Met dit voortgangsbericht informeer ik u over een aantal lopende zaken in de cultuurportefeuille.

Transcriptie

1 Typ teksttyp teksttyp tekst J. Wijsmuller Wethouder van Stadsontwikkeling, Wonen, Duurzaamheid en Cultuur 060 Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitter van de Commissie Samenleving rm- RIS Contactpersoon Datum 24 januari 2017 Onderwerp Voortgangsbericht cultuur januari 2017 Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn Afdeling Productgroep Onderwijszaken Telefoonnummer adres Aantal bijlagen 2 Geachte voorzitter, Met dit voortgangsbericht informeer ik u over een aantal lopende zaken in de cultuurportefeuille. Stand van zaken Prins27 In het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur (RIS295007) heeft de gemeente besloten om Prins27, vanwege het beleidsarme karakter, geen onderdeel uit te laten maken van het bestel van culturele organisaties dat in het kader van het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur subsidie ontvangt. Wel is in het Meerjarenbeleidsplan besloten om een bedrag van te reserveren - buiten het budget voor het voor het Meerjarenbeleidsplan - en hierover op basis van een door Prins27 nieuw in te dienen beheervoorstel zo spoedig mogelijk een (aanvullend) besluit aan de raad voor te leggen over meerjarige financiering van Prins27. In het voorjaar van 2016 is een nieuwe directeur aangetreden bij Prins27. Conform afspraak heeft deze een beheerplan ingediend voor de bedrijfsvoering. Dit beheerplan is geënt op het onderzoek naar de optimalisering van de bedrijfsvoering dat vorig jaar is uitgevoerd door Alpha Adviseurs (Ris282221). Scenario 2 het terugbrengen van de organisatie tot 7 fte wordt door zowel Prins27 als de gemeente onderschreven. Het beheerplan maakt een degelijke indruk, hetgeen spoort met onze indruk dat de nieuwe directie grip heeft op de bedrijfsvoering. In de begroting zitten geen buitensporige kosten en zijn ramingen voor toekomstige inkomsten behoedzaam maar reëel ingeschat. Wel riepen de in het plan opgenomen personeelskosten vragen op, aangezien deze in het beheerplan ruim hoger liggen dan in scenario 2 van het hierboven genoemde onderzoek van Alpha Adviseurs. Gezien dit relatief grote verschil heeft de gemeente een externe accountant opdracht gegeven om in kaart te brengen hoe deze personeelslasten zijn opgebouwd. Uit de rapportage van de accountant blijkt dat de loonkosten zoals opgenomen in het beheerplan op een juiste wijze zijn berekend en zelfs iets te laag zijn ingeschat door Prins27. Gemeente Den Haag Postbus T Spui DJ Den Haag Den Haag

2 Vanwege de behoedzaam ingeschatte eigen inkomsten uit verhuur en horeca en de hogere dan vorig jaar nog voorziene personeelslasten komt Prins27 voor 2017 en volgende jaren uit op een benodigd structureel subsidiebudget van Ondertussen heeft de nieuwe directeur beter zicht gekregen op de ontwikkeling van de exploitatie en al enige verbeteringen kunnen doorvoeren in onder andere het horecaconcept. De inkomsten uit verhuur en horeca lijken dit jaar iets gunstiger uit te vallen dan begroot is in het beheerplan. Op basis van het voorgaande heeft het college besloten om Prins27 voor 2017 een subsidiebudget van toe te kennen. Gezien de gunstige ontwikkelingen van de exploitatie in 2016 zal Prins27 hiermee de iets hogere personeelskosten in 2017 kunnen dekken en mogelijk een klein weerstandsvermogen kunnen opbouwen. Uitgaande van de reservering van buiten het budget voor het voor het Meerjarenbeleidsplan, zoals is vastgelegd in het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur wordt het resterende bedrag ad gedekt