Vitamine B12 Brood Glucose Biefstuk Fruitsap Proteïnen. Zetmeel Calcium Broccoli

Transcriptie

1 Verbetersleutel toetsvragen voedingsleer 1. Voedingsmiddel of voedingsstof? Voedingsmiddel Vitamine B12 Brood Glucose Biefstuk Fruitsap Proteïnen Kiwi Zetmeel Calcium Broccoli Voedingsstof 2. Koolhydraten zijn de belangrijkste energiebron, ze leveren energie tijdens rust en inspanning. Ze voorkomen dat we zelf koolhydraten gaan maken uit lichaamseiwit en vet (ketosis). 3. De lever zet alle niet-glucose monosachariden om naar glucose. De lever zorgt ervoor dat glucose wat niet direct nodig is voor energie omgezet wordt naar glycogeen in de lever en in de spieren. Als meer glucose nodig is voor energie dan er beschikbaar is wordt glycogeen afgebroken tot glucose. 4. Glucose geeft energie en is de belangrijkste energiebron voor de hersenen. De rode bloedlichaampjes, hersenen en het centraal zenuwstelsel gebruiken het liefst alleen glucose voor energie. Glucose wordt gebruikt voor energie bij inspanning en voorkomt dat eiwitten uit de spieren hiervoor worden aangesproken. 5. glucose en fructose uit groenten en fruit(sap) / sucrose = toegevoegde suiker / lactose uit melkproducten / zetmeel uit planten en glycogeen uit dieren. 6. Gezond : olijfolie, walnoten en vette vis. Ongezond : rundvlees, boter en volle melk. 7. a. verteerbaarheid van het eiwit (dierlijk makkelijker) b. voorziening van de essentiële aminozuren (dierlijk bevat alle essentiële aminozuren), plantaardig scoort minder hoog dan dierlijk. 8. Rundvlees, gevogelte en vis. Niet vlees: sojabonen, peulvruchten, noten, havermout.

2 9. a. galsap door de lever geproduceerd en verzameld in de galblaas. b. alvleessap, door de alvleesklier geproduceerd. c. darmsap, door de darmwandklieren geproduceerd. Al deze sappen zorgen ervoor dat de voedingsstoffen beter in het bloed kunnen worden opgenomen. 10. Vezels, vitamines, mineralen en anti-oidanten. 11. A2 / B1 / C3 / D5 / E4 12. a6 - b2 - c1 - d4 - e4 - f5 13. brandstoffen - bouwstoffen - regulerende stoffen - reservestoffen 14. vitamine = micronutriënt, koolhydraten = macronutriënt, vetten = macronutriënt, mineralen = micronutriënt en eiwitten = macronutriënt 15. sporenelementen 16. essentiële voedingsstoffen 17. koolhydraten, vetten en eiwitten 18. bouwstof, transportmiddel, oplosmiddel, warmteregulator, partner in chemische reacties en beschermmiddel 19. urine - ontlasting - adem - perspiratie 20. dranken -uit voedsel en metabolisch water 21. aardappelen; graanproducten zoals brood, rijst en deegwaren; peulvruchten en groenten 22. tot glucose 23. lactose - maltose en sucrose 24. zetmeel, glycogeen en cellulose 25. synoniem = voedingsvezels (worden niet afgebroken in de dunne darm). Voorbeelden : cellulose, pectine en inuline 26. volkorenbrood, volle rijst en volkoren deegwaren 27. Fotosynthese is een proces waarbij groene planten uit water (afkomstig via de wortels) en uit koolstofdioide (afkomstig uit de lucht en opgenomen via de huidmondjes van de bladeren) met behulp van zonlicht en bladgroen zuurstof en glucose produceren. 28. Monosachariden of enkelvoudige koolhydraten, voorbeelden: glucose, galactose en fructose. Disachariden of tweevoudige koolhydraten, voorbeelden: maltose, sucrose en lactose. Polysachariden of meervoudige koolhydraten, voorbeelden : zetmeel en glycogeen. 29. Door de mens niet te verteren koolhydraten. Zorgen voor een betere darmwerking en zorgen voor verzadiging (op deze manier helpen ze overgewicht te voorkomen). 30. enzymen

3 31. amylase 32. De aggregatietoestand bij kamertemperatuur (vet is vast en olie is vloeibaar). 33. brandstof, bouwstof, beschermmiddel, warmteregulator, smaakleverancier en reservestof 34. Tabel Aggregatietoestand bij kamertemperatuur. Oorsprong Effect gezondheid Verzadigd vet vast Meestal van dierlijke oorsprong Doet de slechte cholesterol stijgen. Onverzadigd vet vloeibaar Meestal van plantaardige oorsprong Doet de slechte cholesterol dalen. 35. Eenvoudige lipiden (= triglyceriden) zijn opgebouwd uit 3 vetzuren en glycerol. 36. Indeling

