Aansluiting bij de kerndoelen van het voortgezet onderwijs
|
|
- Patricia van der Linden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Docentenhandleiding
2 Inleiding Bij de meeste mensen staat regelmatig vlees op het menu. Mensen eten vlees omdat hierin belangrijke voedingstoffen zitten. Maar ook omdat ze vlees gewoon lekker vinden. Dit geldt ongetwijfeld ook voor de meeste van uw leerlingen. Het onderwerp vlees(verwerking)/slagerij kan daarom rekenen op hun belangstelling. Het lesmateriaal Meat Your Future geeft leerlingen een uitgebreid beeld over vlees en de vleesverwerkende industrie, met in het bijzonder het slagersvak. De gehele vleesketen komt aan bod, van boerderij naar slager naar klant. De nadruk ligt op de beroepen die binnen de slagersbranche worden uitgeoefend. Doelgroep Het lesmateriaal is geschikt voor leerlingen uit de klassen 3 t/m 4 van het vmbo (alle leerwegen). Let wel: het materiaal is met name bedoeld om leerlingen een beeld te geven van de beroepsmogelijkheden binnen de slagersbranche. Omdat binnen de slagersbranche diverse soorten beroepen bestaan (van verkoopmedewerker tot traiteur) sluit het lesmateriaal aan bij alle leerwegen binnen het vmbo (van BB tot TL). Het lesmateriaal past het best binnen de sector Economie en Consumptief. Maar omdat de gehele vleesketen aan bod komt, is het materiaal ook geschikt voor leerlingen binnen de sector Landbouw of Groen. Leerdoelen De leerlingen leren waar het vlees op hun bord vandaan komt. Ze leren over de keten : van dier naar vlees, waarbinnen de veehouders/fokkers, de slachterijen en de slagerijen belangrijke schakels zijn. De leerlingen ontdekken dat er veel soorten vlees zijn waaruit zij als consument hun bewuste keuzes kunnen maken. De leerlingen leren over de verschillen tussen gangbaar vlees, scharrelvlees en biologisch vlees. De leerlingen weten bovendien wat koosjer vlees en halal vlees is. Ze kunnen enkele keurmerken opnoemen die op vlees van toepassing kunnen zijn. De leerlingen kunnen verschillende vleessoorten benoemen en plaatsen bij het juiste dier. De leerlingen leren welke voedingsstoffen in vlees zitten, waardoor vlees past binnen een gezond voedingspatroon. De leerlingen doen uitgebreide kennis op over het slagersvak. Ze ontdekken dat het slagersvak heel afwisselend is. Leerlingen doen uitgebreide kennis op over verschillende beroepen binnen het slagersvak. Aansluiting bij de kerndoelen van het voortgezet onderwijs Zoals hierboven al aangegeven sluit het lesmateriaal (voor derde- en vierdejaars leerlingen) aan bij de sectoren Economie, Consumptief en Landbouw. Verder vindt het lesmateriaal aansluiting bij kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs, opgesteld door het Ministerie van Onderwijs: Onderdeel D: mens en natuur 30. De leerling leert dat mensen, dieren en planten in wisselwerking staan met elkaar en hun omgeving (milieu), en dat technologische en natuurwetenschappelijke toepassingen de duurzame kwaliteit daarvan zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden. 2
3 Onderdeel E: mens en maatschappij 42. De leerling leert in eigen ervaringen en in de eigen omgeving effecten te herkennen van keuzes op het gebied van werk en zorg, wonen en recreëren, consumeren en budgetteren, verkeer en milieu. Materialen Het online lesmateriaal bestaat uit de website (klik op Voortgezet onderwijs ) met: Een digitale omgeving voor de leerlingen Hierop vinden zij informatie over verschillende beroepen binnen de slagersbranche. Daarnaast bevat deze omgeving recepten, links naar interessante sites en extra informatie over vlees en het slagersvak. Een digitale omgeving voor de docenten met: - Deze handleiding; - Een PowerPoint-les over vlees en over de slagersbranche; - Kopieerbare werkbladen voor de leerlingen. Opbouw en tijdsduur De lesbeschrijving gaat uit van een lesuur. U kunt de les uiteraard naar eigen inzicht uitbreiden of inkorten. Wel is het van belang dat u minimaal het gedeelte beroepen in de slagerij behandelt, waarbij het vakmanschap binnen de slagerij centraal staat. Daarnaast is de les een mooie aanvulling op de Meat Your Future Karavaan. De Meat Your Future Karavaan komt langs bij vmbo-scholen om beroeps- en opleidingsvoorlichting te geven over het slagersvak. Meer informatie hierover vindt u op Introductie van de les NB: zie ook het tweede blad van de PowerPoint-les (introductievragen). U kunt de les ook introduceren aan de hand van deze sheet. Begin de les met een klassikaal gesprek over het onderwerp vlees. Vragen die u kunt opwerpen zijn: Wie eet er wel eens vlees? Zijn er leerlingen die helemaal geen vlees eten? Wanneer heb je voor het laatst vlees gegeten? Welke vleessoorten zijn favoriet? Zijn er leerlingen die uit principiële overwegen bepaalde vleessoorten niet / of juist wel eten? (halal / koosjer / scharrel / biologisch enz.). Kunnen zij de principes/godsdienstige overwegingen omschrijven die hierachter schuilen? 3
