Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan. van voedselproductieketens en de herkomst van
|
|
- Robert Hermans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan van voedselproductieketens en de herkomst van ons eten, zullen ze deze kennis later bewuster laten meewegen bij de keuze van hun voedsel. Bij het kopen van eten, word je (min of meer onbewust) geleid door een aantal aspecten. Smaak en prijs zijn bijvoorbeeld belangrijk, maar ook de productiewijze, herkomst, kwaliteit en veiligheid kunnen een rol spelen. Kennis over de voedselketen geeft een beter inzicht in de verschillen tussen bepaalde methoden en het eventuele prijsverschil dat daardoor ontstaat. Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan van voedselproductieketens en de herkomst van ons eten, zullen ze deze kennis later bewuster laten meewegen bij de keuze van hun voedsel. Consumenten oefenen met hun keuze invloed uit op de kwaliteit van ons voedsel. Wanneer meer mensen voor een bepaalde herkomst en productiewijze kiezen, neemt de vraag hiernaar toe en zullen deze producten meer verkocht worden. Deze lesbrief is de tweede binnen de KetenCampagne van het Voedingscentrum. In de eerste lesbrief stonden de pizza en de ketens achter de pizza centraal. Nu komen de voedselproductieketens en herkomst van erwtensoep aan de orde. De doelstellingen van de KetenCampagne door meer kennis over en inzicht in herkomst, productiemethoden en technieken van ons voedsel het vertrouwen in de kwaliteit van dat voedsel bevestigen en waar mogelijk structureel vergroten stimuleren om actief te zoeken naar informatie over herkomst, productiemethoden en technieken van ons voedsel stimuleren om bewuster naar voedsel te kijken Inleiding les Schrijf het volgende spreekwoord op het bord: Eén spliterwt maakt nog geen erwtensoep. Vertel de kinderen dat dit een (Berbers) spreekwoord is uit Marokko. (Zij noemen erwtensoep overigens tamarraqt of tamriqt ) Ga eventueel in op erwtensoep. Hebben de kinderen wel eens erwtensoep gegeten en vonden ze het lekker? Weten ze dat erwtensoep ook wel eens snert wordt genoemd? Praat met de kinderen over wat ze denken dat het spreekwoord betekent. De echte betekenis luidt: Dit kan niet door maar één persoon worden gedaan, daar heb je meerdere mensen voor nodig. Dat klopt ook met de volgende opdracht: die moet in groepjes worden gedaan! Kern 1 De kinderen gaan in groepjes uiteen. Ze bekijken kopieerblad 1 waarop een recept voor erwtensoep staat afgedrukt (overigens zonder het rijtje ingrediënten). De opdracht luidt als volgt: Stel dat je in een soepfabriek zou werken. Wat voor producten heb je allemaal nodig om erwtensoep te maken? Doel van de les De kinderen leren van het bestaan van voedselproductieketens en de verschillende schakels waaruit ze bestaan. Ze ontdekken dat achter elk voedingsproduct een of meer productieketens liggen en leren over de herkomst van grondstoffen. Nevendoel is dat de kinderen leren dat koopgedrag invloed kan hebben op de manier waarop eten gemaakt wordt. Materiaal kopieerblad 1 (voor ieder groepje één) kopieerblad 2 (voor ieder kind één) puzzel (15 stuks) Waar komt de erwtensoep vandaan? mini-poster (voor ieder kind één)
2 Als ze per groepje de voedingsmiddelen op een rij hebben gezet moeten ze proberen te bedenken hoe de fabrikant aan die zaken kan komen. Bij wie moet hij zijn? Daarna komt de klas weer samen. De verschillende voedingsmiddelen worden met elkaar op het bord gezet van het belangrijkste onderdeel tot het minst belangrijke. Erachter wordt met pijlen de door hen vermoede oorsprong vermeld. Het bord kan er bijvoorbeeld zo uit komen te zien: spliterwten > akkerbouwer (Engeland) rookworst > veeboer (Nederland) hamlappen > veeboer (Nederland) prei > akkerbouwer (Nederland) selderijknol > akkerbouwer (Nederland) bladselderij > akkerbouwer (Nederland) aardappelen > akkerbouwer (Nederland) zout > zoutfabriek (Nederland) peper > akkerbouwer (Vietnam) Wijs de kinderen op het feit dat geen enkel product maar van één bedrijf komt. Er zijn heel veel tussenmensen. Al deze tussenmensen noemen we een keten : de schakels die samen een ketting/keten vormen. De veeboer die de varkens fokt, slacht ze bijvoorbeeld niet zelf. Kunnen de kinderen nu in hun groepje van a) de spliterwten en b) de rookworst bedenken welke tussenmensen er allemaal aan te pas komen voordat ze bij de soepfabriek kunnen worden afgeleverd? Laat ze die opschrijven. Tot hoeveel schakels komen zij? Kern 2 Vraag de kinderen nu om de vraag- en antwoordpuzzel te leggen. Op de achterkant van de puzzel zitten twee openingen om de eerste stukjes er gemakkelijk uit te halen. Toelichting puzzel Bij de puzzel moeten de kinderen de juiste stukjes bij de juiste tekstjes