7.1. Praktische-opdracht door een scholier 2231 woorden 17 juni keer beoordeeld. Filosofie
|
|
- Nathalie van de Brink
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Praktische-opdracht door een scholier 2231 woorden 17 juni keer beoordeeld Vak Filosofie 1. Inleiding De belangen van jezelf staan soms op gespannen voet met de belangen van de groep waarmee je te maken hebt. Stel je bent goed in Engels, beter dan de meesten van de klas. De leraar zou volgens jou een stuk sneller door de stof heen mogen gaan. Maar dit is jouw individuele mening. Als je op deze manier denkt, houd je geen rekening met de groep. Want er zijn uiteraard nog andere leerlingen in de klas, die de uitleg hard nodig hebben. Vrijwel elk moreel probleem wordt in deze tijd en samenleving vertaald in rechten. Niet alleen jij als individu hebt rechten, maar ook toekomstige generaties, dieren en de natuur in het algemeen hebben rechten. De grote vraag is of deze rechten niet met elkaar in strijd kunnen komen. Hebben wij bijvoorbeeld wel het recht om dieren open te snijden met een wetenschappelijk en moreel doel, om erachter te komen hoe deze wezens in elkaar zitten, om misschien in de nabije toekomst een genezing te kunnen vinden voor ziekten die deze dieren kunnen dragen? Ook zaken zoals Europese integratie en het behouden van traditionele gebruiken staan tegenover elkaar. De samenleving tegenover het individu. Vernieuwing staat tegenover de behoefte om oude waarden en normen te bewaren. Het behouden van traditionele verhoudingen zou een rem zijn op maatschappelijke vooruitgang. Het liberalisme vindt de individuele rechten het belangrijkst, met name het recht op vrijheid. Kant, Adam Smith, Bentham en J.S. Mill worden beschouwd als de grondleggers van de theoretische fundamenten van het liberalisme. Het liberalisme is erg individualistisch ingesteld. Individualisme staat haaks op het begrip gemeenschap. Het individualisme is een belangrijk begrip binnen deze opdracht en zal later uitvoerig worden uitgelegd. Tegenover liberalisten staan de communitaristen. De gemeenschap staat hoog aangeschreven bij deze groep. Deze gemeenschap is belangrijk voor het welzijn en de ontwikkeling van het individu. De vraagstelling die wij moeten uitwerken en proberen te beantwoorden in studiewijzer 11 is de volgende: In hoeverre botsen de belangen van het individu met (of zijn zelfs tegengesteld aan) de belangen van de gemeenschap als geheel? Aan de hand van een maatschappelijk vraagstuk zal ik deze vraag proberen te beantwoorden en er zullen vergelijkingen worden gemaakt tussen de westerse en de niet-westerse cultuur. 2. Individualisme en communitarisme 2.1 Individualisme Het individualisme is een standpunt vanuit de filosofie. Het individu wordt boven de massa geplaatst. Het is dus belangrijker als de gemeenschap, de eigen persoonlijkheid geldt. Vrijheid en gelijkheid zijn volgens individualisten rechten die de overheid hen moet verschaffen. Pagina 1 van 5
2 Volgens het individualisme hebben individuen rechten, groepen niet. De belangen van het individu zijn het belangrijkst, of dat zouden ze moeten zijn voor de motivatie van zijn gedrag. Sommige mensen beweren dat het individualisme de basis legt voor geluk, vrede en veiligheid. Als er namelijk iets individualistisch is, is het geluk wel. Geluk bereik je voor jezelf, niet voor anderen. Geluk ervaar je ook zelf, anderen kunnen niet met je meegenieten, ze voelen niet wat jij voelt. Je zet jezelf op de eerste plaats en zorgt dus in eerste instantie voor je eigen geluk. Er bestaat geen druk van een groep. Anderen noemen het individualisme egocentrisch en egoïstisch. De wereld draait niet om jou, jij bent niet de enige persoon op deze aarde. Delen en rekening houden met anderen hoort erbij. Een veel gehoorde kritiek (die mede afkomstig is van de communitaristen) is dat mensen tegenwoordig geen burgerschapszin of gemeenschapszin zouden kennen. Op de langere duur zou dit kunnen leiden tot de ondergang van de democratie en ontwrichting van de samenleving. Deze zal niet langer meer uit een groep mensen bestaan met voornamelijk dezelfde mening en gedachtegang, maar uit een losse verzameling van individuen die door de staat bij elkaar gehouden worden. Individualisme zou het begrip moraal aantasten omdat moraal immers een product van de gemeenschap is. Zou het individualisme daarom oorzaak zijn van de steeds maar stijgende lijn van berichten over misdaad en geweld? Of heeft het individualisme hier absoluut niets mee te maken, omdat de individualisten zich niet bemoeien met anderen en puur voor zichzelf leven? Hoe is dit individualisme ontstaan? Men begon in de achttiende eeuw steeds meer waarde te hechten aan het ratio, het verstand. Hiermee zouden alle problemen op te lossen zijn. Het gezin werd hierdoor steeds belangrijker omdat dit de bron was voor het uitwisselen van informatie en het aanleren van gedrag. Een eeuw later kwam de industrialisatie langzaam op. De economie ging vooruit en de vrouwen in de samenleving verloren hun economische functie en