4 Vervolgens haakt u in op de slagersbranche. Zijn er leerlingen die ouders of familieleden hebben die werkzaam zijn binnen de slagersbranche? Zo ja, hebben zij hun ouders/familieleden wel eens geholpen in de slagerij? Wat moesten ze doen? Vonden ze het leuk? Zijn er leerlingen die er zelf wel eens over hebben nagedacht om in een slagerij te werken of stage te lopen? Wat lijkt ze leuk aan werken in de slagerij? Wat lijkt ze minder leuk? Zijn er vooroordelen over het slagersvak? Wellicht hebt u bijvoorbeeld leerlingen in de klas die denken dat slagers zelf de dieren slachten [Bijna alle slagers in Nederland verzorgen het slachten niet zelf]. Of misschien zijn er leerlingen die denken dat het slagersvak niet meer inhoud dan een stukje vlees afsnijden en dat verkopen. Begrijpen de leerlingen wat met de woordgrap Meat Your Future wordt bedoeld? PowerPoint-les Na het klassikale gesprek start u de PowerPoint-les. Deze vindt u onder het tabblad Docenten. Extra uitleg bij deze les vindt u op pagina s 6 tot en met 13 van deze handleiding. Werkbladen Na de PowerPoint-les kunt u de leerlingen aan het werk zetten met de vier kopieerbare werkbladen. Deze vindt u onder het tabblad Docenten. De werkbladen 1 t/m 3 hebben betrekking op drie verschillende beroepen binnen de slagersbranche. Ze zijn deels ludiek en deels informatief van aard. Daarnaast zijn ze bedoeld als soort test om te ontdekken of de leerling talent heeft voor een bepaald beroep binnen de slagersbranche. Werkblad 4 De vlees-eet-meter is bedoeld om de leerlingen in kaart te laten brengen hoe vaak zij vlees eten en welke vleessoorten vaak op het menu staan. Hieronder volgt nog een korte extra uitleg per werkblad. Werkblad 1: Word jij een goede productiemedewerker Dit werkblad kan individueel of en tweetallen behandeld worden. De leerlingen ontdekken welk stukje vlees uit welk deel van een koe of varken afkomstig is. 4
5 Werkblad 2: Ben jij een echte verkoopmedewerker? Dit werkblad doen de leerlingen in tweetallen. De ene leerling verplaatst zich in de rol van verkoopmedewerker. De andere leerling verplaatst zich in de rol van klant. Daarna wordt er gewisseld. Werkblad 3: Ga jij leidinggeven in een slagerij? Dit werkblad doen de leerlingen in groepsverband van maximaal vier leerlingen. Laat de groepjes hun acties presenteren aan de rest van de klas. Laat andere leerlingen commentaar geven. Welk groepje heeft volgens hen het meest succesrijke actieplan bedacht? Werkblad 4: De vlees-eet-meter Dit werkblad is bedoeld voor individueel gebruik. Laat de leerlingen bijvoorbeeld gedurende een week in kaart brengen op welke momenten van de dag zij vlees aten en om welke vleessoorten het ging. Bespreek de opdracht na in de volgende les. Zijn ze verrast over de uitkomst van het onderzoek? Wie uit de klas is de grootste vleeseter? 5
6 Uitleg bij de PowerPoint-les Hieronder ziet u een overzicht van de sheets uit de PowerPoint-les. Bij elke sheet leest u een korte omschrijving van de informatie die u kunt geven. Inleiding (5 min.) Voorkennis activeren + lesdoel duidelijk maken (5 min.) Zie ook bij Introductie van de les op pagina 3 van deze handleiding. U vraagt wat de leerlingen al weten over de slagerij. Vragen die u kunt stellen, zijn: - Ga je wel eens naar de slagerij? - Wat kun je er zoal kopen? - Waar komt het vlees dat er verkocht wordt eigenlijk vandaan? - Welke werkzaamheden worden er uitgevoerd? (laat de leerlingen vertellen wat ze weten, ga hier verder nog niet te diep op in, dit kom later in de les) U vertelt dat de leerlingen in deze les meer te weten komen over werken in de slagerij. Kern (40 min.) Geschiedenis slagersambacht (5 min.) Tegenwoordig ga je voor een lekker stukje vlees naar een slager, maar de slagerij zoals we die nu kennen, is er niet altijd geweest... U geeft een korte uitleg over de geschiedenis van het slagersambacht aan de hand van foto s: Jagen, vissen & verzamelen Mensen trokken rond om te overleven en moesten op jacht om aan vlees te komen. De mannen gingen op jacht en maakten zelf hun speren, pijlen en bogen. Ze aten niet alleen het vlees van de dieren die ze gevangen hadden, maar gebruikten bijvoorbeeld ook de huiden om kleding van te maken. 6
7 Ontstaan van de veeteelt: boeren gingen kuddes dieren houden en gingen fokken. Men ontdekte dat je dieren kon temmen. Het was dus niet meer nodig om rond te trekken. De jagers werden boeren, die een eigen kudde vee hielden. In de loop van de eeuwen ontstonden de rassen die we nu nog steeds kennen. Het slagersgilde. In de Middeleeuwen ontstond het slagersgilde. Op de foto zie je de Haarlemse Vleeshal, waar de vleeshouwers (slagers) hun vlees verkochten. Steeds meer ambachtslieden zochten elkaar op, verenigden zich en vestigden zich op centrale plaatsen, meestal in grote steden. Ze gingen steeds vaker samenwerken en vormden gilden (beroepsgroepen). De slager deed alles zelf Vroeger slachtte de slager het vee zelf. Hij trok rond langs boerderijen om daar het vee te slachten. Hij verwerkte zelf het hele dier en maakte er stukken vlees van die hij klaarmaakte om te drogen, roken of koken. Pas na 1900 kwamen de eerste slagerijen, zoals we die nu kennen. Eetwinkel in plaats van slagerij De huidige slagerij lijkt vaak meer op een eetwinkel dan een slagerij. Er is een uitgebreid assortiment aan vers vlees, vleeswaren en kant-en-klaar maaltijden verkrijgbaar. De slager slacht de dieren meestal niet meer zelf, dit gebeurt in de slachterij. Voordat het vlees bij de slager terechtkomt, legt het dus al een hele weg af. Er zijn nog enkele slagers in Nederland die wel zelf slachten. Keten: boerderij (3 min.) De leerlingen weten nu (in een notendop) iets over de geschiedenis van de slagerij. Hoewel de meeste slagers het vlees tegenwoordig niet meer zelf slachten, blijft het slagersambacht een vak apart: de slager bewerkt het vlees voordat hij het kan verkopen en weet veel van vlees af. Maar als hij het vee niet meer zelf bij de boer haalt, waar komt het vlees dan vandaan? Op de sheet zien de leerlingen een overzicht van de vlees-keten : van boerderij tot klant/kok. 7
