Samenvatting Economie Inkomen en groei

Transcriptie

1 Samenvatting Economie Inkomen en groei Samenvatting door een scholier 2020 woorden 10 maart ,2 49 keer beoordeeld Vak Economie Productie en ruilen. Als je zelfvoorzienend bent dan produceer je goederen die je zelf gebruikt. Door zelfvoorziening is er minder sprake van ruilen aangezien men niet afhankelijk van elkaar is. Aangezien dat steeds minder handig werd gingen steeds meer mensen zich specialiseren op 1 gebied. Er werd hierdoor steeds sneller geproduceerd in een kortere tijd(arbeidsproductiviteit stijgt). Ook was er door het gebruik van specialisatie steeds meer behoefte om te ruilen. Goederen ruilen tegen andere goederen noemen we directe ruil of ruil in natura. Daar was alleen vroeger sprake. Langzamerhand is men steeds meer met geld gaan ruilen aangezien dat veel makkelijker te gebruiken is dan directe ruil, want het is deelbaar en het kan niet bederven. Indirecte ruil is het ruilen van goederen voor geld of voor een ander algemeen aanvaard ruilmiddel. Vroeger waren er veel meer mensen nodig om in de landbouw te werken dan tegenwoordig. Dat komt door de mechanisatie,automatisatie,specialisatie en omdat men nu van een betere technologie gebruik maakt. Als gevolg leidt het tot meer arbeid in de industrie/dienstensector en minder in de landbouw. Primair inkomen en de 4 productiefactoren. Door mee te werken in de productie krijg je een inkomen. Dit noemen we het Primair inkomen. Primair inkomen kun je onderverdelen in 4 soorten die worden verdiend door de 4 productiefactoren: Loon: dat je krijgt in ruil voor het leveren van arbeid. Rente: de beloning die je krijgt voor het ter beschikking stellen van bepaalde kapitaal. Pacht: Als je een stuk natuur ter beschikking stelt van producenten. Winst:De beloning die je krijgt voor ondernemersactiviteit(ondernemerschap). Omzet. Wat een bedrijf totaal binnen krijgt door producten te verkopen wordt de omzet genoemd Dit reken je uit door middel van de afzet maal de verkoopprijs te doen.. De omzet kun je verdelen in de toegevoegde waarde en in de inkoopwaarde van het bedrijf. De toegevoegde waarde van een bedrijf is de totale omzet - de inkoopwaarde. Dit geld wordt dan weer verdeeld onder de vier productiefactoren De lonen van de arbeiders,de pacht als huur en de rente van bepaalde leningen. De rest is winst voor het bedrijf. Pagina 1 van 6

2 Productiecapaciteit. De maximale productie van een land wordt de Productiecapaciteit genoemd. Als er meer producten gevraagd worden dan de productiecapaciteit(aanbod) dan noemen we dat overbesteding en dat leid weer tot bestedingsinflatie en een stijging van de vraag naar arbeiders. Nationaal Product en Nationaal Inkomen. Het Nationaal product krijg je door alle inkomenscategorieën (loon, winst, huur, pacht en rente) bij elkaar op te tellen. De primaire inkomens van alle gezinnen in een land in een jaar bij elkaar opgeteld noemen we het Nationaal inkomen. De twee factoren die het nationaal inkomen bepalen zijn de productiecapaciteit en de bestedingen. De productiecapaciteit geeft aan hoe hoog er maximaal geproduceerd kan worden. De omvang van de productiecapaciteit wordt bepaald door de kwaliteit en kwantiteit van de productiefactoren arbeid, kapitaal, natuur en ondernemerschap. Je hebt ook nog het Nominaal inkomen. Dat is het inkomen gemeten in geld. Het Nationaal inkomen wordt bepaald door de vier sectoren: Consumptie, Investeringen, Overheidsbestedingen en het saldo van Export en Import. Nationaal Inkomen(Y) = C + I + O + E M C= consumptie I= investeringen O= overheidsbestedingen E= export M= import Als laatste heb je nog het Reëel inkomen dat wordt gemeten in goederen of je kunt het de koopkracht noemen. Als het nominaal inkomen(lonen) stijgen hoeft dit nog niet te betekenen dat het reëel inkomen(koopkracht) ook stijgt aangezien men ook rekening moet houden met de inflatie. Nominaal inkomen Reëel inkomen(koopkracht) = X 100 Prijs -Hierbij moet je gebruik maken van indexcijfers. Het Consumentenprijsindex(CPI). Het consumentenprijsindex geeft informatie over de inflatie en over de huidige prijspeil. Met behulp van gegevens over prijzen en uitgaven berekent het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) elk jaar dit prijsindexcijfer. Het CBS houdt bij hoe de prijze zich ontwikkelen zodat ze de CPI goed kunnen berekenen. Dit doet het CBS door prijsindexcijfers van allerlei artikelen met behulp van prijspeilingen vast te stellen. Met behulp van de prijzen van de artikelen kunnen dan weer gewogen prijsindexcijfers voor de hoofdgroep berekend worden. Pagina 2 van 6