werden geacht thuis voor de kinderen te zorgen. Men leefde tot ongeveer 1960 in een verzuilde maatschappij. Er was een katholieke zuil, een protestantse zuil, een socialistische en ga zo maar door. Het gezin had nog steeds een belangrijke rol. De man was leidinggevende en de rest volgde braaf. In de negentiende eeuw hadden arbeiders het niet makkelijk en had daarom het gezin, als de hoeksteen van de samenleving, hard nodig. Maar door nieuwe economische ontwikkelingen en doordat er een sociale rechtstaat was ontstaan hadden steeds meer jongeren uit de middenklasse de mogelijkheid om te gaan studeren. In de jaren 60 en 70 begon men steeds meer aandacht te krijgen voor het individu. Er ontstond een heftige strijd om individuele vrijheid, emancipatie en zelfontplooiing. Voornamelijk werden deze gevoerd door jonge studenten uit de middenklasse want het was nu eindelijk mogelijk om je eigen persoonlijkheid te ontwikkelen. Het individu was belangrijker geworden door de ontzuiling. Door de verzuiling werd je identiteit voor een groot deel bepaald door de zuil waartoe je behoorde. Ook was het hedonisme populair in deze tijd. Alles draait om genieten en behoeftebevrediging. En als je behoeften bevredigd worden, zal er (een vorm van) geluk ontstaan. Ook dit had te maken met individualisme. Tegenwoordig is de westerse samenleving steeds meer individualistisch gaan denken dan de niet-westerse samenleving. Veel buitenlanders vestigen zich tijdelijk in een westers land om verschillende redenen. Hierdoor zijn de inwoners van het westerse land individualistisch ingesteld. Nederland behoort zelfs tot een van de meest individualistische landen. Ook is iedereen veel meer gebrand op carrière maken en maakt men beslissingen die het meest voordelig zijn voor henzelf. Pagina 2 van 5
3 Voorbeeld van een niet-westers land dat individualistisch is ingesteld, is Japan. In Japan willen mensen vrijheid en leven op zichzelf. De Japanse overheid geeft hen niet veel vrijheid en dit belet de bevolking zichzelf te ontplooien. Waarschijnlijk kiezen ze er daarom voor, om in hun privéleven individualistisch te leven. 2.2 communitarisme In tegenstelling tot het individualisme gaat het communitarisme uit van het groepsbewustzijn. De gemeenschap is belangrijker dan het individu en de mens wordt benadert als een onderdeel van een groter geheel. Zonder een groep/samenleving kan er geen ontwikkeling van het individu plaatsvinden. Gedragsregels bepalen het handelen van een communitarist. Deze vraagt zich af wat het betekent een individu in een groep te zijn, wat de oorzaak is van de individualisering en hoe een gemeenschap weer samen kan komen. Een begrip dat nauw verwant is aan het communitarisme is het collectivisme. Iedereen is volgens deze leefwijze gelijk en wordt niet in hokjes gestopt. Iedereen wordt op dezelfde manier behandelt en heeft dezelfde rechten. In zo n samenleving bestaan geen individuen, mensen zijn lid van een groep. De overheid houdt geen rekening met de belangen van een individu en niemand is een uitzondering. Vooral niet-westerse landen zijn communitaristisch/collectivistisch ingesteld. Individualisme komt hier nauwelijks voor en communitarisme komt niet/nauwelijks voor in westerse landen. Taiwan is een voorbeeld van een land dat veel waarde hecht aan groepsverbanden. Op middelbare scholen willen ze bijvoorbeeld niet dat mensen opvallen, dus is het verboden om je haar te verven en heeft iedereen bovendien dezelfde (verplichte) kleding. Ook delen ze alles, in een restaurant wordt eten niet per persoon opgedeeld, maar één schaal per tafel, zodat mensen zelf de verdeling kunnen maken. 3. Een maatschappelijk vraagstuk 3.1 Keuze en uitleg Als maatschappelijk vraagstuk heb ik gekozen voor de vraag of zelfmoord (met terroristische motieven maar ook met persoonlijke) moreel verantwoord is in een samenleving. Dit ga ik behandelen vanuit het individualisme en vanuit het communitarisme. Uitleg vanuit het individualisme zal bijvoorbeeld ervan uitgaan dat er op zelfmoord niet negatief wordt gereageerd omdat er geen rekening wordt gehouden met anderen en vanuit het communitarisme wordt zelfmoord gezien als taboe, omdat je puur individualistisch denkt en anderen achterlaat met de ellende. Toch kan het vanuit het communitarisme ook vanuit een heel ander standpunt worden bekeken, bijvoorbeeld dat zelfmoord door terroristen zich opoffert als individu om het belang van anderen (de groep) te redden. 3.2 Beschouwing vanuit het individualisme Zelfmoord is altijd individualistisch als het om persoonlijke redenen gaat. Als je geen uitweg meer ziet van je problemen is voor de zwaar ongelukkige mensen onder ons zelfmoord de oplossing. Maar je laat anderen achter met jouw ellende en misschien nog erger. Iemand zal jouw lichaam vinden, je doet je familie (waarschijnlijk) groot verdriet en alle problemen worden doorgegeven aan je partner/vrienden/familie. Puur individualistisch, je maakt je eigen beslissing en je hebt de vrijheid om dat te doen. Van de andere kant: als je zelfmoord pleegt voor je vaderland dat zijn geloof (koste wat kost) wil uitbreiden (en dan heb ik het dus over zelfmoordterroristen) doe je dat voor anderen en is het niet Pagina 3 van 5
