Jaarplan Zelfzorg Ondersteund 2019

Transcriptie

1 Jaarplan Zelfzorg Ondersteund 2019 "M'n patiënten zeggen nu: ik heb eindelijk een goed gesprek gehad met de dokter" Gaaf dat je door bewegen en anders eten je medicatiegebruik kan beperken Ik hoef geen lijstjes meer af te vinken of waardes in te vullen" Ik zeg altijd: ik ben chronisch ziek maar ik voel me geen patiënt Voor mij is veranderd dat ik meer rust en meer controle heb over mijn ziekte Ik ben mijn jongere zelf weer Het online COPD-programma geeft me rust en zelfvertrouwen Mijn zorgverleners geven me de vrijheid om te doen wat ik nodig vind Ik ben sinds kort helemaal van medicijnen af, en dat voelt fantastisch We moeten erkennen dat ervaringskennis net zo belangrijk is als medische kennis Na dat gesprek met de huisarts is bij mij de knop omgegaan We hebben het over dingen die de patiënt belangrijk vindt tijdens het consult Als je weet wat belangrijk voor jou is én wat je allemaal zelf kunt doen, kun je beter bepalen wat goed voor je is De knop moet bij jezelf eerst omgaan Die groep heeft me enorm goed geholpen bij het afvallen en het blijven volhouden

2 De toegevoegde waarde van ondersteunde zelfzorg 1/3 van Nederland heeft een chronische ziekte. En dit aandeel stijgt. Ongeveer 2 miljoen mensen in Nederland heeft daarbij diabetes, COPD of hartfalen. Deze chronische aandoeningen zijn sterk leefstijl gerelateerd. De medische aanpak van deze aandoeningen is in Nederland van hoog niveau. Maar mensen met een chronische ziekte brengen van de duizenden uren dat ze jaarlijks wakker zijn slechts enkele uren door met de zorgverlener. De overige uren doet hij/zij aan "zelfmanagement". Men beslist zelf over zijn voeding, beweging, therapietrouwheid, (ont) spanning. Tussen mensen met een chronische aandoening zit daarbij verschil in de mate waarin zij dit zelf kunnen en willen managen, de mate waarin zij zich daarbij ondersteund zien, de mate waarin het van belang is voor hun gezondheid. Ondersteunde zelfzorg betekent dat de patiënt op passende wijze wordt ondersteund door zijn zorgverlener, omgeving, ehealth en hulpmiddelen om de actieve rol in het managen van zijn aandoening en het aanpassen van leefstijl ook daadwerkelijk te kunnen realiseren. Vaak in gang gezet door de 1e lijn die daarbij gericht kan verwijzen naar activiteiten en mogelijkheden die steeds meer ook buiten de zorg beschikbaar zijn. Daarmee worden mensen ondersteund "het gezondste uit zich zelf te halen" en wordt -bij aanpassing van de leefstijl- naast symptoombestrijding ook gewerkt aan het aanpakken van de oorzaak. De afgelopen jaren zien we toenemende wetenschappelijke onderbouwing voor wat bereikt kan worden met leefstijl (zie ook kennissynthese en andere onderbouwing op zelfzorgondersteund.nl/zorgverlener/publicaties/). Resultaten tot dusver Inmiddels zijn 62 van de 94 zorggroepen in Nederland betrokken (meer informatie over lopende projecten zelfzorgondersteund.nl/doet-mijn-zorggroep-al-mee/). Binnen deze zorggroepen nemen zo'n 1000 huisartsen deel en evenzovele POH'ers en wordt een grote groep van patiënten met een chronische aandoening bereikt (omvang varieert sterk per zorggroep/huisarts afhankelijk van de stap die zij zetten rond implementatie). Alle deelnemende zorgverzekeraars hebben ondersteunde zelfzorg en de verdere opschaling ervan mee genomen in de inkoopvoorwaarden. Beschikbare tools zijn overzichtelijk bij elkaar gebracht in de instrumentenkiezer zelfzorgondersteund.nl/instrumentenkiezer/). Digitale