Beschikbaar stellen van een krediet voor het toepassen van luchtzuiverende maatregelen langs de A59

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Inleiding: Momenteel vinden de voorbereidingen plaats voor het plaatsen van geluidsschermen langs de A59. In het voorjaar van 2010 wordt gestart met de plaatsing van de schermen. Eind 2010 moet het project geluidsschermen A59 afgerond te zijn. Het project wordt gezamenlijk met en voor rekening van Rijkswaterstaat uitgevoerd. Dit project biedt een uitstekende gelegenheid om ook een verbeterslag te maken in de luchtkwaliteit langs de A59. De geluidsschermen kunnen uitgebreid worden met groenvoorzieningen en luchtzuiverende cassettes. Rijkswaterstaat vergoedt de kosten voor maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit echter niet. De gemeente Heusden zal deze maatregelen daarom zelf moeten financieren. De Provincie zal gevraagd worden of deze luchtzuiverende cassettes in aanmerking komen voor een subsidie. Met dit voorstel wordt een krediet aangevraagd om de maatregelen te kunnen uitvoeren. Feitelijke informatie: Luchtkwaliteitplan Ten behoeve van het gemeentelijk luchtkwaliteitplan (2007) is voor de jaren 2005, 2010 en 2015 de luchtkwaliteit in beeld gebracht. Daarbij werden in 2005 grenswaardenoverschrijdingen geconstateerd voor de jaargemiddelde concentratie NO2 langs de A59. De grenswaarde van de jaargemiddelde concentratie PM10 werd in 2005 niet overschreden. De norm voor het aantal overschrijdingen van de grenswaarde voor de 24- uursgemiddelde concentratie PM10 werd in 2005 langs de A59 wel overschreden. De berekeningen voor 2010 tonen hetzelfde aan. Berekeningen voor 2015 laten zien dat langs de A59 de grenswaarden van onder andere NO2 en PM10 niet meer worden overschreden. Wel ligt de jaargemiddelde concentratie van NO2, tussen Vlijmen en s-hertogenbosch, tot een korte afstand (ongeveer 15 m ten opzichte van de wegrand) van de A59, boven de grenswaarde. Metingen Provincie Noord-Brabant Gedurende een jaar ( ) heeft de Provincie Noord-Brabant luchtkwaliteitsmetingen uitgevoerd langs de A59. Dit is gebeurd middels een meetstation dat zich ter hoogte van Elshout langs de A59 bevond. De resultaten van deze metingen zijn nog niet vrijgegeven en worden momenteel nader onderzocht door een vergelijking te maken met eerdere (theoretische) berekeningen zoals die uit het Nationaal Samenwerkingsverband Luchtkwaliteit (NSL). Ons college hecht echter aan de gezondheid van haar inwoners en wil daarom, ongeacht de resultaten van dit nader onderzoek, luchtzuiverende maatregelen toepassen langs de A59. Het wonen dichtbij een snelweg is immers nooit gezond. Daarom is binnen het project geluidsschermen A59 de aandacht ook uitgegaan naar mogelijke maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit. Door dit in combinatie met de geluidsschermen uit te voeren en werk met werk te maken is een aanmerkelijke kostenreductie te verkrijgen. 1/6

