productiecapaciteit trendmatige groei-> De gemiddelde groei over een langere periode Pagina 5 van 8

6 Wisselkoers-> de prijs van een munt uitgedrukt in een andere munt Kapitaalrekening-> Waar internationale investeringen, leningen en beleggingen geboekt worden. Lopende rekening-> Waar de waarde van de internationale handel in goederen en diensten en de internationale overboekingen van inkomens van een land staan geregistreerd. Materieel saldo-> Het saldo van de totale betalingsbalans. SAMENVATTING MARKTEN & OVERHEID Homogene goederen-> Producten zijn identiek aan elkaar Heterogene goederen-> Producten met kleine verschillen Benoem 4 marktvormen Volkomen concurrentie-> Groot aantal aanbieders, homogeen product, transparante markt, vrije toetreding Monopolie-> één aanbieder, product is heterogeen Oligopolie-> enkele aanbieders Monopolistische concurrentie Marginale kosten-> kosten van een extra geproduceerde eenheid Marginale opbrengsten-> Zijn de opbrengsten van een extra geproduceerde en verkochte eenheid. Monopolist-> de enige aanbieder op een markt, kan zelf prijs bepalen Privatiseren-> het overhevelen van productie van de overheid naar de marktsector TW = TO TK en TW = (GO GTK) q Marktaandeel-> afzet onderneming : afzet van de totale markt x 100% verzonken kosten-> investeringskosten die bij terugtrekking niet meer te gelde kunnen worden gemaakt Homogene oligopolie-> in de ogen van de consument zijn alle producten op de markt identiek Duopolie-> Als er slechts 2 oligopolisten de markt in handen hebben Heterogene oligopolie-> Elke aanbieder heeft een eigen klantenkring en kan de aanbieder binnen zekere grenzen de prijs zelf bepalen. Pagina 6 van 8

7 fusie-> bedrijven gaan samenwerken in een nieuw bedrijf Overname-> een sterk bedrijf koopt een zwakker bedrijf op Kenmerkend voor collectieve goederen zijn: - dat er geen individuele prijs vast te stellen is - dat niemand er van uitgesloten kan worden - dat het niet-rivaliserend is SAMENVATTING LESBRIEF VERDIENEN & UITGEVEN HAVO Welvaart-> de mate waarin mensen in hun behoefte kunnen voorzien Bezettingsgraad= (productie : productiecapaciteit ) x 100% Toegevoegde waarde= omzet - inkopen Overdrachtsinkomen-> inkomen zonder een bijdrage te leveren aan de productie Duurzame ontwikkeling-> economische ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder welvaart van de komende generaties aan te tasten Loonquote-> Geeft informatie over de verdeling van de productiewaarde over arbeid en kapitaal Toegerekend loon zelfstandigen-> een beloning voor de arbeid die zelfstandigen verrichten. Benoem de 3 manieren waarop het bbp kan worden berekend De objectieve methode-> Optelling van de in een land gerealiseerde toegevoegde waarde De subjectieve methode-> Optelling van de in een land verdiende primaire inkomens De bestedingsmethode-> De bestedingen van alle gezinnen, de bedrijven en de overheid bij de binnenlandse ondernemingen Reëel inkomen= indexcijfer nominaal inkomen : prijsindexcijfer x 100 % Overige inkomensquote= huur+pacht+rente+winstnationaal inkomen x 100% Arbeidsinkomensquote= Loon+toegerekend loon zelfstandigennationaal inkomen x 100% Pagina 7 van 8

8 Winstquote= Totale winst- toegerekend loon zelfstandigennationaal inkomen x 100% Bbp-> de som van de toegevoegde waardes bij elkaar opgeteld Benoem de 3 vormen van investeren Vervangingsinvesteringen Uitbreidingsinvesteringen Investeringen in voorraden Netto binnenlands inkomen=consumptie+investeringen+overheidsbestedingen+export-import Netto binnenlands inkomen= consumptie+belastingen+besparingen Convergentie-> de verschillen tussen het inkomen per hoofd van de bevolking wordt kleiner Divergentie-> de verschillen tussen het inkomen per hoofd van de bevolking wordt groter Deeltijd-WW-> werknemer werkt gedeeltelijk en is gedeeltelijk werkloos. Geaggregeerde vraag-> de totale hoeveelheid goederen en diensten die consumenten, producenten en overheid wil kopen. Star->Rigide-> verandert moeilijk Vergelijking Fisher:M x V = P x Y M = maatschappelijke geldhoeveelheid V = de omloopsnelheid van het geld P = prijspeil Y = het reëel nationaal product (reëel bbp) In de verkeersvergelijking van Fisher wordt M x V de geldstroom genoemd en P x Y nemen we de goederenstroom. Pagina 8 van 8