8 De boerderij Het begint allemaal bij de veehouder/boerderij. Dierenwelzijn (7 min.) Dierenwelzijn is de laatste tijd veel in het nieuws (denk bijvoorbeeld aan halal slachten of Stop de plofkip! ). Veel slagers verkopen biologisch vlees, waarbij ze zeker weten dat het dier een goed leven heeft gehad. Ook letten slagers op de afstand die de dieren moeten afleggen tussen de boerderij en het slachthuis. Hoe korter de afstand tussen boerderij en slachterij, hoe minder stress de dieren ervaren. Als vleesproducten worden ontwikkeld door slagers uit dezelfde regio als waar de dieren geleefd hebben, spreken we over streekproducten. Dit zijn producten die kenmerkend zijn voor een regio. Kennen de leerlingen ook streekproducten uit de eigen regio? Vlees van dieren die een beter leven hebben gehad, kan worden voorzien van een keurmerk. Laat de leerlingen voorbeelden noemen van keurmerken. Eventueel geeft u aanvullende informatie. Petje op/petje af (maar dan anders ) U laat de stelling op de PowerPoint zien. Vervolgens laten de leerlingen weten of ze het met de stelling eens zijn (ze gaan staan) of oneens zijn (ze blijven zitten). Laat enkele leerlingen hun mening toelichten. Stelling: Ik koop liever vlees waarvan ik weet dat het dier een goed leven heeft gehad, ook al is het duurder. Keten: slachterij (- min.) De slachterij De tweede stap binnen de keten: van boerderij naar slachterij. 8
9 U laat het filmpje zien over de slachterij/ versindustrie, zodat de leerlingen een beeld krijgen van wat hier gebeurt (Beroepenfilmpje productiemedewerker industrieel versbedrijf: watch?v=s5hc1u_bsfw). Keten: slagerij (- min.) De geslachte dieren worden, veelal in delen, vervoerd naar de slagerij. Daar wordt het vlees verder verwerkt om het te kunnen verkopen. De slager gebruikt bij het verwerken vaak een eigen recept. Bovendien bedenkt hij zelf ook nieuwe recepten. Zo kan hij zich onderscheiden van andere slagers in de buurt of van de supermarkt. Beroepen in de slagerij (15 min.) De leerlingen hebben inmiddels vast wel door dat een slager niet zomaar een vleesverkoper is, maar een echte vakman, met veel verstand van het bewerken en klaarmaken van vlees. Wat gebeurt er eigenlijk allemaal in een slagerij? Laat het filmpje zien over de slagerij ( U vertelt na afloop van het filmpje kort dat er verschillende mogelijkheden zijn binnen de slagerij: Als je creatief bent en koken leuk vindt, dan kun je bijvoorbeeld productiemedewerker, slager, worstmaker of traiteur worden. Dit zijn de creatieve beroepen binnen de slagerij. Je maakt lekkere gerechten, vleeswaren, worstsoorten en vleesproducten. Als je houdt van contact met klanten en graag mensen helpt, dan kun je verkoopmedewerker worden. En als je liever leiding geeft aan mensen of een eigen zaak wilt beginnen, dan kun je chef of ondernemer worden. Zo is er voor iedereen wel een beroep dat aanspreekt. Keten: de klant (5 min.) Tot slot komen de vleesproducten terecht bij de klant. De slager zorgt ervoor dat de klant goed weet hoe hij het vlees het beste kan bereiden. Soms is het vlees al verwerkt in een kant-en-klaarmaaltijd, volgens het recept van de slager, en hoeft de klant het thuis alleen nog maar op te warmen. 9
10 Hygiëne/voedselveiligheid (5 min.) U laat de krantenkoppen lezen door de leerlingen. Dit zijn voorbeelden van situaties waarin iets mis is gegaan met het hygiënisch werken in een bedrijf. In de slagerij wordt gewerkt met verse producten. Het is daarom van het grootste belang dat dit schoon en hygiënisch gebeurt. Als er maar iets niet in orde is, bijv. een vuil mes of ongewassen handen, kunnen de gevolgen erg groot zijn. Een situatie zoals in de krantenkoppen staat, zou in een slagerij ook kunnen voorkomen wanneer er niet hygiënisch wordt gewerkt. Er zijn daarom verschillende regels rondom hygiëne voor alle medewerkers in de slagerij. U laat de stellingen zien en werkt weer volgens het petje op/petje afprincipe: de leerlingen beslissen steeds of de stelling waar (ze gaan staan) of niet waar (ze blijven zitten) is. - Een slager heeft een schort voor en een petje op. [waar] - De machines in een slagerij worden alleen aan het eind van de dag schoongemaakt. [niet waar] (dit gebeurt ook tussentijds regelmatig) - Een slager wast vaak zijn handen. [waar] - Elke vleessoort heeft zijn eigen snijplank. [waar] - Een slager haalt het vlees met een tang uit de toonbank. [waar] - Een slager draagt een mondkapje tijdens het snijden van het vlees. [niet waar] NB: deze sheet verwijst naar de drie werkbladen: 1. Word jij een goede productiemedewerker? (Waar zit welk stukje vlees?) 2. Ben jij een echte verkoopmedewerker? (Adviseer de klant.) 3. Ga jij leiding geven in een slagerij? (Bedenk een goede reclameactie.) Laat de leerlingen een beroep/richting kiezen (of verdeel de klas willekeurig in drie groepen): werken met vleesproducten, werken met klanten of leiding geven. Laat de leerlingen gebruikmaken van de site (klik op Voortgezet onderwijs ). Hierop vinden zij extra info over het werk binnen de slagersbranche. Werkblad 1: Word jij een goede productiemedewerker Laat enkele leerlingen die deze opdracht hebben gemaakt kort aan de klas vertellen wat ze hebben gedaan en laat ze de herkomst van enkele soorten vlees benoemen. 10
11 Werkblad 2: Ben jij een echte verkoopmedewerker? Laat één of twee duo s die deze opdracht hebben gemaakt één van de geoefende verkoopgesprekken uitvoeren. Werkblad 3: Ga jij leiding geven in een slagerij? Laat één of twee duo s die deze opdracht hebben gemaakt kort hun plan presenteren aan de klas. Afsluiting (5 min.) Terugblik + afronding (5 min.) Korte terugblik: U stelt enkele vragen ter afsluiting van de les: - Welke nieuwe informatie heb je gehoord over de slagerij? - Zou je in een slagerij willen werken? Waarom wel/niet? 11