2 Effecten geluidsschermen op luchtkwaliteit Zich conformerend aan het NSL stelt Rijkswaterstaat dat er op de A59 ter hoogte van Heusden geen sprake is van een overschrijding van de normen voor luchtkwaliteit. Rijkswaterstaat heeft daarom geen aanvullende berekeningen uitgevoerd naar het effect van de te plaatsen geluidsschermen op de luchtkwaliteit. Luchtzuiverende schermen In de Proeftuin Schermen, de proeflocatie langs de A28 bij Strand Nulde, heeft Rijkswaterstaat in 2008/2009 in het kader van het Innovatieprogramma Luchtkwaliteit het effect van verder geoptimaliseerde (geluid)schermen op de luchtkwaliteit (voor fijnstof en stikstofoxiden) in de praktijk onderzocht. Adviesbureau Tauw B.V. dat de externe projectleiding en ondersteuning in het project geluidsschermen A59 voor haar rekening neemt, heeft een luchtzuiverend scherm, Cleanstone, ontworpen dat zich eveneens in de Proeftuin bevond. De resultaten van de Proeftuin worden pas op zijn vroegst in november 2009 bekend. Tauw heeft in een eigen onderzoek, uitgevoerd middels laboratoriumproeven, geconcludeerd dat het toepassen van Cleanstone schermen in combinatie met groenvoorzieningen een positief effect heeft op de luchtkwaliteit. Op basis hiervan wil de gemeente Heusden een pilot uitvoeren door op enkele locaties de geluidsschermen op te hogen met luchtzuiverende cassettes. Andere maatregelen: groenvoorzieningen Aan de bewonerszijde van de schermen kan een hedera-achtige plantensoort worden geplaatst. Naast een verfraaiing van de schermen zorgt dit groen volgens berekeningen ook voor een positieve invloed op de luchtkwaliteit langs de A59. Daarnaast biedt het groen een bescherming tegen graffiti. Aan de binnenzijde van de geluidsschermen (aan de zijde van de A59) is het plaatsen van deze groenvoorzieningen vanwege onderhoudstechnische belemmeringen niet toegestaan door Rijkswaterstaat. Ook in het landschapsplan, dat primair is opgesteld in het kader van de groencompensatie, is met het ontwerp van groen rekening gehouden met de bijdrage die groenvoorzieningen hebben op de verbetering van de luchtkwaliteit. De beplanting wordt in een dusdanige structuur geplant dat deze daadwerkelijk effectief is. Van belang is daarbij om het groen in het turbulentiegebied achter de schermen te planten. De genoemde groenvoorzieningen zijn onderdeel van de groencompensatie en daarmee het landschapsplan. In dit voorstel wordt hier daarom niet verder op ingegaan. Monitoring Om de effecten van de luchtzuiverende maatregelen op de luchtkwaliteit langs de A59 te kunnen bepalen is het nodig om metingen uit te voeren. Op diverse locaties langs de A59 dienen hiervoor meetpunten te worden gerealiseerd of dienen op regelmatige tijdstippen metingen te worden uitgevoerd. Hoe de monitoring er precies uit komt te zien is nu nog niet bekend. 2/6

3 Uitwerking Berekend is op welke locaties het toepassen van luchtzuiverende cassettes op de geluidsschermen het meest positieve effect op de luchtkwaliteit zullen hebben. Dit is samen met ES Consulting uitgevoerd, een adviesbureau dat gespecialiseerd is in luchtkwaliteit in relatie met groenvoorzieningen. Hierbij is ook de positieve invloed die uitgaat van het landschapsplan betrokken. Vervolgens is onderzocht bij welke schermen het mogelijk is om luchtzuiverende cassettes toe te passen bovenop de geluidsschermen. Ophogen van de geluidsschermen is namelijk alleen mogelijk bij geluidsschermen met een maximale hoogte van 6 meter, omdat er ook nog ruimte moet zijn om de geluidsschermen in de toekomst eventueel op te hogen in verband met een mogelijk hogere geluidbelasting (de totale maximale hoogte is 8 meter). Conclusie hieruit is dat de volgende schermen als pilot opgehoogd kunnen worden met de luchtzuiverende cassettes (1 meter hoog): - schermen 3.1 tot en met 4.2 (aan de zuidzijde van de A59 ter hoogte van de Spoorlaan in Drunen) met een totale lengte van ca meter; - schermen 15.1 tot en met 16.3 (aan de noordzijde van de A50 ter hoogte van de Borredreef in Vlijmen-Oost) met een totale lengte van ca. 690 meter. Hoewel uit het luchtkwaliteitplan blijkt dat de grootste problemen op het gebied van luchtkwaliteit zich voordoen ter hoogte van Vlijmen-Oost, is het raadzaam om de proef uit te breiden door ook op een andere locatie de schermen op te hogen met luchtzuiverende cassettes. Op deze manier ontstaat een representatief beeld uit de monitoring. De locatie die hiervoor het meest in aanmerking komt is Drunen. De spreiding, locatie en richting van de luchtzuiverende cassettes is hiermee het meest gevarieerd. Bovendien zijn de luchtzuiverende cassettes gepland bij de hoogste woningbouwconcentraties met de kortste afstand tot de geluidsschermen, waardoor het effect het grootst zal zijn. Conclusie Aanbevolen wordt om, naast de groenvoorzieningen die zijn opgenomen in het landschapsplan, op enkele locaties bij wijze van proef, luchtzuiverende cassettes bovenop de schermen te plaatsen. Hiermee wordt de luchtkwaliteit nog verder verbeterd. Kosten De voor rekening van de gemeente komende kosten in de vorm van luchtzuiverende cassettes komen blijkens de voor u ter inzage gelegde kostenbegroting uit op een totaalbedrag van afgerond ,--. Afweging: Om de luchtkwaliteit langs de A59 verder te verbeteren door het toepassen van luchtzuiverende maatregelen naast het plaatsen van de geluidsschermen, stellen wij u voor hiervoor een krediet beschikbaar te stellen van maximaal (gelet op een eventuele subsidie van de Provincie) afgerond ,--. 3/6

