DISCLOSURE BELANGEN SPREKER

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DISCLOSURE BELANGEN SPREKER"

Transcriptie

1

2 DISCLOSURE BELANGEN SPREKER Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Aandeelhouder Adviseur Venture partner BMS, MSD Neon Therapeutics Adaptive, Amgen, Neon Therapeutics, Scenic Biotech Third Rock Ventures 2

3 Immuuntherapie in de aandacht

4 Immuuntherapie in de aandacht

5 Immuuntherapie in de aandacht

6 Agenda: Hoe kan ons afweersysteem kankercellen herkennen en vernietigen?

7 Agenda: Hoe kan ons afweersysteem kankercellen herkennen en vernietigen? Hoe kan immuuntherapie helpen om de juiste condities hiervoor te creëren? With immunotherapy we are not treating the cancer, we are treating the immune system (J. Allison)

8 Agenda: Hoe kan ons afweersysteem kankercellen herkennen en vernietigen? Hoe kan immuuntherapie helpen om de juiste condities hiervoor te creëren? Kunnen we immuuntherapie nog effectiever maken?

9 Kanker: een ziekte van het DNA Veranderingen in het DNA leiden tot de productie van afwijkende eiwiten, dit leidt tot afwijkend gedrag van een kankercel ik blijf continue dochtercellen maken

10 Oorzaken van DNA schade: Chemische stoffen Virussen Foutjes bij celdeling UV straling

11 Veel vormen van kanker bevatten grote aantallen DNA afwijkingen

12 Waarom zou het afweersysteem nuttig kunnen zijn bij kanker?

13 Het afweersysteem en virussen T cell receptor

14 Het afweersysteem en virussen T cell receptor Wat is er nodig? 1. Herkenning van stukjes lichaamsvreemd eiwit ( stukjes virus ) door de T cel receptor 2. Geen rem op de activiteit van de T cel (later meer over deze remmen )

15 Het afweersysteem en kanker T cell receptor Zijn kankercellen vreemd genoeg?

16 Kanker: een ziekte van het DNA Veranderingen DNA Productie afwijkende eiwitten Afwijkend gedrag kankercel Zouden afweercellen deze afwijkende eiwitten kunnen herkennen?

17 Kunnen afweercellen bij bijvoorbeeld patienten met melanoom de gevolgen van DNA schade detecteren? Technologie

18 Resultaat van (NKI) onderzoek van de afgelopen jaren: Er is een duidelijke afweerreactie tegen de gevolgen van DNA schade bij (onder andere) het merendeel van de patiënten met melanoom

19 Het afweersysteem en kanker Een aantal vormen van kanker is vreemd genoeg!

20 Het afweersysteem en kanker Een aantal vormen van kanker is vreemd genoeg! Kunnen we de al aanwezige afweerreactie helpen door het aantal tumorreactieve cellen te verhogen? Kunnen we de al aanwezige afweerreactie helpen door de rem van de afweerreactie te halen?

21 TIL therapie Groei van T cellen uit de tumor Snelle expansie Excisie van een tumor Infusie van T cellen Tumor infiltrating lymphocyte (TIL) therapie versterkt de bestaande T cel respons tegen de tumor

22 TIL productie bij NKI Biotherapeutics unit Tumor infiltrating lymphocyte (TIL) therapie versterkt de bestaande T cel respons tegen de tumor

23 TIL therapie Groei van T cellen uit de tumor Snelle expansie Een paar miljoen T cellen Honderd miljard T cellen

24 TIL therapie Voor TIL 3 weken na TIL 8 weken na TIL 12 weken na TIL

25 TIL therapie mm 24 mm 13 mm

26 Fase 3 multicenter studie met TIL therapie Doel: Effectiviteit TIL vergelijken met standaard geneesmiddel 168 patient in totaal nodig Uitgezaaid melanoom TIL Loting Ipilimumab Tijdelijk in het basispakket

27 Het afweersysteem en kanker Een aantal vormen van kanker is vreemd genoeg! Kunnen we de al aanwezige afweerreactie helpen door het aantal tumorreactieve cellen te verhogen? Kunnen we de al aanwezige afweerreactie helpen door de rem van de afweerreactie te halen?

28 Het afweersysteem en kanker Een aantal vormen van kanker is vreemd genoeg! Kunnen we de al aanwezige afweerreactie helpen door het aantal tumorreactieve cellen te verhogen? Kunnen we de al aanwezige afweerreactie helpen door de rem van de afweerreactie te halen?