12 Bijlage - Achtergrondinformatie Geschiedenis van het slagersambacht Voor meer informatie over de geschiedenis van het slagersambacht kunt u kijken op: Dierenwelzijn Hieronder vindt u meer informatie over de keurmerken die afgebeeld staan in de PowerPointpresentatie. Keurklasse Hart voor de wereld is een duurzaamheidslabel dat is geïntroduceerd door de Vereniging van Keurslagers. De producten die dit keurmerk krijgen zijn kwaliteitsproducten die duurzaam zijn geproduceerd met extra zorg voor mens, dier, natuur en milieu. Het keurmerk was er in eerste instantie alleen voor varkensvlees, maar zal in de loop van 2012 ook wordentoegepast voor kip, rundvlees en vleeswaren. De Vereniging van Keurslagers werkt samen met o.a. Solidaridad, Stichting Natuur en Milieu, Stichting Doen en de Dierenbescherming. (bron: Het keurmerk Beter leven is ingesteld door de Dierenbescherming. Het aantal sterren geeft de mate van diervriendelijkheid aan waarmee het slachtdier is opgegroeid. Het keurmerk heeft 1, 2 of 3 sterren. Het aantal sterren hangt af van o.a. de ruimte die een dier heeft, het voedsel dat hij krijgt en de mogelijkheid die er is om buiten te lopen. Voor elk dier (konijn, leghen, vleeskuiken, varken, kalf, rund) gelden specifieke criteria voor het aantal sterren dat het vlees krijgt. Deze zijn te vinden op IKB staat voor Integraal Keten Beheer. Het is een vleeskeurmerk voor rund-, varkens- en kippenvlees. Er wordt bij het toekennen van dit keurmerk gelet op de kwaliteit van het vlees, niet op dierenwelzijn. Het vlees wordt tijdens het gehele productieproces op verschillende plaatsen extra gecontroleerd op het gebied van voer, transport en hygiëne. Alles wordt volgens strenge eisen vastgelegd in een logboek. (bron: Het EKO-merk is het keurmerk voor biologisch vlees. Het keurmerk geeft aan dat een product biologisch is en afkomstig van een bedrijf dat extra aandacht besteed aan duurzaamheid. De dieren hebben voldoende ruimte en zijn veel buiten. Ze krijgen biologisch voer en het gebruik van bijv. groeihormonen is verboden. Ook worden aan het vlees geen onnatuurlijke kleur, geur- en smaakstoffen toegevoegd, het op smaak brengen gebeurt met biologische kruiden en specerijen. (bron: 12
13 Vlees met het keurmerk Scharrelvarkensvlees komt van varkensbedrijven die extra aandacht besteden aan het welzijn van de varkens. Om in aanmerking te komen voor het keurmerk Scharrelvarkensvlees worden verschillende eisen gesteld op het gebied van dierenwelzijn, voer en verkoop. Bedrijven worden hierop minimaal 2x per jaar onaangekondigd gecontroleerd. Slagers en andere vleesverwerkende bedrijven 6x per jaar. Het vlees wordt alleen verkocht bij gespecialiseerde slagers. Een vergelijkbaar keurmerk is er ook voor scharrelrundvlees en scharrelkippenvlees. (bron: varkensvlees) Het Milieukeurmerk wordt gegeven aan varkensvlees, waarbij alles is gedaan om het milieu zo min mogelijk te belasten. Er wordt gelet op een goed management en goede stalinrichting, waarbij zo min mogelijk energie wordt verbruikt. (bron: Beroepen in de slagerij In het leerlingenomgeving van de website (klik op Voortgezet onderwijs ) vinden de leerlingen extra informatie over de verschillende beroepen binnen de slagersbranche. Hygiëne/voedselveiligheid Versproducten zijn gevoelig voor bederf. Bederf kan schadelijke gevolgen hebben voor de gezondheid van de mens. Jaarlijks worden in Nederland vele duizenden mensen ziek als gevolg van besmet voedsel. In sommige gevallen kan dit zelfs leiden tot de dood. Door hygiënisch te werken kunnen deze problemen grotendeels worden voorkomen. Hygiëne is een breed begrip. Het omvat alle maatregelen die als doel hebben de gezondheid en reinheid te bevorderen. Hygiëne komt van het Griekse woord Hygiëa. Hygiëa was in de Griekse mythologie de godin van de gezondheid en reinheid. Hygiëne wordt onderverdeeld in twee hoofdgroepen: Persoonlijke hygiëne: onder andere persoonlijke verzorging en persoonlijk gedrag. Bedrijfshygiëne: het schoonhouden van alle bedrijfs- en verkoopruimten, het schoonhouden van alle apparatuur en gereedschappen, controle van de temperaturen in de verschillende verkoopmeubelen en maatregelen om ongedierte te weren. 13
14 Een goede hygiëne is erg belangrijk in de slagerij om verschillende redenen: Gezondheid van de consument beschermen. Derving van producten voorkomen. Besmetting van andere producten voorkomen. Veiligheid bevorderen. Bijdragen aan een prettige werkomgeving. Bederf is de naam voor alle processen en veranderingen die voedingsmiddelen op den duur geheel of gedeeltelijk ongeschikt maken voor verkoop en/of menselijke consumptie. Bederf ontstaat met name doordat producten verontreinigd zijn. Deze verontreiniging kan zichtbaar en onzichtbaar (bijv. bacteriën, resten van een schoonmaakmiddel) zijn. Niet alle besmettingsbronnen zijn gemakkelijk te beheersen, omdat micro-organismen en andere besmettingsbronnen zich op veel verschillende plaatsen kunnen bevinden. Om al deze besmettingsbronnen in kaart te brengen, wordt de 4M-methode gebruikt. Bij deze methode zijn alle mogelijke plaatsen waar besmettingsbronnen zich kunnen bevinden in vier groepen ingedeeld: 1. Mens 2. Materiaal 3. Machine 4. Methode (manier van werken) Handige links (klik op decaan/mentor ) voor meer informatie over o.a. werken in een slagerij voor meer lesideeën rondom vlees voor weblessen over verschillende thema s rondom de slagerij voor o.a. beroepenfilmpjes 14
Word jij een goede productiemedewerker?
Werkblad Word jij een goede productiemedewerker? Bij de slagerij kun je allerlei soorten vlees kopen. Dit vlees komt bijvoorbeeld van een varken of rund (koe). Maar je kunt niet van elk stuk rundvlees
Nadere informatieBIJZONDERE ONTMOETINGEN OVER VLEES Impressies consumentenpanels. 1 Werkwijze
BIJZONDERE ONTMOETINGEN OVER VLEES Impressies consumentenpanels 1 Werkwijze Om inzicht in behoeften, zorgen en meningen van consumenten te verdiepen heeft Adviesbureau Schuttelaar & Partners drie bijeenkomsten
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieBOER IN DE BUURT DIT IS HET WERKBOEK VAN:...
