Welke invloed oefent de keuzestrategie uit op de relatie tussen de assortimentgrootte en aanschaf, en wat is hierbij de rol van tijdsdruk?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Welke invloed oefent de keuzestrategie uit op de relatie tussen de assortimentgrootte en aanschaf, en wat is hierbij de rol van tijdsdruk?"

Transcriptie

1 Welke invloed oefent de keuzestrategie uit op de relatie tussen de assortimentgrootte en aanschaf, en wat is hierbij de rol van tijdsdruk? The paradox of choice Bachelor Thesis marketing Final Draft (Herkansing) ANR : Name : Babette Boom Supervisor : Mevrouw Gresnigt J.W.A.M.Boom@uvt.nl Subject : The paradox of choice Subject Area : Marketing Study Program : Pre-master Marketing Management Date : 13 Augustus 2010

2 Abstract Uit onderzoek is gebleken dat het algemeen effect van assortimentgrootte op de aanschaf nihil is, noch een positief noch een negatief effect kan worden ondervonden (Scheibehenne, Geifeneder & Todd; 2010). Het onderzoek stelt dat er mogelijk wel een effect waarneembaar is indien een moderator of mediator in de studie wordt meegenomen. Om hier invulling aan te geven is binnen dit onderzoek de moderator keuzestrategie toegevoegd. Hierbij lijkt gesteld te kunnen worden dat deze variabele een effect veroorzaakt. Het effect is echter afhankelijk van de keuzestrategie welke een individu nastreeft. De maximizing keuzestrategie veroorzaakt hierbij een negatieve beïnvloeding waar daarentegen het effect van de satisficing keuzestrategie niet notabel lijkt te zijn. Indien hiernaast het fenomeen tijdsdruk een rol gaat spelen vindt, in tegenstelling tot het effect van de keuzestrategie, wel een eenduidig effect plaats. Zowel maximizers evenals satisficers worden negatief beïnvloed door tijdsdruk. Tijdsdruk leidt tot keuze vermijding (Dhar & Nowlis; 1999) en verlaagt daarbij, indien een keuze wordt gemaakt, de kwaliteit van deze keuze (Fasolo et al.; 2009). 2

3 Inhoudsopgave Abstract... 2 Inhoudsopgave... 3 Inleiding... 4 Hoofdstuk 1. Introductie Probleemachtergrond Probleemstelling & onderzoeksvragen Afbakening Wetenschappelijke relevantie Praktische relevantie Leeswijzer... 8 Hoofdstuk 2. Theoretische onderbouwing variabelen Assortimentgrootte Aanschaf Keuzestrategie Tijdsdruk Hoofdstuk 3. Relatie tussen assortimentgrootte en aanschaf Hoofdstuk 4. Invloed van de keuzestrategie op relatie tussen assortimentgrootte en aanschaf Hoofdstuk 5. Invloed van tijdsdruk op de keuzestrategie Hoofdstuk 6. Conclusie, discussie en aanbevelingen voor toekomstig onderzoek Conclusie Management aanbevelingen Discussie Toekomstig onderzoek Hoofdstuk 7. Referenties

4 Inleiding Het thema van deze literatuurstudie betreft de invloed van de keuzestrategie op de relatie tussen assortimentgrootte en aanschaf waarbij mogelijk sprake is van tijdsdruk. Dit thema is afgeleid van het overkoepeld Bachelor Topic The Paradox of Choice, waarbij de invloed van keuze centraal staat. Door middel van deze studie wordt getracht de rol van de keuzestrategie te doorgronden evenals inzicht te verkrijgen in het fenomeen tijdsdruk. Als voornaamste inspiratiebron van deze literatuurstudie kan hoogleraar sociologie Barry Schwartz worden aangemerkt. Zijn boek The Paradox of choice 1, en de op internet geplaatste lezingen vormden de eerste introductie met betrekking tot dit topic. Door middel van deze introductie is een grote interesse ontstaan in het fenomeen keuze. Het onderzoek zal enerzijds geschieden door het beschrijven van discrepanties in de huidige literatuur, waardoor meer inzicht wordt verkregen in de oorzaken van het deviant resultaat. Anderzijds wordt getracht directe relaties tussen de betrokken variabelen te leggen. Graag zou ik mijn begeleidster drs. Marit Gresnigt en mijn groepsgenoten Laura van Aarssen, Luuk Akkermans, Sander Leenders, Pieter van Luijt en Eline Stiphout willen bedanken voor hun feedback en suggesties. Hun positief commentaar heeft mij geholpen bij het schrijven van deze Bachelor Thesis. Babette Boom 1 Schwartz, B. (2004), The paradox of choice, why less is more, New York: Ecco 4

5 Hoofdstuk 1. Introductie In hoofdstuk één wordt het onderwerp van deze literatuurstudie geïntroduceerd waarna door middel van de centrale probleemstelling en de afgeleide onderzoeksvragen de opbouw van de studie wordt weergegeven. Hierop volgend wordt de afbakening toegelicht waarna aan de hand van de wetenschappelijke en praktische relevantie het belang van deze studie wordt benadrukt. 1.1 Probleemachtergrond Technology, Entertainment, Design (TED), is een Amerikaanse particuliere non-profit stichting bekend door zijn conferenties welke gewijd worden aan de verspreiding van wereldse ideeën. Tijdens het in 2005 georganiseerde TED-congres werd door Barry Schwartz, een hoogleraar Sociologie en auteur van het boek Paradox of choice een lezing gegeven 2. Tijdens deze lezing gaf de heer Schwartz aan dat maximalisatie van keuze afkomstig is van het verlangen naar maximale vrijheid en welvaart. Hierbij beroept de hoogleraar zich op het aankoopproces van een spijkerbroek. Indien men in het verleden een spijkerbroek nodig had, ging deze persoon naar de winkel en had vervolgens keus uit één soort spijkerbroek. Hierbij was de keuze snel gemaakt, de consument kocht de broek of niet. Tegenwoordig is er keuze uit een ontelbaar aantal spijkerbroeken met verschillende modellen, lengtes, kleuren, en afwerkingen. Enerzijds wordt in de literatuur beschreven dat dit soort assortimenten de consument de mogelijkheid geven een betere afstemming te maken tussen de voorkeuren van het individu en de kenmerken van alle alternatieven in de keuzeset (Chernev; 2003). Anderzijds wordt in tegengestelde studies geconcludeerd dat consumenten sneller een aanschaf doen binnen een beperkt assortiment (Iyengar & Lepper, 2000; Reutskaja & Hogarth, 2009; Mogilner et al., 2008). Gezien het deviant resultaat zal tijdens deze literatuurstudie onderzocht worden welke rol de keuzestrategie van de consument uitoefent op deze relatie, en of deze moderator mogelijk mede verantwoordelijk is voor het deviant resultaat. Hiernaast zal onderzocht worden in hoeverre tijdsdruk, een van de meest belangrijke situationele factoren binnen het aankoopproces van een goed of dienst (Maule & Svenson; 1993), het eerder genoemde verband beïnvloed. Hierbij dient inzicht te worden verkregen of deze modererende moderator een positief al dan niet negatieve stimuli is

6 1.2 Probleemstelling & onderzoeksvragen Naar aanleiding van de geformuleerde probleem achtergrond is de volgende probleemstelling opgesteld: Welke invloed oefent de keuzestrategie uit op de relatie tussen de assortimentgrootte en aanschaf, en wat is hierbij de rol van tijdsdruk? Om inzicht te verkrijgen in de relaties tussen de verschillende variabelen zijn de volgende onderzoeksvragen samengesteld: 1. Welke assortiment formaten zijn er onderscheiden? 2. Van welke determinanten is een aanschaf afhankelijk? 3. Welke keuze strategieën zijn er te definiëren? 4. Welke vormen van tijdsdruk zijn er te onderscheiden? 5. Zijn er verschillende effecten van tijdsdruk te differentiëren? 6. Heeft de assortimentgrootte invloed op het wel al dan niet aanschaffen van een product? 7. Oefent de keuzestrategie een druk uit op de relatie tussen de assortimentgrootte en aanschaf? 8. Welke invloed oefent tijdsdruk uit op de keuzestrategie? Ter verduidelijking wordt door middel van onderstaand figuur het conceptueel model visueel weergegeven. 1.3 Afbakening Deze studie betreft een academisch onderzoek welke in opdracht van de Universiteit van Tilburg voor het vak Bachelor Thesis Marketing is uitgevoerd. Deze studie beperkt zich tot Fast Moving Consumer Goods (FMCG) en maakt hierbinnen geen onderscheid tussen hedonische dan wel utilistische producten. Hiernaast zal binnen deze literatuurstudie enkel algemene tijdsdruk bestudeerd worden. 6

7 1.4 Wetenschappelijke relevantie Een reeks onderzoeken (Schwartz, 2000; Scheibehenne et al., 2010; Chernev, 2003; Greifeneder et al., 2010; Iyengar & Lepper, 2000) hebben afwijkende resultaten betreffende de invloed van het assortiment formaat op het wel al dan niet aanschaffen van een product. Door middel van dit onderzoek zal allereerst deze relatie alsmede het deviant resultaat onderzocht worden. Hiernaast zal door middel van het toevoegen van de mediator keuzestrategie een nieuw gezichtspunt gecreëerd worden. Deze variabele biedt de mogelijkheid het keuzegedrag niet enkel vanuit een economische invalshoek maar tevens vanuit een psychologische invalshoek te bekijken (Simon; 1955). Dit leidt mogelijk tot vernieuwde inzichten welke in de huidige literatuur niet sterk naar voren zijn gekomen. 1.5 Praktische relevantie Het aantal producten in een supermarkt is in de laatste tien jaar verdubbeld 3. Deze trend doet vermoeden dat het vergroten van het assortiment de kans op een aanschaf vergroot. Echter wordt dit verschijnsel zowel bevestigd als tegengesproken (Chernev, 2003; Iyengar & Lepper, 2000; Reutskaja & Hogarth, 2009; Mogilner et al.; 2008). Een onderzoek in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) stelt dat Nederland is uitgegroeid tot een meerkeuzemaatschappij waarbij de noodzaak om keuzes te maken versterkte gevoelens van rusteloosheid en stress hebben veroorzaakt 4. Tijdens dit literatuur onderzoek wordt onderzocht of deze gevoelens primair veroorzaakt worden binnen de relatie assortiment en aanschaf, of dat deze effecten het mogelijke gevolg zijn van de keuzestrategie welke een individu nastreeft. Het onderzoek richt zich hiernaast op de invloed van tijdsdruk. Het SCP stelt dat de Nederlander het steeds drukker krijgt 5. De sociale verplichtingen welke bestaan uit betaald werk, opleiding en zorgtaken eisen in 2005 per maand 18 uur meer tijd op dan in Deze studie onderzoekt welke invloed deze mogelijke tijdsdruk uitoefent op de keuze strategie van de consument. Door middel van dit onderzoek kan een organisatie een beeld vormen over welk effect het assortiment heeft op de aanschaf, welke rol de keuzestrategie hierbinnen speelt, en of het stimuleren van tijdsdruk de situatie ten goede komt. Door inzicht te verkrijgen in deze variabelen kunnen organisaties het proces mogelijk positief manipuleren. 3 Assen van, M., Ploos van Amstel, W., Vaan de, M. (2010) Supply Chain Management, Wolter Kluwer Business, p Breedveld, K., Broek van den, A. (2004) De veeleisende samenleving, Sociaal en Cultureel Planbureau, werkdocument 104 p Breedveld, K., Broek van den, A. (2004) De veeleisende samenleving, Sociaal en Cultureel Planbureau, werkdocument 104 p. 21 7