ondersteuning kan mensen met een chronische aandoening helpen meer grip en inzicht te krijgen. Digitale ondersteuning wordt ingezet voor informatie over de aandoening, educatie over wat mensen zelf kunnen doen met die informatie, geeft mogelijkheden om een individueel zorgplan op te stellen en geeft mogelijkheden tot communicatie met de zorgverlener bijvoorbeeld middels een e-consult. Binnen Zelfzorg Ondersteund zijn -door zorgverleners, patiënten en zorgverzekeraars- minimale basiseisen gedefinieerd waaraan zelfzorgplatformen moeten voldoen. Zes zelfzorgplatformen voldoen hieraan: (zie zelfzorgondersteund.nl/zorgverlener /zelfzorgplatforms/). Ongeveer mensen met een chronische aandoening (1e en 2e lijn) maken gebruik van deze zelfzorgplatforms. Kom Verder Ambassadeurs zijn mensen met een chronische aandoening die op eigen manier passend bij hun wensen en mogelijkheden een manier hebben gevonden om om te gaan met de aandoening en te werken aan hun gezondheid. En zo enthousiast zijn over de resultaten dat ze graag andere patiënten en zorgverleners willen inspireren en helpen om ook aan de slag te gaan. Op initiatief van en door een groep van 60 actieve Kom Verder Ambassadeurs is het Leefstijlplein opgezet en is een zelfmanagementspel ontwikkeld. Actieve inbreng van voorlopende patiënten werkt stimulerend bij de zorgverleners. zie ook: zelfzorgondersteund.nl/zorgverlener/kom-verder/ 2019: de koplopers zijn goed op weg Hoewel mooie resultaten zijn gehaald, bestaat de groep die bereikt is met name nog uit koplopers. Deze eerste groep die de verdere implementatie van ondersteunde zelfzorg met ons heeft vormgegeven en opgepakt houdt van een nieuwe uitdaging en gaat mee op het "waarom en waarvoor". Zij delen de doelen van Zelfzorg Ondersteund en zijn bereid tot mee investeren en mee ontwikkelen. De groep die daarop volgt bestaat uit huisartsen, POH en patiënten die nog afwachtend zijn. Soms omdat ze andere prioriteiten hebben, nog overtuigd willen worden van de concrete meerwaarde, of vinden dat het nog teveel tijd kost. Deze groep vraagt om een nieuwe eenvoudige en gebruikersvriendelijke manier om passende en effectieve ondersteunde zelfzorg in te zetten in de dagelijkse praktijk. Aan ons de taak deze concreet en tastbaar te maken op basis van de ervaringen bij de koplopers. Het jaar 2019 focust op de volgende groep van 1e lijns zorgverleners én hun patiënten. Deze groep willen we op eenvoudige en gebruikersvriendelijke manier stimuleren en faciliteren om effectieve zelfzorg in te zetten in de dagelijkse praktijk.

3 Doelen 2019 Doel 1: opschaling deelnemende huisartsen, poh en patiënten Verleggen van focus van "bereiken van zorggroepen" naar "verhogen van aantal deelnemende huisartsen en verhogen van aantal bereikte patiënten". Het aantal zorggroepen dat is geactiveerd middels de scan & plan wordt niet actief vergroot maar zal naar verwachting gestaag verder toenemen als gevolg van de inbedding in reguliere inkoopvoorwaarden. Met totaal deelnemende huisartsen en evenzovele POH'ers nemen op dit moment gemiddeld 20 huisartsen per zorggroep deel. De variatie tussen zorggroepen is daarbij groot (van enkele huisartsen die deelnemen tot alle huisartsen die deelnemen). Voor 2019 is het doel het bereiken van de zogenaamde kritische massa. Theorieën over opschaling van innovaties laten zien dat wanneer 15 tot 20 procent van de totale groep de innovatie heeft geadopteerd de kritische massa is bereikt. Er