4 individualistisch, dus communitaristisch. Althans, zo lijkt het op het eerste gezicht. Maar zelfmoordterroristen wordt na hun dood een prachtig leven in de hemel gegarandeerd met zoveel vrouwen als ze willen en alle erkenning die hen in het leven niet gegeven werd omdat ze zich hebben opgeofferd voor de doelen van de overheid. Stel een individualist is een zelfmoordterrorist. Is dat onmogelijk (om als individualist zelfmoordterrorist te zijn) omdat hij zich opoffert ten voordele van anderen? Of let de (gelovige) individualist alleen maar op wat hem wordt beloofd: een hemels leven na zijn dood, een verzekering om niet in de hel te komen en denkt hij dus alleen maar aan zijn eigen behoeften? Twee manieren om het te bekijken dus. 3.3 Beschouwing vanuit het communitarisme Vanuit het communitarisme is zelfmoord niet goed omdat je absoluut geen rekening houdt met anderen. Er zijn anderen manieren om je problemen op te lossen zoals psychologische hulp of/en medicijnen. Met deze hulpmiddelen kun je anderen een hoop verdriet en ellende besparen. Terroristische zelfmoord wordt gezien als opoffering voor anderen. Je bent lid van een samenleving en als deze een doel heeft en jij jezelf voor dit doel opoffert worden daar geen bezwaren tegen gemaakt. Dit geldt meer in niet-westerse culturen, waar het communitarisme ook veel sterker naar voren komt. Wat je dus ziet (bij zowel individualistische en communitaristische denkwijzen) is dat het wordt bekeken vanuit zeer verschillende standpunten. Maar ook het verschil tussen zelfmoord vanwege persoonlijke problemen en terroristische doeleinden is groot en kan het verschil betekenen tussen ervoor of ertegen zijn in het geval van beide stromingen. 3.4 Botsing/spanningsveld Er is sprake van een groot spanningsveld tussen het individualisme en het communitarisme. Individu staat tegenover een gemeenschap. Over het maatschappelijk vraagstuk of zelfmoord moreel verantwoord is denken ze allebei anders. Individualisten beweren dat zelfmoord geen negatieve actie is, omdat je zelf de wil en vrijheid hebt om je eigen beslissingen te maken, en als die beslissing is dat je niet verder wilt in het leven, dan is dat zo. Communitaristen vinden dat je beslissingen moeten afhangen van wat de groep zegt. En zelfmoord past niet in het rijtje van zaken die je met anderen bespreekt. De groep bepaalt dus je oordeel. Als je kijkt naar het voorbeeld dat ik eerder heb gegeven van Taiwan, dat het daar verboden is om je haar te verven en iedereen dezelfde kleding moet dragen op school omdat je anders opvalt, zou je kunnen zeggen dat zelfmoord een taboe is omdat je hierdoor opvalt. Spanningsveld met het individu dus, sowieso staan deze niet per se negatief tegenover de stelling, maar ook vinden individualisten het belangrijk om niet op te gaan (als een grijze muis) in de groep. Precies het tegenovergestelde van communitarisme (of collectivisme) dus. 4. Mijn standpunt 4.1 De rol van het individu in de gemeenschap Ik denk dat het niet goed is om voor honderd procent individualistisch of communitaristisch te zijn. Het beste is volgens mij de middenweg. Vrijheid van meningsuiting, zodat je kunt zeggen wat je wil, je eigen beslissingen kunt maken en voor je eigen mening kunt opkomen. Niet volledig opgaan in de massa. Maar Pagina 4 van 5
5 ook het gevoel te hebben dat je deel uitmaakt van een groep en dat je steun kunt zoeken bij anderen die er net zo over denken. Dit klinkt standaard en dat is het misschien ook, maar individualisten en communitaristen hebben beiden positieve en negatieve kanten. Voeg deze samen en hopelijk kom je dan uit op iets met meer positieve kanten en niet veel negatieve kanten. Vrijheid, maar niet te veel. De overheid heeft nog de meeste macht om belangrijke beslissingen te nemen, maar jij als individu hebt hier inspraak op. Dit is denk ik ideaal: er bestaat een samenleving die samen beslissingen maakt (communitaristisch) maar tegelijkertijd bestaat er de mogelijkheid om je eigen mening te laten horen en om in vrijheid je eigen beslissingen te nemen (individualistisch). Pagina 5 van 5
LIFE IN CHINA DOOR CORRESPONDENT- FARAH ALLAOUI & HAJAR MANSOUR. Deze week In wat voor huizen wonen de Chinezen nou werkelijk?
LIFE IN CHINA DOOR CORRESPONDENT- FARAH ALLAOUI & HAJAR MANSOUR Deze week In wat voor huizen wonen de Chinezen nou werkelijk? Coutyard Wat is een Courtyard? Courtyard is het Engelse woord voor binnenplaats.
Nadere informatieEeshoflaan LZ Tubbergen T E. I.
zorg voor mekaar Eeshoflaan 21 7651 LZ Tubbergen T. 0546-62 14 69 E. eeshof@zorggroepsintmaarten.nl I. www.zorggroepsintmaarten.nl zorg voor mekaar Welkom. Zorg voor mekaar 03 Woonzorgcentrum de Eeshof
Nadere informatie5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari 2011 5,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Pluriforme samenleving In Nederland wonen ruim zestien miljoen mensen.