8 1.6 Leeswijzer Deze studie bestaat uit een zevental hoofdstukken. In hoofdstuk twee volgt een theoretisch onderbouwing van de variabelen waarbij elke variabele individueel zal worden onderbouwd. Hierbij wordt getracht inzicht te verschaffen in de eerste vijf onderzoeksvragen. Hoofdstuk drie ondervangt de relatie tussen de assortimentgrootte en de aanschaf. Hierbij staat centraal hoe deze twee variabelen zich ten opzichte van elkaar bewegen. In hoofdstuk vier wordt onderzocht welke invloed de keuzestrategie op deze relatie uitoefent, waarna in hoofdstuk vijf onderzocht wordt in hoeverre tijdsdruk hier mogelijk een versterkende al dan niet verzwakkende invloed op uitoefent. In hoofdstuk zes worden de conclusies evenals de discussie en aanbevelingen voor toekomstig onderzoek beschreven. Ten slotte wordt in hoofdstuk zeven de referenties waarvan gebruik gemaakt is binnen dit onderzoek weergegeven. 8

9 Hoofdstuk 2. Theoretische onderbouwing variabelen In de theoretische onderbouwing zullen de variabelen individueel van elkaar onderbouwd worden. Hierbij wordt getracht inzicht te verschaffen in de eerste vijf onderzoeksvragen. Allereerst zal in paragraaf 2.1 de onafhankelijke variabele worden onderbouwd waarna in paragraaf 2.2 de afhankelijke variabele centraal zal staan. In paragraaf 2.3 zal vervolgens de moderator besproken worden waarna ten slotte in paragraaf 2.4 de modererende moderator theoretisch zal worden onderbouwd. 2.1 Assortimentgrootte Binnen deze paragraaf staat de onderzoeksvraag: Welke assortiment formaten zijn er te onderscheiden? centraal. Allereerst zal het begrip assortiment aan de hand van de bestaande literatuur worden toegelicht waarna expliciet naar het begrip assortimentgrootte evenals de opsplitsingmogelijkheden wordt gekeken. Levy en Weitz (1995), definiëren assortiment als het aantal verschillende items in een productcategorie. Deze definitie heeft een kruidenierswinkel als invalshoek. Er is sprake van een positieve correlatie tussen de perceptie van het assortiment en de attitude van een consument jegens een winkel (Arnold, Oum & Tigert, 1983; Craig, Grosh &McLafferty, 1984; Loviere & Gaeth, 1987). Een studie van Fasolo et al. (2009) diept vervolgens het fenomeen grootte van een assortiment verder uit door te stellen dat de grootte van het assortiment gelijk is aan het aantal producten dat een klant kan kiezen binnen een bepaalde productcategorie. Hierbij dienen enkel de zichtbare producten op de plank geteld te worden en kan onderscheid gemaakt worden tussen een groot en klein assortiment (Fasolo et al.; 2009). Er is sprake van een groot assortiment indien er veel keuze en variëteit in het assortiment aanwezig is, en voor alle type consumenten iets te vinden is wat ze nodig hebben. Bij een klein assortiment is hiervan geen sprake. De studie van Fasolo et al. (2009) concludeert dat een groot assortiment hoge correlatie heeft met een hoge dichtheid en entropie. Entropie meet de hoeveelheid informatie van een set objecten en combineert twee belangrijke structurele eigenschappen; het aantal attribuut niveaus en de distributie van producten op deze attribuutniveaus (Fasolo et al; 2009) Dichtheid omvat het aantal varianten binnen een bestaande productcategorie. Een dicht assortiment neemt meer risico met zich mee omdat het de consument bemoeilijkt verschillen tussen producten en specifieke attributen te onderscheiden (Fasolo et al; 2009). ). Kahn en 9

10 Wansink (2004) stellen dat consumenten bij een hoge variëteit het assortiment als meer complex beoordelen. Fasolo et al. (2009) beamen dit fenomeen en voegen hieraan toe dat de complexiteit tevens de kwaliteit van de keuze negatief beïnvloedt. (Hamilton & Richards 2009). Een klein assortiment hangt hoofdzakelijk samen met een lage dichtheid en entropie. Gezien de concrete verschillen (Fasolo et al., 2009; Kahn & Wansink, 2004; Hamilton & Richards, 2009) welke aangemerkt kunnen worden tussen een groot en klein assortiment zal binnen deze literatuurstudie onderscheidt gemaakt tussen een groot al dan niet klein assortiment. 2.2 Aanschaf Binnen deze paragraaf staat de onderzoeksvraag: Van welke determinanten is een aanschaf afhankelijk? centraal. Er is menig onderzoek voltrokken welke houdingen van consumenten ten opzichte van een product meten echter is weinig onderzoek gedaan naar welke houdingen de aanschaf van een product bepalen (Howard & Sheth; 1969). Bij Fast Moving Consumer Goods (FMCG), waarvan binnen dit onderzoek sprake is, vindt frequente aanschaf plaats. De consument onthoudt hierbij enkel de relevante informatie en heeft een routine in het aankoopproces (Howard & Sheth; 1969). De studie van Howard & Sheth (1969) stelt dat de aanschaf hiervan afhankelijk is van de afweging tussen de motieven en de alternatieven. Hieruit voortkomend zijn de keuze mediatoren welke de motieven en alternatieven matchen. Een studie van Myers en Alpert (1968) biedt uitweg met een meer tastbare toelichting. Deze studie stelt dat de aanschaf afhankelijk is van attribuut of eigenschap determinanten. Deze determinanten laten zich omschrijven als de attitude ten opzichte van functies of eigenschap welke nauw verwant zijn aan de preferentie. Hierbij kan gesteld worden dat de sleutel tot aanschaf functies of eigenschappen van een product zijn welke problematisch van belang, de consument zekerheid geven en welke differentiatie aanbrengen ten opzichte van de rest van het aanbod (Myers & Alpert; 1968). Ter illustratie van dit concept is binnen het onderzoek van Myers en Alpert (1968) aan consumenten gevraagd auto-eigenschappen als kracht, comfort, economie, uitstraling en veiligheid op belang te ranken. Hieruit blijkt dat consumenten veiligheid als meest belangrijk ervaren. Echter blijkt tevens uit dit onderzoek dat dit niet de bepalende functie of eigenschap voor de aanschaf is geweest. Het onderzoek stelt dat de consumenten veiligheid ervaren bij elke aanbieder en dat er geen sterke variatie is met betrekking tot deze eigenschap. Dit wil niet zeggen dat het aspect veiligheid hierdoor buiten 10

11 beschouwing dient te worden gelaten, echter omdat de merken een ieder in dezelfde mate deze eigenschap bezitten, wordt het meer effectief geacht de focus te leggen op attributen waarvan de merken van elkaar differentiëren. Ondanks dat deze benadering een breder draagwijdte biedt dan het onderzoek van Howard en Sheth (1969) kan deze invalshoek tevens in context van FMCG geplaatst worden. De determinant(en) welke de aanschaf van een product bepalen zijn niet zozeer te herleiden naar enkel de motieven, het is echter een variatie van motieven en alternatieven waarbij attribuut of eigenschap determinanten doorslaggevend zijn voor de aanschaf (Myers & Alpert, 1968; Howard & Sheth, 1969). 2.3 Keuzestrategie Binnen deze paragraaf staat de onderzoeksvraag: Welke keuze strategieën zijn er te definiëren? centraal. Al in 1944, werd binnen een studie van Von Neumann & Morgenstern getracht inzicht te verkrijgen in het keuzegedrag van de consument. Binnen deze studie is de rationele keuzestrategie ontwikkeld welke stelt dat consumenten over goed geordende preferenties beschikken die omgezet kunnen worden in opties waarna door middel van een uniforme preferentie schaal een keuze kan worden gemaakt. Ondanks het feit dat deze theorie het fundament heeft gevormd voor veel economisch onderzoek kan gesteld worden dat het over veel psychologische assumpties beschikt (Baron, 2000; Kahneman & Tversky, 1979, 1984; Tversky, 1969; Tversky & Kahneman, 1981). Hierop voorbouwend heeft Simon (1955) een benadering ontwikkeld welke meer bewust is van de menselijke cognitieve beperkingen en informatieverwerking. De studie stelt dat er twee keuzestrategieën te onderscheiden zijn, namelijk maximizing en satisficing. Maximizers zijn personen welke streven naar de beste keuze, dit proces gaat gepaard met een uitputtende zoektocht van alle mogelijkheden. Satisficers nemen echter genoegen met een goed genoeg optie. Uit onderzoek is gebleken dat maximizers en satisficers verschillende beslissingsprocessen doormaken (Parker, Bruin & Fischhoff; 2007). Terwijl maximizers meer tijd en geld steken in het beslissingsproces, met als doel het behalen van een grotere mate van tevredenheid, is uit onderzoek gebleken dat maximizers minder tevreden zijn met de uitkomsten (Iyengar, Wells & Schwartz; 2006). De maximizing keuze strategie correleert hierbij met spijt, depressie en besluitmoeilijkheid. Satisfiers daarentegen zijn meer tevreden met de gemaakte keuze ondanks het feit dat uit 11