op de onderplaat zoeken. De puzzel is opgebouwd uit twee verticale rijen die twee voedselketens uitbeelden: van linksboven naar linksonder de voedselketen (van zaaien tot de verpakking voor de consument) van spliterwten en van rechtsboven naar rechtsonder de voedselketen (van big tot worst in de supermarkt) van rookworst. De drie middelste stukjes van de bovenste en de onderste rij geven de overige ingrediënten voor erwtensoep weer. De tekstjes onder deze stukjes geven informatie over de herkomst van de ingrediënten. Het middelste stuk van de puzzel geeft de fabrieksmatige productie van erwtensoep weer. De pijlen geven de volgorde van het proces aan. Tip: laat kinderen de stukjes niet willekeurig pakken en leggen, maar laat ze gericht eerst de twee voedselketens, dan de overige ingrediënten en tot slot het productieproces in de soepfabriek leggen. rookworst (langs de twee lange buitenranden van de puzzel) met de klas. Welke groepjes hadden welke schakels ook bedacht? Welk groepje had de meeste schakels van de spliterwtketen goed en welk groepje van de rookworstketen? De kinderen hebben geleerd dat het spreekwoord van de inleiding erg waar is om een blik erwtensoep te kunnen maken. Er zijn héél veel mensen betrokken bij het uiteindelijke eindproduct! Afsluiting Leer tot slot de kinderen het liedje op kopieerblad 2 aan. De mini-poster kunnen de kinderen mee naar huis nemen. Misschien kunnen ze thuis de ontbrekende stukjes of woorden voorzien van een antwoord! Extra ideeën Leuke en leerzame animatie op De kinderen moeten de vijf stappen van de ketens achter de erwtensoep bij elkaar zoeken en in de juiste volgorde plaatsen. Video Veilig in de winkel, veilig thuis. Deze video brengt enerzijds de productie van soep in de fabriek in beeld en anderzijds wordt duidelijk waar bij het bereiden van soep thuis op gelet dient te worden. De video is te bestellen bij het Voedingscentrum ( 15,25; bestelnummer 445). Vergelijk met de kinderen verschillende etiketten van blikken erwtensoep: zit er in iedere blik hetzelfde? Laat de kinderen posters maken van voedselketens met behulp van supermarktblaadjes. Maak samen erwtensoep in de klas. (Ingrediënten van het recept op het kopieerblad: 500 gram spliterwten, ongeveer 3 liter water, 500 gram hamlappen in niet te grote stukken, 2 (of meer) grote preien, 1 selderijknol, 1 bosje bladselderij, een paar aardappelen, 1 rookworst, zout en peper.) Nodig hierbij eventueel ouders uit om te helpen. Laat de kinderen proberen voor andere voedingsmiddelen de ketens te ontdekken, b.v. voor spaghettisaus of kruidenboter. Dat kan o.a. met behulp van Internet. De kinderen bedenken in groepjes toneelstukjes waarbij ze een fabrikant spelen die contact legt met verschillende tussenpersonen. Welk groepje heeft de ketens van de erwtensoep het eerste goed? (Wie legt als eerste de puzzel?) Bespreek de ketens van de spliterwt en de
3 K o p i e e r b l a d n r. 1 KetenCampagne Erwtensoep Erwtensoep De spliterwten wassen en 1 uur koken in 3 liter water. Dan de in stukken gesneden hamlappen erbij doen. Als het kookt moet het schuim er even afgeschept worden. Alles weer 1 uur laten doorkoken. Ondertussen de prei, selderijknol en aardappels zo klein mogelijk snijden. De bladselderij snipperen. Deze groenten en aardappels bij de soep doen (na twee uur koken dus) en alles nog ruim een half uur laten koken. Neem de hamlappen uit de soep en snijd het vlees klein. Zeef de soep glad door een roerzeef. Als de soep te dik is, voeg dan nog wat kokend water of bouillon toe. Laat de rookworst even in heet water wellen en voeg hem daarna in plakjes gesneden op het laatst toe. Uiteraard ook het vlees weer terug doen. Tenslotte nog op smaak brengen met zout en peper. Eet smakelijk! Surf voor meer informatie naar
4 K o p i e e r b l a d n r. 2 KetenCampagne Erwtensoep Erwtensoep Surf voor meer informatie naar
5 auteur Celeste Snoek vormgeving TiekstraMedia fotografie Arnout Steegstra productie en verzending Uitgeverij Schoolsupport ( Gezond, lekker en veilig eten is belangrijk in onze samenleving. Elke Nederlander kan met al zijn vragen hierover terecht bij een onafhankelijke organisatie: Stichting Voedingscentrum Nederland. Het Voedingscentrum wordt gefinancierd door de Nederlandse overheid (ministeries van LNV en VWS) om wetenschappelijk verantwoorde, eerlijke informatie te geven over gezonde en veilige voeding. telefoon (070)
Heerlijke pompoensoep met gebakken brood
SOEPEN INHOUD SOEPEN Heerlijke pompoensoep met gebakken brood... 3 Heerlijke rundvlees of tomaten soep met croutons... 4 Kippige tomaten soep... 5 Maaltijd soep op z n Spaans... 6 Oud Hollandse erwtensoep...
Nadere informatieLESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling?