Nadere informatieEthische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.
Samenvatting door A. 1576 woorden 4 december 2014 1,3 2 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 2 De ethische optiek 1 inleiding Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Onderscheid
Nadere informatieVWO 4 FILOSOFIE Wat is ethiek en het utilisme
VWO 4 FILOSOFIE Wat is ethiek en het utilisme Wat is ethiek? Ethiek legt het verschil uit tussen goed en fout Ook kijkt men in de ethiek naar hoe mensen besluiten nemen Ethiek is descriptief Het gaat over
Nadere informatieEthiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte.
Samenvatting door A. 2079 woorden 29 juni 2014 6,4 2 keer beoordeeld Vak Anders H1 Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Moraal
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.
Onderzoeksvraag: Waardoor ontstonden het liberalisme en het socialisme, en hoe dachten liberalen en socialisten over de sociale kwestie? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke
Nadere informatiehttps://reports1.enalyzer.com/root/surveymanagement/getblob.aspx?blobid=31bfe83be43e4bf b98809f0f
In welke leeftijdscategorie valt u? Number / Percentage Jonger dan 25 jaar; 6% 66 Tussen de 25 en 34 jaar; 120 Tussen de 35 en 44 jaar; 13% 145 Tussen de 45 en 54 jaar; 205 Tussen de 55 en 64 jaar; 28%
Nadere informatieKarma, Voortzetting en het Edele Achtvoudige Pad
Karma, Voortzetting en het Edele Achtvoudige Pad Augustus 2005, Plum Village Vandaag wil ik graag spreken over reïncarnatie, wedergeboorte en voortzetting. Als we een sinaasappelboom bekijken, dan kunnen
Nadere informatieHulpvragen Signs of Success
Hulpvragen Signs of Success Signs of Success is een vragende benadering. Je probeert verandering bij de jongere en zijn netwerk op gang te brengen door vragen te stellen. In deze tool vind je een bonte
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,
Nadere informatie2 keer beoordeeld 22 maart Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe je een goede samenleving kan hebben.
7,8 Aantekening door Sara 1516 woorden 2 keer beoordeeld 22 maart 2017 Vak Filosofie Methode Durf te denken Hoofdstuk 7 Sociale filosofie. Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe
Nadere informatieDodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2017
Dodenherdenking Beuningen, 4 mei 2017 Zolang de mens bestaat, staat hij zijn naaste ook naar het leven. Het is een vreemde soort paradox: de ene mens kan niet leven zonder de ander terwijl diezelfde mens
Nadere informatiea) Waar denk je aan bij het begrip welzijn? Noteer zoveel mogelijk woorden in het onderstaande woordweb. Welzijn
Hoe gelukkig zijn we? In het leven heeft iedereen geluk centraal staan. Maar wat betekent dat nu eigenlijk: gelukkig zijn? Welke elementen bepalen nu eigenlijk of je nu wel of niet gelukkig bent?. Ieder
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?
Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van
Nadere informatieOpdracht Levensbeschouwing Doodstraf
Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht door een scholier 1930 woorden 14 maart 2003 6,2 18 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 0. Geef een korte argumentatie waarom jij tegen of voor de doodstraf
Nadere informatiePraktische opdracht Wiskunde Vermenigvuldiging en deling van lijnen en parabolen
Praktische opdracht Wiskunde Vermenigvuldiging en deling van lijnen en parabolen Praktische-opdracht door een scholier 1862 woorden 15 september 2001 5,8 78 keer beoordeeld Vak Wiskunde Inleiding In dit
Nadere informatieTOLERANTIE LEERDOEL OPDRACHT 1
LEERDOEL Je kunt een beschrijving geven van tolerantie. Je hebt het inzicht om uit te leggen wat tolerantie voor jezelf en je omgeving betekent. OPDRCHT 1 ekijk de onderstaande cartoons. eschrijf per cartoon
Nadere informatieWerkstuk Levensbeschouwing Relaties
Werkstuk Levensbeschouwing Relaties Werkstuk door een scholier 2503 woorden 3 maart 2008 6,6 10 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1 Wie versiert wie? De jongen het meisje? Andersom? Of kan het beide?