12 onderzoek is gebleken dat deze keuzestrategie voor minder goede keuze zorgt (Schwartz et al; 2002). Omdat de studie van Simon (1955) niet beschikt over de psychologische assumpties waarvan in eerder onderzoek sprake was, zal tijdens deze literatuurstudie verder worden gebouwd op de maximizing en satisficing keuze strategieën welke geformuleerd zijn binnen de studie van Simon (1955) 2.4 Tijdsdruk Binnen deze paragraaf zal de modererende moderator nader toegelicht worden. Deze toelichting zal geschieden door middel van het beantwoorden van een tweetal onderzoeksvragen. Allereerst zal de onderzoeksvraag: Welke vormen van tijdsdruk zijn er te onderscheiden? beantwoordt worden. Dit zal gespecificeerd worden aan de hand van de onderzoeksvraag: Zijn er verschillende effecten van tijdsdruk te differentiëren? Een studie van Orlikowski & Yates (2002) snijdt het onderwerp tijd aan door te vermelden dat reeds in het tijdperk van de Griekse goden een tweedeling is ontstaan. Hierbij wordt onderscheidt gemaakt tussen objectieve en passende tijd. Objectieve tijd verwijst naar een homogeen fenomeen en passende tijd naar een subjectief heterogeen fenomeen. Evenals er verschillende definities voor het begrip tijd zijn, bestaan er tevens diverse invalshoeken voor het begrip tijdsdruk. Benson & Ordonez (1997) definiëren tijdsdruk als een tijdsbeperking waarbij het gevoel van stress ontstaat waardoor de behoefte gecreëerd wordt om met de beperkte tijd om te gaan. Naast deze meer algemene benadering voor tijdsdruk zijn tevens definities geformuleerd welke zich toespitsen op een specifieke vorm van tijdsdruk. Hierbij wordt tijdsdruk in een specifiek situatie omschreven welke kan variëren van tijdsdruk is de werksfeer tot en met tijdsdruk in een wachtrij. Gezien deze grote variëteit evenals de specifieke effecten welke deze verschillende vormen van tijdsdruk teweeg brengen wordt binnen deze studie, zoals reeds in de afbakening vermeld is, enkel naar algemene tijdsdruk gekeken (Dror, Busemeyer & Basola; 1999). Hierbij wordt binnen deze literatuurstudie verder gebouwd op de definiëring welke gevormd is binnen de studie van Benson & Ordonez (1997). Kijkend naar de effecten van tijdsdruk wordt binnen een studie van Dhar & Nowlis (1999) gesteld dat consumenten in het algemeen op drie manieren handelen indien zij te maken krijgen met algemene tijdsdruk. Allereerst kunnen consumenten neigen om de snelheid van het vergaren van informatie te verhogen (Ben, Zur & Breznitz; 1980). Een tweede 12

13 handelingswijze is dat de consumenten de informatie filtert en zich beperkt tot enkel de belangrijkste attributen (Wright; 1975). Ten slotte kan een consument ervoor kiezen zijn beslissingsstrategie aan te passen (Payne, Bettman & Johnson; 1988). 13

14 Hoofdstuk 3. Relatie tussen van assortimentgrootte en aanschaf In dit hoofdstuk zal de relatie tussen de onafhankelijke en afhankelijke variabele besproken worden. Hierbij wordt getracht antwoordt te geven op de onderzoeksvraag: "Heeft de assortimentgrootte invloed op het wel al dan niet aanschaffen van een product?" Eerder onderzoek heeft geconstateerd dat informatieverwerkingsstrategieën variëren als een functie van het aantal alternatieven (Bettman, Luce & Payne; 1998). Hierbij wordt gesteld dat indien de omvang van het assortiment toeneemt dit effect heeft op de aanschaf. Chernev (2003) pleit dat een groot assortiment de consument mogelijkheden biedt een betere afstemming te maken tussen de voorkeuren van het individu en de kenmerken van een alternatief in een keuzeset. Afwijkend resultaat is afkomstig van een studie van Iyengar & Lepper (2000). Binnen deze studie zijn consumenten blootgesteld aan een assortiment jam. Hierbij was sprake van een klein assortiment van zes soorten jam of een groot assortiment van vierentwintig soorten jam. Iedere consument ontving een coupon waardoor één dollar korting werd vergeven. Ondanks het feit dat een meerderheid van de consumenten meer aangetrokken was tot het grote assortiment ging enkel drie procent van deze consumenten over tot aanschaf. Dit in tegenstelling tot de consumenten welke in aanraking waren gekomen met het klein assortiment, hiervan kocht dertig procent een pot jam. Soort gelijke resultaten werden behaald in studies van Reutskaja & Hogarth (2009) betreffende cadeau dozen en Mogilner et al. (2008) betreffende koffie. Een groot assortiment is vaak dichter dan een klein assortiment en heeft een hoge entropie (Fasolo et al.; 2009). Deze invalshoek stelt dat een klein assortiment twee grote voordelen heeft, namelijk minder dichtheid en minder informatie. Deze eigenschappen zorgen er volgens een studie van Kahn & Wansink (2004) voor dat het maken van een keuze binnen een klein assortiment makkelijker en minder complex is. Iyengar & Lepper (2000) bevestigen dit tevens en stellen dat het vergroten van de omvang van de keuzeset de daadwerkelijkheid van de keuze doet afnemen. De discrepantie tussen de studie van Chernev (2003) en Iyengar & Lepper (2000) is hierbij te herleiden naar het hebben van een vooraf gedefinieerde product voorkeur. Hierbij wordt gesteld dat wanneer de grootte van de assortiment toeneemt, tevens de complexiteit van de beslissingstaak groter wordt. Het vergroten van de complexiteit kan leiden tot het afzien van aanschaf (Iyengar & Lepper, 2000; Schwartz, 2000, 2004; Chernev, 2003 (1), 2003 (2); Shah & Wolford, 2007). Er zijn echter ook studies welke compleet afwijkende conclusies trekken. Rolls et al. (1981) stelt aan de hand van een experiment vast dat consumenten welke uit een groot assortiment yoghurt, met 14

15 verschillende aroma s kiezen, drieëntwintig procent meer yoghurt aanschaffen dan een consument welke uit een klein assortiment kiest. Hierbij wordt gesteld dat een groot assortiment een positief effect heeft op aanschaf (Oppewal & Koelemeijer, 1999; Kahn & Lehmann, 1991; Reibstein, Youngblood & Fromkin; 1975). Deze studies stellen dat consumenten bij een groot assortiment een gevoel van vrijheid ondervinden waarbij keuze als een positief fenomeen wordt ervaren. Hiernaast wordt gesteld dat een groot assortiment leidt tot sterke preferenties wat een consument in staat stelt flexibel te zijn bij het maken van een keuze (Kahn & Lehmann, 1991; Reibstein, Youngblook & Fromkin, 1975). Nevens bovenstaande argumenten en de reeds beschreven vooraf gedefinieerde product voorkeur, zijn tevens andere voorwaarden geformuleerd welke het positief effect van een groot assortiment vergroten. Zo stelt een studie van Mogilner et al. (2008) dat een consument niet negatief wordt beïnvloed door een groot assortiment indien er categorisatie plaatsvindt. Hierdoor blijft het navigatievermogen van de consument intact. De tweede en derde voorwaarden zijn afkomstig uit een studie van Geifener et al (2010). Deze studie stelt dat indien productopties niet op attribuutniveau beschreven worden dit geen negatief effect heeft op het aankoopgedrag. Hiernaast stelt deze studie dat de aanschaf van producten met lage zoekkosten niet worden beïnvloed door de omvang van het consument. Desalniettemin is er een tweestroom in redeneringen betreffende het effect van assortimentgrootte op de aanschaf. Enerzijds wordt binnen de literatuur gesteld dat een klein assortiment een meer positief effect heeft op de aanschaf en in andere studies wordt het tegenovergestelde geconcludeerd. Uitkomst wordt geboden in een meta-analyse welke gemaakt is in een studie van Scheibehenne, Greifeneder & Todd (2010). Aan de hand van deze analyse kan het volgende gesteld worden: H1: Het algemeen effect van assortimentgrootte op aanschaf is nihil, noch een positief noch een negatief effect kan worden ondervonden. Het onderzoek stelt dat er wel degelijk een aantal potentiële randvoorwaarden gesteld kunnen worden met betrekking tot het assortiment maar dat op basis van de data geen vertrouwelijke condities kunnen worden achterhaald. Er is mogelijk wel een effect waarneembaar indien een moderator of mediator in het onderzoek wordt meegenomen. Deze uitkomst toont aan dat de effecten welke optreden indien de moderator keuzestrategie wordt toegevoegd enkel door deze variabele zelf kunnen zijn veroorzaakt. 15

16 Hoofdstuk 4. Invloed van keuzestrategie op de relatie tussen assortimentgrootte en aanschaf In dit hoofdstuk zal de invloed van de moderator op de relatie tussen de onafhankelijke en afhankelijke variabele besproken worden. Hierbij wordt getracht inzicht te verkrijgen in de onderzoeksvraag: Oefent de keuzestrategie een druk uit op de relatie tussen de assortimentgrootte en aanschaf? De keuzestrategie van een consument is een persoonskenmerk welke niet ondergeschikt is aan de situatie waarbinnen een consument zich bevindt noch aan het soort product dat mogelijk door de consument wordt aangeschaft (Bromiley & Curley; 1992). Een consument is een maximizer of een satisficer (Simon; 1955). De keuzestrategie van de consument is echter wel bepalend in hoe de consument als individu het proces van de assortimentgrootte tot aanschaf doorloopt. De maximizing strategie bewerkstelligd een meer complex keuzegedrag, wat negatief beïnvloed wordt door het assortiment formaat (Parker, Bruin & Fischhoff; 2007). Dit perspectief doet vermoeden dat het vergroten van het assortimentformaat de waarschijnlijkheid van keuze, en logischerwijs van aanschaf doet afnemen. Het complex keuzegedrag uit zich op menig wijzen. Allereerst beschikken de maximizers over minder gedragscontrole dan de satisficers waardoor onzekerheid en angst onderdeel is van de koopbeslissing (Schwartz et al.; 2002). Hierdoor is het voor individuen welke handelen vanuit deze strategie moeilijker daadwerkelijk een knoop door te hakken, en een aanschaf te doen (Schwartz et al.; 2002). Een maximizer vertoont hierbij keuze vermijding, wat aannemelijk het gevolg is van de tijd welke de consument nodig heeft om alle alternatieven door te nemen. Hiernaast vallen maximizers in sterke mate terug op sociale vergelijking (Botti & Iyengar; 2006, Schwartz et al.; 2002). Reacties uit de sociale omgeving en het gedrag dat andere consumenten vertonen zijn mede leidend in het daadwerkelijk gedrag dat een maximizer vertoont. Ondanks het feit dat goede raad uit de sociale omgeving een beslissing kan verbeteren, ondermijnt dit tevens de effectieve besluitvorming, stimuleert het een onrealistisch doel of leidt het tot tegenstrijdige adviezen (Parker, Bruin & Fischhoff; 2007). De effecten welke door de sociale omgeving teweeg worden gebracht hebben wederom keuze vermijding tot gevolg en verlagen de waarschijnlijkheid van de consument om over te gaan tot aanschaf (Schwartz et al.; 2002). 16

