VAN GISTEREN NAAR MORGEN

Transcriptie

1 Stationsplein Haarlem wurck architectuur stedenbouw landschap VAN GISTEREN NAAR MORGEN Door de integrale aanpak is de historische waarde en de functionaliteit van het Stationsplein versterkt en klaar gemaakt voor de vele reizigers in de toekomst. Het overzicht en de teruggekeerde visuele rust zorgen voor een prettig verblijfklimaat. OPDRACHTBESCHRIJVING Inrichtingsplan voor de openbare ruimte rondom het Rijksmonumentale station van Haarlem, het busplein en de centrale fietsroute van de stad. OPDRACHTGEVER STB/PMB, Gemeente Haarlem PROJECTTEAM Oriol Casas Cancer, Paul Kersten, Lucia Longoni, Svet Gavrilov ONTWERP STATUS opgeleverd OPLEVERING 2012 SAMENWERKING Ro dor Advies, Breijn VERLICHTING Lichtontwerpers.nl FOTOGRAFIE Jan de Vries FUNCTIE station, openbare ruimte OMVANG m²

2 Stationsplein CS Haarlem VAN GISTEREN NAAR MORGEN! GRONDIGE VERNIEUWING Het sta onsplein van Haarlem werd voorheen beschouwd als zo ongeveer het lelijkste en meest onherbergzame gedeelte van de binnenstad. Het prach ge monumentale sta on, door velen als het mooiste sta on van Nederland gezien, werd geen eer aan gedaan door de omgeving. Voor de gemeente Haarlem was dit een reden om het sta onsplein en omgeving grondig te vernieuwen. Uit een aantal visies van gerenommeerde bureaus werd de visie Gisteren is Morgen van wurck geselecteerd voor uitwerking en realisa e. In de visie, geïnspireerd door de architectonische kwaliteit van het sta on en de openbare ruimte van de binnenstad van Haarlem, is van gisteren weer morgen gemaakt. Zo wordt verwezen naar de situa e waarin sprake was van een Sta onsstraat en een zicht op het sta on in de lengterich ng. De opdracht is geïntegreerd met het ontwerp en de uitvoering van een ondergrondse fietsenstalling, het Fietssouterrain. ALS RUGGENGRAAT VAN HET HAARLEMSE FIETSPADENNETWERK VERBINDT DE RODE LOPER HET STATIONSPLEIN VIA DE KRUISSTRAAT EN DE KRUISWEG MET DE BINNENSTAD

3 DE SPOREN ACCENTUEREN DE RICHTING VAN DE REIZIGERS VAN EN NAAR HET STATION HEDEN EN VERLEDEN IN BALANS Bij de gebieden die grenzen aan de binnenstad is aangesloten op de materialen van de binnenstad. Voor het Sta onsplein is echter gekozen voor een afwijkend materiaalgebruik. Baksteen, kenmerkend voor de Haarlemse binnenstad, is weliswaar als `hoofdmateriaal` gebruikt, maar met nieuwe patronen en natuurstenen details. Het Sta onsplein krijgt zo een sterke eigen iden teit binnen het Haarlemse stadsweefsel. Voor de busbaan is natuursteen gekozen als contrasterend materiaal: prach ge granietbanen die sterker, slijtvaster, duurzamer en veel fraaier zijn dan beton of asfalt. Naast de bijzondere verharding is exclusief meubilair toegepast, aansluitend op de historische context, maar niet oubollig en met een eigen iden teit die het sta onsplein verdient. Het ontwerp is tot stand gekomen door een intensieve samenwerking tussen wurck en de gemeente Haarlem. De verkeerskundige inbreng van Goudappel Coffeng en de lichtvisie van Lichtontwerpers.nl hebben hierbij een belangrijke bijdrage geleverd aan een gedegen, realis sch en maakbaar ontwerp. De banen van natuursteen ( De Sporen ) refereren naar treinrails en accentueren de rich ng waarmee de bezoekers van Haarlem de stad binnenkomen en waarlangs ze vertrekken. Op het plein accentueren de sporen in het horizontale vlak de ruimtelijke geleding, maar het zijn ook de magneten die de verschillende componenten binden. In de banen worden bomenrijen en straatmeubilair, zoals banken en afvalbakken en reizigersinfo opgenomen, maar ook verlich ng en afwatering zijn geïntegreerd. IN DE AVOND WORDT HET PLEIN OP EEN STIJLVOLLE MANIER VERLICHT

4 FIETSGEVEL MET ENTREE FIETSENSTALLINGEN Naast het inrich ngsplan voor het Sta onsplein was wurck ook verantwoordelijk voor in totaal 8000 gerealiseerde fietsparkeerplaatsen, verdeeld over drie loca es rondom en in het sta on van Haarlem. Voorheen werd het Centraal Sta on van alle zijden belaagd door geparkeerde fietsen, maar in het kader van het landelijk programma Ruimte voor de Fiets is het sta on nu voorzien van een adequate en comfortabele oplossing van het fietsparkeerprobleem. Direct ontsloten vanaf de Kruisweg, de centrale fietsloper door de stad, is onder het Sta onsplein één van de grootste fietsenstallingen van Europa gerealiseerd, het Fietssouterrain, met ruim 5000 fietsparkeerplaatsen. Het is een ondergronds interieur ter groo e van een voetbalveld, over één lange zijde op theatrale wijze aangesneden door de daglichtzone, een betonnen baldakijn afgedekt met glazen vloerlichten in het plein. Onder het wakend oog van de beheerdersruimte bevinden zich In deze zone de entreetrappen en de commerciële voorzieningen. Een ondergrondse traverse brengt de reiziger van hieruit rechtstreeks in het hart van het sta on. De Fietsgevel aan de noordzijde (de achterkant van het sta on) biedt plaats aan 2000 fietsen en vormt bovendien een nieuwe entree voor het sta on. Het Fietscarré met circa 1100 fietsparkeerplaatsen bevindt zich in het bestaande gangen- en tunnelstelsel onder de sporen en perrons. De hier sinds jaar en dag gehuisveste stalling is visueel en ruimtelijk opgewaardeerd naar de huidige maatstaven van stallingscomfort. ENTREE VAN HET FIETSSOUTERRAIN: ÉÉN VAN DE GROOTSTE FIETSENSTALLINGEN IN EUROPA

5 DE RODE LOPER De Rode Loper is de ruggengraat van het Haarlemse fietspadennetwerk. Hij verbindt de binnenstad via de Kruisstraat en de Kruisweg met het Sta onsplein en met Haarlem Noord. In de volksmond wordt het rode pad door de Haarlemse binnenstad ook wel een fietsstraat genoemd. Maar de Rode Loper staat voor méér. Voor gastvrijheid, kwaliteit en toegankelijkheid. Fietsers en voetgangers krijgen alle ruimte, gemotoriseerd verkeer is er te gast en parkeren is er verboden. De Rode Loper is uitgevoerd in zogeheten strengpersklinkers. Door hun vorm en doordat ze machinaal kunnen worden gelegd, kunnen deze klinkers zeer strak tegen elkaar aan liggen. Daarom rijdt een fietspad van strengpersklinkers comfortabeler dan een pad van gewone straatstenen. Samen met de herinrich ng van het plein brengt het ontwerp van de Rode Loper het sta on terug naar het oude centrum. DE RODE LOPER VERBINDT HET STATIONSPLEIN MET HET STADSCENTRUM. DE TOEGANG TOT DE ONDERGRONDSE STALLING SLUIT ER DIRECT OP AAN