3 Het CPI speelt een rol bij de cao-onderhandelingen. Als de prijzen stijgen daalt de koopkracht. Daarom eisen werknemers meestal Prijscompensatie(Lonen omhoog vanwege inflatie). Geldontwaarding betekend dat de koopkracht daalt. De Loon- prijs spiraal. Bij de meeste gevallen zullen werknemers indien hun koopkracht daalt een loonsverhoging eisen om hun koopkracht weer op te bouwen. Hierdoor zullen de productiekosten stijgen. Aangezien de bedrijven hun winst willen behouden zullen ze de loonsverhogingkosten doorberekenen naar de producten waardoor dus de prijzen stijgen. Dit blijft oneindig doorgaan en noemen we dus ook de loon- prijs spiraal. Door het loon- prijs spiraal verslechterd de concurrentie positie van een land. Het is dus voordelig om de Loon-Prijs Spiraal af te remmen. Dit kan bijvoorbeeld belastingverlaging waardoor de werknemers geen loonsverhoging hoeven te eisen. Hierdoor zullen dan de productiekosten ook niet stijgen en de prijzen gelijk blijven. Welvaart tussen 2 landen meten. Als je wilt weten van 2 landen welke het welvarendste moet je het nationaal inkomen per hoofd van de bevolking berekenen voor elk land en deze met elkaar vergelijken.een nadeel hiervan is dat het informele circuit hier niet mee wordt gerekend. Een ander nadeel is als dat als er grote verschillen in inkomen zijn tussen de bevolking dit helemaal niks zegt. Het productie Circuit. Je kunt de totale productie circuit verdelen in 2 delen namelijk:het formele circuit en het informele circuit. Alleen het formele circuit (witwerk) wordt geregistreerd en kan dus gebruikt worden voor berekeningen. Het Informele circuit (grijs- en zwartwerk) wordt niet geregistreerd hoewel zij wel meewerken aan de productie. Investeringen. Er zijn 2 soorten investeringen namelijk breedte en diepte investeringen. Door breedte investeringen blijft de arbeidsproductiviteit gelijk maar de totale productie neemt toe(investeringen in kwantiteit). Bij diepte investeringen stijgt de arbeidsproductiviteit en de totale productie stijgt hierdoor dus ook(investeringen in kwaliteit). Hoog- en Laag conjunctuur. De schommelingen in de hoogte van het nationaal inkomen als gevolg van schommelingen in de bestedingen noemen we conjunctuur of conjunctuurgolf Laagconjunctuur = wanneer de groei van het reële nationaal inkomen lager is dan de trendmatige groei(gemiddelde groei gerekend over lange periode). Hoogconjunctuur = wanneer de groei van het reële nationaal inkomen bovengemiddeld is. Pagina 3 van 6

4 Men spreekt van een Recessie als er 2 opeenvolgende kwartalen van afnemende economische groei plaatsvinden. Men spreek van een Depressie als er nog langer dan 2 kwartalen een negatieve economische groei plaatsvindt. Laagconjunctuur en hoogconjunctuur hebben invloed op de bezettingsgraad en de vraag naar arbeid. Aanhoudende hoogconjunctuur kan leiden tot overbesteding, aanhoudende laagconjunctuur tot onderbesteding. De overheid probeert verloop van conjunctuur te beïnvloeden door: - zelf meer uit te geven - belastingen verlagen (gezinnen gaan zo meer consumeren) Bij overbesteding moet de overheid op de rem gaan staan en de vraag verminderen: - overheidsbestedingen verlagen - of door belastingen te verhogen De Balans. Balans is een overzicht van de bezittingen(inclusief vorderingen), het eigen vermogen en de schulden van een onderneming op een bepaald moment. Rechts is de creditzijde, en links is de debetzijde. De linkerkant is de activazijde en daar staan alle bezittingen op. De rechterkant is de passivazijde en daar staat het vermogen op waarmee het bedrijf wordt gefinancierd. Balans van een onderneming is altijd in evenwicht. Beneden zie je een voorbeeld van een Balans: De balans is op tijd gesorteerd waarbij bovenaan de langst meegaande middelen(vaste Activa) staan,in het midden de middelen die minder dan een jaar meegaan(vlottende Activa) en onderaan de middelen die het bedrijf nu heeft(liquide middelen). Het geld dat de eigenaar of de eigenaars aan het bedrijf hebben besteed noemen we het Eigen vermogen. Dit geld blijft beschikbaar voor het bedrijf en is dus deel van de passivazijde. Als het bedrijf winstof verlies leidt neemt het eigen vermogen toe of af. Het Lang vreemd vermogen zijn schulden die langer dan een jaar duren voor ze worden terugbetaald. Hieronder komt het Kort vreemd vermogen en die moeten binnen een jaar worden terugbetaald. Crediteuren daar moet het bedrijf nog geld aan betalen(schulden). Het bedrijf krijgt nog geld van Debiteuren dus de debiteurs zijn geld schuldig aan het bedrijf. In de Kas zit al het geld van het bedrijf dat bestaat uit munten en biljetten. Het Inventaris is de waarde van alle machines en meubelen die het bedrijf bezit. De Kosten en Opbrengsten van een onderneming staan niet op de balans maar op de resultatenrekening. (winst en verliesrekening.) De Resultatenrekening. Het verschil tussen een balans en een resultatenrekening is dat op een balans bezittingen, eigen vermogen en vreemd vermogen staan en op een resultatenrekening kosten en opbrengsten. Het tweede verschil is dat een balans de stand van zaken op een bepaald moment laat zien en een resultatenrekening de winst of het verlies over een bepaalde periode Pagina 4 van 6