zijn dan zoveel "schapen over de dam" dat verdere verspreiding van de innovatie binnen de doelgroep door gaat lopen. Vertaald naar de huisartsen betekent dit dat in 2019 het kritische omslagpunt bereikt moet worden door opschalen tot tenminste deelnemende huisartsen (overeenkomend met 15-20%). Onder deelnemende huisartsen verstaan we daarbij huisartsen die actief zijn met verdere implementatie en opschaling op 1 of meerdere terreinen van ondersteunde zelfzorg zoals nieuwe consultmodellen, ehealth, gericht verwijzen. Daarnaast is het doel dat eind 2019 tenminste 4000 huisartsen kennis hebben genomen van het belang en waarom van ondersteunde zelfzorg. Doel 2: opschaling actief gebruik van ehealth Voor ehealth is het doel om in de eerste helft van 2019 tot meer dan actieve gebruikers van goedgekeurde zelfzorg platformen te komen. In 2018 is alles daarvoor in de steigers gezet en wordt - door intensieve samenwerking met leveranciers, patiëntenorganisaties, Medmij, zorggroepen - het aantal van ongeveer gehaald. Spannend hierbij is de term "actieve" gebruiker. De aantallen die we nu zien zijn "geregistreerde" gebruikers waarvan onvoldoende duidelijk is hoe vaak ze ehealth gebruiken en wat de toegevoegde waarde ervan is. Met het veld wordt in 2018 een definitie gemaakt van "actief gebruik". Actief gebruik wordt gemeten via de ehealth tools zodat het geen extra registratie voor de huisarts betekent. Doel 3: gericht inzetten kva's om opschaling te stimuleren De groep van 60 actieve Kom Verder Ambassadeurs wordt gericht ingezet en waar nodig ondersteund met vaardigheidstraining bij een drietal onderwerpen te weten: 1. sparringpartner voor zorggroepen en bij de inhoudelijke ontwikkeling van onderwerpen als ehealth, 2. bij uitvoering van het leefstijlplein dat is ontwikkeld door en voor mensen met een chronische aandoening en dat op steeds meer plekken wordt toegepast, 3. inzetten bij toepassing en verspreiding van het Kom Verder Spel dat in 2018 is ontwikkeld en vanaf die periode steeds breder in de markt wordt toegepast. Doel 4: inbedden in regulier t.b.v. verankering en verdere groei De stap tot verdere verankering in reguliere processen en parallel afbouw van de kernorganisatie van Zelfzorg Ondersteund is uitdagend. Deze stap kan alleen succesvol worden als reguliere partijen als zorgverzekeraars, NHG, LHV, InEen en patiëntenorganisaties proactief doorpakken op onderdelen van Zelfzorg Ondersteund. Inbedden, overdragen en borgen van kennis en activiteiten bij reguliere partijen is dan ook een belangrijke doelstelling in Opschalingsaanpak 2019 De volgende fase van opschaling kan alleen succesvol zijn als ontwikkeling, kennisverspreiding/draagvlak creëren en implementatie plaatsvindt in integrale samenwerking met de ZO! leden zoals NHG, InEen, kaderartsen. De eerste stappen tot inbedding in reguliere processen zijn in 2018 al gezet. Zo is verdere implementatie van ondersteunde zelfzorg vanaf 1 januari 2019 een onderdeel van de reguliere zorginkoop. Dit betekent dat de inkoper van de zorgverzekeraar en de vertegenwoordiger van een eerstelijns samenwerkingsverband en een patiëntvertegenwoordiger samen als tripartite afspraken maken over de implementatiestappen en de financiering die daarvoor nodig is. Zorggroepen kunnen in 2019 een beroep blijven doen op de kennis en begeleiding van de Kom Verder-Consulent. Bijvoorbeeld voor het begeleiden van de workshop waarmee de zorggroep bepaalt waar ze staat in de implementatie en wat