uit de reeds gereserveerde middelen in de cultuurbegroting. Vooruitlopend op een raadsbesluit waarmee de subsidiering voor de jaren wordt vastgesteld wordt op basis van het collegebesluit nu een subsidie voor het jaar 2017 beschikt, teneinde de continuïteit in de bedrijfsvoering van Prins27 te garanderen. Het genoemde raadsvoorstel wordt begin 2017 aan de raad voorgelegd. Voorwaarde voor toekenning van dit subsidieniveau is dat Prins27 het personeelsbestand terugbrengt tot maximaal 7,0 fte. Om dit mogelijk te maken is afgesproken dat de gemeente Prins27 tegemoet komt in de frictiekosten die Prins27 gaat maken als het personeelsbestand met 4,56 fte zal worden teruggebracht (RIS282221). Aan Prins27 is eerder toegezegd dat hierbij het gemeentelijke Sociaal Beleidskader kan worden gehanteerd, hetgeen in lijn is met het eerder genomen besluit om het Koorenhuis in 2013 tegemoet te komen bij de frictiekosten voortvloeiende uit de subsidieverlaging. Deze frictiekosten zijn in gezamenlijkheid tussen gemeente en Prins27 vastgesteld op maximaal 1,3 mln. Deze frictiekosten kunnen worden gedekt uit de nog bestaande voorziening voor de Frictiekosten B3-instellingen. Het resterende bedrag wordt gedekt uit de cultuurbegroting. Afrekening vindt plaats op basis van feitelijk gemaakte frictiekosten in te dienen door Prins27. Stand van zaken Residentie Orkest In vervolg op het voortgangsbericht van juni 2016 (BOW/ RIS294639) kan ik het volgende melden over de situatie bij het Residentie Orkest. De GAD heeft de oorzaken van de negatieve resultaten getoetst en de voortgang gevolgd van de beheersmaatregelen die het orkest heeft genomen om de financiële administratieve organisatie situatie te verbeteren en in control te komen. Begin oktober 2016 heeft de GAD een 1e rapportage opgesteld. De bevindingen in deze rapportage sluiten aan op wat ik u in voornoemd voortgangsbericht van juni heb gemeld. Allereerst heeft de Residentie Orkest de afgelopen jaren moeten werken met een aanmerkelijk lager structureel subsidieniveau dan in de jaren daarvoor, waarbij de laatste 10% van de bezuinigingstaakstelling uit 2013 moeilijk te realiseren blijkt. Daarnaast blijkt er sprake van frictiekosten die nog tot op heden doorlopen. In de tweede plaats zijn de opbrengsten achtergebleven bij de verwachtingen. In de derde plaats zijn de problemen groter geworden door het hierboven genoemde ontoereikend financieel beheer. Tot slot zijn er eenmalige kosten geweest door de verhuizing, personele wijzigingen en incidentele afboekingen van balansposten. De GAD constateert dat de verliezen de afgelopen vier jaar variëren tussen en en dat er geen aanknopingspunten gevonden zijn voor verdere structurele verlaging van de lasten. Oftewel: de baten moeten omhoog. Het orkest streeft naar meer publieksinkomsten. 2/7

3 En de subsidieverhoging van in totaal door het rijk en de gemeente per 2017 biedt ruimte, maar om het negatieve vermogen in te lopen blijft extra inspanning nodig. Op 1 september 2016 is een nieuwe zakelijk directeur aangesteld. Als aanvulling op de ingediende subsidieaanvraag heeft het Residentie Orkest eind oktober een geactualiseerd plan met begroting ingediend. Het orkest wil met een beperkte bijstelling van het activiteitenportfolio haar inhoudelijke ambities vasthouden en werken aan een financieel herstel en een gezonde bedrijfsvoering. In het geactualiseerde plan is het herstel verwerkt, waarbij het negatief vermogen gedurende de periode wordt weggewerkt tot een klein positief vermogen. In de periode moet dit groeien tot een gewenst weerstandsvermogen van De zorgelijke financiële situatie zal