29 Medicijnen om verschillende checkpoints te blokkeren Ipilimumab Nivolumab, Pembrolizumab NEJM 2012;366(26):2517

30 Effect van checkpoint remmers bij patienten met uitgezaaid (stadium IV) melanoom % patients alive 3-year overall survival 59% 52% 26% 12% DTIC Ipilimumab Anti-CTLA-4 Nivolumab Anti-PD-1 Ipilimumab + nivolumab Robert et al., NEJM 2011; Schadendorf et al., J Clin Oncol 2015; Wolchok, et al., NEJM 2017

31 Effect van nieuwe vormen van therapie in de dagelijkse praktijk Dutch Melanoma Treatment Registry. Presented at DICA symposium June 2017

32 Belangrijke vragen voor de komende jaren: Kunnen we beter begrijpen welke patiënten wel of geen baat hebben bij immuuntherapie? Kunnen we immuuntherapie nog effectiever maken?

33 Vaak hoge activiteit immuuntherapie bij vormen van kanker met veel DNA schade

34 Hoe zou dit zijn voor tumoren met veel DNA schade bij vormen van kanker waarbij DNA schade meestal beperkt is?

35 Activiteit immuuntherapie bij een (zeldzame) borstkanker met veel DNA schade Oct, Before start an -PD1 March, A er 12 cycles of an -PD1 (Marleen Kok, NKI-AVL)

36 Belangrijke vragen voor de komende jaren: Kunnen we beter begrijpen welke patiënten wel of geen baat hebben bij immuuntherapie? Kunnen we immuuntherapie nog effectiever maken?

37 Kunnen we immuuntherapie nog effectiever maken? Misschien.. Er zijn nog heel veel andere remmen op het afweersysteem die we kunnen proberen

38 Hoe het afweersysteem kankercellen kan aanvallen

Immunotherapie van kanker: Wat moet u als huisarts hiervan weten? John Haanen

Immunotherapie van kanker: Wat moet u als huisarts hiervan weten? John Haanen Immunotherapie van kanker: Wat moet u als huisarts hiervan weten? John Haanen De kracht van eigen afweer Immuuncel vernietigt bacteriën Ons immuunsysteem is afgericht om ons te verdedigen tegen indringers

Nadere informatie

Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen

Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom 15-06-2017 Willemijn Theelen w.theelen@nki.nl Risicofactoren Longcarcinoom Roken in 90% de oorzaak Passief roken : 1,2-1,3 x verhoogd

Nadere informatie

Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling

Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling Zaterdag 16 maart 2019 De Landgoederij, Bunnik M J van den Bent Neuroloog Kanker: een ziekte van het DNA? Eiwitten dragen de functies van cellen DNA zorgt

Nadere informatie

Melanoom Systeemtherapie up-to-date

Melanoom Systeemtherapie up-to-date Melanoom Systeemtherapie up-to-date Jan Willem de Groot Licht aan het einde van de tunnel? Systeemtherapie voor melanoom Chemotherapie Targeted therapy (doelgerichte therapie) Immunotherapie pembrolizumab/

Nadere informatie

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog Nieuwe antikanker medicijnen, hoge kosten Waarom ontsporen cellen in ons lichaam? De normale cel bevat 46 chromosomen, ook wel DNA genoemd - het DNA vormt ons genetisch

Nadere informatie

Immunotherapie bij ouderen: maakt lee4ijd uit?

Immunotherapie bij ouderen: maakt lee4ijd uit? Immunotherapie bij ouderen: maakt lee4ijd uit? Ellen Kapiteijn en Simon Mooijaart LUMC 1 NOVEMBER 2017 Casus Dhr T, 1934: vitaal, WHO 1 Amaurosis fugax, presbyacusis, BPH 2005: Melanoom rechts temporaal

Nadere informatie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest

Nadere informatie

Het colorectaal carcinoom en immunotherapie; wat is de huidige stand van zaken en wat biedt de toekomst?

Het colorectaal carcinoom en immunotherapie; wat is de huidige stand van zaken en wat biedt de toekomst? Het colorectaal carcinoom en immunotherapie; wat is de huidige stand van zaken en wat biedt de toekomst? 13-09-2016 Multidisciplinair Immuno-Oncologie Symposium, Amersfoort Miriam Koopman Internist-oncoloog,

Nadere informatie

TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER. Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek. Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden

TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER. Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek. Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden Triple negatief borstkanker TNBC Geen ER Geen PR Geen HER2 (Nog) geen target

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38737 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Goeij, Bart E.C.G. de Title: Antibody-drug conjugates in cancer Issue Date: 2016-04-13

Nadere informatie

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017 Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker Judith Herder 2017 Deze presentatie Enkele feiten over kanker Wat is longkanker nou eigenlijk? Behandeling bij uitgezaaid longkanker

Nadere informatie

Samenvating in het Nederlands

Samenvating in het Nederlands Samenvating in het Nederlands Inleiding Dit proefschrift gaat over de behandeling van solide tumoren met immuuntherapie. Het immuunsysteem herkent en bestrijdt niet alleen schadelijke virussen, bacteriën

Nadere informatie

Uitgezaaid melanoom, wat nu?