een logische volgende stap is. Het zal daarbij minder gaan om startende zorggroepen en meer om tussentijdse evaluaties en begeleiden van opschaling en doorontwikkeling. Eind 2019 moet de kennis van de Kom Verder-consulenten zijn overgedragen naar een reguliere partij. De groep van zorgverleners en patiënten die we moeten bereiken voor verdere opschaling staat wel in contact met de koplopers maar zijn minder geneigd tot experimenteren, en hebben meestal meer tijd nodig voordat zij zelf tot innovatie komen. Zij zien uit naar best practices van anderen waarbij eerste evidentie van succes van een innovatie al zichtbaar is en waarvan een werkwijze kan worden overgenomen. Vanwege het andere karakter van deze nieuwe groep wordt op basis van de ervaring van de koplopers in de tweede helft van 2018 een meer eenvoudige en gebruikersvriendelijke aanpak ontwikkeld i.s.m. huisartsen van de doelgroep en opgehaalde kennis bij de koplopers. Het gaat daarbij niet om een blauwdruk maar wel om een gedetailleerder en diepgaander uitwerking, gebaseerd op eerder bewezen zorgprocessen en effectieve interventies tot verandering. Daarbij wordt in eerste instantie gefocust op de thema's "gericht verwijzen", "consult modellen" en "ehealth". Benaderen van de grotere groep vraagt voor opschaling naast een nieuwe aanpak ook om een nieuwe meer gedistribueerde, decentrale aanpak van communicatie en verspreiding. Het stapsgewijs overdragen aan reguliere partijen als NHG, InEen, LHV en zorgverzekeraars is dan ook een belangrijk onderdeel voor het succes van verdere opschaling. Zelfzorg Ondersteund ontwikkelt daarbij waar nodig communicatiemateriaal dat (lokaal) door de ZO! leden en zorggroepen, huisartspraktijken op maat kan worden gemaakt en gebruikt. Ook voor de overige lopende onderdelen wordt in 2019 de juiste plek voor reguliere inbedding bepaald en overgedragen. Voor overdracht naar regulier wordt waar mogelijk verbinding gezocht met bestaande activiteiten van stakeholders zoals het OPEN traject, afspraken op ICT/ ehealth en wordt gekeken of en hoe het onderwerp bij de leden ook kan worden meegenomen bij actualisatie van jaarplannen en toekomstplannen. Zo wordt ondersteunde zelfzorg steeds meer een logisch en integraal onderdeel van zorg. Voorbeelden van rollen/bijdragen van de leden van Zelfzorg Ondersteund en andere partijen in 2019 zijn: Zorgverzekeraars: in inkoopgesprekken gefocust aandacht voor opschaling ondersteunde zelfzorg. De effecten van de overgang naar reguliere contractering wordt gemonitord (zie toelichting op pagina 5). NHG: vanuit de focus op "diversiteit" in de huisartspraktijk aandacht voor ondersteunde zelfzorg en de inzet van ehealth in richtlijnen. Naast richtlijnen zal de NHG ook op andere wijze (congressen, bijscholing) onderdelen van ondersteunde zelfzorg blijven uitdragen naar de achterban. LHV: de LHV is geen lid van de coöperatie Zelfzorg Ondersteund en wordt via de NHG en InEen op de hoogte gehouden. In 2019 zal onder andere ehealth, persoonsgerichte zorg en communicatie met de LHV afgestemd worden. ROS: Zelfzorg Ondersteund neemt contact op met de ROS-en om gezamenlijk te bepalen of het mogelijk is om enkele geïnteresseerde ROS medewerkers te trainen en de taak van de consultenten over te laten nemen vanaf 2020 InEen: kennisoverdracht, informeren en inspireren van leden over actuele ontwikkelingen, stimuleren van uitwisselen van ervaringen tussen leden, bijdragen aan monitoring voortgang zoals contractering.

