Raadsvoorstel. Onderwerp Verordening leerlingenvervoer gemeente Heusden 2015

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Inleiding Het passend onderwijs is op 1 augustus 2014 ingegaan. Enkele daarmee samenhangende wetswijzigingen hebben een relatie met het leerlingenvervoer. Deze wijzigingen en de afstemming met andere ontwikkelingen in het sociaal domein zijn aanleiding voor een nieuwe verordening. Het voorstel aan u is om de Verordening leerlingenvervoer gemeente Heusden 2015 vast te stellen. Feitelijke informatie Wijzigingen passend onderwijs Het passend onderwijs is per 1 augustus 2014 van start gegaan. De wetswijzigingen die direct het leerlingenvervoer betreffen zijn in aantal beperkt. Genoemd kunnen worden: de verordening over het leerlingenvervoer moet rekening houden met de van ouders redelijkerwijs te vergen inzet; leerlingen die voortgezet speciaal onderwijs volgen, kunnen slechts aanspraak maken op een vervoersvoorziening, als zij wegens hun handicap op ander vervoer dan openbaar vervoer zijn aangewezen, dan wel vanwege hun handicap niet zelfstandig van openbaar vervoer gebruik kunnen maken; het samenwerkingsverband 1 oordeelt over de toelaatbaarheid van leerlingen tot het speciaal basisonderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs; het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband speelt in het passend onderwijs een grote rol. Het leerlingenvervoer is een van de onderwerpen die in het ondersteuningsplan aan de orde komt. De VNG heeft een modelverordening opgesteld die aansluit op de komst van passend onderwijs en daarnaast is de opbouw van de verordening logischer gemaakt. Herijking leerlingenvervoer gemeente Heusden 2011 De huidige verordening leerlingenvervoer van de gemeente Heusden is vastgesteld na de herijking in De herijking werd gekenmerkt door de volgende beginselen: de gemeente stelt ouders in staat vervoer zelf te regelen (faciliteren in plaats van organiseren); de gemeente moet zo min mogelijk in de positie van beoordelaar komen van (on-)mogelijkheden bij kinderen en ouders; bevordering van zelfstandigheid van het kind; aangepast vervoer voor wie dat nodig heeft; betaalbaar houden van de vervoersregeling. De belangrijkste kenmerken van de herijking waren in grote lijnen: het leerlingenvervoer wordt in hoofdzaak teruggebracht tot 2 soorten voorzieningen: een bekostiging (budget) op basis van de kosten van het openbaar vervoer. Ouders regelen het zelf en krijgen daarvoor ook een extra financiële vergoeding; aangepast vervoer (busje of taxi); optrekking van de kilometergrens waarboven aanspraak kan worden gemaakt door leerlingen van het basisonderwijs en speciaal basisonderwijs van 4 naar 6 kilometer; afschaffing van de overgangsregeling uit de beleidsregels; 1 Samenwerkingsverband: door het Rijk vastgestelde regio voor samenwerking tussen gemeenten en schoolbesturen van Voortgezet onderwijs en Primair onderwijs op het gebied van passend onderwijs. 1