4 37. Gal bestaat uit water, galzouten, cholesterol en bilirubine. Galzouten emulgeren de vetten tot kleine vetdruppeltjes die de enzymatische vertering in de dunne darm mogelijk maken. 38. Transvetten komen voor in industrieel bewerkte producten, zoals harde margarine en harde bak-, braad- en frituurvetten. Ze ontstaan o.a. door het harden van oliën. Je vindt ze ook terug in koek, gebak en hartige snacks. Transvetten verhogen het LDL-cholesterol in het bloed en verlagen het HDL-cholesterol, waardoor de kans op hart- en vaatziekten toeneemt. De afgelopen jaren hebben fabrikanten van voedingsmiddelen de hoeveelheid transvet aanzienlijk vermindert, maar het blijft raadzaam niet te veel bewerkte producten te eten. 39. Cholesterol is een bouwstof voor cellen, hormonen en galzuren. 40. omega-3 en omega-6 vetzuren 41. vette vis, lijnzaadolie, walnoten 42. boter, spekrand, kaas 43. olijfolie en arachideolie 44. LDL-cholesterol is de slechte cholesterol. Het doet de bloedvaten dichtslibben. HDLcholesterol is de goede cholesterol, het haalt de slechte cholesterol uit het bloed en brengt het naar de lever waar het afgebroken wordt. 45. a) cholesterolinname beperken b) minder verzadigd vet eten c) vezelinname verhogen (vezels kapselen de cholesterol in zodat de opname in het bloed wordt bemoeilijkt) d) inname van plantensterolen, plantaardige sterolen verdringen de cholesterol die in de darm aanwezig is en beletten de opname ervan. 46. product A, minst verzadigd vet 47. Vooral bouwstof, transportmiddel (bv. hemoglobine), beschermstof (afweerstoffen zijn eiwitten), partner in chemische reacties (enzymen zijn eiwitten) en brandstof (het liefst niet). 48. Essentiële aminozuren moet je binnenkrijgen via de voeding omdat je lichaam ze zelf niet kan aanmaken. Niet-essentiële aminozuren kan je lichaam zelf aanmaken. 49. Volwaardige eiwitten bevatten alle essentiële aminozuren, in onvolwaardige eiwitten ontbreken één of meerdere essentiële aminozuren. 50. aminozuren 51. in de maag 52. Van de vertering van eiwitten uit onze voeding. De eiwitten worden afgebroken tot aminozuren. 53. Beschermende functie en functie als co-enzym (activator van enzymen)

5 54. De vetoplosbare vitamines (K - A - D - E) en de wateroplosbare (B - C) 55. eidooier, melk en melkproducten, lever en vis(olie) 56. Het bevordert de opname van calcium in het bloed, vooral via de dunne darm en ook via de dikke darm, en bevordert het afzetten van calciumzouten in het been- en tandweefsel. 57. Vitamine B12 zit enkel in dierlijke producten. Vitamine B12 is onder andere nodig voor de aanmaak van rode bloedlichaampjes. 58. Voorjaarsmoeheid, verminderde ijzeropname, scheurbuik (vitamine C is essentieel voor de aanmaak van collageen, het hoofdbestanddeel van bindweefsel). 59. foliumzuur (vitamine B9) 60. Vitamine C en E 61. Vitamine A 62. natrium 63. bouwstof (bv. calcium), sommige mineralen zorgen voor een goede werking van de spieren en van de zenuwen, bestanddeel van enzymen 64. melk, kaas, volkoren producten en peulvruchten 65. hemoglobine en myoglobine (moleculen die zuurstof transporteren) 66. Jood 67. Het treedt op als bestanddeel en als activator van talrijke enzymen. 68. Bij een evenwichtige voeding komt magnesiumtekort zelden voor, omdat het in bladgroen voorkomt. 69. Fluor 70. Druivensuiker = glucose, glucose is een enkelvoudig koolhydraat en gaat direct naar de bloedbaan. Boterham is hoofdzakelijk zetmeel, zetmeel is een meervoudig koolhydraat dat eerst afgebroken moet worden door enzymen tot enkelvoudige koolhydraten (glucose). 71. Zeekreeft is te verkiezen boven Chaumes. Zeekreeft heeft weliswaar een iets hoger cholesterolgehalte dan Chaumes maar anderzijds is bij Chaumes het gehalte aan verzadigd vet opmerkelijk hoger. Het cholesterol in het menselijk lichaam wordt voor 80% gemaakt in de lever uit verzadigd vet. 72. Te beperken vetten: verzadigde vetten en transvetten. Cholesterolrijke voedingsmiddelen : eieren, garnalen, orgaanvlees, mosselen, roomboter, slagroom, paling. 73. Door het sporten verliest ze veel water door zweten. Het is dus verstandig dit verlies aan te vullen door etra te drinken. 74. volkorenbrood en aardappelen 75. harde margarine en vet vlees

6 76. melk, soja en kipfilet 77. A en D 78. Het goed laten verlopen van processen in het lichaam. 79. Ongeraffineerde koolhydraten zijn gezonder. Door het raffineren gaan er onder ander voedingsvezels verloren. 80. Nee. Als je meer eiwitten eet dan je lichaam als bouwstoffen nodig heeft, worden de aminozuren in energie omgezet. Heb je die energie niet nodig, dan wordt dit omgezet naar vet. 81. Soja 82. Wortelen bevatten betacaroteen (= provitamine A), het lichaam kan betacaroteen gedeeltelijk omzetten naar vitamine A en vitamine A beschermt tegen schemerblindheid. 83. Een tekort aan vitamine K kan ernstige bloedingen bij pasgeboren baby's veroorzaken. Vitamine K wordt vanaf een leeftijd van drie maanden door de bacteriën in de dikke darm gemaakt. 84. Vlees bevat ijzer en ijzer heb je nodig voor de aanmaak van de rode bloedlichaampjes. 85. Zuivel bevat calcium. 86. Door de lange zeereizen kregen ze weinig vitamine C binnen. Vitamine C is belangrijk voor de aanmaak van collageen, het belangrijkste bestanddeel van bindweefsel. 87. Zink.