Nadere informatieFilosofie en actualiteit. Tweede bijeenkomst
Filosofie en actualiteit Tweede bijeenkomst Journalistieke vragen Over wat voor soort gebeurtenis hebben we het? Wat is de oorzaak? Wat gebeurt er verder? Hoe moeten we deze gebeurtenis beoordelen? Filosofische
Nadere informatieJohannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven
Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven In het donker zie je niets. Niet waar je bent, niet hoe de wereld er uit ziet, niet wat je moet doen. In het licht ga je het allemaal begrijpen. Jezus zegt:
Nadere informatieDs. Arjan van Groos ( ) Tekst: 1 Korinthiërs 7, 14 Middagdienst Dopen. Broeders en zusters,
Ds. Arjan van Groos (1962-2014) Tekst: 1 Korinthiërs 7, 14 Middagdienst Dopen Broeders en zusters, 1. Zingen : Gezang 25 : 1 en 3 2. Gebed voor de opening van het Woord 3. Bediening van de Heilige Doop
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 2 Je Gedachten Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 2 Je Gedachten Inhoud 2 1. Onderzoek je zelfbeeld: welke negatieve gedachten heb je? 3 2. Oefen jezelf in gedachten veranderen 4 3. Oefen jezelf in gedachten loslaten 5 4. Bouw aan je
Nadere informatieAantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen
Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen Aantekening door C. 814 woorden 16 januari 2014 5,6 52 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Standpunt Waarden, normen en moraal Waarde:
Nadere informatieFilosofie en actualiteit. Zesde avond
Filosofie en actualiteit Zesde avond Wat is identiteit? Je bent identiek met jezelf I. is wat je van anderen onderscheidt I. is een rode draad door ruimte en tijd Je vereenzelvigt je met een bepaalde groep
Nadere informatiefilosofie havo 2015-II
Opgave 1 Bloed, zweet en luxeproblemen 1 maximumscore 2 een argumentatie of de uitleg van het inkomensverschil tussen Benjamin en de arbeiders gerechtvaardigd is aan de hand van de Romeinse definitie van
Nadere informatieZou jij niet domweg gelukkig willen zijn?
Zou jij niet domweg gelukkig willen zijn? Ja, natuurlijk, maar hoe doe je dat dan? Domweg gelukkig zijn Ken je dat gevoel? Het gevoel dat je domweg gelukkig wilt zijn? Dat er te veel in je leven is waardoor
Nadere informatieHoe gelukkig ben je? Opdracht 1
Hoe gelukkig ben je? Geluk is een veranderlijk iets. Het ene moment kun je jezelf diep gelukkig voelen, maar het andere moment lijkt het leven soms maar een zware last. Toch is voor geluk ook een soort
Nadere informatieBIJLAGE CULTUURDIMENSIES
0 BIJLAGE CULTUURDIMENSIES Aan de hand van de data uit het werk van Hofstede, Hofstede, & Minkov (2016 (1991)) / Hofstede Insights zijn landenscores te bepalen op zes cultuurdimensies. Gezien de diversiteit
Nadere informatiefilosofie havo 2015-I
Opgave 3 Wat is de Wat 11 maximumscore 1 Een goed antwoord bevat het volgende element: een uitleg dat Eggers zich met morele vraagstukken bezighoudt: hij vraagt zich af wat hij zelf vanuit zijn eigen normen
Nadere informatieGeschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin 2015-2016-2017
Exameneenheden geschiedenis GS/K/1 Oriëntatie op leren en werken GT GS/K/2 Basisvaardigheden GT GS/K/3 Leervaardigheden in het vak geschiedenis en staatsinrichting GT GT GS/K/4 De koloniale relatie Indonesië
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatieHoofdstuk 3. Geloof, waarden, ervaringen
Hoofdstuk 3 Geloof, waarden, ervaringen Kennis en geloof Kennis is descriptief Heeft betrekking op feiten Is te rechtvaardigen Geloof is normatief Heeft betrekking op voorschriften Is subjectief Geldt
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?
Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van
Nadere informatieC. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse
C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse en ook: wil ik werken, of door naar een (passende) hbo-opleiding? Optie 1: Een vraag die ieder mens zich vroeg of laat stelt: wat wil
Nadere informatieOnderzoek: 27 maart 2019 Auteur: Jeroen Kester. Religieus onderwijs
Onderzoek: 27 maart 2019 Auteur: Jeroen Kester Religieus onderwijs Samenvatting Meerderheid wil religieus onderwijs afscha!en Een meerderheid (60 procent) is voor de afscha!ng van het onderwijs met religieuze
Nadere informatieEen ander domein is de wetenschap. Wetenschap kan men als volgt omschrijven:
Pagina B 1 Samenvatting inleidende les ethiek 8/02/06 ETHIEK. Filosofie is denken, hard nadenken over vanalles en nog wat, en hoort eigenlijk bij ethiek. Ethiek zelf kan me ook een beetje vergelijken met
Nadere informatieGeschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin 2014-2015-2016
Schoolexamen derde leerjaar mavo (2014 2015) 1 SE1 De industriële samenleving in Nederland Het proces van industrialisatie heeft de Nederlandse samenleving ingrijpend veranderd vanaf het midden van de
Nadere informatieEindexamen filosofie havo 2007-I
Opgave 2 Sociale utopieën tussen fantasie en werkelijkheid 8 maximumscore 3 het noemen en uitleggen van het principe van Bloch: hoop 1 een toepassing van het principe hoop op het ontstaan van utopische
Nadere informatieHoe gaat het met je studie?
195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.
Nadere informatieAristoteles: Oh ja? Maar ik heb ook wel eens gehoord van utilitarisme, wat is dat dan?
Praktische-opdracht door een scholier 2095 woorden 29 mei 2013 3,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Symposium Nienke Raaijmakers H4A Vrijdagmiddag vijf uur. Ik ben net thuis van school, en
Nadere informatieHet Mirakel dat Jij Bent
Het Mirakel dat Jij Bent Vervul jouw potentieel (Deel I van III) Struinend door het gras Kijkend naar de horizon Genietend van Alles dat IS Jouw weg... Schrijver: A.M.I. van der Kwast Coverontwerp: in
Nadere informatie2 a) Geld. Dat is waarschijnlijk het belangrijkste omdat je voorwerpen en diensten wilt gebruiken en die nou eenmaal geld kosten.