BOER IN DE BUURT DIT IS HET WERKBOEK VAN:..................... INLEIDING Dit werkboek hoort bij de website Boer in de buurt (www.boerindebuurt.nl). Op deze website vind je filmpjes, illustraties en opdrachten
Nadere informatieLESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING
SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden van wordt uitgediept, namelijk de manier waarop de
Nadere informatieNationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal
Nadere informatieUitslag onderzoek Diervriendelijk vlees? EénVandaag Opiniepanel deelnemers Oktober 2009
Uitslag onderzoek Diervriendelijk vlees? EénVandaag Opiniepanel 24.000 deelnemers Oktober 2009 Hoe vaak eet u vlees bij de warme maaltijd? (Bijna) iedere dag 42,5 5-6 keer in de week 18,1 3-4 keer in de
Nadere informatieLESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES
LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES Inhoud In de introductieles gaat u met de leerlingen aan de slag met het thema duurzaam en eerlijk eten. Samen met de leerlingen bekijkt u drie filmpjes die uitleggen
Nadere informatieWAKKER DIER: (ON)WETENDHEID OVER JONG DIER OP BORD
WAKKER DIER: (ON)WETENDHEID OVER JONG DIER OP BORD De perceptie van jonge dieren volgens de Nederlandse consument Judith de Roij van Zuijdewijn Karin Ursem 31369 Intomart GfK 2012 Wakker Dier Jonge dieren
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieStadswerken. Dierverzorgen. Foto: Hans Kraaijkamp. Informatieblad en handleiding. Groep 5 t/m 8. www.utrecht.nl/nmc
Stadswerken Dierverzorgen Foto: Hans Kraaijkamp www.utrecht.nl/nmc Informatieblad en handleiding Groep 5 t/m 8 Dierverzorgen Met je laarzen aan in het stro staan, een konijntje voorzichtig uit zijn hok
Nadere informatieGebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag
Instructieblad Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Onderzoeken is leuk omdat je wat over jezelf leert: wat je kunt en hoe creatief je bent. Ook leer je over je omgeving en de wereld.
Nadere informatieIn Nederland zijn het klimaat en het landschap zeer geschikt voor veeteelt. Logisch dat we veel koeien houden en melkproducten maken.
DE ZUIVELSECTOR > Inleiding In Nederland zijn het klimaat en het landschap zeer geschikt voor veeteelt. Logisch dat we veel koeien houden en melkproducten maken. De zuivelsector is belangrijk voor de Nederlandse
Nadere informatieLESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling?
SAMENVATTING In deze les wordt het begrip voedselverspilling geïntroduceerd. De leerlingen maken kennis met een voedselketen en ontdekken welke partijen daarbij betrokken zijn (de schakels in de voedselketen:
Nadere informatieNEDERLANDS. Assortiment. Varkens- en rundvlees
NEDERLANDS Assortiment Varkens- en rundvlees 1 Van voorloper naar ketenregisseur Ingegeven door zorg voor dierenwelzijn en voor het milieu, maar vooral vanuit de wens om lekkere vleesproducten te maken
Nadere informatieKop. Romp. Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3
Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3 Tijd: 45 50 minuten Kop Introductie Introduceer de opdracht kort: Informatie opzoeken op internet gaat snel en is gemakkelijk toegankelijk. Soms is het niet
Nadere informatiegegevens registreren en verwerken adviseren Solliciteren Docentenblad LO bij opdracht 3: kaartjes bij het competentiespel.
Aflevering 2: Solliciteren Docentenblad LO bij opdracht 1, 2 en 3. (pagina 14, 15, 16 en 17 van het cursistenmateriaal) Doel: kunnen spreken over je eigen competenties. Tijd: afhankelijk van de gekozen
Nadere informatieAnders voeren. Les b r i e f
Anders voeren Les b r i e f Uitgave: Amsterdams NME Centrum Anders voeren Les b r i e f Een samenwerkingsproject van de Gemeentelijke Gezondheidsdienst Amsterdam en het Amsterdams NME Centrum met ondersteuning
Nadere informatieLESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LEGENDA. Het waarom van voedselverspilling
Het waarom van voedselverspilling SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp voedselverspilling uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden
Nadere informatieAnders voeren. lesbrief
Anders voeren lesbrief Uitgave: ANMEC Anders voeren Lesbrief Een samenwerkingsproject van de Gemeentelijke Gezondheidsdienst Amsterdam en ANMEC. Redactie/layout: Mirella Vierveijzer, Jolanda van der Heijden
Nadere informatieVlees. Waar gaat deze kaart over? Keuring. Wat wordt er van jou verwacht? Vlees eten hoeft niet. Algemeen. Inkopen van vlees
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over vlees en de verdeling ervan. We behandelen enkele delen van kalfsvlees, varkensvlees en rundvlees. Deze les sluit aan bij kaart 24 van de theorie. Daar staat
Nadere informatieHandleiding docent Waar komt ons eten vandaan?
Waar komt ons eten vandaan? Inleiding Via de lessen van Boerderijeducatie Gooi en Vechtstreek worden leerlingen uitgenodigd kennis te maken met een boerderij in de Gooi en Vechtstreek. Er zijn totaal 15
Nadere informatieLes 2 Docentenhandleiding van de presentatie
Les 2 Docentenhandleiding van de presentatie Leg de leerlingen uit dat jullie meer gaan leren over de universiteit. Bij elke dia over een lab kun je aan de leerlingen vragen: wat onderzoeken ze in dit
Nadere informatieHandleiding docent De koe in de kringloop
De koe in de kringloop Inleiding Via de lessen van Boerderijeducatie Gooi en Vechtstreek worden leerlingen uitgenodigd kennis te maken met een boerderij in de Gooi en Vechtstreek. Er zijn totaal 15 deelnemende
Nadere informatieAnders eten. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/60010
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres ana calixto 18 May 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/60010 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieWie gaat dat betalen? LESPROGRAMMA: Klas 1 en 2 VMBO / MBO. Ontdek de waarde van Nederland. Belasting & Douane Museum
Ontdek de waarde van Nederland Belasting & Douane Museum LESPROGRAMMA: Wie gaat dat betalen? Klas 1 en 2 VMBO / MBO Bestemd voor leraren Klas 1 en 2 VMBO / MBO Wie gaat dat betalen? Geschikt voor klassen
Nadere informatieKinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan. van voedselproductieketens en de herkomst van
Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan van voedselproductieketens en de herkomst van ons eten, zullen ze deze kennis later bewuster laten meewegen bij
Nadere informatieSaNdWiCh RoBoT. Wat leren leerlingen van deze les?