niet op korte termijn worden opgelost. Bovenop het negatief vermogen ultimo 2015 ad is de prognose voor 2016 een negatief resultaat van minimaal Daarmee zal het negatieve vermogen 2016 naar verwachting bedragen. De GAD heeft geconstateerd dat de interne beheersing nu serieus wordt aangepakt, maar nog niet volledig is gerealiseerd. Begin 2017 zal de GAD de voortgang wederom controleren en hierover opnieuw aan mij rapporteren. Uiteraard zal ik u daarover nader berichten. Toneelgroep De Appel Op het moment van schrijven van dit voortgangsbericht is het faillissement van Toneelgroep De Appel een feit en zijn er ontwikkelingen met betrekking tot de verkoop van de panden van het Appeltheater aan de Duinstraat. Ik zal uw commissie hierover zo spoedig mogelijk nader berichten in een separate brief. Subsidieregeling Stimulering Cultureel Ondernemerschap In het voortgangsbericht van september 2016 (RIS295096) heb ik uw Commissie geïnformeerd over de stand van zaken rond de Subsidieregeling Stimulering Cultureel Ondernemerschap In dat bericht heb ik een overzicht opgenomen op welke wijze het beschikbare subsidiebudget voor 2015 van is toegekend. In 2016 zijn in de eerste ronde vier aanvragen ingediend en afgewezen. In de tweede ronde zijn vier aanvragen gehonoreerd voor een totaalbedrag van In de derde ronde zijn vijf aanvragen gehonoreerd voor een totaalbedrag van In de vierde en laatste ronde zijn drie aanvragen gehonoreerd voor een totaalbedrag van Daarmee is ook het volledige budget voor 2016 uitgeput. De lijst met aanvragen en toekenningen treft u in bijlage I. Net als in 2013 en 2014 zijn ook in de afgelopen twee jaar dermate veel aanvragen gedaan dat geconcludeerd kan worden dat de regeling in een behoefte voorziet. De verleende subsidies dragen bij aan het versterken van het cultureel ondernemerschap van betrokken instellingen en zorgen voor vormen van samenwerking, vernieuwing en versterking van het makersklimaat. Ik heb u eerder al gemeld dat ik voornemens ben om de subsidieregeling nog een keer te verlengen en hiervoor in 2017 en in 2018 per jaar een bedrag van uit de cultuurbegroting vrij te maken. Het college stelt hiertoe binnenkort de subsidieregeling voor vast, waarmee de motie Versterken cultureel ondernemerschap (RIS295550) zal worden afgedaan. Culturele Business Case Naast de Subsidieregeling Stimulering Cultureel Ondernemerschap bestaat het gemeentelijk beleidsinstrumentarium gericht op cultureel ondernemerschap uit de Culturele Business Case (CBC). De gemeente Den Haag is mede-initiatiefnemer van het project/programma de CBC. Naast een jaarlijkse financiële bijdrage van de afgelopen drie jaar participeert de gemeente in de programmaopzet en uitvoering. 3/7

4 Aan de CBC is een netwerk van ongeveer 800 betrokkenen uit kunst, cultuur, maatschappij, overheid en bedrijfsleven uit en rondom Den Haag verbonden. De CBC ondersteunt en is aanjager van cultureel ondernemerschap bij culturele instellingen in de regio Den Haag door culturele business cases te ontwikkelen in een samenwerking tussen genoemde betrokkenen. Met regelmaat worden bijeenkomsten voor het netwerk georganiseerd waar business cases worden gepresenteerd, ideeën voor een case worden ingebracht en verder gebracht en relevante thema s worden aangehaald zoals Cultural Governance en Crowdfunding én Crowdengagement tijdens de laatste twee netwerkbijeenkomsten. De CBC heeft sterke business cases en initiatieven begeleid en voortgebracht zoals denhaag.com, pop-up musea, We Are Public Den Haag, Hospitality in de cultuursector, het beeldende kunst festival driedaagse HOLAA! en de Huygens Academie. Als