Antwoorden door een scholier 1480 woorden 14 november 2003 4,6 59 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer hoofdstuk 3 1 a) Als iemand ouder wordt nemen ze vaker een vast baan.
Nadere informatieProeftoets periode 4 vwo
1. Presentation of the self : I. heeft te maken met rolgedrag. II. werkt gedragsregulerend. III. is kenmerkend in subculturen. A. Alleen II is juist. B. Alleen III is juist. C. II en III zijn juist. D.
Nadere informatieWerkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme
Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk door een scholier 1997 woorden 8 april 2001 5,1 112 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1) Geef een korte omschrijving wat het boeddhisme volgens jou voor
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw
Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met
Nadere informatieJouw superrelatie start nu!
Jouw superrelatie start nu! Inleiding Herinner jij je je eerste liefde nog? Was je ook zo ontzettend verliefd? Je kon aan niets anders meer denken. Je hoofd en hart stroomden helemaal over. Je had de meest
Nadere informatieLes 1: het kruis, bekering en geloof
Les 1: het kruis, bekering en geloof Deel 1: Terugkijken 1. Omzien naar elkaar Iedereen vat kort samen hoe de afgelopen week is geweest. 2. Aanbidding Dank en prijs God met gebed en zang. 3. Visie Ontwikkel
Nadere informatieDs. Arjan van Groos ( ) Tekst: Efeziërs 2, 5-7 Ochtenddienst
Ds. Arjan van Groos (1962-2014) Tekst: Efeziërs 2, 5-7 Ochtenddienst Broeders en zusters, deze dienst staat in het thema: God zegt u: u mag er zijn. Dit naar aanleiding van de gemeenteschets die op 13
Nadere informatiefilosofie havo 2016-II
Opgave 3 2025: een ruimte-utopie 11 maximumscore 3 een uitleg dat een maatschappelijk verdrag een oplossing is voor een onhoudbare/onwenselijke natuurtoestand 1 een uitleg dat de kolonisten zich wel in
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo I
Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:
Nadere informatieSamenvatting Economie H 6
Samenvatting Economie H 6 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 mei 2002 5,8 40 keer beoordeeld Vak Economie Hfst. 6 6.1 - Ideaaltypische omschrijving: omschrijving van het volmaakte model * Vrije
Nadere informatieGeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen VWO Vragenboekje Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 18 juni 9.00 12.00 uur 20 03 Voor dit examen
Nadere informatieIk heb het niet zo op mist. Het maakt ons wereldje klein. Het is gevaarlijk omdat je geen zicht hebt, niet verder dan wat voor ogen is..
Themadienst: Waar zijn onze doden? Laatste zondag kerkelijk jaar 27 november 2011 Schriftlezing: 1 Korintiërs 15: 12-19 Zingen: gezang 300: 1,2 Schriftlezing: 1 Korintiërs 15: 20-28 Zingen: gezang 300:
Nadere informatieStap 1 Zorg Voor Goede Stemming
Stap 1 Zorg Voor Goede Stemming Klinkt simpel natuurlijk! Maar het is echt heel lastig om je passie te ontdekken en er achter te komen wat echt bij je past wanneer je je leeg of ongelukkig voelt. Je wilt
Nadere informatieIn het evangelie openbaart zich dat God enkel en alleen wie geloof als rechtvaardige aanneemt
Dienstnummer: 1258 zondag: 7e zondag van de herfst, in het licht van Allerheiligen datum: 05-11-2017 plaats: De Ontmoeting, Assen Schriftlezingen (onderstreept = hoofdlezing): Romeinen 1:16-17, Romeinen
Nadere informatieOntwikkelingsprofiel
Ontwikkelingsprofiel De titel van dit project is Meeting Development. Meeting komt naar voren in alle films, waarin je mensen uit Ghana, Kirgizië en Nederland ontmoet en hun opvattingen over tal van onderwerpen
Nadere informatieWie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld
Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld meer liefde 39 Oefen je met de buitenwereld meer evenwicht
Nadere informatieOverdenking 11 november 2012, Lev.19:1-2, 9-18, Mc. 12: ds. A.J.Wouda Gemeente van Christus,
Overdenking 11 november 2012, Lev.19:1-2, 9-18, Mc. 12: 28-34 ds. A.J.Wouda Gemeente van Christus, Wees heilig, want ik, de Heer jullie God, ben heilig. En dan volgen, met andere woorden dan wij meestal
Nadere informatieTeksten uit het script van Hertha, verder geen nieuws. Zie onderaan dit document. A3 papieren en stiften/pennen voor de afsluiting.
Lesidee: Inwisselbaarheid: wat zou jij doen? Stel.. Jij bent Hertha (een Joods meisje) of Teun (een jonge Nederlandse, niet Joodse bewaker) en je bent verliefd. Hoe goed of hoe fout kun je zijn in zo n
Nadere informatieEnquete resultaten Normen en Waarden 2014
Enquete resultaten Normen en Waarden 214 Deze enquête is afgenomen in de derde en vierde klas op de middelbare school de Guido de Bres in Amersfoort. Dit zijn de statistieken van de anwoorden die de leerlingen
Nadere informatieDocentenvel Opdracht 10 (het paspoortenspel)
Docentenvel Opdracht 10 (het paspoortenspel) Als voorbereiding op de opdracht kunt u onderstaande tekst lezen. Wat heb jij aan Europa Europa een ver van je bed show? Nee hoor. Je eten, je kleding, de prijs
Nadere informatieAfsluitende les. Leerlingenhandleiding. Proefdieren, overbodig of hoognodig?