2 afschaffing van het drempelbedrag en de daaraan gekoppelde eigen bijdrage; afschaffing van de subsidieregeling voor de eigen bijdrage. Daarnaast zijn beleidsregels vastgesteld waardoor: kinderen die naar het speciaal onderwijs gaan in aanmerking komen voor aangepast vervoer; leerlingen die kiezen voor regulier onderwijs, maar die wel geïndiceerd zijn voor speciaal onderwijs, krijgen een vergoeding op basis van de kosten van openbaar vervoer onder bepaalde voorwaarden. Stand van zaken leerlingenvervoer eind 2014 Het grootste deel van de kinderen wordt dagelijks met de taxi vervoerd. Zie het onderstaande overzicht van de stand van zaken per 1 november 2014: Eigen vervoer 11 Openbaar vervoer 30 taxi 132 taxi en eigen vervoer 3 taxi en openbaar vervoer 1 Eindtotaal 177 Omdat er een beleidsregel is voor aangepast vervoer voor alle kinderen die naar het speciaal onderwijs gaan, is dat ook niet zo vreemd. In 2014 is gestart met de pilot Samen reizen met. Hiervoor zijn ruim 80 kinderen en hun ouders aangeschreven. Op vrijwillige basis konden de leerlingen meedoen aan een project, waarbij met hen geoefend werd om zelfstandig te gaan reizen met het openbaar vervoer of met de fiets. Vrijwilligers begeleidden de kinderen gedurende een bepaalde periode. Uiteindelijk hebben 7 kinderen aan de pilot meegedaan. Resultaat was dat er 5 kinderen daadwerkelijk na de pilot met het openbaar vervoer reizen of met de fiets, 1 kind is verhuisd en van 1 kind is vastgesteld dat het zelfstandig reizen voorlopig nog niet mogelijk was. De pilot wordt in 2015 nog voortgezet. Afweging Afstemming met ontwikkelingen in het sociaal domein De gemeente heeft de wettelijke taak om te zorgen voor passend vervoer naar de dichtstbijzijnde toegankelijke school die aansluit op de handicap of stoornis van het kind en/of op de levensovertuiging van de ouders. Leerlingenvervoer wordt niet meer als een op zichzelf staande vraag gezien, maar is onderdeel van de werkwijze van de BIJEEN-teams. Ouders en leerlingen worden thuis bezocht door de BIJEEN-medewerker. Daarbij wordt gekeken naar de medische situatie, de mogelijkheden en beperkingen van de leerling en de sociale omstandigheden. Vervolgens wordt bekeken wat haalbaar is in het vervoer van en naar de school. In eerste instantie wordt gekeken of de leerling zelfstandig met de fiets of openbaar vervoer naar school kan. Daarna wordt gekeken naar de mogelijkheden van reizen met begeleiding op de fiets of met openbaar vervoer of eigen vervoer. Tot slot kan een voorzienig in de vorm van aangepast vervoer worden ingezet als dit noodzakelijk is. Er worden maatwerkoplossingen gezocht binnen de mogelijkheden van de verordening en rekening houdend met wat redelijkerwijs van ouders mag worden verwacht. Ook hier is dus sprake van een kanteling. Niet alleen voor de ouders en de kinderen, maar ook voor de professionals die betrokken zijn, zoals de scholen en de gemeente. Deze werkwijze past binnen de opvattingen van het passend onderwijs en ook in de visie van de gemeente op het sociaal domein: de eigen kracht van het gezin staat centraal en waar deze kracht niet genoeg is, kan de gemeente ondersteunen. 2

3 Verordening leerlingenvervoer gemeente Heusden 2015 De modelverordening van de VNG vormt de basis voor de nieuwe verordening. Hierna volgt aan de hand van de artikelen uit de modelverordening een overzicht van (belangrijke) verschillen met de huidige Verordening leerlingenvervoer Heusden Modelverordening Artikel 3 lid 3: het college betrekt bij de beoordeling van de aanvraag van een vervoersvoorziening het ondersteuningsplan, zoals dat is vastgesteld door het samenwerkingsverband na overleg met het college. Artikel 10: bekostiging van de kosten van openbaar vervoer en vervoer per fiets voor leerlingen van scholen voor primair onderwijs: basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs. Artikel 12 lid 3: betreft aanspraak op bekostiging voor begeleiding als inzet van de ouders redelijkerwijs niet mogelijk is. Artikel 14: drempelbedrag. Artikel 17: vervoersvoorzienig voor leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs bestaat uit bekostiging van openbaar vervoer met begeleiding als leerling niet zelfstandig van het openbaar vervoer of fiets gebruik kan maken. Artikel 18: vervoersvoorziening voor leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs in de vorm van aangepast vervoer alleen voor leerlingen die niet zelfstandig en ook niet met begeleiding van het openbaar vervoer gebruik kunnen maken of van de fiets. Toelichting Is nieuw als gevolg van wetswijziging passend onderwijs. Huidige verordening kent geen fietsvergoeding. Achterliggende gedachte: primaire verantwoordelijkheid bij ouders en gemeente moet zo min mogelijk in de positie van beoordelaar komen van (on-)mogelijkheden bij kinderen en ouders. Is nieuw als gevolg van wetswijziging passend onderwijs. Overigens is niet nader ingevuld wat redelijkerwijs is. Op termijn zal jurisprudentie hier meer over uitwijzen. Huidige verordening kent geen drempelbedrag. Achterliggende gedachte: vereenvoudiging regelgeving en ruimhartige regeling (afschaffing drempelbedrag). Op basis van huidige beleidsregels krijgen alle leerlingen op speciaal onderwijs aangepast vervoer. Achterliggende gedachte: primaire verantwoordelijkheid bij ouders en gemeente moet zo min mogelijk in de positie van beoordelaar komen van (on-) mogelijkheden bij kinderen en ouders. Op basis van huidige beleidsregels krijgen alle leerlingen op speciaal onderwijs aangepast vervoer. Als gevolg van de wetswijziging passend onderwijs hoeft geen vergoeding meer verstrekt te worden aan VSOleerlingen die zelfstandig van openbaar vervoer of fiets gebruik kunnen maken. Afwijking modelverordening Wij stellen u voor in de Verordening leerlingenvervoer gemeente Heusden 2015 af te wijken van de modelverordening door in artikel 17 een bepaling op te nemen waarmee VSO-leerlingen die zelfstandig van fiets of openbaar vervoer gebruik maken, toch in aanmerking komen voor een vergoeding (rekening houdend met andere voorwaarden vanuit de verordening, zoals dichtstbijzijnde toegankelijke school en kilometergrens). Reden hiervoor is dat de overstap van aangepast vervoer naar zelfstandig gaan reizen vaak al een hele omslag vraagt. Als dit ook nog (grote) financiële consequenties heeft, zal het op nog meer bezwaren stuiten bij de betrokkenen. Omdat er voor een VSO-school naar s-hertogenbosch of Tilburg wordt gereisd, zijn deze kosten ook hoger dan voor leerlingen in het reguliere voortgezet onderwijs. In het artikel is, analoog aan het basisonderwijs en het speciaal basisonderwijs, ook voor deze groep leerlingen opgenomen dat de afstand van de woning naar de dichtstbijzijnde toegankelijke school meer dan 6 kilometer bedraagt. 3