waarborg voor continuering van de CBC is het afgelopen jaar gewerkt aan het uitbreiden van het aantal partnerships en verzelfstandiging van de CBC. Meer partners zorgen voor een robuuster en uitgebreider netwerk en genereren samen meer leads voor samenwerking en stevige business cases. In aanvulling op de beschikbare middelen vanuit gemeente en Rabobank Regio Den Haag draagt de nieuwe partner gemeente Leidschendam-Voorburg inmiddels bij ter ondersteuning van de activiteiten. De beschikbaar gemaakte middelen maken voorzetting van de CBC tot in het eerste kwartaal van 2017 mogelijk. Partnergesprekken die worden gevoerd met verschillende regio gemeenten, Fonds 1818, VNO-NCW Den Haag, MKB Den Haag, de directieoverleggen podia, musea en festivals en de hoger onderwijs instellingen in de stad zijn vergevorderd. Een verzelfstandigde CBC biedt een duidelijkere opening naar potentiële partners zoals die hierboven genoemd zijn om zich met de CBC te verbinden. Partners kunnen bijdragen in middelen, mensen en/of kennis. Een partnermeeting afgelopen september heeft uitgewezen dat er in de regio een behoorlijk draagvlak is voor (een vervolg op) de CBC. De CBC is een logisch aanwijs of verzamelpunt om nieuwe verdienmodellen voor de culturele sector tot ontwikkeling te brengen. Zo heeft de CBC op verzoek van het Gemeentemuseum haar netwerk gemobiliseerd om tijdens een speciaal belegde bijeenkomst met projectvoorstellen voor het Mondriaanjaar te komen, wordt de CBC door het Directieoverleg Podiumkunsten betrokken in de uitwerking van grootschalige publieksevenementen (relatie met Evenementenbureau in oprichting van de gemeente) om het cultuuraandeel daarbinnen tot stand te brengen (zoals het thema voor 2018 van 200 jaar badplaats) en trekt de CBC samen op met het Directieoverleg Podiumkunsten in de inhoud van een bijeenkomst gericht op Cultural Governance. Ik vermeldde hierboven dat ik de Subsidieregeling Stimulering Cultureel Ondernemerschap in wil continueren. Logische vervolgvraag is of en hoe de gemeente de CBC verder wil ondersteunen vanaf Als mede grondlegger van de CBC, het werkgebied dat hoofdzakelijk Den Haag beslaat en het draagvlak dat de CBC als incubator binnen de culturele sector in Den Haag heeft, is een basis voor de gemeente om ook vanaf 2017 de CBC te blijven ondersteunen. Mijn voorkeur gaat daarbij uit naar een subsidierelatie ter ondersteuning van het geheel aan activiteiten van de CBC. De nog op te richten Stichting CBC kan dan voor haar activiteiten een subsidie aanvragen in het kader van de Subsidieregeling Stimulering Cultureel Ondernemerschap Afdoening moties en voortgang beleidsdossiers Tijdens de laatste commissievergadering heb ik u een toezeggingen gedaan inzake enkele beleidsdossiers. Bij gelegenheid van de raadsvergadering op 4 november 2016 over het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur heeft u verschillende moties ingediend. Hieronder volgt een reactie op de toezeggingen en geef ik aan wanneer de moties zullen worden afgedaan. 4/7

5 Stand van zaken theater De Vaillant In het Voortgangsbericht Cultuur September 2016 (RIS295096) heb ik u bericht over de financiële problemen bij theater De Vaillant. Ik volg de gang van zaken bij het theater uiteraard nauwgezet aan de hand van kwartaalrapportages en ambtelijke gesprekken. Zodra ik beschik over de jaarcijfers 2016 zal ik u nader over de bedrijfsvoering en de financiële problematiek van theater De Vaillant berichten. Nieuwe popnota De voorbereidingen voor de totstandkoming van de nieuwe popnota zijn gestart. Hiertoe zal uiteraard overleg gevoerd worden met de diverse