Impulsief, avontuurlijk, maar vooral kwetsbaar seksueel geweld bij meisjes met ADHD

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Impulsief, avontuurlijk, maar vooral kwetsbaar seksueel geweld bij meisjes met ADHD"

Emmanuel van der Ven
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Impulsief, avontuurlijk, maar vooral kwetsbaar seksueel geweld bij meisjes met ADHD Dr. PJM van Wijngaarden- Cremers SCOS ( Specialistisch Centrum Ontwikkelings Stoornissen) Dimence

2 Inhoud Inleiding ontwikkeling van psychopathologie Rol van gender ADHD Kwetsbaarheid praktijk Conclusies

3 Ontwikkeling een interactief proces

4 Samenvattend: Genetische expressie kan zich levenslang onder verschillende omstandigheden wijzigen of zelfs onder invloed van wisselwerking met de omgeving veranderen.

6 Gender invloeden Connectiviteit Perceptie globaal vs. gedetailleerd Neurotransmitters Serotonine Dopamine Neuropsychologisch Blaming zichzelf vs. anderen Gedrag & emotie Implosief vs. explosief

7 invloed van gender? Tav stress Tav opvoeding Tav cultuur/sociaal

8 invloed van gender? Tav stress reactie: reageren (neurobiologisch) heftiger op stress Stress leidt eerder tot psychische aandoening (depressie of angststoornis) gevoelig voor reactie omgeving hierop minder heftigere stressrespons ontwikkelen eerder metabole stoornissen,hart en vaatziekten, infecties minder gevoelig reactie omgeving hierop

9 invloed van gender? Tav opvoeding Andere feedback op gedrag Bv: ADHD druk en bij spelen kapotte knieën etc Tav cultuur/sociaal Bep. Gedrag wordt verschillend bekrachtigd Bv mannen mogen niet huilen Actief gedrag ( op de voorgrond treden )niet geaccepteerd bij vrouwen wel bij mannen Samen : ontwikkeling van ziekte en manier van omgaan hiermee

10 Evolutie In primitieve samenlevingen : : functioneren van de groep aantrekkelijk: verbinden sterke sociale en communicatieve vaardigheden : voedsel aantrekkelijk: detailgerichte jager niet bemoeit sociale gebeuren

11 Evolutie niet volkomen onderscheiden verdeling volgens de Gauss curve extreem mannelijk denkenden vrouwen die mannelijker denken dan vele mannen

12 Evolutie mannelijke en vrouwelijke eigenschappen onder invloed van chromosomen en hormonen Testosteron ook bij vrouwen transseksuelen : patroon van denken verandert onder invloed toedienen hormonen

13 letten meer op de rest, willen niet buiten de groep vallen, meer internaliseren, meer best doen niet op te vallen. meer externaliseren, ongevoelig voor wat anderen over hem denken.

14 ADHD

15 Inleiding ADHD niet beperkt tot kinderleeftijd Steeds meer melding volwassenen Percentage vrouwen veel hoger Besef tot eind jaren negentig inzichten gebaseerd op onderzoek bij jongens en mannen

16 sekseverschillen ADD- subtype gedrag niet storend vaker ADD Jongens vaker doorverwezen ondanks correctie (CD,ODD,agressie) Hyperactiviteit anders ( kletsen)

17 sekseverschillen Meest gebruikte schalen(b.v. Conners) nadruk op externaliserend gedrag (23 van 59) 7 van 59 betrekking op internaliserende eigenschappen Verschil in opvoeding

18 Diagnostiek

19 diagnostiek - sympt. compenseren/verbergen door harder werken - willen aan verwachtingen voldoen - leeft. moeilijker voldoen aan eisen omgeving

20 diagnostiek comorbide aandoening eerder ontdekt - vaker int. sympt (angst en depressie) - fybromyalgie en ME - PTSS - eetstoornissen - verslaving

21 Gevolgen niet gediagnosticeerde ADHD Aangeleerde hulpeloosheid - geven zichzelf vaker de schuld - verwachting in toekomst vergelijkbare neg. gebeurtenissen - weinig aan kunnen doen Externe locus of control Vaker depressie en angststoornissen Vaker emotiegerichte coping Minder taakgerichte coping gevaar Borderline dynamiek welke door bekrachtiging steeds meer toeneemt

22 Comorbide aandoeningen

23 Angst en depressie met ADHD - vaker internaliserende symptomen - na puberteit - 1/3 depr. sympt. versus 1/10 zonder - 2/3 in verl. depressief versus tot 1/3 zonder

24 met ADHD Angst en depressie - 2/3 last gehad van angst - Waarvan 1/3 verlammende angst in sociale situaties - 1/5 zonder Kraan ea 2013; Barkley ea 2011,Rucklige 2010; Pliszka ea 1999

25 Fybromyalgie en ME Verstoorde werking van het limbische systeem Disfunctie van de HPA-as en gerelateerde systemen Overmatige stress kan deze disfunctie triggeren Genetische kwetsbaarheid ADHD meer stress (kritiek school, werk en relatieprobl.) Kwetsbaarder voor stressgerelateerde aandoeningen Grace 2001; Solanto 2000

26 Eetstoornissen Problemen zelfregulatie Niet bewust innerlijke toestand Eten uit verveling, boosheid, verdriet vermindert stress ADHD meer problemen vanwege verminderde impulscontrole Loannidis ea 2014; Quin 2008; Lakartidningen ea2007

27 Eetstoornissen ADHD vanaf puberteit gevoeliger eetstoornissen ADHD + eetstoornis vaker additionele comorbiditeit (depressie, angststn.)