Uitgezaaid melanoom, wat nu? Uitgezaaid melanoom, wat nu? U hebt een melanoom in het stadium III of stadium IV. Wat kunt u verwachten? Waar moet u op letten? Welke behandelingen zijn mogelijk? Deze folder geeft u informatie zodat

Nadere informatie

Immuuntherapie: Welke vorm en voor wie? John Haanen

Immuuntherapie: Welke vorm en voor wie? John Haanen Immuuntherapie: Welke vorm en voor wie? John Haanen Disclosures Advisiesrol: BMS, Novartis, Roche, MSD, Pfizer, Neon Therapeutics Research grants: BMS, MSD, GSK Geen persoonlijke neveninkomsten hieruit

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20973 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Hooijkaas, Anna Irene Title: Preclinical optimization of melanoma treatment Issue

Nadere informatie

Lage tractus digestivus. Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum

Lage tractus digestivus. Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum Lage tractus digestivus Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Inoperabel gemetastaseerd melanoom

Inoperabel gemetastaseerd melanoom Inoperabel gemetastaseerd melanoom Wat nu? STICHTING MELANOOM Inoperabel gemetastaseerd melanoom, wat nu? U heeft te horen gekregen dat u een inoperabel gemetastaseerd melanoom heeft. Er breekt een hectische

Nadere informatie

Ontwikkelingen immuuntherapie. C. Steendam C. van der Leest

Ontwikkelingen immuuntherapie. C. Steendam C. van der Leest Ontwikkelingen immuuntherapie C. Steendam C. van der Leest Inhoud Het immuunsysteem De kanker immuniteit cyclus Checkpoint remmers Niet-kleincellige longkanker Kleincellige longkanker (SCLC) Longvlieskanker

Nadere informatie

Voorwaarden. Wordt er geloot? Nee. Bij dit onderzoek speelt loting geen rol.

Voorwaarden. Wordt er geloot? Nee. Bij dit onderzoek speelt loting geen rol. PSCT 19 (Leukemie, ALL, AML, Multipel Myeloom, CLL, MDS, Hodgkin Lymfoom, Non-Hodgkin lymfoom) / acute lymfatische leukemie, acute myeloïde leukemie, chronische lymfatische leukemie, hodgkinlymfoom, leukemie

Nadere informatie

Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie

Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie verpleegkundige Disclosure belangen spreker Geen(potentiële)

Nadere informatie

100 jaar Antoni van Leeuwenhoek

100 jaar Antoni van Leeuwenhoek 100 jaar Antoni van Leeuwenhoek Onze toekomstdroom Het Antoni van Leeuwenhoek koos 100 jaar geleden al voor de grensverleggende weg door onderzoek en specialistische zorg samen te voegen met één scherp

Nadere informatie

Chapter 6. Nederlandse samenvatting

Chapter 6. Nederlandse samenvatting Chapter 6 Nederlandse samenvatting Chapter 6 122 Nederlandse samenvatting Het immuunsysteem Het immuunsysteem (of afweersysteem) beschermt het lichaam tegen lichaamsvreemde en ziekmakende organismen zoals

Nadere informatie

Keytruda (pembrolizumab)

Keytruda (pembrolizumab) EMA/235911/2019 EMEA/H/C/003820 Een overzicht van Keytruda en waarom het is geregistreerd in de EU Wat is Keytruda en wanneer wordt het voorgeschreven? Keytruda is een geneesmiddel tegen kanker dat wordt

Nadere informatie

hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands

hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 204 204 SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS Inleiding Het humaan immuundeficiëntie virus (HIV) is de

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45885 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kersten, K. Title: Pulling the strings on anti-cancer immunity Issue Date: 2017-02-07

Nadere informatie

Lees de bijsluiter of neem contact op met uw arts of apotheker voor praktische informatie over het gebruik van Keytruda.

Lees de bijsluiter of neem contact op met uw arts of apotheker voor praktische informatie over het gebruik van Keytruda. EMA/524789/2017 EMEA/H/C/003820 EPAR-samenvatting voor het publiek pembrolizumab Dit document is een samenvatting van het Europees openbaar beoordelingsrapport (EPAR) voor. Het geeft uitleg over de wijze

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 171 172 Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Met vaccinaties kunnen veel ziektes voorkomen worden, zoals de mazelen, de rode hond en de griep. Echter een vaccin voor het voorkomen van kanker

Nadere informatie

Uitgezaaid melanoom Wat nu?