SaNdWiCh RoBoT leer programmeren zonder een computer te gebruiken! Bij deze les speelt de leraar of gastdocent de rol van een robot. Een robot die boterhammen maakt met boter en hagelslag. De leerlingen
Nadere informatieDiscussie: Start de les door de volgende stelling op het bord te schrijven:
Lesbrief 1 Introductie auteursrecht Voorbereiding Doelen: - De leerlingen worden zich bewust van het bestaan en het belang van auteursrecht en leren verschillende begrippen rondom auteursrecht kennen.
Nadere informatie1. Belang Hygiënecode
1. Belang Hygiënecode 1. Waarom wordt er in de slagerij met een Hygiënecode gewerkt? Om op een structurele manier hygiënisch en veilig met voedsel te werken. Om mensen te leren om gezonder en gevarieerder
Nadere informatieSpeklappen en rookworsten
Opdracht 1 Deze opdracht doe je in een groepje van vier. Nodig: A3-papier, zwarte stift. Om vlees te kunnen eten, worden er dieren geslacht. In jouw gemeente waren er vanaf 1850 veel slachterijen en vleesfabrieken
Nadere informatieWaar groeit mijn eten? handleiding afsluitende les
Waar groeit mijn eten? handleiding afsluitende les Uitgave: Amsterdams NME Centrum Waar groeit mijn eten? handleiding - afsluitende les Ontwikkeld in opdracht van Vereniging Boerenstadswens www.boerenstadswens.nl
Nadere informatieLESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.
Vrijdag februari 2015 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: Leerlingen leren om kritisch te kijken naar de actuele artikelen in 7Days. Leerlingen leren standpunten en argumenten te herkennen.
Nadere informatieDe Vlaardingencultuur. leven in de steentijd
De Vlaardingencultuur leven in de steentijd INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 LES 1... 4 LES 2... 5 LES 3... 7 OPDRACHTEN... 8-12 2 Inleiding Voor u ligt de docentenhandleiding van het lespakket over de Vlaardingencultuur.
Nadere informatieMigratie. Ik vertrek - Zij vertrokken 2 HAVO\VWO. docentenhandleiding
Migratie Ik vertrek - Zij vertrokken 2 HAVO\VWO docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl
Nadere informatieSporen opsnorren docentenhandleiding
Sporen opsnorren docentenhandleiding Doelgroep: VMBO onderbouw Doelen: leerlingen: - Leren diersporen herkennen - Ontdekken dat diersporen overal om ons heen te vinden zijn - Leren voedingssporen te onderscheiden
Nadere informatieAnders eten. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/60010
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres ana calixto 18 mei 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/60010 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs
Nadere informatieDe meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier
Marlies Huijzer verzorging wat wil jouw dier? De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier om te vertroetelen. Ze denken niet zo na over wat een dier zelf leuk vindt
Nadere informatieMailwisseling Hans Baaij en Wim van den Brink
Mailwisseling Hans Baaij en Wim van den Brink Dit is de mailwisseling die wij hadden met Hans Baaij (Varkens in Nood) en Wim van den Brink (Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie) naar aanleiding van
Nadere informatieworkshop Wie Wat Bewaart
workshop Wie Wat Bewaart Wetenschappelijk thema: voortschrijdend inzicht Elk van de vier workshops van De Jonge Akademie on Wheels heeft een wetenschappelijk thema, waarmee belangrijke algemene aspecten
Nadere informatieFilms kijken op internet: verboden of niet?
Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.
Nadere informatieWerken in de olie- en gasindustrie
Werken in de olie- en gasindustrie Beste gastdocent, Dit lespakket biedt u de handvatten om een leuke en leerzame gastles te kunnen geven in de groepen 6 t/m 8 van het basisonderwijs. Het bestaat uit kant-en-klaar
Nadere informatieHerkomst en Dierenwelzijnseisen
Scharrel Vlees Van Ommeren Vlees Herkomst en Dierenwelzijnseisen Inhoud Eisen en herkomst Van Ommeren Vlees Scharrel Rundvlees... 2 Eisen en herkomst Van Ommeren Vlees Scharrel Varkensvlees... 3 LIVAR...
Nadere informatieOpening van het thema op vrijdag 5 november.
Grote Klus Thema : Lekker Fit Als je 5 opdrachten maakt en laat aftekenen, mag je meedoen met een leuke en gezonde activiteit in het restaurant. Als je de grote klus met een groepje maakt, moet je meer
Nadere informatieTweede wereldoorlog:
geschiedenis Tweede wereldoorlog: Kleding Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog - Kleding Introduceren thema Tweede Wereldoorlog - Kleding In dit
Nadere informatieDe vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:
> Categorieën De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: 1 > Poten, vleugels, vinnen 2 > Leren en werken 3 > Aarde, water,
Nadere informatie1. Inleiding. Pagina 1
Pagina 1 1. Inleiding Nederland is een van de weinige landen met een euthanasiewet. Alleen in België en Luxemburg is euthanasie net als bij ons in een wet geregeld. Veel mensen hebben een mening over euthanasie.
Nadere informatieHoe werk je met het projectenboek?
Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met agrarische producten in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een
Nadere informatieHet koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.
Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14
Nadere informatieMaatschappelijke waardering van Nederlandse Landbouw en Visserij
Nederlandse Landbouw en Visserij Inhoud 1 Inleiding 03 2 Samenvatting en conclusies landbouw en visserij 3 Maatschappelijke waardering landbouw 09 4 Associaties agrarische sector 13 5 Waardering en bekendheid
Nadere informatieWereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam:
Wereldgodsdiensten Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum Naam: Inhoudsopgave Inleiding Schema Beoordeling Deel 1 Test jezelf! Deel 2 Kies je onderwerp en aan de slag! Deel 3 Het ervaren
Nadere informatie*Ook met het programma Paint van Windows kunnen foto s bewerkt worden
Lesbrief Online pesten Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 55 minuten Voorbereiding: op http://mediawijsheid.nl/onlinepesten staan allerlei filmpjes, informatie en artikelen over online pesten, bruikbaar
Nadere informatieLESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.