28 Genetisch verband Verslaving ADHD slechter zelfbeeld Verbetert door drugsbebruik Toename stress(adolescentie) behoefte aan zelfmedicatie Van Wijngaarden ea 2014, 2012, 2010; van der Glind ea 2013

29 vroege life events Verwaarlozing Mishandeling -Sexueelmisbruik Genetische Factoren Kwetsbaarheid voor verslaving-adhd-ass-odd/cd Impulsiviteit/compulsiviteit Gevoeligheid Dopamine systeem Ontregeling stress systemen Huidige Stress Belasting Leerproblemen- Uitval school/werk/peergroup Sexueel misbruik Ontwikkelingsstoornissen Verslaving ODD/CD ADHD ASS PTSS Gen- en omgevingsfactoren in het kwetsbaarheidsmodel Van Wijngaarden& vander Gaag 2010 na aanpassing model Schellekens & Verkes 2004

30 Verslaving onbewust pijn en verveling behandelen met zelfmedicatie ( eten, chocola, alcohol, drugs) Gewoonte verslaving ADHD koolhydraatrijk voedsel kalmeren/ stimuleren ADHD grotere kans alc./drugs problemen ADHD vroeger opsporen noodzakelijk om SUD te voorkomen

31 PTSS Prev. van ADHD bij getraumatiseerde kinderen % Volw. ADHD kwetsbaarder ontwikkelen PTSS Kind. met PTSS hyperactief gedrag vertonen wat lijkt op ADHD Kind. met emot. probl./traumager. angst gedrag vertonen wat lijkt op aandachtsproblemen met ADHD en leerstn. op school trauma s oplopen PTSS leerprobl. Malberg ea 2011; Rucklidge 2010;

32 Seksueel misbruik Optrekken met oudere jongens tijdens puberteit Impulsiviteit Alcohol/middelenmisbruik Laag zelfgevoel Stress Eerder seksueel misbruik PTSS

33 Marieke - 21 j - Dochter van 3j - Alleenstaand - Opname gesloten: suicidaal verwaarlozing dochter, huis, financiën -Tijdens opname: ADHD en verslaving

34 Marieke Voorgeschiedenis - Twee broers PDD-NOS en ADHD - Gezellig kwebbelende onderpresteerder - Vanaf 12 e : drugsgebruik spijbelen nachten wegblijven seksueel actief

35 Anja - 13 jaar - Opgepakt wegens openbare dronkenschap - Spijbelt al maanden - Alcohol afhankelijk - Na detox: ADHD ook in voorgeschiedenis - Naast ADHD ook Dysthyme stoornis

36 Anja Voorgeschiedenis - Jongste van twee kinderen / vader VSO veel wisselende banen moeders vader alcoholist - Verder goed sociaal geïntegreerd gezin - Broertje gaf/geeft heel veel problemen (CD) - Leuke dromerige kleuter - Op de basisschool gezellige kwebbelende onderpresteerder

37 Anja Problemen - Vroeg rijp meisje dat op 9 jarige leeftijd misbruikt wordt door een groep hangpubers - Niet onderkende PTSS - Abrupt van school naar ZMOK school - Uitdagend hyperseksueel gedrag - Hangt rond met jongens van Ouders raken greep kwijt, regelmatig dronken

38 conclusies Gender speelt een rol : Ontstaan psychopathologie Uiting van psychopathologie Manier van omgaan met psychopathologie

39 Conclusies ADHD : ADHD komt bij even vaak voor Comorbiditeit groter en vaker reden van consult Ontwikkelen borderline dynamiek Kwetsbaar voor o.a. Seksueel misbruik

40 Take home massage Als er in een gezin jongens met ADHD zitten vergeet dan de meisjes niet!

Vergelijkbare documenten

Ontwikkelingsstoornissen en verslaving bij meisjes. PJM van Wijngaarden-Cremers, hoofd verslavingspsychiatrie Dimence

Ontwikkelingsstoornissen en verslaving bij meisjes PJM van Wijngaarden-Cremers, hoofd verslavingspsychiatrie Dimence inhoud Inleiding Casus 1 en 2 Gevolgen Comorbide aandoeningen Behandeling conclusies