17 De satisficing keuze strategie bewerkstelligt een minder complex keuzegedrag (Parker, Bruin & Fischhoff; 2007). Een consument welke handelt aan de hand van deze keuze strategie staakt zijn zoektocht indien het een alternatief tegen komt dat goed genoeg is (Simon; 1955). Hierbij lijkt gesteld te kunnen worden dat deze individuen in mindere mate een groot assortiment ervaren dan individuen welke een maximizing strategie nastreven. Tevens wordt er bij de satisficing keuze strategie minder gebruik gemaakt van sociale vergelijking en relaties uit de sociale omgeving (Botti & Iyengar; 2006). Hierdoor spelen onzekerheid en angst een significant kleinere rol dan bij de maximizing keuze strategie (Schwartz et al.; 2002). Dit alles leidt ertoe dat satisficers binnen een klein assortiment gemakkelijk aankoopbeslissingen maken (Chowhury, Ratneshwar & Mohanty; 2009) en daarmee tevens gemakkelijk een aanschaf doen. Doordat een satisficer een groot assortiment niet per definitie als groot ervaart lijkt de moeilijkheidsgraad om een aanschaf te doen uit een groot assortiment minimaal beïnvloed te worden door deze keuze strategie (Chowhury, Ratneshwar & Mohanty; 2008). Samenvattend lijkt te kunnen worden geconcludeerd dat het afhankelijk is van de keuzestrategie welke een individu nastreeft of er invloed wordt uitgeoefend op de relatie tussen assortimentgrootte en aanschaf. Hierbij lijkt het volgende gesteld te kunnen worden H2: De maximizing keuzestrategie veroorzaakt een negatieve beïnvloeding op de relatie tussen assortimentgrootte en aanschaf indien de omvang van het assortiment groot is. Een aanschaf doen uit een klein assortiment is voor een maximizer waarschijnlijk al meer problematisch dan voor een satisficer echter indien de omvang van het assortiment stijgt, wordt de moeilijkheidsgraad om een aanschaf te doen voor de maximizer enkel hoger. De satisficer daarentegen doet ongeacht de assortiment omvang relatief eenvoudig een aanschaf. Ondanks de contrasterende beïnvloeding kan hierbij wel gesteld worden dat de moderator keuzestrategie een reactie teweeg brengt tussen de onafhankelijke en afhankelijke variabele. Waarbij de invloed van de maximizing keuzestrategie sterker is dan de satisficing keuzestrategie. Dit wetende dient belicht te worden dat de keuzestrategie mogelijkerwijs een rol speelt in het deviant resultaat wat in voorgaand hoofdstuk staat gepresenteerd. Deze onderzoeken hebben consumenten als een homogeen aspect binnen het onderzoek benaderd, waardoor wellicht voornamelijk maximizers dan wel satisficers binnen het onderzoek meegenomen. Doordat een overgrote meerderheid van de deelnemende consumenten van een van deze keuzestrategieën is worden mogelijk onterechte conclusies getrokken. 17

18 Hoofdstuk 5. Invloed van tijdsdruk op de keuzestrategie In dit hoofdstuk staat de onderzoeksvraag: Welke invloed oefent tijdsdruk uit op de keuzestrategie? centraal. Allereerst zal gekeken worden of de tijdsdruk überhaupt invloed uitoefent op de keuzestrategie waarna de mogelijke effecten van dit verschijnsel besproken worden. Tijdsdruk is een belangrijk fenomeen omdat het de mate van stress alsmede angst welke gepaard gaan bij het maken van een beslissing weergeeft (Maule & Svenson; 1993). Wright (1974) stelt dat indien tijdsdruk optreedt consumenten significant ander gedrag gaan vertonen. Gezien de noodzaak van een maximizer om tot de beste aankoopbeslissing te komen, vindt binnen deze keuzestrategie een uitgebreide zoektocht plaats waarbij alle alternatieven met elkaar vergeleken worden (Iyengar et al.; 2006). Satisficers daarentegen zijn enkel op zoek naar een goed genoeg optie en zullen het zoekproces aanpassen aan de situationele beperkingen (Chowdhury, Ratneshwar & Mohanty; 2008). Dit zou betekenen dat indien een aankoopbeslissing onder tijdsdruk zou worden gemaakt, maximizers vermoedelijk meer tijdsdruk ervaren dan satisficers. Een studie van Huffman & Kahn (1998) beaamt deze redenatie maar stelt hierbij als kanttekening dat een consument, ongeacht maximizer of satisficer, negatief beïnvloed worden door tijdsdruk. Dit wordt tevens bevestigd binnen een studie van Chowhury, Ratneshwar & Mohanty (2008) welke stelt dat satisficers makkelijk aankopen doen indien er geen sprake is van tijdsdruk echter dat het gedrag veranderd indien er tijdsdruk optreedt. De besluitvorming wordt omslachtig en als meer complex ervaren wat uiteindelijk kan leiden tot een informatie overlading en psychologische stress. De stress welke wordt ervaren tijdens een aankoopbeslissing onder tijdsdruk is echter meer en sneller voelbaar voor een maximizer dan voor een satisficer (Chowdhury, Ratneshwar & Mohanty; 2008). Ondanks deze gradaties leidt tijdsdruk voor zowel de maximizing evenals de satisficing strategie tot meer complexiteit. Deze complexiteit dwingt de consumenten tot een vereenvoudiging van de selectieprocedure waarbij de snelheid van het vergaren van informatie wordt verhoogd, informatie wordt gefilterd, of beperkt wordt tot de belangrijkste attributen (Dhar & Nowlis; 1999). Maximizers zien, ondanks de tijdsdruk, noodzaak om alle alternatieven te bekijken (Chowdhury, Ratneshwar & Mohanty; 2008) en zullen vermoedelijk de snelheid van het vergaren van informatie verhogen (Ben, Zur & Breznitz; 1980). Satisficers daarentegen zullen zich waarschijnlijk, gezien hun minder complex keuzegedrag, richten op het filteren van informatie (Wright; 1975) en zich beperken tot de belangrijkste 18

19 attributen (Payne, Bettman & Johnson; 1988). Ondanks deze afwijkende handelingswijzen bewerkstelligt de complexiteit waarvan bij tijdsdruk sprake is in beide gevallen tot kwalitatief minder goede keuzes (Fasolo et al.; 2009) en leidt het tot keuze vermijding (Dhar & Nowlis; 1999). Hierbij lijkt het volgende standpunt ingenomen te kunnen worden: H3: Tijdsdruk oefent een negatieve invloed uit op de keuzestrategieën Er lijkt gesteld te kunnen worden dat ongeacht de keuzestrategie van de consument, individuen negatief beïnvloed worden door tijdsdruk. Het effect van tijdsdruk is echter groter bij consumenten welke een maximizing keuze strategie begeren dan voor consumenten welke een satisficing keuze strategie nastreven. Ondanks deze splitsing kan het bestaan van tijdsdruk een verlaging van de kwaliteit van de keuze veroorzaken en hiernaast resulteren in keuze vermijding. 19

20 Hoofdstuk 6. Conclusie, discussie en aanbevelingen voor toekomstig onderzoek Dit hoofdstuk richt zich volledig op de algemene probleemstelling: Welke invloed oefent de keuzestrategie uit op de relatie tussen de assortimentgrootte en aanschaf, en wat is hierbij de rol van tijdsdruk?. In paragraaf 6.1 wordt een conclusie geformuleerd waarna in paragraaf 6.2 de discussie wordt toegelicht. Ten slotte volgen in paragraaf 6.3 aanbevelingen voor toekomstig onderzoek. 6.1 Conclusie Doordat de studie van Scheibenehenne, Geifeneder & Todd (2010) uitsluitsel heeft gegeven dat het effect van de grootte van het assortiment geen positief noch negatief effect uitoefent op de aanschaf, kan allereerst gesteld worden dat ieder effect welke waarneembaar is indien de moderator keuzestrategie wordt toegevoegd enkel door deze variabele zelf kunnen worden veroorzaakt. Na aanleiding van deze literatuurstudie lijkt gesteld te kunnen worden dat de keuzestrategie een reactie teweeg brengt tussen assortimentgrootte en aanschaf. Deze reactie is echter wel afhankelijk van de keuzestrategie welke een individu nastreeft. Zo lijkt de maximizing keuzestrategie een negatieve beïnvloeding te veroorzaken waar daarentegen het effect van de satisficing keuzestrategie niet notabel lijkt te zijn. De oorzaak is mogelijk te herleiden naar de afwijkende keuze gedragingen van de strategieën. Waar de maximizers handelingen mede voortkomen uit onderzekerheid (Schwartz et al.; 2002), angst (Schwartz et al.; 2002) en reacties en gedragingen uit de sociale omgeving (Botti & Iyengar; 2006) vindt bij de satisficers een minder complex keuzegedrag plaats. Deze neven beweegreden zorgen er, naast het streven om voor de beste optie te kiezen, voor dat maximizers neigen om keuze vermijding toe te passen en dat dit de waarschijnlijkheid om over te gaan tot aanschaf verlaagt (Schwartz et al. 2002). Dit effect wordt nogmaals versterkt indien sprake is van tijdsdruk. Hierbij lijkt gesteld te kunnen worden dat tijdsdruk een negatieve invloed uitoefent op de keuzestrategie. Indien aankoopbeslissingen onder tijdsdruk worden gemaakt ervaren maximizers vermoedelijk meer en sneller tijdsdruk dan satisficers (Chowdhury, Ratneshwar & Mohanty; 2008). Echter dient, ondanks dit verloop, gesteld te worden dat zowel de maximizer als de satisficer negatief beïnvloed worden door tijdsdruk (Huffman & Kahn; 1998). Tijdsdruk leidt hierbij tot complexiteit (Reutskaja & Hogarth; 2009), waarbij maximizers 20