Vrijdag 4 juni 2015 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: Leerlingen leren om kritisch te kijken naar de actuele artikelen in 7Days. Leerlingen leren standpunten en argumenten te herkennen. Leerlingen
Nadere informatieGetsie...bedorven! Bederf. Micro-organismen en hygiëne. Kies de juiste namen bij de tekeningen
Getsie...bedorven! Bederf Laat enkele producten bederven. Dit zijn: vochtig sneetje brood op een schoteltje onder een bekerglas een beetje melk in een open bekertje in het lokaal een stukje vlees op een
Nadere informatieDuur van de les Introductie (verdeling items) 10 minuten Kern (maken van werkblad) 40 minuten Afsluiting (uitleg volgende les) 10 minuten
Les 4 Nieuwsproductie samenstellen Voorbereiding Als voorbereiding pakt u de vellen van Les 1 erbij waar de leerlingen artikelen op hebben geplakt. Daarnaast zoekt u zelf verschillende voorbeelden van
Nadere informatieCOSMETICA GEN- EN DIERPROEF VRIJ?
COSMETICA GEN- EN DIERPROEF VRIJ? KORTE BESCHRIJVING:COSMETICA GEN- EN DIERPROEFVRIJ? Bedoeld voor VO onderbouw Doelgroep Vmbo/Havo/VWO Thema Genetische modificatie en dierproven Soort lesmateriaal Prakticum
Nadere informatieHunebedden de steentijd
Deze les hoort bij het prentenboek Het grote bouwwerk, geschreven door Rian Visser in de serie Terugblikken van Uitgeverij Delubas. Met tekeningen van Irene Goede. Doel: leerlingen bekend maken met hunebedden
Nadere informatieDiervriendelijke keuzes door consumenten
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Diervriendelijke keuzes door consumenten Monitor Duurzame Dierlijke Producten 2009 Deze brochure is een uitgave van: Rijksoverheid Postbus 00000 2500
Nadere informatieBoer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4
Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4 Handleiding leerkracht H Inleiding Vooraf: Op school hebben de leerlingen al nagedacht over hoe het zou zijn op de kinderboerderij. Wat zou een boer allemaal moeten
Nadere informatieGLOBAL: workshop webdesign
Dit werkblad is van: klas: GLOBAL: workshop webdesign Ontwerp en maak je eigen website met zelfgemaakte foto s, teksten, links en buttons! Geen onderwerp zo gek, of er is wel een website over gemaakt:
Nadere informatieKeurklasse: nieuwe kracht van de Keurslager. onderscheidend vermogen en meerwaarde
Keurklasse: nieuwe kracht van de Keurslager Duurzaam op weg naar onderscheidend vermogen en meerwaarde Historie van een sterk merk Het Keurslager DNA Hij is een vakman Hij werkt met en levert verse producten
Nadere informatieNederlanders en duurzaam voedsel: bijlage
Nederlanders en duurzaam voedsel: bijlage De vragenlijst De enquête is digitaal afgenomen. De rode tekst betreft programmeeraanwijzingen. Intro. De vragen gaan over voeding. Het gaat hierbij om producten
Nadere informatieChina Pagina 1. - Wie nodig jij uit voor een Chinese maaltijd? -
China Pagina 1 Colofon Uitnodiging voor maaltijd in Chinees Les voor groep 6-8 150-180 minuten Handvaardigheid Let op! In deze les opzet werken leerlingen in tweetallen, en maken samen 1 werkstuk, maar
Nadere informatieExcellent Rekenen Goede tot zeer goede rekenaars in het vmbo. Bijlage 2 Statistiekbrochure Materiaal. Naam:...
Excellent Rekenen Goede tot zeer goede rekenaars in het vmbo Bijlage 2 Statistiekbrochure Materiaal Naam:... Inleiding Als onderdeel van het onderzoek Excellent rekenen in het vmbo zijn er twee opdrachten
Nadere informatieDrents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Les 1 Pratende dingen
Drents Museum Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Les 1 Pratende dingen Les 1 Pratende dingen Samenvatting van de les Deze les is de eerste van vier lessen over beeldcultuur. Tijdens
Nadere informatieOntstaan landbouw vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/63442
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 20 juni 2017 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/63442 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieWAAR KOMT MIJN VLEES VANDAAN?
BIJLAGE 1 CONSUMENTENPLATFORM WAAR KOMT MIJN VLEES VANDAAN? Den Haag, 18 april 2002 Op 18 april 2002 kwam het Consumentenplatform voor de eerste keer bij elkaar. Het thema Waar komt mijn vlees vandaan
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieDia 1 Introductie max. 2 minuten!
1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut
Nadere informatieGELOVEN IN DE WERELD LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! GELOVEN IN DE WERELD PAG > 1
PAG > 1 GELOVEN IN DE WERELD VOORTGEZET ONDERWIJS LESBRIEF WAAR GELOOF JIJ IN? Overal in de wereld geloven mensen. Ze geloven in goden, natuurkrachten, voorouders of geloven juist dat dit allemaal niet
Nadere informatieIntroductie. Supermarktmonitor februari 2011 Varkens in Nood
Introductie Supermarkten benadrukken graag dat ze dierenwelzijn en milieu hoog in het vaandel hebben staan. De halfjaarlijkse Supermarktmonitor van Varkens in Nood geeft inzicht in de ware inspanningen
Nadere informatieVoedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren dat verschillende zeedieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden,
Nadere informatiedocentenhandleiding Vlees vervangen? Vijf portretten Waarom kiezen zij voor vleesvervangers?
docentenhandleiding Vlees vervangen? Vijf portretten Waarom kiezen zij voor vleesvervangers? Een lespakket voor de onderbouw VO (versie vmbo en versie havo-vwo) Handleiding lesbrief Inhoud 1 Algemene informatie...