4 Belangrijkste activiteiten 2019 landelijke coöperatie Zelfzorg Ondersteund ALGEMEEN Bestuursvergaderingen --> terugbrengen naar 4 keer per jaar Algemene Leden Vergadering --> 2 keer per jaar Jaarrekening 2018 opmaken Jaarrekening bespreken ALV Bepalen of overdracht regulier zo succesvol is dat landelijke coöperatie klaar is met zijn rol, zo niet begroting en jaarplan 2020 Draagvlak en kennisdeling algemeen: aangehaakt houden van leden/ronde langs partijen/werkbezoeken/gesprekken VWS OPSCHALING Doorpakken op ehealth Sturen op actief gebruik, het eenvoudiger maken van kiezen, implementeren en op de juiste manier financieren van ehealth Kennissessie(s) rond opschaling uitvoeren en onderbrengen bij een reguliere partij (n.t.b.) Selecteren partij om minimale basiseisen zelfzorgmodules, financiering en opschaling onder te brengen Doorpakken op actieve rol Kom Verder Ambassadeurs gericht inzetten van de KVA's bij zorggroepen, leefstijlplein en Kom Verder Spel Overdragen aan reguliere (categorale) patiëntenvereniging Bepalen overdracht en opschaling voor leefstijlplein, afspraken maken en overdragen Bepalen overdracht en opschaling voor Kom Verder Spel, afspraken maken en overdragen Doorpakken op opschaling en communicatie I.s.m. reguliere partijen toepassen en uitrollen van nieuwe aanpak gericht op early majority Uitwerken communicatieboodschap gericht op early majority Afstemmen communicatiematerialen en aanpak met/voor communicatieadviseurs van leden Aanvullen/updaten website optekenen patiënt en zorgverlener verhalen, twitter, facebook, etc) Uitbrengen nieuwsbrief ZO! En nieuwsbrief KVA "Communicatie is van groot belang voor verdere implementatie en het bereiken van de cultuur-, gedrags- en systeemverandering die nodig is voor verdere opschaling!! De volgende groep van huisartsen en patiënten is nog niet bekend dan wel nog niet overtuigd van het waarom". OVERDRACHT AAN REGULIERE PARTIJEN Bepalen onderdelen In gang zetten gesprekken, uitwerken voorwaarden, komen tot afspraken Uitvoeren overdracht en monitoring tripartite OVERDRAGEN KENNIS OPSCHALING Nieuwe aanpak van implementatie early majority in gang zetten en bijstellen waar nodig Periodiek werkgroep contractering om overgang reguliere contractering te monitoren/bij te sturen Overdragen van deskundigheid consulenten Bepalen partij, uitwerken voorwaarden, opleiden van mensen reguliere partij. MONITORING en te gelde maken baten Jaarlijkse SROI update incl Vektis cijfers vormgeven Voorleggen SROI update in bestuur en ALV brengen Communicatie naar buiten over nieuwste SROI Maken van voorbeeld en format van (regionale) tripartite casus om baten te concretiseren Gezamenlijk met partijen komen tot afspraken en realisatie van de baten vormgeven Uit te voeren activiteiten in 2019 door de leden/ reguliere partijen InEen: Doorpakken in gang gezette opschaling zorggroepen, huisartsen en POH Voortzetten van in gang gezette "scan & plan" projecten: begeleiden, monitoren, kennisdelen Op verzoek van zorggroep en zorgverzekeraar inzetten van consulenten bij zorggroepen Organiseren projectleidersbijeenkomsten/ verdere professionalisering implementatiedeskundigheid zorggroepen Tussentijdse en eindevaluaties van lopende implementaties bij zorggroepen en verder verbeteren Zorgverzekeraars en zorggroepen: tripartite casussen uitwerken Gezamenlijk afspraken maken en uitvoeren van tripartite casussen "De volgende fase van opschaling wordt alleen een succes met een proactieve houding en inzet van de reguliere partijen! Zeker als de centrale kernorganisatie halveert" Zorgverzekeraars, patiëntenverenigingen, zorgverleners: stimuleren