21 gezien de noodzaak om alle alternatieven te bekijken, vermoedelijk geneigd zijn de snelheid van het informatie vergaren verhogen (Ben, Zur & Breznitz; 1980). Satisficers daarentegen zullen zich waarschijnlijk richten op het filteren van informatie (Wright; 1975) en zich beperken tot de belangrijkste attributen (Payne, Bettman & Johnson; 1988) Ondanks deze afwijkende handelingswijzen leidt tijdsdruk in beide gevallen tot kwalitatief minder goede keuzes (Fasolo et al.; 2009) en keuze vermijding (Dhar & Nowlis; 1999). De effecten welke enerzijds door keuzestrategie en anderzijds door tijdsdruk kunnen worden veroorzaakt komen vermoedelijk het sterkst naar voren indien sprake is van een maximizer welke een aanschaf wil doen uit een groot assortiment waarbij sprake is van tijdsdruk. Echter zelfs als enkel sprake is van een klein assortiment en tijdsdruk zal een maximizer vermoedelijk negatief beïnvloed worden. Hierbij lijkt gesteld te kunnen worden dat maximizers in tegenstelling tot satisficers vaker een keuze uit de weg gaan, kwalitatief minder goede keuzes maken en vaker afzien van een aanschaf. Satisficers worden daarentegen minder vaak negatief beïnvloed omdat enkel de variabele tijdsdruk een negatief effect veroorzaakt. 6.2 Management aanbevelingen Uit praktisch oogpunt kan de conclusie getrokken worden dat het voor organisaties interessant is rekening te houden met zowel de maximizing alsmede de satisficing keuze strategieën. Uit het onderzoek lijkt de conclusie getrokken te kunnen worden dat satisfiers ongeacht de omvang van het assortiment relatief eenvoudig een aanschaf doen (Chowhury, Ratneshwar & Mohanty; 2008). Bij een maximizer wordt dit proces significant moeizamer na mate de omvang van het assortiment groter wordt (Parker, Bruin & Fischhoff; 2007). Uit dit oogpunt is het voor organisaties wellicht een streven niet onnodig een te groot assortiment te verschaffen. Een kleiner assortiment bewerkstelligt hierdoor mogelijk betere verkoopcijfers. Hiernaast kan gesteld worden dat tijdsdruk geen wenselijke modererende moderator is. Ondernemers dienen te trachten de tijdsdruk welke een consument ervaart te verzachten al dan niet te vermijden. Marketing- en verkoopcampagnes waarbinnen consumenten beslissingen onder tijdsdruk dienen te nemen zullen de organisatie uiteindelijk niet ten goede komen. Consumenten zullen, ongeacht maximizer of satisficer, mogelijk de keuze proberen uit te stellen of helemaal afzien van de aanschaf. 21

22 6.3 Discussie In deze discussie zal de relatie tussen moderator, de onafhankelijke en afhankelijke variabele besproken worden. De keuzestrategie speelt mogelijkerwijs een reële rol in het deviant resultaat wat in de huidige literatuur over de relatie tussen de assortimentgrootte en aanschaf beschreven staat. De studies welke deze onderzoeken hebben verricht hebben consumenten als een homogeen aspect binnen het onderzoek benaderd, waardoor wellicht een onevenredige verdeling van maximizers en satisficers heeft plaatsgevonden, wat mogelijk een vertekend beeld heeft veroorzaakt. 6.4 Toekomstig onderzoek Zoals reeds in de studie van Scheibehenne, Greifeneder & Todd (2010) vermeld staat is het algemeen effect van het assortiment formaat op keuze vrijwel nihil. Hierbij wordt aangemerkt dat er mogelijk wel een effect waarneembaar is indien een mediator of moderator in het onderzoek wordt meegenomen. Toekomstig onderzoek dient hierbij echter uit te wijzen welke moderator en/of mediator een meer sterke en welke moderator en/of mediator een minimale invloed uitoefenen op de relatie tussen assortimentgrootte en aanschaf. Door middel van dit perspectief kan een breder inzicht worden verkregen over de mogelijk wenselijke en mogelijk onwenselijke moderator en/of mediator en kan door een organisatie het optimale verkoopklimaat gecreëerd worden. Een tweede voetnoot dient geplaatst te worden met betrekking tot de omvang van het effect welke de keuze strategie uitoefent op de relatie tussen de onafhankelijke en afhankelijke keuze strategie. Een toekomstig onderzoek dient door middel van een experiment inzicht te verschaffen in hoeverre de maximizing keuzestrategie meer invloed uitoefent dan de satisficing keuzestrategie. De laatste voetnoot welke geplaatst dient te worden heeft betrekking op de tijdsdruk welke zowel door de maximizers evenals de satisficers ervaren wordt. Onderzoek (Huffman & Kahn; 1998) heeft vastgesteld dat beide keuzestrategieën negatief beïnvloed worden door tijdsdruk, ondanks het feit dat de maximizers vermoedelijk sneller en meer tijdsdruk ervaren. Toekomstig onderzoek dient hierbij uit te wijzen of deze verhoogde tijdsdruk bij maximizers afwijkende of grotere effecten ten gevolg heeft. 22

23 Hoofdstuk 7. Referenties Ajzen, I. (1985), From intentions to actions: A theory of planned behavior, In J. Kuhl & J. Beckman, Action-control: From cognition to behavior, p Heidelberg: Springer Arnold, S.J., Oum, T.H,., Tigert, D.J. (1983), Determining Attributes in Retail Patronage: Seasonal, Temporal, Regional, and Iternational Comparisons, Journal of marketing research, 20, Arvola, A., Vassallo, M., Dean, M., Lampila, P., Saba, A., Lähteenmäki, L., Shepherd, R. (2007), Predicting intentions to purchase organic food: The role of affective and moral attitudes in the Theory of Planned Behaviour, Appetite, 50 (2), Baron, J. (2000), Thinking and deciding, (3d ed.) New York: Cambridge University Press Benson, L., Ordonez, L. (1997), Decisions under time pressure, how time constraint affects risky decision making, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 2 (17), p Ben, H., Zur, Breznitz, S.J. (1980), The effect of time pressure on risky choice behavior, Acta Psychologica, 47, Bettman, J.R., Luce, M.F., Payne, J.W. (1998), Constructive consumer choice processes, Journal of Consumer Research, 25 (3), Botti, S., Iyengar, S.S. (2006), The dark side of choice: When choice impairs social welfare, Journal of Public Policy and Marketing, 25 (1), Bromiley, P., Curley, S.P. (1992), Individual differences in risk taking In J.F. Yates (Ed.), Risk-taking Behavior, , New York, NY John Wiley & Sons Chernev, A.,(2003), Product assortment and individual decision processes, Journal of Personality and Social Psychology, 85 (1), Chernev, A., (2003), When more is less and less is more, the impact of ideal point availability and assortment in customer choice, Journal of Customer Research, 30 (2), Chowhury, T.G., Ratneshwar, S., Mohanty, P. (2009), The time harried shopper: Exploring the differences between maximizers and satisficers, Marketing letter, 20 (October), Craig, C.S., Gosh, A., McLafferty, S. (1984), Models of Retail Locagtion Process: A Review, Journal of Retailing, (60),

24 Dhar, R., Nowlis, S.M. (1999), The effect of time pressure on Customer Choice Defferal, Journal of Customer Research, 25 (4), Dror, I.E., Busemeyer, J.R., Basola, B. (1999), Decision making under time pressure: independent test of sequential sampling models, Memory & Cognition, 24 (7), Fasolo, B., Carmeci, F.A., Misuraca, R. (2009), The effect of choice complexity on perception of the time spent choosing: When choice takes longer but feels shorter, Psychology and Marketing, 26 (3), Fasolo, B., Hertwig, R., Huber, M., Ludwig, M. (2009), Size, entropy, and density: What is the difference that makes the difference between small and large real-world assortments?, Psychology and Marketing, 26 (3), Fishbein, M., Ajzen, I. (1981), Attitude and voting behavior: An application of the theory of reasoned action. In G. M. Stephenson & J.M. Davis, Progress in Applied Social Psychology, 1, Greifeneder, R., Scheibehenne, B., Kleber, N. (2010), Less may be more when choosing is difficult: Choice complexity and too much choice, Acta Psychologica, 133 (1), Hamilton, S.F., Richards, T.J. (2009), Product differentiation, Store differentiation, and Assortment Depth, Management Science, 55 (8), Hayes, G.A., (2009), Testing the boundaries of the choice overload phenomenon, The effect of number of options and time pressure on decision difficulty and satisfaction, Psychology and Marketing, 26 (3), Howard, J.A., Sheth J.N., (1969), A theory of buyer behavior, Online Publication CA: Wiley Huffman C., Kahn, B.E. (1998), Variety for sale: mass customization or mass confusion?, Journal of retailing, 74 (4), Iyengar, S.S., Lepper, M.R. (2000), When choice is demotivating: Can one desire too much of a good thing?, Journal of Personality and Social Psychology, 79 (6), Iyengar, S.S., Wells, R.E., Schwartz, B. (2006), Doing better but feeling worse, looking for the best job undermines satisfaction, Psychological Science, 17 (2), Kahn, B.E., Wansink, B. (2004), The influence of assortment structure on Perceived variety and Consumption Quantities, Journal of Consumer Research, 30 24

25 Kahn, B.E., Lehmann, D.R. (1991), Modeling Choice among Assortments, Journal of Retailing, 67 (3), Kahneman, D., Tversky, A. (1984), Prospect theory: An analysis of decision under risk, Econometrica, 47, Kahneman, D., Tversky, A. (1984), Choice, values and frames, American Psychologist, 39, Kocher, M.G., Sutter, M. (2005), Time is money- Time pressure, incentive, and quality of decision-making, Journal of Economic Behavior & Organization, 61, Koelemeijer, K., Oppewal, H. (1999), Assessing the effects of assortment and ambience: a choice experimental approach, Journal of Retailing, 75 (3), Levy, M., Weitz, B.A. (1995), Retailing Management, 2d ed. Chicago: R.D. Irwin Louviere, J.J., Gaeth, G.J. (1987), Decomposing Determinants of Retail Facility Choice Using the Method of Hierarchical Information Integration: A Supermarket Illustration, Journal of retailing, 63, Maule, A.J., Svenson, O. (1993), Time pressure and stress in human judgment and decision making, New York, CA: Plenum Press Mogilner, C., Rudnick, T., Iyengar, S.S. (2008), The Mere Categorization Effect: How the Presence of Categories Increases Choosers Perceptions of Assortment Variety and Outcome Satisfaction, Journal of Consumer Research, 35, Neumann, Von J., Morgenstern, O. (1944), Theory of games and economic behavior, Psychological review, 81, Parker, A.M., Bruin, de W.B., Fischhoff, B. (2007), Maximizers versus satisficers: Decisionmaking styles, competence, and outcomes, Judgement and Decision Making, 2 (6), Payne, J.W., Bettman, J.R., Johnson, E.J. (1988), Adaptive strategy selection in Decision making, Journal of Experimental Psychology, 14 (3), Reibstein, D.J., Youngblood, S.A., Fromkin, H.L. (1975), Number of Choices and Perceived Dexision Freedom as a determinant of Satisfaction and Consumer Behavior, Journal of Applied Psychology, 60 (4), Reutskaja, E., Hogarth, R.M. (2009) Satisfaction in Choice as a function of the Number of Alternatives: When goods Satiate, Psychology and Marketing, 26 (3), Rolls, B.J., Rowe, E.A.,Rolls, E.T., Kindston, B., Megson, A., Gunary, R. (1981), Variety in a meal enhances food intake in man, Physiology and Behavior, February,