Uitgezaaid melanoom Wat nu? Uitgezaaid melanoom Wat nu? Uitgezaaid melanoom, wat nu? Stadium III melanoom U hebt een melanoom in het stadium III of stadium IV. Wat kunt u verwachten? Waar moet u op letten? Welke behandelingen zijn

Nadere informatie

Monobenzone-Imiquimodcrème bij huidmetastasen melanoom

Monobenzone-Imiquimodcrème bij huidmetastasen melanoom Monobenzone-Imiquimodcrème bij huidmetastasen melanoom Een nieuw perspectief? Stephanie van der Kleij, MANP Sylvia ter Meulen, MANP VS dermato-oncologie Antoni van Leeuwenhoek In-transit metastasen melanoom

Nadere informatie

Praktische informatie over immunotherapie PATIËNTEN

Praktische informatie over immunotherapie PATIËNTEN Praktische informatie over immunotherapie PATIËNTEN Mijn contactgegevens Mijn behandelende arts Tel. Ziekenhuis Tel. Over deze brochure In deze brochure vindt u informatie over immunotherapie bij kanker.

Nadere informatie

Dr. Marleen Kok, internist-oncoloog NKI-AVL. 22ste Antoni van Leeuwenhoek symposium 'Oncologie in perspectief - Maatwerk June 16,

Dr. Marleen Kok, internist-oncoloog NKI-AVL. 22ste Antoni van Leeuwenhoek symposium 'Oncologie in perspectief - Maatwerk June 16, Dr. Marleen Kok, internist-oncoloog NKI-AVL 22ste Antoni van Leeuwenhoek symposium 'Oncologie in perspectief - Maatwerk June 16, 2016 - m.kok@nki.nl IMMUNOTHERAPIE trastuzumab/herceptin immunotherapie

Nadere informatie

Prostaatkanker. - Metastasen en dan? M. Berends Internist-oncoloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis

Prostaatkanker. - Metastasen en dan? M. Berends Internist-oncoloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Prostaatkanker - Metastasen en dan? M. Berends Internist-oncoloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Botmetastasen Lymfeklier-en levermetastasen Gemetastaseerd prostaatkanker Hormoongevoelig Hoeksteen van

Nadere informatie

Post-ASCO 2014 Nieuwe geneesmiddelen. Hans Gelderblom

Post-ASCO 2014 Nieuwe geneesmiddelen. Hans Gelderblom Post-ASCO 2014 Nieuwe geneesmiddelen Hans Gelderblom Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Actuele Ontwikkelingen bij de Behandeling van Blaaskanker - Overzicht Nederland en NKI-AVL Blaaskanker Polikliniek

Actuele Ontwikkelingen bij de Behandeling van Blaaskanker - Overzicht Nederland en NKI-AVL Blaaskanker Polikliniek Actuele Ontwikkelingen bij de Behandeling van Blaaskanker - Overzicht Nederland en NKI-AVL Blaaskanker Polikliniek Bas van Rhijn & Nick van Dijk Uroloog / Arts-onderzoeker Landelijke Contactdag Leven met

Nadere informatie

Precisie geneeskunde in de longoncologie. Michel van den Heuvel, longarts

Precisie geneeskunde in de longoncologie. Michel van den Heuvel, longarts Precisie geneeskunde in de longoncologie Michel van den Heuvel, longarts Leerdoelen Therapie op maat bij longkanker De huidige standaardzorg bij longkanker Wat komt er aan Immuuntherapie http://www.cijfersoverkanker.nl/

Nadere informatie

Verslag Vriendenbijeenkomst Antoni van Leeuwenhoek Foundation donderdag 12 november 2015

Verslag Vriendenbijeenkomst Antoni van Leeuwenhoek Foundation donderdag 12 november 2015 Verslag Vriendenbijeenkomst Antoni van Leeuwenhoek Foundation donderdag 12 november 2015 tekst: Bart de Haas Inleiding Dagvoorzitter Jacqueline Stouthard, internist-oncoloog in het Antoni van Leeuwenhoek,

Nadere informatie

PD-L1 staining: een echte biomarker?

PD-L1 staining: een echte biomarker? PD-L1 staining: een echte biomarker? 10e NVMO Nascholing Targeted Therapy Donderdag 21 april 2016 Antropia, Driebergen Stefan M. Willems MD PhD Dept Pathology UMC Utrecht, Utrecht, The Netherlands Dept

Nadere informatie

Non-Hodgkin Lymfomen: naar therapie op maat?