verdere toepassing ehealth InEen: zorggroepen faciliteren bij verdere inbedding ehealth Zorgverzekeraars: zorgverleners stimuleren tot gebruik ehealth, inbedden inkoop, opzet communicatie verzekerden Patiënten verenigingen: patiënten te stimuleren tot gebruik van ehealth en opzet communicatie daarover Patiëntenvereniging: voorlopende patiënten/kva's inzetten KVA groep mee laten groeien met vraag Bepalen van nut en toekomstige plek leefstijlplein obv pilots Doorpakken op communicatie Zorgverzekeraars: zorgen voor kennisbehoud en kennis verspreiding van ondersteunde zelfzorg bij zorginkopers NHG/InEen: communicatie naar achterban, congressen, nieuwsbrieven

5 Organisatie Verandering met ingang van 2019 ehealth basiseisen PGO Medmij Initiële investering regulliere contractering Coördinatie lopende scan & plan InEen Nodig BLIJFT tripartite en landelijke coördinatie/ monitoring: Gaandeweg worden steeds meer onderdelen van Zelfzorg Ondersteund overgedragen en verder opgeschaald door reguliere partijen. In 2019 is de rol van de landelijke cooperatie gericht op het multistakeholder management, het bij elkaar houden en monitoren van de activiteiten van alle partijen zodat de losse onderdelen gezamenlijk leiden tot een stimulans tot implementatie en opschaling van ondersteunde zelfzorg. Zo mogelijk KVA patiëntenvereniging Zo mogelijk leefstijl TNO/NDF/NHG Losse onderdelen van partijen bij elkaar houden, tot "oplossing" maken: duidelijkheid vergoeding, monitoren, bijsturen vanuit het tripartite, afstemmen, kennisdelen, aanjagen. Minder ontwikkelen, accent op uitvoeren wat al staat. Passende afbouw begroting 2018 Voortzetten implementatie, opschaling, eerste overdracht naar regulier en voorbereiden nieuwe aanpak voor opschaling early majority 2019 Doorzetten in opschaling en overdracht naar regulier, overdracht en borging kennis doorontwikkeling buiten Zelfzorg ondersteund plaatsen, blijven monitoren vanuit tripartite, in 2019 nog voortzetting rol consulenten en parallel overdracht van kennis consulenten naar reguliere partij als ROS. Vanaf 2020 Rol van consulenten idem als andere onderdelen overgedragen naar regulier. Van centrale aansturing naar decentrale met tripartite monitoring vanuit reguliere (bestuurlijke) overleggen laatste uitfasering dan wel juridische en financiële afronding van de centrale kernorganisatie van Zelfzorg Ondersteund. Monitoring overdracht voor reguliere inkoop Inrichten van monitoring voor zorgvuldige overdracht Om ons doel te bereiken is inbedden van de activiteiten van Zelfzorg Ondersteund in reguliere processen een cruciale stap. Alle leden van Zelfzorg Ondersteund beseffen dit en beseffen ook dat dit een fase is waarbij gezamenlijke monitoring en gezamenlijke bijsturing nodig is. Van belang is niet alleen dat activiteiten doorlopen maar ook nog eens dat ze doorlopen in onderlinge samenhang en elkaar blijven versterken. In 2019 blijven we daarom vanuit het tripartite van patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars de voortgang monitoren afgezet tegen het te bereiken einddoel opschaling van ondersteunde zelfzorg. Zowel kwantitatief als kwalitatief wordt de voortgang van proces, resultaat en (ervaren) kwaliteit in kaart gebracht. De directie brengt de voortgang op de diverse onderdelen bij elkaar en legt deze zo nodig voor aan het bestuur. Bestuur bespreekt of inbedding in reguliere processen goed loopt, waar bijsturing nodig is en of het moment is gekomen om trajecten volledig los te laten vanuit de kernorganisatie van Zelfzorg Ondersteund. Op deze wijze verwachten we een verantwoorde overgang en stimulans voor verdere opschaling.