spelers uit de popsector, culturele instellingen met een taakstelling op het gebied van actieve cultuurparticipatie (i.c. CultuurSchakel en de cultuurankers) en jongerenambassadeurs. In deze nota zal ook worden ingegaan op de economische betekenis van de popsector en in hoeverre activiteiten op popgebied waaronder die van het Popdistrict op de Grote Markt ondersteund kunnen krijgen vanuit de portefeuille economie (motie Popdistrict Grote Markt RIS295549). In de popnota zal onder andere ook ingegaan worden op de positie van 3voor12. Naar aanleiding van de motie concreet voorstel komst popmuseum RockArt naar Den Haag (RIS ), heb ik op 9 december een gesprek gehad met Jaap Schut (initiatiefnemer van het Museum Rockart). Op basis van dit gesprek zal ik onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om het museum in Den Haag te vestigen. Ik zal u daarover, zoals in de motie is gesteld, vóór februari 2017 nader over informeren. Nieuwe nota cultuureducatie Voor de nieuwe nota cultuureducatie zijn eveneens voorbereidingen getroffen. Hiervoor zullen onder meer de Haagse scholen, de culturele instellingen en andere aanbieders van cultuureducatie, en uiteraard de Haagse jeugd worden geconsulteerd. Twee aandachtspunten voor het toekomstige beleid zijn het cultuuronderwijs binnen het voortgezet onderwijs (VO) en de verbinding tussen cultuuronderwijs (binnenschoolse cultuureducatie) en kunstbeoefening van kinderen in hun vrije tijd (buitenschoolse cultuureducatie). Bij het cultuuronderwijs in het VO zal onder meer de positie van Drang betrokken worden. Drang heeft zoals bekend geen aanvraag ingediend om subsidie te ontvangen in het kader van het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur , maar speelt wel een belangrijke rol als aanbieder van cultuureducatie in het VO en het MBO. Om deze reden wil ik Drang tegemoet komen in de kosten van de huisvesting in het pand aan de Schelpkade totdat meer duidelijkheid bestaat over de positie in het cultuureducatiebestel in het voortgezet onderwijs. Bij de aansluiting tussen cultuuronderwijs en kunstbeoefening van kinderen in hun vrije tijd zal ook de motie worden betrokken of aansluiting van Den Haag bij het Jeugdcultuurfonds mogelijk is (motie muziekles voor kinderen minima, RIS ). De eerste ambtelijke gesprekken hebben hierover al plaatsgevonden. Belangrijk uitgangspunt is dat een goede aansluiting met de Ooievaarspasregeling gerealiseerd kan worden. Cultural Governance In het Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur Ruimte voor de spelende mens is cultural governance, het goed bestuur van culturele instellingen, als een belangrijk thema benoemd. Niet voor niets hanteert de gemeente als subsidievoorwaarde dat culturele instellingen zich houden aan de Code Cultural Governance. Recente ontwikkelingen in den lande als de bestuurscrisis bij het Scheepvaartmuseum en de problematiek van het Rotterdamse Wereldmuseum, tonen de actualiteit van dit onderwerp aan. 5/7

6 De drie koepelorganisaties in de Haagse cultuursector het Directieoverleg Podiumkunsten Den Haag het Haagse Museumoverleg en het Directieoverleg Haagse Culturele Festivals onderschrijven het belang van cultural governance en organiseren hierover begin 2017 een bijeenkomst. Ik zal hierbij aanwezig zijn en deelnemen aan een paneldiscussie. Samen met de drie koepelorganisaties oriënteer ik me op het laten uitvoeren van een onderzoek hoe de Code Cultural Governance in de praktijk wordt nageleefd en hoe de gemeente hier het meest effectief op kan monitoren. Ik verwacht u hierover in een volgend voortgangsbericht nader te berichten. Culturele