26 Scheibehenne, B., Greifeneder, R., Todd, P.M. (2010), Can there ever be too many options? A meta-analytic review of choice overload, Journal of Consumer Research, 37 (August), online publication Schwartz, B. (2000), Self determination: The tyranny of freedom, American Psychologist, 55, Schwartz, B. (2004), The Paradox of choice. New York: Ecco Schwartz, B., Ward, A., Monterosso, J., Lyubomirsky, S., White, K., Lehman, D.R. (2002), Maximizing versus Satisficing: Happiness is a matter of choice, Journal of Personality and Social Psychology, 83 (5), Shah, A.M., Wolford, G. (2007), Buying behavior as a function of parametric variation of number of choice, Psychological Science, 18, Simon, H.A. (1955), A behavioral Model of Rational Choice, Quarterly Journal of Economics, 69 (1), Tversky, A. (1969), Intransitivity of preferences, Psychological Review, 76, Tversky, A., Kahneman D. (1981), The framing of decisions and the psychology of choice, science, 211 (4481), Wright, P. (1975), Consumer Choice Strategies: Simplifying Vs. Optimizing, Journal of Marketing Research, 12,

Spijt & Teleurstelling

Spijt & Teleurstelling Spijt & Teleurstelling Een onderzoek naar de invloed van het type persoon, een maximizer vs. satisficer, op gevoelens van spijt en teleurstelling bij het maken van keuzes. L.A. van Aarssen (888358) Bachelor

Nadere informatie

The paradox of choice

The paradox of choice The paradox of choice Als productbetrokkenheid een rol speelt. Bachelor Thesis Naam: Sander Leenders ANR: 327682 Datum: 12 augustus 2010 Onderwerp: Paradox of choice Begeleider: drs. Marit Gresnigt Aantal

Nadere informatie

Is meer keuze altijd beter?

Is meer keuze altijd beter? Bachelor Thesis Marketing Final Draft Is meer keuze altijd beter? Wat is het modererende effect van involvement of maximizer / satisfier? ANR : S721011 Name : Stefan Pittie Onderwerp : Topic 28: Consumentengedrag

Nadere informatie

Het choice-overload effect:

Het choice-overload effect: Het choice-overload effect: Maximizers en Satisficers Jaron Plochg Universiteit van Amsterdam Bachelorthese Arbeids- en Organisatiepsychologie Begeleider mw. dr. F.S. ten Velden Studentnummer 5961327 18

Nadere informatie

OM JEZELF TE BLIJVEN, MOET JE VERANDEREN (J. BRANSEN) CONCEPTUEEL ONTWERP. X Methoden van Organisatieonderzoek. Voorbereiding op de masterthesis

OM JEZELF TE BLIJVEN, MOET JE VERANDEREN (J. BRANSEN) CONCEPTUEEL ONTWERP. X Methoden van Organisatieonderzoek. Voorbereiding op de masterthesis OM JEZELF TE BLIJVEN, MOET JE VERANDEREN (J. BRANSEN) CONCEPTUEEL ONTWERP Voorbereiding op de masterthesis X Methoden van Organisatieonderzoek P a g i n a 1 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 0 1. Conceptueel

Nadere informatie

KENNIS IS KEUZE. Bachelor Thesis Marketing Online informatiebronnen & te veel keuze

KENNIS IS KEUZE. Bachelor Thesis Marketing Online informatiebronnen & te veel keuze Bachelor Thesis Marketing Online informatiebronnen & te veel keuze KENNIS IS KEUZE Een literatuurstudie naar de modererende rol van online zoekgedrag voorafgaande een aankoop op de relatie tussen het aantal

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties De afgelopen decennia zijn er veel nieuwe technologische producten en diensten geïntroduceerd op de

Nadere informatie

Summary in Dutch 179

Summary in Dutch 179 Samenvatting Een belangrijke reden voor het uitvoeren van marktonderzoek is het proberen te achterhalen wat de wensen en ideeën van consumenten zijn met betrekking tot een produkt. De conjuncte analyse

Nadere informatie

Heeft meer keuze de voorkeur? Een literatuurstudie naar keuzemogelijkheden voor goederen en diensten en de invloed op het aankoopgedrag

Heeft meer keuze de voorkeur? Een literatuurstudie naar keuzemogelijkheden voor goederen en diensten en de invloed op het aankoopgedrag Heeft meer keuze de voorkeur? Een literatuurstudie naar keuzemogelijkheden voor goederen en diensten en de invloed op het aankoopgedrag Inleiding Voor u ligt mijn bachelorthesis met de titel Heeft meer

Nadere informatie

Affect en Cognitie in Attitudevorming van (On)bekende Attitude Objecten. Marktkunde En Consumentengedrag, Wageningen Universiteit

Affect en Cognitie in Attitudevorming van (On)bekende Attitude Objecten. Marktkunde En Consumentengedrag, Wageningen Universiteit Affect en Cognitie in Attitudevorming van (On)bekende Attitude Objecten Roxanne I van Giesen a*, Arnout RH Fischer a, Heleen van Dijk a, Hans CM van Trijp a a Marktkunde En Consumentengedrag, Wageningen

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

- Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden.

- Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden. Abstract: - 3 experimenten - Mensen gaan meer variëteit kiezen bij hun consumptiekeuzes wanneer ze weten dat hun gedrag nauwkeurig publiekelijk zal onderzocht worden. - Studie 1&2: consumenten verwachten

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

Hoe marketingcommunicatie werkt

Hoe marketingcommunicatie werkt OHT 3.1 Hoe marketingcommunicatie werkt In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: Hoe de hiërarchie van effecten de werking van communicatie kan beschrijven Het belang van attitudevorming voor het overtuigen

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

GEEF ME DE 5- METHODIEK IN DE ZORG

GEEF ME DE 5- METHODIEK IN DE ZORG GEEF ME DE 5- METHODIEK IN DE ZORG Effectiviteit Geef me de 5-methodiek in zorginstelling JP van den Bent In dit rapport worden de wetenschappelijke bevindingen beschreven betreffende de effectiviteit

Nadere informatie

Inhoudsopgave Abstract Introductie Conceptueel model Invloed van groepsdruk op de moeilijkheid van de keuze

Inhoudsopgave Abstract Introductie Conceptueel model Invloed van groepsdruk op de moeilijkheid van de keuze Inhoudsopgave Abstract... 2 1. Introductie... 3 1.1 Achtergrond... 3 1.2 Academische relevantie... 3 1.3 Bedrijfsrelevantie... 5 1.4 Probleemstelling en onderzoeksvragen... 6 1.4.1 Probleemstelling...

Nadere informatie

De invloed van Vertrouwen, Relatietevredenheid en Commitment op Customer retention

De invloed van Vertrouwen, Relatietevredenheid en Commitment op Customer retention De invloed van Vertrouwen, Relatietevredenheid en Commitment op Customer retention Samenvatting Wesley Brandes MSc Introductie Het succes van CRM is volgens Bauer, Grether en Leach (2002) afhankelijk van

Nadere informatie

het laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en

het laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en Samenvatting In de laatste 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de psychosociale gevolgen van kanker. Een goede zaak want aandacht voor kanker, een ziekte waar iedereen in zijn of haar leven wel eens

Nadere informatie

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,

Nadere informatie

Thesis Proposal onderwerp Environment Datum: 19 Maart 2009 Naam: Bas Swaen ANR: 741667

Thesis Proposal onderwerp Environment Datum: 19 Maart 2009 Naam: Bas Swaen ANR: 741667 Thesis Proposal onderwerp Environment Datum: 19 Maart 2009 Naam: Bas Swaen ANR: 741667 Inleiding en Achtergronden Uit eerder onderzoek blijkt dat de omgeving waarin de consument winkelt van grote invloed

Nadere informatie

8. Nederlandse Samenvatting

8. Nederlandse Samenvatting 8. Nederlandse Samenvatting 164 Chapter 8: Nederlandse Samenvatting Marketeers hebben over het algemeen veel moeite met het verdedigen van de marketinguitgaven, ze ontbreken de kunde of de wil om de impact

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Wereldwijd zijn meer dan 3 miljard mensen afhankelijk van biomassa brandstoffen zoals hout en houtskool om in hun dagelijkse energie behoefte te voorzien. Het gebruik van deze

Nadere informatie

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6 Minor Organisatiewetenschappen (Organization Studies) 441074 Organization Theory 2 6 441079 Organization Development 3 6 Choose 1 of the following 2 courses: 441057 Relations and Networks of Organizations

Nadere informatie

Risico's en risicoperceptie: Een kwestie van vertrouwen? Reint Jan Renes Associate Professor Communication Science Wageningen University

Risico's en risicoperceptie: Een kwestie van vertrouwen? Reint Jan Renes Associate Professor Communication Science Wageningen University Risico's en risicoperceptie: Een kwestie van vertrouwen? Reint Jan Renes Associate Professor Communication Science Wageningen University 21 April 2010 Risico s en vertrouwen Waarom is vertrouwen belangrijk?