SAMENVATTING In deze les wordt het begrip voedselverspilling geïntroduceerd. De leerlingen maken kennis met een voedselketen en ontdekken welke partijen daarbij betrokken zijn (de schakels in de voedselketen:
Nadere informatieDit is het Receptenboek van Luc van Kessel.
Dit is het Receptenboek van Luc van Kessel. Er staan recepten in die ik lekker vind, kijk maar eens! Deze recepten kunnen jullie zelf bakken/maken. Als je deze recepten wil maken duurt het minimaal 10
Nadere informatieSpreekbeurt over ZOUT
Wat is zout? Zout zit in bijna alle voedingsmiddelen die we eten. Zelfs in die producten waarin je het helemaal niet verwacht, zoals zoete koeken en zoete drop. Zout geeft smaak aan het eten. En het zorgt
Nadere informatieEen gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie
Een gezonde lunch Een gezonde lunch Ga met folders van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een gezonde lunch voor jezelf maken. Zoek daarvoor eerst uit wat er precies in een gezonde lunch moet zitten.
Nadere informatieGezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten
Gezonde recepten Gezonde recepten Vraag jij je ook wel eens af wat gezonde recepten zijn en wat nu gezond is en wat niet? Er zijn zoveel geluiden in voedingsland, dat je soms de weg kwijt kunt raken. Wat
Nadere informatieWaarom zijn bananen krom?
Alles wat kinderen willen weten over... eten! Mary-Jo de Leeuw Waarom zijn bananen krom? Maak eens waar je over doen lezen WIST JE DAT... Je voor het bereiden van 1 kilo kaas ongeveer 10 liter melk nodig
Nadere informatieOpening van het thema op vrijdag 5 november.
Grote Klus Thema : Lekker Fit Als je 5 opdrachten maakt en laat aftekenen, mag je meedoen met een leuke en gezonde activiteit in het restaurant. Als je de grote klus met een groepje maakt, moet je meer
Nadere informatieVerwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 7 en 8
Verwonderen Groep 7 en 8 Leerdoel De kinderen: - Verwonderen zich over voedsel. - Denken na over smaak. - Ze leren de hoofdsmaken en zintuigen (opnieuw) kennen en ervaren. - Ontdekken wat de rol is van
Nadere informatieVerwarmende soepen. Tomatensoep.
! Verwarmende Tomatensoep. Tomaten, veel tomaten in kleine blokjes snijden Prei, in fijne ringen snijden Ui, snipperen Knoflook, heel fijn snijden of persen Wortel, in kleine blokjes snijden Verse basilicum,
Nadere informatieLesbrief les 2 groep 7 en 8 Voed je lijf met de Schijf van Vijf
Lesbrief les 2 groep 7 en 8 Voed je lijf met de Schijf van Vijf Lesdoelen De kinderen kennen de Schijf van Vijf. De kinderen weten dat gezond eten belangrijk is. De kinderen weten dat bewegen gezond is.
Nadere informatieNodig: poster Lekker eten!, scharen, lijm en reclamefolders van de supermarkten.
D S K C N L Wat eten we nu? n wat aten de mensen vroeger? De leerlingen onderzoeken hoe de eetgewoonten in de de afgelopen honderd jaar veranderd zijn. Ze zien dat mensen vroeger vooral voedsel uit de
Nadere informatieProeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur.
Over de Tong Op heel veel scholen ga ik smaakproeven doen. Ook op jullie school! En jullie kunnen me daarbij helpen door aan mijn experimenten mee te doen. Als goede proefpersonen willen jullie je natuurlijk
Nadere informatieIn dit weekmenu worden 2 gerechten op die manier gebruikt. De pastasaus en de aardappelpuree. Kijk maar eens naar het menu:
In dit boekje wil ik je graag laten zien hoe je een makkelijk weekmenu maakt doormiddel van gerechten te hergebruiken. Dat betekent dat je een gerecht maakt en daar een portie van apart houd voor een andere
Nadere informatieHet Leeghwatertje. Mededelingenblad voor de leden van de. Volkstuindersvereniging Leeghwater
Het Leeghwatertje Mededelingenblad voor de leden van de Volkstuindersvereniging Leeghwater Opgericht te Beemster op 23 november 1981 Jaargang 11, nr.4 (december 2015) 1 Mededelingen van het bestuur. Van
Nadere informatie3. Snij ondertussen de wortel, prei, en selderij klein en spoel deze schoon. 4. Prak het gehakt plat met een vork en kruid het gehakt met wat maggi.
GROENTESOEP Bouillon Wortelen Selderij Prei Gehakt Soepvlees Maggi Vermicelli GROENTESOEP 1. Breng de bouillon aan de kook. 2. Snij het soepvlees klein. 3. Snij ondertussen de wortel, prei, en selderij
Nadere informatieVegetarische gerechten door Gery Mulder uit de ANBO Nieuwsbrief 2011. Aardappelgerecht(februari)... 1. Natte preipot(april)... 2
Vegetarische gerechten door Gery Mulder uit de ANBO Nieuwsbrief 2011 Aardappelgerecht(februari)... 1 Natte preipot(april)... 2 Courgettesoep(mei)... 3 Rabarber met een variatie(juli-augustus)... 4 Meloensalade(september)...