Non-Hodgkin Lymfomen: naar therapie op maat? Non-Hodgkin Lymfomen: naar therapie op maat? LYMMCARE Patiëntensymposium 13 november 2014 Rien van Oers non-hodgkin lymfomen Inleiding: indeling non-hodgkin lymfomen Behandeling anno 2014 Nieuwe ontwikkelingen

Nadere informatie

Hodgkin lymfoom. Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018

Hodgkin lymfoom. Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018 Hodgkin lymfoom Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018 11 de nascholing Hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018 Disclosure belangen: PJ Lugtenburg Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING. (NON) HODGKIN Ziekte en behandeling

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING. (NON) HODGKIN Ziekte en behandeling Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING (NON) HODGKIN 2 Inhoud Ziektebeeld en behandeling...4 Medisch onderzoek...4 Chemotherapie...5 Immunotherapie...6 Radiotherapie...7

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18692 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Herbert-Fransen, Marieke Fernande Title: Targeting the tumor-draining area : local

Nadere informatie

IMMUUNTHERAPIE: HOOP OF HYPE?

IMMUUNTHERAPIE: HOOP OF HYPE? IMMUUNTHERAPIE: HOOP OF HYPE? Prof. dr. Evelien Smits 3 maart 2018 Centrum voor Oncologisch Onderzoek (CORE, UAntwerpen) Centrum voor Celtherapie en Regeneratieve Geneeskunde (CCRG, UZA) evelien.smits@uantwerpen.be

Nadere informatie

Farmacologie van de monoklonale anti-stoffen in de oncologie

Farmacologie van de monoklonale anti-stoffen in de oncologie Farmacologie van de monoklonale anti-stoffen in de oncologie Bart van den Bemt Apotheker/klinisch farmacoloog, Sint Maartenskliniek/RadboudUMC Annemarie Thijs internist/klinisch farmacoloog/ oncoloog (io)

Nadere informatie

Immuunmodelutoire interventies rond allogene stamceltransplantaties

Immuunmodelutoire interventies rond allogene stamceltransplantaties Immuunmodelutoire interventies rond allogene stamceltransplantaties Moderator Dr E. Meijer Speaker Dr. M.D. Hazenberg Belangenverklaring In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg

Nadere informatie

Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer.

Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer. Dit is longkanker Bij kanker veranderen de goede cellen in het lichaam. Dit worden slechte cellen. Deze slechte cellen blijven groeien. Het worden er steeds meer. Bij longkanker zit de kanker in een long.

Nadere informatie

Nieuwe middelen voor sarcomen

Nieuwe middelen voor sarcomen Nieuwe middelen voor sarcomen Anneke Westermann, internist-oncoloog AMC Amsterdam Contactdag Sarcomen 26 mei 2018 Vooruitgang behandeling wekedelensarcoom Vooruitgang behandeling botsarcoom Chemotherapie

Nadere informatie

IMMUNOTHERAPIE BIJ LONGTUMOREN

IMMUNOTHERAPIE BIJ LONGTUMOREN IMMUNOTHERAPIE BIJ LONGTUMOREN HET GLAS IS NIET LANGER LEEG Paul Germonpré Pneumoloog Oncoloog geintegreerd Kankercentrum Gent Klinische Studiedienst Oncologie Disclaimer In the past I received unrestricted

Nadere informatie

Basisprincipes tumorimmunologie

Basisprincipes tumorimmunologie Basisprincipes tumorimmunologie Joost Lesterhuis Afd. Medische Oncologie en Tumor Immunologie Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences Het afweersysteem beschermt tegen kanker Risico op kanker neemt

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37233 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Tummers, Bart Title: Human papillomavirus targets crossroads in immune signaling

Nadere informatie

Oncologische geneesmiddelen langs de lat. Anne-Marie C. Dingemans, longarts AIOS special 28 sept 2017

Oncologische geneesmiddelen langs de lat. Anne-Marie C. Dingemans, longarts AIOS special 28 sept 2017 Oncologische geneesmiddelen langs de lat Anne-Marie C. Dingemans, longarts AIOS special 28 sept 2017 a.dingemans@mumc.nl Nieuwe middelen Dingemans 15 maart 2016 2 Disclosures I attended advisory boards

Nadere informatie

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting CHAPTER 10 Nederlandse samenvatting Om uit te groeien tot een kwaadaardige tumor met uitzaaiïngen moeten kankercellen een aantal karakteristieken verwerven. Eén daarvan is het vermogen om angiogenese,

Nadere informatie

Immuuntherapie bij GE tumoren: hoe werkt het? 20 september, 4e Masterclass Gastro-Enterologie, Amersfoort Miriam Koopman, UMC Utrecht

Immuuntherapie bij GE tumoren: hoe werkt het? 20 september, 4e Masterclass Gastro-Enterologie, Amersfoort Miriam Koopman, UMC Utrecht Immuuntherapie bij GE tumoren: hoe werkt het? 20 september, 4e Masterclass Gastro-Enterologie, Amersfoort Miriam Koopman, UMC Utrecht Disclosures Advisory role: Servier Research funding: Bayer, Merck-Serono,