Nadere informatie

Essays on Multichannel Customer Management

Essays on Multichannel Customer Management RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN Essays on Multichannel Customer Management Samenvatting Proefschrift door Umut Konuş Samenvatting Inleiding Multikanaal klantmanagement is een belangrijk vraagstuk bij veel

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20566 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Wit, Frank R.C. de Title: The paradox of intragroup conflict Issue Date: 2013-02-28

Nadere informatie

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie 2e Risk Event 2019 11 april 2019 The S T R A T E G I C A D V I S O R Ymanagement school of the autonomous University of Antwerp 2 Prof. dr. Hans

Nadere informatie

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting xvii Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting Samenvatting IT uitbesteding doet er niet toe vanuit het perspectief aansluiting tussen bedrijfsvoering en IT Dit proefschrift is het

Nadere informatie

Werknemers en innovatie

Werknemers en innovatie Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra Werknemers en innovatie VIGOR slotevent Stan De Spiegelaere Guy Van Gyes Innovatie STI Science Technology Innovation DUI Doing Using Interacting De kenniswerker

Nadere informatie

World Class Finance in de Retail

World Class Finance in de Retail World Class Finance in de Retail Jaarcongres Controlling 24 april 2008 Hans Strikwerda Copyright 2008 by Nolan, Norton & Co. Private for the client. This report nor any part of it may not be copied, circulated,

Nadere informatie

Academisch schrijven Inleiding

Academisch schrijven Inleiding - In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze To answer this question,

Nadere informatie

Motivationele oriëntatie bij sociale vergelijking: Wanneer, waarom en met wie vergelijken?

Motivationele oriëntatie bij sociale vergelijking: Wanneer, waarom en met wie vergelijken? Motivationele oriëntatie bij sociale vergelijking: Wanneer, waarom en met wie vergelijken? Motivational orientation in social comparison: When, Why en with whom to compare? Dirk J. van Os eerste begeleider:

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR 2010 2011 Het structureren van variëteiten binnen een merk: vermindert een doel-gebaseerd productenassortiment de negatieve effecten van

Nadere informatie

Mindset: Onderwijsmythe of niet? Onderzoek naar de rol van mindset in het basisonderwijs

Mindset: Onderwijsmythe of niet? Onderzoek naar de rol van mindset in het basisonderwijs Mindset: Onderwijsmythe of niet? Onderzoek naar de rol van mindset in het basisonderwijs Door: Joshi Verschuren, Universiteit Utrecht Vele basisscholen besteden tegenwoordig aandacht aan de mindset van

Nadere informatie

van Werknemers Well-being Drs. P.E. Gouw

van Werknemers Well-being Drs. P.E. Gouw De Invloed van Werk- en Persoonskenmerken op het Welbevinden van Werknemers The Influence of Job and Personality Characteristics on Employee Well-being Drs. P.E. Gouw Eerste begeleider: Dr. S. van Hooren

Nadere informatie

How to present online information to older cancer patients N. Bol

How to present online information to older cancer patients N. Bol How to present online information to older cancer patients N. Bol Dutch summary (Nederlandse samenvatting) Dutch summary (Nederlandse samenvatting) Goede informatievoorziening is essentieel voor effectieve

Nadere informatie

draagt via de positieve invloeden van de voorgaande mediatoren bij aan een verbeterde CRM effectiviteit in het huidige onderzoek.

draagt via de positieve invloeden van de voorgaande mediatoren bij aan een verbeterde CRM effectiviteit in het huidige onderzoek. Why participation works: the role of employee involvement in the implementation of the customer relationship management type of organizational change (dissertation J.T. Bouma). SAMENVATTING Het hier gepresenteerde

Nadere informatie

Persoonlijke factoren en Sales succes

Persoonlijke factoren en Sales succes Persoonlijke factoren en Sales succes Welke samenhang is er? Gerard Groenewegen Mei 2009 06-55717189 1 Agenda 1. Inleiding 2. Opzet studie 3. Beoordeling van dit onderzoek 4. Bevindingen 5. Conclusie 6.

Nadere informatie

De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner

De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner The association between momentary affect and sexual desire: The moderating role of partner

Nadere informatie

De psychologie van de wanbetaler

De psychologie van de wanbetaler 07-10-2015 De psychologie van de wanbetaler Dr. Martijn Keizer Rijksuniversiteit Groningen m.keizer@rug.nl Deze presentatie Deze presentatie Hoe motiveren we debiteuren om actie te ondernemen? Overzicht

Nadere informatie

De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van. Criminaliteit.

De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van. Criminaliteit. Running head: Desistance van Criminaliteit. 1 De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van Criminaliteit. The Influence of Personal Goals and Financial Prospects

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (summary in Dutch)

Nederlandse samenvatting (summary in Dutch) Nederlandse samenvatting (summary in Dutch) Relatiemarketing is gericht op het ontwikkelen van winstgevende, lange termijn relaties met klanten in plaats van het realiseren van korte termijn transacties.

Nadere informatie

Gedeelde Waarden in Confrontaties met Morele Weigeraars: Tegenovergestelde Effecten op Zelf- en Weigeraar Beoordelingen

Gedeelde Waarden in Confrontaties met Morele Weigeraars: Tegenovergestelde Effecten op Zelf- en Weigeraar Beoordelingen Gedeelde Waarden in Confrontaties met Morele Weigeraars: Tegenovergestelde Effecten op Zelf- en Weigeraar Beoordelingen Florien M. Cramwinckel 1, Kees van den Bos 1, Eric van Dijk 2, Anneke Bruin 1, Simone

Nadere informatie

Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond?

Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond? Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond? Donderdag 13 maart 2014 Martijn Kilsdonk MScHA Manager behandeling & begeleiding en Planetree coördinator Disclosure belangen

Nadere informatie

WAAR JE ZIT IS WAAR JE STAAT

WAAR JE ZIT IS WAAR JE STAAT WAAR JE ZIT IS WAAR JE STAAT Posities als antecedenten van management-denken over concernstrategie ACHTERGROND (H. 1-3) Concernstrategie heeft betrekking op de manier waarop een concern zijn portfolio

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch)

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) 159 Ouders spelen een cruciale rol in het ondersteunen van participatie van kinderen [1]. Participatie, door de Wereldgezondheidsorganisatie gedefinieerd als

Nadere informatie

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style Jenny Thielman 1 e begeleider: mw. dr. Esther Bakker 2 e begeleider: mw. dr.

Nadere informatie

gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang?

gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? Is er een samenhang tussen seksuele attituden en gedragsintenties voor veilig seksueel Is there a correlation between sexual attitudes and the intention to engage in sexually safe behaviour? Does gender

Nadere informatie

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking

Nadere informatie

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A. Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten

Nadere informatie

Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk

Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.

Nadere informatie

Marketing Attributie. Welk kanaal levert hoeveel toegevoegde waarde? Dr. Evert de Haan. Rapport RUGCIC ISBN

Marketing Attributie. Welk kanaal levert hoeveel toegevoegde waarde? Dr. Evert de Haan. Rapport RUGCIC ISBN Marketing Attributie Welk kanaal levert hoeveel toegevoegde waarde? Dr. Evert de Haan Rapport RUGCIC 201901 ISBN 978-94-034-1571-0 Inhoudsopgave Samenvatting Pag. 3 Welk kanaal is verantwoordelijk? Pag.

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING 143 Logo s spelen een cruciale rol in de marketing communicatie en bij besluitvorming van consumenten: 70% van alle aankoopbeslissingen wordt namelijk in de winkel zelf gedaan

Nadere informatie

Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae

Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae 184 Welbevinden en hoofdpijn bij adolescenten: de rol van zelfregulatie In dit proefschrift is de rol van zelfregulatie processen voor het welbevinden van

Nadere informatie

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6 Global management of Social Issues Interesting courses Global Management of Social Issues 410129 International Organizations 1 6 410130 Advanced Project management * 3 6 410133 Cross Cultural HRM 3 6 410134

Nadere informatie

Interactieve sessie. Leraren als change agents. Leraren als change agents

Interactieve sessie. Leraren als change agents. Leraren als change agents Interactieve sessie Leraren als change agents drs. Monique van der Heijden, Hogeschool de Kempel dr. Jeannette Geldens, Kempelonderzoekscentrum dr. mr. Herman Popeijus, Kempelonderzoekscentrum prof. dr.

Nadere informatie

NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING: DE PARADOX VAN SPEELSHEID

NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING: DE PARADOX VAN SPEELSHEID NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING: DE PARADOX VAN SPEELSHEID Redefining its ambiguity 373 374 The paradox of playfulness De vraag die in het onderzoek centraal staat is wat bevorderende en beperkende factoren

Nadere informatie

De psychologie van de oudedagsvoorziening

De psychologie van de oudedagsvoorziening De psychologie van de oudedagsvoorziening Henriëtte Prast Hoogleraar Finance, Tilburg University/Fellow, Netspar Roundtable, 4 februari 2016, Amsterdam Fabel Theory of planned behavior, Ajzen: Informatie

Nadere informatie

Hoe betrouwbaar is Wikipedia voor het doen van onderzoek? Leroy Remor. Hogeschool Rotterdam,

Hoe betrouwbaar is Wikipedia voor het doen van onderzoek? Leroy Remor. Hogeschool Rotterdam, 1 Running head: WIKIPEDIA BETROUWBAAR VOOR HET DOEN VAN ONDERZOEK? Hoe betrouwbaar is Wikipedia voor het doen van onderzoek? Leroy Remor Hogeschool Rotterdam, Abstract: Een kort essay over het gebruik

Nadere informatie

Academische werkplaats : bijzondere samenwerking tussen onderzoek en praktijk

Academische werkplaats : bijzondere samenwerking tussen onderzoek en praktijk Academische werkplaats : bijzondere samenwerking tussen onderzoek en praktijk Prof. dr. Koen Hermans Projectleider Armoede en Welzijn LUCAS / Onderzoeksgroep Sociaal Werk Ondersteuning van PmB: revolutionaire

Nadere informatie

Lekenpraatje. Advanced Econometric Marketing Models Geavanceerde econometrische marketing modellen. 6 november 2003

Lekenpraatje. Advanced Econometric Marketing Models Geavanceerde econometrische marketing modellen. 6 november 2003 Lekenpraatje Advanced Econometric Marketing Models Geavanceerde econometrische marketing modellen 6 november 2003 Meneer de rector, hooggeachte commissie, highly learned opponent, dames en heren. Zoals

Nadere informatie

Behavioral Targeting Klantspecifieke aanbiedingen op het juiste moment

Behavioral Targeting Klantspecifieke aanbiedingen op het juiste moment Behavioral Targeting Klantspecifieke aanbiedingen op het juiste moment Dr. J. van Doorn Prof. Dr. J.C. Hoekstra Drs. Beate van Dongen (VODW) Drs. Haiko Krumm (VODW) Met medewerking van VODW Marketing,

Nadere informatie

hoofdstuk 2 een vergelijkbaar sekseverschil laat zien voor buitenrelationeel seksueel gedrag: het hebben van seksuele contacten buiten de vaste

hoofdstuk 2 een vergelijkbaar sekseverschil laat zien voor buitenrelationeel seksueel gedrag: het hebben van seksuele contacten buiten de vaste Samenvatting Mensen zijn in het algemeen geneigd om consensus voor hun eigen gedrag waar te nemen. Met andere woorden, mensen denken dat hun eigen gedrag relatief vaak voorkomt. Dit verschijnsel staat

Nadere informatie

Geven en ontvangen van steun in de context van een chronische ziekte.