Nadere informatieLESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING
SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden van wordt uitgediept, namelijk de manier waarop de
Nadere informatieKinderMoestuin. voor Junior Kookliefhebbers. Kweek je eigen groenten, kruiden en eetbare bloemen en bereid daarmee heerlijke gerechtjes
KinderMoestuin voor Junior Kookliefhebbers Kweek je eigen groenten, kruiden en eetbare bloemen en bereid daarmee heerlijke gerechtjes De KinderMoestuin is eerlijk en groen geproduceerd met respect voor
Nadere informatieCarnavalsmenu Februari **** Carnavalssoep. **** Dreumelvlees Steppegras Vastelaovend-wok. **** Alaaftoetje
Carnavalsmenu Februari 2019 Carnavalssoep Dreumelvlees Steppegras Vastelaovend-wok Alaaftoetje Carnavalssoep 125 gr. Spekblokjes 500 gr. Gehakt 1 gele paprika 1 groene paprika 1 rode paprika 1 klein blikje
Nadere informatieEet smakelijk. ( 5 januari t/m 31 januari)
Eet smakelijk ( 5 januari t/m 31 januari) In dit thema staat eten centraal. De kinderen gaan fruit/groente proeven en ontdekken al spelenderwijs wat vies is en wat lekker is. Ook gaan we koekjes die ze
Nadere informatieTomatensoep. Eet smakelijk. Muffins. Nodig:
Tomatensoep Nodig: 1 liter water. 1 kilo rijpe tomaten. 2 groentebouillonblokjes. 1 prei of klein zakje soepgroente. Vermicelli. 1. Doe het water in de pan en breng het aan de kook. 2. Was en snij de tomaten
Nadere informatieLESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES
LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES Inhoud In de introductieles gaat u met de leerlingen aan de slag met het thema duurzaam en eerlijk eten. Samen met de leerlingen bekijkt u drie filmpjes die uitleggen
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Een collage maken 6
Inhoud Voorwoord 5 Een collage maken 6 1 Gezond en veilig voedsel maken en bewaren 11 1.1 Eten koken en bewaren 11 1.2 Schoon en veilig werken in de keuken 17 1.3 Machines in de keuken 24 1.4 Langer houdbaar
Nadere informatieSTEENSOEP OMA VERTELT EEN VERHAAL
Hotel Hallo - Thema 6 Hallo opdrachten STEENSOEP 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en leg
Nadere informatieSamen appelflensjes bakken
Samen appelflensjes bakken Leeftijdsgroep Kerndoel 8-12 jaar Deze les levert een bijdrage aan de kerndoelen: 1 De leerlingen leren hoeveelheidbegrippen gebruiken en herkennen 2 De leerlingen leren rekenhandelingen
Nadere informatieOntbijt Frittata. Bereidingswijze. Ingrediënten
Recepten 2.1 Ontbijt Soms is het niet een kwestie van nieuwe recepten bij de hand hebben voor het ontbijt, maar gewoon net even anders tegen het ontbijt aan kijken. Wij zijn als Nederlanders gewend om
Nadere informatieLekker stel + + Kleur & vorm. Schaapje Slaaaaa
Over de Tong Bekijk voordat je begint deel 1 van de film. Op heel veel scholen ga ik smaakproeven doen. Ook op jullie school! En jullie kunnen me daarbij helpen door aan mijn experimenten mee te doen.
Nadere informatieBeste KOOK-OOK klant, Het vlees dat wordt gebruikt in de KOOK-OOK tas is afkomstig van Slagerij Haverkort.
Beste KOOK-OOK klant, Het vlees dat wordt gebruikt in de KOOK-OOK tas is afkomstig van Slagerij Haverkort. Haverkort is een waar familiebedrijf. Herman Haverkort heeft de slagerij aan de Assendorperstraat
Nadere informatieLESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LEGENDA. Het waarom van voedselverspilling
Het waarom van voedselverspilling SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp voedselverspilling uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden
Nadere informatieVan in de wei tot op je bord
Vlees Van in de wei tot op je bord Hallo daar! Ik ben Maud Kippenbout. Welk vlees eet jij graag tussen je boterham? 1 e graad Welk vlees lust jij het liefst bij de warme maaltijd? lager onderwijs DD6493/304111
Nadere informatieLespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Lerarenhandleiding Groep 7 & 8
Lespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Lerarenhandleiding Groep 7 & 8 kunnen de definitie van voeding benoemen. weten wat de vier hoofdbestanddelen van voeding zijn en wat de functie
Nadere informatieGeef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit
Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.
Nadere informatieHelaas hebben we deze keer de recpeten niet kunnen opschrijven, en daarom bij deze enkele recepten van vorige kookcursussen en kookboeken.