Diversiteit Evenals de toepassing van de Code Cultural Governance zal ik u in een voortgangsbericht op de hoogte houden van de toepassing van de Code Culturele Diversiteit. De wijze waarop culturele instellingen zich in hun programmering, personeelssamenstelling, partnerschappen en publieksbereik rekenschap geven van de veranderende samenstelling van de Haagse bevolking is voor mij een goede graadmeter van hun maatschappelijke verankering. Uiteraard voer ik hierover ook overleg met mijn collega-wethouder van Integratie. Ook voeren wij overleg over de totstandkoming van een Migratiemuseum. In dit verband is het nuttig te weten dat wij vanuit onze beide portefeuilles het Netwerk Erfgoed Haagse Migranten subsidiëren, dat is ondergebracht bij het Haags Historisch Museum. Zodra zich hieromtrent concrete ontwikkelingen voordoen zal ik uw commissie hierover informeren. Stadspanel In uw commissie zijn vragen gesteld over de samenstelling van het stadspanel. Hierover het volgende. Het college heeft er met ingang van 2014 voor gekozen om het bevolkingsonderzoek zoals dat vroeger via de stadsenquête gebeurde te laten uitvoeren door middel van een zogenaamd panelonderzoek, een vaste groep van burgers die bereid is om op gezette tijden vragen van de gemeente over hun leefsituatie, de gemeentelijke dienstverlening en het gemeentelijke beleid te beantwoorden. Helaas bleek dat de representativiteit van het stadspanel niet erg groot, aangezien laagopgeleiden en mensen met een migratieachtergrond sterk ondervertegenwoordigd waren. Anderzijds waren mensen die relatief positief staan ten opzichte van de gemeente weer oververtegenwoordigd. Correctie op deze kenmerken bleek niet goed mogelijk, waardoor bijvoorbeeld voor de cultuurdeelname en de waardering van het cultuuraanbod geen representatieve uitkomsten werden verkregen. Om deze redenen heeft het college er voor gekozen om met ingang van 2016 het bevolkingsonderzoek weer uit te voeren via de oude methodiek van de stadsenquêtes die een representatiever beeld oplevert. Bijdrage culturele sector aan werkgelegenheid en prestaties inzet op makersklimaat In uw commissie is gevraagd om de bijdrage van de cultuursector aan de stedelijke werkgelegenheid in kaart te brengen. Dit vergt een omvangrijk onderzoek waarbij niet alleen de directe werkgelegenheid (banen bij culturele instellingen), maar ook de indirecte werkgelegenheid (bijvoorbeeld banen bij toeleveranciers) en de positieve effecten van de culturele sector op het toerisme en het vestigingsklimaat moet worden onderzocht. Het gaat hierbij om een onderzoek naar het effect van de culturele sector op de economie (outcome), waar de gemeente zich in het verleden vooral beperkte tot het meten van het aantal voorstellingen, tentoonstellingen en educatieactiviteiten, alsmede het aantal mensen dat hiermee werd bereikt (output). Ook wat betreft de in uw commissie gestelde vraag naar de prestaties van de inzet op makersklimaat zal moeten worden ingezet op een onderzoek naar de effecten van het beleid (dus op outcome in plaats van output). Ik zal u in een volgend voortgangsbericht nader informeren of en hoe een en ander onderwerp kan worden van onderzoek. 6/7

7 Overige moties Over de moties interdisciplinaire kunst stimuleren (RIS295547), Begeleiding professionalisering cultuurinstellingen (RIS295551), en The Naked (RIS295548) ontvangt u uiterlijk voor het zomerreces 2017 nader bericht. Tot slot U ontvangt hierbij een afschrift van het Cultuurconvenant dat is afgesloten tussen de Gemeente Den Haag en het rijk op 19 december 2016 (Bijlage II). Met vriendelijke groet, Joris Wijsmuller 7/7