Geven en ontvangen van steun in de context van een chronische ziekte. Een chronische en progressieve aandoening zoals multiple sclerose (MS) heeft vaak grote consequenties voor het leven van patiënten en hun intieme partners. Naast het omgaan met de fysieke beperkingen van

Nadere informatie

Game Usability. Les 3 jaar 2. Ontwerp doelstellingen en randvoorwaarden

Game Usability. Les 3 jaar 2. Ontwerp doelstellingen en randvoorwaarden Game Usability Les 3 jaar 2 Ontwerp doelstellingen en randvoorwaarden Wat gaan we doen? Herhaling vorige week Ontwerpdoelen en ontwerpdoelstellingen ISO Definition of Usability (9241-11) Usability is the

Nadere informatie

Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste?

Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste? Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste? Maarten de Wit 31 mei 2013 Lokatie Tilburg University Overzicht 1. Wat is het patiëntenperspectief? 2. Hoe krijg je als onderzoeker toegang tot de

Nadere informatie

De nieuwe wegwijzers op het digitale pad voor Sales and Marketing

De nieuwe wegwijzers op het digitale pad voor Sales and Marketing De nieuwe wegwijzers op het digitale pad voor Sales and Marketing Nancy Steutel, Engagement Consultant, Huthwaite International Wat is er veranderd? Picture of planet earth Wat is er veranderd? Koopgedrag

Nadere informatie

Agenda. 1. Wat is POPAI? 2. Model: Visie op koopgedrag. 4. Meetstandaards voor effectiviteit van instore media 5. Samenwerken in de keten

Agenda. 1. Wat is POPAI? 2. Model: Visie op koopgedrag. 4. Meetstandaards voor effectiviteit van instore media 5. Samenwerken in de keten Het Expertisecentrum voor Marketing at Retail 1. Wat is POPAI? Agenda 2. Model: Visie op koopgedrag 3. Brancherapport 2010 4. Meetstandaards voor effectiviteit van instore media 5. Samenwerken in de keten

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32003 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Yuanyuan Zhao Title: Modelling the dynamics of the innovation process : a data-driven

Nadere informatie

Kennisdeling in lerende netwerken

Kennisdeling in lerende netwerken Kennisdeling in lerende netwerken Managementsamenvatting Dit rapport presenteert een onderzoek naar kennisdeling. Kennis neemt in de samenleving een steeds belangrijker plaats in. Individuen en/of groepen

Nadere informatie

Periode 1 Les 1. 4P s, 4C s & het SIVA-model

Periode 1 Les 1. 4P s, 4C s & het SIVA-model Periode 1 Les 1 4P s, 4C s & het SIVA-model Waarom koopt men iets? Om in een bepaalde behoefte te voorzien In andere woorden: om een probleem op te lossen. Het product moet voldoen aan de wensen en behoeften

Nadere informatie

Hoe kiezen patiënten een zorgaanbieder? De rol van objectieve en subjectieve kwaliteitsinformatie

Hoe kiezen patiënten een zorgaanbieder? De rol van objectieve en subjectieve kwaliteitsinformatie Hoe kiezen patiënten een zorgaanbieder? De rol van objectieve en subjectieve kwaliteitsinformatie Presentatie literatuur- en praktijkonderzoek Invitational Nivel: Judith de Jong Kim Out Romy Bes Kim van

Nadere informatie

Onderzoeksopzet Brand Loyalty

Onderzoeksopzet Brand Loyalty Onderzoeksopzet Brand Loyalty School: Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Advanced Business Creation Klas: E-fase klas A Vak: Science School Docent: Arthur Rijkers Datum: 20-02- 13 Jorrik Branten

Nadere informatie

Wat motiveert u in uw werk?

Wat motiveert u in uw werk? Wat motiveert u in uw werk? Begin dit jaar heeft u kunnen deelnemen aan een online onderzoek naar de motivatie en werktevredenheid van actuarieel geschoolden. In dit artikel worden de resultaten aan u

Nadere informatie

Klantonderzoek: de laatste inzichten!

Klantonderzoek: de laatste inzichten! : de laatste inzichten! Hoe tevreden bent u over de door ons bedrijf geleverde producten en diensten? Veel bedrijven gebruiken deze vraag om de klanttevredenheid te meten. Op een schaal van zeer ontevreden

Nadere informatie

Usability. Les 3 jaar 2. Ontwerp doelstellingen en randvoorwaarden

Usability. Les 3 jaar 2. Ontwerp doelstellingen en randvoorwaarden Usability Les 3 jaar 2 Ontwerp doelstellingen en randvoorwaarden Wat gaan we doen? Herhaling vorige week ISO Definition of Usability (9241-11) Usability is the effectiveness, efficiency and satisfaction

Nadere informatie

Moeilijke Beslissingen

Moeilijke Beslissingen Moeilijke Beslissingen Bernard A. Nijstad 1 Moeilijke Beslissingen Rede Uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Decision Making and Organizational Behavior in Business and Economics

Nadere informatie

Zelfkennis als fundament voor loopbaanontwikkeling Bouwen op een onbetrouwbare

Zelfkennis als fundament voor loopbaanontwikkeling Bouwen op een onbetrouwbare Zelfkennis als fundament voor loopbaanontwikkeling Bouwen op een onbetrouwbare ondergrond Symposium t.g.v. afscheid Rupert Spijkerman 16 februari 2006 Tom Luken Bouwstenen 1. Probleem: mensen kennen zichzelf

Nadere informatie

Academisch schrijven Inleiding

Academisch schrijven Inleiding - In dit essay/werkstuk/deze scriptie zal ik nagaan/onderzoeken/evalueren/analyseren Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Om deze

Nadere informatie

Business Model Canvas & Elevator pitch. Value050 Eelco Bakker

Business Model Canvas & Elevator pitch. Value050 Eelco Bakker Business Model Canvas & Elevator pitch Value050 Eelco Bakker Start Verwachtingen? Vragen? Ervaringen business model canvas? Ervaringen elevator pitch? 14.00-16.15 BMC 16.15-17.00 Pitchen 1. Het business

Nadere informatie

Het computationeel denken van een informaticus Maarten van Steen Center for Telematics and Information Technology (CTIT)

Het computationeel denken van een informaticus Maarten van Steen Center for Telematics and Information Technology (CTIT) Het computationeel denken van een informaticus Maarten van Steen Center for Telematics and Information Technology (CTIT) 2-2-2015 1 Computationeel denken vanuit Informatica Jeannette Wing President s Professor

Nadere informatie

De Perceptie van Fair-Trade Producten door Mannen. Pascal van Vliet ANR: 888951. Bachelor thesis Psychologie en Maatschappij. Datum: 13 februari 2014

De Perceptie van Fair-Trade Producten door Mannen. Pascal van Vliet ANR: 888951. Bachelor thesis Psychologie en Maatschappij. Datum: 13 februari 2014 1 De Perceptie van Fair-Trade Producten door Mannen Pascal van Vliet ANR: 888951 Bachelor thesis Psychologie en Maatschappij Datum: 13 februari 2014 Docent: Dhr. R. M. A. Nelissen Universiteit van Tilburg

Nadere informatie

De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility.

De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility. RELATIE ANGST EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility Jos Kooy Eerste begeleider Tweede

Nadere informatie

Marketing Strategy. Hoe maak je B 2 B-marketing meer meetbaar?

Marketing Strategy. Hoe maak je B 2 B-marketing meer meetbaar? Marketing Strategy Hoe maak je B 2 B-marketing meer meetbaar? Wie is Alex Klein? drs. S.A. (Alex) Klein MBA ass. Professor of Marketing Nyenrode Business Universiteit (e-mail: a.klein@nyenrode.nl) Onderzoek:

Nadere informatie

Curatr als tool voor organisatie-ontwikkeling

Curatr als tool voor organisatie-ontwikkeling THEMA Demi Chau, Ashley Grimmelikhuijsen & Sanne Ghielen Curatr als tool voor organisatie-ontwikkeling Sociaal leren Massive Open Online Courses (MOOCs) zijn al enige tijd een grote trend in onderwijsland.

Nadere informatie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en Discrepantie The Relationship between Involvement in Bullying and Well-Being and the Influence of Social Support

Nadere informatie

De Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout. bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs

De Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout. bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs De Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs The Relationship between Existential Fulfilment, Emotional Stability and Burnout

Nadere informatie

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive 1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Burnout, een toestand van mentale uitputting door chronische stress in de werksituatie, vormt een ernstig maatschappelijk probleem dat momenteel veel aandacht krijgt. In

Nadere informatie

DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1

DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1 DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1 Dankbaarheid in Relatie tot Intrinsieke Levensdoelen: Het mediërende Effect van Psychologische Basisbehoeften Karin Nijssen Open Universiteit

Nadere informatie

H5 Consumentengedrag HOE EN WAAROM MENSEN KOPEN.

H5 Consumentengedrag HOE EN WAAROM MENSEN KOPEN. H5 Consumentengedrag HOE EN WAAROM MENSEN KOPEN http://www.youtube.com/watch?v=hpi-m3jwhbg 5.2 Besluitvormingsproces consument : Pearson: Solomon: Marketing Real Life koopbeslissingsproces vijf fasen (B2C):

Nadere informatie

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal Running head: momentaan affect en seksueel verlangen bij vrouwen 1 De Samenhang Tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen van Vrouwen en de Modererende Rol van Seksuele Gedachten The Association Between

Nadere informatie

Welkom. Digitale programma: #cmdag18. Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement.

Welkom. Digitale programma: #cmdag18. Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement. Welkom Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement Digitale programma: www.contractmanagementdag.nl #cmdag18 #cmdag18 Programma 09.45 Welkom door Prof. Dr. Arjan van Weele

Nadere informatie

IMAGO VAN VRIESVERS CATEGORIE EIND-RAPPORT

IMAGO VAN VRIESVERS CATEGORIE EIND-RAPPORT IMAGO VAN VRIESVERS CATEGORIE EIND-RAPPORT September 2012 INHOUDSOPGAVE 1. INTRODUCTIE 2. RESULTATEN KENNIS VAN / ASSOCIATIES BIJ VRIESVERS GEVOELENS BIJ VRIESVERS, IN MOODBOARDS ONDERSCHEIDENDE, BEÏNVLOEDENDE

Nadere informatie