2010-4juni 19.30 Turkse Kookworkshop in de Tuinen van Stinz geheel Vegetarisch we hebben gemaakt: Linzensoep Dolma: druivenbladeren en gedroogde paprika's gevuld met rijst en kruiden Sigare Börek: tot
Nadere informatieLesbrief 36. Recepten
http://www.edusom.nl Beginnerslessen Lesbrief 36. Recepten Wat leert u in deze les? Een recept lezen. Vragen stellen. Een gesprek voeren over recepten. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van:
Nadere informatieRECEPTEN. > Tajer pag 2 > Cassave pag 3 > Gort pag 4 > Bakbanaan pag 4 > Over het boek pag 5
RECEPTEN In het boek Als slavin geboren lees je wat de hoofdpersonen koken en eten. Ze maken bijvoorbeeld tajer en cassavesoep. Auteur Marian Hoefnagel schreef een paar recepten bij het boek. > Tajer pag
Nadere informatielezen veilig leren Kinderboekenweektip Voorbereiding Les 1 - kookboeken en recepten Benodigde materialen Werkwijze
veilig leren lezen Kinderboekenweektip 2009 Auteur: Josée Warnaar Het thema van de kinderboekenweek is Aan tafel! - Eten en snoepen in kinderboeken. In deze tip bakt u met de kinderen letterkoekjes. Het
Nadere informatieKies jij voor vlees of vis als basis, trek dan bij voorkeur je eigen (biologische) bouillon en gebruik geen bouillonblokjes vanwege de E621.
Mijn soepen maak ik op basis van goede groentebouillonblokjes of -poeder altijd zonder gist (E621 ofwel MSG). Ik weet dat ik ook bouillon kan trekken van groenten maar omdat ik veel biologische groenten
Nadere informatieLesbrief les 1 groep 5 en 6 Fit zijn is fijn
Lesbrief les 1 groep 5 en 6 Fit zijn is fijn Lesdoelen De kinderen zijn zich bewust van het belang van gezond eten. De kinderen ervaren het belang van regelmatig bewegen. De kinderen krijgen inzicht in
Nadere informatieBeste KOOK-OOK klant!
Beste KOOK-OOK klant! Iedereen kent de lekkere pasta s uit Italië of de smaakvolle rijst uit Azië. Echter er zijn zoveel andere producten die vroeger veel in Nederland werden gegeten maar de laatste jaren
Nadere informatieTexels restaurant. De leerlingen: passen de opgedane kennis uit de voorgaande lessen toe.
Tim eet op Texel 3 en 4 7 Texels restaurant Echt restaurant maken Doelen Begrippen Materialen De leerlingen: passen de opgedane kennis uit de voorgaande lessen toe. het restaurant, het diner, het menu,
Nadere informatieBeste KOOK-OOK klant!
Beste KOOK-OOK klant! KOOK-OOK maakt zoveel mogelijk gebruik van biologische producten. Wat is biologisch? En waarom maakt KOOK-OOK zo graag gebruik van biologische producten? De term biologisch heeft
Nadere informatieverzorging CSPE KB 2012 bijlage
verzorging CSPE KB 2012 bijlage PK-0711-b-12-1-b Onderdeel A Activiteitenprogramma revalidatiecentrum Rivierenland ACTIVITEITEN 2012 juli, augustus en september 3D-diashow over Oostenrijk Anton Mombarg
Nadere informatieChique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar.
LES 8: Spijsvertering (2) Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar. Defecatie - Poepen Borborygmus - Knorrende maag Monosodiumglutamaat
Nadere informatieInleiding VOOR JE HET WEET, MAAK JE DE LEKKERSTE MAALTIJDEN IN EEN SCHONE EN OPGERUIMDE KEUKEN!
Inleiding Of je nu een goede kok bent, of nog geen ei kunt bakken, de is een belangrijke plek in je huis. Dit boek vertelt de belangrijkste dingen over thuis koken. Zodat je veilig en gezond eten kunt
Nadere informatieKOOK-OOK wenst u een gezond en smaakvol 2015!
KOOK-OOK wenst u een gezond en smaakvol 2015! KOOK-OOK helpt graag mee om 2015 gezond van start te laten gaan. Hierbij weer een tas vol lekkere en eerlijke groenten. Veel producten uit de KOOK-OOK tas
Nadere informatieLesbrief. Voetstappen Kader Abdolah
Lesbrief Voetstappen Kader Abdolah Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen,
Nadere informatieBruine bananen. Doelstellingen
Bruine bananen Voedselverspilling, eerste graad Doelstellingen Kinderen vertellen in eigen woorden wat voedsel verspillen is. Kinderen worden zich ervan bewust dat voedselproductie veel energie en geld
Nadere informatieJong & Duurzaam. Klimaat Dieet
Jong & Duurzaam Klimaat Dieet Wie zijn wij en waarom zijn we hier? Wij zijn Wij zijn Werkgroep Jong & Duurzaam Eefke Wij zijn De jongerenvertegenwoordigers Wij zijn 1. 2. 3. 4. Klimaat dieet Duurzame Kleding
Nadere informatieWerkblad. LES 7: Hygiëne. www.gavoorgezond.nl GROEP 5-6. Namen groepje: ... ... ... ... ...
LES 7: Hygiëne Namen groepje: Eerst voorbereiden: Zorg ervoor dat je met je groepje 1 petrischaaltje klaar hebt staan. Het schaaltje is verdeeld in 3 verschillende vakken. In ieder vakje gaan jullie een
Nadere informatiePilot studie LOSA. Interne geneeskunde / Nefrologie. Persoonlijk boekje. Persoonlijk voedingsboekje. Naam. Geboortedatum. Adres. Postcode.