5 De Bedrijfskolom. Bedrijfskolom is een schematisch overzicht van de belangrijkste productiefasen die een product doorloopt. Een productiefase is een bewerking die een product ondergaat. De bedrijfskolom laat de productieweg zien van beginproduct tot eindproduct. Tussen de verschillende fasen van de bedrijfskolom vinden we markten. De totale productie van een bedrijfskolom bereken je door de productiewaarde van afzonderlijke bedrijven bij elkaar op te tellen. Belangrijk is dat de consument geen bedrijfskolom is aangezien zij niet produceert. Alle bedrijven die eenzelfde soort product voortbrengen, of een gelijke productieve handeling verrichten noemen we een bedrijfstak. Het Multipliereffect. Meestal wordt het multipliereffect veroorzaakt door een investering van de overheid. Het kan zo zijn dat een extra besteding van de overheid een toename van het bruto binnenlands product tot gevolg kan hebben van meer dan het geld dat de overheid in besteed heeft. Het multipliereffect ontstaat omdat er investeringen gedaan worden wat leidt tot extra inkomen en dus extra consumptie. Dit kan weer tot meer werkgelegenheid en extra inkomen leiden. Wanneer je de lonen uitdrukt als percentage van het nationaal inkomen bereken je de loonquote. Op dezelfde manier is de winstquote, pachtquote, huurquote en rentequote te berekenen, samen vormen ze weer 100% en dus het nationaal inkomen. De Lorenzkromme. Op de horizontale as van de Lorenzkromme staat het cumulatieve aantal mensen met een inkomen in procenten van het totale aantal mensen. Op de verticale as staat cumulatief hoeveel procent van het totale inkomen deze mensen verdienen. De lorenzkromme is een afbeelding van ongelijkheid van de personele inkomensverdeling. Dat is de verdeling van het inkomen over personen of huishoudens. Als inkomens precies gelijk verdeeld zijn noemen we dat de lorenzcurve. De Lorenz-curve geeft alleen info over de verdeling van het inkomen, niet over de hoogte. Oefenopgave economische kringloop: Gegeven: Ymax/productiecapaciteit/maximale productie: 500 afhankelijk van kapitaal EV=Y EV=C+I+O+(E-M) C= 0.8(Yb)+10 Yb=Y-B B=0.25Y I=60 O=110 E80 M=0.2Y EV=effectieve vraag C=consumptie I= investeringen O= overheidsuitgave E=export Pagina 5 van 6

6 M=Import B= belastingen Oplossing: Y=0.8(Yb) Y Y=0.8(Y-0.25Y) Y (1Y-0.25Y=0.75Y) Y=0.8(0.75Y) Y (0.8Y keer 0.75Y=0.6Y) Y=0.6Y Y (0.6Y-0.2Y=0.4Y) Y=0.4Y+260 (1Y-0.4Y=0.6Y) 0.6Y=260 (260 : 0.6= ) Y= Y= B=0.25Y= C=0.8(Yb)+10=0.8 keer ( )+10=0.8 keer =270 O=110 I=60 E=80 M=0.2Y=0.2 keer = S=Y-C-B= 55 Overheid geeft 110 uit maar krijgt maar binnen dus 1.67 tekort. Gaan ze via de banken: bank krijgt 55 binnen van het sparen geeft 60 uit aan investeringen. Dus in totaal 6.67 tekort. Er is 80 miljard euro aan export en miljard euro aan import. Dus het buitenland heeft een overschot van 6.67 miljard euro. Dit geld gaat dan naar de Nederlandse banken en zo kunnen de banken alles betalen. Hoeveel werkelozen zijn er? Gegeven: APT=40000 Beroepsbevolking: 13miljoen Oplossing: miljard : miljoen= werklozen Hoeveel zijn structureel werkloos en hoeveel zijn conjunctureel? Ymax= 500 dus: 500miljard:40000(apt)=12.5 miljoen. Je hebt 13 miljoen mensen in de beroepsbevolking. Dus conjunctureel= 12.5miljoen = conjunctuurwerklozen. Structuur= 13 miljoen-12.5 miljoen= structuurwerklozen, want deze kunnen nooit een baan krijgen ook al zou de economie tot op het hoogste punt stijgen. Pagina 6 van 6