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

Post-ASCO. Behandeling van melanoom en niercelcarcinoom John Haanen

Post-ASCO. Behandeling van melanoom en niercelcarcinoom John Haanen Post-ASCO Behandeling van melanoom en niercelcarcinoom John Haanen Disclosure belangen John Haanen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Onderzoeksgeld

Nadere informatie

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Medicatie Risico bij Nierschade Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Introductie Wat zijn T cellen? T cellen zijn witte bloedcellen die een cruciale rol spelen bij het beschermen tegen ziekteverwekkers zoals virussen en bacteriën. Dit doen zij door middel van

Nadere informatie

Melanoom wordt onderverdeeld in 4 stadia

Melanoom wordt onderverdeeld in 4 stadia Stadium III melanoom: lymfeklierresectie en adjuvante behandelingen Aljosja Rogiers Melanoom wordt onderverdeeld in 4 stadia Stadium I Stadium II Stadium III IIIA IIIB IIIC IIID Stadium IV meeste adjuvante

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van gliomen. Dr J Bromberg, prof M.J. van den Bent Neurologen Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam

Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van gliomen. Dr J Bromberg, prof M.J. van den Bent Neurologen Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van gliomen Dr J Bromberg, prof M.J. van den Bent Neurologen Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van gliomen Twee uitersten

Nadere informatie

Behandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom M. Wumkes, Medische Oncologie VUmc

Behandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom M. Wumkes, Medische Oncologie VUmc Behandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom 2017 M. Wumkes, 21-09-2017 Medische Oncologie VUmc 1 Te bespreken Standaardbehandeling Studiebehandeling Ontwikkeling nieuwe medicijnen

Nadere informatie

Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie

Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie Naam: prof dr M.J. van den Bent Functie: hoofd neuro-oncologie unit Daniel den Hoed Oncologisch Centrum Rotterdam Wat is chemotherapie? De behandeling

Nadere informatie

Cover Page. Author: Sluis, T.C. van der Title: Mechanisms of cancer immunotherapy combinations Issue Date:

Cover Page. Author: Sluis, T.C. van der Title: Mechanisms of cancer immunotherapy combinations Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43077 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Sluis, T.C. van der Title: Mechanisms of cancer immunotherapy combinations Issue

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting. Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus

Nederlandse samenvatting. Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus Nederlandse samenvatting Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus Baarmoederhalskanker is de op een na meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Elk jaar krijgen wereldwijd ongeveer 500.000

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden Het immuun systeem Het immuun systeem is erg complex en vele celtypes dragen bij aan de bescherming tegen virussen en bacteriën. Voor het begrip van dit proefschrift zijn vooral de T cellen van belang.

Nadere informatie

Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands

Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands Maagcarcinoom Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands Inhoud Therapie Systemisch Gericht op klachten Nieuwe ontwikkelingen/toekomst Epidemiologie Verschil Europa en Noord-Amerika vs Azië,

Nadere informatie

Immuuntherapie binnen de hematologie

Immuuntherapie binnen de hematologie Immuuntherapie binnen de hematologie The past, the present and the future Nikki Granacher Internist hematoloog ZNA Stuivenberg ZNA Joostens ZNA Erasmus Natuurlijk aangeboren vs adaptief immuunsysteem 2

Nadere informatie

Melanoom: kantekekeningen

Melanoom: kantekekeningen Melanoom: kantekekeningen Prof. Dr. Pol Specenier, MD, PhD Kliniekhoofd Medische Oncologie UZA pol.specenier@uza.be Kanttekeningen Melanoom is meer dan stadium IV Welke therapie eerst en waarom? Wanneer

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Krens, Lisanne Title: Refining EGFR-monoclonal antibody treatment in colorectal

Nadere informatie

Summary in Dutch (Nederlandse samenvatting voor leken)

Summary in Dutch (Nederlandse samenvatting voor leken) Summary in Dutch (Nederlandse samenvatting voor leken) 13_Smakman.indd 173 10-02-2006 11:30:37 Het menselijk lichaam bestaat uit een groot aantal organen en weefsels die zijn opgebouwd uit miljarden cellen.

Nadere informatie

Mens versus tumor: kunnen we toch winnen?