Interne geneeskunde / Nefrologie Pilot studie LOSA Persoonlijk boekje Persoonlijk voedingsboekje Naam Geboortedatum Adres Postcode Woonplaats Telefoonnummer Bellen in NOOD Huisarts Cardioloog / Internist-
Nadere informatiede andijvie A is een soort groente met grote groene bladeren.
Woordenlijst bij hoofdstuk 6 de aardappel Wat eten we vanavond, rijst of a? alcoholvrij zonder alcohol Graag een a bier. Ik moet nog auto rijden. de andijvie A is een soort groente met grote groene bladeren.
Nadere informatieDe geschiedenis van chips en zoutjes
De geschiedenis van chips en zoutjes Chips, bij toeval ontdekt In 1853 bakte de Amerikaanse kok George Crum bij toeval de allereerste chips in het Moon s Lake House Hotel in Saratoga Springs in Amerika.
Nadere informatieWerkproces 2: Bewerkt en verwerkt voedingsproducten en/of halffabricaten daarvan.
Werkproces 2: Bewerkt en verwerkt voedingsproducten en/of halffabricaten daarvan. Werkproces 2: Bewerkt en verwerkt voedingsproducten en/of halffabricaten daarvan. Als voedsel van het land, het dier of
Nadere informatieGezonde voeding vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62382
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 07 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62382 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieRecepten van de Lutheravond: * Linzensoep * Selderijsalade * Kip met amandelen * Appelcrumble met kwark Recept van de soep
Recepten van de Lutheravond: * Linzensoep * Selderijsalade * Kip met amandelen * Appelcrumble met kwark Recept van de soep Materiaal: Grote soeppan Mesjes en snijplanken Soeplepel Litermaat Ingrediënten
Nadere informatieVoorwoord. Karin en Paulien. g creatie communicatie. Vermaas & Koning. Grafische vormgeving en productie van
Het Kringkookboek Voorwoord Voor je ligt het enige echte Kringkookboek! Boordevol heerlijke en gezonde recepten zelf bedacht door de bovenbouw ( 2014-15) van de Kring Sparrenlaan uit Driebergen. Wat zijn
Nadere informatieNATUUR EN TECHNIEK VOOR HET BASISONDERWIJS KWISMEESTER KWISVRAGEN
NATUUR EN TECHNIEK VOOR HET BASISONDERWIJS 6 KWISMEESTER KWISVRAGEN Thema 1 Gezondheid Les 1 Wat eet jij allemaal? Jouw lichaam heeft verschillende voedingsstoffen nodig om te kunnen leven. Voedingsstoffen
Nadere informatieWat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*?
Samenvatting van de bevindingen van de Nationale DenkTank 2012 boer Consument Wat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*? verwerker *De voorstellen van de denktank voor
Nadere informatieZ O U T : TOP? ZOUT : STOP!
ZOUT : STOP! ZOUT : TOP? Zout, wat is dat nu eigenlijk? In feite is het zout dat we in onze voeding gebruiken natriumchloride of NaCl. Het element dat in deze formule voor problemen zorgt, is het natrium.
Nadere informatie10 Groene Smoothies Recepten
10 Groene Smoothies Recepten D e t o x e n t h u i s. n l Recept 1 Groene Smoothie met mango, ananas en banaan 100 gram mango 100 gram ananas Spoel eerst de verse in de blender toe samen met het water.
Nadere informatieHoe werk je met het projectenboek?
Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met agrarische producten in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een
Nadere informatieSOEPACTIE december 2014
SOEPACTIE december 2014 Wat doet onze school? De leerkrachten maken soep. Wij verkopen die soep in de pauze in de voormiddag tussen 10u15 en 10u30 en tussen 12u en 13u. Eén soep kost 1 euro. Als je soep
Nadere informatiePak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage.