Nadere informatieLESINSTRUCTIE GROEP 5/6
LESINSTRUCTIE GROEP 5/6 Bij Samsam nr. 2 2018 Aan tafel Burgerschap Samsam komt 5 x per jaar uit met een magazine, en een werkblad. Daarbij hoort een website met filmpjes en aanvullende informatie: samsam.net
Nadere informatieIntroductie. Lesinstructie. Lesinstructie. Leerdoelen. Introductie. Opzet. Bronnen
Introductie Introductie Gamen, Hyven, informatie zoeken, filmpjes kijken, muziek luisteren, spullen kopen of verkopen. Internetten doen we allemaal. Soms voor de lol, soms serieus, soms thuis, soms op
Nadere informatieLES 1 OFFERFEEST, RITUELEN EN DE FILM GODS LAM
LES 1 OFFERFEEST, RITUELEN EN DE FILM GODS LAM Algemene opzet van de les Doelen: " Kinderen kunnen verwoorden hoe het offerfeest gevierd wordt. " Kinderen kunnen zich inleven in de personen uit de film
Nadere informatieInfofiche 1. Melk kan je drinken, maar ook eten. Doelstellingen. De leerlingen weten wat zuivelproducten zijn.
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen weten wat zuivelproducten zijn. De leerlingen kunnen peilen naar de kennis over melk en melkproducten en het melkverbruik. Melk is gezond. Het behoort in de actieve
Nadere informatieBodyclap. Make the Music with your body
Bodyclap Make the Music with your body 1 Colofon Inhoud en samenstelling Patrick Couwenberg van 4XM www.workshopstartpagina.nl info@workshopstartpagina.nl 2 Bodyclap Inleiding In deze leuke en stoere workshop
Nadere informatieWerkblad. LES 7: Hygiëne. www.gavoorgezond.nl GROEP 5-6. Namen groepje: ... ... ... ... ...
LES 7: Hygiëne Namen groepje: Eerst voorbereiden: Zorg ervoor dat je met je groepje 1 petrischaaltje klaar hebt staan. Het schaaltje is verdeeld in 3 verschillende vakken. In ieder vakje gaan jullie een
Nadere informatieTeken een architect. Lees het volgende verhaal:
Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede
Nadere informatieToekomst van uw biologische boerderijwinkel.
Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Naam: William Ton (1604410) Docent: Rob van den Idsert Specialisatie: Concept Periode: 2015-D Datum: 27-05-2015 Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.
Nadere informatieLEVENDE OCEANEN DOCENTENHANDLEIDING
LEVENDE OCEANEN DOCENTENHANDLEIDING Leuk dat je aan de slag gaat met het lesmateriaal van Greenpeace! Leerlingen verwerven inzicht in de oceaanproblematiek en ontdekken wat ze hier zelf aan kunnen doen.
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Ontelbare kringlopen Groep 7 en 8
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Ontelbare kringlopen Groep 7 en 8 Dit
Nadere informatieStreekproducten en eten uit de buurt
Spreekbeurt of werkstuk Streekproducten en eten uit de buurt Inhoud Stap 1. Ga zelf op onderzoek uit Stap 2. Streekproducten of gewoon producten uit de buurt Stap 3. Waarom zijn streekproducten zo bijzonder?
Nadere informatieJessica Huizer. aardrijkskunde
Naam: Studentnummer: Opleiding: Klas: Vak: Docent: Jessica Huizer 0541685 Pabo 2P aardrijkskunde Vincent Bax 3 lessen * Introductie thema: Identiteit * introductie venster: Hindoeïsme * Les1: godsdiensten
Nadere informatieTHEMA VOEDING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo
Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo gezondheid groei De begrippen eten, drinken, snoep, honger, trek, dorst (correct) Uitleggen dat er eten om gezond van te groeien of om te snoepen
Nadere informatieSTOOM, MACHINES EN ARBEIDERS
ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De
Nadere informatieGroep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie
Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten
Nadere informatieIntroduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen
Natuur & Techniek Mijn lijf: Voeding en bewegen Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Voeding en bewegen In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom voeding en bewegen:
Nadere informatieFAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade
Wat is Fairtrade EERLIJKE HANDEL STAAT VOOROP KEURMERK INTERNATIONALE SAMENWERKING HANDEL GEMEENTE DUURZAAMHEID Een beter leven Veel boeren en arbeiders in arme landen (ook wel ontwikkelingslanden ) hebben
Nadere informatieSectorwerkstuk. Theoretische Leerweg. Klas 4 TL/M 2015-2016
Sectorwerkstuk Theoretische Leerweg Klas 4 TL/M 2015-2016 Naam leerling Naam mentor/begeleider Inleiding Met het maken van dit sectorwerkstuk oefen je vaardigheden die je als leerling van het VMBO nodig
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS HELP HELPEN
VOORTGEZET ONDERWIJS HELP HELPEN 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u geselecteerd.
Nadere informatieWaar groeit mijn eten? handleiding
Waar groeit mijn eten? handleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Waar groeit mijn eten? handleiding Ontwikkeld in opdracht van Vereniging Boerenstadswens Redactie/layout: Hans Wilschut, Marijntje van
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection
Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief
Nadere informatieDag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012
Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor
Nadere informatieDocentenhandleiding KIES VAARDIG! klas 1/2 VMBO-TL/HAVO/VWO
Docentenhandleiding KIES VAARDIG! klas 1/2 VMBO-TL/HAVO/VWO INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Lesdoelen 4 Overzicht werkvormen 5 Uitleg werkvormen 1. Beeld bij kiezen 6 2. Grote en kleine keuzes 6 3. Gevolgen
Nadere informatieVoedselhygiëne. Doelgroep: bovenbouw. Doelstelling: kinderen inzicht geven in de principes van voedselhygiëne.
Voedselhygiëne Doelgroep: bovenbouw Doelstelling: kinderen inzicht geven in de principes van voedselhygiëne. Activiteit : zoek de fouten (groepswerk) De leerlingen zetten zich in groepjes van vier personen.
Nadere informatieLESBRIEF NR 1 OPDRACHT 1 FEEST! SAMSAM = 40 JAAR! VOOR GROEP 7 + 8 +
LESBRIEF NR 1 VOOR GROEP 7 + 8 + DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinderrechten. Het doel van Samsam is leerlingen te
Nadere informatieIntegratie. Wat weten we over nieuwkomers? 3 VMBO. docentenhandleiding
Integratie Wat weten we over nieuwkomers? 3 VMBO docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl
Nadere informatieVoorbereidende les Peperduur
Voorbereidende les Peperduur op ontdekking in de Gouden Eeuw ------------------------------------------------------------------------------------------------------- Lesactiviteit: Specerijen ruiken en
Nadere informatie