6 BIJLAGE met achtergrondinformatie van Zelfzorg Ondersteund Gezamenlijke krachtenbundeling in de coöperatie Zelfzorg Ondersteund Patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars onderschrijven allen het doel om ondersteunde zelfzorg op te schalen om zo te komen tot verbeterde kwaliteit van leven en verhoogde patiënt tevredenheid (zie ook zelfzorgondersteund.nl/patient/), verlaging van de arbeidslast bij de zorgverleners en meer plezier in het werk (zie zelfzorgondersteund. nl/zorgverlener/), een verhoogde productiviteit en lagere integrale zorgkosten (zie maatschappelijke businesscase zelfzorgondersteund.nl/financiering/). Om ondersteunde zelfzorg op grote schaal te kunnen invoeren is krachtenbundeling van partijen nodig en een structuur die snelheid en implementatiekracht kan maken. De coöperatie Zelfzorg Ondersteund (ZO!) vertegenwoordigt het tripartite van patiënten en consumenten, zorgverzekeraars en zorgverleners en brengt van deze partijen de juiste mensen aan tafel om de acties te realiseren. Het voordeel van de coöperatie als juridische vorm is dat het op een gelijkwaardige manier de belangen van de 3 partijen borgt en de governance goed geregeld is. Zelfzorg Ondersteund beoogt eind 2019 zover te zijn met het bereiken van resultaten bij een kritische massa aan zorgverleners, patiënten en zorgverzekeraars dat de coöperatie als juridische structuur weer kan worden opgeheven en activiteiten regulier worden voortgezet. Doel: ondersteunde zelfzorg onderdeel van het primaire zorgproces Het doel van Zelfzorg Ondersteund is om ondersteunde zelfzorg een vanzelfsprekend en geïntegreerd onderdeel te maken van het zorgproces voor patiënten met een chronische aandoening. Ondersteunde zelfzorg als de kern van van de samenwerkingsrelatie tussen behandelaar en mensen met een chronische aandoening. Daarbij wordt gezamenlijk met de patiënt bepaald wat de doelen en de aanpak zijn die de basis vormen voor goede zelfmanagementondersteuning. Motiveren + ontdekken + beginnen + volhouden = succes Patiënten halen het gezondste in zichzelf naar boven als hun zorgverleners, ehealth en hun omgeving hen ondersteunen om: 1. gemotiveerd te raken; door informatie, educatie, te weten wat ze kunnen bereiken, welke impact dat heeft en welke hulp daarbij is. 2. te ontdekken welke aanpak en ondersteuning past bij hun wensen, doelen, mogelijkheden 3. aan de slag te gaan met gezondheid; bijv. door meer te bewegen, gezond te eten, minder te roken en met nieuwe apps en hulpmiddelen die informatie geven en waarmee communicatie met zorgverlener mogelijk is. 4. vol te houden om de eigen doelen te bereiken en zich beter te voelen. Succes via een integrale aanpak Voorbeelden van acties per bouwsteen van het House of Care De ervaring van de afgelopen jaren laat zien dat een integrale aanpak het meest succesvol is: niet alleen werken aan goed geïnformeerde patiënten maar ook aan een andere meer coachende rol voor de zorgprofessional en een organisatie die faciliterend is. In 2018 brengen de gezamenlijke partijen van Zelfzorg Ondersteund de implementatie ervaringen en -kennis die de afgelopen jaren is opgedaan bij elkaar. Doel daarvan is om voor de volgende groep van huisartsen en praktijkondersteuners de verdere implementatie nog beter te faciliteren en de leertijd te verkorten. Naast de algemene implementatieaanpak worden onderdelen ehealth, gericht verwijzen en consultmodellen daarbij als thema's uitgewerkt.

7 Persoonsgerichte zorg bij zorggroep DOH Ingrid van Bussel "Patiënten en professionals de ruimte geven" DOH is een zorggroep met 17 huisartsenpraktijken in de regio Eindhoven. Vanuit die praktijken worden patiënten met een chronische aandoening geholpen. Ingrid van Bussel is praktijkondersteuner bij huisartsenpraktijk Achtste Barrier in Eindhoven. Alle praktijken van DOH werken sinds 2017 met het consultmodel persoonsgerichte chronische zorg. Wat merken professionals in de praktijken bij DOH van het werken met het consultmodel persoonsgerichte zorg? Ingrid van Bussel: Ik vind mijn spreekuren veel leuker geworden: patiënten behalen hun eigen gezondheidsdoelen en dat maakt ze enthousiast en