Mensen in de ruimte GROEP 5-6 58 50 minuten 1 en 23 Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage. De leerling: weet dat voedsel in de ruimte gaat zweven weet
Nadere informatiePlant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8
Plant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8 Colofon Titel: Plant in de klas - Instructieblad leerkracht, groep 6/7/8 Auteurs: Nienke van den Berg Hilde Spitters (NIGZ) Redacteuren: John Luteijs
Nadere informatieLeesboekje eten en drinken
Leesboekje eten en drinken Leesboekje Eten en Drinken Pagina 1 Dit is de groente Dit is het fruit. Dit is de sinaasappel. Dit is de banaan. Dit is de tomaat. Dit is de appel. Dit zijn de druiven. Dit is
Nadere informatieLekker eten met minder zout
Lekker eten met minder zout Inleiding In deze brochure vindt u informatie over hoe u het zoutgehalte in uw voeding kunt verminderen en toch lekker kunt blijven eten. Gemiddeld krijgen we per dag 9 gram
Nadere informatieGezond eten en drinken voor je kind van 9 tot 12 jaar
Gezond eten en drinken voor je kind van 9 tot 12 jaar Je kind groeit hard en wordt steeds zelfstandiger. Hij wil steeds meer zelf beslissen wat hij eet en drinkt. Hoe ga je daarmee om? En hoe geef je je
Nadere informatieGezond eten en drinken. voor je kind van 9 tot 12 jaar
Gezond eten en drinken voor je kind van 9 tot 12 jaar Je kind groeit hard en wordt steeds zelfstandiger. Hij wil steeds meer zelf beslissen wat hij eet en drinkt. Hoe ga je daarmee om? En hoe geef je je
Nadere informatieLekker Vlaams... Preisoep met vermicelli van pastinaak Gehaktballetjes in suprèmesaus met wortelen en pastinaak
Lekker Vlaams... Preisoep met vermicelli van pastinaak Gehaktballetjes in suprèmesaus met wortelen en pastinaak Greet Lybaert Kinderkooklessen Polenstraat 169a 9940 Evergem tel.: 09 357 60 86 fax: 09 357
Nadere informatieDe eiersaladekit. Project in samenwerking met de Johma en TYF. BGI: Klas 3. Een smakelijk project! Versie 2015-1
De eiersaladekit Project in samenwerking met de Johma en TYF BGI: Klas 3 Een smakelijk project! Versie 2015-1 Inhoudsopgave De opdracht. 3 1.1 Doel van het project 3 1.2 Inhoud van het project. 3 1.3 Voorkennis
Nadere informatie10 Luxe Afslank Recepten
10 Luxe Afslank Recepten Dieetsnel.nl Kees van Hessel Recept 1 Omelet met kampernoelies 10 tot 15 minuten 1 pers - 2 eieren - 250 gram kampernoelies - sjalotjes - peterselie - peper & zout Borstel de kampernoelies(champignons)
Nadere informatieeerste leerjaar www.lessenpakket.be
eerste leerjaar 1 De boer zorgt goed voor zijn koeien Info voor de leerkracht Vooraleer we een lekker stuk rundfilet op ons bord krijgen, is er op de boerderij al heel wat werk verzet. De boer verzorgt
Nadere informatieKOPIEERBLAD 3 LES 6, 7 EN 8 - RECEPT SAPJE
KOPIEERBLAD 3 LES 6, 7 EN 8 - RECEPT SAPJE - 3 l sinaasappelsap - 1 l druivensap - 1 appel, 1 sinaasappel, druiven - kristalsuiker - Giet de beide vruchtensappen in een grote kom. - Schil de appel en de
Nadere informatieVegetarische gerechten van Gery Mulder
Vegetarische gerechten van Gery Mulder Tomaten preisoep... 1 Zuuurkoolschotel, een echt wintergerecht... 2 Aardappelgerecht... 3 Rabarber met een variatie... 5 Natte preipot... 6 Tomaten preisoep Benodigd:
Nadere informatieDe aardappel: van het veld tot op je bord
Lesinfo De aardappel: van het veld tot op je bord 1.1. Doelstelling De leerlingen inzicht geven in: de oorsprong van een aardappel en welke weg deze aflegt van het veld tot op je bord, de verschillende
Nadere informatieNieuwsflash obesitaskliniek Nummer 4: Vergeten groenten
Beste lezer, Ze waren heel populair in de tijd van onze grootmoeders, maar nu worden de zogenaamde vergeten groenten niet vaak meer gebruikt. Zeker bij jongere mensen klinken de woorden pastinaak, koolrabi
Nadere informatieVoorwoord. Ik wens jullie veel fijne maaltijden toe. Een wielewaal vrijwilliger.
Voorwoord. In dit recepten boek vind je vele makkelijke recepten en een duidelijke bereidingswijze. Dit recepten boek heeft al menige maaltijd tijdens een wielewaal vakantie tot een groot succes gemaakt.
Nadere informatieZo maak je van de maaltijd een heerlijk samenzijn
Zo maak je van de maaltijd een heerlijk samenzijn Tekst en recept copyright Annemarie Lutters Dit e-book mag je delen en/of publiceren mits je mij als bron vermeldt of een weblink legt naar http://www.blijaantafel.nl
Nadere informatieKopieerblad 1. Kleur de groenten en fruit in de juiste kleuren. Banaan. Appel Peer. Tomaat Sinaasappel. Wortel. Komkommer. Paprika
Kopieerblad 1 Kleur de groenten en fruit in de juiste kleuren. Banaan Appel Peer Tomaat Sinaasappel Wortel Komkommer Paprika 22 Kopieerblad 2 Kleur de groenten en fruit waarvan je sap kunt maken. Druiven
Nadere informatieNederlands vlees wordt minder zout. : Zo zout wordt het gegeten. week mei 2013 C
Nederlands vlees wordt minder zout : Zo zout wordt het gegeten In nagenoeg al ons eten zit zout. De belangrijkste bronnen van zout in onze voeding zijn de bewerkte producten. Geschat wordt dat deze voor
Nadere informatieLekker zonder koemelk. Koemelk- en lactosevrije gerechten