Afsluitende les Leerlingenhandleiding Proefdieren, overbodig of hoognodig? Inleiding Hoewel bijna iedereen wel een beeld heeft van proefdieren en wat er in het verleden wellicht mee gedaan is, weet bijna
Nadere informatieWeet wat je kan Samenvatting op kaarten
Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de
Nadere informatieVoel je vrij en liefdevol 7 oefeningen
Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng
Nadere informatieBoekverslag Duits Die Leiden des jungen Werthers
Boekverslag Duits Die Leiden des jungen Werthers door Johann Wolfgang von Goethe Boekverslag door een scholier 2694 woorden 9 mei 2000 6,9 161 keer beoordeeld Auteur Johann Wolfgang von Goethe Eerste uitgave
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland Gebruik bron 1 en 2. 1p 1 De twee bronnen hebben te maken met de constitutionele monarchie. Welke
Nadere informatieDE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE
Netwerkthermometer DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE Wat is De Netwerkthermometer De Netwerkthermometer is een test. Een test om een gedegen beeld te krijgen van hoe je zelf aan kijkt tegen je
Nadere informatiePreek de Wet van Mozes
Lieve gemeente, Aan Rabbi Hillel werd eens gevraagd of hij de hele Thora kon opzeggen terwijl hij op 1 been stond. Hij nam de uitdaging aan, ging op 1 been staan en zei: Behandel de ander niet zoals je
Nadere informatieJ O U W W A A R O M W E R K B O E K W W W. D A I L Y L E A R N I N G O N L I N E. C O M
W E R K B O E K W W W. D A I L Y L E A R N I N G O N L I N E. C O M Voorwoord Je staat op het punt om te beginnen met de opdrachten behorende bij de video les 1 van de masterclass 'De eerste stappen richting
Nadere informatieStap 7 Nabespreking met het slachtoffer en nabespreking met de steungroepleden (apart)
Handleiding No Blame Stappenplan No Blame Stap 1 Gesprek met het slachtoffer Stap 2 Organiseer een bijeenkomst met de steungroep Stap 3 Uitleg probleem Stap 4 Deel de verantwoordelijkheid Stap 5 Ideeën
Nadere informatieWat doe je in deze les? Zo staat het in het stappenplan
Strategieles Ophelderen van onduidelijkheden Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst. Je gebruikt dan het stappenplan Lezen en de woordhulp. Een stap op het stappenplan is ophelderen
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2015-II
Opgave 2 De digitale stedeling Bij deze opgave horen de teksten 2 en 3. Inleiding Gebruik van sociale media vormt een steeds belangrijker onderdeel van ons dagelijks leven. Sociale media zijn toepassingen
Nadere informatieMeditatie EO 30 april 2017 (J.T. de Koning, Alphen aan den Rijn) Liedsuggestie: Gezang 30: 3,5,6 (Liedboek voor de Kerken 1973)
Meditatie EO 30 april 2017 (J.T. de Koning, Alphen aan den Rijn) Liedsuggestie: Gezang 30: 3,5,6 (Liedboek voor de Kerken 1973) Exodus 20 4 U zult voor uzelf geen beeld maken, geen enkele afbeelding van
Nadere informatieOpstel Levensbeschouwing boeddhisme
Opstel Levensbeschouwing boeddhisme Opstel door Ayton 1267 woorden 17 januari 2018 4,7 5 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Verslag Boeddha (Boeddhisme) Van Ayton van Barreveld S1G Inhoud Inleiding
Nadere informatieEgo, Schaduw, Zelf volgens Jung Bram Moerland
Ego, Schaduw, Zelf volgens Jung Bram Moerland Carl Jung was degeen die het begrip 'schaduw' in de psychologie introduceerde. Hij gaf daaraan een bijzondere betekenis: het verborgen ware zelf. Dat ware
Nadere informatie26 oktober 2014 Nationale Bijbelzondag. Echt geluk is voor.. Bij de zaligsprekingen uit de Bijbel in Gewone Taal Mattheüs 5 : 1-12
26 oktober 2014 Nationale Bijbelzondag. Echt geluk is voor.. Bij de zaligsprekingen uit de Bijbel in Gewone Taal Mattheüs 5 : 1-12 Een initiatief van het Nederlands Bijbelgenootschap om de Bijbel op een
Nadere informatieGeschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor
Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners
Nadere informatieWAARDEGOED. betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten
WAARDEGOED betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten 1 HET DOEL VAN ONDERWIJS Jongeren kennis en vaardigheden aanreiken
Nadere informatieWAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Frans Holtkamp
WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Frans Holtkamp Waarom katholiek onderwijs, door: Frans Holtkamp (versie: 13-11-2009) 1 WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Deze bijlage bestaat uit twee delen: een leestekst en een
Nadere informatieKLACHTENREGELING VOOR CLIËNTEN VAN PAMEIJER HEB JE EEN KLACHT? JE KUNT ER IETS AAN DOEN!