4 Inzet van middelen: dekking In de meerjarenbegroting 2010 is tot en met miljoen opgenomen voor maatregelen ten behoeve van de A59 en parallelstructuren. Hiervan is in principe 1,5 miljoen bestemd voor het toepassen van maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit. Het thans beschikbaar te stellen krediet van ,-- komt conform de meerjarenbegroting, weliswaar eerder dan was voorzien, ten laste van de algemene reserve. subsidiemogelijkheden De Provincie heeft in het kader van de Beleidsregel Verbeteren luchtkwaliteit in Brabant gelden ter beschikking voor medefinanciering van maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit. Het moet daarbij gaan om een innovatief, breed gedragen en concreet project. De luchtzuiverende komen naar mening van de gemeente Heusden hiervoor ook in aanmerking. Met de Provincie zal overleg plaatsvinden over een mogelijke financiële bijdrage vanuit de Beleidsregel Verbeteren luchtkwaliteit in Brabant. Of er subsidie wordt toegekend en, zo ja, hoeveel deze subsidie mogelijk zal bedragen is nu nog niet bekend. Een en ander is mede afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek en de randvoorwaarden van de Provincie. Ook voor de monitoring zal geprobeerd worden aansluiting te zoeken bij deze beleidsregel. Risico's: Het risico bestaat dat de luchtzuiverende maatregelen na plaatsing het gewenste effect niet (geheel) zullen behalen. Desondanks is er altijd effect boven het niet toepassen van luchtzuiverende maatregelen en zal daarmee dus een positief effect worden bereikt voor de gezondheid van de inwoners van onze gemeente. Procedure: inkoop Na beschikbaar stellen van het krediet zal een aanbesteding voor de luchtzuiverende maatregelen plaats vinden. Om de juiste luchtzuiverende cassettes te verkrijgen, zal de aanbesteding mogelijk in afwijking van het inkoopbeleid van de gemeente Heusden plaats kunnen gaan vinden. communicatie Wanneer het krediet beschikbaar wordt gesteld en de luchtzuiverende maatregelen toegepast gaan worden, zal middels de gemeentelijke infopagina s, de website en in de speciale nieuwsbrief hierover gecommuniceerd worden. Advies: Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen Het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven de burgemeester, drs. H.P.T.M. Willems 4/6

5 Naar aanleiding van de informatievergadering: 5/6

6 BESLUIT De gemeenteraad van Heusden in zijn openbare vergadering van 15 december 2009; gezien het voorstel van het college van 3 november 2009 b e s l u i t : - Een krediet van ,- beschikbaar te stellen voor het toepassen van luchtzuiverende - Bij de aanbesteding het voorbehoud te maken op grond van de bijdrage van de Provincie en de uitkomst van het onderzoek de griffier, de voorzitter, mw. drs. E.J.M. de Graaf drs. H.P.T.M. Willems 6/6