Mens versus tumor: kunnen we toch winnen? Mens versus tumor: kunnen we toch winnen? Wij hebben een leger dat ons tegen indringers beschermt. Helaas faalt dit bij tumorcellen, omdat die niet vreemd genoeg ogen. Immuuntherapie, dé medische doorbraak

Nadere informatie

Inleiding. Chapter 11. Achtergrond en doel van het onderzoek

Inleiding. Chapter 11. Achtergrond en doel van het onderzoek Chapter 11 Inleiding Achtergrond en doel van het onderzoek Kanker is na hart en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland. Per jaar wordt in Nederland bij ongeveer 70.000 mensen kanker vastgesteld

Nadere informatie

Een overzicht van Opdivo en waarom het is geregistreerd in de EU

Een overzicht van Opdivo en waarom het is geregistreerd in de EU EMA/55245/2019 EMEA/H/C/003985 Een overzicht van Opdivo en waarom het is geregistreerd in de EU Wat is Opdivo en wanneer wordt het voorgeschreven? Opdivo is een geneesmiddel tegen kanker dat wordt gebruikt

Nadere informatie

Darmkanker. darmkanker nederland. lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging

Darmkanker. darmkanker nederland. lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging Darmkanker en uw DNA darmkanker nederland lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging Darmkanker Nederland Darmkanker Nederland wordt gesteund door een Raad van Advies. Deze bestaat uit specialisten

Nadere informatie

Een overzicht van Opdivo en waarom het is geregistreerd in de EU

Een overzicht van Opdivo en waarom het is geregistreerd in de EU EMA/489091/2018 EMEA/H/C/003985 Een overzicht van Opdivo en waarom het is geregistreerd in de EU Wat is Opdivo en wanneer wordt het voorgeschreven? Opdivo is een geneesmiddel tegen kanker dat wordt gebruikt

Nadere informatie

Hormonale therapie bij borstkanker

Hormonale therapie bij borstkanker Hormonale therapie bij borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Operatie, bestraling en chemotherapie zijn de meest bekende behandelmethoden bij kanker. Bij bepaalde soorten kanker

Nadere informatie

Betaalbare en gepersonaliseerde zorg. Page 1 Smaling 2012 Siemens Healthcare

Betaalbare en gepersonaliseerde zorg. Page 1 Smaling 2012 Siemens Healthcare Betaalbare en gepersonaliseerde zorg Page 1 Smaling 2012 Siemens Healthcare Betaalbare en gepersonaliseerde zorg Beelden bepalen de toekomst De beste manier om de toekomst te voorspellen is door hem zelf

Nadere informatie

Endocriene neveneffecten van nieuwe antitumorale therapie Brugge 05/10/2017 Symposium Oncologie HABO, AZ colloquia A.

Endocriene neveneffecten van nieuwe antitumorale therapie Brugge 05/10/2017 Symposium Oncologie HABO, AZ colloquia A. Endocriene neveneffecten van nieuwe antitumorale therapie Brugge 05/10/2017 Symposium Oncologie HABO, AZ colloquia A. Van den Bruel Endocriene neveneffecten in 10 min Targeted therapy -Tyrosinekinaseinhibitoren

Nadere informatie

Behandeling a la carte voor "Female Cancer"

Behandeling a la carte voor Female Cancer Behandeling a la carte voor "Female Cancer" Vasten tijdens chemotherapie bij borstkanker NEOLBC Chemo-Immunotherapie Judith Kroep, internist-oncoloog Disclosures Advisory / educational role: Astra Zeneca,

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/48288 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Meir, H. van Title: Immunological aspects of conventional and new treatments for

Nadere informatie

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor patiënten

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor patiënten Immunotherapie bij kanker Informatie en praktische tips voor patiënten Inhoudsopgave 4 Het immuunsysteem 5 6 7 9 10 12 14 Hoe werkt immunotherapie samen met mijn immuunsysteem in de strijd tegen kanker?

Nadere informatie

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu?

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Annette Galema-Boers, MANP 24-11-2017 Clinic for dyslipidemias and inherited cardiovascular diseases

Nadere informatie

De huid en huidkanker

De huid en huidkanker 16-12-2017 Dr. K. Punie Algemene Medische Oncologie Multidisciplinair Borstcentrum Leuvens Kankerinstituut LKI UZ Leuven - Gasthuisberg De huid en huidkanker 1 Meest voorkomende kankers in België Belgisch

Nadere informatie

LYMMCARE symposium. Het remmen van hechting van kankercellen in de lymfeklier als therapie. Hildo Lantermans

LYMMCARE symposium. Het remmen van hechting van kankercellen in de lymfeklier als therapie. Hildo Lantermans LYMMCARE symposium Het remmen van hechting van kankercellen in de lymfeklier als therapie Hildo Lantermans Marie José Kersten, Steven Pals & Marcel Spaargaren Mens bestaat uit meer dan 3 biljoen cellen

Nadere informatie

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor mantelzorgers

Immunotherapie bij kanker. Informatie en praktische tips voor mantelzorgers Immunotherapie bij kanker Informatie en praktische tips voor mantelzorgers Inhoudsopgave 4 5 6 7 9 10 12 14 Het immuunsysteem Hoe werkt immunotherapie samen met het immuunsysteem bij de strijd tegen kanker?