KLACHTENREGELING VOOR CLIËNTEN VAN PAMEIJER HEB JE EEN KLACHT? JE KUNT ER IETS AAN DOEN! Inhoudsopgave 1. Klagen mag pag. 3 2. Iets doen met je klacht pag. 5 3. Mogelijkheden om iets met je klacht te doen
Nadere informatie13 Jij en pesten. Ervaring
82 13 Jij en pesten Wat doe ik hier vandaag? P Ik word me ervan bewust hoe erg het is om iemand te pesten en gepest te worden. P Ik leer dat ik met anderen steeds weer respectvol moet omgaan. P Ik ken
Nadere informatieJan Bransen. Waar filosofen van houden ISVW UITGEVERS
Jan Bransen Waar filosofen van houden ISVW UITGEVERS Voor de denker in jou INHOUD VOORWOORD 7 I FILOSOFIE IN DE SAMENLEVING 1 Waar blijft de filosofie? 10 2 Denken is voor iedereen 16 3 Filosofen op een
Nadere informatieBachelor Speech. Origin
Bachelor Speech Welkom bij de Bachelor Uitreiking 2013. Vandaag is de dag dat wij vaarwel zeggen tegen onze bachelor jaren. Vandaag zal ik terug blikken op onze ontwikkeling tot nu toe, onze drie of vier
Nadere informatieGeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 20 mei 9.00 12.00 uur 20 03 Voor dit examen zijn
Nadere informatieFit in je Hoofd, Goed in je Vel.
Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Goed in je vel zitten Vandaag: 1) Wat is geestelijk gezond? 2) Fit in je Hoofd en 10 positieve stappen 3) Slot en doel 1) Wat is geestelijk gezond? Wie zich mentaal goed
Nadere informatieWat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.
Hoofdstuk 7 Emoties Nu is het tijd om door te gaan. Je hebt je dwarslaesie, je bent hopelijk klaar met al de medische dingen, nu is het tijd om ook je gevoelens aandacht te geven. Dus: ga lekker zitten,
Nadere informatieGeschapen om te dienen
Bijbelstudie 1 Geschapen om te dienen Genesis 2:4-25 Welke zin heeft het leven? Je wordt geboren. Je leeft een aantal jaren op aarde. Daarna sterf je. Wat is de zin ervan? Op die vraag geeft de Bijbel
Nadere informatiefilosofie havo 2015-II
Opgave 2 Het kosmopolitisme van Amartya Sen 6 maximumscore 2 een uitleg dat het volgens Cicero medemenselijk is dat de jonge Sen de zwaargewonde man helpt: de hulp van Sen aan de man levert geen nadeel
Nadere informatieGa lekker zitten, maak het jezelf gemakkelijk Zet muziek op waar je rustig van wordt en neem de tijd om een paar keer diep in en uit te ademen.
ME, MYSELF & I Om te beginnen... Ga lekker zitten, maak het jezelf gemakkelijk Zet muziek op waar je rustig van wordt en neem de tijd om een paar keer diep in en uit te ademen. Pak je opschrijfboekje en
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieBEÏNVLOEDINGSSTIJLEN. Tegenbewegende stijlen. Meebewegende stijlen. = duwen = trekken. evalueren aansporen en onder druk zetten
BEÏNVLOEDINGSSTIJLEN Er zijn verschillende beïnvloedingsstijlen te onderscheiden. De stijlen kunnen worden onderverdeeld in: TEGENBEWEGENDE STIJLEN MEEBEWEGENDE STIJLEN = duwen = trekken Tegenbewegende
Nadere informatiePreek Prediker 9 de zin van het leven
Lieve gemeente, Vorige week was er een bijeenkomst voor vrijzinnige voorgangers en die ging over het hiernamaals. Wat stel je je voor bij het hiernamaals, bij de hemel of eventueel bij een hel? Mijn collega
Nadere informatieStageonderzoeken. Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007. Op initiatief van Stageplaza.nl i.s.m. Scholieren.com
Stageonderzoeken Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007 Op initiatief van Stageplaza.nl i.s.m. Scholieren.com Gepubliceerd door Michelle van Gelder & Sui-Ai Chen de Ruyterkade 106 II 1011 AB Amsterdam
Nadere informatieZe zoeken troost bij elkaar door te vertellen wat ze beleefd hebben.
Lezingen: Genesis 28 Jacob te Betel Lucas 24: 13-35 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Wij zijn mensen na Pasen. Niet alleen sinds een week, maar ons hele leven al. Hoe gaat het met u, nu het Pasen
Nadere informatieHandleiding voor een droom
Handleiding voor een droom How to enjoy LVE Wij hebben een eigen visie op communicatie. Op het opleiden van mensen. Op het schrijven van teksten en het voeren van gesprekken. Maar we hebben ook een visie
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II
DE INDUSTRIËLE SAMENLEVING IN NEDERLAND DE VERHOUDING MENS EN MILIEU + 1p 21 Geef één voorbeeld van aantasting van het milieu door menselijk ingrijpen in Nederland uit de periode vóór de Industriële Revolutie.
Nadere informatiePreek De vrouw die Jezus beslissing veranderde. Lieve gemeente,
Lieve gemeente, We zien het niet vaak in de Bijbel, maar in het verhaal dat we vandaag gelezen hebben is Jezus toch ronduit bot te noemen en buitengewoon onvriendelijk op het onbeschofte af, tegen een
Nadere informatie