Lekker zonder koemelk Koemelk- en lactosevrije gerechten Lekker zonder koemelk E. Schot van den Assem Realisatie, recepten en foodstyling: E. Schot van den Assem Coverontwerp en fotografie: E. Schot van
Nadere informatieWerkblad. LES 5: Spijsvertering (2) www.gavoorgezond.nl GROEP 3-4
LES 5: Spijsvertering (2) Quiz: gezond eten en drinken Vraag 1: wat zijn vezels? A: Kleine deeltjes van planten en vruchten die belangrijk zijn om je darmen te laten bewegen. B: Ongezond eten zoals snoep
Nadere informatieGROENTE & FRUIT LESPAKKET
MAAK KENNIS MET HET LESPAKKET LESPAKKET: MAAK KENNIS MET MAAK KENNIS MET HET LESPAKKET INLEESBLAD Beste leerkracht, Maak kennis met het Groente en Fruit lespakket van de Louis Bonduelle Foundation. Het
Nadere informatieBruine Bonen Dit document is onderdeel van de site www.huishoudeninhokjes.nl
Bruine Bonen Dit document is onderdeel van de site www.huishoudeninhokjes.nl Bruine bonen klaar maken met andere groenten erbij smaakt lekkerder dan alleen maar bruine bonen. Hieronder staat de uitleg
Nadere informatieExamen VMBO-GL versie blauw
Examen VMBO-GL versie blauw 2018 gedurende 90 minuten profielvak Groen CSPE GL onderdeel A Naam kandidaat Kandidaatnummer Dit onderdeel bestaat uit 6 opdrachten. Voor dit onderdeel zijn maximaal 20 punten
Nadere informatieGezond eten en drinken voor kinderen in de basisschoolleeftijd
Gezond eten en drinken voor kinderen in de basisschoolleeftijd Je kind speelt, leert en groeit. Door goed te eten en te drinken, krijgt je kind de energie die hij daarvoor nodig heeft. Van ontbijt tot
Nadere informatieIndische hutspot. Lontong
Indische hutspot Indische hutspot Aardappelen, worteltjes, sperciebonen, prei en spitskool Naar verhouding van alles even veel. De aardappelen, worteltjes, prei, boontjes en spitskool in stukjes snijden,
Nadere informatiebospaddenstoelensoep
bospaddenstoelensoep * VOORBEREIDEN (dag voor het kerstdiner): * Week de gedroogde paddenstoelen 15 minuten in water. * Snipper de ui en pers of snijd de knoflook fijn. Snijd de bleekselderij in kleine
Nadere informatieVoorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 1-2-3
Voorbereiding post 2 Hap, ik heb je! Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Hap, ik heb je! voor groep 1, 2 en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel
Nadere informatieBasisschool de Regenboog
Basisschool de Regenboog Nr 4 12-02-2015 In deze nieuwsbrief leest u de ervaringen van het overblijfrestaurant DE REGENBOOG. Verder foto s van het kinderpodium en nieuws over de Thee en Tentoonstelling.
Nadere informatieWeek van de Smaak 2013
Week van de Smaak 2013 Op zoek naar een aantal geweldig lekkere ecologische of verrassende soepen? Zoek niet langer, want de Week van de Smaak verzamelde voor u 7 recepten ter inspiratie. Smakelijk! ECOLOGISCHE
Nadere informatieSMOOTHIE. Benodigdheden snijplank schilmesje eetlepel theelepel grote kom maatliter staafmixer. Bereidingswijze
SMOOTHIE Ingrediënten voor ca. 2,5 liter 4 bananen 2 appels 4 sinaasappels 200 gram verse bladspinazie 2 theelepels olie 2 theelepels kaneel 8 walnoten 500ml water 500ml sinaasappelsap Dikke rietjes eetlepel
Nadere informatieSneller herstellen door beter te eten
Sneller herstellen door beter te eten Dieetbehandeling voor: Naam: Geboortedatum: Datum van afgifte: Naam diëtist: Telefoonnummer diëtist: Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat kunt
Nadere informatieBeste KOOK-OOK klant,
Beste KOOK-OOK klant, Groenten zijn gezond, ze zitten namelijk boordevol voedingsstoffen, maar bevatten weinig calorieën. De enorme hoeveelheden mineralen en vitaminen geven je lichaam alle bouwstenen
Nadere informatieLesbrief les 2 groep 5 en 6 Voed je lijf met de Schijf van Vijf
Lesbrief les 2 groep 5 en 6 Voed je lijf met de Schijf van Vijf Lesdoelen De kinderen kennen de Schijf van Vijf. De kinderen weten dat gezond eten belangrijk is. De kinderen weten dat bewegen gezond is.
Nadere informatieSpeel- & Leerbrief oktober 2014 1
Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief oktober 2014 Samen eten Wat thuis niet altijd meer lukt, gebeurt in de opvang nog standaard: gezamenlijk aan tafel eten. Het is onbetwist een zinvol
Nadere informatieWoordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1
Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1 de maaltijd Het is eten. Het kan warm of koud zijn. de vis Het is een dier dat zwemt in het water. Er zijn veel soorten vissen. sommige soorten kun je eten.
Nadere informatieSpeklappen en rookworsten
Opdracht 1 Deze opdracht doe je in een groepje van vier. Nodig: A3-papier, zwarte stift. Om vlees te kunnen eten, worden er dieren geslacht. In jouw gemeente waren er vanaf 1850 veel slachterijen en vleesfabrieken
Nadere informatiepilot - CSPE HBR GL 2015 profiel Horeca, Bakken en Recreatie
pilot - CSPE HBR GL 2015 profiel Horeca, Bakken en Recreatie bijlage 1 menu Twentse mosterdsoep *** Kip-cordon bleu tomatensaus roerbakgroenten pilavrijst *** Coupe 43 Alle ingrediënten staan afgewogen
Nadere informatie