Nadere informatie

Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut

Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom M. van der Sangen, radiotherapeut Borstkanker in perspectief Borstkanker in Nederland Nieuwe borstkankers per jaar: 15.000 Metastasen bij diagnose: 750 (5%)

Nadere informatie

NK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen

NK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen Nederlandse samenvatting NK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen ziekteverwekkende indringers zoals virussen maar ook tegen kankercellen. In patiënten met kanker functioneren

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18929 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Lange, Job de Title: A sight for sore eyes : assessing oncogenic functions of

Nadere informatie

Behandeling borstkanker

Behandeling borstkanker Behandeling borstkanker 1. Heelkunde (chirurgie) (operatie): - Borstsparend: betekent wegname van het gezwel met veiligheidsmarge van gezond weefsel rondom en wegname van de schildwachtklier (poortwachterklier

Nadere informatie

ZIEKTE EN BEHANDELING

ZIEKTE EN BEHANDELING Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel ZIEKTE EN BEHANDELING LONGKANKER 2 INHOUD De longen... 4 Kanker... 4 Longkanker/longvlieskanker... 5 Behandeling... 7 3 De longen Ieder

Nadere informatie

Genetica en borstkanker voor de patholoog

Genetica en borstkanker voor de patholoog Genetica en borstkanker voor de patholoog Giuseppe Floris Pathologische Ontleedkunde, UZ Leuven Multidisciplinair Borst Centrum (MBC) Symposium 2017 21/10/2016; Leuven Morfologische heterogeneiteit van

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-immunologen

Samenvatting voor niet-immunologen Samenvatting voor niet-immunologen 129 Samenvatting voor niet-immunologen ACHTERGROND Het menselijk lichaam beschikt over een goed verdedigingssysteem dat bestaat uit natuurlijke barrières zoals de huid

Nadere informatie

HUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN

HUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN HUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN Nederlandse richtlijn? (2008 en 2012) AASLD richtlijn? (2009) EASL richtlijn? (2012) Met dank aan Erik Buster en de overige

Nadere informatie

De ziekte van Waldenström: nieuwe behandelingsmogelijkheden als de ziekte terugkomt. Marie José Kersten AMC, Amsterdam

De ziekte van Waldenström: nieuwe behandelingsmogelijkheden als de ziekte terugkomt. Marie José Kersten AMC, Amsterdam De ziekte van Waldenström: nieuwe behandelingsmogelijkheden als de ziekte terugkomt Marie José Kersten AMC, Amsterdam www.lymmcare.nl Behandeling recidief MW Behandeling recidief ziekte van Waldenstrom

Nadere informatie

borstkliniek informatiebrochure Anti-hormoontherapie

borstkliniek informatiebrochure Anti-hormoontherapie borstkliniek informatiebrochure Anti-hormoontherapie Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Verschillende soorten behandelingen 5 3. Contactgegevens 7 3 1. Inleiding Graag duiden wij u op het belang van een goede

Nadere informatie

Nieuwe Ontwikkelingen in de Behandeling van Kanker. prostaatkanker

Nieuwe Ontwikkelingen in de Behandeling van Kanker. prostaatkanker Nieuwe Ontwikkelingen in de Behandeling van Kanker prostaatkanker Testosteron Testosteron geeft zakenvrouwen boost AMSTERDAM - Wil je als zakenvrouw slagen in de financiële wereld dan heb je geluk als

Nadere informatie

Informatie voor patiënten DNA profiel van uw tumor

Informatie voor patiënten DNA profiel van uw tumor Informatie voor patiënten DNA profiel van uw tumor 1 2 Waarom deze brochure? U heeft deze brochure ontvangen omdat uw arts overweegt een DNA profiel van uw tumor te laten bepalen. Het bepalen van een DNA

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Niveau: expert. Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus

Docentenhandleiding. Niveau: expert. Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus Docentenhandleiding Niveau: expert Lees de taal van de tumor Organisatieniveaus Ontwikkeld door het Cancer Genomics Centre in samenwerking met het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen

Nadere informatie

Appendix Nederlandse samenvatting Resum en Català Curriculum vitae List of publications Acknowledgments

Appendix Nederlandse samenvatting Resum en Català Curriculum vitae List of publications Acknowledgments Appendix Resum en Català Curriculum vitae List of publications Acknowledgments Appendix Het menselijk lichaam, dat bestaat uit biljoenen cellen, wordt dagelijks blootgesteld aan gevaarlijke stoffen die

Nadere informatie

Momenten Immuuntherapie nierkanker

Momenten Immuuntherapie nierkanker NR 60, september 2017 Momenten Immuuntherapie nierkanker Intens Immuuntherapie blaaskanker 2 Magazine over blaas- en nierkanker Inhoud 03 Van de redactie 04 Nieuws van het bestuur 06 Wat doet immuuntherapie?

Nadere informatie