4 Beleidsregels De huidige beleidsregels vervallen samen met de huidige verordening vanaf de inwerkingtreding van de nieuwe verordening. Er worden nog nieuwe beleidsregels vastgesteld waarin een aantal praktische zaken rondom het leerlingenvervoer verder worden uitgewerkt. Ook krijgen de hiervoor beschreven kenmerken van de herijking van 2011 en de afstemming met de ontwikkelingen in het sociaal domein (het meer uitgaan van de eigen kracht) gestalte in deze beleidsregels. Inzet van Middelen De verwachting is dat de kosten voor leerlingenvervoer iets af zullen nemen door het vaststellen van de nieuwe verordening. Het bedrag is vooraf moeilijk te bepalen omdat ook het leerlingenaantal schommelt. Als medio 2015 blijkt dat er sprake is van een wezenlijke afwijking ten opzichte van het budget dan wordt dit opgenomen in één van de tussentijdse bestuursrapportages. Risico's Er zijn geen risico s verbonden aan dit voorstel. Procedure Vervolgstappen Over de nieuwe Verordening leerlingenvervoer gemeente Heusden 2015 is eind december advies gevraagd aan de Wmo-adviesraad. Wij hopen nog vóór de Informatievergadering van 22 januari 2015 een advies te krijgen. Nadat de verordening is vastgesteld, zal er nadere regelgeving (nieuwe beleidsregels) door ons worden vastgesteld. Deze regelgeving zal ter informatie aan u worden aangeboden. Uw besluit treedt pas in werking nadat dit bekend is gemaakt in het elektronisch gemeenteblad. De gemeente doet dit via een gemeenschappelijke voorziening voor officiële publicaties op de website Uw besluit wordt verder ook nog bekend gemaakt op de informatiepagina Nu & Morgen in de Scherper. Na vaststelling van de Verordening leerlingenvervoer gemeente Heusden 2015 zorgen we voor bekendmaking en communicatie bij de huidige deelnemers aan het leerlingenvervoer. Voorgenomen besluit Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen. Het college van Heusden, de secretaris, de burgemeester, mr. J.T.A.J. van der Ven drs. J. Hamming 4

5 De raad van Heusden in zijn openbare vergadering van 10 februari 2015; gezien het voorstel van het college van 6 januari 2015; gelet op de Wet Passend Onderwijs, de Wet op het Primair Onderwijs, de Wet op de Expertisecentra en de Wet op het voortgezet onderwijs; gezien het memo naar aanleiding van de informatievergadering; gelet op de beraadslaging; b e s l u i t : de Verordening leerlingenvervoer gemeente Heusden 2015 en de toelichting daarop vast te stellen. de griffier, de voorzitter, mw. drs. E.J.M. de Graaf drs. J. Hamming 5