blij. Ze verlaten met een goed gevoel mijn spreekuur, en dat geeft mij ook een goed gevoel." "Natuurlijk was het de eerste paar maanden wennen. Ik was erg moe na een dag consulten voeren. Nu merk ik: het geeft ook energie. Als ik zie dat het goed gaat met een patiënt, dat ze gemotiveerd zijn, hun doelen bereiken, dan haal ik daar ook energie uit. Bij zorggroep DOH werd ook een menukaart persoonsgerichte zorg ontwikkeld voor de huisartsen en praktijkondersteuners. Zij kunnen op de menukaart in één oogopslag zien hoe alle elementen van persoonsgerichte zorg zijn ingedeeld. "Onderdelen zijn de consultvoering, gebruik van het individueel zorgplan, en wat voor ondersteuning je patiënten kan bieden, van ehealth tot groepscursus. Sommige patiënten willen graag met zelfmetingen aan de slag thuis, bij andere patiënten zal je eerst kenmerken en voorkeuren in kaart moeten brengen." Het Nieuwe Zorgwerken bij KetenzorgNU Dat vind ik zelfzorg in de ultieme vorm Monique Bakker In het Gezondheidscentrum in Maarssen zijn de zorgverleners sinds een paar maanden overgestapt op het Nieuwe Zorgwerken. Dat betekent niet alleen dat het consult op een andere manier wordt ingestoken, met zorg op maat, maar ook dat patiënten digitaal een consult kunnen doen, zelf gegevens bij kunnen houden (met de Ziektelastmeter van Curavista) en eigen regie hebben op wie er meekijkt in het dossier. Dat zorgt voor meer betrokkenheid van de patiënt bij hun ziekte en behandeling en komt hun gezondheid ten goede. Praktijkondersteuner Monique Bakker, diëtiste Danita van der Linden, fysiotherapeut Rudi Jansen en COPD-patiënte Linda Hauwert vertellen over hun ervaringen. Linda Hauwert is bijna 60 jaar en heeft COPD. Daar moet je mee leren leven en dat moet je accepteren, en soms is dat moeilijk. Beter word ik niet, maar ik kan het wel aangenamer voor mezelf maken. Danita van der Linden Uiteindelijk wil je natuurlijk de cliënt alleen maar helpen en zorgen dat de ziektelast zo min mogelijk. Het dossier is echt van de patiënt, die maakt een keus hoe hij of zij daarmee om moet gaan, zegt Monique Bakker. Als praktijkondersteuner begeleidt ze patiënten met een chronische aandoening, waaronder Linda. Het nieuwe Zorgwerken betekent voor mij veel efficiënter werken, zegt Danita van der Linde, diëtiste in het Gezondheidscentrum Maarssenbroek. Het gesprek is eigenlijk meteen anders, omdat je meteen eigenlijk met het behandelplan kan beginnen, omdat het ijs gebroken is en je alle relevante gegevens hebt. Rudi Jansen Fysiotherapeut Rudi Jansen begeleidt Linda met haar wekelijkse oefeningen, en bepaalt aan de hand van de informatie die hij online kan inzien hoe zwaar haar training wordt. Linda heeft door Curavista een tool gekregen waarmee ze haar zelfzorg veel meer kan managen. Ik zie dat de controle over haar ziekte, het gevoel van controle over haar ziekte, veel groter is geworden. Linda is blij met de vooruitgang die ze boekt, ondanks een chronische aandoening. Ik zie mezelf gewoon vooruit gaan. Ik loop inmiddels helemaal om het huis heen. Dat kon ik eerst niet, en inmiddels kan ik nu 500 meter lopen en wordt dat steeds meer.

8 Dat is zelfzorg in z n ultieme vorm Lotgenotencontact is minstens net zo belangrijk als een zak pillen Deze werkwijze geeft ook energie: ik zie dat mijn patiënten verder komen Inmiddels zijn mijn bloedwaardes onder controle Je leert sneller van iemand met dezelfde ervaring Ik heb mijn ziekte onder controle, en dat had ik daarvoor nooit Je mag best afwijken van het protocol als dat nodig is, afhankelijk van de ziektelast en de wensen van een patiënt Beter word ik niet meer, maar ik kan het wel wat aangenamer voor mezelf maken Mijn diëtiste heeft me een andere levenswijze aangeleerd en daar ben ik tot op de dag van vandaag dankbaar voor Een therapeut moet mensen de tools aanreiken om zelf verder te leren Ik wilde het wel van de daken schreeuwen, zo trots was ik op mijn gewicht en vooruitgang Bewegen is ook vooral gezellig met elkaar Die wandelgroep op dinsdag betekende wel de ommekeer voor mij Ik zeg altijd: ik ben chronisch ziek maar ik voel me geen patiënt Ik heb nu meer plezier in mijn werk VOOR MEER INFORMATIE